Pobierz PDF: ekologia

14.
PIĄTEK-NIEDZIELA, 4-6 MARCA 2016
Przyczyny i zapobieganie
Zanieczyszczenie wód
Czym jest zanieczyszczenie
wody? Mówimy o m.in. wtedy,
kiedy w jej składzie, w zwiększonej ilości występują substancje chemiczne, mikroorganizmy i bakterie, które nie stanowią jej naturalnych składników. Te zmiany są spowodowane wprowadzaniem substancji
nieorganicznych (stałych, ciekłych, gazowych), organicznych i radioaktywnych.
Skąd się biorą
zanieczyszczenia?
Ze względu na pochodzenie,
zanieczyszczenia wód można podzielić na naturalne oraz sztuczne. O naturalnych zanieczyszczeniach mówimy wtedy, kiedy
woda zawiera roztwory domieszek soli, substancji organicznych, drobnoustrojów czy gazów.
Najmniej takich domieszek zawiera woda pochodząca z opadów
atmosferycznych, najwięcej natomiast – woda morska i wody podziemne, zanieczyszczone złożami
naturalnymi. Analogicznie do postępującej urbanizacji miast, na
przestrzeni lat zaczęły dominować zanieczyszczenia sztuczne,
pochodzące ze ścieków, spływy z
terenów rolniczych oraz składowisk odpadów komunalnych.
Sztuczne zanieczyszczenia można dodatkowo podzielić na biologiczne m.in. bakterie, grzyby, glony i wirusy oraz chemiczne np.
oleje, smary, benzyna, ropa, nawozy, kwasy i pestycydy.
Za degradację wód odpowiadają w dużej mierze ścieki odprowadzane z kanalizacji przemysłowych oraz komunalnych. To tak
zwane zanieczyszczenia punktowe i obejmują wody zużywane w
zakładach produkcyjnych i usługowych. Charakteryzują się wysokim stężeniem i są odprowadzane
w sposób zorganizowany. Do zanieczyszczeń punktowych należą
również wody użyte do celów higienicznych i gospodarczych, z gospodarstw domowych, zakładów
pracy i placówek publicznych, wody deszczowe i roztopowe.
Jeszcze inną grupę stanowią
zanieczyszczenia obszarowe,
spłukiwane z pól oraz z lasów.
Należą do nich nawozy i pestycydy oraz środki ochrony roślin.
Do zanieczyszczeń tego typu zalicza się także odpływy przemysłowe z terenów bez systemów
kanalizacyjnych oraz odpływy ze
składowisk komunalnych.
1/3 zanieczyszczeń wód pochodzi z atmosfery. Wody opadowe
„wchłaniają” pyły oraz gazy znajdujące się w powietrzu, po czym
przenikają do gleby albo trafiają
do zbiorników wodnych. Zanieczyszczenia z opadów atmosferycznych przenikają do wód gruntowych, skąd mogą przedostawać
się do wód powierzchniowych.
Co wpływa na
zanieczyszczenia?
Na negatywny stan wód wpływają zanieczyszczenia ze źródeł
przyjętą normę toksyczności,
mogą mieć one nawet działanie
trujące, bezpośrednio zagrażające zdrowiu lub życiu mających z
nią kontakt organizmów (w tym
ludzi i zwierząt).
pasmowych tzn. szlaków komunikacyjnych i środków transportu. Są to zanieczyszczania związkami ołowiu ze spalin oraz zanieczyszczenia spłukiwane z dróg.
Ogromnym zagrożeniem dla
wód gruntowych są zanieczyszczenia pochodzące z przemysłu i z
terenów rolniczych, na których
stosuje się nawozy sztuczne oraz
środki ochrony roślin. Wody lądowe zanieczyszczają przede wszystkim związki pochodzące z odpadów domowych, ścieków przemysłowych i odchodów. Groźne są
też chemiczne środki w postaci
syntetycznych detergentów, które
nie ulegają biologicznemu rozkładowi oraz związki rtęci i ołowiu,
co wynika z szerokiego zastosowania tych metali w przemyśle.
Skutki
Wprowadzanie ścieków do wody może wywołać liczne negatywne skutki. Jednym z nich jest
odtlenianie, co wpływa na życie
ryb i innych organizmów wodnych. Zarówno ścieki bytowo-go-
spodarcze, jak i przemysłowe zawierające zanieczyszczenia organiczne zużywają tlen rozpuszczony w wodzie do biochemicznego rozkładu tych substancji.
Tlen jest także zużywany na pokrycie niezwłocznego chemicznego zapotrzebowania występującego w ściekach, które zawierają siarczki, siarczyny, siarczany, oraz inne substancje redukujące. W konsekwencji nadmierne zużycie tlenu przez ścieki
może doprowadzić do całkowitego jego wyczerpania, co w efekcie
powoduje powstanie warunków
beztlenowych, a tym samym wymarcie organizmów tlenowych
oraz zachowanie tlenowego procesu samooczyszczania.
W miarę postępującego zanieczyszczenia, zmianie mogą ulec
warunki fizyczne wody tzn. jej
konsystencja, kolor, przejrzystość czy temperatura. Charakterystyczny jest również nieprzyjemny zapach. Kiedy ścieki zawierają substancje toksyczne,
które dodatkowo przekraczają
Jak dbać o wodę?
Wielkie zmiany należy zaczynać od małych rzeczy. Dlatego pomijając inwestowanie państwa w
zbiorniki retencyjne i oczyszczalnie ściekowe, istotne jest również
podejście społeczeństwa do troski
o jakość wody w najbliższym otoczeniu. W przypadku wód gruntowych warto zapamiętać kilka
wskazówek: nie wylewać żadnych
substancji żrących, chemicznych,
farb i innych do kanalizacji; myjąc samochód lub inne przedmioty na dworze, należy uważać, aby
woda wraz ze specyfikami do ich
czyszczenia nie spływała do kanalizacji; wybierać środki czystości
bezpieczne dla środowiska oraz
ograniczyć stosowanie nawozów
sztucznych. Zamiast nich, kupować nawozy organiczne, lub stosować nawóz naturalny.
W domu, zamiast kąpieli w
wannie najlepiej wziąć szybki
prysznic. Pranie warto włączać
tylko wtedy, kiedy pralka jest
pełna, podobnie w przypadku
mycia naczyń najlepiej zrezygnować z bieżącej wody, nalać jej
trochę do zlewu lub miski i tam
je umyć. Najlepszym rozwiązaniem jest zakup energooszczędnej zmywarki.
Oprac. ad
WFOŚiGW
Klasyfikacja czystości
Zaproszenie na spotkania
konsultacyjne
Jakość wody w Polsce
Tak jak w poprzednich latach Wojewódzki Fundusz
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach
jest organizatorem darmowych spotkań konsultacyjnych na temat „Listy przedsięwzięć priorytetowych planowanych do dofinansowania
ze środków WFOŚiGW w Katowicach na 2017 rok”.
Stan wody jest uzależniony od wielu czynników.
Istotne są m.in. wpływ środowiska warunki hydrologiczne. Niemałe znaczenie
ma również działalność przemysłowa człowieka. Jak wygląda klasyfikacja czystości
wody, a przede wszystkim –
jak na jej tle wypada Polska?
Spotkanie
dedykowane
przedstawicielom jednostek
samorządu terytorialnego będzie miało miejsce 7 marca
2016 roku na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach o godzinie
10.30. Konsultacje indywidualne poprzedzi część oficjalna.
Później, przy stolikach eks-
perckich każdy będzie mógł
uzyskać poradę nt. przedsięwzięć priorytetowych planowanych do dofinansowania ze
środków WFOŚiGW w Katowicach na 2017 rok.
Natomiast spotkanie dla
przedstawicieli ekologicznych
organizacji pozarządowych jest
zaplanowane na 9 marca 2016
roku w Ośrodku Edukacji
Ekologiczno-Geologicznej GEOsfera w Jaworznie, o godzinie
11:00.
Spotkanie dla przedsiębiorców oraz spółdzielni mieszkaniowych będzie miało miejsce
14 marca 2016 roku na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
o godzinie 11.00.
oprac. ad, WFOŚiGW Katowice
KALENDARZ EKOLOGICZNY
MARZEC
równonoc: Międzynarodowy Dzień Słońca
ostania sobota miesiąca: Godzina dla Ziemi
14
Ogólnoświatowy Dzień Sprzeciwu Wobec Tam
17
Światowy Dzień Morza
21
Światowy Dzień Lasu (World Forest Day)
20 lub 21
Jak klasyfikujemy wodę?
Klasa wody jest oceniana na
podstawie parametrów fizycznoo-chemicznych oraz biologicznych. W praktyce porównuje się
zmierzone wartości stężeń różnych zanieczyszczeń określone
tymi parametrami ze stężeniami
wyznaczonymi w oficjalnych rozporządzeniach. Na tej podstawie
wyodrębniono 5 klas czystości
wód. Do klasy I zaliczamy wody
o najwyższej jakości i czystości
biologicznej, natomiast klasa IV
i V to wody pozaklasowe, nie odpowiadające żadnym normom.
Stan polskich wód
W pierwszych trzech klasach czystości mieści się zaledwie niecała połowa wód pol-
skich. Około 70% długości
krajowych rzek to, niestety,
wody pozaklasowe, określane
mianem kanałów ściekowych.
Aby woda z nich pochodząca
była zdatna do picia powinna
być poddana tzw. renowacji,
czyli otrzymaniu czystej pod
względem chemicznym H2O
poprzez wzbogacenie jej w sole
mineralne. Na skutek wzmożonej działalności gospodarczej
człowieka wody powierzchniowe i gruntowe są „zasilone”
przez ponad 2000 niepożądanych związków chemicznych.
Związki te, często niekorzystnie, oddziałują na organizm
ludzki.
Ad
Pierwszy Dzień Wiosny
21
Dzień Wierzby
22
Światowy Dzień Wody (World Water Day)
22
Dzień Ochrony Morza Bałtyckiego (Baltic Day)
23
Światowy Dzień Meteorologii (World Meteorological Day)
Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów
Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach