Layout 1
Transkrypt
Layout 1
miesięcznik informacyjno-techniczny Alergie układu oddechowego Badania epidemiologiczne wykazały korelację częstszego występowania alergii z poziomem emisji spalin, z zamieszkiwaniem na terenach zurbanizowanych i z tzw. zachodnim trybem życia. Z powodu procesu zapalnego toczącego się w drogach oddechowych składniki zanieczyszczenia powietrza pokonują ochronną barierę śluzówki i zapoczątkowują reakcję alergenną w organizmie. Szkodliwe działanie chemicznych i biologicznych zanieczyszczeń powietrza może być w tych zależnościach dodatkowo wzmacniane przez zjawiska meteorologiczne, np. prędkość wiatru, wilgotność, burze, anomalie klimatyczne wysokich i niskich temperatur czy okresy suszy i powodzi. Ścisła korelacja między zaostrzeniem stanów astmatycznych a czynnikami środowiskowymi, tj. zjawiskami meteorologicznymi, alergenami pochodzenia roślinnego i ich dystrybucją, opiera się na szybszym i bardziej intensywnym wzroście roślinności, ponieważ rośliny produkują więcej pyłków, a w ziarnie pyłku wzrasta ilość białek alergizujących. Ponadto wegetacja rozpoczyna się wcześniej, przez co sezon pylenia zaczyna się szybciej i trwa dłużej. Burze Do szczególnych uciążliwości należą ostre ataki astmy u pacjentów z pyłkowicą, występujące w różnych strefach geograficznych podczas gwałtownych burz w sezonie pylenia. Ataki astmy są efektem uwolnienia do atmosfery bioaerozolu zawierającego cząstki łatwiej penetrujące drogi oddechowe. W wodzie deszczowej następuje pęcznienie i pękanie ziaren pyłków i spor grzybów oraz uwolnienie do atmosfery respirabilnej frakcji cząstek o silnych właściwościach alergizujących. Nasilenie ataków astmy obserwowano m.in. w Londynie, gdy po gwałtownej lipcowej burzy w 2004 r. liczba pacjentów z ostrym atakiem astmy była ponad 10-krotnie wyższa niż przy zwykłej pogodzie (około 60) - w ciągu 30 godzin przyjęto 640 pacjentów w trybie pilnym, w większości nie chorujących na astmę lub cierpiących jedynie na katar sienny. www.instalator.pl 5 (189), maj 2014 Sytuacje takie mają miejsce jedynie wiosną i latem, podczas pylenia, a wystąpienie epidemii, nadejście burzy i wzrost stężenia pyłków są ściśle powiązane w czasie. U alergików, którzy podczas burzy pozostali w domach przy zamkniętych oknach, nie obserwowano zaostrzenia objawów. Wysokie ryzyko wystąpienia niebezpiecznych objawów astmy dotyczy zwłaszcza osób chorych nieleczonych lub leczonych niewłaściwie. Choroby układu oddechowego W 2005 roku nastąpiło zniszczenie Nowego Orleanu, najpierw przez huragan Katrina, a następnie przez katastrofalną powódź. Infrastruktura mieszkaniowa i budynki publiczne były zdewastowane i zanieczyszczone osadami wód powodziowych, w których nastąpił gwałtowny rozwój mikroorganizmów. Po ustąpieniu wody pomiary wykazywały ekstremalnie wysoki poziom infestacji mikrobiologicznej powierza i materiałów budowlanych. Odbudowa miasta wiązała się z zaangażowaniem osób przygotowanych - bądź nie - do pracy w warunkach wysokiego ryzyka ekspozycji na grzyby i spory grzybów, na bakterie, endotoksyny i mykotoksyny, a więc czynniki, które mogą być odpowiedzialne za choroby układu oddechowego: alergie, toksyczne zapalenie płuc, infekcje, zapalenie płuc oraz wystąpienie lub zaostrzenie astmy. U niemal ośmiuset robotników obserwowano wskaźniki nieprawidłowego funkcjonowania układu oddechowego: gorączkę i kaszel, zapalenie zatok, zapalenie płuc, nabycie astmy, trudności w oddychaniu, POChP oraz wskaźniki czynności płuc [3]. Silne mrozy Obserwacja i przeprowadzone wywiady z mieszkańcami Jakucka (od października do marca 2007 roku) dotyczyły ubiorów chroniących przed zimnem oraz ogrzewania mieszkań (sypialni i pokoju dziennego) w warunkach temperatury powietrza: +10,2°C, -20,0°C i -48,2°C; wyniki korelowano z przypadkami śmierci z powodu chorób układu krążenia, układu oddechowego i wypadków w tym okresie. Stwierdzono, że przy - 20,0°C temperatura pokoju dziennego wynosiła 19,6°C, zaś przy -48,2°C obniżyła się zaledwie o pół stopnia. Śmiertelność w Jakucku przy ekstremalnie niskiej temperaturze -48,2°C nie wzrosła w porównaniu do wyższych temperatur, w przeciwieństwie do krajów europejskich, gdzie już spadek temperatury poniżej +18°C wywoływał taki efekt. Dodać trzeba, że zimą mieszkańcy Jakucka noszą co najmniej cztery warstwy bardzo ciepłych ubrań (futra), ogrzewają mieszkania, a przy temperaturach poniżej 20°C nie wychodzą z domów. Śmiertelność z powodu chorób układu oddechowego wzrastała przy -20,0°C, ale przy jednoczesnym spadku ilości wypadków [5]. drinż.BogumiłaSzponar Literatura: [1] Ekstremalne zjawiska pogodowe, zmiany klimatyczne i cywilizacyjne zanieczyszczenie powietrza - wpływ na występowanie i zaostrzanie chorób układu oddechowego: Komisja Wspólnot Europejskich, 2009. Dokument uzupełniający Białą Księgę „Adaptacja do zmian klimatu: europejskie ramy działania - Wpływ zmian klimatu na zdrowie ludzi, zwierząt i roślin”. [2] D’Amato i wsp. Multidiscpl Respiratory Med. 2013. [3] Rando i wsp., „Respiratory health effects associated with restoration work in post-hurricane Katrina New Orleans. J Env Public Health, 2012. [4] Ekstremalne zjawiska pogodowe, zmiany klimatyczne i cywilizacyjne zanieczyszczenie powietrza - wpływ na występowanie i zaostrzanie chorób układu oddechowego: Komisja Wspólnot Europejskich, 2009. Dokument uzupełniający Białą Księgę „Adaptacja do zmian klimatu: europejskie ramy działania - Wpływ zmian klimatu na zdrowie ludzi, zwierząt i roślin”. [5] Donaldson i wsp. “Cold related mortalities and protection against cold in Yakutsk, eastern Siberia: observation and interview study”, BMJ 1998. 65