Historia Oddziału w Bochni - Archiwum Narodowe w Krakowie.

Historia Oddziału w Bochni
Archiwum w Bochni powstało w 1950 roku, jako oddział powiatowy Wojewódzkiego
Archiwum Państwowego w Krakowie. Od 1952 roku działało jako Powiatowe Archiwum
Państwowe w Bochni (1952-1975), podlegające do 1957 roku Archiwum Wojewódzkiemu w
Krakowie, a następnie Archiwum Państwowemu miasta Krakowa i województwa
krakowskiego. Po reformie administracyjnej państwa w 1975 roku powstało Wojewódzkie
Archiwum Państwowe w Krakowie Oddział w Bochni (1976-1983). Po wprowadzeniu ustawy
z dnia 14 VII 1983 roku o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach, placówka w Bochni
stała się oddziałem zamiejscowym Archiwum Państwowego w Krakowie.
Kolejnymi kierownikami Oddziału byli:
Stanisława Warcholik (1950-1961)
Tomisława Rydzewska (1962-1963)
Barbara Rydzewska (1963-1964)
Aleksander Litewka (1964-1965, 1969-1971)
Izolda Georgiades (1965-1966)
Mieczysław Rokosz (1966-1969)
Marian Stolarczyk (1971-1972)
Jerzy Katra (1972-1990)
Joanna Potasz (1991-2011)
Agnieszka Gicala (od 2012)
Archiwum wielokrotnie zmieniało swoją siedzibę. W latach 1975-1990 siedziba Oddziału
Archiwum znajdowała się przy ul. Kazimierza Wielkiego 31 (obecnie Starostwo Powiatowe w
Bochni). Archiwum zajmowało tylko część pomieszczeń w budynku. Następna siedziba
Oddziału Archiwum, w latach 1990-1998, znajdowała się przy ul. Proszowskiej 56. Obecnie,
od 1998 roku Archiwum mieści się przy ul. Konstytucji 3-go Maja 3.
Pierwszym przejętym przez Archiwum zespołem było archiwum staropolskie miasta Bochni
zawierające akta powstałe w latach 1486-1787.
W ciągu 50-letniej nieprzerwanej działalności na terenie miasta, Archiwum bocheńskie
zaznaczyło swoją obecność uczestnicząc w obchodach kolejnych rocznic powstania miasta
Bochni, wystawach historycznych organizowanych na terenie powiatu, sesjach naukowych.
Na podstawie przechowywanych w Archiwum materiałów historycznych powstało wiele
monografii miast i wsi regionu (np. "Bochnia. Dzieje miasta i regionu", "Uście Solne",
"Szczurowa", "Pochodzę z Niedźwiady", "Dzieje wsi i parafii Gnojnik 1160-1939", "Lipnica
Murowana - zarys dziejów", „Kapelan Ziółkowski. Droga do Katynia”, „Bucze koło Brzeska.
Dzieje wsi i parafii”).
Od 1993 roku Oddział współpracował z Museo Storico Italiano della Guerra w Rovereto,
której wynikiem współpracy była m.in. wystawa "I wojna światowa na terenie Galicji" ("Sui
campi di Galizia") otwarta we Włoszech w 1995 roku Archiwum przekazało na wystawę,
stanowiącą obecnie część ekspozycji stałej, 50 fotografii cmentarzy wojskowych z okresu I
wojny światowej z ziemi bocheńskiej.
W 2000 roku Oddział przygotował wystawę, prezentowaną na Wawelu oraz w Bari w
południowych Włoszech zatytułowaną: „Bona Sforza, Królowa Polski, księżna Bari”.
Strona 1 z 3
Jednym z większych osiągnięć było zorganizowanie w 2003 roku dwudniowej
międzynarodowej sesji archiwalnej nt. Nieznanych źródeł do dziejów Bochni, której
towarzyszyła wystawa „Insygnia władzy miejskiej”. Nawiązano wówczas współpracę z
archiwistami z Ukrainy, Litwy, Niemiec, Włoch i Izraela.
Archiwum podjęło również współpracę z Instytutem Yad Vashem w Jerozolimie w sprawie
niepublikowanych wspomnień z getta bocheńskiego i 140 fotografii obrazujących życie w
getcie.
Jeśli chodzi o instytucje krajowe, to Oddział współpracuje z instytucjami oświaty i kultury,
wynikiem współpracy były przygotowane wystawy. W 2003 roku, przy współpracy
Miejskiego Domu Kultury przygotowano wystawę pt. „Oblicza dawnej Bochni”, której
towarzyszył konkurs fotograficzny. Efektem konkursu było przekazanie przez jego
uczestników do zbiorów Oddziału zdjęć Bochni. W 2005 roku przygotowano wystawę:
„Mniejszości narodowe na ziemi bocheńskiej” z okazji Dnia Europejskiego, a także „Bochnia
w czasach konstytucji 3 Maja” z okazji rocznicy Konstytucji 3 Maja dla Szkoły Podstawowej
nr 5 (wystawa i wygłoszenie referatów). Kolejnymi wystawami były: 25 rocznica śmierci ks.
Antoniego Czaplińskiego - prefekta gimnazjalnego, opiekuna Bursy w 2006 roku (wystawa i
cykl wykładów), „190-lecie działalności Państwowego Gimnazjum i Liceum im. króla
Kazimierza Wielkiego w Bochni” z okazji jubileuszu Liceum w 2007 roku. W ramach
współpracy z młodzieżą zrzeszoną w Europejskim Klubie Pickwicka i Kole Historycznym przy
Gimnazjum nr 1 w Bochni zorganizowano w 2007 roku wystawę „Bochnia naszych dziadków
i pradziadków 1900-1939”, a w 2008 roku wystawę „Bochnia w czasach PRL-u”. W 2008
roku w ramach współpracy z I LO w Bochni, z okazji 80-lecia śmierci, przygotowano
biografię ks. Antoniego Nalepy oraz pokaz multimedialny w oparciu o materiały źródłowe w
Archiwum i archiwach kościelnych.
W roku 2010 w ramach obchodów 65-lecia powstania Szkoły Muzycznej w Bochni
przygotowano wystawę pt.: Sytuacja ekonomiczno-polityczna Szkoły Muzycznej w Bochni w
pierwszych latach funkcjonowania (1945-1950). W 2010 roku w ramach współpracy z
Instytutem Historii UJ w Krakowie zorganizowano sesje naukową poświęconą 700-leciu
urodzin króla Kazimierza Wielkiego. Sesji towarzyszyła wystawa pt. Kazimierz sławny i z
czynów Wielki, która była eksponowana na Zamku Książąt Lubomirskich w Wiśniczu.
Współpraca z Urzędem Miasta i Starostwem Powiatowym zaowocowała zorganizowaniem
m.in. takich wystaw jak:
„Stan Wojenny w Bochni” z okazji 25 rocznicy ustanowienia stanu wojennego, 2006
110. rocznica urodzin gen. bryg. Leopolda Okulickiego, 2008
„Wrzesień 1939 na ziemi bocheńskiej ”, 2009
Portrety kobiet ziemi bocheńskiej. W wirze życia i dziejów, 2011
We współpracy ze Stowarzyszeniem Bochniaków i Miłośników Ziemi Bocheńskiej - powstały
m.in. wystawy:
„Z dziejów bocheńskich organizacji i stowarzyszeń stowarzyszeń” - eksponowana w
siedzibie Stowarzyszenia, 1998
„Bochniacy w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Osztaszkowie, zamordowani w
Katyniu, Charkowie i Miednoje” - eksponowana w siedzibie Stowarzyszenia, 2011
Natomiast współpraca z Muzeum im. St. Fischera w Bochni zaowocowała wystawami:
Strona 2 z 3
„Granica żywej pamięci. Bochnia w latach 1918-1939” - eksponowana w Muzeum w
Bochni, 1993
„Z Krakowa do Watykanu. W 15 rocznicę Pontyfikatu Jana Pawła II” - eksponowana
w Muzeum w Bochni, 1993
„VIII wieków Bochni. Sól, miasto, ludzie” - eksponowana w Muzeum w Bochni, 1998
„Bochnia - starsza siostra Wieliczki” - eksponowana w Muzeum Techniki w
Warszawie, 1999
Oddział od lat przygotowuje również wystawy samodzielnie, które prezentowane były w sali
wystawowej lub czytelni Oddziału m.in:
Bochnia w dokumencie staropolskim, 1994
Bocheńskie miscellanea archiwalne, 1998
„Obraz błogosławionej Kingi w XIII wiecznych zbiorach archiwalnych”, 1999
„Propaganda PRL-u”, 1999
„Prawdziwa historia Świętego Mikołaja”, 2000
„W 60 rocznicę likwidacji getta w Bochni”, 2003
„Bochnia w okresie staropolskim”, 2008
„W drodze do wolnej Polski”, 2011
40-lecie zakończenia działalności Liceum Pedagogicznego w Bochni, 2011
Z historii bocheńskich Walentych, 2012
Nie tylko Euro, 2012
Czas relaksu..., 2012
Święta majowe, 2012
Bocheńskie nekropolie, 2012
Strona 3 z 3
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)