Kategoria zagrożenia
Transkrypt
Kategoria zagrożenia
Grzegorz Borek Żubr Bison bonasus Pokarm -Pokarmem żubra są zioła, trawy, liście krzewów, pąki i kora brzóz , chętnie zjadają także żołędzie i kasztany. Waga -Samce od 500 kg do 950 kg -Samice od 100 kg do 600 kg Rozród -Samica rodzi jedno lub dwa młode, ciąża trwa około 265 dni Środowisko w którym występuje Naturalnym środowiskiem żubra są pierwotne puszcze wilgotnego lasu nizinnego. Obecnie takie cechy posiada jedynie Puszcza Białowieska. Kategoria zagrożenia żubra: VU– Vulnerable, gatunki o stosunkowo wysokim ryzyku wymarcia. Główne powody zagrożenia: -Problem z miejscem do życia - Niska liczebność populacji -Mała różnorodność genetyczna Bibliografia www.zubry.com www.portalwiedzy.onet.pl www.krainazubra.pl www.wikipedia.org Agnieszka Anusz Dzięcioł zielony Picus viridis Dzięcioł zielony Biologia gatunku Dzięcioł zielony to typowy ptak leśny. Charakteryzuje się słabo zaznaczonym dymorfizmem płciowym. Wyróżnia się zielono – brązowym upierzeniem, a na głowie również czerwonym oraz średniej długości dziobem. Nie jest to płochliwe zwierzę, lata nisko, dużą część życia spędza na ziemi. Żywi się owadami – głównie mrówkami i ich larwami. Rzadziej żywi się, np. chrząszczami, a zimą także pszczołami. Występowanie w Polsce W Polsce dzięcioł zielony występuje nielicznie, ale generalnie na terenie całego kraju, nie licząc wysokich gór. Kategoria zagrożenia W Polsce dzięcioł zielony jest objęty ochroną gatunkową ścisłą i wymaga ochrony czynnej, czyli utrzymania środowiska w jakim żyje, praktycznie w stanie nienaruszonym. Bibliografia Informacje na podstawie: 1. www.wikipedia.org 2. www.wiem.onet.pl Zdjęcie: 1.http://www.google.pl/imgres ?imgurl=http://www.jerzygrzes iak.pl/lato2003/d5390_22dz_zielonyd.jpg&imgrefurl=htt p://www.jerzygrzesiak.pl/lista7 6.html&usg76adhUl Foka szara Halichoerus grypus (Fabr.) Samce dorastają do 3m długości, osiągając ciężar do 300 kg. Samice są mniejsze – dorastają do 2m, a ich ciężar nie przekracza 200 kg. Ubarwienie foki szarej jest bardzo różnorodne, od ciemnobrązowego do jasnoszarego, jednak samce zawsze są jednolicie ciemne, a samice mają ciemnoszare grzbiety i kremowo – białe brzuchy. Foki szare mają charakterystyczny, wydłużony pysk i długie wąsy. Łukasz Błaszczyk - Foka szara 2 Łukasz Błaszczyk - Foka szara 3 Foki wiodą wodno - lądowy tryb życia. Na lądzie są powolne i niezdarne, w wodzie pływają znakomicie, dzięki krótkim, owłosionym płetwom. Lubią leżeć godzinami bez ruchu, wygrzewając się na słońcu. Foka szara jest osiadłym, niechętnie wędrującym gatunkiem, jednak młode osobniki często wybierają się na długie, samotne wycieczki. Są płochliwe i ostrożne, doskonale pływają i nurkują pozostając pod wodą zwykle ok. 10 min. Łukasz Błaszczyk - Foka szara 4 Samce osiągają dojrzałość płciową w wieku 6 lat, samice - 4. Przystępują do godów wczesną wiosną. Samce odbywają walki godowe, a najsilniejsze z nich wybierają najdogodniejsze terytoria, gwarantujące lepszy dostęp do samic. Samice są gotowe do godów zaraz po okresie karmienia młodych. Łukasz Błaszczyk - Foka szara 5 Pożywienie foki szarej stanowią głównie ryby -dorsze, śledzie, halibuty, łososie, a także bezkręgowce. Pokarm jest łowiony wyłącznie w wodzie, zarówno w strefach powierzchniowych, jak i na głębokości do 130 m. Łukasz Błaszczyk - Foka szara 6 Fot. R.Kretkiewicz Łukasz Błaszczyk - Foka szara 7 Liczebność bałtyckiej populacji foki szarej szacuje się na ponad 20 tys. osobników. Na południowym wybrzeżu Bałtyku (m.in. Polska) zwierzęta te zostały wytrzebione przez człowieka, zanim jeszcze dotknęły je skutki zanieczyszczeń środowiska. Dziś pojedyncze osobniki przypływają tu z innych rejonów Bałtyku. Jest jednak nadzieja, że w ciągu najbliższych lat będziemy świadkami odtworzenia pierwszej, polskiej kolonii fok szarych. Łukasz Błaszczyk - Foka szara 8 Foka szara jest w Polsce gatunkiem rzadkim, narażonym na wyginięcie, dlatego też objęta jest ścisłą ochroną. Przy Stacji Morskiej Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego w Helu realizowany jest program odtwarzania kolonii foki szarej w Polsce. Ma się to przyczynić do wzrostu liczebności foki szarej w Polsce. Łukasz Błaszczyk - Foka szara 9 Młoda foka Łukasz Błaszczyk - Foka szara 10 Tekst http://foka.wwf.pl/poznaj_szara.html http://pl.wikipedia.org/wiki/Foka_szara http://www.fokarium.pl/ http://foka-szara.zwierzeta.ekologia.pl/ Zdjęcia http://foka.wwf.pl/po_godzinach.html http://hel.univ.gda.pl/animals/fs.html Łukasz Błaszczyk - Foka szara 11 Adam Królak Gronostaj Mustela erminea Biologia Gronostaj jest to niewielki ssak drapieżny, z rodziny łasicowatych. Długośd ciała wraz z ogonem nie przekracza 50cm. Większe osobniki osiągają masę do 0,5kg. W okresie letnim gronostaj ma brązowe futro na grzbiecie, kromowo-białe na brzuchu oraz czarne na koocu ogona. Na zimę cała sierśd zwierzęcia robi się biała a jedynie koocówka ogona zostaje czarna. Występowanie w Polsce Gronostaja można spotkad na obszarze całej Polski. Żyje na obrzeżach lasów, łąkach, ogrodach, zaroślach. Bardzo przyciąga go woda, więc występują również licznie na brzegach rzek i jezior. Co raz częściej gronostaje zapuszczają się w pobliże ludzkich siedzib, dlatego zdarza się, że mogą one na stałe zamieszkad w stodołach, stajniach lub nieużytkach przemysłowych. Kategoria zagrożenia Według Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych kategoria zagrożenia gronostaja to: LC (least concern), czyli najmniejszej troski. W Polsce gronostaj jest objęty ścisłą ochroną, co oznacza, że jest on chroniony przez cały okres swojego życia. Źródła Zdjęcie 1: http://www.google.pl/imgres?imgurl=http://www.ferretta.pl/wpcontent/gallery/gronostaj/gronostaj_tristanba_flickr_800x600.jpg&imgrefurl=http://www.ferret ta.pl/fretka/ciekawostki/&usg=__8uJjzJSRMYbQCP3Lwz__hHEm9pk=&h=600&w=800&sz=136& hl=pl&start=2&zoom=1&um=1&itbs=1&tbnid=c0sYKw3gUiY1pM:&tbnh=107&tbnw=143&prev= /images%3Fq%3Dgronostaj%26um%3D1%26hl%3Dpl%26sa%3DX%26rlz%3D1G1GGLQ_PLPL419 %26ndsp%3D21%26tbs%3Disch:1,isz:lt,islt:svga Zdjęcie 2: http://2.bp.blogspot.com/_BeXDdOgUECU/S9CgvrE1kyI/AAAAAAAABYA/D8Hdr059QQw/s1600/ gronostaj(Mustela+erminea)2.jpg Zdjęcie 3: http://zwierzeta.ekologia.pl/components/com_animal/resize.php?d=animal/a/311&f=gronostaj _2.jpg&w=455 Zdjęcie 4: http://img21.imageshack.us/img21/4589/gronostaj.jpg Zdjęcie 5: http://republika.pl/blog_vk_4515559/6714928/tr/gronostaj.jpg Zdjęcie 6: http://www.flog.pl/media/foto/2280475_gronostaj-na-polowaniu.jpg Zdjęcie 7: http://www.flog.pl/media/foto_middle/2349478_gronostaj-na-polowaniu-futra-niebedzie--ostatnia-odslona.jpg Gabriela Pogorzelska Jaszczurka zwinka Lacerta agilis Samiec Lacerta agilis Biologia • Jaszczurki zwinki są aktywne za dnia. Po południu polują w niskiej trawie. Mają małe terytoria, których bronią. • Samiec różni się od samicy tym, że posiada zielone podbrzusze. Samice mają natomiast szary spód ciała. Zielone barwy u samców wyostrzają się w okresie godowym. •Maksymalna długośd ciała waha się pomiędzy 20 a 28 cm. Biologia cd. •Okres godowy jaszczurki zwinki ma miejsce od kwietnia do czerwca. •Gady te zaczynają hibernację w październiku. Wybudzają się najczęściej w marcu, ale data ta zależy od warunków atmosferycznych. Jaszczurki zmieniają norki, co kilka tygodni, by ustrzec się przed drapieżnikami. •Zwinka, podobnie jak większośd innych jaszczurek, w razie niebezpieczeostwa odrzuca ogon, jako przynętę. Ogon odrasta do normalnych rozmiarów. Zjawisko to jest przykładem autonomii. Występowanie w Polsce Jaszczurka zwinka jest jednym z czterech gatunków jaszczurek występujących w Polsce i jest jednocześnie najczęściej występującym gadem w naszym kraju. Występuje na terenie całej Polski i podlega ścisłej ochronie. Kategoria zagrożenia Powodem podjęcia tego gatunku ochronie było znaczne zmniejszenie się jej liczebności, kiedy Polska zaczęła się uprzemysławiad i rozbudowywad, co zniszczyło siedliska naturalne tych gadów. Ważnym czynnikiem jest także duża ilośd wrogów naturalnych, między innymi: drapieżne ptaki, borsuki, węże, łasice. Literatura • www.wikipedia.pl podstrona „Jaszczurka zwinka” • Słownik języka polskiego „Autonomia” • WIEM, darmowa encyklopedia onet.pl podstrona „Jaszczurka zwinka” Marcin Winiarczyk Jelonek rogacz Lucanus cervus samiec samica Jelonek jest gatunkiem znanym ze zmienności kształtów i wymiarów ciała(od 25 do 83 mm) Jelonek rogacz jest największym w Polsce chrząszczem. Samiec jest „uzbrojony” w wielkie żuwaczki, które kształtem przypominają poroże jelenia, żuwaczki samicy natomiast są znacznie mniejsze. Samce używają tego „poroża” do walk o samicę w okresie rójki. Dorosłe chrząszcze odżywiają się sokiem z różnych drzew i krzewów liściastych. W Polsce jest to gatunek obecnie bardzo rzadki, występujący w 80-250-letnich świetlistych, jednogatunkowych dąbrowach, czasem w lasach liściastych pogórza Roztocza, Gór Świętokrzyskich i Dolnego Śląska. Kategoria zagrożenia: E - gatunki ginące, których przetrwanie jest mało prawdopodobne w obecnych, szkodliwych warunkach. Bibliografia • http://www.robale.pl/index/2/177 • http://darzbor.info/index.php?option=com_content&view=articl e&id=143:jelonek-rogacz&catid=56:puszczaowady&Itemid=85 • http://dzieci.erys.pl/lesnoteka/owady/jelonek_rogac z Raniecki Tomek Kumak górski Bombina variegata Biologia • Drobny płaz o długości ciała do 6 cm i masie do 6 g, wyglądem zewnętrznym przypominający niewielką ropuchę. • Skóra grzbietu pokryta jest licznymi gruczołami śluzowymi i jadowymi. • Brzuch jest ciemnopopielaty, pokryty żółtymi zlewającymi się plamami w odcieniu cytrynowym. • Jest silnie związany ze środowiskiem wodnym. • Jest gatunkiem ciepłolubnym. Występowanie w Polsce • W Polsce występuje w Karpatach i wschodnich Sudetach. • Przeważnie powyżej 300 m n.p.m. Kategoria zagrożenia • Gatunek najmniejszej troski Literatura • http://pl.wikipedia.org/wiki/Kumak_górski • http://kumak-gorski.zwierzeta.ekologia.pl/ Bartosz Lampart Nadobnica alpejska Rosalia alpina Nadobnica alpejska jest owadem o długim tułowiu (od 15 do 38 milimetrów) i charakterystycznym niebieskim ubarwieniu, na którym znajdują się czarne plamy. Osobniki tego gatunku zamieszkują uszkodzone buki, przeważnie na terenach górzystych. W szparach w ich drewnie samice składają jaja, w których później rozwijają się larwy. Na terenie Polski Nadobnicę alpejską można spotkad przede wszystkim w Beskidach, Bieszczadach oraz Pieninach. Wszystkie miejsca występowania tego owada przedstawia poniższa mapka. Nadobnica alpejska występuje w Polsce coraz rzadziej, między innymi ze względu na zbierających ją kolekcjonerów. Na terenie naszego kraju owad ten znajduje się pod ochroną. http://portalwiedzy.onet.pl/22949,,,,nadobnica_alpe jska,haslo.html http://magazyn.salamandra.org.pl/m24a04.html http://www.robale.pl/index/2/185?job=2&artid=185 Maria Sajko, Beata Tarnowska. Nadobnica alpejska. Mała Encyklopedia PWN. s. 512 http://istotyzywe.pl/?p=1201 (zdjęcie) http://coleoptera.ksib.pl/search.php?taxonid=29427 &l=pl http://coleoptera.ksib.pl/search.php?mapb=29427&l =pl (mapka) Joanna Prus Niedźwiedź brunatny Ursus arctos Biologia Jeden z największych współcześnie żyjących drapieżników lądowych. W pozycji wyprostowanej osiąga długośd ciała do 3 m. Ciężar dochodzi nawet do 800 kg. Sierśd ma gęstą i długą, ubarwioną (jak sama nazwa wskazuje) różnymi odcieniami brązu. Jest wszystkożerny. Prowadzi nocny tryb życia. Występuje w lasach górskich w Eurazji i Ameryce Północnej, aż do północnego Meksyku. Długośd życia wynosi w stanie dzikim 30 lat, do 50 lat w nie woli. Biologia Na zimę przygotowuje sobie legowisko zwane gawrą i zapada w sen zimowy, z którego od czasu do czasu może się budzid. Żyje samotnie, tylko w okresie godowym w parach. W zimie samica rodzi zwykle 2–3 młodych, którymi opiekuje się aż do następnego miotu. Występowanie w Polsce W Polsce występuje około 90 niedźwiedzi. Żyją w polskiej części Karpat, najliczniej w Bieszczadach i w Tatrach. Do Bieszczad przywędrowały dopiero po wojnie. W prawie bezludnych górach znalazły doskonałe warunki bytowania. Poza Bieszczadami i Tatrami, właściwie tego drapieżnika już się nie spotyka. Jest to rezultat działalności człowieka. Kategoria Zagrożenia LC - (least concern) Najmniejszej Troski Literatura • www.wikipedia.org • www.niedzwiedz.wwf.pl • portalwiedzy.onet.pl Zdjęcie: • www.keywordpicture.com Ola Zaremba Niepylak apollo Parnassius apollo Biologia rozpiętośd skrzydeł do 80mm. ubarwienie białe w plamki, na przednim skrzydle pięd czarnych, na tylnym - dwie czerwone w czarnej obwódce. Jest to ubarwienie ochronne, doskonale zlewające się z barwą skał wapiennych i białych kwiatów. brak łusek, dlatego nie zostawia na palcach pyłu i stąd pochodzi nazwa niepylak. lata wolno, trzepoczącym lotem, chętnie siada na kwiatach ostów. nie jest zbyt płochliwy. Gąsienica zimuje w osłonce jajowej, wiosną żerują w ciągu dnia, nawet w pełnym blasku słooca. Motyle latają w lipcu i sierpniu. Występowanie w Polsce - głównie w Pieninach i Tatrach Objęty ochroną, tak jak nieco mniejszy niepylak mnemozyna. Jest zagrożony wyginięciem, gdyż jego larwy żerują głównie na rzadkim gatunku rośliny rozchodniku wielkim. Rozchodnik wymaga dobrze naświetlonych piarżysk wapiennych, a te zaczęły zanikad na skutek zalesiania i zaniechania wypasu. Motyl ten wyginął już zupełnie w Beskidzie Sądeckim, Beskidzie Niskim, Sudetach i w Bieszczadach. Spotkad go obecnie można głównie na terenie Pienioskiego Parku Narodowego, ale tylko dlatego, że wdrożono tutaj specjalny program ochrony niepylaka apollo (szczegółowe informacje na dydaktycznych tablicach w Wąwozie Homole). Kategoria zagrożenia Oszacowano, że w latach trzydziestych ogólny areał siedlisk zajmowanych przez pienińską metapopulację niepylaka apollo wynosił co najmniej 41 ha, obejmując stanowiska rozmieszczone pomiędzy zamkiem w Czorsztynie a Bryjarką w Szczawnicy. Od tego czasu zajęty przez metapopulację areał stale obniżał się osiągając w roku 1991 poziom 8 ha w obrębie masywu Trzech Koron. Liczebność tej ostatniej populacji w 1992 oszacowano na około 20 - 30 osobników, co wskazuje, że populacja ta znajdowała się na krawędzi wymarcia. Tabela zanikania motyla w Pieninach Czynniki naturalne środowiska Pasożyty, patogeny, drapieżcy i Katastrofy klimatyczne konkurenci Długotrwałe zmiany klimatu Sztuczne zalesianie Sukcesja i naturalna regeneracja Kolekcjonerzy lasu Skażenie przemysłowe Ustępowanie gatunków Błędy w pracach ochronnych żywicielskich Turystyka Bibliografia: http://www.zzw-niedzica.com.pl/niepylak.htm#nazwa http://pl.wikipedia.org/wiki/Niepylak_apollo http://www.google.pl/images?hl=pl&source=imghp&biw=1366&bih=584&q=Ni epylak+apollo&gbv=2&aq=f&aqi=g1&aql=&oq= Antoni Rutczyński Pandion haliaetus Długość ciała orła rybołowa wynosi ok. 60 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 150 – 170 cm. Orły rybołowy odżywiają się głównie rybami, są doskonałymi myśliwymi. Najczęściej ich ofiary nie przekraczają 2 kilogramów. Rybołowy mają rozległe terytoria, ich gniazda znajdują się zazwyczaj w odległości kilku kilometrów. Naturalnie ptaki te gniazdowały w starych, dużych drzewach (najczęściej sosnach, rzadziej w modrzewiach i świerkach). Drzewa wybierane na miejsca gniazdowania muszą być stare, zniszczone przez korniki lub np. silne wiatry, co umożliwia rybołowom założenia gniazd na ich wierzchołkach. Podstawowym pokarmem orła rybołowa są ryby co również determinuje miejsce gniazdowania. Samica składa zwykle 2-3 jaja w połowie kwietnia, raz w roku. Pisklakami zajmują się oboje rodzice, po 7-8 tygodniach młode opuszczają gniazdo. Liczebność i rozmieszczenie lęgowej populacji orła rybołowa (Pandion haliaetus) w Polsce według Komitetu Ochrony Orłów Region Stwierdzona liczba stanowisk 1995-1998 Stwierdzona liczba stanowisk 2001-2004 Aktualny szacunek liczebności Pomorze Zachodnie 15-18 15-21 15-17 Polska NE 24-30 15-23 17-22 14-20 12-21 13-20 Pomorze Środkowe 0-1 0-1 0-1 Razem 53-69 42-66 45-60 Wielkopolska Kategoria zagrożenia 1992 r. - gatunki skrajnie zagrożone i ginące 2001 r. - gatunki wysokiego ryzyka, narażone na wyginięcie Dwa podstawowe czynniki powodujące spadek liczebności rybołowa według KOO to : - brak odpowiednich drzew do budowy gniazd - odstrzał orłów na terenach stawów rybnych Ochrona 1.Budowa sztucznych platform lęgowych dla rybołowów i tworzenie wokół nich tzw. stref ochronnych. KOO wybudowało około 200 sztucznych platform. 2. Strażnicy KOO stale uświadamiają społeczeństwu o zagrożeniu wyginięcia orła rybołowa. 3. Stosowanie kar wobec ludzi zabijających rybołowy. Źródła: 1.www.free-desktop-backgrounds.net/Animal-birds-wallpapers/Animalbirds-pictures/Osprey-bird-Pandion-Haliaetus.html 2. www.pracownia.org.pl/dzikie-zycie-numery-archiwalne,2236,article,4222 3.www.ptakidrapiezne.w.interia.pl/galeria.html 4.www.kozaragnieszka.webpark.pl/rozmna.html 5.www.wcwi.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=521&Itemid= 181 6. www.onephoto.net/?id=322797 7. www.koo.free.ngo.pl/rybolow.php 8.www.naukowy.pl/encyklopedia/Gniazdo_(etologia) 9.www.bociany.org.pl/printview.php?t=1061&start=0&sid=106730ad0c2dbc2b e2ae0d49acdafdb0 10.http://www.2007.przyroda.katowice.pl/czerwona ksiega_kregowcow.html 11. www.wigry.win.pl/bielik/koo.htm 12http://koo.free.ngo.pl/gniazda.php Julia Woźniak Ropucha paskówka Bufo calamita Biologia Ropucha paskówka ma grzbiet jasnopopielaty z odcieniem oliwkowym, pokryty ciemnozielonymi plamami. Cechą charakterystyczną jej ubarwienia jest cienka, wyraźna pręga wzdłuż grzbietu, co odróżnia ją od innych ropuch. Dorosłe osobniki osiągają wielkość od 5cm do 7,5cm. Ciało paskówki jest krótkie, płaskie i krępe, a jej grzbiet pokryty płaskimi brodawkami. Posiada bardzo krótkie tylne nogi, dlatego nie wykonuje skoków. Płaz woli biegać, stąd potoczna nazwa – ropucha żwawa. Żywi się owadami i mięczakami, głównie stawonogami i ich larwami, dżdżownicami oraz ślimakami. Prowadzi lądowy i zmierzchowo – nocny tryb życia. Dzień spędza w ukryciu, często pod kamieniami, kłodami drewna lub zagrzebana w ziemi. Okres rozrodczy może trwać między kwietniem a sierpniem. Uzależniony jest on od obfitych opadów deszczu i temperatury powietrza, która musi osiągnąć co najmniej 14 C. Samiec w okresie godowym wydaje terkoczący głos przypominający śpiew kanarka. Paskówki składają skrzek w małych zbiornikach wodnych, stawach, przydrożnych rowach i większych kałużach. Samica może złożyć 3 do 4 tys. jaj. Płaz często krzyżuje się z ropuchą zieloną, z którą jest najbardziej spokrewniona. Występowanie w Polsce W Polsce występuje głównie na obszarach nizinnych, wyspowych, a także na nadmorskich wydmach. Zasiedla tereny suche, piaszczyste. Zamieszkuje pola, parki, ogrody, okolice zabudowań gospodarczych. Kategoria zagrożenia: LC – kategoria niższego ryzyka. Gatunek nie jest zagrożony wyginięciem, jego populacja jest dość stabilna. Jest objęty ochroną prawną na terenie całego kraju. Literatura •http://pl.wikipedia.org/wiki/Ropucha_pask%C3%B3wka •http://oczkowodne.net/article/bufo.php •http://portalwiedzy.onet.pl/123614,,,,ropucha_paskowka, haslo.html •http://plazy.w.interia.pl/r_pask.html •http://www.jezioro.com.pl/fauna/okaz.html?id=99 •http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1 /10/BufoCalamitaByNight.jpg/800pxBufoCalamitaByNight.jpg •Długośd ciała u ropuch zielonej wynosi od 4,8 do 12 cm. Samice przewyższają samców, osiągają bowiem średnio powyżej 10 cm, a samce 8,5. • Zwierze aktywne głównie w nocy. • Jasnoszary, szarożółty lub oliwkowy grzbiet pokrywany jest przez brodawki i zielone, nieregularne plamy. •Samce posiadają rezonatory używane do nawoływao. BIOLOGIA • Za oczami o poziomych źrenicach widnieją wydatne gruczoły uszne, a na stępienie podłużny fałd skórny. • Pożywienie – owady. • Na bokach pojawiają się pomaraoczowo-czerwonawe gruczoły jadowe. Wydzielają jad działający na serce, oraz bufogeninę (związek halucynogenny i uspokajający) •Rozmnażanie przebiega zarówno w zbiornikach stałych i okresowych. • Sezon rozrodczy rozpoczyna się w maju lub w kwietniu. Samica składa średnio 4 metry od 5000 do 15000 jaj. • Zdarza się, że ropucha zielona tworzy hybrydy z ropuchą szarą (bufo bufo). • Występuje na terenie całej Polski, z wyjątkiem Karpat. • Występuje na nizinach i w górach do wysokości 1000 m n.p.m. • Unika terenów podmokłych. Zamieszkuje lasy, stepy, tereny trawiaste, czasami półpustynie, i związane z działalnością ludzką parki i ogrody • Na większej części swojego zasięgu w Polsce występowanie jest pospolite, rzadsze natomiast w północnej. • Całkowita liczebnośd zmniejsza się. Gatunek wyginął w Szwajcarii. • Główne zagrożenia da ropuchy zielonej wiążą się z środowisku jej rozrodu, przez zanieczyszczenia. Wiele osobników ginie też na drogach. http://www.treknature.com/gallery/photo137295.ht m http://www.wigry.win.pl/15lat/kregowce.htm http://pl.wikipedia.org/ http://oczkowodne.net/article/bufo.php http://olakupras.blogspot.com/2009_05_01_archive. html http://www.herpetologia.waw.pl/klucz/zdjeciowe/ro pucha%20zielona/pokroj.htm http://plazy.w.interia.pl/r_ziel.html http://pl.wikipedia.org/ http://oczkowodne.net/article/bufo.php FILIP MACHAŁOWSKI Biologia Ryjówka aksamitna przypomina mysz polną, choć należy do rodziny ryjówkowatych. Możemy spotkać je na terenach wilgotnych, w tym także nad w okolicach rzek, leśnych, na wszelkich łąkach i terenach zielonych także w miastach. Osiada się w opuszczonych norach innych zwierzą. Dużo żeruje. Bez pokarmu zginie w ciągu 10 godzin. Pożywia się w 90% owadami a także małymi żabami, rybami i nasionami drzew. Pożera także szkodniki drzew i sadów, dzięki czemu jest pożyteczna. Ryjówki czasem pożywiają się innymi ryjówkami nawzajem. Rozmnaża się płciowo a w okresie godowym samce walczę o samice w międzyczasie powiększając swoje terytorium. Samica rodzi od 2 do 10 młodych. Ryjówka aksamitna żyje 1,5 roku. Występowanie w Polsce Ryjówka aksamitna występuje na terenie całej Polski. Lubi tereny podmokłe, lasy, łąki i okolice wszelkich rzek. Kategoria zagrożenia Ryjówka aksamitna należy do grupy gatunków pod ścisła ochroną w kategorii najniższej troski. Literatura Internet: http://portalwiedzy.onet.pl/81170,,,,ryjowka_aksa mitna,haslo.html http://ryjowka-aksamitna.zwierzeta.ekologia.pl/ http://pl.wikipedia.org/wiki/Ryjówka_aksamitna Zdjęcia: http://www.cezarykorkosz.pl/duze.php?id=133 7&t=Ryj%F3wka_aksamitna http://pl.wikipedia.org/wiki/Ryjówka_aksamitna Aleksandra Skop Rzekotka drzewna Hyla arborea Biologia- charakterystyka Rozmiar: 3-5 cm, ok. 10 g Pozywienie: małe latające owady, pająki i inne drobne stawonogi Tryb zycia: Zimowanie zagrzebane w ziemi, w poblizu zbiornikow wodnych (wrzesien-kwiecien); Ladowy, najczesciej nadrzewny tryb zycia. Rozrod: Poczatek okresu godowego- wraz ze wzrostem temperatury powietrza do 14C (kwiecien/maj). Samica składa do 1000 jaj w pakietach wielkości orzecha włoskiego, na dnie zbiornikow wodnych. Jeden pakiet zawiera 10 do 50 jaj. Biologia- zdolnosci Posiada zdolnosc do mimetyzmu – potrafi w ciągu 15-20 minut zmienid barwe od jasnożółtej do prawie czarnej. Samce Rzekotki uchodzą za najgłośniejsze płazy w Polsce; okresie godowym wydają dźwięki słyszalne w promieniu kilku kilometrów Wystepowanie Rzekotka drzewna zasiedla głównie środowiska nizinne (w górach do 1500 m n.p.m.) z dobrze rozwiniętą warstwą drzew i krzewów, wśród liści, takze wsrod traw. Biotop zwykle nie przekracza 600 m. Wystepowanie w Polsce Gatunek wystepuje na terenie calego kraju, oprocz gor. Jednen z najbardziej cieplolubnych gatunkow. Najwięcej Rzekotek występuje na południu kraju. Kategoria zagrozenia Rzekotka drzewna jest objeta ochrona. Kategoria zagrozenia wyginieciem gatunku: LC (least concern), najmniejszej troski. Literatura *http://pl.wikipedia.org/wiki/Rzekotka_drzewna *http://www.biolog.pl/article3194.html *http://terrarystyka.pl/index.php?option=com_content &task=view&id=722&Itemid=72 *http://plazy.w.interia.pl/rz_drzew.html *http://www.biol.uni.wroc.pl/herp/herp_pliki/mapy/m apa_ha.htm *http://www.biol.uni.wroc.pl/herp/herp_pliki/mapy/m apa_ha.htm Monika Miller Rzęsorek rzeczek Neomys fodiens Zdjęcie nr.1 Zdjęcie nr.2 Biologia • Rzęsorek rzeczek pochodzi z rodziny ryjówek. Długośd ciała 7–9,5 cm, ogona 5–7 cm, waga 10–23 g. Żyje około 1,5 roku. Jego pokarm stanowią owady wodne, ślimaki, traszki, małe ryby. Prowadzi aktywny tryb życia w dzieo i w nocy, zwykle żyje samotnie, wspaniale pływa i nurkuje, biega po dnie wody; poluje również na lądzie; kopie korytarze w nadbrzeżnych skarpach; gniazdo wyścieła częściami roślin. Wyjątkowośd rzęsorka polega na tym, że jest jadowity. Grzbiet ciała lśniący, czarny lub czarno-brunatny, strona brzuszna biaława. Występowanie w Polsce • Spotykany w całej Polsce, nad rzekami i strumieniami o czystym nurcie i czystym, żwirowatym lub piaszczystym dnie, również nad jeziorami, stawami i na terenach bagiennych. Mieszka w norach, które wygrzebuje w miękkim gruncie, w bezpośrednim sąsiedztwie wody lub pod korzeniami drzew. Kategoria zagrożenia: Najmniejszej troski Bibliografia • natuurbeleving.be (Zdjęcie nr.1) • http://www.fotoprzyroda.pl/ryjowkaaksamitna-sorex-araneus-tak-mniemamvt3510.htm?view=next (Zdjęcie nr.2) • http://pl.wikipedia.org/wiki/Rz%C4%99sorek_ rzeczek • http://zoologiapolska.blox.pl/2011/01/Rzesor ek-rzeczek-tajemnicze-zwierze.html Skowronek zwyczajny (polny) Alauda arvensis Ten ptak, żyje średnio 3 lata, maksymalny odnotowany wiek to 10 lat. Żywi się głównie owadami (dorosłe, poczwarki i larwy), pająkami, wijcami i dżdżownicami oraz innymi bezkręgowcami. Jesienią i zimą uzupełnione o nasiona traw, chwastów i zbóż (głównie pszenicy) oraz zielonymi częściami roślin. Połowę diety stanowi pokarm zwierzęcy. Zachowanie godowe tego gatunku polega na tym, że samiec nieustannie śpiewa w locie tokowym, wznosząc się wysoko w górę. Śpiewem utrzymuje też inne samce w odpowiedniej odległości od swego terytorium. Kontynuuje śpiew również wówczas, gdy samica buduje już gniazdo i wysiaduje jaja. Pisklęta, opuszczają gniazdo po 8-11 dniach, ale przez pewien czas są jeszcze uzależnione od pokarmu przynoszonego przez oboje troskliwych rodziców i nie są zdolne zarazem do lotu. Młode ukryte w pobliżu gniazda oczekują, aż powrócą oni z pożywieniem. Pisklęta uczą się latać w wieku ok. 3 tygodni. W tym okresie wnętrze paszczy młodych jest nieco żółte, a na języku widać trzy czarne plamki. Dojrzałość płciową osiągają w 1. roku życia. Skowronka zwyczajnego (polnego) można spotkać na biebrzańskich torfowiskach, i wysoko położonych łąkach w Karkonoszach, choć góry zasiedla mniej licznie lub rzadko. Jest dominującym ptakiem na otwartych obszarach pól Wielkopolski, Mazur i Śląska. Według CzKGZ (Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych) Skowronek zwyczajny, należy do grupy LC (ang. least concern), czyli najmniejszej troski . EX (extingt) wymarłe - oznaczane znakiem † EW (extingt in the wild) wymarłe na wolności - co oznacza, że pojedyncze okazy, czy nawet populacje mogą żyć jeszcze w hodowlach i ogrodach zoologicznych CR (critically endangered) krytycznie zagrożone - najbardziej zagrożone gatunki EN (endangered) krytycznie zagrożone przypisuje się im wysokie ryzyko wymarcia w niedalekiej przyszłości VU (vulnerable) narażone - gatunki, które mogą wymrzeć stosunkowo niedługo, choć nie tak szybko jak zagrożone http://ptaki-rolnictwo.bocian.org.pl/rolnictwo-a-przyroda http://pl.wikipedia.org/wiki/Skowronek_zwyczajny http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Status_iucn3.1_LC_pl.svg http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/5/57/Skyl ark_1,_Lake_District,_England_-_June_2009.jpg Aleksandra Stajszczak Sokół wędrowny Falco peregrinus Biologia Jest to ptak drapieżny z rodziny sokołowatych. Zamieszkuje cały świat z wyjątkiem Antarktyki. Sokół wędrowny to najszybsze zwierzę świata. Osiąga nawet prędkość powyżej 320 km/h. Samica większa jest od samca o około 1/3 swojego ciała. Samiec i samica są podobnie ubarwione. Sokoły wędrowne gnieżdżą się głównie na skałach. W tundrze znajdują gniazda na bagnach lub na ziemi, zaś w pasie nizin europejskich gnieżdżą się na drzewach. Nie budują własnych gniazd. Wykorzystują i zajmują gniazda innych ptaków np. czapli lub kruka. Samica składa jaja pod koniec marca, początek kwietnia. Zarówno samiec i samica wysiadują jaja przez ok. 30 dni. Następnie młode zostają w gnieździe przez 40 dni. A potem przez jeszcze około 60 dni są pod opieką rodziców. Żywią się głównie ptakami wielkości gołębi. Występowanie w Polsce Obecnie występuje na obszarze całej Polski, najczęściej na skrajach lasów. W Polsce żyje około 12-14 par sokołów wędrownych. Jedna z tych par regularnie gniazduje na Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. W XX wieku, w Polsce sokołów było więcej. Najliczniej występowały na Warmii i Mazurach. Kategoria zagrożenia Według Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt, sokół wędrowny jest gatunkiem skrajnie zagrożonym (CR). Bibliografia www.peregrinus.pl www.wikipedia.org www.zadane.pl www.zbadane.pl www.ptaki.luzik.proste.pl Justyna Brozi Suseł perełkowany Spermophilus suslicus Biologia gatunku • Grzbiet susła perełkowanego jest żółtoszary z nierównomiernie rozmieszczonymi białymi plamkami. Spód jego ciała jest jasny z białą plamą na szyi • Dorastają do 22 cm długości • Ich ogon mierzy nawet 5,5 cm • Ich prawidłową wagą jest od 170 do około 380 g • Żyją od 4 do 5 lat • Podstawowym pożywieniem susła są rośliny zielne i uprawne • Naturalni wrogowie susłów: kuna, tchórz, lis, ptaki drapieżne Biologia gatunku • Podstawowym pożywieniem susła są rośliny zielne i uprawne • Naturalni wrogowie susłów: kuna, tchórz, lis, ptaki drapieżne Biologia gatunku cd. • Okres rozrodu rozpoczyna się zaraz po wybudzeniu ze snu • Ruja trwa około 2 tygodni, raz do roku • Samica rodzi od 4 do 7 młodych po 25 dniach ciąży Biologia gatunku cd. • Młode przez pierwsze pięć tygodni życia pozostają pod opieką matki • Młode dojrzałość płciową uzyskują po około roku życia • Gatunek ten zasiedla tereny o charakterze stepowym (pastwiska, ugory) oraz tereny użytkowane rolniczo Występowanie gatunku w Polsce • Susła perełkowanego w Polsce znajdziemy na obszarze między Wieprzem a Bugiem oraz na terenie Wyżyny Lubelskiej i Roztocza Kategoria zagrożenia • Suseł perłkowany ma „przypisany” trzeci stopień zagrożenia wymarciem (VU) • VU – Vulnerable, gatunki o stosunkowo wysokim ryzyku wymarcia, które mogą wymrzeć stosunkowo niedługo, choć nie tak szybko jak zagrożone Ciekawostki • Kiedy populacja susłów była bardzo duża, jedna kolonia mogła liczyć nawet kilkadziesiąt tysięcy sztuk • Największa populacja susłów znajduje się w Świdniku i liczy około 11 tysięcy osobników • Nora susła składa się z komory mieszkalnej i korytarzy, których długość dochodzi do ośmiu metrów Ciekawostki • Susły nie gromadzą pokarmu na zimę • Za pomocą torebek policzkowych susły wynoszą wykopaną ziemię daleko od wejścia do swojej nory • Podczas snu temperatura ciała susła spada do około 2oC, a serce bije kilka razy na minutę Literatura • „Tajemnice Polskiej Przyrody” numer 26 • www.pl.wiki pedia.org Julia Kuczma Wąż eskulapa Elaphe longissima Biologia (1) • Wąż z rodziny połozowatych. • Posiada niewielką głowę, zaokrąglony pysk, wysmukłe ciało, długi chwytny ogon. Wierzch ciała brązowy, brzuch żółty. • Jest gatunkiem ciepłolubnym, aktywnym w dzieo. • Jest jajorodny, samica składa od 5 do 20 jaj. Po 60 -90 dniach wylegają się z nich młode. • W Polsce dorasta do 1,6 metra. • Żywi się gryzoniami. • Jest gatunkiem wyżynnym i górskim. Biologia (2) • Nie jest jadowity, dusi swoje ofiary. • Jest największym polskim wężem. • W mitologii rzymskiej Eskulap był bogiem sztuki lekarskiej. Od wieków eskulapa jest symbolem medycyny, lecznictwa i farmaceutyki. Wystepowanie w Polsce: wystepuje glownie w Beskidach Kategoria zagrożenia Eskulapa jest gatunkiem krytycznie zagrożonym, wpisanym do Polskiej Czerwonej Księgi Zwierzat, jednak w grupie gatunkow skrajnie zagrożonych jest zwierzeciem najmniejszej troski. Literatura Strony internetowe: • http://www.wildanimalsonline.com/reptiles/aescula piansnake.php • http://www.google.pl/imgres • http://www.herpetologia.waw.pl/herpetologia/gady/ weze/gatunki/Elaphe%20longissima.htm • http://portalwiedzy.onet.pl/506,,,,waz_eskulapa,hasl o.html Kamil Kondzielski Pawel Ryszawa Tereny lęgowe w lasach liściastych i mieszanych (głównie w olsach) Długość ciała ok. 23 cm, Rozpiętość skrzydeł ok. 44–47 cm Żywi się głównie owadami, larwami i owłosionymi gąsienicami motyli, czasami wiśnie i czereśnie Na tereny lęgowe wilgi przylatują dopiero pod koniec kwietnia, w lipcu znowu wylatuje na zimowanie W Polsce średnio liczny ptak lęgowy niżu. Unika wyższych terenów górskich. To jeden z najbarwniejszych barwnych ptaków spotykanych w kraju. W Polsce przebywa krótko - od maja do września. Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową. http://www.wikipedia.org/ Agata Kuśmierczyk Zaskroniec zwyczajny Natrix natrix Biologia Zaskroniec zwyczajny - niejadowity gatunek węża z rodziny połozowatych. Żywi się żabami, traszkami, rybami lub drobnymi gryzoniami, które połyka bez uprzedniego uśmiercania. Młode osobniki zaskrooca zjadają dżdżownice, kijanki i larwy traszek oraz małe ryby. Zaskrooce atakują jedynie poruszające się zwierzęta. Wąż związany jest ze środowiskiem wodnym. Prowadzi ziemnowodny lub lądowy tryb życia. Potrafi doskonale pływad i nurkowad. Wykazuje głównie aktywnośd dzienną. Jego cechą charakterystyczną są dwie żółte plamy z tyłu dużej, płaskiej głowy. Wierzch ciała ma szarawy, lekko brunatny, często z ciemnymi plamami. Samica jest większa od samca i osiąga średnio długośd od 85 do 120 cm (wyjątkowo 2 m), a samiec od 70 do 100 cm. W niewoli zaskroniec żyje do 15 lat. Zaatakowany broni się, często udając martwego, wypuszcza przy tym nieprzyjemnie pachnącą ciecz, która dodatkowo ma zniechęcid potencjalnego drapieżnika. Może także wydawad dośd głośny syk w celu odstraszenia napastnika. Występowanie w Polsce Zaskrooca można spotkad w wielu miejscach w Polsce. Bardzo lubi przebywad na terenach podmokłych, bagnistych i w pobliżu jezior. Niektóre okazy spotykane są nad morzem. Występuje też na nizinach i w górach. Występowanie na świecie Kategoria zagrożenia W Polsce zaskroniec jest objęty ochroną, lecz nie kwalifikuje się do oznaczenia kategorią większego ryzyka. Gatunek najmniejszej troski (niższego ryzyka) - nie uznaje się go w większym lub mniejszym stopniu zagrożonym wyginięciem. Ciekawostki • Niekiedy zaskrooce zapędzają się w okolice domów (ogródków), nie czyniąc nic złego domownikom i są niegroźne, wręcz unikają ludzi. • Zaskroniec zawdzięcza swą polską nazwę charakterystycznym żółtym plamom w okolicy "za skroniami". Plamy te są bardzo wyraźne – pozwalają łatwo rozpoznad ten niejadowity i niegroźny dla człowieka gatunek. • W dawnej Litwie zaskroniec uważany był za zwierzę święte, wierzono bowiem, że domostwo, w pobliżu którego węże te zamieszkają, czeka pomyślnośd. Literatura Zdjęcia: http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Mapa_Natrix_natrix.png http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Jeune_couleuvre_Natrix_natrix.JPG http://www.naturephoto-cz.eu/zaskroniec-zwyczajny-pic-2560.html http://www.zwe.pl/wp-content/uploads/2008/10/zaskroniec-zwyczajny.jpg http://staw.bieleccy.com.pl/str5_zaskroniec.html Informacje: http://pl.wikipedia.org/wiki/Zaskroniec_zwyczajny http://www.gdow.edu.pl/stara/www/ela-ulman/pliki/zaskroniec_zwyczajny.html http://staw.bieleccy.com.pl/str5_zaskroniec.html http://zaskroniec-zwyczajny.zwierzeta.ekologia.pl/ Aleksandra Puchała Rana arvalis Samica Samiec Wiosną Podczas innych pór roku Charakterystyka żab brunatnych Żaby moczarowe należy do grupy żab brunatnych np. żaba dalmatyoska, żaba trawna. Od żab zielonych, żaby brunatne różnią się tylko morfologicznie. Żaba dalmatyoska Żaba trawna Żaba moczarowa Cechy charakterystyczne żab brunatnych Cechami charakterystycznymi żab brunatnych są: - Błony pławne tylnych stóp które nie sięgają kooca palców. - Żywienie się bezkręgowcami, między innymi owadami. Żaba dalmatyoska Żaba trawna Występowanie plam skroniowych. Żaba moczarowa Charakterystyka żaby moczarowej - Jest gatunkiem typowo nizinnym, jednak nie spotkamy jej w ogrodach - Samiec na porę wiosenną, przybiera barwę niebieską. - Samice składają jaja głównie nocą, w kwietniu, kiedy temperatura wody nie jest niższa niż 100C. - Do zapłodnienia zachodzi w wodzie. - Kijanki wylęgują się już z wykształconą płetwą ogonową. Charakterystyka żaby moczarowej - Sen zimowy odbywa na lądzie w różnych norach. Zimują z dala od wody. - Budzą się zwykle w marcu i rozpoczynają wędrówkę do najbliższych zbiorników wodnych by odbyd gody i złożyd jaja. - Podczas wędrówki nie zachodzi do odruchu płciowego, ampleksus. - Młode żabki wychodzą na ląd tylko porą deszczową. Występowanie gatunku Występuje na obszarze Europy rodkowej i Północnej. W Polsce występuje niemal na całym obszarze- głównie na nizinach. Zamieszkują łąki, pola, lasy, w różnej ci od zbiorników wodnych. - występuje - nie występuje Zagrożenie Główne przyczyny zagrożenia: - Zanieczyszczone środowisko. - Zanikanie miejsc rozrodu w wyniku obniżenia poziomu wód gruntowych. - Trudnośd poruszania się zwierząt w wyniku powstających inwestycji. Kategoria zagrożenia: - Czerwona Księga Gatunków Zagrożonych: LC (najmniejszej troski) Bibliografia Zdjęcia i Ryciny Informacje rana arvalis samica- http://pl.treknature.com informacje o występowaniu i o zagrożeniuhttps://gddkia.gov.pl/userfiles/articles/z/Zalaczniki_ tekstowe/Zalacznik_6_Wystepowanie_plazow_w_P olsce.pdf samiec w inne pory roku- google.pl zdj. Joanna Mazgaiska Ogólne informacje- http://www.wikipedia.pl samiec wiosna- fotoplatforma.pl rycina żaby daltamaoskiej i trawnej http://www.lo2.jadmar.com.pl/publikacje/nad_bob rem/bc_biol_ryby.htm rycina występowania https://gddkia.gov.pl/userfiles/articles/z/Zalaczniki_ tekstowe/Zalacznik_6_Wystepowanie_plazow_w_P olsce.pdf Ogólne informacje: http://www.gadyiplazypolski.amend.pl/plazy.php Wojciech Polisiak Żółw błotny Emys orbicularis Opis Żółw błotny jest gatunkiem nizinnym, a jego środowiskiem jest woda, którą opuszczają tylko samice dla złożenia jaj. Zamieszkuje nieduże, zarastające jeziorka, leśne oczka wodne, bagna, gęsto zarośnięte i trudno dostępne starorzecza. Jest drapieżnikiem, poluje i odżywia się wyłącznie pod wodą. Zjada owady wodne i ich larwy, ślimaki, małże, kijanki, żaby, małe ryby. Nie gardzi też martwą zdobyczą. Mniejszą zdobycz połyka w całości, a większą chwyta szczękami i rozrywa pazurami. Karapaks szary, rzadziej brązowawy.Kończyny, głowa i ogon szare lub czarne, często pokryte żółtymi plamami. Występowanie Żółw błotny występuje w centralnej, zachodniej i południowej Europie. Występuje również w zachodniej Azji oraz w północno-zachodniej Afryce. Najbardziej na północ znana wysunięta populacja jest z Litwy. Dawniej spotykany na terenie całej Polski, obecnie jest bardzo rzadki i występuje wyspowo. W Polsce populacje żółwia znane są głównie z Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego, okolic Radomia, zachodniej części kraju oraz okolic Olsztyna. Zagrożenia Do czynników naturalnych mających wpływ na regulację liczebności żółwia błotnego zaliczyć można: niekorzystne warunki klimatyczne w okresie inkubacji jaj (chłodne i mokre lato) oraz presję drapieżników niszczących gniazda. Młode żółwie padają ofiarą między innymi lisów, borsuków oraz drapieżnych ryb. Jedynie twardy pancerz zapewnia młodym żółwiom ochronę przed drapieżnikami, a ten twardnieje około piątego roku życia. Dorosły żółw w zasadzie nie ma naturalnych wrogów. Ochrona W Polsce objęty jest ochroną prawną od 1935 r., ponadto jako gatunek bardzo wysokiego ryzyka, silnie zagrożony wyginięciem wpisany jest do Polskiej czerwonej księgi zwierząt. Żółw błotny wymieniony jest również w załączniku II i załączniku IV Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. Źródła http://www.krosno.lasy.gov.pl/ http://darz-bor.info/ http://www.msw-pttk.org.pl/ http://www.emonety.pl/ http://pl.wikipedia.org http://www.warmiaxxiwieku.pl/ Koniec Dziękuję za uwagę.