6 3.B_SW [tryb zgodnoœci]

Transkrypt

6 3.B_SW [tryb zgodnoœci]
Studium wykonalności
dla projektów inwestycyjnych
aplikujących o dofinansowanie ze
środków Małopolskiego Regionalnego
Programu Operacyjnego na lata
2007-2013
Szkolenie dla Beneficjentów działania 6.3 B MRPO
1
DOKUMENTY
Podstawowy dokument, regulujący sposób przygotowania studium wykonalności :
Wytyczne do studium wykonalności dla projektów inwestycyjnych realizowanych w ramach
Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 (MRPO), Kraków,
kwiecień 2009 r. (zwane dalej Wytycznymi do SW)
Pozostałe dokumenty pomocne przy opracowywaniu studium wykonalności:
1.
2.
3.
4.
5.
Dokumenty programowe (MRPO/Uszczegółowienie MRPO wersja z dn. 28.10.2009r.)
Podręcznik kwalifikowania wydatków objętych dofinansowaniem w ramach MRPO na lata 2007
- 2013
Dokumentacja konkursowa, w szczególności instrukcja wypełniania wniosku aplikacyjnego
i załączników
Wytyczne MRR w zakresie wybranych zagadnień związanych z przygotowaniem projektów
inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód
Dokumenty strategiczne m.in. gminna/powiatowa/wojewódzka strategia w zakresie polityki
społecznej; gminny/powiatowy/wojewódzki program ochrony zdrowia.
2
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Idea i ogólne zasady dotyczące przygotowania
studium wykonalności
Studium ma na celu pokazanie szerokiego kontekstu realizacji inwestycji – ma dać
jasną odpowiedź na pytania:
• Komu i do czego jest potrzebna inwestycja?
• Co trzeba zrobić i jak moŜna to zrobić ?
• Co, gdzie, kiedy i w jaki sposób zostanie wykonane?
(powód/problem/cel)
(warianty realizacji)
(zakres rzeczowy,
harmonogram)
• Dlaczego inwestycja będzie realizowana w ten a nie w inny sposób?
(uzasadnienie wyboru)
• Kto będzie realizował oraz zarządzał inwestycją?
(wnioskodawca/partner/
/podmiot zarządzający)
• Ile to będzie kosztować?
(budŜet)
• Skąd zostaną pozyskane środki na realizację i utrzymanie inwestycji?
(źródła finansowania)
• Czy i w jakim stopniu inwestycja spełni potrzeby?
(stopień realizacji celów)
3
Idea i ogólne zasady dotyczące przygotowania
studium wykonalności
NIE JEST WAśNA OBJĘTOŚĆ OPRACOWANIA - WAśNA JEST KLAROWNOŚĆ
PRZEKAZU (TOK ROZUMOWANIA)
Struktura dowolna, ale pozwalająca łatwo zlokalizować wymagane informacje (zwłaszcza
istotne w przypadku elementów podlegających ocenie).
Przygotowując studium wykonalności, w pierwszej kolejności opieramy się na zapisach
dokumentu podstawowego tj. zapisach Wytycznych do SW, a w przypadku braku
uregulowań w danym zakresie, na pozostałych dokumentach.
UWAGA: Wytyczne do SW mają - z uwagi na bardzo szeroki zakres zastosowania (tj. m.in.
od projektów dotyczących społeczeństwa informacyjnego, poprzez projekty z zakresu
zagospodarowania terenu , po infrastrukturę drogową, czy wodno-kanalizacyjną) charakter ogólny. Z tej teŜ przyczyny, moŜe się zdarzyć, Ŝe dany projekt, ze względu na
swoją specyfikę, nie będzie mógł spełnić wszystkich wymogów opisanych w
wytycznych. Wówczas, naleŜy taki wymóg opatrzyć komentarzem (w opracowaniu nie
dokonano/pominięto analizę…. , poniewaŜ ………; albo: w opracowaniu oparto się na
zapisach dokumentu X……., poniewaŜ ….. ).
Generalnie wszelkie odstępstwa od wytycznych powinny być opatrzone komentarzem.
4
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Wymagane elementy studium
1. Wstęp
2. Podstawowe informacje na temat projektu
3. Analiza otoczenia społeczno-gospodarczego
4. Zidentyfikowane problemy
5. Logika interwencji
6. Analiza instytucjonalna, trwałość projektu
7. Analiza odbiorców projektu/analiza popytu
8. Analiza techniczna i technologiczna inwestycji
9. Analiza oddziaływania na środowisko
10. Analizy specyficzne dla danego rodzaju projektu/sektora
11. Analiza finansowa
12. Analiza ekonomiczno-społeczna
13. Analiza wraŜliwości i ryzyka
14. Wpływ na polityki horyzontalne
5
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
UNIA EUROPEJSKA
1. WSTĘP
Krótkie streszczenie tematu wskazujące: cele i przedmiot projektu,
ramy czasowe, budŜet projektu, w tym określenie kosztów
kwalifikowalnych i niekwalifikowalnych, wyniki i wnioski z analizy
finansowej i ekonomicznej, wnioskowany poziom dofinansowania.
NaleŜy pamiętać o informacji odnośnie opisu projektu pod kątem
kryteriów oceny merytorycznej dla danego schematu/działania.
/kryteria oceny – załącznik nr 4 do Uszczegółowienia MRPO/
2. PODSTAWOWE INFORMACJE NA TEMAT PROJEKTU
Tytuł projektu, miejsce realizacji, zakres rzeczowy, etapy realizacji,
inwestor (Beneficjent), podmiot zarządzający produktami projektu.
6
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
3. ANALIZA OTOCZENIA SPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO WRAZ Z
UWZGLĘDNIENIEM KONTEKSTU DOKUMENTÓW STRATEGICZNYCH.
• Sytuacja na danym terenie i/lub w danym sektorze (poparta
statystyką).
• Zgodność projektu z kierunkami rozwoju wyznaczonymi w
strategiach: lokalnej, regionalnej w zakresie polityki społecznej i
ochrony zdrowia
7
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
4. ZIDENTYFIKOWANE PROBLEMY
Wnioski z przedstawionej analizy otoczenia społeczno-gospodarczego
oraz strategicznych załoŜeń rozwoju, wskazujące problemy/potrzeby
wymagające rozwiązania/spełnienia.
Określenie, które z problemów/potrzeb projekt ma rozwiązać/spełnić
lub przyczynić się do ich rozwiązania/spełnienia.
8
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
5. LOGIKA INTERWENCJI
Mając zdiagnozowane problemy/potrzeby danego terenu, wnioskodawca
winien opisać, jaki stan docelowy otoczenia byłby poŜądany/wymagany.
Określenie stanu docelowego wyznacza tym samym cele, które
wnioskodawca chciałby osiągnąć w perspektywie czasu (cel(e) ogólne).
Z reguły osiągniecie celów ogólnych to długofalowy skutek wielorakich
działań róŜnych podmiotów i czynników. W przypadku realizowanego
projektu naleŜy wskazać jego długofalowe konsekwencje.
Cel główny /bezpośredni – przypisany danemu projektowi
9
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
5. LOGIKA INTERWENCJI c.d.
Produkty projektu – opis co powstanie i w jakiej ilości. Szerszy, ale
spójny z wnioskiem opis.
Rezultaty projektu – natychmiastowe efekty realizacji projektu, opis
rodzaju i ilości efektów. Opis szerszy, ale spójny z wnioskiem.
Komplementarność z innymi działaniami – opisanie innych
realizowanych lub przesądzonych do realizacji zadań/inwestycji
przyczyniających się do osiągnięcia postawionych celów ogólnych
(pokazanie efektu synergii).
10
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
6. ANALIZA INSTYTUCJONALNA, TRWAŁOŚĆ PROJEKTU
Analiza instytucjonalna – opis:
• statusu prawnego Beneficjenta: forma prawna, podstawa prawna
funkcjonowania i in.
• partnerów zaangaŜowanych w realizację projektu
• statusu podmiotu zarządzającego (jeŜeli zarządzającym jest inny
podmiot niŜ Beneficjent), w tym powiązania z Beneficjentem.
11
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
6. ANALIZA INSTYTUCJONALNA, TRWAŁOŚĆ PROJEKTU c.d.
Analiza trwałości projektu – opis:
• posiadanych/tworzonych/planowanych struktur organizacyjnych (zasobów ludzkich,
rzeczowych) dające gwarancje sprawnej realizacji inwestycji i jej utrzymania (trwałość
organizacyjna). Na etapie realizacji np. obsługa prawna, inŜynier kontraktu itd.,
• zdolności do pokrycia kosztów inwestycji (trwałość finansowa),
• wykonalności formalno-prawnej projektu (zestawienie wszelkich potrzebnych do
wykonania i uŜytkowania inwestycji decyzji/pozwoleń/uzgodnień/dokumentów),
• promocja projektu (promocja unijnego źródła dofinansowania oraz sposoby dotarcia do
potencjalnych odbiorców projektu).
12
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
7. ANALIZA ODBIORCÓW PROJEKTU/ANALIZA POPYTU
Wskazanie, jakie grupy odbiorców i w jakiej liczbie korzystać będą z
produktów i rezultatów projektu, czyli opisanie
zapotrzebowania/popytu na inwestycję wraz z podaniem źródła
pozyskania takich informacji.
13
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
8. ANALIZA TECHNICZNA I TECHNOLOGICZNA INWESTYCJI
Opis zastosowanych rozwiązań technicznych/technologicznych wraz z ich
uzasadnieniem dających odpowiedź na pytania:
Czy przyjęte rozwiązania są zgodne z najlepszą praktyką w danej
dziedzinie?
Czy przyjęte rozwiązania są optymalne pod względem zaspokajania
popytu ze strony uŜytkowników?
Czy projekt przedstawia optymalny stosunek jakości do ceny?
Jaki jest stopień nowoczesności technologicznych/technicznych
rozwiązań zastosowanych w projekcie?
14
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
8. ANALIZA TECHNICZNA I TECHNOLOGICZNA INWESTYCJI c.d.
Analiza wariantowa !
NaleŜy wskazać, jakie istnieją alternatywne warianty rozwiązania danej
sytuacji problemowej i dokonać ich analizy.
Z analizy winno jasno wynikać, Ŝe wybrany przez wnioskodawcę wariant
jest najlepszym (tj. najbardziej efektywnym, najmniej szkodliwym itd.)
sposobem realizacji postawionych celów.
Tylko w przypadku braku alternatywnych rozwiązań, naleŜy dokonać
analizy skutków „wariantu 0”, czyli pozostawienia sytuacji bez zmian.
15
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
9. ANALIZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
NaleŜy streścić:
- raport z oceny oddziaływania na środowisko ( o ile był sporządzany)
- wynik oceny oddziaływania na środowisko,
W przypadku, gdy - zgodnie z prawem - ww. dokumenty nie są
wymagane, opisać, czy przyjęte rozwiązania są przyjazne/neutralne
względem środowiska.
16
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
10. ANALIZY SPECYFICZNE DLA DANEGO RODZAJU PROJEKTU/SEKTORA
W tym punkcie moŜna zamieścić informacje istotne z punktu widzenia
danej branŜy lub sektora, w który wpisuje się projekt.
17
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA
Podstawowe zadania analizy to ustalenie :
Ile potrzeba środków na zrealizowanie i utrzymanie inwestycji?
Kiedy i w jakiej wysokości będą nam potrzebne te środki?
Skąd je pozyskać (montaŜ finansowy)?
Jaka jest efektywność finansowa inwestycji ?
Dodatkowe zadania nałoŜone na analizę finansową, związane z aplikowaniem o
dofinansowanie w ramach MRPO to:
-
Określenie poziomu dochodu netto w przypadku projektów generujących przychody i nie
podlegających zasadom pomocy publicznej.
Weryfikacja trwałości (płynności) finansowej projektu – tj. sprawdzenie, czy wnioskodawca
zabezpieczył finansowanie inwestycji w wystarczającym zakresie.
18
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
ANALIZA FINANSOWA KAśDEGO PROJEKTU
(bez względu na wielkość nakładów oraz fakt generowania lub nie
przychodów operacyjnych) winna zawierać:
Informacje na temat:
Projekcje sprawozdań finansowych:
planu nakładów inwestycyjnych i
odtworzeniowych
przychodów* i kosztów operacyjnych
zapotrzebowania na kapitał obrotowy*
źródeł finansowania
poziomu dofinansowania
wskaźników efektywności finansowej
trwałości finansowej projektu
rachunek przepływów pienięŜnych
* jeŜeli występują/je
Analiza wraŜliwości i ryzyka:
trwałości finansowej
wskaźników efektywności
jakościowa ryzyka
19
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
Analiza finansowa winna być przeprowadzona w oparciu o metodologię
zdyskontowanego przepływu środków pienięŜnych – metoda DCF (ang. Discounted
Cash Flow)
Wszelkie wielkości finansowe przyjęte w ramach analizy finansowej (nakłady
inwestycyjne, przychody operacyjne, koszty operacyjne itd.) dotyczące projektu
(określające przepływy pienięŜne projektu), ujmowane są z punktu widzenia
Beneficjenta/Beneficjentów. Szczególny przypadek dotyczy sytuacji, gdy w
realizację projektu zaangaŜowanych jest więcej niŜ jeden podmiot (np. przez związek
międzygminny itp.). W tym przypadku naleŜy przeprowadzić analizę finansową
osobno dla kaŜdego podmiotu, a następnie analizę skonsolidowaną.
Metoda DCF uwzględnia wyłącznie przepływ środków pienięŜnych, tj. rzeczywistą
kwotę pienięŜną wypłacaną lub otrzymywaną w ramach danego projektu. W
rezultacie, nie mogą być przedmiotem analizy DCF niepienięŜne pozycje rachunkowe
takie jak: amortyzacja.
20
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
ZAŁOśENIA do analizy finansowej:
Stopa dyskontowa
5%, dyskontujemy od pierwszego roku (którym jest rok złoŜenia wniosku o
dofinansowanie). Wydatki poniesione przed rokiem złoŜenia wniosku, ujmujemy
zbiorczo w pierwszym roku (Aby zachować spójność z harmonogramem
rzeczowym naleŜy fakt ten opatrzyć uwagą, Ŝe są to wydatki juŜ zrealizowane).
Rok obrotowy
Rok obrotowy = rok kalendarzowy
Jednostka pienięŜna
PLN, (wartości zaokrąglane do pełnych złotych)
Ceny
Stałe
VAT
Ceny netto (gdy VAT jest kwalifikowany, wówczas ceny brutto, ale podawane w
rozbiciu: ceny netto, stawka i kwota VAT, ceny brutto)
Okres odniesienia
Okres odniesienia = faza realizacji + określona wytycznymi faza eksploatacji
określona wytycznymi faza eksploatacji: 20 lat.
Dopuszcza się skrócenie okresu eksploatacji w uzasadnionych - ekonomicznym
Ŝyciem projektu – przypadkach.
21
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
Projekcja przepływów pienięŜnych
2 metody ustalenia przepływów:
- Metoda standardowa (zał. Nr 1 do wytycznych do SW)
- Metoda róŜnicowa (zał. Nr 2 do wytycznych do SW)
Przepływy pienięŜne ustalane w wyniku zestawienia następujących pozycji :
Nakłady inwestycyjne obejmujące nakłady fazy przed i inwestycyjnej
Nakłady odtworzeniowe
Koszty eksploatacji
Przychody operacyjne
Wartość rezydualna (końcowa)
Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy
Projekcja przepływów w arkuszu „Wyniki”-- zał.1 lub 2 Wytycznych do SW
22
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
Nakłady inwestycyjne
Nakłady inwestycyjne (ponoszone w okresie realizacji projektu) :
- w ramach nakładów inwestycyjnych pokazujemy: koszty przygotowawcze (koszty fazy
przedrealizacyjnej), wszelkie koszty związane z obsługa projektu (np. wynagrodzenia
inŜyniera kontraktu), wydatki inwestycyjne.
- nakłady inwestycyjne pokazujemy w ujęciu kwartalnym,
- dzielimy je na kwalifikowane i niekwalifikowane
- wskazujemy źródło szacunków (kosztorys, oferty itp.)
Arkusz „Obliczenia własne” – zał.1 lub 2 Wytycznych do SW
23
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
Nakłady odtworzeniowe (ponoszone w okresie eksploatacji projektu):
- plan nakładów odtworzeniowych ponoszonych w okresie eksploatacji
- nakłady odtworzeniowe pokazujemy w ujęciu rocznym
! Nakłady odtworzeniowe powodują wzrost wartości księgowej środków trwałych (wpływają
na wzrost odpisów amortyzacyjnych).
! Nie naleŜy ich mylić z kosztami bieŜących napraw/remontów/konserwacji zaliczanych do
kosztów operacyjnych.
! Odtworzeniu mogą podlegać tylko te środki trwałe, które zostały całkowicie zamortyzowane
w trakcie okresu referencyjnego.
Arkusz „Obliczenia własne” – zał.1 lub 2 Wytycznych do SW
24
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
Przychody operacyjne
Przychody – oczekiwane, naleŜne jednostce kwoty za sprzedane produkty, towary, materiały
i inne rzeczowe oraz finansowe składniki zasobów majątkowych (np. zbędne maszyny,
urządzenia, środki transportu, nieruchomości itp.).
Projekty generujące dochód (przychód) w myśl art. 55 Rozporządzenia Rady (WE)
nr 1083/2006:
są to wszelkie projekty współfinansowane z EFRR, EFS lub Funduszu Spójności, których
całkowity koszt przekracza 1 mln EUR, obejmujące inwestycje, korzystanie z której
podlega opłatom ponoszonym bezpośrednio przez korzystających oraz wszelkie operacje
pociągające za sobą sprzedaŜ gruntu lub budynków lub dzierŜawę gruntu lub najem
budynków, lub wszelkie inne odpłatne świadczenie usług, dla których wartość bieŜąca
przychodów w rozumieniu art.55 ust. Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006
przewyŜsza wartość bieŜącą kosztów operacyjnych.
25
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
Przychody operacyjne c.d.
Wymagane elementy prognozy przychodów:
-ustalenie programu (prognozy) sprzedaŜy na bazie przeprowadzonej we wcześniejszej
części studium analizy popytu
- ustalenie opłat/cen/taryf za usługi/towary/produkty z zachowaniem przepisów prawa
- prognoza przychodów w podziale na grupy produktów/usług/towarów oraz na grupy
odbiorców (np. odbiorcy indywidualni/przedsiębiorcy)
-Obliczony poziom przychodów ze sprzedaŜy musi wynikać wprost z planowanej ilości
sprzedaŜy oraz przyjętych opłat (cen) za produkty/usługi/towary.
UWAGA: Środki NFZ, w świetle zapisów art. 55 Rozporządzenia Rady (WE) nr
1083/2006, nie są traktowane jako przychody, lecz jako źródło finansowania.
Arkusze „ZałoŜenia” oraz „Obliczenia własne” – zał.1 lub 2 Wytycznych do SW
26
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
Prognoza kosztów operacyjnych
Koszty operacyjne – całość kosztów poniesiona w związku z eksploatacją i utrzymaniem
inwestycji.
Prognoza kosztów operacyjnych:
1. opis załoŜeń przyjętych do prognozy kosztów
Arkusz „ZałoŜenia”
2. projekcja kosztów operacyjnych wg układu rodzajowego tj.:
Arkusz „Obliczenia własne”
zuŜycie materiałów i energii
amortyzacja
Zał.1 lub 2 Wytycznych do SW
usługi obce
wynagrodzenia
ubezp. społ. i inne świadczenia
podatki i opłaty
pozostałe koszty rodzajowe
27
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
Amortyzacja majątku trwałego:
1. amortyzacja powstałych w wyniku realizacji inwestycji środków trwałych i wartości niematerialnych i
prawnych - oszacowana na podstawie poniesionych nakładów inwestycyjnych oraz ekonomicznego
okresu Ŝycia tego składnika,
2. amortyzacja od nakładów odtworzeniowych.
Okres amortyzacji dla kaŜdej grupy aktywów trwałych powinien odzwierciedlać jego minimalny okres
amortyzacji wynikający z przepisów podatkowych: „Ustawy o rachunkowości”, „Ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych”.
Wysokość amortyzacji naleŜy określić dla poszczególnych grup środków trwałych i wartości
niematerialnych (dotyczy to równieŜ nakładów odtworzeniowych).
Amortyzacja, nie jest uwzględniana w przepływach finansowych, ale potrzebna jest do: ustalenia wartości
rezydualnej inwestycji*, oraz sprawozdań finansowych.
*Wartość rezydualna – to wartość netto majątku (tj. wartość poniesionych nakładów inwestycyjnych i
odtworzeniowych na zakup/wytworzenie aktywów trwałych, pomniejszona o amortyzację majątku
trwałego z całego okresu jego uŜytkowania) w ostatnim roku okresu objętego analizą.
28
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
Prognoza zapotrzebowania na kapitał obrotowy
Kapitał obrotowy netto – to róŜnica między bieŜącymi aktywami a bieŜącymi pasywami. Pozwala
ustalić na koniec okresu rozliczeniowego jaki jest stan bieŜących rozliczeń operacyjnych (z
dostawcami materiałów/usług/towarów oraz odbiorcami naszych usług/produktów/towarów), w celu
zabezpieczenia płynności prowadzonej działalności.
Projekcja zapotrzebowania na kapitał obrotowy netto wynika z załoŜonego cyklu rotacji naleŜności,
zapasów i zobowiązań (bieŜących).
UWAGA: W przypadku inwestycji, w których poziom kapitału obrotowego jest niewielki bądź nie
występuje, ten element analizy finansowej moŜna pominąć.
Arkusze „ZałoŜenia” oraz „Obliczenia własne” - zał.1 lub 2 Wytycznych do SW
29
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
Poziom dofinansowania projektów ze środków MRPO
PROJEKT PODLEGA ZASADOM POMOCY PUBLICZNEJ
NIE
TAK
Poziom dofinansowania wg zasad i
limitów danego programu pomocy
publicznej
PROJEKT O WARTOŚCI POWYśEJ 1 MLN EUR
TAK
NIE
PROJEKT GENERUJE PRZYCHODY
TAK
NIE
Poziom dofinansowania wg
Uszczegółowienia
MRPO/regulaminu konkursu
PROJEKT GENERUJE DOCHÓD NETTO
NIE
TAK
Poziom dofinansowania w oparciu o metodę luki w
finansowaniu
30
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
Poziom dofinansowania ze środków MRPO c.d.
Projekty generujące przychody
KaŜdy projekt o całkowitej wartości powyŜej 1 mln euro, generujący przychody (w rozumieniu
art. 55 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006) winien - na potrzeby ustalenia
właściwego poziomu dofinansowania - obliczyć poziom dochodu netto.
Dochód netto: jest to wartość bieŜąca przepływów pienięŜnych netto (róŜnica pomiędzy
przychodami operacyjnymi i kosztami operacyjnymi bez amortyzacji, nakładami
odtworzeniowymi oraz zmianami w kapitale obrotowym).
Gdy projekt generuje dochód netto (obliczony poziom dochodu netto > 0), naleŜy obliczyć
poziom dofinansowania projektu w oparciu o wskaźnik luki w finansowaniu.
„Luka w finansowaniu” - to ta część zdyskontowanych nakładów inwestycyjnych pierwotnej
inwestycji, która nie jest pokryta zdyskontowanym dochodem netto z projektu,
generowanym w okresie referencyjnym.
Arkusz „Luka w finansowaniu” - zał.1 lub 2 Wytycznych do SW
31
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
Ustalenie poziomu dochodu netto
DOCHÓD NETTO= zdyskontowane:
(+) przychody operacyjne
(-) koszty operacyjne
(-) nakłady odtworzeniowe
(-) zmiany w kapitale obrotowym
Arkusz „Luka w finansowaniu” - zał.1 lub 2 Wytycznych do SW
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
Obliczenie poziomu dofinansowania projektu w oparciu o wskaźnik
luki w finansowaniu.
1. Ustalenie wielkości wskaźnika luki w finansowaniu
L
F
=
NI
ZD
−
DN
NI
ZD
× 100 %
ZD
gdzie:
NIZD – suma zdyskontowanych nakładów inwestycyjnych,
DNZD – suma zdyskontowanych dochodów netto
Arkusz „Luka w finansowaniu” - zał.1 lub 2 Wytycznych do SW
33
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
Obliczenie poziomu dofinansowania projektu w oparciu o wskaźnik
luki w finansowaniu.
2. Określenie wskaźnika rzeczywistego poziomu dofinansowania
WrzF = LF x MaxWF
Gdzie:
WrzF
- wskaźnik rzeczywistego poziomu dofinansowania ze środków UE
LF - wskaźnik luki w finansowaniu
MaxWF - maksymalna stopa współfinansowania ustalona w Uszczegółowieniu MRPO
3. Określenie rzeczywistej kwoty dofinansowania („kwoty decyzji”).
KD = Kkw × WrzF
Gdzie Kkw – wysokość kosztów kwalifikowanych projektu
34
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
Obliczenie wskaźników efektywności inwestycji
Podstawą obliczenia wskaźników rentowności są przepływy pienięŜne projektu ustalone jako róŜnica
pomiędzy wpływami i wydatkami projektu w kolejnych latach projekcji finansowej.
Obliczenia dotyczą dwóch grup następujących wskaźników finansowych,:
1. wskaźniki efektywności finansowej inwestycji t.j.:
•
•
•
finansowa bieŜąca wartość netto (FNPV/C),
finansowej stopy zwrotu (FRR/C),
wskaźnika Korzyści/Koszty z inwestycji (B/C-C),
2. wskaźniki efektywności finansowej z kapitału własnego (krajowego) tj.:
• finansowa bieŜąca wartość netto kapitału własnego (FNPV/K),
•
•
finansowej stopy zwrotu kapitału własnego (FRR/K),
wskaźnika Korzyści/Koszty kapitału własnego (B/C-K).
35
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
1. Wskaźniki efektywności finansowej inwestycji
Obliczane są na podstawie prognozy przepływów pienięŜnych odpowiadającej przyjętemu horyzontowi
czasowemu projektu obejmującej:
•
nakłady inwestycyjne i odtworzeniowe,
•
koszty działalności operacyjnej (bez amortyzacji),
•
przychody generowane przez projekt,
•
wartość rezydualną aktywów na koniec okresu referencyjnego,
•
zmiana kapitału obrotowego netto (jeŜeli występuje)
2. Wskaźniki efektywności finansowej z kapitału własnego (krajowego)
Do wyliczenia wskaźników efektywności finansowej z kapitału stosuje się następujące kategorie
strumieni pienięŜnych:
•
po stronie wpływów - przychody operacyjne, wartość rezydualna;
•
po stronie wydatków: koszty operacyjne (bez amortyzacji), koszty finansowe, spłata kredytów i
poŜyczek, kapitał własny prywatny (wolne środki Beneficjenta), krajowy wkład publiczny (na
poziomie lokalnym, regionalnym i centralnym) , nakłady odtworzeniowe, kapitał obrotowy
netto, inne wydatki.
36
Arkusz „Wyniki”-- zał.1 lub 2 Wytycznych do SW
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
PRZYCHODY
Weryfikacja finansowej trwałości dla
scenariusza z projektem
Weryfikacja trwałości finansowej
polega na zbadaniu salda
niezdyskontowanych (nominalnych)
skumulowanych przepływów
pienięŜnych dla scenariusza z
projektem. Projekt uznaje się za
trwały finansowo, jeŜeli saldo to jest
większe bądź równe zeru we
wszystkich latach objętych analizą.
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA
NAKŁADY INWESTYCYJNE
KOSZTY OPERACYJNE (bez amortyzacji) I
NAKŁADY ODTWORZENIOWE
INNE PRZEPŁYWY (M.IN.KOSZTY FINANSOWE,
SPŁATA KREDYTÓW/POśYCZEK)
Scenariusz z projektem = podmiot
lub działalność z projektem
PRZEPŁYWY PIENIĘśNE NETTO
SKUMULOWANE PRZEPŁYWY PIENIĘśNE
NETTO
Arkusz „Wyniki”-- zał.1 lub 2 Wytycznych do SW
37
Omówienie poszczególnych elementów
studium wykonalności
11. ANALIZA FINANSOWA c.d.
Pro forma sprawozdania finansowe
NiezaleŜnie od formy organizacyjnej podmiotu eksploatującego projekt (zakład
budŜetowy, spółka prawa handlowego), prognoza finansowa dla wszystkich
podmiotów musi być przygotowana w ujednoliconej formie, zgodnej z
obowiązującym prawem dla podmiotów gospodarczych. Oznacza to, Ŝe dla
wszystkich podmiotów sporządzić naleŜy przygotować pro forma
sprawozdanie z przepływów pienięŜnych, zgodne z wymogami Ustawy o
rachunkowości.
Arkusz „Wyniki”-- zał.1 lub 2 Wytycznych do SW
38
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych
elementów studium wykonalności
12. ANALIZA EKONOMICZNO-SPOŁECZNA
Analiza ekonomiczna: ma na celu ocenę wpływu projektu na obszar społeczno-gospodarczy,
na który będzie oddziaływać w okresie realizacji oraz po jej zakończeniu;
Za pomocą analizy ekonomicznej naleŜy sprawdzić, czy inwestycja jest uzasadniona z
ogólnospołecznego punktu widzenia, jeŜeli nawet z finansowego punktu widzenia (wyniki
analizy finansowej) pociąga za sobą koszt netto.
Rodzaje analiz ekonomicznych projektów realizowanych w ramach MRPO:
• dla projektów, których nakłady inwestycyjne przekraczają łącznie 20 mln zł naleŜy
przygotować pełną analizę ekonomiczną czyli analizę kosztów i korzyści CBA (CostBenefit-Analysis),
• dla projektów, których nakłady inwestycyjne nie przekraczają łącznie 20 mln zł moŜna
dokonać analizy przy wykorzystaniu metody wielokryterialnej,
39
Omówienie poszczególnych
elementów studium wykonalności
12. ANALIZA EKONOMICZNO-SPOŁECZNA c.d.
12. ANALIZA EKONOMICZNO-SPOŁECZNA c.d.
Metoda wielokryterialna – dla projektów o wartości poniŜej 20 mln zł
Analiza ta ma na celu jakościową i ilościową ocenę ekonomicznych i społecznych korzyści, jakie
generuje projekt dla otoczenia. Beneficjent powinien wymienić i opisać wszystkie istotne
środowiskowe, ekonomiczne i społeczne skutki projektu i – jeśli to moŜliwe – ująć je ilościowo (np.
liczba nowozatrudnionych, poprawa ochrony zdrowia itp.) Prawidłowe zastosowanie metody
wielokryterialnej w ramach analizy ekonomicznej wymaga:
•
prezentacji korzyści i kosztów społecznych (rezultaty i oddziaływania),
•
przypisania im (w miarę moŜliwości) określonych wartości, niekoniecznie wyraŜonych w
pieniądzu. MoŜe zostać zastosowana dowolna jednostka wartościująca zjawisko.
•
uzasadnienia przedstawionych korzyści i metodologii szacunków. Wykazanie związków
przyczynowo-skutkowych osiągnięcia poszczególnych rezultatów i oddziaływań.
Arkusz „ZałoŜenia”- zał.1 lub 2 Wytycznych do SW
40
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych
elementów studium wykonalności
13. ANALIZA WRAśLIWOŚCI I RYZYKA
Analiza wraŜliwości i ryzyka ma na celu identyfikację kluczowych czynników, jakościowych
i ilościowych, mogących mieć wpływ na zakres, harmonogram, efektywność finansowoekonomiczną przedsięwzięcia oraz płynność finansową.
Składa się z:
1. analizy wraŜliwości, której celem jest wskazanie krytycznych zmiennych, które w istotny
sposób wpływają na zmianę badanych wielkości (trwałość finansowa, IRR i NPV). Następnie
naleŜy przedstawić wyniki analizy przy czynnikach, które mogą ulec zmianie/zmienionych w
pewnym zakresie (np. od -20% do +20%) w stosunku do wielkości załoŜonej.
2. jakościowej analizy ryzyka gdzie ocenić naleŜy prawdopodobieństwo faktycznego
wystąpienia danego ryzyka (niskie, średnie, wysokie) i omówić okoliczności, które sprawią
wystąpienie określonej sytuacji.
41
Omówienie poszczególnych
elementów studium wykonalności
13. ANALIZA WRAśLIWOŚCI I RYZYKA c.d.
Ze względu na niepewność, która zawsze występuje w projektach inwestycyjnych, naleŜy
przygotować analizę wraŜliwości i ryzyka dla wszystkich projektów (bez względu na ich
wielkość).
Ad. 1) Przeprowadzając analizę wraŜliwości naleŜy:
1. zidentyfikować
zi
wszystkie zmienne słuŜące do kalkulacji wyników i nakładów w analizie
finansowej i ekonomicznej i zebrać je w jednorodne kategorie,
2. zidentyfikować zmienne w pełni zaleŜne, które mogą zniekształcić wyniki analizy i być
przyczyną wielokrotnego uwzględnienia tych samych czynników;
3. do ostatecznej analizy wraŜliwości naleŜy przyjąć maksymalnie pięć do siedmiu
zmiennych. Jako kryterium dodatkowe naleŜy przyjąć załoŜenie, Ŝe w pierwszej kolejności
uwzględnione zostaną czynniki wpływające na zmianę w poziomie nakładów
inwestycyjnych i w dalszej kolejności kosztów operacyjnych projektu.
42
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych
elementów studium wykonalności
13. ANALIZA WRAśLIWOŚCI I RYZYKA c.d.
W sytuacji, gdy dla projektu trudna będzie do przeprowadzenia identyfikacja zmiennych
krytycznych, wówczas naleŜy analizę wraŜliwości i ryzyka przeprowadzić dla następujących
zmiennych:
• nakładów inwestycyjnych,
• kosztów mediów, materiałów i surowców,
• kosztów zatrudnienia,
• przychodów operacyjnych,
• innych istotnych w zaleŜności od typu projektu i sektora, w którym będzie realizowany.
Analizę wraŜliwości przeprowadzić naleŜy przy uwzględnieniu następujących załoŜeń:
• zmianie poddawana być powinna jedna ze zmiennych, przy załoŜeniu niezmienności
pozostałych załoŜeń i parametrów,
• zakłada się zmianę czynnika w całym horyzoncie czasowym analizy.
43
Omówienie poszczególnych
elementów studium wykonalności
13. ANALIZA WRAśLIWOŚCI I RYZYKA c.d.
Prezentacje wyników analizy wraŜliwości naleŜy wykonać w formie tabelarycznej, graficznej
(wykres) oraz opisowej w odniesieniu do:
•
•
analizy trwałości finansowej –analizę tę naleŜy przeprowadzić dla scenariusza
pesymistycznego i porównać go do wariantu wyjściowego-scenariusz podstawowy,
efektywności projektu – mierzonej wskaźnikami NPV i IRR (finansowej i ekonomicznej)
pokazując jak wyliczone wartości wskaźników (IRR i NPV) zmieniają się wraz ze
wzrostem (spadkiem) parametrów słuŜących do ustalania kosztów i korzyści projektu.
44
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych
elementów studium wykonalności
13. ANALIZA WRAśLIWOŚCI I RYZYKA c.d.
Tabela. Analiza wraŜliwości trwałości finansowej
Zmienna krytyczna
Scenariusz podstawowy
np.
10%
wzrost
inwestycyjnych:
a)1-wszy rok realizacji
b)2-gi rok realizacji
c)…
20%
wydłuŜenie
okresu
projektu:
a)1-wszy rok realizacji
b)2-gi rok realizacji
c)…
Scenariusz pesymistyczny
nakładów
realizacji
15%
wzrost
największego
eksploatacyjnego
a)1-wszy rok eksploatacji
b)2-gi rok eksploatacji
c)3-ci rok eksploatacji
d)4-ty rok eksploatacji
e)5-ty rok eksploatacji
kosztu
Zmiana innych istotnych czynników
(Wypełniając tabele naleŜy podać dla określonej zmiany parametrów krytycznych wartość skumulowanych przepływów
pienięŜnych (dla obu scenariuszy) dla kolejnych lat realizacji i 5-ciu lat eksploatacji projektu)
45
Omówienie poszczególnych
elementów studium wykonalności
13. ANALIZA WRAśLIWOŚCI I RYZYKA c.d.
Tabela. Wpływ zmiennych krytycznych na wskaźniki efektywności projektu (NPV)
Zmienna
krytyczna
FNPV/C
[-20%]
[+20%]
FNPV/K
[-20%]
[+20%]
ENPV
[-20%]
[+20%]
Np.
nakłady
inwestycyjne
wielkość
popytu
Inne istotne
czynniki…
46
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych
elementów studium wykonalności
13. ANALIZA WRAśLIWOŚCI I RYZYKA c.d.
Tabela. Wpływ zmiennych krytycznych na wskaźniki efektywności projektu (IRR)
Zmienna
krytyczna
FRR/C
[-20%]
[+20%]
FRR/K
[-20%]
[+20%]
EIRR
[-20%]
[+20%]
Np.
nakłady
inwestycyjne
wielkość
popytu
Inne istotne
czynniki…
47
Omówienie poszczególnych
elementów studium wykonalności
13. ANALIZA WRAśLIWOŚCI I RYZYKA c.d.
Analiza ryzyka powinna mieć charakter jakościowy, gdzie ocenia się prawdopodobieństwo
faktycznego wystąpienia danego ryzyka (niskie, średnie, wysokie) w odniesieniu do analizy trwałości
finansowej projektu.
NaleŜy w tym miejscu równieŜ omówić okoliczności, które sprawią wystąpienie określonej sytuacji,
dla zmiennych ustalonych na etapie analizy wraŜliwości.
Zaleca się wykorzystanie do tego celu poniŜszej tabeli.
Jakościowa analiza ryzyka trwałości finansowej
Ryzyko/Zmiana parametru
Prawdopodobieństwo
Niskie
Średnie
Wysokie
Komentarz
np.
10% wzrost nakładów inwestycyjnych
20% wydłuŜenie
projektu
okresu
15% wzrost największego
eksploatacyjnego
realizacji
kosztu
Zmiana innych istotnych czynników….
48
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego
Omówienie poszczególnych
elementów studium wykonalności
14. WPŁYW NA POLITYKI HORYZONTALNE
Beneficjent winien dowieść iŜ realizowana przez niego inwestycja, będzie zgodna z politykami
horyzontalnymi.
W punkcie tym naleŜy wykazać, co najmniej neutralny wpływ projektu w zakresie:
• równości szans kobiet i męŜczyzn, równości osób pełnosprawnych i niepełnosprawnych,
równości obszarów miejskich i wiejskich
• zrównowaŜonego rozwoju
Neutralny wpływ oznacza, Ŝe projekt spełnia wyznaczone w danym zakresie minimum (np.
limit zanieczyszczeń) lub teŜ, Ŝe brak jest bezpośredniego, logicznego powiązania pomiędzy
realizowanym projektem a daną polityką.
Wszelkie zaś działania podejmowane przez Beneficjenta wykraczające poza niezbędne
minimum, będą traktowane jako pozytywny wpływ (np. stosowanie technologii szczególnie
przyjaznych środowisku).
49
Dziękuję
za uwagę!
Kontakt w zakresie studium wykonalności:
Monika Kisiel tel. (12) 29 90 706
Beata Jankowska-Duda tel. (12) 29 90 734
50
Szkolenie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w
ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 oraz z budŜetu Województwa
Małopolskiego