Powikłania kardiologiczne
Transkrypt
Powikłania kardiologiczne
Powikłania kardiologiczne – szczególny stan ryzyka Cukrzyca a choroba wieńcowa Cukrzyca stanowi ważny czynnik ryzyka chorób układu sercowo-naczy niowego. Dlatego każdy, kto choruje na cukrzycę, musi traktować zagroże nie chorobą wieńcową niezwykle po ważnie. Ryzyko wystąpienia tej cho roby u osób cierpiących na cukrzycę jest bowiem takie samo jak ryzyko ponownych incydentów wieńcowych u pacjentów, u których rozwinęła się choroba wieńcowa. Co więcej, to właśnie choroba nie dokrwienna serca związana z przed wczesnym rozwojem zmian miaż dżycowych w naczyniach wieńcowych jest najczęstszym powikłaniem cukrzycy oraz główną przyczyną zwiększonej śmiertelności w tej grupie chorych. Uważa się, iż jednoczesne występowanie cukrzycy i choroby niedokrwiennej serca zwiększa u mężczyzn około dwu-, trzykrotnie ryzyko śmierci, zaś u kobiet nawet trzy-, pięciokrotnie. Wpływ cukrzycy na zwiększoną śmiertelność z powodu choroby nie dokrwiennej serca potwierdziły liczne badania kliniczne. Wykazano w nich m.in., iż u pacjentów cierpiących na choroby układu sercowo-naczyniowe go, u których rozpoznano cukrzycę, ryzyko zawału serca i udam mózgu jest 2,8 razy wyższe niż u osoby, która na cukrzycę nie zachorowała. Wystę powanie cukrzycy wpływa również niekorzystnie na szansę powrotu do 22 pełnej sprawności fizycznej u ludzi z ostrymi zespołami wieńcowymi oraz u chorych po zabiegach przez skómej plastyki naczyń wieńcowych (balonikowania) i kardiochirurgicz nych (bypassach). Ryzyko wystąpienia choroby niedo krwiennej serca u diabetyka wiąże się zarówno z klasycznymi czynnikami charakterystycznymi dla tego scho rzenia, jak i z czynnikami zależnymi stricte od cukrzycy, do których należą m.in.: – otyłość brzuszna, – insulinooporność i hiperinsuli nomia, – hiperglikemia – dowiedziono, że hiperglikemia, poprzez skompliko wane procesy zapalne, prowadzi do uszkodzenia i zaburzeń funkcji śród błonka naczyniowego, uszkodzenia ściany naczyniowej, zaburzeń meta bolizmu lipidów i nadkrzepliwości krwi, – dyslipidemia – zmniejszone stęże nie cholesterolu HDL (tego „dobrego”) oraz zwiększone stężenie triglicery dów, – zaburzenia krzepnięcia krwi. Specyficznym dla osób chorujących na cukrzycę wskaźnikiem ryzyka miażdżycy, a w konsekwencji zagroże nia chorobą niedokrwienną serca jest także wydalanie z moczem niewiel kich ilości białka (mikroalbuminuria). Cechą charakterystyczną zespołu insulinooporności jest bowiem uszko dzenie funkcji śródbłonka naczynio wego. Wskaźnikiem tego uszkodzenia, a zarazem czynnikiem ryzyka chorób serca i naczyń jest właśnie zwiększone wydalanie albuminy z moczem, czyli mikroalbuminuria lub inaczej biał komocz. Te zaburzenia metaboliczne są przyczyną wielu procesów patofi zjologicznych na poziomie komórko wym i ogólnoustrojowym. Badania dowiodły, że u chorych cierpiących na cukrzycę, u których występuje mikroalbuminuria, częstość choroby niedokrwiennej serca wzrasta dwu-, trzykrotnie, a śmiertelność rośnie około pięciokrotnie. Ważnym czynnikiem ryzyka chorób układu naczyniowo-sercowego jest także nadciśnienie tętnicze. Tymcza sem u osób chorujących na cukrzycę typu 2 nadciśnienie tętnicze wystę puje dwu-, trzykrotnie częściej niż u osób nieobciążonych tą chorobą. Dlatego, lekarze stawiają swoim pacjentom chorującym na cukrzycę wymagania wyższe co do normy ciś nienia krwi (130/85) i poziomu chole sterolu LDL (poniżej 100) niż osobom nieobciążonym tą chorobą. Cukrzyca a rozwój choroby wieńcowej Prowadzone wśród osób choru jących na cukrzycę liczne badania kliniczne dowiodły, że do rozwoju choroby wieńcowej dochodzi jeszcze przed wykryciem jawnej cukrzycy w tzw. okresie przedcukrzycowym. U prawie 75% pacjentów, u których rozpoznaje się cukrzycę typu 2, leka rze obserwują także trwałe zmiany chorobowe w ścianach drobnych naczyń (mikroangiopatia). Dlatego uzasadnione jest przekonanie, że okres przedcukrzycowy jest istotny w procesie powstawania zarówno miażdżycy jak i choroby wieńcowej. Miażdżvca – szczególnie groźna dla diabetyka Zwężanie się tętnic wieńcowych może mieć rozmaite przyczyny. Zdecydowanie najczęstszą z nich jest właśnie miażdżyca, czyli deformacja fragmentów ściany naczyniowej spo wodowana gromadzeniem się w niej cholesterolu i innych lipidów, uszko dzeniem wewnętrznej wyściółki tętnic (tzw. śródbłonka) i lokalnym pogru bieniem ich ściany. Nasilenie procesu miażdżycy w okresie przedcukrzy cowym wiąże się przede wszystkim z insulinoopornością, czyli utratą wrażliwości mięśni, tkanki tłuszczo wej, wątroby oraz praktycznie wszyst kich tkanek organizmu na insulinę wraz z konsekwencjami takiego stanu. Insulinooporność oraz zaburzenia wydzielania insuliny (prowadzące do zwiększonego jej stężenia, czyli tzw. hiperinsulinemii) są przyczyną wystę powania otyłości brzusznej (inaczej: wisceralnej), będącej jednym z ele mentów zespołu metabolicznego. Ten rodzaj otyłości – który często dotyczy osób chorujących na cukrzycę – cha rakteryzuje się nagromadzeniem dużej ilości tkanki tłuszczowej wewnątrz jamy brzusznej. Taka wisceralna tkan ka tłuszczowa cechuje się szczególną opornością na działanie insuliny. Czym jest zespół metaboliczny? Lekarze rozpoznają zespół me taboliczny, gdy u pacjenta występuje otyłość brzuszna, mierzona obwodem talii – u mężczyzn ≥ 102 cm, u pań ≥ 88 cm oraz gdy spełniają oni 2 z 4 następujących kryteriów: – stężenie triglicerydów ≥ 150 mg/dl, lub leczenie tego zaburzenia lipido wego, – obniżone stężenie HDL choleste rolu: u mężczyzn < 40 mg/dl, u kobiet < 50 mg/dl, lub leczenie tego zaburze nia lipidowego, – podwyższone ciśnienie tętnicze krwi ≥ 130/85 mmHg lub leczenie nadciśnienia tętniczego, – podwyższone stężenie glukozy na czczo ≥ 100 mg/dl lub wcześniej rozpoznana cukrzyca typu 2. Ocenia się, iż częstość występowa nia zespołu metabolicznego w Polsce wynosi około 20% i jest nieco wyższa u kobiet niż u mężczyzn. Wzrasta ona w starszych grupach wiekowych. Po 65 roku życia osiąga aż 38%. Zespół metaboliczny stwarza po ważne zagrożenie chorobą wieńcową, a także miażdżycą naczyń móz gowych i miażdżycą kończyn dolnych. Może też prowadzić do uszkodzenia nerek. Przypomi namy o tym jakże groźnym zespole za burzeń metabolicz nych jako jednym z podstawowych – w przypadku osób cierpiących na cukrzycę – wska zań do szczególnej troski o utrzymanie prawidłowej masy ciała, dbałości o odpowiedni poziom aktywności fizycznej, a także o konieczności leczenia wszystkich chorób i zaburzeń towarzyszących cukrzycy, szczegól nie zaś – choroby wieńcowej. Walkę z chorobą wieńcową i zaburzeniami go spodarki tłuszczo wej na ogół trzeba oprzeć na farma koterapii, bowiem w przypadku osób cierpiących na cukrzycę wymóg skuteczności lecze nia jest zaostrzony. Diabetycy – jako osoby szczególnie narażone na wystąpienie chorób ukła du sercowo-naczyniowego – stanowią specyficzną grupę pacjentów kardio logicznych. Kardiolodzy uważają nawet, iż leczenie osoby chorującej na cukrzycę powinno opierać się na podobnych zasadach, jak terapia pa cjentów po przebytym zawale mięśnia sercowego. Apelujemy więc do osób choru jących na cukrzycę, a także ich najbliższych o szczególną rozwagę i dbałość o wszystkie te elementy postępowania leczniczego, które mogą przyczynić się do zmniejsze nia zagrożenia poważnymi epizoda mi kardiologicznymi. Z materiałów „Informatora dla Diabetyka” 23