Urazy mechaniczne i obrażenia - Straz

Transkrypt

Urazy mechaniczne
i obrażenia –złamania,
zwichnięcia, skręcenia,
krwotoki, obrażenia
kl. piersiowej, brzucha,
kręgosłupa, głowy i kończyn.
Rany
Rana to uszkodzenie ciągłości skóry, a często również głębszych
tkanek na skutek urazu mechanicznego, czynnika chemicznego
lub termicznego.
Rany
Rodzaje ran:
• Rana cięta
• Rana kłuta
• Rana szarpana
• Rana miażdżona
• Otarcie
• Rana rąbana
• Rana kąsana
• Rana postrzałowa
Rana z otarcia
• Powstaje na skutek kontaktu skóry z szorstką powierzchnią
(ściana, asfalt, chodnik)
• Występuje na rożnej powierzchni i głębokości
• Uszkodzenie naskórka i powierzchownych warstw skóry
• Krwawienie nie jest zbyt obfite
Rana cięta
• Powstaje na skutek działania przedmiotów ostrych (np. nóż)
poprzez przeciągnięcie popowierzchni skóry
• Brzegi rany równe, zbliżone do siebie
• Krwawienie może być obfite
• Może dojść do przecięcia ścięgna, mięśnia, nerwów
Rana kłuta
• Powstaje na skutek działania przedmiotów ostrych, cienkich,
długich (nóż, gwóźdź, dłuto, widły)
• Mała powierzchnia na skórze, duża głębokość
• Często uszkodzenie narządów wewnętrznych (rany głowy,
klatki piersiowej, brzucha)
Rana szarpana
• Rana powstająca w wyniku działania zakrzywionego
narzędzia o tępej krawędzi (hak,bosak), godzącego
skośnie lub stycznie do powierzchni ciała.
• Ma nieregularny kształt i poszarpane, nierówne
brzegi. W głębi rany widać niekiedy strzępy
oderwanych tkanek. Wskutek zakażenia
wywołanego przez obecność zniszczonych,
obumarłych tkanek rana goi się źle i pozostawia
dużą bliznę
Rana rąbana
• Rana rąbana powstaje w wyniku działania ciężkiego
narzędzia o ostrej krawędzi (siekiera, tasak), godzącego z
dużą siłą - prostopadle lub skośnie do krawędzi ciała.
• Ma charakter rany ciętej, ale jest od niej większa i głębsza.
Powoduje rozległe uszkodzenia tkanek głębiej położonych.
• Część ciała została amputowana całkowicie lub częściowo
wisi na kości lub ścięgnie.
Rana kąsana
• Rana kąsana jest to rana zadana zębami ludzi lub zwierząt,
wiąże się z tym duże niebezpieczeństwo zakażenia ze
względu na bogatą florę bakteryjną jamy ustnej; szczególnie
niebezpieczne są wirusy wścieklizny, które wraz ze śliną
zwierząt mogą wniknąć przez najdrobniejsze otarcie
naskórka, nawet wtedy, gdy ukąszenie nastąpiło przez
ubranie.
• Wygląd rany kąsanej odpowiada uzębieniu zwierzęcia. Może
mieć kształt kłuty, miażdżony lub szarpany.
Rana postrzałowa
• Rana postrzałowa może być spowodowana przez pociski z
broni palnej albo przez odłamki wybuchającego pocisku.
Pocisk lub odłamek może pozostać w tkankach lub przebić je
na wylot.
• Rana postrzałowa styczna - to taka rana, gdzie uszkodzona
jest zewnętrzna powierzchnia ciała. Ma wygląd rany
szarpanej.
• Rana postrzałowa ślepa - posiada wlot, kanał, a pocisk lub
odłamek tkwi wewnątrz naszego ciała.
• Rana postrzałowa przelotowa - posiada wlot, kanał i wylot.
Ma wygląd rany szarpanej.
Rana miażdżona
• Rana ta powstaje w wyniku najsilniejszego urazu (tępe
narzędzie godzące z dużą siłą prostopadle do
powierzchni ciała, przygniecenie, przejechanie, upadek z
wysokości na twarde podłoże).
• Poddane nadmiernemu ciśnieniu tkanki powodują
rozerwanie naczyń krwionośnych i tworzenia się
głębokiego krwiaka. Brzegi rany są z reguły nieregularne
i najczęściej zanieczyszczone. Może również dojść do
zmiażdżenia tkanki kostnej. Stwarza szczególnie duże
zagrożenie zakażeniem.
Rany-pierwsza pomoc
• zatamowanie krwotoku (w przypadku dużego krwawienia)
• zabezpieczenie rany jałowym opatrunkiem - bezpośrednio na
ranę kładziemy jałową gazę
• całość bandażujemy bandażem dzianym
• nie kładziemy na ranę waty, ligniny, itp.
• nie dotykamy rany palcami ani żadnymi środkami nie
jałowymi
• nie usuwamy ciał obcych tkwiących w ranie
• kontrolowanie czynności życiowych poszkodowanego
(oddech i tętno)
Rany-pierwsza pomoc
• zapewnienie poszkodowanemu komfortu termicznego
i psychicznego
• kontrolowanie tętna poniżej miejsca założenia
opatrunku
• w przypadku przemoknięcia opatrunku nakładamy
kolejną warstwę materiału chłonącego, którą mocujemy
bandażem.
• nie zdejmujemy przesiąkniętego opatrunku.
Krwotok
Krwotok to gwałtowna utrata krwi w jej pełnym składzie na
skutek choroby (na przykład gorączki krwotocznej) lub uraz
naczyń krwionośnych.
Rodzaje krwotoków
Krwotoki można podzielić ze względu na drogę krwawienia:
• Krwotoki wewnętrzne
• Krwotoki zewnętrzne
Krwotoki można podzielić ze względu na źródło krwawienia na:
• tętnicze,
• żylne,
• kapilarne ( włośniczkowe ).
Krwotok tętniczy
• Krew z powodu dużej zawartości tlenu ma kolor
jasnoczerwony.
• Wypływa pod znacznym ciśnieniem, zwykle w postaci
pulsującego strumienia.
• Krwawienie takie jest trudniejsze do opanowania niż
pozostałe rodzaje krwawień ze względu na wysokie ciśnienie
krwi tętniczej.
• Szybciej może doprowadzić do utraty znacznej objętości krwi
krążącej, wstrząsu hipowolemicznego i ostatecznie zgonu.
• Bardzo ważne jest zatem jak najszybsze zatamowanie takiego
krwotoku.
Krwotok żylny
• Krew żylna, w odróżnieniu od tętniczej, zawiera mało tlenu,
ma barwę ciemnoczerwoną, a jej wypływ z rany jest
wolniejszy i jednostajny.
• Niskie ciśnienie w żyłach powoduje, że masywność krwotoku
zwykle jest mniejsza, pozwala na jego łatwiejsze
opanowanie.
• Niemniej jednak może również doprowadzić do
wykrwawienia, wstrząsu i zgonu.
Krwawienie włośniczkowe
• Objawia się jako powolne sączenie krwi z
powierzchownych ran o charakterze otarcia
skóry.
• Zwykle ustaje samoczynnie i jest najmniej
groźnym typem krwawienia.
Sposoby opanowania krwotoku
zewnętrznego
Ucisk palcem lub dłonią:
• Zwykle główne krwawienie pochodzi z uszkodzonego
pojedynczego większego naczynia żylnego lub tętniczego.
Najszybszą metodą jest w takim wypadku uciśnięcie miejsca
krwawienia palcem z użyciem jałowego gazika.
• W wypadku ran większych lub kilku pojedynczych na
niewielkiej przestrzeni należy ucisnąć dłonią przez jałową
chustę z gazy i jeśli to możliwe, utrzymanie tego ucisku przez
kilka minut. Następnie nakładamy kolejne warstwy jałowej
gazy w ilości wystarczającej do zastosowania odpowiedniego
ucisku na ranę i umocować opatrunek za pomocą opaski
elastycznej ( bandaża ).
Ucisk palcem lub dłonią
zewnętrznego
Opatrunek uciskowy:
• Zakłada się go bezpośrednio na krwawiącą ranę lub po
wstępnym zatamowaniu krwawienia środkami doraźnymi.
• Opatrunek uciskowy złożony jest z kilku warstw złożonych
gazików lub chust gazowych umocowanych opaską
elastyczną. Korzystne jest dodatkowe utrzymanie ucisku
palcem lub dłonią przez kilka minut do czasu wytworzenia
skrzepu.
• Jeśli poszkodowany jest wystarczająco sprawny, może to
niekiedy zrobić sam.
zewnętrznego
zewnętrznego
Ucisk tętnicy powyżej rany:
• Gdy nie jest możliwe założenie opatrunku uciskowego na
krwawiącą ranę kończyny lub opatrunek nie jest skuteczny,
należy ucisnąć główną tętnicę zaopatrującą daną kończynę.
Dochodzi wtedy do wyraźnego zmniejszenia krwawienia, lecz
rzadko do jego zatrzymania, gdyż zwykle istnieje jeszcze inna
mniejsza tętnica zaopatrująca, jak również utrzymuje się
krwawienie z naczyń żylnych.
Ucisk tętnicy powyżej rany.
zewnętrznego
Uniesienie kończyny:
• Dodatkowa metoda zwiększająca skuteczność tamowania
krwotoku.
• Tylko przy krwotoku żylnym
• Ograniczenie zastosowania – obecność widocznych
zniekształceń, obrzęków lub wyraźnej bolesności kończyny, co
wskazuje na możliwość złamania lub innego poważnego
uszkodzenia.
Uniesienie kończyny
Opaska zaciskowa
• Jest zakładana zawsze jako ostateczność, wyjątek zdarzenia
mnogie i masowe.
• Zakłada się ją na środku ramienia lub uda.
• Opaska musi być wykonana z miękkiego materiału.
• Nie wolno wykorzystywać do opaski z drutu, sznurka,
paska, itp..
• Raz założonej opaski nie wolno ratownikowi zdejmować!!
• Należy zapisać czas założenia opaski
Opaska zaciskowa
Krwotok wewnętrzny
• Krwotok wewnętrzny jest trudny do rozpoznania.
• Objawy wstrząsu mogą sugerować nam wystąpienie
krwotoku wewnętrznego.
• Krew może ulec wynaczynieniu do jamy brzusznej, miednicy,
klatki piersiowej, przestrzeni śródtkankowych w obrębie
kończyn (zwłaszcza uda).
Krwotok wewnętrzny
Objawy krwotoku wewnętrznego
• deformacja tkanek; przebarwienie, tkliwość i wzmożona
spoistość ( twardość ), np. przypominająca duży siniec;
• uczucie duszności;
• ból w obrębie jamy brzusznej;
• dodatkowe objawy, jak w przypadku krwawienia
zewnętrznego – przyśpieszony oddech, tachykardia,
zasinienie warg, blada i zimna skóra, nudności, wymioty,
uczucie pragnienia, zaburzenia świadomości ( spowolnienie
reakcji, senność lub pobudzenie, a nawet agresja ).
Postępowanie w krwotoku
wewnętrznym
• Opanowanie krwawienia wewnętrznego jest dużo trudniejsze
niż krwawienia zewnętrznego.
• Należy pamiętać o podstawowych zasadach postępowania:
-zastosować podstawowe środki ostrożności – ocena
bezpieczeństwa własnego i poszkodowanego;
-ocenić wydolność oddechu, w razie konieczności udrożnić
drogi oddechowe;
-opanować ewentualnie większe krwawienia, w razie
potrzeby rozpocząć akcję resuscytacyjną;
-zaopatrzyć pozostałe miejsca krwawienia;
Postępowanie w krwotoku
wewnętrznym
-pacjenta ułożyć wygodnie, zwracając uwagę na możliwe
uszkodzenia kręgosłupa;
-chronić go przed utratą ciepła;
-uspokajać i zapewniać o nadchodzącej pomocy
Postępowanie w ranach i krwotokach
UWIDOCZNIENIE RANY
RANA NIEKRWAWIĄCA
OPATRUNEK OSŁANIAJĄCY
RANA
KRWAWIĄCA
W MIARĘ MOŻLIWOŚCI UNIESIENIE KOŃCZYNYDO
GÓRY
OPATRUNEK UCISKOWY
JEŻELI KRWOTOK NIE USTAJE
UCISK NA DUŻĄ TĘTNICĘ
JEŻELI KRWOTOK NIE USTAJE
OPASKA ZACISKOWA
W RAZIE POTRZEBY POSTĘPOWANIE P/WSTRZĄSOWE
Zmiażdżenie
Zmiażdżenia są one następstwem wypadków drogowych,
wypadków na budowach, katastrof kolejowych, eksplozji i
wielu innych czynników. Miejscowe uszkodzenia mogą
wystąpić z towarzyszącymi złamaniami, krwawieniem
wewnętrznym, powstaniem pęcherzy i obrzękiem. Czynniki
miażdżące mogą osłabić krążenie powodując drętwienie w
miejscu uszkodzenia lub poniżej. W zmiażdżonej kończynie
tętno może być niewyczuwalne.
Zmiażdżenie
Jeśli poszkodowany jest uwięziony przez pewien czas, występuje
stan zagrożenia poważnymi komplikacjami:
• Po pierwsze - u osoby uwięzionej ze zmiażdżonymi częściami
ciała występują rozległe uszkodzenia tkanek, szczególnie
mięśni. Bezpośrednio po usunięciu czynnika miażdżącego
może rozwinąć się wstrząs pourazowy po przedostaniu się
płynu tkankowego do uszkodzonego miejsca.
• Po drugie - bardziej niebezpieczne!!! Substancje toksyczne
powstałe w mięśniach na skutek ich uszkodzenia przenikają
do krwi i mogą spowodować uszkodzenie nerek. Może to
doprowadzić do śmierci poszkodowanego !!!
Postępowanie w zmiażdżeniu
Amputacja
• Amputacja to poważne zranienia powodujace, że kończyna
lub jej część, na przykład palec ręki lub stopa częściowo lub
całkowicie zostanie oddzielona od reszty ciała.
• W razie amputacji urazowej należy zachować spokój. Unieść
zranioną kończynę wyżej poziomu serca. Założyć opatrunek
uciskowy. OSTATECZNOŚĆ-Poniżej rany zacisnąć opaską
uciskową z taśmy, chusty trójkątnej.
• Amputowane części ciała obwijamy jałową gazą i
umieszczamy w plastikowym szczelnym worku z którego
wyciskamy powietrze, a ten w następnym worku z wodą z
lodem.
Zabezpieczenie kikuta
Zabezpieczenie części amputowanej
Postępowanie w amputacji
Złamanie
Złamanie jest to przerwanie ciągłości kości.
Rodzaje złamań
Złamania dzielimy na:
• Złamania otwarte – fragment kości wystaje przez ranę, bądź
przebił skórę
• Złamania zamknięte – brak komunikacji odłamów kostnych z
otoczeniem zewnętrznym
Złamania
• Złamania zamknięte są tak samo groźne jak otwarte
• Uwaga na nerwy i tętnice biegnące w pobliżu kości i po
stronie zgięciowej stawów
• Uwaga na złamania kości udowej i miednicy (ryzyko dużej
utraty krwi)
Objawy złamania
•
•
•
•
•
Ból, znacznie nasilający się przy próbie ruchu
Deformacja, obrzęk
Nienaturalne ułożenie i ruchomość
Wyczuwalne lub słyszalne trzeszczenia odłamów kostnych
Przy złamaniach otwartych:
-Rana
-Często masywny krwotok
Zwichnięcie
• Siła urazu powoduje rozerwanie torebki stawowej
oraz patologiczne przemieszczenie końców kości
tworzących dany staw
• Zwichnięcie może być otwarte lub zamknięte
Objawy zwichnięcia
• Nienaturalne ułożenie/wygięcie kończyny w stawie
• Bardzo znaczne ograniczenie ruchu – często całkowite
zablokowanie ruchu
• Silny ból w stawie nawet w stanie spoczynku, nasilający się
przy najmniejszej próbie wykonania ruchu w stawie
Skręcenie
• Uszkodzenie tkanek otaczających staw, w
szczególności torebki stawowej, bez zmiany
• wzajemnego fizjologicznego ułożenia kości
tworzących powierzchnie stawowe.
• Uraz polegający na przekroczeniu fizjologicznego
zakresu ruchu w stawie.
Objawy skręcenia
• Ból nasilający się przy próbie ruchu
• Obrzęk stawu
• Częściowe ograniczenie jego ruchomości
Zasady unieruchomienia
• Uwidocznić uszkodzoną kończynę
• Kontrola tętna, czucia, ciepłoty
• Zniekształconą kątowo kończynę – próba delikatnego wyciągu i
ustawienie w anatomicznej pozycji
• Na otwarte rany opatrunek jałowy
• Szynę zakładamy po stronie przeciwnej rany
• Szynę modelujemy na zdrowej kończynie
• Unieruchamiamy dwa sąsiednie stawy przy załamaniu kości
( I ZASADA POTTA )
• Unieruchamiamy wszystkie kości tworzące staw przy urazie stawu
( II ZASADA POTTA )
• W przypadku zastosowania kilku szyn do unieruchomienia, należy każdą
szynę umocować osobno
Unieruchomienie kończyn dolnych
Stabilizacja w pozycji zbliżonej do
fizjologicznej, w razie niemożności
pozycja zastana.
Unieruchomienie obojczyka
Unieruchomienie kończyny górnej
Postępowanie w złamaniu
Kontrola ABC
Uwidocznienie
obrażenia
Złamanie otwarte
Złamanie zamknięte
Tlenoterapia 100%
Tlenoterapia 100%
Stabilizacja w pozycji
zbliżonej do
fizjologicznej w razie
konieczności w pozycji
zastanej
zbliżonej do
zastanej
Opatrunek na ranę
Unieruchomienie
Postępowanie w zwichnięciu
Kontrola ABC
Uwidocznienie
obrażenia
Deformacja stawu z pozycja
przymusową /zwichnięcie/
Deformacja stawu z zachowaną
ruchomością /skręcenie/
Tlenoterapia 100%
Tlenoterapia 100%
zastanej
zbliżonej do
zastanej
Unieruchomienie
Uraz kręgosłupa
Obrażenia kręgosłupa mogą być wynikiem bezpośredniego
lub pośredniego działania siły zewnętrznej, w przypadku
urazów komunikacyjnych, upadków z wysokości czy skoków
"na główkę" do wody. Wiele obrażeń następuje wskutek
pośredniego działania siły (zgniecenie, zgięcie lub nadmierne
zgięcie, rzadziej wyprost lub nadmierny przeprost) i często
towarzyszy im uszkodzenie rdzenia kręgowego z zaburzeniem
jego funkcji.
Uraz kręgosłupa
Uraz kręgosłupa podejrzewamy zawsze przy:
- wypadkach komunikacyjnych,
- w skokach do wody,
- upadkach z wysokości,
- urazach głowy.
Uraz kręgosłupa
Uraz kręgosłupa
Objawy urazu kręgosłupa
• widoczne na zewnątrz obrażenia kręgów,
• opasujący ból lub przymusowe ułożenie głowy,
• krwiaki, otarcia, ślady stłuczenia na ciele głównie w miejscu
działania siły
• ból uciskowy wyrostków kolczystych oraz zmiana odstępu
między wyrostkami kolczystymi objawiająca się uskokami i
garbami
• niedowłady kończyn
• zaburzenia czucia
• zaburzenia świadomości
• niewydolność oddechowa
• zaburzenia termoregulacji i zaburzenia czynności pęcherza
moczowego oraz jelita grubego( URAZ RDZENIE
PRZEDŁUZONEGO)
Stabilizacja ręczna kręgosłupa
Stabilizacja ręczna kręgosłupa
Stabilizacja przyrządowa kręgosłupa
Stabilizacja przyrządowa kręgosłupa
Unieruchomienie kręgosłupa
Układanie na desce ortopedycznej
Postępowanie podczas wymiotów
Postępowanie w urazach kręgosłupa
Stabilizacja kręgosłupa również w
czasie przemieszczania
Kontrola ABC
Bez konieczności ewakuacji
Konieczność ewakuacji
Pozostawienie w pozycji
zastanej
Unieruchomienie w miarę
możliwości na noszach typu deska
Tlenoterapia 100% tlenem i
termoizolacja
Ponownie kontrola ABC
Tlenoterapia 100% tlenem i
termoizolacja
URAZY CZASZKOWOMÓZGOWE
Uraz głowy
Urazy głowy są najczęściej spowodowane wypadkami
komunikacyjnymi i upadkami z wysokości. Złamania głowy
mogą stanowić bezpośrednie zagrożenia dla życia,
ponieważ dochodzi często do uszkodzenia mózgu. W urazie
głowy trzeba pamiętać o możliwości wystąpienia urazu
kręgosłupa.
Uraz głowy
Objawy:
- rany głowy
- ruchomość lub deformacja czaszki
- krwawienie z uszu, nosa, gardła
- zaburzenia świadomości
- niepamięć wsteczna
- ból i zawroty głowy
- możliwa utrata przytomności
- nudności lub wymioty
- zaburzenia równowagi
- kwiaki okularowe- OCZY SZOPA
- zasinienie na wyrostkach sutkowatych- za uszami
URAZY GŁOWY
ZŁAMANIA PODSTAWY CZASZKI
82
URAZY
CZASZKOWO MÓZGOWE
Uderzenie
Odbicie
84
Uraz głowy
Stabilizacja kręgosłupa również w
czasie przemieszczania
Kontrola ABC
Rana głowy
Tak
NIE
Opatrunek osłaniający
Tlenoterapia 100% tlenem
Termoizolacja
W razie ewakuacji unieruchomienie
na noszach typu deska
URAZ MIEDNICY
Uraz miednicy
Urazy miednicy są najczęściej spowodowane wypadkami
komunikacyjnymi i upadkami z wysokości. Złamania miednicy
mogą stanowić bezpośrednie zagrożenia dla życia, ponieważ
poszkodowany traci wówczas dużo krwi z powodu
uszkodzenia tętnicy udowej.
Uraz miednicy
Urazy miednicy rozpoznajemy po:
- występowaniu bólu w okolicy krzyżowej podczas ruchu,
- braku możliwości stania lub wykonania ruchu,
- objawach wstrząsu.
Postępowanie w urazie miednicy
Kontrola ABC
Unieruchomienie na noszach typu
deska
Postępowanie p/wstrząsowe
/ w razie potrzeby /
Postępowanie w urazie miednicy
URAZY KLATKI
PIERSIOWEJ
Uraz klatki piersiowej
Urazy klatki piersiowej mogą być zamknięte i otwarte.
O zamkniętym urazie klatki piersiowej mówimy wówczas,
kiedy skóra poszkodowanego nie jest uszkodzona. Ten typ
urazu spowodowany jest najczęściej tępym uderzeniem.
O otwartym urazie klatki piersiowej mówimy, jeżeli skóra jest
uszkodzona, a czasem ciało obce tkwi w klatce piersiowej np.
wbity nóż, siekiera.
Uraz klatki piersiowej
Śmiertelna dwunastka
Podczas wstępnego badania urazowego należy
rozpoznać i leczyć następujące uszkodzenia:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Niedrożność dróg oddechowych
Otwartą odmę opłucnową
Wiotką klatkę piersiową
Prężną odmę opłucnową
Masywne krwawienie do jamy opłucnej
Tamponadę serca
Poniżej wymieniono stany zagrażające życiu
chorego, które zwykle wykrywa się podczas
badania powtórnego BTLS lub dopiero
podczas badania w szpitalu:
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Stłuczenia serca
Urazowe pęknięcie aorty
Obrażenia tchawicy i/lub drzewa oskrzelowego
Rozdarcie przepony
Obrażenia przełyku
Stłuczenia płuca
Otwarte urazy kl. piersiowej
Odma jest to wtargnięcie powietrza lub innych gazów do
jamy opłucnej spowodowane najczęściej uszkodzeniem
miąższu płucnego lub przedziurawieniem ściany klatki
piersiowej. Powoduje to zapadanie się płuca po stronie
urazu na skutek wyrównania różnicy ciśnień.
Płuco nie ma możliwości rozprężenia się przez co wymiana
gazowa jest upośledzona.
Rodzaje odmy:
-zamknięta
-otwarta
-wentylowa
Objawy:
- świszczący oddech
- zaburzenia oddychania
- duszność
- rana klatki piersiowej – krew wydobywająca się z rany
może być spieniona
- ból zwłaszcza przy oddychaniu
- może wystąpić krwista wydzielina z ust
- zaburzenia świadomości
-znaczne zagrożenie wystąpieniem wstrząsu
Odma prężna(WENTYLOWA)
Odma prężna powstaje w wyniku urazu tępego
lub przenikającego, jeśli dojdzie do powstania
mechanizmu zastawkowego. Powietrze może
dostać się do jamy opłucnej, ale nie może
swobodnie się stamtąd wydostać. Powoduje to
zapadnięcie się płuca po stronie odmy. W miarę
wzrostu ciśnienia w jamie opłucnej następuje
przesunięcie śródpiersia na przeciwną stronę,
zagięcie się żyły głównej dolnej oraz górnej i
zmniejszenie napływu krwi do serca. Przesunięcie
tchawicy i śródpiersia na stronę przeciwną do
odmy spowoduje zaburzenie wentylacji także w
zdrowym płucu, choć następuje to późno.
Odma prężna
u chorego z odmą prężną stwierdza się:
•
•
•
•
•
Duszność
Niepokój
Przyspieszony oddech
Poszerzenie żył szyjnych
Może również wystąpić przesunięcie tchawicy w
stronę przeciwną do urazu
• Na koniec rozwija się wstrząs i hipotonia
Postępowanie w ranie otwartej klatki
piersiowej
•
•
•
•
•
•
•
•
Odsłoń ranę
Sprawdź ranę wylotową
Uszczelnij ranę hermetycznym materiałem
Całkowicie przykryj ranę zaklejając ją z trzech stron, jedną pozostaw wolną,
by powietrze mogło wychodzić (opatrunek flatter)
Możesz uszczelnić ranę klatki przy pomocy opatrunku Ashermana
Uwaga: traktuj wszystkie rany drążące klatki piersiowej
w ten sposób
Ustawicznie obserwuj zmiany w kierunku odmy prężnej i wstrząsu
tlenoterapia
Opatrunek uszczelniający
Krwiak opłucnej
• Krew gromadzi się w jamie opłucnej
• Może wystąpić powoli lub szybko zależnie od rozmiaru
pękniętego naczynia
• Może wystąpić podwójnie uraz drążący i tępy klatki
• W masywnym krwiaku, utrata krwi powikłana jest niskim
stężeniem tlenu we krwi (hipoksja)
Objawy przedmiotowe
i podmiotowe krwiaka
•
•
•
•
•
•
Zwykle otwarta rana klatki piersiowej
Ból w klatce piersiowej i uczucie ciasnoty
Wstrząs
Sinica
Stłumienie odgłosu opukowego
Odkrztuszanie pienistej czerwonej krwi
Wiotka klatka piersiowa
Powstaje w wyniku złamania co najmniej
trzech sąsiednich żeber, gdy każde z nich
złamane jest co najmniej w dwóch miejscach.
108
Klatka cepowata
• Trzy lub więcej złamanych żeber w dwóch lub więcej
miejscach lub złamanie mostka
• Silny ból po stronie uszkodzenia
• Gwałtowny powierzchowny oddech
• Oddech paradoksalny
• Może wystąpić odma opłucnej
• Możliwe ukryte stłuczenie płuc prowadzące do hipoksji
Oddech paradoksalny
Postępowanie przy wiotkiej klatce
i złamanych żeber
• Stabilizacja wyłamanego fragmentu
- poprzez ucisk ręczny
- unieruchomienie przy pomocy ubrania polowego
- ułożenie doraźne na chorej stronie
• Kontrola bólu
• Kontrola funkcji zyciowych
• tlenoterapia
Tamponada serca
Powstaje zwykle w wyniku urazów
penetrujących. Jeżeli w wyniku urazu serca
krew szybko gromadzi się pomiędzy sercem a
osierdziem, pojawia się ucisk na komory
serca. Nawet niewielka ilość krwi może
zmniejszać wypełnianie komór. W miarę
postępującego ucisku komory gorzej
napełniają się krwią i zmniejsza się rzut serca.
Rozpoznanie klasycznie opiera się na triadzie objawów
(triada Becka):
• Hipotonii
• Poszerzeniu żył szyjnych
• Ściszenie tonów serca
Innym objawem nasuwającym podejrzenie tamponady
serca jest paradoksalne tętno, tj. zanikanie tętna
obwodowego podczas wykonywania przez chorego
wdechu. Na miejscu wypadku należy różnicować
tamponadę serca z odmą prężną. Chory z tamponadą
serca będzie w stanie wstrząsu, z tchawicą w linii
środkowej i symetrycznym szmerem pęcherzykowym,
chyba że tamponadzie towarzyszy odma lub krwiak
opłucnej.
Pozycja w urazie kl. piersiowej
Postępowanie w urazie kl. piersiowej
Kontrola ABC
Tlenoterapia 100% tlenem
Bez rany
Z raną
Pozycja półsiedząca
Pozycja półsiedząca
Opatrunek zastawkowy
W razie potrzeby postępowanie
p/wstrząsowe
URAZY BRZUCHA
Uraz brzucha
Rozróżniamy otwarte i zamknięte urazy jamy brzusznej.
Urazy zamknięte jamy brzusznej to skutek uderzenia tępym
narzędziem, natomiast do urazów otwartych zaliczamy
wytrzewienie oraz urazy penetrujące.
Ciało obce penetrujące jamę brzuszną zabezpieczamy tak
samo jak ciało obce penetrujące klatkę piersiową unieruchamiamy je i dzwonimy po pomoc medyczną.
Uraz zamknięty brzucha
Do objawów urazu zamkniętego zaliczamy:
- otarcia skóry,
- krwiaki,
- ból,
- wzrost napięcia mięśniowego.
Urazy otwarte brzucha
Do urazów otwartych brzucha należą:
-wytrzewienie /wyjście narządów z powłoki brzusznej/,
-rana brzucha
-ciało obce w brzuchu
Postępowanie w urazie otwartym
brzucha
• Pozycja leżąca z lekko ugiętymi kolanami
• Tlenoterapia
• Opatrunek trójwarstwowy- mokra gaza, sucha
gaza, folia
• Komfort termiczny
• Komfort psychiczny
• Wezwij pomoc
• Unieruchomienie ciala obcego
• Nie odprowadzaj trzewi
Pozycja w urazie brzucha
Postępowanie w urazie brzucha
Kontrola ABC
Ugięcie nóg w kolanach
Rana
Z wytrzeźwieniem
Luźny opatrunek osłaniający +
folia miejscowo /nie
przemieszczać wnętrzności do
jamy brzusznej
Bez rany
Bez wytrzeźwieniem
Opatrunek
osłaniający
Tlenoterapia 100% tlenem i termoizolacja
KOBIETA W CIĄŻY:
POSTĘPOWANIE W
URAZIE
UCISK ŻYŁY GŁÓWNEJ DOLNEJ
U ciężarnej leżącej na wznak duża macica może
uciskać żyłę główną dolną
– zmniejszenie powrotu żylnego i rzutu serca nawet o 30%
– większe ryzyko wystąpienia po 20 tygodniu ciąży
125
UCISK NA ŻYŁĘ GŁÓWNĄ DOLNĄ
MOŻE POWODOWAĆ:
• Hipotensję matki
• Omdlenia
• Bradykardię u płodu
126
OCENA
• Kolejność oceny taka sama jak u innych pacjentów po
urazie
– Wstępne badanie urazowe
•Wstępna ocena
•Szybkie badanie urazowe lub badanie miejscowe
• Priorytety w postępowaniu z kobietą w ciąży są takie
same jak dla innych pacjentów po urazie
127
PRZYGOTOWANIE KOBIETY CIĘŻARNEJ
DO TRANSPORTU
• Pełne unieruchomienie kręgosłupa
• Nachylenie deski ortopedycznej o 20-30° na lewą
stronę
• Ręczne przesunięcie macicy na lewą stronę - metoda
mniej efektywna
• Krótka deska i kamizelka KED nie są przydatne,
ponieważ trudno w nich zapiąć pasy
128
WSTRZĄS
U KOBIETY W CIĄŻY
• Może utracić ok. 30% objętości krwi zanim wystąpią
istotne zmiany ciśnienia krwi
• Może maskować objawy krwawienia
wewnątrzmacicznego lub do jamy brzusznej
– Macica jest bardzo dobrze unaczyniona
– Nawet w przypadku znaczącego krwawienia do
brzucha tkliwość może nie występować
129
POSTĘPOWANIE
• 100% tlen
– Bardzo ważny
– Leczysz również płód
• Transport w pełnym unieruchomieniu kręgosłupa
– Przechylenie twardych noszy ortopedycznych na
lewo
• Postępuj przyczynowo
130
MNOGIE OBRAŻENIA
CIAŁA
MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA:
POMOC DORAŹNA
MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA
to uszkodzenia
co najmniej DWÓCH OKOLIC CIAŁA
z których każde wymaga hospitalizacji
MNOGIE OBRAŻENIA CIAŁA:
OBRAŻENIA WIELONARZĄDOWE
to uszkodzenia KILKU narządów
OBRAŻANIA WIELOMIEJSCOWE
to uszkodzenia JEDNEGO narządu
w KILKU miejscach
OBRAŻANIA SKOJARZONE
to uszkodzenia ciała
przez KILKA RODZAJÓW ENERGII
Pytania?

Urazy mechaniczne i obrażenia - Straz

Transkrypt

Podobne dokumenty

kliknij tutaj aby pobrać prezentację

Obrażenia - Collegium Medicum

pobierz pdf