rozwiązania mogą także rodzicielską.

Proponowane rozwiązania mogą także
_ sprawić, że zhardzieje do reszty wcale niemała grupa nastolatków, którzy już obecnie
wymykają się spod oddziaływań wychowawczych rodziców, wobec których nieskuteczne i bezradne są instytucje wspierające
rodziców: szkoły, służby społeczne, kuratorzy sądowi i inni.
Prawna ochrona życia rodzinnego
Dokonując zmian w przepisach prawa
rodzinnego należy pamiętać o nadrzędnych
standardach wynikających z praw człowieka. Jednym z nich jest ochrona życia rodzinnego, w tym - przed nadmierną ingerencją,
która w prawie międzynarodowym przekłada się na dwie kardynalne zasady: autonomii rodziny i prymatu rodziny w wychowaniu dzieci. Dla lepszego zrozumienia istoty
zmian proponowanych w ustawie o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie należy te
zasady pokrótce przypomnieć, gdyż wydaje
się, że autorzy projektu ustawy zupełnie je
zignorowali.
Zasada autonomii rodziny i jej prymatu w wychowaniu dzieci: Nikt pie będzie podlegać arbitralnemu wkraczaniu
w jego życie prywatne, rodzinę, (..) Każdy
jest uprawniony do ochrony prawnej przed
takim wkraczaniem lub takimi zamachami
- wyrażana w wielu dokumentach międzynarodowych'
nie stoi w sprzeczności
z prawnym charakterem zobowiązań rodziców względem dzieci.
Zasadę prymatu rodziny niezwykle
trafnie i pięknie oddają słowa Karty Praw
Rodziny: Rodzice, ponieważ dali życie dzieciom, mają pierwotne, niezbywalne prawo
i pierwszeństwo do wychowywania potomstwa i dlatego muszą być uznani za pierwszych i głównych jego wychowawców"'
To rodzina ma naturalne prawo i pierwI Patrz
art. 17 M iędzynarodowego
Paktu Praw
Obywatelskich i Politycznych (Dz. U. z 19771'. nr 38,
poz. 167), ale też: Międzynarodowy
Pakt Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych (art. 10); Międzynarodowy
Pakt Praw Obywatelskich
i Politycznych (arI.23), Powszechna Deklaracji Praw Człowieka
ONZ z grudnia 1948 r.
szeństwo w wychowaniu dzieci. Z chwilą,
gdy nie wywiązuje się ze swych obowiązków, narusza dobro i interes dziecka, tylko niezawisły sąd (i to na mocy przepisów
rangi ustawy) może ingerować we władzę
rodzicielską. Także do rodziców należą
decyzje podejmowane w sprawach dzieci i nawet zawieszenie czy ograniczenie
władzy rodzicielskiej nie znosi uprawnień
przynależnych
rodzicom w ramach tzw.
kierowania]
Z zasad autonomii i prymatu rodziny
Konwencja o Prawach Dziecka wywodzi
prawo dziecka do wychowania przez rodziców, zwane prawem dziecka do rodziny.
Dziecko (..) będzie miało prawo do poznania swoich rodziców i pozostania pod ich
opiekq. (...) To rodzice mają prawo do wychowania dziecka ina nich spoczywa główna odpowiedzialność za dzieci. Państwo powinno szanować odpowiedzialność, prawo
i obowiązek rodziców za dziecko". Rozwinięcie tej zasady podkreśla, że dziecko jest
przedmiotem największej troski ze strony
obojga rodziców, którzy ponoszą wspólną
odpowiedzialność za wychowanie dziecka,
mając prawo do korzystania z pomocy państwa (art. 18). Także zapewnienie dziecku
odpowiedniego standardu życia to obowiązek rodziców. Państwo powinno wspomagać rodzinę w wypełnianiu tych funkcji
(art. 27). Konwencja uznaje tym samym naturalny prymat rodziny w opiece i wychowaniu dzieci, uznając, że ingerencja w sferę
władzy (pieczy) rodzicielskiej jest sytuacją
wyjątkową, ograniczoną do zapobieżenia
niekorzystnej sytuacji dziecka przebywającego w rodzinie (art. 9 ust. 1) i uwzględniającą dobro dziecka - najlepiej pojęty interes
dziecka (art. W.
, Karta Praw Rodziny - dokument Stolicy Apostoisk iej z 1982 roku.
J Patrz pojęcia
"władza rodzicielska" i "kierowanie" w Kodeksie rodzinnym i opiekunczym.
• Por. T. Smyczyński, Prawo dziecka do rodziny,
(w:) Konwencja o Prawach Dziecka. Wybrane zagadnienia prawne i socjalne, Warszawa 1993, Polski Komitet UNICEF.
, Konwencjo o prawach dziecka (Dz.U. z 1991r.
nr 120, poz. 526).
9