Dobrostan w pracy

Znaczenie redukcji poziomu
stresu w zakładzie pracy dla
poprawy warunków pracy i
wydajności
Marta Bem
Dobrostan w pracy
to dynamiczny stan umysłu charakteryzujący się
względną równowagą między zdolnościami,
potrzebami i oczekiwaniami pracownika a
wymaganiami otoczenia oraz możliwościami jakie
to otoczenie stwarza.
WHO 1980 r.
Psychospołeczne zagrożenia zawodowe:
aspekty organizacji i zarządzania w pracy, wraz z
ich kontekstem społecznym i środowiskowym,
które potencjalnie mogą powodować szkody
psychiczne, społeczne i fizyczne.
ILO 1984 r.
Czynniki ryzyka psychospoecznego:
•STRES
•Agresja
•Mobbing
•Przemoc
•Dyskryminacja
•Molestowanie
•Molestowanie seksualne
Czynniki wywołujące stres w miejscu pracy
- podejście europejskie PRIMA-EF
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Treść pracy
Obciążenie pracą i tempo pracy
Czasowe ramy pracy
Kontrola
Środowisko i sprzęt
Kultura i funkcje organizacji
Stosunki międzyludzkie w pracy
Skutki narażenia na stres
(dla jednostki i organizacji)
Potencjalne wzorce zachowań w sytuacji
stresu
Symptomy stresu widoczne w
zachowaniu
Skutki na poziomie organizacji:
Zarządzanie bezpieczeństwem i higiena
pracy (ESENER)
Badanie, które dotyczyło 31 krajów (27 państw
członkowskich Unii Europejskiej, Norwegii,
Szwajcarii, Chorwacji i Turcji), ma na celu
wsparcie zakładów pracy w skuteczniejszym
zarządzaniu zdrowiem i bezpieczeństwem, a także
propagowanie zdrowia i dobrostanu.
Kraj i zarządzanie bhp
Przyczyny stresu w pracy (ESENER):
Przeciążenie pracą
Niedociążenie pracą
Konflikt roli
Brak kontroli pracownika nad jego pracą
Brak
wsparcia
i
pomocy
ze
współpracowników, przełożonych
• Złe fizyczne warunki pracy
•
•
•
•
•
strony
Koncepcyjne ramy wdrożenia systemu zarządzania
bezpieczeństwem i higieną pracy:
Grupy ryzyka:
• Osoby młode
• Nowo przyjęte do pracy
• Predyspozycje, zdolności, wiedza, umiejętności
lub doświadczenie zawodowe są niewielkie lub
niedostosowane do wykonywanych obowiązków
• Wrażliwe
• Dominujące,
dążące
do
osiągnięć,
współzawodniczące, niecierpliwe
• W podeszłym wieku
• Mające problemy poza pracą
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Etapy zarządzania ryzykiem
psychospołecznym:
Ocena ryzyka
Audyt dotychczasowych praktyk i środków
wsparcia
Opracowanie planu działania
Ograniczanie ryzyka
Ocena realizacji planu działania
Uczenie się organizacji
Rezultaty
procesu
zarządzania
ryzykiem
psychospołecznym
Kampania Komitetu Starszych Inspektorów
Pracy SLIC (2012 r. na temat zagrożeń
psychospołecznych)
http://self-evaluation.appspot.com/
Czy w Państwa przedsiębiorstwie dokonana została
ocena ryzyka psychospołecznego?
Tak
Nie
Czy pracownicy wzięli udział w ocenie ryzyka
psychospołecznego?
Tak
Nie
http://www.av.se/slic2012/polish.aspx
Narzędzia do badania poziomu stresu w
przedsiębiorstwie:
KPS - Kwestionariusz Poczucia Stresu
STRES ZWIĄZANY Z PRACĄ A POCZUCIE KONTROLI
W MIEJSCU PRACY A - teoria zachowania zasobów
STEVANA HOBFOLLA
POZIOM STRESU ZAWODOWEGO I ZWIĄZANE Z NIM
SKUTKI
Najważniejsze aspekty zarządzania
ryzykiem psychospołecznym:
-dobre zarządzanie ryzykiem psychospołecznym to
dobry bisnes,
-zarządzanie ryzykiem psychospołecznym powinno
być procesem ciągłym, częścią zwykłego trybu
prowadzenia biznesu,
-odpowiedzialność
wszystkich
partnerów
społecznych,
-dostosowanie do kontekstu sytuacyjnego.
Jak zmniejszać poziom stresu w pracy?
Warunkiem skuteczności działań zmniejszających
negatywne skutki stresu w pracy jest udział
wszystkich stron: pracodawcy, pracownicy, ich
przedstawicieli, zakładowej służby bhp, lekarzy
medycyny pracy itd.
Sposoby radzenia sobie ze stresem w
organizacji:
I. Poziom stresu wśród pracowników
II. Przyczyny stresu charakterystycznego dla
przedsiębiorstwa
Działania mające na celu zmniejszenie poziomu
stresu:
• Poprawa fizycznych warunków pracy
• Dostosowanie psychospołecznych warunków
pracy do możliwości pracowników
• Zwiększenie umiejętności pracowników radzenia
sobie ze stresem
• Pomoc i rehabilitacja pracowników
doświadczających skutków stresu
•
•
•
•
•
•
Jak radzić sobie ze stresem w środowisku
pracy?
Bądź wyrozumiały dla siebie i innych
Nie oskarżaj i nie dyskredytuj siebie i innych
Nie umniejszaj własnych i cudzych dokonań
Nie zapominaj o wyrażaniu uznania (jeśli jest za
co)
Unikaj
zwrotów:
„zawsze”,
„nigdy”,
„natychmiast”, „muszę”
Mów o uczuciach związanych z pracą
• Dbaj o siebie i soje sprawy
• Rywalizuj raczej ze sobą niż z innymi
pracownikami
• Unikaj odwlekania i odkładania spraw
• Stosuj
metodę
„małych
kroków”
przy
wykonywaniu obowiązków
• Dbaj o grono rodziny, przyjaciół, znajomych
• Staraj się zachować równowagę między pracą a
czasem wolnym
• Rozwijaj zainteresowania pozazawodowe
• Nie zapominaj o sprawności fizycznej, zdrowiu i
właściwym odżywianiu
• Odpoczywaj regularnie
• Nie próbuj radzić sobie z problemami przy
użyciu alkoholu lub środków odurzających
• Jeśli możesz, weź udział w treningach
antystresowych, asertywności, relaksacyjnych
lub zarządzania czasem
Dziękuję za uwagę