Nafta-Gaz, kwiecień 2008, s. 227-230 Nafta

Nafta-Gaz, kwiecień 2008, s. 227-230
Jerzy Jankowski, Aleksander Guterch, Waldemar Jóźwiak: Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk,
Warszawa
Piotr Karnkowski
O możliwości występowania złóż gazu ziemnego głęboko pod Karpatami (artykuł dyskusyjny)
Wykonane w ostatnich latach głębokie sondowania sejsmiczne potwierdziły, że pod Karpatami istnieje głęboki,
o miąższości rzędu 20 km, basen osadowy. Takie stwierdzenie oparte na interpretacji sondować geomagnetycznych opublikowane zostało już 25 lat temu. Co więcej, wykazano, że w dolnej części basenu istnieje kompleks
skał dobrze przewodzących. Ostatnie interpretacje potwierdzają, naszym zdaniem, że za dobre przewodnictwo
odpowiedzialne są mineralizowane wody, co uzasadnia przypuszczenie o występowaniu tam skał porowatych.
Jak wiadomo, lokalnie w takich porowatych skałach mogą występować złoża gazu ziemnego. W ostatnim dwudziestoleciu w wielu rejonach świata, w szczególności w Stanach Zjednoczonych, z głębokich odwiertów eksploatuje się przemysłowo gaz, a prognozy mówią, że od lat pięćdziesiątych naszego wieku będzie on podstawowym źródłem energii. Warto wiec zwrócić uwagę na dalsze poszukiwania gazu ziemnego w Karpatach,
gdzie jego obecność wydaje się bardzo prawdopodobna.
Are there earth gas deposits deep underneath the Carpathians? Voice in discussion
The deep seismic sounding performed in recent years corroborated the presence of about 20-km thick sedimentary basin underneath the Carpathians. Its existence was already postulated 25 years ago on the basis of interpretation of geomagnetic sounding. What is more, in the lower part of the basin there is a complex of wellconducting rocks. The recent interpretations confirm, in our opinion, that the good conductivity is due to mineralized waters, which suggests that the rocks are porous. Locally, such porous rocks may contain natural gas
deposits. In the last twenty years, natural gas has been industrially exploited from deep boreholes in many areas
of the world, notably in the United States. The forecasts are that since the 2050s this will be the main energy
source. It is therefore worthwhile to draw the attention to further search for natural gas in the Carpathians,
where its presence seems very likely.
Nafta-Gaz, kwiecień 2008, s. 231-245
Adam Gawin: Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie
Analiza pola sprężystego wzbudzonego w otworze wiertniczym przez realne nadajniki azymutalnoradialnych (ARAL) i tradycyjnych (AL) profilowań akustycznych i ich modyfikacji
W pracy analizuje się pole sprężyste wzbudzone w otworze wiertniczym przez realne nadajniki azymutalnoradialnych (ARAL) i tradycyjnych (AL) profilowań akustycznych. Przedstawia się ogólne – matematyczne
rozwiązanie i jego analizę, zagadnienia propagacji fal sprężystych w otworze wiertniczym dla realnego modelu
ośrodka skalnego. Zakłada się, że cylindryczny otwór wiertniczy o promieniu d1 jest wypełniony płuczką lepką, natomiast ośrodek skalny z warstwą o miąższości 2h jest lepkosprężysty. Źródłem pola sprężystego jest
antena cylindryczna (drgająca membrana) o wysokości 2L lub prostokątny, drgający radialnie element piezoelektryczny („okienko” o wysokości 2L i szerokości 2a), będące fragmentem powierzchni cylindrycznego
ekranu. Dokładniej analizuje się modyfikacje tradycyjnych nadajników, szczególnie anteny n-falowe z falowo
geometrycznym kształtowaniem pola.
The analysis of the elastic field excited in a borehole by the real transmitter of the Azimuth Radial
Acoustic Logging and traditional Acoustic Logging and its modifications
In the paper is analyzed the elastic field excited in a borehole by the real transmitter of the Azimuth Radial
Acoustic Logging (ARAL) and traditional Acoustic Logging (AL). The general – mathematical resolution and
its analysis, of the problem propagation elastic waves in borehole for the real rock medium, is presented. It is
assumed that the cylindrical borehole of radius d1 is fill a mud viscosity, but the rock medium with the layer
depth 2h, is viscoelasticity. The source of elastic field is the cylindrical antenna (vibrated membrane) of length
2L or the rectangular piezoelectric element („window” of length 2L and width 2a) vibrating in the radial direction. This elements are a part of the cylindrical shield surface. The modifications of the traditional transmitters,
particularly n – waves antennas with wave and geometrical shaping of the field, is precisely analyzed.
Nafta-Gaz, kwiecień 2008, s. 246-252
Elżbieta Biały: Instytut Nafty i Gazu, Oddział Krosno
Laboratoryjne symulacje usuwania uszkodzenia strefy przyodwiertowej w podziemnych magazynach gazu
W artykule opisano laboratoryjne badania usuwania uszkodzenia strefy przyodwiertowej w odwiertach PMG,
spowodowanego przez olej sprężarkowy, metodą przemywania. W laboratoryjnych symulacjach usuwania
uszkodzenia zastosowano nowe, nieszkodzące środowisku, środki chemiczne. Oceniono skuteczność zastosowanych preparatów w usuwaniu uszkodzenia skały złożowej z osadów olejowych i wytypowano najbardziej
skuteczny produkt.
Laboratory research for removing the near wellbore formation damage from underground gas storage
In this paper were presented laboratory research for removing the near wellbore formation damage from underground gas storage, which is caused by compressor oil. In these laboratory tests for removing formation damage
were used new harmless environment chemical agents. Effectiveness these agents for removing rock formation
damage from oil deposits were estimated and the most effective product was chosen.
Nafta-Gaz, kwiecień 2008, s. 253-264
Janusz Neider, Agnieszka Raźna: Instytut Nafty i Gazu, Kraków
Analiza niezbędnych zmian materiałowych, konstrukcyjnych i technologicznych w gazowych kurkach
kulowych, celem możliwości stosowania ich w przemyśle petrochemicznym
W artykule omówiono wymagania normatywne dotyczące armatury stosowanej w przemyśle petrochemicznym
sformułowane w Polsce przed przystąpieniem do Unii Europejskiej i skonfrontowano je z tymi, które stawiano
w tym czasie za granicą, oraz opisano wymagania po przystąpieniu Polski do Wspólnoty Europejskiej. Podjęto
także próbę opracowania zaleceń materiałowych i konstrukcyjnych dla armatury oraz zaproponowano program
badań.
Analysis necessary material, construction and technology changes in gas ball valves for capability of application in petrochemical industry
In the paper the authors present normative requirements concerning fittings used in petrochemical industry create in Poland before access to European Union and compare with used in this time abroad and also described
requirements after join to European Community. Authors have taken attempt of elaboration material and construction recommendation for fittings and they also have suggested program of research.
Nafta-Gaz, kwiecień 2008, s. 265-275
Aleksander Kaczmarczyk: Instytut Nafty i Gazu, Kraków
Precyzja systemu monitorowania kontroli jakości paliw w Polsce
Porównując wyniki monitoringu paliw ciekłych w Polsce w 2004 r. i 2006 r. obserwuje się znaczne obniżenie
ilości stacji paliwowych oferujących paliwo poza specyfikacją. Kwestią otwartą pozostaje czy obniżenie to
można nazwać istotnym, czyli weryfikowalnym w oparciu o kryteria statystyczne. Wynik monitoringu jest
obarczony niepewnością, podobną jak wyniki sondaży losowych. Ocena niepewności sondażu przeprowadzana
jest w oparciu o metodyki statystyczne posiadające ścisłe uzasadnienie teoretyczne. Organizacja monitoringu
różni się od sondaży, ponieważ obejmuje całoroczny okres pobierania próbek na stacjach paliwowych, natomiast sondaże przeprowadzane są w krótkim okresie czasu. Powstaje pytanie, czy metodyki oceny błędu sondaży można stosować dla oceny niepewności monitoringu trwającego rok? Odpowiedź na to pytanie starano się
uzyskać na podstawie wyników symulacji komputerowej procesu monitoringu.
Precision of the fuel quality monitoring and scrutinizing system in Poland
There is an appreciable improvement in the result of fuel quality monitoring in Poland as comparing results for
2004 and 2006 years. Number of non-compliant fuel samples decreases but is this improvement statistically
significant still remains an open question. Uncertainty assessment in monitoring system can not be performed
strictly according to the well known procedures applicable to surveys. Organization of fuel monitoring differs
greatly from a survey – monitoring collects samples from year period when survey usually lasts a day or few.
Question arises – is it acceptable to use uncertainty assessment procedures applicable to surveys for uncertainty
assessment for fuel monitoring? An attempt to answer this question is given with the help of computer simulation results.