z dachem podwieszonym
Transkrypt
z dachem podwieszonym
NOWOCZESNE HALE 1/10 | TECHNIKI I TECHNOLOGIE dr inż. Manfred Frejno HALA z dachem podwieszonym k Klasyczne konstrukcje wiszące lub podwieszone stosowane są w przekryciach o dużej rozpiętości. Dotyczy to zarówno budownictwa kubaturowego, jak i mostów. Ryc. 1. Schemat statyczny hali [3] Ryc. 2. Model obliczeniowy dachu [3] 22 O statnio często stosuje się kładki dla pieszych z omawianym rozwiązaniem. Pierwsze konstrukcje podwieszone do mostów stosowali już starożytni Egipcjanie. Koncepcja ta została później (w XVII wieku) zastosowana w budowie mostów. W starożytności także Rzymianie stosowali zadaszenia wspornikowe, podtrzymywane kilkoma linami, mocowanymi do ścian lub drewnianych słupów. W budownictwie kubaturowym współczesne rozwiązania przekryć wiszących powstawały na świecie w latach 50. XX wieku. Z powszechnie znanych można wymienić m.in.: halę widowiskowo-sportową J.S. Dorton Arena w Raleigh (wybudowaną w 1952 r., a zaprojektowaną wcześniej przez polskiego inżyniera Macieja Nowickiego), pawilon wystawowy USA na światową wystawę w Brukseli (1958 r.). W Polsce zrealizowano ciekawe konstrukcje z dachami wiszącymi w latach 70. ubiegłego wieku – np. katowicki Spodek o rozpiętości 100-120 m (1971 r.) czy dach amfiteatru w Koszalinie (1975 r.). Pod względem architektonicznym obiekty o konstrukcji wiszącej są na ogół ukształtowane bardzo atrakcyjnie. Przy rozpiętości rzędu 100 m są też bardzo ekonomiczne. Według [1] konstrukcje cięgnowe są najczęściej stosowane w przekryciach o rozpiętości 30-120 m. W artykule zostanie przedstawiona nietypowa konstrukcja hali produkcyjnej z dachem podwieszonym. Hala stanowi czteroprzęsłową ramę, o rozpiętości każdej nawy po 25 m. Takie rozwiązanie zastosowano m.in. po to, aby pokazać praktyczne zastosowanie produkowanych w hali słupów z betonu wirowanego o wysokiej wytrzymałości. Omawiane słupy o wysokości 26 m zostały użyte jako pylony dla cięgien podtrzymujących konstrukcję dachu. W hali produkowane będą również słupy stalowe pełnościenne oraz wszelkie typy konstrukcji dla linii przesyłowych. Według [2] hala jest najnowocześniejszym w Europie zakładem produkcji masztów. Projekt budowlany hali wykonały firmy: Beier+Beck z Brunszwiku, Assmann Beraten und Planen GmbH z Hamburga i Assmann-Polska Grupa Projektowa z Poznania. Projekt wykonawczy – konstrukcję i obliczenia węzłów oraz projekt warsztatowy konstrukcji stalowej wykonany w systemie BOCAD 3D stworzyło biuro PIM-Projekt z Poznania. Inwestorem jest Pfleiderer Europoles Sp. z o.o. z Warszawy. Generalnym wykonawcą jest firma Nickel Sp. z o.o. z Poznania. TECHNIKI I TECHNOLOGIE | NOWOCZESNE HALE 1/10 Producentem pylonów jest Europoles GmbH & Co. KG. Producentem konstrukcji stalowej oraz montażu jest firma Konstrukcje Stalowe Hyżyk Sp. z o.o. Obliczenia statyczne Obliczenia wykonano za pomocą programu komputerowego DLUBAL, schemat statyczny zamodelowano w 3D. Obliczenia zostały wykonane według norm DIN 18000 przez firmę Assmann Beraten und Planen. Z uwagi na realizację w Polsce, obliczenia zostały sprawdzone według Polskich Norm przy użyciu programu ROBOT Millenium, również w przestrzeni 3D. Schemat statyczny przedstawiono na ryc. 1 [3]. Belki podsuwnicowe o rozpiętości 11 m zaprojektowano z profili walcowanych. Dla belek skrajnych zaprojektowano poziomą kratownicę na poziomie pasów górnych belek. Belki środkowe pomiędzy nawami usztywniono poprzecznie kratami krzyżowymi, łącząc pas górny jednej belki z dolnym drugiej. Dach o konstrukcji wiszącej został stężony (oprócz pól skrajnych) również w palach, gdzie wpływ sił z lin był znaczący. W tych miejscach stężenia poziome zaprojektowano z prętów sztywnych (rur). Rzut poziomy dachu jako model obliczeniowy 3D przedstawiono na ryc. 2 [3]. Ryc. 3. Początkowa faza montażu pylonów [7] Rozwiązania konstrukcyjne Ryc. 4. Cięgna zamontowane w sposób przegubowy [7] Hala składa się z ram czteroprzęsłowych o całkowitej szerokości 4 x 25 m = 100 m. Ramy rozstawione są co 11 m. Całkowita długość hali wynosi 140,4 m. Wysokość hali w okapie wynosi około 10 m, zaś w kalenicy – 12 m. Ramy zaprojektowano z profili walcowanych. W każdej nawie zainstalowano po kilka suwnic o udźwigach od 3 do 10 t. Pylony, jak wspomniano, są słupami o przekroju pierścieniowym z betonu wirowanego klasy C 100/115. Od szczytu pylonów do belek dachowych zaprojektowano cięgna zamocowane w odpowiednich węzłach w sposób przegubowy (ryc. 3). Pylony zostały zakotwione w fundamencie, a w dolnej ich części znajdują się otwory technologiczne, służące do zwiększenia stopnia ich utwierdzenia (ryc. 7). Ryc. 8 obrazuje fazę zbrojenia słupa (z przodu widać elementy do wprowadzenia siły sprężającej. Dane techniczne pylonu [5]: wysokość – 26 m, ciężar – 30 t, średnica zewnętrzna – 800 mm, grubość ścianki – 200 mm, klasa betonu – C 100/115, odporność ogniowa – F 180. V U T 8,65 R 3,85 Q 8,65 P 8,65 poziom górny s upu no nego +24,00 pierunochron Blitzableiter Stahlkappe als oberer Abschluss der Schleuderbetonstuetze mit Ueberstand pokrywa stalowa jako górne zako czenie s upa z wirowanego betonu z nadwieszeniem S 3,85 Ryc. 5. Cięgna gotowe do montażu [7] O 3,85 N 3,85 8,65 poziom górny s upu no nego +24,00 OK Stuetze= +24,00 L M 8,65 OK Stuetze= +24,00 K 3,85 I J 3,85 8,65 8,65 poziom górny s upu no nego +24,00 poziom górny s upu no nego +24,00 OK Stuetze= +24,00 OK Stuetze= +24,00 G H 3,85 F 3,85 8,65 poziom górny s upu no nego +24,00 OK Stuetze= +24,00 Stahlring in Stuetze eingeschleudert, buendig mit Stuetze obr cz stalowa wwirowana w betonie s upa no nego, jednop aszczyznowa z betonem s upa 80 80 25,00 25,00 25,00 25,00 lina stalowa odporowa ø60 zgodnie z statyk Abspannseil ø 60 mm gemaess Statik s up no ny z betonu wirowanego ø80, beton licowy bia o zafarbowany Schleuderbetonstuetze ø80, Sichtbeton weiss eingefaerbt konstrukcja dachu: (wewn trz) - izolacja przeciwwodna, pwc, jednowarstwowa, dozwolona jako pokrycie dachowe twarde - izolacja, we na mineralna, 16mm - w óknina - blacha trapezowa 135/310 /160/250) zgodnie z statyk mostki d iurowane do poprawy akustyki hali, ) mostki blachy trapezowej wype ni (zamkn - p atew HEA 360/HEB 200 8,65 2,60 8,65 ós paneli= + 8,90 Achse + 8,90 ós= + 7,75 ucha cumownicze / zabezpieczenie linkowego przeciw spadni ciu Seilsicherungssystem 10° OK Rinne= poziom górny rynny +9,98 +9,98 3,85 Lichtband mit Oeffnungsfluegeln pas wietlny z otwarciem dachowym pokrycie dachowe polycarbonat Eindeckung, Polycarbonat 3,85 pokrycie dachowe polycarbonat Eindeckung, Polycarbonat spadki dachu Dachgefaelle HEB 200 10° 5,00 10° 3,85 HEB 200 pokrycie dachowe polycarbonat Eindeckung, Polycarbonat spadki dachu Dachgefaelle HEB 200 poziom górny dachu w punkcie dolnym =9,88 (kosz dachowy) 10° 5,00 OK TP Dach= +9,88 (Kehle) OK TP Dach= +9,88 (Kehle) HEA 360 HEA 360 OK Traeger +9,245 poziom górny spadki dachu Dachgefaelle rynna Rinne 1,14 10° HEB 200 3,85 8,65 5 spadki dachu Dachgefaelle HEB 200 spadki dachu Dachgefaelle rynna Rinne 1,14 10° 5,00 10° HEB 200 HEB 200 10° HEA 360 HEA 450 50 OK Konsole +8,05 poziom górny konsoli= +8,05 rynna Rinne 1,14 poziom górny attyki= +10,42 OK Rinne= poziom górny rynny +9,98 +9,98 OK Traeger +9,245 HEA 360 ós paneli= + 8,90 poziom górny d wigar stalowy +9,245 Kranbahn tor jezdny d wigu HEA 450 s uwnica Kran HEA 450 OK Traeger +8,39 poziom górny d wigar stalowy +8,39 HEA 450 OK Traeger +8,39 s uwnica Kran poziom górny d wigar stalowy +8,39 HEA 450 Konsole fuer Kranbahn, Sichtbeton konsola dla toru jezdnego d wigu, beton licowy HEA 340 OK Attika= +10,42 HEA 360 HEA 360 d wigar stalowy +9,245 panela cianna izolacyjna Wand-Isopaneel d = 17 cm Achse + 7,75 2,60 Dachaufbau aussen: - Dachabdichtung, einlagig, PVC, als harte Bedachung zugelassen - Daemmung, Mineralwolle, 16cm - Dampfsperre - Trapezblech 150/280 gemaess Statik - Pfetten HEA 360 Dachaufbau innen: - Dachabdichtung, einlagig, PVC, als harte Bedachung zugelassen - Daemmung, Mineralwolle, 16cm - Vlies - Trapezblech 135/310 (160/250) gemaess Statik, Stege gelocht zur Verbesserung der Hallenakustik, mit Sickenfuellern gefuellt - Pfetten HEA 360/HEB 200 5,00 OK Rinne= poziom górny rynny +9,98 +9,98 HEA 360 HEA 360 3,85 Lichtband mit Oeffnungsfluegeln pas wietlny z otwarciem dachowym 5 OK HP Dach= poziom górny dachu +12,08 +12,08 OK Rinne= poziom górny rynny +9,98 +9,98 trz ) konstrukcja dachu: (zewn - izolacja przeciwwodna, pwc, jednowarstwowa, dozwolona jako pokrycie dachowe twarde - izolacja, we na mineralna, 16mm - paroizolacja - blacha trapezowa 150/280 zgodnie z statyk - p atew HEA 360 8,65 konstrukcja dachu: (wewn trz) - izolacja przeciwwodna, pwc, jednowarstwowa, dozwolona jako pokrycie dachowe twarde - izolacja, we na mineralna, 16mm - w óknina - blacha trapezowa 135/310 /160/250) zgodnie z statyk mostki d iurowane do poprawy akustyki hali, mostki blachy trapezowej wype ni (zamkn ) - p atew HEA 360/HEB 200 8,65 7,70 3,85 Lichtband mit Oeffnungsfluegeln pas wietlny z otwarciem dachowym 5 OK HP Dach= poziom górny dachu +12,08 +12,08 spadki dachu Dachgefaelle poziom górny dachu rynna Rinne w punkcie dolnym 1,14 =9,88 (kosz dachowy) Stahlhohlprofil PRO 350x250x12mm stalowa PRO 350x250x12mm HEA 360 HEA 360 3,85 Lichtband mit Oeffnungsfluegeln pas wietlny z otwarciem dachowym 5 OK HP Dach= poziom górny dachu +12,08 +12,08 HEB 200 systemu 8,65 s uwnica Kran OK Konsole +8,05 Achse + 8,90 ós= + 7,75 poziom górny konsoli= +8,05 HEA 340 HEA 340 Achse + 7,75 ós= + 6,60 ós= + 6,60 17 24 1,08 2,00 NA OKFF= ±0,00 Bodenaufbau: - Bodenplatte, Stahlfaserbeton mit Hartstoffeinstreu - Trennfolie - Feinplanum 5cm - Grobplanum 15cm NA NA 7,55 NA Einzelfundamente fuer Stuetzen gemaess Statik; Stuetzen eingespannt stopy fundamentowe dla s upów wed ug statyki, s upy utwierdzone konstrukcja pod ogi: - p yta pod ogowa, beton zbrojony w óknem stalowym z zastosowaniem specjalnych materia ów utwardzaj - pow oka przeciwwilgociowa - zag szczony wir drobny 5cm - zag szczony wir gróby 15cm ciana dzia owa Trennwand 3 OK Podest = +2,01 NA NA OKFF= ±0,00 OKFF ±0,00 = 114,00m ue NN Bodenaufbau: - Bodenplatte, Stahlfaserbeton NA mit Hartstoffeinstreu - Trennfolie - Feinplanum 5cm - Grobplanum 15cm ós= + 5,45 ós= + 4,30 1,15 2 3 Achse + 5,45 Achse + 4,30 ós nasadki= + 3,15 Achse Aufsatzprofil= + 3,15 ós rygla= + 2,15 cych Achse Riegel + 2,15 ós rygla= + 1,15 Achse Riegel + 1,15 1,08 ós rygla= + 1,15 Achse Riegel + 1,15 2 konstrukcja pod ogi: - p yta pod ogowa, beton zbrojony w óknem stalowym z zastosowaniem specjalnych materia ów utwardzaj cych - pow oka przeciwwilgociowa - zag szczony wir drobny 5cm wir gróby 15cm - zag szczony OK Podest = +4,02 24 17 2,00 20 4,20 pas okien Fensterband Instandsetzung / Buero 11,36 11,36 10 7,60 1,15 7,40 7,55 1,15 s up elbetowy 50x50 Betonstuetze, 50x50 ós rygla= + 2,15 Achse Riegel + 2,15 naprawa / biuro 4 BOX REKREACYJNY Recreationbox 3 s up stalowy, prosok tny 260/180 do przymocowania fasady Zwischenstuetze, RHP 260/180 zur Befestigung der Fassade 1,15 ós nasadki= + 3,15 Achse Aufsatzprofil= + 3,15 OKFF = +6,03 55 1,15 Achse + 6,60 40 ós= + 5,45 ós= + 4,30 Achse + 5,45 1,15 Achse + 6,60 Achse + 4,30 20 lina stalowa odporowa ø80 zgodnie z statyk Abspannseil ø 80 mm gemaess Statik rynna Rinne 1,14 1,195 poziom górny attyki= +10,42 OK Attika= +10,42 8,65 3,85 Dachaufbau innen: - Dachabdichtung, einlagig, PVC, als harte Bedachung zugelassen - Daemmung, Mineralwolle, 16cm - Vlies - Trapezblech 135/310 (160/250) gemaess Statik, Stege gelocht zur Verbesserung der Hallenakustik, mit Sickenfuellern gefuellt - Pfetten HEA 360/HEB 200 Dachaufbau aussen: - Dachabdichtung, einlagig, PVC, lina stalowa odporowa ø80 als harte Bedachung zugelassen zgodnie z statyk - Daemmung, Mineralwolle, 16cm Abspannseil ø 80 mm - Dampfsperre gemaess Statik - Trapezblech 150/280 gemaess Statik - Pfetten HEA 360 rura rednica 219,1 zgodnie z statyka Rohr ø 219,1 nach Statik 7,70 1,195 trz ) konstrukcja dachu: (zewn - izolacja przeciwwodna, pwc, jednowarstwowa, dozwolona jako pokrycie dachowe twarde - izolacja, we na mineralna, 16mm - paroizolacja - blacha trapezowa 150/280 zgodnie z statyk - p atew HEA 360 50 8,65 fundamenty wed Fundamente gemaess Statik fundamenty wed Fundamente gemaess Statik ug statyki ug statyki stopy fundamentowe dla s upów zgodnie z statyk Einzelfundamente fuer Stuetzen gemaess Statik; Stuetzen eingespannt 100,85 Ryc. 6. Elewacja ściany szczytowej [7] 23 NOWOCZESNE HALE 1/10 | TECHNIKI I TECHNOLOGIE Ryc. 7. Pylony z otworami technologicznymi [5] Ryc. 8. Faza zbrojenia słupa [5] Na ryc. 6 przestawiono elewację ściany szczytowej, a na ryc. 10 – ściany podłużne [4]. Na ryc. 4 pokazano początkową fazę montażu pylonów z betonu wirowanego. Na ryc. 5 widzimy cięgna przygotowane do montażu. Ryc. 9 obrazuje sposób przekazania sił poziomych z masztów na słupy stalowe przy pomocy dodatkowych cięgien. Fragment ściany podłużnej przedstawiono na ryc. 10. Nośność węzłów jest określana na podstawie nośności elementów (na przekrój ele- Ryc. 9. Przekazywanie sił poziomych z masztów na słupy przez cięgna [7] mentu) lub faktycznie występujące w węźle (siły wewnętrzne). W projektowaniu węzłów, jak wiadomo, można zastosować analizę liniowo-sprężystą lub sprężysto-plastyczną. Połączenia w konstrukcjach stalowych są decydującym czynnikiem ich konkurencyjności i ekonomiczności. W omawianym obiekcie występowało wiele nietypowych węzłów. Zostały one rozwiązane na etapie projektu warsztatowego [6]. Na przykład połączenie przekroju skrzynkowego według 27 26 4,25 25 24 22 23 5,50 5,50 5,50 ryc. 12 ma taką postać m.in. z powodu wymagań architektonicznych. Inne węzły w rejonie odciągów przedstawiono na ryc. 13-14. Przy konstruowaniu tych węzłów zastosowano nowoczesne narzędzia informatyczne. Wizualizacje węzłów zostały wykonane za pomocą programu Deep View, który służy do przeglądania modelu konstrukcji stalowej, wykonanego za pomocą programu BOCAD 3D. Całość konstrukcji hali stanowi nowoczesne rozwiązanie techniczne dachu. 5,50 21 5,50 20 19 5,50 5,50 18 5,50 17 5,50 16 5,50 5 Ryc. 10. Ściany podłużne [4] 2 4 PAS WIETLNY zobacz na plan z numerem: 706_5_4_FT_SD_50 3 FASSADENSCHNITT GIEBEL s. Plan Nr.: 706_5_4_FG_SD_50 LICHTBAND s. Plan Nr.: 706_5_4_FT_SD_50 EURO POLES PRZEKRÓJ FASADY SZCZYTOWEJ zobacz na plan z numerem: 706_5_4_FG_SD_50 1 P+R FASSADE NORD s. Plan Nr.: 706_5_4_FAN_S_50 Anlieferung dostawa 5 Ansicht Nord widok północna elewacji Elewacja halipó nocnej 1 2 4,25 3 5,50 ELEWACJA PÓ NOCNA FASADY SYSTEMU S UPKÓW I RYGLI 4 5,50 5 5,50 6 5,50 7 5,50 zobacz na plan z numerem: 706_5_4_FAN_S_50 8 9 5,50 5,50 S UPY NO NE zobacz na plan z numerem: 10 11 5,50 5,50 12 5,50 13 5,50 14 5,50 143,41 SCHLEUDERBETONSTUETZEN s. Plan Nr.: 706_5_7_A_SBS_50 706_5_7_A_SBS_50 15 5,50 2 Oberlichtband pas wietlny 4 3 FASSADENSCHNITT GIEBEL s. Plan Nr.: 706_5_4_FG_SD_50 PRZEKRÓJ FASADY SZCZYTOWEJ zobacz na plan z numerem: 706_5_4_FG_SD_50 Isowand-Paneele, d=170 m m ± 0,00 P+R FASSADE SUED s. Plan Nr.: 706_5_4_FAS_S_50 Kies ELEWACJA PO UDNIOWA FASADY SYSTEMU S UPKÓW I RYGLI t Sued Werkhalle Elewacja południowa hali widok elewacji po udniowej hali 24 5 zobacz na plan z numerem: SCHNITT TECHNIK s. Plan Nr.: 706_5_4_FAS_S_50 PRZEKRÓJ TECHNIKI zobacz na plan z numerem: 706_5_4_FAS_S_50 706_5_4_FAS_S_50 5 TECHNIKI I TECHNOLOGIE | NOWOCZESNE HALE 1/10 Ryc. 11. Szczegół węzła [7] Wytrzymałość betonu wirowanego (klasa C100/115) w pylonach jest imponującym osiągnięciem technologicznym konstrukcji prefabrykowanych z betonu. Pylony takie, o wysokości 26 m, mogą mieć zastosowanie również w budowanych coraz częściej kładkach podwieszonych. Inne szczegóły zastosowane w połączeniach cięgien z elementami głównymi konstrukcji także odpowiadają najlepszym rozwiązaniom technicznym. Ryc. 12. Połączenie przekroju skrzynkowego [6] 2. Materiały firmy Europoles Pfleiderer Sp z. o.o., Warszawa 3. Obliczenia statyczne. Projekt budowlany, część konstrukcyjna. Assmann-Polska Grupa Projektowa Sp. z o.o. 4. Projekt budowalny, część Architektura, Beier+Beck z Brunszwiku oraz Assmann-Polska Grupa Projektowa z Poznania. 5. Materiały firmy Europoles GmbH & Co. KG. 6. Projekt warsztatowy PIM-Projekt, Poznań. 7. Assmann-Polska Grupa Projektowa Sp. z o.o. Piśmiennictwo 1. Kucharczuk W.: Hale o dużych rozpiętościach. Wybrane przykłady rozwiązań konstrukcyjnych – cz. III. „Nowoczesne Hale”, nr 6/2009. 16 15 5,50 14 13 5,50 5,50 12 5,50 11 5,50 10 9 7 8 5,50 5,50 5,50 6 5,50 Ryc. 13 i 14. Węzły w rejonie odciągów [6] 5 5,50 4 5,50 142,40 5,50 3 górny poziom s upa OK Stuetze +24,00 5,50 1 2 5,50 4,25 S UPY NO NE SCHLEUDERBETONSTUETZEN s. Plan Nr.: 706_5_7_A_SBS_50 zobacz na plan z numerem: 706_5_7_A_SBS_50 Oberlichtband pas wietlny HP Dach= +12,08 kalenica First +12,18 FASSADENSCHNITT GIEBEL s. Plan Nr.: 706_5_4_FG_SD_50 PRZEKRÓJ FASADY SZCZYTOWEJ zobacz na plan z numerem: 706_5_4_FG_SD_50 -0,02 Zentraler Gang korytarz centralny 16 15 5,50 17 5,50 18 19 5,50 5,50 20 5,50 21 5,50 22 23 5,50 PAS 5,50 WIETLNY zobacz na plan z numerem: 706_5_4_FT_SD_50 24 5,50 górny poziom s upa OK Stuetze +24,00 25 5,50 26 5,50 27 4,25 LICHTBAND s. Plan Nr.: 706_5_4_FT_SD_50 HP Dach= +12,08 EURO POLES Verglasung Delogcolor RAL 5003 Verglasung Delogcolor RAL 5003 Verglasung Delogcolor RAL 5003 Verglasung Delogcolor RAL 5003 Aufgang Besuchersteg wej cie dla go ci P+R FASSADE SUED s. Plan Nr.: 706_5_4_FAS_S_50 ELEWACJA PO UDNIOWA FASADY SYSTEMU S UPKÓW I RYGLI zobacz na plan z numerem: 706_5_4_FAS_S_50 kalenica First +12,18 PRZEKRÓJ FASADY SZCZYTOWEJ zobacz na plan z numerem: 706_5_4_FG_SD_50 FASSADENSCHNITT GIEBEL s. Plan Nr.: 706_5_4_FG_SD_50 -0,02 Anlieferung dostawa 25