Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013 – 2020

Transkrypt

Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013 – 2020
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Załącznik do Uchwały
Nr XXX/328/2013
Rady Gminy Mrozy
z dnia 30 sierpnia 2013 r.
Plan odnowy miejscowości
Łukówiec
na lata 2013 – 2020
GMINA MROZY
PROJEKT
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
1
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
2
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Spis treści
Wstęp................................................................................................
I. Charakterystyka miejscowości..................................................................
1.1 Położenie, powierzchnia, ludność.......................................................
1.2 Historia miejscowości ….....................................................................
II.
Inwentaryzacja zasobów służacych odnowie miejscowości …...............
2.1 Zasoby przyrodnicze...........................................................................
2.2 Dziedzictwo kulturowe …...................................................................
2.3 Infrastruktura społeczno – techniczna................................................
III. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości …....................................
IV. Planowane zadania inwestycyjne i przedsięwzięcia aktywizujące..........
Podsumowanie......................................................................................
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
3
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Wstęp
Polska jako państwo członkowskie Unii Europejskiej otrzymuje wielką pomoc
merytoryczną i finansową na rozwój kraju. Wśród działań, które Unia współfinansuje jest
działanie „Odnowy i rozwoju wsi” w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na
lata 2007-2013 (PROW 2007-2013). Program ten jest kierowany przede wszystkim do
małych ośrodków wiejskich borykających się z pozyskaniem funduszy z budżetu państwa
na poprawę wizerunku pracy i życia mieszkańców oraz wszechstronnego rozwoju
miejscowości. Takie miejscowości dzięki sporządzeniu i uchwaleniu Planu Odnowy
Miejscowości mają szanse na otrzymanie pomocy finansowej ze środków Unijnych.
Dokument pod nazwą Plan Odnowy Miejscowości zakłada podejmowanie takich
działań, które będą przyczyniać się do poprawy warunków życia ludności wiejskiej.
Działaniami tymi mogą być m.in. rozwój infrastruktury, zapewnienie mieszkańcom
dostępu do usług, a także rozwój funkcji kulturowych i społecznych, w tym rekreacyjnosportowych.
Plan Odnowy Miejscowości Łukówiec obejmuje swym zasięgiem obszar tej
miejscowości. Niniejsze opracowanie zawiera charakterystykę miejscowości z opisem jej
położenia, historii, walorów przyrodniczych i zabytków oraz przedstawienie infrastruktury
społecznej i technicznej. Ponadto została przedstawiona analiza SWOT, czyli mocne i
słabe strony wsi Łukówiec. W skład Planu Odnowy Miejscowości Łukówiec wchodzi także
wizja odnowy miejscowości oraz opis planowanych przedsięwzięć wraz z szacunkowym
kosztem i okresem realizacji.
Dokument ten określa strategię społeczno – gospodarczego rozwoju wsi Łukówiec
na lata 2013 – 2020, w związku z tym Plan Odnowy Miejscowości Łukówiec jest planem
otwartym. Oznacza to, że w dokumencie tym mogą być dopisywane nowe zadania, a
także to, że może zmienić się kolejność ich realizacji w zależności od potrzeb i
uwarunkowań finansowych.
Plan Odnowy Miejscowości powstał dzięki społeczności wsi Łukówiec przy
współpracy i merytorycznym wsparciu Urzędu Gminy Mrozy. Dokument ten był
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
4
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
przedmiotem dyskusji Rady Sołeckiej - Sołectwa Łukówiec.
I. Charakterystyka miejscowości
1.1 Położenie, powierzchnia, ludność
Miejscowość Łukówiec położona jest w południowej części gminy Mrozy, w
powiecie mińskim, w województwie mazowieckim (Ilustracja 1). Zajmuje obszar 1002,15
ha. Położenie miejscowości należy uznać za korzystne, ze względu na niewielkie
odległości do dużych lub średniej wielkości ośrodków miejskich, takich jak: Warszawa (77
km), Siedlce (41 km) i Mińsk Maz (26km). Do linii kolejowej o znaczeniu transeuropejskim
Paryż – Warszawa – Moskwa ze stacją i bocznicą w Mrozach oddalona jest o ok. 15km.
Najbliższa droga krajowa nr 2 położona jest w odległości ok. 18 km od centrum wsi.
Łukówiec oddalony jest od miejscowości gminnej o 15 km. Miejscowość od pólnocy
graniczy z miejscowością Jeruzal, a od południa wyznacza granicę gminy Mrozy z
gminami: Latowicz i Wodynie.
Układ funkcjonalno-przestrzenny na obszarze miejscowości kształtował się przez
kilka stuleci i zależał przede wszystkim od uwarunkowań przyrodniczych. Dolina rzeczna
rzeki Janinka oraz mniejsze cieki, nie sprzyjały osadnictwu w południowej części
miejscowości. Południowa część wsi, poprzecinana jest również sztucznymi ciekami
wodnymi - rowami melioracyjnymi, odbierającymi z okolicy nadmierne ilości wody i
odprowadzającymi jej do najbliższej rzeki. Osada została ulokowana na obszarach
wysoczyznowych (ok. 160 m.n p.m.). Pierwotnie przyjmowała charakter tzw. „ulicówki”,
ale z biegiem czasu zaczęłą rozrastać się wzdłuż kilku ciągów komunikacyjnych (drogi
powiatowej: Kuflew-Jeruzal-Seroczyn oraz innych dróg gminnych). Posiada nieregularny
kształt, charakterystyczny dla słowiańskiej zabudowy wsi. Większe kompleksy leśne
znajdują się głównie we wschodniej części wsi, na obszarach podmokłych. Nieliczne
mniejsze rozproszone skupiska leśne znajdują się w północnym obszarze wsi.
Według stanu na 12.04.2013 miejscowość liczyła 299 osób – Tabela 2. Pięć lat
wcześniej, w 2008 roku zameldowanych było 310 mieszkańców (Tabela 1). Nastąpił
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
5
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
niewielki spadek liczby mieszkańców w tym okresie (mniej o 11 osób). Miejscowość pod
względem liczby ludności plasuje się na 7 pozycji wśród 27 wsi w gminie. Ogółem liczba
ludności w gminie wynosi: 8666 (stan na dzień 12.04.2013).
Łukówiec
Ilustracja 1: Położenie miejscowości Łukówiec na tle
RP, województwa mazowieckiego, powiatu mińskiego
oraz gminy Mrozy (źródło: mrozy.pl)
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
6
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Mężczyźni
Kobiety
Wiek
Liczba
Wiek
Liczba
0-2
3
4-5
6
7
8-12
13-15
16-17
18
19-20
21-40
41-60
61-65
66-70
71-81
>81
8
2
1
0
0
6
6
6
1
4
44
49
7
7
10
4
0-2
3
4-5
6
7
8-12
13-15
16-17
18
19-20
21-40
41-60
61-65
66-70
71-81
>81
0
1
1
1
3
6
7
6
1
9
35
38
7
11
14
15
Suma
155
Suma
155
Razem M+K
310
Tabela 1: Statystyka stałych mieszkańców wg wieku i
płci, Łukówiec (12.04.2008)
Mężczyźni
Kobiety
Wiek
Liczba
Wiek
Liczba
0-2
3
4-5
6
7
8-12
13-15
16-17
18
19-20
21-40
41-60
61-65
66-70
71-81
>81
7
1
5
4
4
3
5
1
0
6
43
51
8
7
8
5
0-2
3
4-5
6
7
8-12
13-15
16-17
18
19-20
21-40
41-60
61-65
66-70
71-81
>81
1
1
2
0
0
6
3
3
0
6
43
37
7
6
17
9
Suma
158
Suma
141
Razem M+K
299
Tabela 2: Statystyka stałych mieszkańców wg wieku i
płci, Łukówiec (12.04.2013)
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
7
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Analizując Tabelę 2 należy zaznaczyć, iż dominującą grupą wiekową są mieszkańcy w
przedziale lat 21-60, w wieku produkcyjnym o ustatkowanym trybie życia i w większości
związani z tą miejscowością. Dla tej grupy szczególnie warto inwestować w Łukówiec
oraz tworzyć nowe możliwosci aby ta wieś mogła dalej żyć. Wsparcie jakie miejscowość
otrzyma będzie miało ogromny wpływ na wzrost liczby mieszkańców (zwiększenie liczby
dzietności oraz napływ ludności z zewnątrz).
1.2 Historia miejscowości
Nazwa miejscowości - Łukówiec figuruje dopiero po pierwszej wojnie światowej,
wcześniej
funkcjonowała
jako
Łukowiec.
Wieś
została
„osadzona
na
świeżo
wykarczowanych terenach w 1515 roku”1. W XVIII wieku Łukowiec wraz z przyległymi
ziemiami należały do rodziny Rudzińskich. W 1795 roku Kazimierz Rudziński (Ilustracja
2), wojewoda mazowiecki, sprzedał dobra Łukowca Florianowi Cieszkowskiemu,
staroście kleszczeńskiemu. Po jego nagłej śmierci, w lesie w 1798 roku, majątek przejął
w 1820 roku najmłodszy syn Krzysztof, a w roku 1860 jego syn – Henryk (malarz,
artysta). W roku 1872 odbyła się licytacja, podczas której dobra kupił hrabia August
Cieszkowski (Ilustracja 3), filozof i ekonomista. Cieszkowscy byli posiadaczami Łukowca
również w okresie międzywojennym2, 3.
W 1827 roku Łukowiec liczył 30 domów i 191 mieszkańców. Po 1865 roku dobra
funkcjonowały jako gmina Łukowiec, z siedzibą w Latowiczu, później w Jeruzalu. Gmina
podlegała pod sąd gminny okręgu II w Latowiczu , stacji pocztowej w Kałuszynie, pow.
nowomińskiego. Wieś Łukowiec miała 560 morgów gruntu i 31 domostw4. Od 1928 r. po
zmianie gminy, wieś Łukowiec należała do gminy Jeruzal. Od 1954 r. miejscowość
należała do gromady Jeruzal, a od stycznia 1973r. do gminy Mrozy.
W XVII wieku w Łukowcu „była szkoła parafialna, której rektorem był Marcin
1
2
3
4
D. Grzegorczyk, „Dzieje Mrozów i okolic”, Mrozy, 1997, str. 169
T. Jaroszewski, Barański W, „ Po pałacach i dworach Mazowsza: przewodnik, cz.I ”, Warszawa, 1995, str. 78
I. Galicka, H. Sygietyńska, „Katalog zabytków sztuki w Polsce”, Warszawa, 1967
pod red. F.Sulimierskiego, B.Chlebowskiego, W. Walewskiego, „Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i
innych krajów słowiańskich”, Warszawa, 1884
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
8
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
z Kałuszyna i utrzymywał się z 10 półmiarków /dziesięcina/”5.
Łukowiec posiadał folwark ze 2139 morgami gruntu, z czego 1068 morgów
stanowił las. Zanotowano 28 budynków folwarcznych, w tym 11 murowanych.
W dniu 11. 01. 1949 roku odbyło się zebranie 72 mieszkańców wsi , na którym
zgodnie z radą Józefa Ciąćki postanowiono założyć straż pożarną. Przeznaczono w tym
Ilustracja 2: Kazimierz
Rudziński, wojewoda
mazowiecki, właściciel
Łukówca
Ilustracja 3: Hrabia
Hrabia August
Cieszkowski, filozof,
ekonomista, właściciel
Łukówca
celu sumę 40.000zł (własność gromady). Straż liczyła 21 członków. W skład zarządu
weszli: Franciszek Kielak – prezes, Paweł Powałka – zastępca, Józef Ciąćka – naczelnik,
Feliks Soćko – sekretarz, Stanisław Urban – gospodarz, Jan Tkaczyk – skarbnik. Dzięki
dobrowolnym składkom mieszkańców zakupiono ręczną sikawkę i wóz konny. Z beczek
ofiarowanych przez Edwarda Szeląga, kowal – Edward Szczegot wykonał pierwsze
beczkowozy. W 1950 roku społecznie rozpoczęto budowę strażnicy, która zakończona
5 E. Maliszewski, „Oświata w Królestwie Polskim”, Warszawa 1904
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
9
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
została rok później. Organizowane były w niej zabawy taneczne oraz występy
artystyczne. W roku 1975 prezesem Straży Pożarnej został Józef Kluczek, który kierował
strażą do roku 2011. Jego jednostka OSP zdobywała czołowe miejsca na gminnych
zawodach strażackich. Obecnie prezesem jest Dariusz Żyszkowicz, jednostka pod jego
kierunkiem również wyróżnia się wieloma zasługami. W 2011 roku zajęła 1 miejsca w
gminnych
oraz
powiatowych
zawodach
strażackich.
W
2011
roku
podczas
przeprowadzonej kontroli gotowości operacyjnej jednostka otrzymała ocenę 4, co
pozytywnie świadczy o jakości jej funkcjonowania.
W 1958 roku wieś Łukówiec została zelektryfikowana i od tego czasu zaczęła się
rozwijać. Prowadzono remonty i budowano nowe domy. Pierwszy telefon zainstalowano
w roku 1966 u Tadeusza Wróbla – ówczesnego naczelnika straży.
Funkcję sołtysa pełnili: Marian Sujak, Andrzej Nakonieczny, Witold Malka, Henryk
Piskorz, a obecnie Anna Szeląg.
II. Inwentaryzacja zasobów służacych odnowie miejscowości
2.1 Zasoby przyrodnicze
Południowy i południowo – zachodni fragment miejscowości Łukówiec wchodzi w
skład doliny rzeki Świder (460 ha). Obszar ten klasyfikuje się jako regionalny walor
przyrodniczy. Rzeka Janinka (dopływ rzeki Świder) wraz z mniejszymi ciekami, pełni w
krajobrazie rolę korytarza ekologicznego, który ułatwia migrację roślin i zwierząt,
szczególnie wodnych i związanych ze środowiskami występującymi w dolinach
rzecznych. Zwiększa to bioróżnorodność krajobrazu i umożliwia swobodny przepływ
genów w sąsiadujących ze sobą populacjach. Ma to również duże znaczenie dla
przetrwania wielu gatunków, szczególnie w dobie występowania bardzo wielu barier
ekologicznych. Dolina rzeczna pełni również istotne znaczenie w kształtowaniu lokalnego
klimatu. Dzięki swojej przyrodniczej odmienności, wyraźnie „rysuje się” w krajobrazie
okolicznych terenów otwartych. Na znaczenie krajobrazowe tego zielono - wodnego
pasma wpływa także zmienność pór roku, dnia, oświetlenia, który powoduje
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
10
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
różnorodność wrażeń estetycznych.
W centralnej części Łukówca znajdują się stawy rybne, również istotny element
krajobrazu. Stawy są miejscem występowania wielu organizmów związanych ze
środowiskiem wodnym, prawdziwą ostoją ptaków.
Większe kompleksy leśne występujące we wschodniej części oraz nieliczne mniejsze w części północnej. Stanowią wysoki walor przyrodniczo – krajobrazowy. Lasy
są własnością prywatną, co utrudnia planową gospodarkę leśną. Analiza ich struktury
drzewostanowej i wiekowej jest jedynie przybliżona. Występuje w nich 6 typów
siedliskowych (Tabela 3), wśród których dominują siedliska boru świeżego – 69, 23 ha,
olsu – 20, 87 (siedliska żyzne) ha oraz boru wilgotnego – 16,04 ha.
Bśw
BMśw BMw O1
69,23 0,83
0,76
Bw
Bs
Lśw
Lw
O1J
LMśw LMw BMb Razem
20,87 16,04
3,83
111,56
Tabela 3: Zestawienie typów siedliskowych lasów w miejscowości Łukówiec (ha)
Podstawowe gatunki ptaków, występujące w dolinie rzeki to gatunki typowe dla łąk
i łozowisk (skowronek polny, pliszka żółta, pokląskwa, świergotek łąkowy, czajka, bociany
białe i czarne).
Z uwagi na szersze badania innych siedlisk w dolinie rzeki Świder, uznać można,
iż na przedstawionym obszarze (nie poddanym dokładnym badaniom) również występują
cenne siedliska przyrodnicze. Miejscowość przedstawia wysokie walory krajobrazowe
oraz dużą różnorodność biologiczną, którą należy poddać dokładnym badaniom, w celu
wyszczególnienia gatunków oraz wydania zaleceń ochronnych.
2.2 Dziedzictwo kulturowe
Zespół dworski
Zachowały się jedynie pozostałości dawnego zespołu
Dwór w zespole dworskim
Wzniesiony pod koniec XVIII w. , kilkakrotnie przebudowywany. W starszej części
o konstrukcji drewnianej zrębowej, w nowszej murowany. Otynkowany, parterowy,
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
11
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
częściowo na piwnicach sklepionych kolebkowo. Na planie wydłużonego prostokąta z
dwoma
symetrycznie
rozmieszczonymi
gankami
od
frontu,
z
kolumienkami
podtrzymujące trójkątne szczyty. Wymiary budynku: 28.02 x 10.70. Układ wnętrz
dwutraktowy, przebudowywany. Stropy drepniane, schody na poddasze również
drewniane. Tynk w częśći drewnianej oraz na stropach cementowo – wapienny położony
na matach trzcinowych, tynk w części murowanej położony na murach ścian. Dach
dwuspadowy, dawniej kryty gontem. W dworze funkcjonowały dwa wydzielone
mieszkania (pierwsze – 87,40m2, drugie – 49,70m2) oraz pomieszczenia koła gospodyń
(102,70m2). Obecnie stanowi własność prywatną.
Stanowiska archeologiczne
Na terenie miejscowości znajdują się 22 stanowiska archeologiczne. Najstarsze
datowane są na starszą epokę kamienia (ok. 10 – tys. lat p.n.e.). Odkryte zostały ślady
pobytu grup łowców paleolitycznych, narzędzia wykonane z odłupków lub wiórów
krzemiennych,
nagolennik
brązowy
typu
staromińskiego,
ceramikę,
drapacze
krzemienne, rylec krzemienny oraz polepy.
Krzyże i kapliczki
Znaki społecznej, kulturowej i religijnej pamięci tego terenu – krzyże i kapliczki
przydrożne. Stanowią trwały element krajobrazu. Są znakiem wiary przodków, elementem
kultury i wierności tradycji. Dają nadzieję, wskazują drogę, chronią przed nieszczęściami,
utwierdzają w wierze, są również zachętą do modlitwy.
2.3 Infrastruktura społeczno – techniczna
Działalność rolnicza
Na uwagę zasługuje Ekologiczne Gospodarstwo Rolne państwa Elżbiety i
Ryszarda Baranek, które specjalizuje się w kuchni regionalnej. W gospodarstwie (bądź
na kiermaszach), można zakupić przetwory domowe z produktów ekologicznych oraz
potrawy regionalne – sójka, ciasto drożdżowe z orkiszem (Nagrodzone w konkursie
„Nasze kulinarne dziedzictwo”). Gospodarstwo posiada certyfikat zgodności produkcji
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
12
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
ekologicznej od 2001 roku. Państwo Baranek zajmuje się produkcją zwierzęcą (bydło
mleczne, drób, króliki) oraz roślinną. Uprawiają zboża, warzywa (czosnek, marchew,
buraki, pomidory, cukinie, dynie), owoce (truskawki, czerwone porzeczki) oraz zioła.
Wiele oferowanych produktów było zgłaszanych i nagradzanych na konkursach i
festiwalach promujących kulinarne dziedzictwo.
Ilustracja 4: Kiermasz ekologiczny produktów z
gospodarstwa ekologicznego państwa Baranek
(źródło:
agrinpol.pl/baranek)
Działalność gospodarcza
Na terenie wsi Łukówiec 8 podmiotów gospodarczych wykonuje działalność
gospodarczą6. Firmy świadczą różnorodne usługi, m.in. instalatorstwo elektryczne, usługi
remontowo – budowlane, stolarskie, handel nawozami sztucznymi, usługi leśne i inne.
Na uwagę zasługuje duża Firma Handlowa „BOREX”, która zatrudnia lokalnych
mieszkańców oraz świadczy usługi o szerokim zasięgu, w zakresie owoców suszonych,
bakalii, nasion, orzechów. Pozostałe lokalne firmy charakteryzują się w większości jedno
bądź dwuosobową formą zatrudnienia. W miejscowości nie funkcjonują uciążliwe formy
działalności.
6 Raport gminny prezentujący dane przedsiębiorców według głównego miejsca wykonywania działalności
gospodarczej (stan na dzień 16.04.2013)
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
13
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Agencja pocztowa
W Łukówcu funkcjonuje punkt pocztowy, gdzie można dokonać opłat, nadać i odebrać
przesyłkę.
Jednostka OSP
Jednostka OSP zlokalizowana jest w centrum miejscowości, posiada murowaną
strażnicę. Jest w posiadaniu samochodu gaśniczego STAR 200 (rok produkcji 1985),
przewoźnego sprzętu łączności, drabiny, pilarki do drewna, motopompy szlamowej oraz
odzieży specjalnej i ochronnej (ubrań koszarowych, ubrań specjalnych, butów
specjalnych, hełmów, kominiarek). Sześciu strażaków posiada badania lekarskie i
ubezpieczenie, trzech posiada uprawnienia do kierwania pojazdami uprzywilejowanymi.
Jednostka bierze czynny udział we wszystkich akcjach szkoleniowych oraz
zawodach (gminnych, powiatowych), gdzie plasuje się w czołówce od wielu lat.
Świetlica wiejska
Mieszkańcy miejscowości korzystają z budynku sali Ochotniczej Straży Pożarnej,
jako nieformalnego i formalnego miejsca spotkań. Organizowane są tam imprezy
okolicznościowe, zabawy taneczne. Budynek i jego otoczenie spełnia funkcję głównego
miejsca spotkań - w nim przeprowadzane są narady, zebrania wiejskie, spotkania.
Wszyscy mieszkańcy traktują go jako świetlicę wiejską.
Sklep
W centrum miejscowości znajduje się Sklep Spożywczo - Przemysłowy
prowadzony przez Gminną Spółdzielnię Mrozy.
Dostęp do wody
Wieś jest w 100% zwodociągowana i ma stały dostęp do wody pochodzącej z
wodociągu „Piaseczno”, znajdującego się na terenie gminy Cegłów, ale obsługiwanego
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
14
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
przez Zakład Gospodarki Komunalnej Mrozy. Dostarczana wodociągiem woda posiada
jakość odpowiadającą normom, a jej ilość pokrywa zapotrzebowanie na cele bytowo –
gospodarcze i przeciwpożarowe mieszkańców.
Gospodarka odpadami
Od 1999 roku na terenie całej gminy Mrozy, w tym Łukówca, działa system
gospodarowania odpadami, oparty o ich selektywną zbiórkę. Segregacja odbywa się u
źródła. Posegregowane odpady są odbierane przez wyspecjalizowany w tym kierunku
podmiot. Obecnie jest to Zakład Gospodarki Komunalnej w Mrozach. Ścieki komunalne
odprowadzane są do przydomowych zbiorników, a następnie wozami asenizacyjnymi
przewożone do oczyszczalni ścieków w Zakładzie Gospodarki Komunalnej w Mrozach.
Ciepło w domach
Gospodarstwa zaopatrywane są w ciepło z lokalnych kotłowni opalanych
przeważnie węglem kamiennym, rzadziej olejem lub gazem płynnym.
Sieć telefoniczna
Wieś Łukówiec posiada własną sieć telefoniczną z centralą. Mieszkańcy Łukówca
mają możliwość korzystania z usług stałego dostępu do Internetu. Bezpłatny
bezprzewodowy Internet dostępny jest od 2007 roku. Posiadają również dostęp do
wszystkich podstawowych sieci telefonii komórkowej funkcjonujących w Polsce.
Elektryfikacja
Łukówiec jest w całości zelektryfikowany, jednak stan techniczny lokalnych urządzeń
elektroenergetycznych wymaga obecnie lub będzie wymagać w okresie najbliższych kilku
lat reelektryfikacji częściowej połączonej z rozbudową systemu urządzeń lokalnych.
Transport
- drogi
Połączenia komunikacyjne z innymi miejscowościami realizowane są poprzez sieć
dróg powiatowych i gminnych. Przez miejscowość przebiega droga powiatowa: KuflewJeruzal-Seroczyn oraz inne drogi gminne o mniejszym znaczeniu. Stan dróg jest średniej
i niskiej jakości technicznej, sklasyfikowanej jako V klasa techniczna. Olbrzymią
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
15
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
niedogodnością dla mieszkańców jest brak chodników. Stważa to wiele niebezpiecznych
sytuacji, zagraża bezpieczeństwu mieszkańców (szczególnie małych dzieci oraz osób
starszych). Tym bardziej ma to ogromne znaczenie, z uwagi na to, iż drogą powiatową
wszyscy mieszkańcy zarówno zmotoryzowani jak i piesi poruszają się do znajdującego w
sąsiedniej wsi Kościoła oraz Zespołu Szkół w Jeruzalu.
- przystanek autobusowy
Na terenie miejscowości kursują autobusy dwóch przewoźników: PKS Mińsk
Mazowiecki – Mobilis oraz PKS Siedlce. Firmy te zapewniają łączność pomiędzy dużymi
miastami tj. Siedlce i Mińsk Mazowiecki.
- ścieżki rowerowe
"Projekt rozmieszczenia turystycznych ścieżek rowerowych na terenie Powiatu
Mińsk Mazowiecki ze szczególnym uwzględnieniem powiązań z Warszawą - faza
wstępnej koncepcji" przewiduje sieć ścieżek rowerowych również przez miejscowość
Łukówiec (Rysunek 1). Na dzień dzisiejszy ścieżki są jedynie projektem, brakuje
wyznaczonego pasa dla rowerów, rowerzyści poruszają się po poboczu dróg, co zagraża
ich bezpieczeństwu, jak również powoduje zagrożenia dla ruchu innych użytkowników
drogi.
Rysunek 1: Pomarańczowa ścieżka rowerowa na
terenie miejscowości Łukówiec
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
16
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Instytucje publiczne
- szkoła
Najbliższa szkoła – Zespół Szkół w Jeruzalu – stanowi okręg, do którego są dowożone
dzieci do Przedszkola, Szkoły Podstawowej oraz Gimnazjum.
- kościół
Łukówiec należy do Parafii Jeruzal. Kościół w Jeruzalu powstał w latach 1757 – 1758.
Kościół jest drewniany, rozmieszczony na planie krzyża z dwuspadowym dachem, krytym
gontem. Wnętrze Kościoła jest bogato zdobione w stylu barokowym z elementami
średniowiecznymi.
- Ośrodek zdrowia w Jeruzalu
- Punkt Apteczny w Jeruzalu
- bankomat w Jeruzalu
Analizując powyższe informacje, dotyczące instytucji publicznych widoczne jest, iż
Jeruzal jako sąsiednia miejscowość Łukówca, pełni ważną rolę – zapewnia dostępność
do bardzo ważnych usług. Dlatego też istotne jest aby pomiędzy tymi miejscowościami
została zmodernizowana i naprawiona droga oraz aby powstały chodniki, w celu poprawy
bezpieczeństwa.
plan filmowy „Ranczo”
Sceny do serialu „Ranczo” w reżyserii Wojciecha Adamczyka, nagrywane były w
świetlicy w Łukówcu oraz w okolicach. W Łukówcu znajduje się serialowy dom policjanta
Staśka i Wioletki. W okolicy można spotkać pracujących aktorów, a w serialu
telewizyjnym obejrzeć urokliwe strony tej miejscowości. Daje to możliwość promocji wsi,
która przeradza się w zainteresowanie turystów tą miejscowością.
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
17
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
III. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości
Na podstawie przeprowadzonych badań, rozmów wykonano analizę SWOT dla
miejscowości Łukówiec, z punktu widzenia możliwości odnowy miejscowości
(Tabela 4, 5).
Biorąc pod uwagę wyniki analizy SWOT, uznano, że w Planie odnowy
miejscowości Łukówiec najważniejsze jest:
Zachowanie obecnej atrakcyjności środowiska przyrodniczego, zróżnicowania
krajobrazu oraz dziedzictwa kulturowego
Rozwój szeroko pojmowanej infrastruktury społecznej, technicznej (kanalizacja
sanitarna), transportowej (remont istniejących dróg, budowa nowych, wykonanie
chodników, budowa ścieżek rowerowych)
Należy dołożyć starań, aby „słabe strony” miejscowości, w wyniku wdrożenia
działań służących odnowie, przekształciły się w „silne strony” i stanowiły zaletę obszaru.
Przedsięwzięcia powinny wspierać minimalizację zagrożeń, jakie ukazane zostały
podczas badań oraz ulegać stopniowym zmianom, aby odbierac je jako „szanse”
obszaru.
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
18
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
SŁABE STRONY
SILNE STRONY
1. Atrakcyjne i zróżnicowane środowisko
przyrodnicze
2. Rozbudowana sieć rzeczna, liczne cieki
wodne
3. Zasoby przyrodnicze takie jak: lasy,
stawy
4. Liczne gatunki zwierząt i roślin, żyjące
w lasach, nad rzeką, i ciekami wodnymi
5. Szkółka jeździecka (utrzymywana
hodowla koni)
6. Typowo rolniczy charakter
miejscowości, hodowla zwierząt
gospodarskich
7. Zainteresowanie dużej części
mieszkańców utrzymaniem czystości i
porządku w gminie
8. Bardzo długa i bogata historia
miejscowości
9. Położenie miejscowości w niedalekiej
odległości od dużych ośrodków
miejskich (Warszawa, Mińsk
Mazowiecki, Siedlce)
10. Położenie w szybko rozwijającej się
gminie
11. Bardzo dobre połączenia komunikacyjne
(PKS oraz oddalone o 15 km PKP)
12. Atrakcyjne tereny pod zabudowę
mieszkaniową i letniskową
13. Wzrost liczby letniaków, w tym
zamożnych i wpływowych osób
14. Wyznaczona trasa rowerowa (żółta)
15. Podnoszenie się poziomu wykształcenia
społeczności lokalnej
16. Duża integracja społeczna, tożsamość
17. Zainteresowanie mieszkańców swoją
miejscowością
18. Wysoki poziom świadomości
ekologicznej
19. Nagrywane są sceny do serialu „Ranczo”
1. Niewykorzystanie potencjału kulturowo –
przyrodniczego
2. Brak promocji miejscowości i
materiałów informacyjnych
3. Brak gospodarstw agroturystycznych
4. Nie oznakowane i nieopisane miejsca
historyczne
5. Słaba infrastruktura turystyczna, brak
miejsc noclegowych, restauracji,
parkingów przy lasach, wiat i
wydzielonych miejsc biwakowych
6. Niewystarczająca wiedza na temat
posiadanych zasobów lokalnych
7. Mała wiedza na temat prowadzenia
ekologicznego gospodarstwa
8. Trudna sytuacja materialna miejscowej
ludności
9. Trudne warunki dla prowadzenia
opłacalnej produkcji rolnej, w tym
rozdrobnienie gospodarstw
10. Zły stan dróg powiatowych i gminnych
11. Brak infrastruktury ułatwiającej życie
mieszkańcom (chodników, parkingów,
kanalizacji sanitarnej)
12. Mała wiedza na temat pozyskiwania
funduszy z UE
13. Występujące problemy mieszkańców,
grożące marginalizacją społeczną
Tabela 4: Analiza SWOT, Silne i słabe strony miejscowości Łukówiec
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
19
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
ZAGROŻENIA
SZANSE
1. Reurbanizacja wsi
2. Rosnące zainteresowanie mieszkańców
rozwojem miejscowości,
poszanowaniem dziedzictwa
kulturowego
3. Rosnące zainteresowanie wypoczynkiem
na łonie natury, wśród zieleni, w zgodzie
z przyrodą
4. Przeznaczenie terenów pod zabudowę
letniskową
5. Polityka regionalna, krajowa oraz Unii
Europejskiej wspierająca rozwój
obszarów wiejskich
6. Możliwość pozyskania środków na
odnowę wsi z budżetu krajowego oraz
zewnętrznych UE
1. Wzrost bezrobocia na wsi, związany z
restrukturyzacją rolnictwa i kryzysem
gospodarczym
2. Niska mobilność społeczności wiejskiej
w poszukiwaniu alternatywnych źródeł
dochodów
3. Powolne dostosowywanie gospodarstw
do zmieniających się wymogów
(związanych np. z ochroną środowiska,
instalacjami sanitarnymi)
4. Mała otwartość na zmiany
społeczeństwa (obawy przed nieznanym,
nowym)
5. Słabe wykorzystanie funduszy unijnych
Tabela 5: Analiza SWOT, szanse i zagrożenia dla rozwoju miejscowości Łukówiec
Wizja odnowy
Mieszkańcy wyrażają chęć odnowy swojej miejscowości, gdyż:
- są świadomi przemian społeczno-gospodarczych, jakie zachodziły i zachodzą na
przestrzeni lat, stawiających wymagania poszukiwania źródeł utrzymania poza
rolnictwem
- zdają sobie sprawę z posiadanego bogactwa przyrodniczego i kulturowego, które
czyni ich miejscowość atrakcyjnym miejscem zamieszkania i weekendowego
odpoczynku,
-
chcą poprawy codziennych warunków życia poprzez rozwój infrastruktury
technicznej i porządkowanie przestrzeni publicznej,
- chcą żyć w czystym, estetycznym otoczeniu,
- chcą zapewnić swoim dzieciom warunki rozwoju takie same, jak mają dzieci
z większych ośrodków miejskich,
-
chcą zachować otrzymane od przodków dziedzictwo kulturowe dla przyszłych
pokoleń,
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
20
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
-
chcą skorzystać z możliwości uzyskania pomocy w realizacji marzeń, jakie
stwarzają środki pochodzące z Unii Europejskiej
zależy im na rozwoju tej miejscowości.
IV. Planowane zadania inwestycyjne i przedsięwzięcia aktywizujące
L.p
Opis planowanego zadania
Okres realizacji
Koszt zadania
1
Odnowa wsi Łukówiec
2014 - 2015
300.000
2
Modernizacja, naprawa dróg
oraz budowa chodników
2014 - 2020
1500.000
3
Skanalizowanie miejscowości
2015 - 2017
200.0000
4
Stworzenie tras rowerowych
przebiegających przez teren
miejscowości
2014 - 2017
150.000
5
Doposażenie świetlicy wiejskiej
w sprzęt edukacyjny i sportowy
2014 - 2017
150.000
6
Organizowanie inicjatyw
2014 - 2020
szkoleniowo – spotkaniowych dla
mieszkańców
100.000
Zadanie 1. „Odnowa miejscowości Łukówiec” polegać będzie na stworzeniu we wsi
miejsca do zabaw dla dzieci, miejsca do spotkań mieszkańców na świeżym powietrzu.
Zadanie to obejmować będzie również estetyczne oraz funkcjonalne zagospodarowanie
terenu wokół wiejskiej świetlicy, stanowiącej „serce wsi” i jedyne miejsce spotkań
wiejskich.
Zadanie 2. „Modernizacja, naprawa dróg oraz budowa chodników” polegać będzie na
naprawie nawierzchni asfaltowych w miejscowości Łukówiec oraz utwardzeniu tłuczniem
gruntowych dróg gminnych. Należy wyprofilować pobocza i rowy przydrożne oraz jedno z
ważniejszych elementów – wybudować chodniki. Zadanie to ma również usprawnić
organizację ruchu drogowego i pieszego poprzez odpowiednie oznaczenia pionowe i
poziome.
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
21
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Zadanie 3. „Skanalizowanie miejscowości” zostanie wykonane w miarę możliwości
pozyskania środków finansowych, dlatego planowane jest w dłuższej perspektywie
czasowej. Zadanie polegać będzie na budowie sieci kanalizacyjnej wraz z przyłączami
dla całej miejscowości Łukówiec. Realizacja tego zadania możliwa będzie do wykonania,
pod warunkiem wybudowania drugiej oczyszczalni ścieków na terenie gminy Mrozy - w
sąsiedniej wsi Jeruzal.
Zadanie 4. „Stworzenie tras rowerowych przebiegających przez teren miejscowości”
polegać będzie na wcielenie w życie założeń projektu turystycznych ścieżek rowerowych
dla powiatu mińskiego. Wyznaczone trasy zostaną utwardzone, odpowiednio oznaczone.
Pozytywnie wpłyną na funkcjonowanie bezpiecznej turystyki w regionie, poprawę stanu
zdrowia mieszkańców oraz turystów czynnie uprawiających sport.
Zadanie 5. „Doposazenie swietlicy wiejskiej w sprzęt edukacyjny i sportowy” przyczyni się
do rozpowszechnienia korzystania ze swietlicy przez mieszkańców Łukówca.
Zadanie 6. „Organizowanie inicjatyw szkoleniowo – spotkaniowych dla mieszkańców”
przyczyni się do zdobycia wiedzy z różnorodnych dyscyplin, wzrostu zainteresowania
edukacją. Poprzez spotkania w gronie wielopokoleniowym mieszkańców, zwiększy się
ich wzajemne zrozumienie.
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
22
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Zakończenie
Program odnowy wsi Łukówiec, dąży do wzrostu standardu życia i ekonomicznej
niezależności wsi. Mieszkańcy wsi stanowią podmiot i zarazem siłę napędową rozwoju.
Satysfakcja z życia wiejskiego ma być osiągnięta nie tylko poprzez pełną społeczną
samorealizację
jednostki
ale
również
całej
społeczności,
która
przyjmuje
odpowiedzialność za swą przyszłość. W działaniu tym najważniejsze jest zachowanie
tożsamości i integralności wsi w jej wymiarze społecznym, duchowym wraz z całym
dziedzictwem kultury materialnej i krajobrazu. Podstawą zmian jest uruchomienie
wszelkich zasobów własnych wspólnoty, wykorzystanie pomocy zewnętrznej oferowanej
przez gminę i region oraz dostępnej poprzez fundusze zewnętrzne w tym z Unii
Europejskiej.
Osiągnięcie celów takich jak: budowanie tożsamości wsi, rozwój infrastruktury
technicznej i społecznej, waloryzacja krajobrazu i architektury, wykonanie przedsięwzięć
publicznych i prywatnych podnoszących warunki materialne (standard życia) i
rozwijających wartości niematerialne - duchowe (jakość życia), współodpowiedzialność,
wzorce wychowawcze, więź międzypokoleniowa - pomogą osiągnąć efekt końcowy jakim
ma być poprawa bytu mieszkańców wsi.
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
23
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Bibliografia
Dane Urzędu Gminy Mrozy
D. Grzegorczyk, „Dzieje Mrozów i okolic”, Mrozy, 1997
I. Galicka, H. Sygietyńska, „Katalog zabytków sztuki w Polsce”, Warszawa, 1967
E. Maliszewski, „Oświata w Królewstwie Polskim”, Warszawa, 1904
pod red. F. Sulimierskiego, B. Chlebowskiego, W. Walewskiego, „Słownik
geograficzny Królewstwa Polskiego i innych krajów słowiańskich”, Warszawa,
1884
T. Jaroszewski, W. Barasiński, „Po pałacach i dworach Mazowsza: przewodnik, cz.
I”, Warszawa, 1995
W. Smoleński, „Szkice z dziejów szlachty mazowieckiej”, Kraków, 1908
Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
Gminy Mrozy, Siedlce, 2012
Strona internetowa: Urzędu Gminy w Mrozach – www.mrozy.pl
Strona internetowa: www.chronologia.pl
Strona internetowa: www.picstopin.com
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
24
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
25
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
26
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
27
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
28
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
29
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
30
Plan odnowy miejscowości Łukówiec na lata 2013-2020
Gmina Mrozy, powiat miński, województwo mazowieckie
Łukówiec 2013
31