Pytanie Odpowiedź

Pytanie
W związku ze zbliŜającym się strajkiem nauczycieli, proszę o podanie zadań, jakie stoją
przed dyrektorem w czasie strajku oraz zasady funkcjonowania szkoły podczas strajku.
Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 15 maja 2008 r.
stan prawny dotychczas nie uległ zmianie
Dyrektor szkoły - w myśl przepisu art. 36 ust. 1 ustawy o systemie oświaty (Dz. U. Nr 256,
poz. 2572 z późn. zm.) jest nauczycielem (...), któremu powierzono stanowisko kierownicze.
Jednocześnie - w myśl przepisów art. 39 ust. 1 pkt 1 i 3 "kieruje działalnością szkoły lub
placówki oraz sprawuje opiekę nad uczniami (...)".
Przepisy art. 7 ustawy - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.)
poszerzają i uzupełniają zakres odpowiedzialności dyrektora:
"1. (...) jest (...) przełoŜonym słuŜbowym wszystkich pracowników szkoły, (...), sprawuje
opiekę nad dziećmi i młodzieŜą uczącą się w szkole;
2. odpowiedzialny jest w szczególności za:
1) dydaktyczny i wychowawczy poziom szkoły;
2) realizację zadań zgodnie z uchwałami rady pedagogicznej i rady szkoły, podjętymi w
ramach ich kompetencji stanowiących, oraz zarządzeniami organów nadzorujących szkołę;
3) tworzenie warunków do rozwijania samorządnej i samodzielnej pracy uczniów i
wychowanków;
4) zapewnienie pomocy nauczycielom w realizacji ich zadań i ich doskonaleniu zawodowym;
5) zapewnienie w miarę moŜliwości odpowiednich warunków organizacyjnych do realizacji
zadań dydaktycznych i opiekuńczo-wychowawczych."
Tyle o podstawowych obowiązkach dyrektora.
Przepisy ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz. U. z 1991
r. Nr 55, poz. 236 z późn. zm.) w rozdziale 4 określają prawne podstawy organizacji i
przeprowadzenia akcji strajkowej.
Art. 18 Udział w strajku jest dobrowolny.
Art. 19 ust. 1 Niedopuszczalne jest zaprzestanie pracy w wyniku akcji strajkowych na
stanowiskach pracy, urządzeniach i instalacjach, na których zaniechanie pracy zagraŜa Ŝyciu i
zdrowiu ludzkiemu lub bezpieczeństwu państwa.
Warto sprawdzić, czy:
Art. 20 ust. 1 Strajk zakładowy ogłasza organizacja związkowa po uzyskaniu zgody
większości głosujących pracowników, jeŜeli w głosowaniu wzięło udział co najmniej 50%
pracowników zakładu pracy.
Ust. 2 Strajk wielozakładowy ogłasza organ związku wskazany w statucie po uzyskaniu
zgody większości głosujących pracowników w poszczególnych zakładach pracy, które mają
być objęte strajkiem, jeŜeli w głosowaniu w kaŜdym z tych zakładów wzięło udział co
najmniej 50% pracowników.
Ust. 3 Ogłoszenie strajku powinno nastąpić co najmniej na 5 dni przed jego rozpoczęciem.
Art. 21 ust. 1 Kierownik zakładu pracy nie moŜe być w czasie strajku ograniczony w
pełnieniu obowiązków i w wykonywaniu uprawnień w odniesieniu do pracowników nie
biorących udziału w strajku oraz w zakresie niezbędnym do zapewnienia ochrony mienia
zakładu i nieprzerwanej pracy tych obiektów, urządzeń i instalacji, których unieruchomienie
moŜe stanowić zagroŜenie dla Ŝycia lub zdrowia ludzkiego lub przywrócenia normalnej
działalności zakładu.
Ust. 2 Organizatorzy strajku są obowiązani współdziałać z kierownikiem zakładu pracy w
zakresie niezbędnym do zapewnienia ochrony mienia zakładu pracy i nieprzerwanej pracy
obiektów, urządzeń i instalacji, o których mowa w ust. 1.
Art. 23 ust. 1 Udział pracownika w strajku zorganizowanym zgodnie z przepisami ustawy nie
stanowi naruszenia obowiązków pracowniczych.
Ust. 2 W okresie strajku zorganizowanego zgodnie z przepisami ustawy pracownik
zachowuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku
pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia. Okres przerwy w wykonywaniu pracy wlicza
się do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy.
W rozdziale 5 określona jest odpowiedzialność za naruszenie przepisów ustawy.
Art. 26 ust. 1 Kto w związku z zajmowanym stanowiskiem lub pełnioną funkcją:
1) przeszkadza we wszczęciu lub w prowadzeniu w sposób zgodny z prawem sporu
zbiorowego,
2) nie dopełnia obowiązków określonych w tej ustawie - podlega grzywnie albo karze
ograniczenia wolności.
Ust. 2 Tej samej karze podlega ten, kto kieruje strajkiem lub inną akcją protestacyjną
zorganizowaną wbrew przepisom ustawy.
Ust. 3 Za szkody wyrządzone strajkiem lub inną akcją protestacyjną zorganizowaną wbrew
przepisom ustawy organizator ponosi odpowiedzialność na zasadach określonych w Kodeksie
cywilnym.
Z informacji przekazanych do wiadomości publicznej dotyczącej organizacji strajku, zawartej
w Ramowym regulaminie strajku czytamy:
1. Strajk organizowany w dniu 27 maja 2008 r. jest strajkiem całodniowym i polega na
powstrzymaniu się przez pracowników biorących w nim udział od świadczenia pracy w
godzinach funkcjonowania w tym dniu danej placówki.
2. Organizatorem strajku są zarządy oddziałów.
3. Zarząd oddziału informuje w ustawowo wskazanym terminie dyrektorów placówek o dacie
przeprowadzenia strajku oraz nie później niŜ w dniu poprzedzającym strajk przekazuje im
listę osób, które zadeklarowały udział w strajku informując, iŜ osoby te nie będą świadczyły
pracy i Ŝe obowiązkiem dyrektora będzie zapewnienie dzieciom i młodzieŜy opieki w tym
czasie.
4. Strajkiem w poszczególnych placówkach kierują szkolne komitety strajkowe powstałe po
uzyskaniu pozytywnego wyniku referendum z przekształcenia zarządów ognisk. Pracami
szkolnego komitetu strajkowego kierują prezesi ognisk.
5. Do zadań szkolnego komitetu strajkowego naleŜy:
•
•
uzgodnienie z dyrektorem placówki sposobu współdziałania celem zapewnienia
bezpieczeństwa uczniów, ochrony mienia placówki oraz nieprzerwanej pracy
obiektów, urządzeń i instalacji podczas strajku,
wywieszenie na terenie placówki informacji o planowanym strajku.
6. Strajkujący na czas strajku gromadzą się w uzgodnionym z dyrektorem placówki
pomieszczeniu.
7. W czasie strajku działalność komitetu strajkowego nie moŜe ograniczać praw i
obowiązków dyrektora placówki oraz pracowników, którzy do strajku nie przystąpili.
W związku z powyŜszym, dyrektor i organizatorzy strajku, w oparciu o przepisy ustawy
i wskazówki organizatora powinni uzgodnić szczegóły przebiegu akcji strajkowej w
danej szkole (placówce). Z wymienionych przepisów wynika, Ŝe udział dyrektora szkoły
(placówki), który jest nauczycielem i moŜe być członkiem związku zawodowego jest
niewskazany w imię celów nadrzędnych, jakim jest zapewnienie uczniom
(wychowankom) bezpieczeństwa i opieki.
Krzysztof Gawroński
Źródło: Komentarz „ABC”, 2008 rok, stan prawny na dzień 15.05.2008 ( Prawo Oświatowe).