Szkoły w Witten

Prof. dr Dieter Jacob
Test kwalifikacyjny PPP i
badanie ekonomiczności wariantów
22 września 2009, Katowice
1
Co znaczy PPP?
Partnerstwo publiczno-prywatne to świadczenie usług
pożytku publicznego z udziałem partnera, które obejmuje, w
miarę możliwości, cały cykl życia projektu (projektowanie,
budowa, eksploatacja, utrzymanie trwałości i ewentualnie
przekazanie składników majątkowych po zakończeniu
realizacji inwestycji). Podmiot publiczny pozostaje, inaczej
niż w przypadku prywatyzacji, właścicielem lub
użytkownikiem nieruchomości.
Celem są nie niskie odsetki lecz jednoczesna optymalizacja
działań etapu projektowania, budowy i eksploatacji
zleconych partnerowi prywatnemu. Koszt odsetek to tylko
jeden (pośredni) składnik całkowitych kosztów cyklu życia
projektu.
2
Piramida efektywnośći PPP
1.
Optymalna
alokacja ryzyka
2.
Cykl życia projektu
Konkurencja
Skupienie na przedmiocie inwestycji
3.
Dozór projektu, dodatkowe korzyści, jakość
doradctwa, przejrzystość...
Źródło:Jacob, Kochendörfer: Wzrost wydajności w przypadku realizacji projektów infrastrukturalnych z udziałem partnera
prywatnego,Bundesanzeiger Verlag, Kolonia, 2002, S.19
3
Transfer ryzyka i efektywność
Efektywność
Realizacja
projektu PPP
Realizacja
własna
Realizacja
własna
Realizacja
projektu PPP
Transfer ryzyka
4
Najważniejsze czynniki efektywności
• Koszty projektowania i budowy (włącznie z poprawkami)
• Czas projektowania i budowy
• Koszty eksploatacji
• Alokacja ryzyka
5
Przekroczenie kosztów budowy w
przypadku realizacji własnej
Źródło
Przekrocznie
kosztów
Badania prof. Bleckena
22,0%
RH Berlin
45,0%
RH Baden-Württemberg
5 -10 %
BMVBW
14,7%
NL, projekt pilotażowy
9,0%
GB, Audit Commission
11,0%
GB, Mott MacDonald
GB, Arthur Andersen
Study
Średnio
24,0%
Standardowe budownictwo
naziemne
Kompleksowe budownictwo
naziemne
Standardowe budownictwo
naziemne
Standardowe i kompleksowe
budownictwo naziemne
Standardowe budownictwo
naziemne, szkoła
Standardowe budownictwo
naziemne, szkoły
St. budown. naziemne
10,0%
Średnia ocena ryzyka
Kategorie
17,9%
Źródło:Jacob, Winter, Stuhr: PPP w budownictwie szkolnym– parametry dla komparatora PSC, 2003, S. 77,
Ecorys: Projekt pilotażowy Rijnlands Lyceum Wassenaar, Audit Commission: PFI in Schools, London, 2003, S.
19ff, Mott MacDonald: Review of Large Public Procurement in the UK, London, 2002, S.14, Arthur Andersen:
Value for money Drivers in the Private Finance Initiative, LSE, Treasury Taskforce Information, London, 2000,
Abschnitt 5.14
6
Czas budowy
Rodzaj realizacji
Ø opóźnienie w
budowie
Tradycyjny Kompleksowe budownictwo naziemne
Standardowe budownictwo naziemne
Kompleksowe budownictwo podziemne
Standardowe budownictwo podziemne
Uzbrojenie/wyposażenie w media
Outsourcing
Średnio
39%
4%
15%
34%
54%
brak danych
17%
PFI/PPP
-16%
brak danych
28%
brak danych
-1%
Standardowe budownictwo naziemne
Standardowe budownictwo podziemne
Uzbrojenie/wyposażenie w media
Outsourcing
Średnio
Źródło: Mott MacDonald: Review of Large Public Procurement in the UK, London, 2002, S.14
7
Przykłady efektywności w budownictwie szkolnym
Zleceniodawca
Kategoria
projektu
Wartość Wartość
Data
inwestycjyjnaprojektu Rodzaj zawarcia
(mln €)
(mln €) umowy umowy
Hamburg
przedszkola, szkoły
17,4
brak
danych
Schwarzenbek
szkoły
21
54,2
Neuss
szkoły
18,5
25
Achim
szkoły
8,4
brak
danych
Lahn-Dill-Kreis
szkoły
27
65
Magdeburg
szkoły
41
brak
danych
brak
danych
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
brak danych
Efektywność
brak danych
25,7%
brak danych
10,6%
brak danych
11,0%
brak danych
18,4%
brak danych
10,0%
brak danych
8,0%
8
Przykłady efektywności w budownictwie szkolnym
Frankfurt am
Main
Budynek
administracyjny
56
94
Monheim am
Rhein
szkoły
24
75
Rietberg
Witten
Kreis Offenbach
(Los Ost)
Bedburg
szkoły
szkoły
szkoły
szkoły
10
11
131
11
Podmiot
publiczny
użytkownikiem
nieruchomości
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
lipiec 03
21,0%
styczeń04
15,2%
45
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
czerwiec 04
5,0%
32
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
wrzesień 04
9,3%
410
Podmiot
publiczny
udziałowcem
w spółce
56
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
październik04 18,1%
marzec 05
9
10,0%
Przykłady efektywności w budownictwie szkolnym
Zleceniodawca
Köln
Wartość Wartość
Kategoria inwestycjyjna projektu Rodzaj
(Mln. €)
(Mln. €) umowy
projektu
szkoły
34
125
Leverkusen
szkoły
26
70
Barleben
szkoły
8
12
Kreis Offenbach
(Los West)
szkoły
92
370
Twistringen
szkoły
6
10
Podmiot publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot publiczny
udziałowcem w
spółce
Podmiot publiczny
właścicielem
nieruchomości
Data
zawrcia
umowy
Efektywność
10%
wstępnej
kwicień05 analizy
ekonomi
cznej
styczeń05
15%
luty06
22%
czerwiec
06
18,5%
lipiec06
26%
10
Przykłady efektywności w budownictwie szkolnym
Buchholz i.d.N.
szkoły
3,6
4,3
Langenhagen
przedszkola, inne
8,1
1,6
Halle
przedszkola
8
24
Halle
szkoły
50
171
Winsen
szkoły
2,89
4,24
Kirchseeon
szkoły
25
39
Düren
szkoły
22
50
Podmiot publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot publiczny
właścicielem
nieruchomości
listopad06
8%
grudzień
06
1,1%
Grudzień
06
12%
Grudzień
06
19%
marzec
07
9%
maj 07
10%
maj07
7%
11
Zleceniodawca
Wartość
Wartość Rodzaj Data zawrcia EfektyKategoria
projektu inwestycjyjna projektu projektu umowy
wność
(Mln. €)
(Mln. €)
Lübz
szkoły
8
14,95
Frankfurt am
Main
szkoły
106
248
Rodenkirchen
szkoły
50
125
Lohmar
szkoły
10
24
Bergneustadt
szkoły
26,3
88,8
szkoły, hala
sportowe
13
31
Jülich
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
lipiec 07
sierpień07
15,63%
15%
8% przy
październik
07
wstępnej
analizie
ekonomic
znej
październik
07
5%
styczeń08
15,1%
luty 08
12
14%
Przykłady efektywności w budownictwie szkolnym
Eppelheim
szkoły, hala
sportowa
19,7
64
Pforzheim
szkoły
44
80
szkoły, hala
sportowa
29,8
50
inne, budynek
administracyjny
5
12
Ratzeburg/ Mölln
Jena
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
Podmiot
publiczny
właścicielem
nieruchomości
luty 08
15,2%
maj 08
13%
sierpień08
8,1%
grudzień08
11,7%
średnio efektywność 14,5%
Źródło: PPP Task Force BMVBS, stan 2008
13
Szkoły w Witten
PPP SchulManagement GmbH & Co. KG
(jednostka zależna spółki STRABAG Projektentwicklung Sp.z o.o.)
Rodzaj umowy:
Model operatorski (właścicielem
nieruchomości pozostaje podmiot
publiczny)
14
Szkoły w Witten
Wartość inwestycyjna/Wartość projektu:
11 mln euro/ 32 mln euro
Model finansowania:
Forfaiting z wyłączeniem prawa
regresu
(z zabezpieczeniem kredytu)
Okres ekspolatacji: 25 lat
Efektywność: 9,3%
Początek projektu: 09/2004
15
Projekt A – Podział kosztów na przykładzie
zrealiowanych projektów
100
Pozostałe koszty
(koszty
Verbleibende
Kosten
ryzyka po stronie
(Risikokosten
AG,
podmiotu publicznego,
Transaktionskosten)
koszty transakcyjne)
90
Projektowanie i budowa
Finansowanie
Utrzymanie trwałośći
Eksploatacja
PSC
PPP 80
40%
24%
20%
16%
24%
70
17%
19% 60
17%
50
Pozostałe koszty (koszty
ryzyka po stronie
podmiotu publicznego,
koszty transakcyjne)
Suma
Betrieb
Eksploatacja
Utrzymanie
Bauunterhaltung
trwałości
40
Finansowanie
Finanzierung
30
4%
100%
81%
20
Projektowanie
i
Planung
und Bau
10
budowa
0
Efektywność w realizacji PPP: 19 %
PSC
PPP
16
Projekt B – Podział kosztów na przykładzie
zrealizowanych projektów
100
Projektowanie i budowa
Finansowanie
Utrzymanie trwałości
Eksploatacja
Pozostałe koszty (koszty
ryzyka po stronie
podmiotu publicznego,
koszty transakcyjne)
Suma
PSC
PPP
22%
11%
35%
32%
18%
13%
27%
18%
80
Pozostałe koszty
(koszty
Verbleibende
Kosten
ryzyka po stronie
(Risikokosten
AG,
podmiotu publicznego,
Transaktionskosten)
koszty transakcyjne)
70
Betrieb
Eksploatacja
90
60
Utrzymanie
trwałości
50
Bauunterhaltung
40
15%
100%
91%
30
Finanzierung
Finansowanie
20
10
Efektywność w realizacji PPP: 9 %
Projektowanie i
Planung
budowa und Bau
0
PSC
PPP
17
Bibliografia:
Jacob, Winter, Stuhr: PPP bei Schulbauten – Leitfaden
Wirtschaftlichkeitsvergleich (PPP w budownictwie szkolnym –
podręcznik do analizy ekonomicznej), Freiberger Arbeitspapiere,
Heft 09/03, Freiberg, 2003
http://fak6.tu-freiberg.de/fileadmin/Baubetriebslehre/inhalte/
publikationen/jacob_9_2003.pdf.pdf
Jacob, Winter, Stuhr: PPP bei Schulbauten – Parameter für einen
Public Sector Comparator (PPP w budownictwie szkolnym –
parametry dla komparatora PSC), Freiberger Forschungshefte
Reihe D, Heft 214, Freiberg, 2003
http://www.ppp.nrw.de/leitfaeden/erstellung_geruest_psc.pdf
Wirtschaftlichkeit von Public Private Partnership am Beispiel
Schulen, Eine Studie im Auftrag des Wirtschaftsministeriums
Baden-Württemberg, TU Bergakademie Freiberg, 2005
(Efektywność realizacji projektów PPP na przykładzie szkół)
http://www.wm.baden-wuerttemberg.de/sixcms/media.php/
1106/PPP_an_Schulen.pdf
18
Jacob, Stuhr: Finanzierung und Bilanzierung in der Bauwirtschaft
(Finansowanie i bilansowanie w branży budowlanej), Teubner Verlag,
Wiesbaden, 2006
Jacob, Ring, Wolf (Hrsg.): Freiberger Handbuch zum Baurecht 3. Aufl.,
insb. Kapitel 17: Vertragsgestaltung bei ÖPP-Projekten im Hochbau
(Zarys umów w przypadku projektów PPP w budownictwie
naziemnym)Kapitel 21: Baukalkulation, mit Bsp. zu
Lebenszykluskosten,(Kalkulacje w budwonictwie, z przykładami dla
całego cyklu życia projektu)Bundesanzeiger Verlag, Köln, 2008
Jacob, Kochendörfer: Effizienzgewinne bei privatwirtschaftlicher
Realisierung von Infrastrukturvorhaben – Wie effizient ist die
Einbeziehung Privater bei öffentlichen Hoch- und
Straßenbaumaßnahmen (Wzrost wydajności w przypadku realizacji
projektów infrastrukturalnych z udziałem partnera prywatnego – jaką
efektywność przynosi udział partnera prywatnego w realizacji zadań
publicznych w budownictwie naziemnym i drogowym), Eine
Forschungsarbeit, Bundesanzeiger Verlag, Köln, 2002
19
Littwin, Schöne (Hrsg.): Public Private Partnership im
öffentlichen Hochbau (PPP w budownictwie naziemnym),
insb. Kapitel 8: Einzelne PPP-Projekte in Deutschland und
Großbritannien, Kohlhammer Verlag, Stuttgart, 2006
20