próbny egzamin maturalny z geografii kryteria punktacji zadań
Transkrypt
próbny egzamin maturalny z geografii kryteria punktacji zadań
OKRĘGOWA K O M I S J A EGZAMINACYJNA w KRAKOWIE PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z GEOGRAFII MARZEC 2002 Arkusze egzaminacyjne I i II GEOGRAFIA KRYTERIA PUNKTACJI ZADAŃ Zasady oceniania 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Za rozwiązanie zadań z arkusza I można uzyskać maksymalnie 40 punktów, arkusza II 60, co stanowi odpowiednio 40% i 60% możliwych do uzyskania punktów. Kryteria poprawności odpowiedzi uwzględniają jej zakres merytoryczny, a nie są ścisłym wzorcem sformułowania (należy uznać także równoważne odpowiedzi spełniające wskazane kryterium). Za odpowiedzi do poszczególnych zadań przyznaje się wyłącznie pełne punkty. Za zadania otwarte, za które można przyznać jeden punkt, przyznaje się punkt wyłącznie za odpowiedź w pełni poprawną. Za zadania otwarte, za które można przyznać więcej niż jeden punkt, przyznaje się tyle punktów, ile prawidłowych elementów odpowiedzi przedstawił zdający (zgodnie z wyszczególnieniem w kolumnie „Kryteria punktacji”). Jeżeli podano więcej odpowiedzi (argumentów, cech itp.) niż wynika to z polecenia w zadaniu, a szczegółowe kryteria zaliczania nie stanowią inaczej, ocenie podlega tyle kolejnych odpowiedzi (liczonych od pierwszej), ile jest w poleceniu. Jeżeli podane w odpowiedzi informacje świadczą o zupełnym braku zrozumienia omawianego zagadnienia i zaprzeczają udzielonej prawidłowej odpowiedzi, odpowiedź taką należy ocenić na zero punktów. ARKUSZ I i II 2 Próbny egzamin maturalny z geografii Model odpowiedzi i schemat oceniania arkuszy egzaminacyjnych I i II Kryteria punktacji zadań w arkuszu 1 Nr zad. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kryteria poprawności odpowiedzi a) stromy b) w dół c) zachód d) wchodzisz do lasu 243 m a) Radunia b) 573 m c) Słupicką /lub d)/ d) Przemiłowską /lub c)/ e) Wieżyca f) Stolna Np.: - samotne skałki - jaskinia - lasy - wały kultowe Trasa łatwa: szlak czarny, trudna: szlak żółty, w uzasadnieniu uwzględni różnicę wysokości jaką musi pokonać turysta np.: szlak czarny jest łatwiejszy, ponieważ biegnie wzdłuż poziomic; różnica wysokości na całej trasie nie przekracza 200 m, natomiast szlak żółty jest trudniejszy, ponieważ turysta ma do pokonania ponad 500 m różnicy wysokości a) granit b) serpentynity c) gabro lub amfibolity − wskaże na obecność skał magmowych będących efektem czynników wewnętrznych (ruchy górotwórcze) − uwzględni intruzje magmy − wskaże na lądolód i obecność osadowych skał czwartorzędowych 800 700 600 500 400 300 200 Kierunki: N-S W kolejności od lewej: B – A – C Punkty Kryteria punktacji 0–2 Trzy poprawne ...............1 p. wszystkie poprawne .......2 p. 1 Poprawna odpowiedź ......1p. 0–2 Uzupełnienia trzy poprawne ................1 p. wszystkie poprawne .......2 p. 0–2 Wymieni dwa obiekty ....1 p. trzy obiekty w tym obowiązkowo wały kultowe ......2 p. 0–3 Określenie stopnia trudności szlaków...........................1 p. uzasadnienie ...................2 p. 0–3 Za każdy kamieniołom po ........................................1 p. 0-3 Za każdy element odpowiedzi po ................1 p. 1 Za poprawne opisanie skali pionowej ........................1 p. 0–2 Prawidłowo: wpisane kierunki ...........1 p. zaznaczone obiekty ........1 p. Próbny egzamin maturalny z geografii Model odpowiedzi i schemat oceniania arkuszy egzaminacyjnych I i II 10 11 12 13 14 15 16 Np. Kryterium Granit Bazalt miejsce na powierzchni w głębi Ziemi powstania Ziemi typ genetyczny magmowa magmowa stopień jawnokrystaliczne skrytokrystaliczne krystalizacji barwa jasna ciemna a) waryscyjskich /hercyńskich/ b) plutonizmu c) batolit d) lakolit /lakkolit/ e) żyły /dajki/ Np. 1. oblicz odległość rzeczywistą między dwoma miejscowościami wybranymi na barwnej mapie 2. porównaj ją z odległością między tymi samymi miejscowościami na szkicu 3. ułóż proporcję i oblicz skalę mapy odległość Sulistrowice-Sobótka = 6 km na szkicu = 5 cm 5 cm – 6 km 1 cm – 120000 cm 1:120 000 (uznać ze względu na niedokładność pomiarów skalę 1:110 000 do 1:130 000) wys. n.p.m.: Winna Góra – 200 m Ślęża – 718 m różnica wysokości – 518 m 0,6°C – 100 m różnica temperatury – 3,1°C 17°-3,1°= 13,9°C (uwzględnić wynik 11,8° – 14,4°C) Np.:bariera górska powoduje wznoszenie mas powietrza, prądy wstępujące powodują ochłodzenie powietrza, kondensację pary wodnej, wzrost zachmurzenia i opady a) łańcuchówka b) owalnica c) wielodrożnica Np.: Noclegi schronisko – Ślęża; wycieczka 1 – trasa szlakiem żółtym do schroniska „Pod Wieżycą”; zwiedzamy: wały kultowe, samotne skały, zabytkowe drzewa pod Wieżycą, amfiteatr 0–3 3 Za każdy poprawny wiersz ...................................po 1 p. Wypełnione: 0 – 2 trzy luki...........................1 p. cztery luki ......................2 p. Podana skala ..................1 p. 0-3 logiczna instrukcja ......0-2 p. Poprawnie odczytane wys. 0 – 2 n.p.m. .............................1 p. podana temperatura ........1 p. W zależności od stopnia 0 – 2 dokładności i precyzji użytych terminów .......0-2 p. Przyporządkowanie 0 – 2 jednego typu ...................1 p. wszystkich ......................2 p. Baza noclegowa spełniająca warunki podane w poleceniu ........................................1 p. 0–7 za opis każdej wycieczki spełniający warunki podane w poleceniu po ...............2 p. 4 Próbny egzamin maturalny z geografii Model odpowiedzi i schemat oceniania arkuszy egzaminacyjnych I i II Kryteria punktacji zadań w arkuszu 2 Nr zad. 17 18 19 20 21 22 Kryteria poprawności odpowiedzi Ruch obrotowy: a; d; e; f; ruch obiegowy: b; c; g; h; Uwzględnić nazwy form: ostaniec korazyjny lub grzyb skalny, ostaniec, ostaniec skalny. W wyjaśnieniu wskaże na działalność wiatru lub nazwie proces jako powód zwężenia w dolnej części poda większą ilość piasku niesionego przy powierzchni ziemi Właściwie przyporządkuje rodzaj lawy, a w wyjaśnieniu wskaże na jej lepkość (gęstość) A – lawa obojętna, ponieważ jest uboga w krzemionkę, ma małą lepkość i rozlewa się szeroko; B – lawa kwaśna, ponieważ zawiera dużo krzemionki i odznacza się dużą lepkością Nazwa procesu – kaptaż w wyjaśnieniu wskaże na erozję wgłębną W wyjaśnieniu wykaże wpływ ciepłych prądów (np. Północnopacyficznego, Zatokowego, Alaski) na zwiększenie, a zimnego Kalifornijskiego na zmniejszenie rocznej sumy opadów. Uwzględnio wpływ przebiegu Kordylierów (płn-płd) na zatrzymywanie wilgoci napływającej znad Pacyfiku 15,1 % – 2 700 000; 17,4 % = X; X = (17,4 x 2 700 000): 15,1; X = 3 111 258 (uwzględnić jako prawidłowe wyniki obarczone błędem odczytania z wykresu do 0,2 %) Punkty Kryteria punktacji 0–2 Poprawnie wypełnione: po trzy luki .....................1 p. wszystkie........................ 2 p. 0–3 Nazwa formy .................1 p. Wyjaśnienie ................0-2 p. 0–2 Rodzaje lawy .................1 p. wyjaśnienia.....................1 p. 0–3 Nazwa procesu ...............1 p. wyjaśnienie .................0-2 p. 0–3 W zależności od dokładności wyjaśnienia .................0-3 p. 1 Wynik w dopuszczalnych granicach błędu ..............1 p. Próbny egzamin maturalny z geografii Model odpowiedzi i schemat oceniania arkuszy egzaminacyjnych I i II 23 24 25 26 27 Uwzględnić jak w podanych przykładach i inne logiczne. Np. Działania: − obniżenie kosztów pracy, przedsiębiorcom nie opłaca się zatrudniać nowych osób, gdyż ich to za drogo kosztuje (składki ZUS, ubezpieczenie zdrowotne, obowiązkowe opłaty za badania lekarskie pracowników); − obniżyć stawki minimalnego wynagrodzenia, gdyby minimalne wynagrodzenie było niższe, to pracodawcy byliby w stanie zatrudniać więcej osób; − równoważenie finansów publicznych, zmniejszenie deficytu budżetowego; Rady: − zwiększyć aktywność w poszukiwaniu pracy, podejmować nawet taką, która nie do końca odpowiada naszym kwalifikacjom, czy wymaganiom; − zdobywać bardziej wszechstronne kwalifikacje, łączyć wiedzę z różnych dziedzin; − być bardziej skłonnym do zmiany zawodu, czy zmiany miejsca zamieszkania Zinterpretuje właściwe wskaźniki (2, 4) np.: a) wielkość zatrudnienia w rolnictwie jest w Polsce, ponad 5-krotnie wyższa niż w UE b) praca polskiego rolnika jest ponad 3-krotnie mniej wydajna niż praca rolnika UE Zinterpretuje właściwe wskaźniki (6, 7) np. a) Polska ma korzystniejszą strukturę wieku ludności na wsi b) Polska ma rezerwy zasobów ziemi, dzięki czemu można je wykorzystywać w sposób ekstensywny, bardziej sprzyjający środowisku Uwzględnić jak w podanych przykładach i inne logiczne np.: − tranzytowe położenie − atrakcyjne ceny niektórych towarów i usług (głównie dla naszych sąsiadów i Skandynawów) − walory i atrakcje turystyczno-uzdrowiskowe i rekreacyjne − zabytki światowej klasy − kultura, folklor − odwiedzanie przez Polonię kraju swych przodków − ciekawość ojczyzny papieża a, c, e. 28 A – b; B – c; C – d; D – a; E – e; 5 Działania i rady 0 – 3 w zależności od stopnia trafności ......................0-3 p. 0–2 Jeden wniosek ................1 p. dwa wnioski ...................2 p. 0–2 Jeden wniosek ................1 p. dwa wnioski ...................2 p. 0–2 Cztery czynniki ..............1 p. więcej czynników ..........2 p. 1 Trzy prawidłowo ............1 p. Trzy przyporządkowania 1 p. 0–2 więcej..............................2 p. 6 29 30 31 32 33 34 Próbny egzamin maturalny z geografii Model odpowiedzi i schemat oceniania arkuszy egzaminacyjnych I i II a – śląskie b – 103,8 c – śląskie d – 8,37% a – 11592 b –1401,9 tys. c – 3406 Uwzględnić jak w podanych przykładach i inne logiczne np.: − środowiskowe – np. niekorzystne warunki naturalne dla rozwoju osadnictwa i rolnictwa, transportu (słabe gleby, stosunkowo chłodny klimat, wysoki odsetek powierzchni leśnej, duża jeziorność, urozmaicona rzeźba terenu, brak surowców mineralnych); − gospodarcze – np. słaby rozwój przemysłu, transportu, brak dużych miast, − społeczne – np. wysokie bezrobocie powodujące odpływ ludności, brak perspektyw na znalezienie pracy; − historyczne – np. dawne ziemie odzyskane zasiedlone ludnością repatriancką, znajdowały się tu niegdyś wielkoobszarowe PGR Sektory w kolejności od góry: sektor III, sektor II, sektor I przesłanki wskazujące na różny udział poszczególnych sektorów w różnych etapach np. kraje znajdujące się w I etapie rozwoju cechuje bardzo duży udział zatrudnienia w rolnictwie, a kraje z III etapu w usługach I Etap – Indie, Niger, Bangladesz II Etap – Polska, Portugalia, Rumunia III Etap – Australia, Kanada, Szwecja W wyjaśnieniu wskaże na możliwość zastąpienia w produkcji przemysłowej pracy człowieka nowoczesnymi liniami produkcyjnymi (automatyzacja, robotyzacja) np. w hutnictwie czy w największych firmach samochodowych i zwiększenie wielkości produkcji przy zmniejszonym zatrudnieniu; w usługach przeciwnie, najczęściej człowieka nie da się zastąpić maszyną np. w medycynie wprowadzenie nowoczesnych urządzeń nie powoduje zmniejszenia personelu medycznego, w szkolnictwie wręcz przeciwnie postęp techniczny wymusza konieczność zdobywania wyższych kwalifikacji i zwiększenie ilości zatrudnienia nauczycieli a zwłaszcza pracowników szkół wyższych 0–2 Trzy luki .........................1 p. cztery luki ......................2 p. 0–2 Dwie odpowiedz ............1 p. Trzy odpowiedzi ............2 p. Za uwzględnienie każdej 0 – 4 z czterech grup przyczyn ...................................po 1 p. 0 – 2 Przyporządkowanie ........1 p. przesłanki .......................1 p. Poprawne przyporządkowa0 – 2 nie 7 krajów....................1 p. wszystkich krajów .........2 p. Dostrzeżone tendencje 0 – 3 zmian w sektorze III i II .1 p. wyjaśnienie .................0-2 p. Próbny egzamin maturalny z geografii Model odpowiedzi i schemat oceniania arkuszy egzaminacyjnych I i II 35 36 37 38 39 40 Uwzględnić jak w podanych przykładach i inne logiczne np.: − dostępność komunikacyjna − odpowiednio duża powierzchnia działki budowlanej − możliwość budowy parkingu − bliskość obszaru o dużej gęstości zaludnienia. a) upadek Kandaharu b) zdobycie fortyfikacji w Górach Białych wokół Tora Bora c) porozumienie podpisane na zamku w Petersberg 5 grudnia 2001r. Pasztuni, Tadżycy, Hazarzy, Uzbecy Wskaże konflikt Palestyńsko Izraelski. W wyjaśnieniu podkreśli niechęć ekstremalnych organizacji świata arabskiego do Stanów Zjednoczonych uznawanych za sprzymierzeńców Izraela. W wyjaśnieniu wskaże na to, że nie ustały pierwotne przyczyny niechęci ekstremalnych organizacji arabskich, konflikt IzraelskoPalestyński nadal pozostaje nierozwiązany, bojownicy, którzy uciekli z Afganistanu będą prawdopodobnie podejmować akty terroru. Znaczna rolę może odegrać Irak od dawna zacięty wróg Stanów Zjednoczonych. Uwzględni podane przykładowe działania i inne logiczne np. − budowanie szerokiej antyterrorystycznej koalicji − podjęcie działań zbrojnych w Afganistanie − doprowadzenie do podpisania porozumienia w Petersbergu tworzącego nowy ład polityczny w Afganistanie − zaostrzenie środków bezpieczeństwa (lotniska, imprezy skupiające dużą liczbę osób) 41 a) B; b) B; c) P; d) P; 7 0–2 Dwa czynniki .................1 p. więcej czynników ..........2 p. 2 Podanie trzech wydarzeń ........................................2 p. 2 Wymieni trzy grupy........2 p. 0–3 Wskazanie konfliktu ......1 p. wyjaśnienie .................0-2 p. 0 – 3 Wyjaśnienie ................0-3 p. 0–3 Za każde z podanych działań ...................................po 1 p. 0–2 Dwa zdania poprawnie ..1 p. cztery..............................2 p. 8 Próbny egzamin maturalny z geografii Model odpowiedzi i schemat oceniania arkuszy egzaminacyjnych I i II Uwzględnić jak w podanych przykładach i inne logiczne np. Pozytywne strony np.: − obszerniejszy rynek zbytu towarów i usług − większy dostęp do kapitału − szerszy dostęp do informacji i nowych technologii − wzrost inwestycji zagranicznych − lepsze wykorzystanie siły roboczej − wzrost efektywności, wydajności − wzrost eksportu − wzrost konkurencyjności 42 0–2 Negatywne strony np.: − powstanie dużego rynku handlowego, wpływającego niekorzystnie na rynki lokalne − niszczenie własnych wzorców kulturowych − niekontrolowany napływ kapitału zwłaszcza do krajów biednych, powodujący nierzadko kryzysy finansowe − pogłębianie różnic finansowych między zatrudnionymi w sektorach zależnych od korporacji ze szkodą dla pracujących w przedsiębiorstwach państwowych. Przynajmniej dwa skutki pozytywne ......................1 p. Przynajmniej dwa skutki negatywne ......................1 p.