alzbant (4), halsbant (1) - Słownik polszczyzny XVI wieku

alzbant (4), halsbant (1) - Słownik polszczyzny XVI wieku

Słownik polszczyzny XVI wieku - wersja elektroniczna
hasło: ALZBANT (stan na dzień: 11-10-2015)
www.spxvi.edu.pl
strona 1/1
ALZBANT (27) sb m
alspant (20), alzbant (4), halsbant (1), halzbant (1), alzmant (1); alspant WyprKr (20);
alzbant BielSat, BielRozm, RejZwierc, ZbylPrzyg; halsbant Mącz; halzbant BudBib; alzmant PowodPr.
Obydwa a jasne.
sg N alzbant (19). ◊ A alzbant (3). ◊ pl N alzbanty. ◊ G alzbant(o)w (2). ◊ A halzbanty (1).
Sł stp brak, Cn: halsbant, Linde XVI (też aldzbant) – XVII w.
Ozdobny naszyjnik; segmen Mącz; monile, phalerae Cn (27) : Segmen, Klenot nieyáki rzezány z
máłych ſztuczek zlotá vcziniony/ kolmierz/ Halsbant/ też zową z niemieckiego. Mącz 377d; OSMi
Alspant w nim trzi Roze Diamentowe WyprKr 6v, 3 [2 r.], 3v, 4, 4v, 10v (19) ; [u niewiasty] Ná ſzyi
Alzbánt także z Dyámentow drogich ZbylPrzyg A2.
Szeregi: »alspant albo obręcz złota«Czterinasti Alspant, albo obrecz zlota. Na niei trzi ballas Rubin.
WyprKr 9.
»drogie zawieszenie albo alzmant« : miáſto łáncuchow/ opáſánia koſztownego/ y drogiego
záwieſzenia ábo Alzmántow/ łyká/ ſtrycżki á pętá żelázne [bibl Is 3/19] PowodPr 84.a.
a. Część ozdobnej uprzęży końskiej lub wielbłądziej; monile, phalerae Cn (4) : Rząd y Alzbánt ze
Srebrem ná ſwoy Koń przypráwi BielSat C3v [idem BielRozm 21]; y wziął hálzbánty/ ktore ná ſzyiach
wielbłądow ich (były). BudBib Judic 8/21; BielRozm 21; koń zá pięć ſeth złothych/ rząd zá drugie.
Nuż owy álzbánty/ nuż owy kutaſy/ nuż owy dziwne muchry RejZwierc 58.
Synonimy: kołnierz, łańcuch, naszyjnik.
TG