Rozwój psycho-neuro

PROWADZĄCY:
Prof. Nadzieja Drela
Prof. Krystyna Skwarło-Sońta
dr Magdalena Markowska
dr Paweł Majewski
Rok akad. 2013/2014
Semestr zimowy, czwartek, 8.00-10.30
• Osiągnięcia i postępy w dziedzinie
neuroendokrynoimmunologii
i psychoneuroimmunologii,
• Najnowsze problemy neuroendokrynoimmunologii,
• Rozwój psychoneuroimmunologii,
• Układ odpornościowy w depresji,
• Najczęściej stosowane modele doświadczalne.
Rozwój neuroendokrynoimmunologii
 Solomonsen i Madsen opublikowali pierwszą publikację (1898) wskazującą
na wpływ układu nerwowego na układ odpornościowy (reakcje
nadwrażliwości: anafilaksja, atopowe zapalenie czy alergiczne – związane
z aktywnością nerwu błędnego),
 Reakcja hiperergiczna (nadmierna reakcja zapalna ustroju na czynnik
zapalny) została zaobserwowana w odnerwionej tkance (lata 30-te XX w).
Tkanka wykazywała reakcję hiperergiczną na neurotransmitery obecne
w osoczu uwolnione przez układ nerwowy w jej okolicach (badania przy
zastosowaniu odnerwienia tkanki):
- wpływu układu nerwowego na tkankę nie sposób wyeliminować poprzez
odnerwienie,
- wpływ układu nerwowego w części związany jest z wpływem o naturze
neurohormonalnej,
- odnerwiona tkanka wykazuje od razu nadwrażliwość na czynniki
naturalnie ją regulujące.
Rozwój neuroendokrynoimmunologii
 Studenci Iwana Pawłowa (1849 - 1936) z sukcesem
zastosowali metody warunkowania do zjawiska anafilaksji.
Badania te w kolejnych latach zostały zaniechane.
 W 1952 roku, Andor Szentivanyi i Geza Filipp napisali
pierwszy na świecie artykuł ukazujący jak układ nerwowy
kontroluje układ odpornościowy poprzez aktywność
podwzgórza,
 W 1966 roku zostało dostrzeżone, że homeostaza
odporności oraz homeostaza organizmu są blisko ze sobą
związane,
 Lata 60-te XX w rozwój dziedziny zapoczątkowany przez
Besedovskiego (Europa) oraz Lock’a, Adera i Felter,a (USA).
Neuro-endokryno-immunologii
vs Psycho-neuro-immunologii
 Studenci Iwana Pawłowa (1849 -1936) z sukcesem
zastosowali metody warunkowania do zjawiska anafilaksji.
Badania te w kolejnych latach zostały zaniechane.
 W 1952 roku, Andor Szentivanyi i Geza Filipp napisali
pierwszy na świecie artykuł ukazujący jak układ nerwowy
kontroluje układ odpornościowy poprzez
aktywność
podwzgórza,
 W 1966 roku zostało zaproponowane, że homeostaza
odporności oraz homeostaza organizmu są blisko ze sobą
związane,
 Lata 60-te XX w rozwój dziedziny zapoczątkowany przez
Besedovskiego (Europa) oraz Lock’a, Adera i Felter,a (USA).
Rozwój psycho-neuro-immunologii
Dziedzina obejmująca elementy:
• Immunologii
• Neurobiologii
• Psychiatrii
• Psychologii
Leonard, B.E., 2008
Rozwój psycho-neuro-immunologii
Fundamentem rozwoju nowej dzidziny były:
• Rozwój koncepcji Hansa Seyle (lata 30-te XX w)
homeostazy na stres, w której oś HPA i układ odpornościowy
mają kluczowe znaczenie w tzw. odpowiedzi adaptacyjnej,
• Wykazanie, że układ odpornościowy może być warunkowany klasycznie
t.j. odruch Pawłowa (ból i światło – bodziec warunkowy i bezwarunkowy),
• Uszkodzenia mózgu wpływa na aktywność układu odpornościowego
(lata 30-te XX w) .
Rozwój psycho-neuro-immunologii
Nadal próbuje się określić :
• Czy możliwą konsekwencją chronicznego stanu
zapalnego jest wzrost apoptozy w układzie nerwowym prowadzącym
do neurodegeneracyjnych zmian w mózgu?
• Czy zmniejszona adaptacja na stres jest główną podstawą rozwoju chorób
psychiatrycznych?
• Czy zwiększona odpowiedz na stres prawą półkulą mózgu wpływa na
zwiększoną wrażliwość na bodźce negatywne?
(CHRONO) (PSYCHO) NEURO
(ENDOKRYNO) IMMUNOLGIA
albo po prostu:
BIOLOGIA INTEGRACYJNA
Besedowski O.H., 2003
Neuro-endokryno-immunologii
vs Psycho-neuro-immunologii
DEPRESJA
Podanie zdrowym ochotnikom LPS
A. Reichenberg et al., 2001
Podanie zdrowym ochotnikom LPS wywołało zmianę
zachowania, pojawienie się lęku oraz objawy depresyjne.
WNIOSEK: Pobudzenie syntezy cytokin lub podawanie cytokin
prozapalnych prowadzi do rozwoju objawów depresyjnych.
A. Reichenberg et al., 2001
Neuro-endokryno-immunologii
vs Psycho-neuro-immunologii
DEPRESIA
Figure 1
Schematic of the regulatory loops of clock
genes expression in vertebrates (with
permission from Bell-Pedersen et al. 2005).
Positive elements CLOCK and BMAL1
dimerize and bind to E-boxes on promoter
regions of clock-controlled genes and on
negative element genes, period (Per) and
cryptochrome (Cry), stimulating their
transcription. These, in turn are translated,
oligomerize and reenter the nucleus, where
they interfere with CLOCK/BMAL1
activity. Similarly, the positive elements also
stimulate Rev-Erb α and Rora (retinoic
acid-like orphan receptor a), which feed
bak to regulate rhythmic Bmal1
transcription.
(c) Pathways from the PVN
to the adrenal gland. Three different
output systems
are highlighted: the neuroendocrine
neurons
Zależności pomiędzy depresją a rytmami
okołodobowymi
 Zależne od pory dnia pojawianie się objawów depresyjnych,
 Występowanie depresja sezonowej (z ang. SAD – seasonal
affective disorder),
 Związek pomiędzy genami zegara biologicznego a depresją,
 Zależności pomiędzy występowaniem bezsenności i depresji,
 Przeciwdepresyjne właściwości deprywacji sennej,
 Wpływ leków antydepresyjnych zarówno na sen jak i na
depresję.
Zależności pomiędzy depresją a rytmami
okołodobowymi
Dziękuję za uwagę…