EUROPEJSKI DZIEŃ WIEDZY O ANTYBIOTYKACH

EUROPEJSKI DZIEŃ WIEDZY O ANTYBIOTYKACH - 18 listopada
W roku 2014 Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach przypada na 18 listopada
(wtorek)
Tego
dnia
z
inicjatywy
Europejskiego
Centrum
ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób w wielu państwach
przeprowadzane są kampanie społeczne mające na celu
zwiększenie
świadomości
dotyczącej
odpowiedzialnego
stosowania antybiotyków, a także ryzyka, jakie niosą ze sobą te
substancje. Od czasu wprowadzenia penicyliny w 1940 roku
naukowcy opracowali do dziś ponad 150 antybiotyków, które uratowały życie setek milionów
ludzi i drastycznie ograniczyły liczbę zgonów na skutek zapalenia płuc, zapalenia jelit,
biegunki, błonicy i wielu innych infekcji. Powszechna dostępność leków antybakteryjnych
wiąże się jednak z pewnymi problemami – jednym z najpoważniejszych jest zbyt częste
stosowanie antybiotyków, przez co niebezpieczne bakterie stają się coraz bardziej odporne na
ich działanie. Wtedy też konieczne staje się stosowanie innych antybiotyków, co z kolei
zwiększa ryzyko groźnych powikłań. Innym częstym błędem jest nieuzasadnione
przyjmowanie antybiotyków, na przykład w przypadku zwykłego przeziębienia czy grypy,
wywoływanej jest przez wirusy, przeciwko którym antybiotyki po prostu nie działają.
Edukacyjny wymiar obchodów Dnia Wiedzy o Antybiotykach dotyczy, zatem nie tylko
pacjentów, ale również lekarzy. Jak wskazują badania przeprowadzone w Kanadzie, lekarze
z dłuższym stażem są bardziej skłonni do niewłaściwego lub nieuzasadnionego przepisania
antybiotyków – przyczyną nie zdaje się być jednak niedouczenie, tylko rutyna.
Co to jest „niewłaściwe" stosowanie antybiotyków?
Stosowanie antybiotyków z niewłaściwych powodów: większość przeziębień, grypa,
zapalenia gardła wywoływane są przez wirusy, przeciwko którym antybiotyki NIE
DZIAŁAJĄ.
W przypadku nieprawidłowego stosowania antybiotyków na skutek:
- skracania czasu leczenia, często po ustąpieniu objawów choroby
- obniżania dawki,
- nieprzestrzegania właściwej częstości dawkowania (przyjmowanie leku raz na dobę zamiast,
zgodnie z zaleceniami, 2 do 3 razy na dobę)
W ww. przypadkach stężenie leku w organizmie będzie niewystarczające; bakterie
przeżyją i mogą stać się oporne na dany lek. Częstym błędem jest też zażywanie
antybiotyków, które pozostają z poprzedniej kuracji. Nie bez winy są lekarze, którzy zbyt
często ulegają naciskom pacjentów, domagających się skutecznego antybiotyku - jedynie u 15
proc. osób dorosłych z zakażeniami górnych dróg oddechowych są wskazania
do zastosowania antybiotyków, tymczasem otrzymuje je aż 70 proc. pacjentów.
Obecnie wielkim problemem jest rozwijająca się oporność bakterii na antybiotyki.
O oporności mówimy wtedy, gdy antybiotyk nie zabija, bądź nie hamuje namnażania bakterii,
a leczenie nim nie przynosi efektu. Głównym źródłem problemów związanych z nabywaniem
oporności przez szczepy bakterii jest intensywne stosowanie antybiotyków! Należy także
wspomnieć, że do oporności bakterii na te leki przyczynia się również ich nadużywanie
w hodowli zwierząt, które potem ludzie spożywają wraz z pokarmami mięsnymi. Oporności
na antybiotyk całkowicie nie wyeliminujemy, ale możemy ograniczyć jej rozmiar, spowolnić
jej powstanie poprzez rozważne zażywanie antybiotyków.
Tak, więc pamiętajmy, aby stosować antybiotyki odpowiedzialnie!
Należy zawsze przestrzegać zaleceń lekarza, co do sposobu, dawki i czasu trwania
przyjmowania antybiotyków!
Oporność bakterii na antybiotyki stała się jednym z najważniejszych zagrożeń dla
zdrowia publicznego. W Unii Europejskiej na infekcje wywołane bakteriami opornymi na
wiele antybiotyków, co roku umiera 25 tys. chorych, a w Stanach Zjednoczonych – 23 tys.
Specjaliści alarmują, że niedługo wiele szczepów bakterii może być opornych na większość
dostępnych antybiotyków.
Na czym polega problem?
1. Występowanie bakterii opornych na antybiotyki stało się codziennym problemem szpitali
w całej Europie.
2. Niewłaściwe stosowanie antybiotyków może powodować infekcję bądź kolonizację
pacjentów bakteriami opornymi na antybiotyki, takimi jak: Staphylococcus aureus (MRSA)
opornymi na meticylinę, enterokokami (VRE) wankomycynoopornymi oraz wieloopornymi
pałeczkami Gram-ujemnymi.
3. Niewłaściwe stosowanie antybiotyków wiąże się z podwyższoną częstością pojawiania się
zakażeń Clostridium difficile.
4. Występowanie, selekcja oraz rozprzestrzenianie opornych bakterii stanowi zagrożenie
bezpieczeństwa pacjentów w szpitalach:
- Zakażenia wywołane bakteriami opornymi na antybiotyki powodują wzrost zachorowalności
i śmiertelności pacjentów jak również wydłużenie okresu hospitalizacji.
- Oporność na antybiotyki często prowadzi do opóźnienia włączania właściwej terapii
antybiotykowej.
- Niewłaściwa bądź opóźniona terapia antybiotykowa u pacjentów z ciężkimi zakażeniami
wiąże się z gorszymi wynikami leczenia oraz niejednokrotnie śmiercią pacjenta.
- Liczba antybiotyków będących w badaniach klinicznych jest niewielka i, jeśli oporność
na antybiotyki będzie nadal wzrastać, nie będzie antybiotyków gwarantujących efektywną
terapię.
W jaki sposób stosowanie antybiotyków wiąże się z powyższym problemem?
Pacjenci hospitalizowani z dużym prawdopodobieństwem zostaną poddani terapii
antybiotykowej, która w 50% przypadków może być nieskuteczna. Niewłaściwe stosowanie
antybiotyków w szpitalach jest jednym z głównych czynników, powodujących powstawanie
oporności na antybiotyki. Niewłaściwe stosowanie antybiotyków może przejawiać
się w następujących działalniach:
Gdy antybiotyki przepisywane są na wyrost;
Gdy terapia antybiotykowa włączana jest zbyt późno u poważnie chorych pacjentów;
Gdy spektrum terapii antybiotykowej jest zbyt wąskie bądź zbyt szerokie;
Gdy dawka antybiotyku jest zbyt niska bądź zbyt wysoka w porównaniu z dawką właściwą
dla danego pacjenta;
Gdy trwanie terapii antybiotykowej jest zbyt krótkie bądź zbyt długie;
Gdy terapia antybiotykowa nie zmienia się na celowaną wraz z dostępnością wyniku badania
mikrobiologicznego.
Dlaczego warto promować rozważne stosowanie antybiotyków?
Rozważne stosowanie antybiotyków może zapobiegać występowaniu oraz selekcji
bakterii
opornych
na
antybiotyki.
Zmniejszenie
zużycia
antybiotyków
prowadzi
do ograniczenia zakażeń Clostridium difficile.
Źródło:
http://www.psse-gniezno.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=289:18listopada-europejski-dzie-wiedzy-o-antybiotykach
http://www.antybiotyki.edu.pl/news03.php