Opera na wodzie
Transkrypt
Opera na wodzie
WYKONAWCY I REALIZATORZY Kierownictwo muzyczne – Ewa Michnik, dyrektor naczelny i muzyczny Opery Wrocławskiej ReŜyseria i scenografia – Michał Zaniecki Soliści – gwiazdy scen polskich i europejskich Orkiestra, chór i balet Opery Wrocławskiej Przygotowanie chóru – Małgorzata Orawska Przygotowanie baletu – BoŜena Klimczak MIEJSCE REALIZACJI: Pergola przy Hali Ludowej – Hali Stulecia we Wrocławiu Hala Ludowa – Hala Stulecia to jedno z waŜniejszych dzieł architektury światowej XX w. Wzniesiona w latach 1911-1913 według projektu niemieckiego architekta Maksa Berga. Niezwykle nowoczesna w swym wyrazie i konstrukcji Hala, przez wiele lat jedna z największych sklepionych budowli Ŝelbetowych na świecie, zawiera wiele ukrytych odwołań do dawniejszej architektury. Wyraziła się w niej fascynacja Berga gotykiem, rzymskim Panteonem, kościołami Hagia Sophia w Konstantynopolu i Św. Piotra w Rzymie a nawet babilońskimi zigguratami. PołoŜona w Parku Szczytnickim, w sąsiedztwie Pawilonu Czterech Kopuł (proj. Hans Poelzig) oraz stawu otoczonego zabytkową Pergolą tworzy wraz z Ogrodem Japońskim i Ogrodem Zoologicznym ulubione tereny sportowo-rekreacyjne mieszkańców Wrocławia i turystów. Jako wyjątkowe osiągnięcie konstrukcyjne i architektoniczne obiekt został wpisany 13 lipca 2006 r. na listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Fot. Hala Ludowa – Hala Stulecia z zabytkową Pergolą, po prawej Pawilon Czterech Kopuł Fot. Hala Ludowa – Hala Stulecia z Pergolą i Pawilonem Czterech Kopuł, zdjęcie z lotu ptaka Fot. Hala Ludowa – Hala Stulecia, wnętrze obiektu ZAŁOśENIA INSCENIZACYJNE WROCŁAWSKIEJ INSCENIZACJI „NAPOJU MIŁOSNEGO” – koncepcja scenograficzna przykładowych scen ReŜyser spektaklu, Michał Zaniecki, chce wykorzystać tło Hali Ludowej – Hali Stulecia oraz staw otoczony zabytkową Pergolą jako naturalną scenerię widowiska. Widownia i orkiestra będą się znajdowały na „stałym ladzie”, scena na wodzie – cała przestrzeń wodna przewidziana jest dla solistów i chóru. Ci zaś będą się poruszali na kładkach (tak, jak w czasie wysokiej wody w Wenecji) oraz na tratwach połączonych pomostami. 2 Wioska rybacka Akcja opery rozpoczyna się w wiosce – we wrocławskiej inscenizacji będzie to wioska rybacka. Wieśniacy stojący po kostki w wodzie, sadzą ryŜ i roślinę papirusu. Dzięki zastosowaniu nowoczesnej techniki teatralnej, połączenie światła z efektownymi środkami multimedialnymi, wykorzystanie projekcji filmowych – sieci rybackie będą układać się w róŜnorodne struktury, tworząc przepiękną, magiczną atmosferę. Pośrodku stawu będzie znajdowała się muszla – Ŝagiel, nawiązująca do tradycji klasycystycznych teatrów na wodzie. Muszla ta będzie półprzezroczysta. Często będzie zmieniała połoŜenie i kolory, tworząc za kaŜdym razem inne tło do kolejnych scen. Muszla będzie takŜe wykorzystana jako ekran do projekcji filmowych. Rys. Wioska rybacka na wodzie Przybycie Dulcamary Wraz z pojawieniem się Dulcamary – sprzedawcy snów – świat realistyczny zamienia się w niezwykle widowiskowy świat baśni. Wejście Dulcamary jest jednym z waŜniejszych momentów opery – zarówno w sferze muzycznej jak i dramaturgicznej. Kompozytor zostawił duŜą przestrzeń muzyczną dla realizatorów – Dulcamaro zazwyczaj przyjeŜdŜał konno, powozem, statkiem albo teŜ samochodem. We wrocławskiej inscenizacji „Napoju miłosnego” Dulcamara przybędzie balonem, który przyleci nad Pergolę znad Hali Ludowej. Na koszu przypiętym do balonu wywieszone będą reklamy jego cudownych leków i eliksirów, zaś lecąc nad publicznością Dulcamara będzie wyrzucał ulotki (zgodnie z librettem opery). Ten sam zabieg zostanie zastosowany podczas reklamowania widowiska: przez kilka dni poprzedzających spektakl premierowy z kosza balonu unoszącego się nad Wrocławiem będą rozrzucane ulotki reklamujące spektakl. 3 Rys. Przybycie Dulcamary Noc Świętojańska i ogień We wrocławskiej realizacji „Napoju miłosnego” istotną rolę będzie odgrywał ogień. Zostanie on wykorzystany m.in. w scenie zaślubin Adiny, kiedy to wieśniaczki będą puszczały na wodzie wianki z kwiatów z zapalonymi świecami. Scena ta będzie nawiązaniem do Nocy Świętojańskiej i jej tradycji, które w naturalny sposób łączą się z librettem opery, a dodatkowo są bliskie publiczności – premiera wrocławskiej inscenizacji „Napoju miłosnego” odbędzie się 15 czerwca podczas trwania Karnawału Świętojańskiego. Zaślubiny Adiny kończą się sceną, kiedy całą taflę stawu otacza ognisty krąg, tworząc wielki ślubny wieniec. Przyjęcie zaręczynowe Wyjątkowo spektakularną i efektowną sceną będzie przyjęcie zaręczynowe Adiny, odbywające na wodzie i na brzegach stawu. Z tradycji folklorystycznej Bergamo (rodzinnego miasta Donizettiego) reŜyser zaczerpnął postaci gigantów, które tańczą w pochodach ulicznych w czasie waŜnych świąt miasta. W scenie zaręczyn pojawiają się olbrzymie kukły, które na brzegu wody wykonają dzikie tańce. Kolorowe lampiony rozświetlą sieci rybaków i wodę. Tratwa samotności „Una furtiva lacrime” – jedna z najpiękniejszych arii „Napoju miłosnego” – zabrzmi z małej tratwy znajdującej się na wodzie. Struktura spektaklu pozwala na odizolowanie postaci w ich najwaŜniejszych ariach. Intymna atmosfera podkreśli smutek i nieszczęście Nemorino. 4 Rys. Projekt inscenizacji – M. Znaniecki Koszary plutonu Belcore Tymczasem oddział wojska, do którego zaciągnął się Nemorino, rozbija namioty nad brzegiem wody. We wrocławskiej realizacji jest odpowiednia przestrzeń do zbudowania koszar. W czasie przerwy publiczność moŜe zwiedzić koszary, skosztować dań z wojskowej kuchni, degustować napoje. Rys. Projekt inscenizacji – M. Znaniecki 5 STRESZCZENIE LIBRETTA OPERY „Napój miłosny”, opera komiczna w dwóch aktach, libretto: Felice Romani Prapremiera: Mediolan 12.05.1832 r. Premiera polska: Warszawa 1839 r. Akcja rozgrywa się we Włoszech ok. 1815 r. AKT I Młody, ubogi wiśniak Nemorino zakochany jest w pięknej Adinie, która jednak nie traktuje jego zalotów powaŜnie. Siedząc w gronie przyjaciółek Adina czyta legendę o Tristanie i Izoldzie, Ŝałując Ŝartobliwie, Ŝe dziś nikt juŜ nie jest w stanie dostarczyć czarodziejskiego napoju, o jakim opowiada legenda. Przy dźwiękach kapeli do wioski wkracza oddział wojska pod dowództwem sierŜanta Belcore. śołnierz śmiało zaczyna zalecać się do Adiny, proponując jej nawet małŜeństwo. Dziewczyna nie daje mu wprawdzie wyraźnej odpowiedzi, lecz traktuje przystojnego sierŜanta wyjątkowo przychylnie, co doprowadza Nemorina do rozpaczy. W tym samym czasie we wsi pojawia się stary wędrowny znachor, Dulcamara. Zrozpaczony Nemorino prosi go o napój miłosny, za pomocą którego pozyskałby wzajemność Adiny. Sprytny szarlatan w lot chwyta sposobność łatwego zarobku i za wysoką cenę sprzedaje łatwowiernemu młodzieńcowi jako niezawodny „eliksir miłości” butelkę zwykłego, mocnego wina. Nemorino wypija duszkiem zawartość butelki, po czym wpada w świetny humor, widzi cały świat w róŜowych kolorach i prawie nie zwraca uwagi na Adinę. Dziewczyna, której Nemorino od początku nie był obojętny, podejrzewa teraz, Ŝe młodzieniec przestał ją kochać i chcąc mu zrobić na złość – przyjmuje matrymonialną propozycję sierŜanta Belcore, zapowiadając niedaleki termin ślubu. Rys. Projekt inscenizacji – M. Znaniecki 6 AKT II SierŜant Belcore otrzymuje polecenie natychmiastowego wymarszu z wioski, tak więc jego ślub z Adiną musi się odbyć jeszcze tego samego dnia. Dulcamara radzi zrozpaczonemu Nemorinowi wypić jeszcze jedną butelkę cudownego napoju. Nemorino nie ma jednak juŜ pieniędzy na kupno kosztownego specyfiku, udaje się więc do sierŜanta Belcore, zgłaszając chęć zaciągnięcia się do oddziału. Belcore nie domyśla się przyczyny decyzji Nemorina – przyjmuje chętnie rekruta i wypłaca mu zaliczkę na Ŝołd. Tymczasem do wsi przychodzi wiadomość, iŜ zmarł bogaty wuj Nemorina, zapisawszy młodzieńcowi w testamencie cały swój majątek. Nemorino staje się teraz poŜądanym kandydatem na męŜa, toteŜ wszystkie dziewczęta okazują mu swe względy. Naiwny chłopak, nie wiedząc jeszcze o swym bogactwie, przypisuje owo niespodziewane powodzenie cudownym właściwościom „miłosnego napoju”, nie przestaje jednak ani na chwilę myśleć o ukochanej Adinie. Zaloty wiejskich dziewcząt draŜnią Adinę i budzą jej zazdrość. A gdy dowiaduje się, Ŝe młodzieniec z miłości dla niej zaciągnął się do wojska, wzruszona, nie ukrywa juŜ dłuŜej swego uczucia i zrywa zaręczyny z Belcorem. Na całej historii doskonale wychodzi stary Dulcamara, bowiem wszyscy mieszkańcy wioski tłoczą się wokół jego straganu, wierząc w potęgę „miłosnego napoju”. „Napój miłosny” jest pierwszym dziełem Donizettiego, które zdobyło europejska sławę. Spośród współczesnych oper komicznych wyróŜnia się wielką subtelnością i nastrojowością (romans Nemorina z II aktu stał się jedną z najsłynniejszych arii operowych). Powodzenie „Napoju miłosnego” było błyskawiczne. RównieŜ i Warszawa, nie pozostając w tyle za innymi stolicami wystawiła dzieło Donizettiego juŜ w 1839 r. Rys. Projekt inscenizacji – M. Znaniecki DOTYCHCZASOWE REALIZACJE WIDOWISK OPEROWYCH NA WODZIE Zespół Opery Wrocławskiej posiada niezbędne doświadczenie w realizacji megawidowisk operowych na wodzie. W 1998 roku w ramach Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans Opera Wrocławska uczestniczyła w realizacji baletu „Jezioro łabędzie” Piotra Czajkowskiego na scenie o powierzchni 500 m2 zbudowanej na Pergoli przy Hali Ludowej we Wrocławiu. Przedsięwzięcie okazało się wielkim sukcesem artystycznym. Spektakl obejrzało 7 kilka tysięcy zachwyconych melomanów z całej Polski i zagranicy. Realizatorzy sprostali ogromnym wyzwaniom organizacyjnym, technicznym i logistycznym związanym z przygotowaniem widowiska. W czerwcu 2003 r. Opera Wrocławska zrealizowała kolejne spektakularne megawidowsko na wodzie „Gioconda” A. Ponchielliego. Na Odrze, na wysokości wyspy Ostrów Tumski, na tle imponującej scenerii najpiękniejszych zabytków Wrocławia, zbudowano gigantycznych rozmiarów scenę w kształcie gondoli. Sześć spektakli obejrzało łącznie prawie 30 tys. widzów. Krytyk muzyczny, Józef Kański napisał: „Publiczność przyjechała, aby zobaczyć gigantyczne widowisko operowe, formę właściwie w Polsce nie znaną, która narodziła się we Wrocławiu, bliską słynnym festiwalowym przedstawieniom na arenie we włoskiej Weronie. Swoją recenzję zatytułował : Wrocław – operową Weroną Północy”. Telewizja Polska transmitowała spektakl Opery Wrocławskiej w 2 Programie. Za realizację „Giocondy” Polska Organizacja Turystyczna przyznała Operze Wrocławskiej certyfikat „Turystyczny Produkt Roku”. MEGAWIDOWISKA OPERY WROCŁAWSKIEJ Opera Wrocławskiej od 1997 roku jako jedyny teatr operowy w Polsce realizuje megawidowiska operowe w niekonwencjonalnych przestrzeniach dla wielotysięcznej widowni. Do 2006 roku obejrzało je łącznie prawie ćwierć miliona widzów. Do najbardziej spektakularnych superwidowisk wystawianych przez Operę Wrocławską naleŜą: Aida – 1998, 2000 rok. Dziesięć spektakli w Hali Ludowej obejrzało łącznie 23 500 widzów, Carmen – 1998 rok. Cztery spektakle w Hali Ludowej obejrzało łącznie 8 000 widzów, Nabucco – 1999, 2001 rok. Sześć spektakl w Hali Ludowej obejrzało łącznie 26 000 widzów, Carmina Burana – 2001, 2002 rok. Dziewięć spektakli w Hali Ludowej obejrzało łącznie 28 000 widzów, Straszny Dwór – 2001 rok. Sześć spektakli w Hali Ludowej obejrzało łącznie 22 000 widzów, Skrzypek na dachu – 2002, 2005 rok. Dziesięć spektakli w Hali Ludowej oraz dwa spektakle wystawione na dachu Wrocławskiego Centrum Handlowego – Galeria Dominikańska obejrzało łącznie 26 000 widzów, Gioconda – 2003 rok. Sześć spektakli obejrzało łącznie 30 000 widzów, transmisja spektaklu w 2 Programie TVP, | Złoto Renu – 2003 rok. Cztery spektakle w Hali Ludowej obejrzało łącznie 13 500 widzów, Walkiria – 2004 rok. Cztery spektakle w Hali Ludowej obejrzało łącznie 10 000 widzów, Zygfryd – 2005 rok. Cztery spektakle w Hali Ludowej obejrzało łącznie 10 000 widzów, Carmen – 2005 i 2006 rok. Sześć spektakli w Hali Ludowej obejrzało łącznie 30 000 widzów Zmierzch bogów – 2006 rok. Cztery spektakle w Hali Ludowej obejrzało łącznie 10 000 widzów, Pierścień Nibelunga – 2006 rok. Cztery spektakle w Hali Ludowej obejrzało łącznie 10 000 widzów. 8