Woda w Sobótce Wody w gminie Sobótka.

Woda w Sobótce
W
oda H2O to najważniejszy związek tlenu, jest substancją Zawartość wody w organizmach żywych
 zwierzęta lądowe – 60-80%
najbardziej rozpowszechnioną na Ziemi i składnikiem
 zwierzęta morskie – 80-98%
wszystkich organizmów żywych o nieocenionym
 rośliny lądowe – 50-80%
znaczeniu
biologicznym
i
przemysłowym.
Właściwości
 dorosły człowiek – 70%
fizykochemiczne wody są bardzo cenne biologicznie. Mała gęstość
[1g/cm3] w porównaniu z innymi mineralnymi składnikami skorupy
ziemskiej i mała masa molekularna zapewniają małą masę tkanek
organizmu żywego przy dużej liczbie cząstek H2O przypadających
na 1 cząsteczkę związku organicznego w żywym organizmie.
Najwyższe, spośród znanych cieczy, ciepło właściwe wody [4,186J/
K*kg] chroni organizmy przed raptownymi zmianami temperatury
Wody w gminie Sobótka.
otoczenia, a także jest powodem łagodnego klimatu morskiego.
Morza oddają lądom znaczne ilości ciepła w zimie i na odwrót,
• studnie głębinowe w Światnikach i Sulistrowiczkach
pobierają ciepło w lecie. Wysokie ciepło parowania wody [2,3
stanowiące ujęcia wody pitnej dla mieszkańców miast i gminy
kJ/kg] zapobiega nadmiernej transpiracji roślin lądowych i
Sobótka,
szybkiemu wyparowaniu naturalnych zbiorników wodnych. Wysokie
• studnie prywatne stanowiące ujęcia wody dla indywidualnych
ciepło krzepnięcia wody [334,9 J/kg] osłabia jej tempo zamarzania
gospodarstw,
i dzięki temu zwiększa odporność organizmów żywych na mróz,
• źródła – wypływy wód podziemnych w Masywie Ślęży i
bowiem tkanki organizmów żywych lepiej znoszą zamarzanie im
Wzgórzach Oleszeńskich stanowiące potencjalne zasoby
wolniej ono przebiega. Wzrost lepkości wody w miarę obniżania się
wody pitnej i zasilające cieki powierzchniowe regionu,
temperatury zapobiega migracji H2O w tkankach w niskich
• wody powierzchniowe zlewni Sulistrowickiego Potoku i
temperaturach, a wysoka spójność i napięcie powierzchniowe wody
Czarnej Wody, w górnym biegu Sulistrowickiego Potoku
umożliwiają jej migrację tkankową.
zlokalizowany jest zalew rekreacyjny
1
Woda w Sobótce
Analizy fizykochemiczne wybranych źródeł na Ślęży będące celem badawczym w ramach międzynarodowego projektu Socrates –
Comenius realizowanego w naszej szkole i porównanie ich z parametrami wody wodociągowej (przeznaczonej do picia).
Parametry i wskaźniki
Ujęcie wody w
Świątnikach
<1,00
Ujęcie wody w
Sulistrowiczkach
<1,00
Źródło Św. Jakuba
Źródło Św.
<1,00
<1,00
odczyn pH
7,8
7,2
6,5
6,3
przewodność
[µ S/cm]
smak
615
570
280
212
bez szczególnego
smaku
bez szczególnego
zapachu
Brak danych
bez szczególnego smaku
bez szczególnego zapachu
Brak danych
bez szczególnego
smaku
bez szczególnego
zapachu
6,5
bez szczególnego
smaku
bez szczególnego
zapachu
170
-
Brak danych
5,4 – 10,6
6,0 – 9,3
Brak danych
Brak danych
195
152
-
-
0,4- 5,7
1,1 – 80,0
13,5
24,5
Brak danych
3,8
mętność
zapach
Rn [Bq/dm3]
temperatura w terenie
[oC]
mineralizacja [ppm]
wydajność
[dm3/min]
azotany [mg/dm3]
2
Woda w Sobótce
Wykorzystanie i zużycie wody dostarczanej przez Zakład Wodociągów i kanalizacji w Sobótce w ostatnich pięciu latach:
1. Zakład Wodociągów i Kanalizacji eksploatuje urządzenia wodnokanalizacyjne na terenie gminy Sobótka w ilościach:
a) sieć wodociągowa średnicy 80 – 400 mm, ogółem 147 km w tym:
 miasto Sobótka - 31,0 km,
450000
 wsie - 100,5 km,
440000
 sieć magistralna 300 – 400 mm - 15,5 km
1999
b) stacja uzdatniania wody:
430000
2000
 hydrofornie – 3sztuki,
2001
420000
 zbiorniki – 6 sztuk
2002
410000
c) sieć kanalizacyjna średnicy 150 – 1000 mm ogółem 75, 8 km w tym
2003
400000
 miasto Sobótka
Zużycie m 3
• kanalizacja ogólnospławna - 32,2 km,
• kanalizacja deszczowa - 1,5 km,
• kanalizacja sanitarna - 22,2 km
Rok
Zużycie
 wsie
m3
• kanalizacja sanitarna - 16,4 km,
1999
446100
• rurociągi tłoczne - 3,5 km
2000
421815
d) oczyszczalnie ścieków:
2001
449800
• w Sobótce o przepustowości 1000m3/dobę,
2002
435800
• w Sulistrowiczkach o przepustowości 200 m3/dobę
e) przepompownie ścieków 6 sztuk,
2003
417400
f)
stawy fakultatywne o powierzchni 2,3 ha
3
Woda w Sobótce
ŹRÓDŁO ANNY
południowopolskie, środkowopolskie i
bałtyckie. W obszar Masywu Ślęży lodowiec
ródło to samoczynny, naturalny i
wkroczył dwukrotnie. podczas zlodowacenia
skoncentrowany wypływ wody
środkowopolskiego szczyt Ślęży sterczał 70
podziemnej. W Masywie Ślęży
m ponad lądolód w postaci samotnego
występują źródła szczelinowe descensyjne
(grawitacyjne), w których woda spływa pod nunataku. Liczne rumowiska skalne
działaniem siły ciężkości od obszaru zasilania znajdujące się na zboczach Ślęży powstały w
warunkach surowego klimatu peryglacyjnego
w dół poprzez Środowisko wodonośne do
miejsca wypływu. Skupiony wypływ wody w podczas ostatniego zlodowacenia źródłach szczelinowych tłumaczy się tym, że bałtyckiego.
w sieci przecinających się szczelin występuje
prawie zawsze jedna szczelina zbiorcza,
Powód zróżnicowania parametrów
która zbiera wodę z pozostałych i
fizykochemicznych wody w
wyprowadza ją na powierzchnię ziemi.
badanych źródłach.
Źródła szczelinowe Góry Ślęzy wiążą się ze
szczelinami wietrzeniowymi skał.
Źródło Anny wypływa ze szczelin powstałych
Wody źródlane Masywu Ślęży charakteryzuje
w gabrze - skale budującej szczyt Ślęży.
niska wartość mineralizacji ogólnej od 150 –
Gabra to ziarniste skały ciemne (brak
250 mg/dm3 . Są to wody słodkie o składzie
kwarcu) złożone z piroksenu, plagioklazu
siarczanowo – wodorowęglanowo –
często z domieszką oliwinu. Gabra w
wapniowym. Wykazują kwaśny odczyn o
przyrodzie występują rzadziej niż granity.
średnim pH = 5,6. Temperatura
Mogą one tworzyć samodzielne małe
wypływającej wody zmienia się w zakresie
intruzje.
2,7 – 12,2o C, są to dość wysokie wahania
Przez ostatnie 500 tysięcy lat na terenach
(najmniejsze wahania temperatur wykazują
Polski miały miejsce trzy zlodowacenia;
Ź
źródła wypływające ze skał granitowych).
Maksymalne wydajności obserwowano w
okresach jesiennych dla źródeł
wypływających ze skał gabrowych,
natomiast największe wydajności źródeł
wypływających z granitów uzyskano w
marcu i kwietniu.
Literatura:
„Chemia a ochrona środowiska” –
Natalia Wanda Skinder,
„Wody podziemne w skałach
krystalicznych na podstawie badań
wybranych obszarów Sudetów polskich” –
Acta Universitatis Wratislaviensis No 1870,
prace Geologiczno – Mineralogiczne LIII
Wrocław 1996.
W opracowaniu wykorzystano wyniki badań
prowadzone w Zakładzie Geologii i wód
Mineralnych Instytutu Górnictwa Politechniki
Wrocławskiej.
4