propozycja trasy autokarowej xxii ogólnopolski rajd leśników

propozycja trasy autokarowej xxii ogólnopolski rajd leśników

PROPOZYCJA TRASY AUTOKAROWEJ
Zachełmie - Zagnańsk - Dąb „Bartek” – Samsonów – Umer
- Miedziana Góra – Ćmińsk – Bobrza – Oblęgorek – ok.18 km
XXII OGÓLNOPOLSKI RAJD LEŚNIKÓW
„ŚLADAMI DINOZAURÓW”
Radom 25 – 28 maj 2011 roku.
Zachełmie –Parafia p.w. Św. Rozalii i Św. Marcina
Kościół parafialny wzniesiony w latach 1668-1676, rozbudowany od zachodu
w latach 1898-1908 i od wschodu w latach 1951-1953. Zachowały się barokowe ołtarze
boczne patronów świątyni. W kopule współczesna polichromia przedstawiająca sceny z życia
św. Rozalii i św. Marcina.W świątyni przechowuje się chorągiew noszoną podczas
manifestacji patriotyczno - religijnych, poprzedzających wybuch powstania styczniowego (od
1861 roku). Obok świątyni znajduje sie dzwonnica z 1900 roku z tablicą upamiętniającą
poległych w latach 1914-1921 mieszkańców parafii. Przy parkingu stoi na cokole kamienna
figura św. Jana Nepomucena z 1774 roku. Za kościołem w kierunku wschodnim znajduje się
wyrobisko dawnych kamieniołomów w Zachełmiu. Jego część chroniona jest jako pomnik
przyrody.
W grudniu 2009 roku w prestiżowym czasopiśmie
naukowym Nature ukazał się artykuł Grzegorza Niedźwieckiego i
Piotra Szreka, młodych polskich naukowców o odkryciu
odciśniętych w skałach kamieniołomu śladów łap zwierzęcia
sprzed 395 milionów lat. Przy współpracy ze szwedzkim
paleontologiem
Perem
Ahlbergiem
oznajmiono
w nim, że pierwsze żyjące stworzenia nie wyszły na ląd ze
środowiska słodkowodnego lecz morskiego o min. 18 milionów
lat wcześniej niż dotychczas uważano. Odkrycie to zmieniło
w światowej nauce obraz ewolucji i chronologię wydarzeń.
Obecnie planuje się objęcie kamieniołomu ochroną rezerwatową i wyznaczenie
ścieżek dydaktycznych.
Zagnańsk – „Dąb Bartek”
Kolejnym etapem wycieczki jest najbardziej znany dąb szypułkowy
w Polsce mianowicie Dąb „Bartek”. Tradycja utrzymuje, że osiągnął on wiek ok. 1200 lat.
Średnica w pierśnicy (1,3 m nad ziemią) wynosi 314 cm, obwód przy powierzchni Ziemi
1340 cm, wysokość 30m. W 1906 Bartek został uszkodzony przez pożar pobliskich
zabudowań. W latach 20. XX wieku pień drzewa zamurowano wykorzystując kamień
wapienny, który w latach 60. usunięto, a ubytek wypełniono plombą z żywicy i zamaskowano
płatami kory. 3 czerwca 1991 uszkodzeniu w wyniku uderzenia pioruna uległ jeden z
konarów oraz część pnia – powstała tzw. listwa piorunowa. Uszkodzenie zostało
zakonserwowane. Od 1952 roku dąb „Bartek” uznawany jest za pomnik przyrody. Legenda
głosi, że był ulubieńcem królów. Biwakowali pod nim w czasie polowań Bolesław
Krzywousty i Kazimierz Wielki. Władysław Jagiełło w jego cieniu modlił się, a Jan III
Sobieski ukrył ponoć w dziupli rusznicę, szablę turecką i butelkę przedniego wina.
Obok Wielkiego Bartka rośnie Mały Bartek, dąb zasadzony w 1966 roku z okazji
1000-lecia Państwa Polskiego.
Samsonów - Ruiny huty żelaza z lat 1818-1822
Samsonów – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w gminie
Zagnańsk. Historia Samsonowa jest związana z przemysłem hutniczym. W roku 1594 Łukasz
Samson herbu Topór, łowczy królewski (od niego pochodzi nazwa miejscowości) przejął
istniejącą tutaj kuźnicę. W XVI w. i XVII w. włoscy dzierżawcy przekształcili kuźnicę
w nowoczesną hutę (wybudowano wielki piec) - stało się to za sprawą rodziny włoskich
przemysłowców - Cacciów z Bergamo, których sprowadził król Zygmunt III Waza.
Projektantem wielkiego pieca był Hieronim Caccio. Zakład Cacciów nastawiony był
głównie na produkcję wyrobów dla wojska, produkował szyszaki, pancerze, piki, pałasze
i broń palną. W 1633 prawa do huty Cacciowie odstąpili Bernardowi Servalli, Piotrowi
Gianotti i Janowi Gibboni. W 1709 zakład z okolicznymi dobrami przejęli biskupi krakowscy,
drugi piec w Samsonowie wybudował biskup Kajetan Sołtyk. W następnych latach oraz w
czasie zaboru austriackiego i Księstwa Warszawskiego huta funkcjonowała z różnym
skutkiem. W 1817 r, z inicjatywy Stanisława Staszica, rozpoczęto budowę nowej huty "Józef"
(wielki piec, odlewnia, modelarnia, suszarnia), kamień węgielny pod budowę nowego pieca,
opalanego węglem drzewnym, podłożył w 1818 r. namiestnik Królestwa Polskiego Józef
Zajączek. Huta czynna była do 1866 r. W roku 1844 i 1848 miały tu miejsce poważniejsze
pożary. Zakład zniszczony został ostatecznie przez pożar, który wybuchł w nim w roku 1866.
W czasie I wojny światowej Austriacy zniszczyli część istniejących wówczas zabudowań
fabrycznych. Ruiny huty zostały zabezpieczone w latach 1981-1983 i udostępnione
zwiedzającym.
Miedziana Góra
Tor wyścigowy powstał w 1976-78.
Jego długość wynosi 4160 m, a różnica
wzniesień prawie 60 m.
Początki wydobycia rud miedzi i żelaza
sięgają XVI w. W XVII wieś nazywano
Miedziane Góry (górą zwano wówczas
kopalnię). Na przestrzeni stuleci schodzono
szybami do gł. 90 m. W celu odwodnienia
kopalni zaplanowano wykucie ponad 3 km
sztolni z Niewachlowa (zrealizowano jedynie
800 metrowy odcinek). Ostatnie prace górnicze
prowadzone były jeszcze do lat 50-tych XX w.
Obecnie zachowały się na powierzchni terenu liczne sztuczne formy morfologiczne: leje
zapadliskowe tworzące się najczęściej w miejscach dawnych szybów wydobywczych oraz
hałdy. Tradycje górnicze przypomina również kaplica św. Barbary z XIX w. powiększona
o kruchtę w 1922r.
Bobrza
Miejscowość położona nad rzeką o tej samej nazwie. Od szesnastego wieku pracowały
tu kuźnice i wielki piec, w którym wyrabiano między innymi działa i kule artyleryjskie.
Nowy zakład wielkopiecowy w Bobrzy zlokalizowany został w 1824 roku przez
Ksawerego Druckiego-Lubeckiego. Projekt zakładał wybudowanie pięciu wielkich pieców.
Nad nimi, na wzniesieniu wzmocnionym murem oporowym zakładano postawienie
budynków huty. Całkowitej realizacji projektu wybudowania największego w ówczesnych
latach zakładu hutniczego, przeszkodziła klęska powstania
listopadowego. W wybudowanych już halach zlokalizowano
więc na kilkadziesiąt lat gwoździarnię. Dziś najbardziej
imponująco prezentuje się mur oporowy o długości około pół
kilometra i
maksymalnej
wysokości 15
metrów, który
zabezpieczał wzniesienie przed obsuwaniem się, a z korony
którego miało odbywać się zasypywanie wsadu do wielkich
pieców.
Z budynków zakładu pozostały dawne hale, domy
osiedla
dla
pracowników
zakładu
i mury węgielni. Jest też dobrze zachowany staw, w którym
dawniej gromadzono wodę dla celów przemysłowych.
Oblęgorek
W XVI w. wieś należała do H. Odrowąża. W latach 1975-1998 miejscowość
administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Oblęgorek jest punktem początkowym czarnego szlaku turystycznego prowadzącego
na Baranią Górę. Przez wieś przechodzi zielona ścieżka rowerowa do Strawczyna.
Mieści się tu Muzeum Henryka Sienkiewicza - oddział Muzeum Narodowego
w Kielcach. W 1900 r. społeczeństwo polskie ufundowało ze składek majątek w Oblęgorku
dla Henryka Sienkiewicza, z okazji 25-lecia pracy literackiej (akt notarialny wręczono mu 22
grudnia 1900 r.). Dworek zaprojektował Hugo Kuder, a urządzeniem parku zajął się
projektant Franciszek Szanior. Od maja 1902 do sierpnia 1914 r. Sienkiewicz mieszkał
w Oblęgorku, używając go głównie jako letniej rezydencji. Po śmierci pisarza osiadła tu jego
żona Maria i syn Henryk Józef, zamieszkując majątek do 1944 r. W 1958 r. dzieci Henryka
Sienkiewicza podarowały państwu dworek, w którym niebawem powstało Muzeum Henryka
Sienkiewicza. Obecnie na parterze Muzeum odtworzony jest wygląd i wystrój pomieszczeń z
czasów pisarza, a na piętrze wyeksponowana jest poświęcona mu wystawa.