poziom satysfakcji pacjentek z opieki okołoporodowej w klinice
Transkrypt
poziom satysfakcji pacjentek z opieki okołoporodowej w klinice
POZIOM SATYSFAKCJI PACJENTEK Z OPIEKI OKOŁPORODOWEJ W KLINICE GINEKOLOGII I POŁOŻNICTWA SZPITALA KLINICZNEGO NR 1 WE WROCŁAWIU 2016 Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 już przez dekadę przeprowadza badanie poziomu satysfakcji pacjentek z opieki okołoporodowej w Klinice Ginekologii i Położnictwa. Tak więc badanie z 2016 roku jest naszym małym jubileuszem w rozpoznaniu stopnia zadowolenia Pacjentek z poszczególnych obszarów opieki sprawowanej nad kobietą rodzącą i noworodkiem. Wyniki anonimowej ankiety dają obraz jakości świadczonych w tym zakresie usług. W miesiącu maju 2016 roku hospitalizowanych było 168 kobiet, z których każda otrzymała do wypełnienia formularza ankiety, zwrotność wyniosła 41%. Oceniane czynniki, to niezmiennie: życzliwość personelu, swoboda rodzenia, możliwość obecności osoby bliskiej przy porodzie, kontakt z dzieckiem bezpośrednio po porodzie, stopień informowania pacjentki o przebiegu porodu i stanie zdrowia dziecka, opieka po porodzie. PORODY ZNIECZULANE Poród nie musi wiązać się ze wspomnieniem dojmującego bólu nie do zniesienia. Nowoczesne, bezpieczne i skuteczne metody znieczulenia porodu dają możliwość łagodzenia negatywnych doznań. Każda rodząca powinna mieć możliwość odbycia porodu z akceptowalnym poziomem bólu, na który – po zapoznaniu się z korzyściami i ryzykiem – wyrazi zgodę. Aby poznać stopień świadomości kobiet w tym względzie zadano pytanie o stosunek pacjentek do porodów znieczulanych. Uzyskane dane wskazują, że w stosunku do poprzedniej ankietyzacji nastąpił dwuprocentowy spadek liczby kobiet, które skorzystałyby z możliwości odbycia porodu w znieczuleniu – obecnie deklarację taką złożyło 48% ankietowanych. Jednak we wcześniejszych badaniach notuje się stały wzrost zainteresowania tą formą łagodzenia bólu porodowego. Co ciekawe w przeciągu tych lat wzrósł odsetek kobiet, które nie skorzystałyby z możliwości odbycia porodu w znieczuleniu – od 18% podczas pierwszego badania do 22% obecnie. Oceniając stopień wyedukowania kobiet w kwestii porodów znieczulanych – na przestrzeni lat zmniejszyła się liczba przyszłych mam, które nie wiedzą, czy chciałyby odbyć taki poród – od ponad 40%, gdy zapytano je po raz pierwszy do 30% w ostatnich dwóch latach. ŻYCZLIWOŚĆ PERSONELU Dla kobiety rodzącej niezwykle ważny jest sposób, w jaki personel zwraca się do niej, życzliwość, empatia, czyli cała sfera kontaktów interpersonalnych. Stąd też poproszono położnice o ocenę zachowania personelu Izby przyjęć oraz sali porodowej. Wyniki wskazują, że badane kobiety w znakomitej większości oceniły zachowanie personelu Izby przyjęć, jako życzliwy – 88,5% ankietowanych. Dla personelu sali porodowej taką opinię wyraziło 96% badanych. Dokonując analizy porównawczej obecnej ankietyzacji z badaniem pierwszym i zeszłorocznym zauważa się, że na sali porodowej wzrósł odsetek osób, które doświadczyły życzliwości ze strony personelu. W Izbie przyjęć wzrost ten dotyczy tylko pierwszego badania. BLISKA OSOBA, JAKO WSPARCIE PRZY PORODZIE Pytania ankiety dotyczyły też obecności bliskiej osoby podczas porodu. Wyniki wskazują, że w stosunku do pierwszego badania aż o ¼ wzrósł odsetek kobiet (64%), którym towarzyszyła przy porodzie osoba bliska. Także porównanie z rokiem poprzednim daje procentowy wzrost osób bliskich obecnych podczas porodu. Należy zaznaczyć, że to czy przy porodzie jest obecna bliska osoba jest suwerenną decyzją pacjentki. W czasie badania ocenie poddano stosunek personelu sali porodowej do osoby towarzyszącej kobiecie przy porodzie. Podobnie, jak w poprzednich ankietyzacjach znakomita większość pacjentek stwierdziła, że bliska im osoba była traktowana w sposób życzliwy. W porównaniu z rokiem 2007 zauważa się prawie 14% wzrost zadowolenia z tego aspektu usług (97% respondentek oceniło go, jako życzliwy). SWOBODA RODZENIA Zagadnienie „swoboda rodzenia” skierowane było tylko do pacjentek, które rodziły siłami natury. Pytania kwestionariusza dotyczyły swobody rodzenia w I okresie porodu oraz poszanowania prawa kobiety do wyboru pozycji do porodu. Pacjentka przygotowana do porodu posiada własną wizję jego przebiegu, dlatego niezmiernie ważna jest komunikacja w tym względzie między rodzącą a personelem. Istotne jest, aby w pierwszym okresie porodu Pacjentka miała swobodę rodzenia, tj. możliwość chodzenia, picia, korzystania z prysznica/wanny, korzystania z pomocy sprzętów, np. piłki (jeżeli nie zachodzą przeciwwskazania medyczne). Wszystkie Ankietowane doceniły samodzielność wyboru – średnia wskazań pozytywnych w tym względzie wyniosła 87%. Jako pełną wolność wyboru pozycji do rodzenia, określiło 18% Kobiet, z porady personelu w tym względzie skorzystało 69%, natomiast 14% Pacjentek odniosło wrażenie, że pozycja została im narzucona. INFORMOWANIE Podczas porodu z udzielanych informacji na temat jego przebiegu, używanych środkach i zabiegach w pełni usatysfakcjonowanych było 91% Pacjentek. Zabieg nacinania krocza uzgodniono z 57% Kobiet, co stanowi nieco gorszy wynik niż w roku poprzednim, ale jest on wyższy od badania przeprowadzonego po raz pierwszy. Zdaniem 2/3 respondentek lekarze pediatrzy udzielali informacji o stanie dziecka wyczerpująco, natomiast, co trzecia matka czuła niedosyt informacji. KONTAKT MATKI Z DZIECKIEM Pierwszy kontakt z dzieckiem jest dla Matek niezmiernie ważny. Umożliwiony on został zdecydowanej większości Kobiet po porodzie – 96% ankietowanych miało bezpośredni kontakt ze swoim nowonarodzonym dzieckiem, z czego 76% stwierdziła, że kontakt ten był dłuższy niż 5 minut. W odniesieniu do wyników z lat poprzednich widać, jak czas przebywania z dzieckiem tuż po porodzie wydłuża się, np. podczas pierwszego badania w 2007 roku przedłużony czas trwania pierwszego kontaktu matki z dzieckiem (od 5 do 30 minut) wynosił tylko 15%. EDUKACJA MATKI Z ZAKRESU KARMIENIA I PIELĘGNACJI NOWORODKA Do zadań personelu medycznego należy m. in. propagowanie i zachęcanie młodych matek do karmienia piersią, nauka karmienia piersią, porady laktacyjne oraz szeroko prowadzona edukacja z zakresu prawidłowego pielęgnowania noworodka. Najbardziej efektywna w podtrzymaniu karmienia piersią jest stała pomoc wykwalifikowanego personelu. Zadowolenie Pacjentek z tego aspektu opieki kształtuje się na poziomie 74% – 3/4 ankietowanych stwierdziło, że personel z własnej inicjatywy pomagał w opiece nad dzieckiem i uczył je jak karmić i pielęgnować. WYKONYWANIE ZABIEGÓW PRZY DZIECKU W OBECNOŚCI MATKI Matka i ojciec noworodka mają prawo uczestniczyć przy wykonywaniu u ich dziecka czynności lub zabiegów typu badanie lekarskie, szczepienie, pobieranie materiałów do badań laboratoryjnych, kąpieli, pielęgnacji skóry, pępka itp. Według 87% ankietowych w ich obecności wykonywano wszystkie (14%) bądź też niektóre (73%) zabiegi przy dziecku. W stosunku do pierwszego badania z 2007 roku nastąpił dwukrotny wzrost odpowiedzi pozytywnych odnośnie obecności matki podczas wszystkich zabiegów wykonywanych przy dziecku. PODSUMOWANIE Analiza wyników wykazała, że satysfakcja Pacjentek z opieki okołoporodowej kształtuje się na wysokim poziomie. Blisko 2/3 ankietowanych Matek (62%) wyraziło swoje najwyższe zadowolenie z otrzymanej opieki. W stosunku do poprzedniego badania wskaźnik ten nieznacznie obniżył się. Badanie uwidoczniło różnice w postrzeganiu jakości opieki okołoporodowej, jakie wystąpiły pomiędzy pierwszą ankietyzacją wykonaną w 2007 roku, tą przeprowadzoną w 2015 rok, i dokonaną w bieżącym roku. Wyodrębnia się obszary, w których – w analizowanych okresach badawczych – nastąpiła poprawa w ich funkcjonowaniu, jak i takie ze spadkiem satysfakcji kobiet ze świadczonej opieki. Ogólne porównanie wyników badania z 2007 roku i obecnego wskazuje na wzrost satysfakcji pacjentek z jakości opieki okołoporodowej w jedenastu jej segmentach, zaś w czterech notuje się niższe zadowolenie. Jednak należy zaznaczyć, że w poszczególnych aspektach opieki wzrost odczuć pozytywnych nie jest wysoki i wynosi zwykle kilka procent. Podnoszenie jakości świadczeń medycznych jest procesem ciągłym. Aby zapewnić bezpieczną, skuteczną, etyczną i profesjonalną opiekę okołoporodową nad kobietą i jej dzieckiem należy nieustannie dążyć do tworzenia optymalnych warunków sprzyjających odbyciu porodu, odzyskania przez położnicę sprawności fizycznej i psychicznej, przystosowania się do nowej roli matki oraz przygotowania jej do samoopieki i opieki nad dzieckiem w warunkach domowych. Coroczne prowadzenie badań ankietowych i otrzymywane w rezultacie wyniki winny prowokować ciągłe dążenie Kierownictwa Kliniki i Personelu do podnoszenia jakości świadczonych usług z zakresu opieki okołoporodowej.