Wszystkie materiały tworzone i przekazywane przez Wykładowców NPDN PROTOTO

Transkrypt

Wszystkie materiały tworzone i przekazywane przez Wykładowców NPDN PROTOTO
są chronione prawem autorskim i przeznaczone wyłącznie do użytku prywatnego.
MATERIAŁY
Z KURSU KWALIFIKACYJNEGO
www.prototo.pl






W PZN zarejestrowanych było
13 250 osób z dodatkową
niepełnosprawnością (56%
kobiety i 44% mężczyźni), w
tym:
chorych na cukrzycę – 4 477
osób,
z niepełnosprawnością ruchową
– 2 224 osób,
głuchoniewidomych – 1 113
osób,
z upośledzeniem umysłowym 716 osób,
z inną niepełnosprawnością –
4275 osób.
NPDN PROTOTO - www.prototo.pl K. Grabowska

Osoby z dodatkową
niepełnosprawnością
stanowią 21% ogółu
zarejestrowanych w
PZN. Chorzy na
cukrzycę,
najliczniejsza grupa
osób z dodatkową
niepełnosprawnością
stanowią 7%
wszystkich członków
PZN.



Działalność opiekuńczą prowadzą najczęściej
członkowie rodzin tych osób lub personel
pomocniczy w zakładach opieki społecznej, zaś
działalność społeczną ‐ powołane do tego
stowarzyszenia i instytucje, które zabiegają o
wydanie odpowiednich ustaw i zarządzeń
regulujących sprawy osób upośledzonych, mając
na uwadze ich ogólne warunki rozwoju, leczenia,
kształcenia i zatrudnienia.
Bez tej działalności leczenie i nauczanie
sprowadzałoby się do stosunkowo krótkich
kontaktów lekarza i pedagoga specjalnego z
jednostką upośledzoną umysłowo, co w efekcie
dawałoby nikłe wyniki pracy rewalidacyjnej.
W miarę możliwości działalność ta powinna być
rozszerzona na dom rodzinny, zakłady pracy i
organizacje społeczne, by ‐po odpowiednim
przygotowaniu ‐ kontynuowały rozpoczęte przez
PROTOTO - www.prototo.pl specjalistów zabiegiNPDN
leczniczo‐wychowawcze.
K. Grabowska




Humanitarny ‐ jednostce upośledzonej i słabszej należy
zapewnić szczególne prawo do pomocy w uzyskaniu pełni
rozwoju i uznania w środowisku społecznym.
Ekonomiczny (utylitarny) ‐ upośledzonego należy przygotować
jak najlepiej do przyszłych sytuacji w pracy zawodowej i w miarę
możliwości uniezależnić go od pomocy społecznej.
Wychowawczy ‐ osobę upośledzoną należy wszechstronnie
kształcić i umożliwić jej optymalny rozwój, aby jak najlepiej
mogła spełniać swoje zadania społeczne.
Profilaktyczny ‐ zapobieganie zaburzeniom rozwoju społecznego
u dzieci niepełnosprawnych, m.in. poprzez odpowiednią opiekę
zdrowotną, terapię i edukację, pomoc w możliwej do osiągnięcia
niezależności i nawiązywania prawidłowych interakcji z
otoczeniem, stanowi szansę najlepsze życie w każdym okresie jego
trwania.

Swoistym więc celem, specyficznym dla
pedagogiki specjalnej jest osłabienie lub
likwidowanie funkcjonalnych hamulców
wychowania, a przez to dążenie do
osiągania nadrzędnych celów
pedagogiki ogólnej (H. Hanselmann).



W wypadku sprzężenia upośledzenia wzrokowego z
umysłowym dziecko nie jest pozbawione (zupełnie lub
częściowo) orientacji pozawizualnej stanowiącej
zastępstwo zmysłów. Trudności w tworzeniu prostych
poznawczych schematów spostrzeżeniowych, wymagają
wzmożonej pracy kory, uogólniających procesów
korowych (analizy, syntezy, uogólniają, abstrahowania
itd.)
Słabość funkcji korowych często polega na jej
niedokładnym funkcjonowaniu , ale również wzmożonej
męczliwości.
U dzieci występują nieraz objawy tzw. faz
paradoksalnych lub ultraparadoksalnych (reakcje
hamulcowe na bodźce- zwłaszcza silniejsze –
pobudzeniowe lub silne pobudzeniowe na hamulcowe
np, reagowanie milczeniem na nakazy wykonania czegoś
– silnego wykonania czynnością, która jest
NPDN PROTOTO - www.prototo.pl zahamowana).
K. Grabowska
Cechy dzieci niewidomych i niepełnosprawnych

Dzieci i młodzież rozwijają się słabiej pod względem fizycznym

Charakterystyczna dla jednostek jest apatia będąca wynikiem zaburzeń
neurologicznych i wywołana podwójnym zainteresowaniem albo bardzo
wzmożona ruchliwość typu anormalnego.,

Sprawność kinestetyczna, przede wszystkim manualna, przeważnie jest
bardzo mała, orientacja przestrzenna jest znikoma.

Niemniej zdarzają się wśród nich typy zrównoważone nerwowo i
emocjonalnie, łatwo przywiązują się do opiekunów.

Dzieci odznaczają się brakiem samodzielności i zaradności. Wyrobienie
w nich dwóch właściwości jest głównym obowiązkiem rewalidatora.
Rewalidator ma uczyć dzieci najprostszych czynności życia codziennego.

Dzieci tak upośledzone mają zorganizowane nauczanie oddzielne od
niewidomych –normalnych umysłowo, w którym konkretyzm musi być
oparty na długotrwałym, wielokrotnie powtarzalnym dostarczaniu
różnych zespołów wiadomości umysłowych i nawyków odbieranych
przez pozostałe zmysły.

Wyjątkowo ważne jest ćwiczenie orientacji w przestrzeni, oparta na
spostrzeżeniach i sprawnych kojarzeń, której brakuje przy podwójnym
kalectwie.


W Polsce pedagogika specjalna, i psychologia
posługują się terminem ,,upośledzenie
umysłowe’’, a medycyna – terminem
,,oligofrenia’’ (greckie:oligos-mało, phren-myśl,
umysł).
Upośledzenie umysłowe jest więc różnie
definiowane, w zależności od ujęcia
problemu i doboru kryteriów. Można
wyróżnić trzy podejścia: kliniczno-medyczno,
praktyczne, psychologiczno-społeczne.
I. W pierwszej grupie są definicja ujmująca niedorozwój umysłowy
jako objaw choroby, zwrócenie uwagi na etiologie i patogenezę.
Według L.Korzeniowskiego - oligofrenia
II. Drugą grupę stanowią definicje, które mają charakter prawnoadministracyjny (np.. z angielskiej ustawy o zdrowiu psychicznym z
1959 r.).
III. Definiecje psychologiczne upośledzenia umysłowego.


Sformułowanie "niepełnosprawność intelektualna"
jest stosunkowo nowe, terminologia z nim
związana nie jest w pełni uporządkowana a jej
zakres podlega pewnej zmienności zależnie od
aspektu w jakim jest rozpatrywane (kryteria
medyczne, społeczne, pedagogiczne).
Sama nazwa powstała na skutek trendów w
pedagogice specjalnej i psychologii, mających na
celu odejście od terminów stygmatyzujących
osoby niepełnosprawne, takich jak używane
dawniej w formalnej diagnostyce psychiatrycznej
określenia debilizm, imbecylizm i idiotyzm.


PSYCHOLOGICZNE - uwzględnia się całą osobowość człowieka. Bada
się głównie procesy regulacji ( procesy orientacyjno-poznawcze,
intelektualne, emocjonalne, motywacyjne, mechanizmy kontroli oraz
procesy wykonawcze ), społeczne cechy osobowości. Wnikliwe badania
przy zastosowaniu standaryzowanych i znormalizowanych technik
pomiaru pozwalają stwierdzić, czy u danej osoby są istotne odchylenia od
normy w zakresie wymienionych procesów regulacji jakie cechy
osobowości ujawnia. Badania te pozwalają odróżnić ogólne upośledzenie
poziomu intelektualnego od parcjalnych defektów.
EWOLUCYJNE -badacz porównuje poziom rozwoju czynności
orientacyjno-poznawczych, intelektualnych, emocjonalnych,
motywacyjnych, wykonawczych, w tym poziomu rozwoju mowy,
rozwoju motorycznego itp. Badanego dziecka z poziomem
wymienionych czynności dziecka rozwijającego się prawidłowo.
Porównując musimy zwrócić uwagę na to, że u dzieci umysłowo
upośledzonych stwierdza się różnice w profilach percepcji, pamięci,
motoryki i innych mimo takiego samego globalnego wieku inteligencji.
W kryterium społecznym bierze się pod uwagę ogólną
zaradność jednostki, jej wzrastającą w miarę upływu lat
niezależność od innych, samodzielność, odpowiedzialność,
uspołecznienie to znaczy uwzględnia się tu zdolność radzenia
sobie w różnych sytuacjach życiowych i społecznych stosownie do
wieku życia i środowiska społecznego, z którego ona pochodzi
Kryterium pedagogiczne uwzględnia zasób wiadomości i
umiejętności przewidzianych programem nauczania
przedszkolnego i szkolnego ( umiejętność rysowania, malowania,
liczenia, pisania, czytania itp.), rodzaj i stopień trudności w nauce
oraz tempo nabywania nowych umiejętności i wiadomości.
Tempo to jest różne u jednostek o różnym stopniu upośledzenia
umysłowego i normalnych o jednakowym wieku życia. Tempo
uczenia się pozwala na odróżnienie zaniedbanego środowiskowo
NPDN PROTOTO
- www.prototo.pl - umysłowo.
i dydaktycznie od dziecka
upośledzonego
K. Grabowska


w 1959 roku w
Wielkiej Brytanii
niepełnosprawność
umysłowa
zastąpiona została
pojęciem
subnormalności
intelektualnej w
stopniu niższym niż
normalny i znacznie
niższym.
Inne określenia:
Inne określenia







oligofrenia
("małomyślenie" od
greckiego: oligos – mały,
phrene – rozum)
upośledzenie umysłowe
niedorozwój umysłowy
osłabienie rozwoju
umysłowego
upośledzenie rozwoju
psychicznego
zahamowanie rozwoju
psychicznego
obniżona sprawność
psychiczna
1. lekki niedorozwój umysłowy o ilorazie inteligencji 52-67,
mieszczący się miedzy dwoma i trzema odchyleniami
standardowymi;
2. umiarkowany niedorozwój umysłowy o ilorazie 36-51,
mieszczący się między trzema i czterema odchyleniami
standardowymi;
3.znaczny niedorozwój umysłowy o ilorazie inteligencji 20-35,
mieszczący się między czterema a pięcioma odchyleniami
standardowymi;
4. głęboki niedorozwój umysłowy o ilorazie 0-19 mieszczący się
NPDN PROTOTO
- www.prototo.pl między i większą liczbą odchyleń
standardowych.
K. Grabowska
1. Uwarunkowana czynnikami dziedzicznymi,

2.Oligofrenia wtórna:
-spowodowana przez czynniki wrodzone;
-spowodowana przez czynniki nabyte,
3. Oligofrenia uwarunkowana czynnikami
endogennymi i egzogennymi.











Kryteria diagnostyczne F70
Upośledzenie umysłowe, lekkie
1. Istotnie niższe od przeciętnego funkcjonowanie intelektualne,
iloraz inteligencji zbliżony do 70 lub mniej, określany za pomocą
indywidualnie dobranych testów inteligencji .
2. Współwystępujące deficyty lub upośledzenie zdolności
przystosowania przynajmniej w dwóch spośród wymienionych
dziedzin:
porozumiewania się
zaradności osobistej
prowadzenia domu
stanowienia o sobie
umiejętności interpersonalnych
korzystania ze źródeł wsparcia społecznego
możliwości uczenia się, pracy, wypoczynku, dbania o zdrowie i
bezpieczeństwo.










3. Początek przed 18 rokiem życia.
F71 Upośledzenie umysłowe umiarkowane
Przybliżona wartość II od 35 do 49 (u dorosłych wiek umysłowy
odpowiednio od 6 do 9 lat). Może powodować występowanie
znacznych opóźnień w rozwoju w dzieciństwie, ale większość
tych osób może osiągnąć pewien stopień niezależności w zakresie
samoobsługi oraz rozwinąć umiejętności adekwatnego
komunikowania oraz uczenia się. Wiele dorosłych osób będzie
potrzebować wsparcia społecznego po to aby żyć i pracować w
społeczeństwie. Obejmuje: umiarkowany niedorozwój umysłowy
F72 Upośledzenie umysłowe znaczne
Przybliżona wartość II od 20 do 34. Może doprowadzić do
potrzeby stałej opieki. Obejmuje: znaczny niedorozwój umysłowy
F73 Upośledzenie umysłowe głębokie
Wartość II poniżej 20. Doprowadza do poważnych ograniczeń w
zakresie samoobsługi, kontrolowania zwieraczy, komunikowania
się i poruszania się. Obejmuje: głęboki niedorozwój umysłowy
F78 Inne upośledzenie umysłowe
F79 Upośledzenie umysłowe, nie określone
Obejmuje: niedorozwój umysłowy BNO, uposledzenie umysłowe
BNO, oligofrenię BNO





Próby poradnictwa genetycznego, które maja istotne
znaczenie dla wykrywania heterosygotycznych
(zdrowych ) nosicieli genów chorobowych, będących
przyczyną groźnych zaburzeń organizmu dziecka.
Walka z chorobami zakaźnymi i zatruciami matki w
okresie ciąży, a także z alkoholizmem bez wątpienia
wpłynąłby na zmniejszenie niedorozwoju
umysłowego.
Skuteczną profilaktykę oligofrenii dało zwalczanie
chorób wenerycznych.
Leczenie oligofrenii może mieć charakter przyczynowy
i objawowy.
W niektórych przypadkach zaburzeń metabolizmu
duże znaczenie ma leczenie dietą.



Skuteczne leczenie hormonami; transfuzja
wymienna w przypadku konfliktu grupy krwi Rh
także zapobiega późniejszym powikłaniom.
Oligofrenia jest też stanem przejściowym choroby,
która była przebyta w odległym czasie, stosuje się
zate, leczenie objawowe środkami
farmakologicznymi, polegające na zmniejszeniu i
łagodzeniu występowania symptomów choroby.
Jeśli w obrazie klinicznym zespołu chorobowego
góruje podniecenie psychoruchowe podaje się
środki uspokajające.


Leki pobudzające, wśród których najczęściej
używany jest kwas glutaminowy, wskazane dla
chorób apatycznych, słabych somatycznie,
astenicznych.
Przy epilepsji stosuje się leki
przeciwpadaczkowe. Każdy środek prowadzący
do poprawy aktualnego stanu stwarza warunki
do pracy rehabilitacyjnej i wychowawczej, która
odgrywa najważniejszą role terapeutyczną.
Wśród całej populacji na oligofrenię cierpi
około 3 % dzieci w wieku szkolnym .
Głęboki stopień upośledzenia może być podany
procesowi rehabilitacji. Rehabilitacja w tym
przypadku obejmuje:
 nawiązanie kontaktu emocjonalnego z
dzieckiem:
 znalezienie dróg i form komunikowania się z
dzieckiem oraz dziecka z otoczeniem;
 doprowadzenie do bezpośredniego udziału
dziecka w życiu najbliższego otoczenia;
 naukę form samoobsługi;
 naukę czynności społecznie użytecznych;
 wdrożenie w technikę społecznego bytowania.



Rehabilitacja dzieci
upośledzonych umysłowo
opiera się na założeniu, że
ich potrzeby są takie same
jak innych ludzi.
Podstawę pracy
rehabilitacyjnej stanowi
metoda ,,ośrodków
pracy’’ - nauczania ze
środowiskiem i
działalnością dziecka.
Najpoważniejsze
odchylenia od normy u
dzieci upośledzonych
umysłowo w stopniu
lekkim występują w
zakresie spostrzegania,
myślenia, pamięci,
uwagi, orientacji i
uczenia się.



Jean Marc Gaspard Itard
( 1774 – 1838)
jest pionierem
szkolnictwa specjalnego,
byłym lekarzem i
pedagogiem
pochodzącym z Francji.
Jego następca to E.
Seguin, zakładał szkoły
specjalne nie tylko w
Europie, ale i w Ameryce.
Dzieło rozpoczęte przez
E.Seguina podjęła Maria
Montessori, włoska
lekarka.




E.Seguin w nauczaniu rozróżniał trzy etapy:
Kojarzenie percepcji zmysłowej z mową
(pokazujemy np. dziecku barwę niebieską,
mówiąc: ,, to jest kolor niebieski’’, a potem
czerwoną ze słowami: ,,to jest kolor
czerwony ‘’):
Poznawanie przedmiotu podług nazwy(mówi się
dziecku: ,,daj mi kolor czerwony’’, ,,daj mi
kolor niebieski’’);
Wywoływanie nazwy przedmiotu (wskazując
na przedmiot, zadaje się dziecku pytań: ,,Co
to jest? )


Celem początkowego wychowania i nauczania
dzieci upośledzonych umysłowo M.
Montessori uczyniła ćwiczenie zmysłów za
pomocą zabawy, gimnastyki itp.(np. dzieci
uczyły się zawiązywać wstążki, zapinać
guziki, robić plecionki z papieru).
Nauka pisania była poprzedzona rysunkami,
które dzieci wykonywały najpierw palcem,
potem patyczkiem, a kończyło dopiero
ołówkiem i piórem. Rysowanie zaczynało się
od kresek, a kończyło na literach


Na następnym etapie
pokazywano dzieciom litery,
który miały rozpoznawać, a
wreszcie pobrać z pudełek, o
które prosiła
wychowawczyni. W nauce
liter autorka posłużyła się
loteryjką.
Dzieci wyciągały karteczkę
z napisanym na niej
wyrazem; po poprawnym
przeczytaniu i wskazaniu na
przedmiot. Nuka czytania
rozpoczęła się od słów
prostych, dobrze znanych, a
kończyła się na całych
zdaniach.
Żadne dziecko nie chce
się uczyć dopóki nie
wie, że uczenie się
istnieje.
(M.Montessori)


Założeniem metody Decroly’ego było dostosowanie procesu nauczania do
naturalnych potrzeb-pożywienia, potrzebę walki z ujemnymi wpływami
klimatu, potrzebę obrony przed niebezpieczeństwami oraz potrzebę pracy
zbiorowej, rozrywki, doskonalenia i zainteresowań dziecka w
poszczególnych fazach rozwoju, a także stworzenie warunków
rozwijających jego aktywność.
Zasadniczym zaś celem metody było „ przygotować dzieci do życia przez
samo życie” bowiem przeznaczeniem każdej istoty jest przede wszystkim
żyć. Droga realizacji tego celu wiodła przez wyzwalanie własnej
aktywności dzieci, przez rozwijanie różnych form samorządności w szkole.
I dlatego w programie szkolnym Decroly’ego nie ma podziału wiadomości
na odrębne przedmioty; przedmioty te zastępują zajęcia dziecka, związane
z różnymi tematami opracowanymi przez grono nauczycielskie i
rozpatrywanymi z najrozmaitszych punktów widzenia. Środowiskiem
naturalnym dziecka jest ogród i klasa szkolna, przemieniona w muzeum i
pracownię, a środowiskiem społecznym życie rodzinne i szkolne .




system nauczania należy oprzeć na zainteresowaniach
dziecka, stosować poglądowość i aktywną postawę ucznia,
czerpać materiały nauczania z życia, z otaczającego dziecko
środowiska i stosować go do możliwości percepcyjnych
wychowanka,
materiał nauczania koncentrować wokół ośrodków
zainteresowań, a nie przedmiotowo, dostosowując go do
określonych potrzeb dziecka,
znieść nauczanie odrębnych przedmiotów, a koncentrować się
wokół poszczególnych ośrodków zainteresowań i potrzeb
dziecka, rożne zjawiska wiązać koncentrycznie w dane
ośrodki zainteresowań,
1. rozwój zmysłu obserwacyjnego - obserwacja.
2. kojarzenie - jeżeli obserwacja jest niemożliwa, to trzeba ją zastąpić
kojarzeniem, porównywaniem z rzeczami znanymi; ćwiczenia te mają
na celu kształcenie logicznego myślenia i wnioskowania.
3. ekspresja – materiał, który dzieci poznają, powinien być wyrażony
za pomocą modelowania, rysowania, lepienia i wycinania.




metoda ośrodków zainteresowań Decroly
zawiera trzy następujące punkty:
1. obserwacja bezpośrednią;
2. przyswojenie , asocjacja albo kojarzenie
nowego materiału ze starym;
3. ekspresję, czyli uzewnętrznienie konkretnew rysunku, modelowaniu, wycinance, albo
abstrakcyjne- w opowiadaniu, czytaniu i
pisaniu.
Głównym celem jest dążenie do zdobycia przez
nich:
 Zdolności życiowej,
 Zdolności do porozumiewania się z
otoczeniem,
 Zdolności do wykonywania pracy,
 Możliwości włączenia się w życie grupy
społecznej.
Oprócz szkół podstawowych należałoby stworzyć
dwie formy przystosowania do pracy dwie formy
przystosowania do pracy zawodowej:
1. Zasadnicze szkoły zawodowe dla uczniów ze szkoły
specjalnej upośledzonych w stopniu lekkim i dla
najlepszych uczniów o umiarkowanym stopniu
upośledzenia;
2. Kształcenie w 2-letnich szkołach przysposobienia
zawodowego dla dzieci o umiarkowanym w stopniu
upośledzenia umysłowego oraz dla najlepszych
absolwentów ze ,,szkoły życia’’.

Testy inteligencji (słowny i bezsłowny)

Testy osobowości

Testy przystosowania społecznego

Testy specyficznych uzdolnień i testy
konstruowane do prac eksperymentalnych.
-
-
-
wyniki badań lekarskich;
wywiady środowiskowe;
obserwacje (rozwoju fizycznego,
umysłowego, potrzeb, zainteresowań,
działania dziecka);
eksperymenty pedagogiczne indywidualne i
zbiorowe,
analiza dokumentacji lekarskiej,
psychologicznej i pedagogicznej;
analiza prac dziecięcych, sprawdzamy
wiadomości i umiejętności.
W szkole podstawowej specjalnej realizowane
jest :
 wychowanie umysłowe,
 kształcenie politechniczne,
 wychowanie moralno-społeczne,
 wychowanie estetyczne,
 wychowanie fizyczne,
 Ćwiczenie korekcyjne.
szkoły
specjalne
PODZIAŁ ZAJĘĆ
- zajęcia wstępne,
- obserwacja,
- opracowanie zebranego i
usystematyzowanie
materiału,
- ekspresja,
- zajęcia końcowe.




metoda ośrodków zainteresowań Decroy’a
zawiera trzy następujące punkty:
1.obserwacja bezpośrednią;
2.przyswojenie , asocjacja albo kojarzenie
nowego materiału ze starym;
3. ekspresję, czyli uzewnętrznienie konkretnew rysunku, modelowaniu, wycinance, albo
abstrakcyjne- w opowiadaniu, czytaniu i
pisaniu.






Oznacza długotrwałą działalność terapeutycznopedagogiczną, której zadaniem jest:
zapobieganie pogłębianiu się istniejącego już niedorozwoju
lub powstaniu innych dodatkowych upośledzeń;
leczenie i usprawnianie elementów chorych lub zaburzonych
oraz wzmocnienie osłabionych;
stymulowanie i dynamizowanie ogólnego rozwoju przy
wykorzystaniu własnych sił organizmu oraz korzystnych
czynników środowiskowych;
Wychowanie i nauczanie specjalne (ogólne i zawodowe),
dostosowane do wieku, sprawności fizycznych i umysłowych
rewalidowanego oraz zapotrzebowania społecznego;
Kompensowanie braków i trwałych uszkodzeń organizmu w
celu podniesienia ogólnej sprawności tych osób.


Uszkodzenie ośrodka układu nerwowego
powoduje nie tylko ogólne zaburzenia mowy i
uczuć wyższych, ale również znaczne
osłabienie sfery wolicjonalno-dążeniowej oraz
obniżenie w pewnym zakresie sprawności
motorycznych.
U dzieci z lekkim stopniem niedorozwoju
umysłowego (,,wyuczanych’’) zaczyna się
zwykle od poprawiania funkcji zaburzonych,
które w stosunkowo krótkim czasie można
przywrócić do normy i wykazać dziecku, jego
wysiłek daje pożądane wyniki.






Zakres działań korekcyjnej organizuje się głównie
wokół poprawiania motoryki, mowy, samoobsługi
i zachowania w środowisku społecznym.
Miejscem tej działalności są:
dom rodzinny,
dzienny ośrodek usprawniania,
przedszkole specjalne, ,,szkoła życia’’.
Metodą – ukierunkowana zabawa, dobrze
zorganizowana praca, szybko zamierzone efekty,
ćwiczenia w mówieniu i samoobsłudze,
gimnastyka korekcyjna i mimika.




W pedagogicznym rozumieniu oznacza celowe
wyrównywanie braków, uzupełnienie lub zastępowanie
niepomyślnych składników sytuacji osobistej lub grupowej,
stwarzanie warunków życia uznanych za ,,normalne’’.
W przypadku dzieci upośledzonych umysłowo i
niewidomych kompensacja społeczna będzie zmierzała do
wzbogacenia ich środowiska w konkretne przedmioty i
sytuacje, których one same nie są w stanie wytworzyć ani w
rzeczywistości, ani w fantazji, często czynią dzieci
normalnie rozwinięte.
,,Uzupełnienie niepomyślnej sytuacji osobistej’’ młodzieży
upośledzonej i dorosłych będzie polegała na wprowadzeniu
do ich zubożonego życia ludzi ciekawych i dobrych, którzy
ich właściwie zrozumieją, uszanują i w razie potrzeby
skutecznie pomagają.
NPDN PROTOTO - www.prototo.pl Nie izolacja od społeczeństwa,
a integracja.
K. Grabowska
,,Uzupełnienie’’ nie może sprawdzać się do wysiłku rodziny ale
również akcji instytucji charytatywnych.
Konieczna jest systematyczna działalność kompensacyjna
polegająca na
I.dokładnym rozpoznaniu stopnia uszkodzenia danej funkcji;
II. zbadaniu wszystkich możliwości odnowy utraconej funkcji
silami wewnętrznymi organizmu;
III. rozsądnym wykorzystaniu środków kompensacyjnych spoza
organizmu uszkodzone jednostki;
IV. traktowaniu pomocy z zewnątrz tylko jako ostateczności,
kiedy własnymi siłami nic już zdziałać nie można.
Zasady powinny chronić
przed ,,przerostem cech
wyrównujących nadkompensacją’’ (Dzieje się najczęściej w
rodzinach przeczulonych sytuacją dziecka upośledzonego,
któremu braki intelektualne próbuje się wyrównać
nadmiarem czułości i podarków oraz zezwoleniem na
zachowanie, które nie toleruje się u pozostałych dzieci w
rodzinie.)
Pod wpływem ogólnego wzmocnienia całego organizmu oraz
wzmożenia aktywności danej funkcji, osłabienie może ustąpić.
Asteniczny charakter wykazuje również każde świeżo przywrócone
usprawnienie, które zostało w wyniku dokonanej korekty. W
zależności od jego charakteru będzie potrzebna inna jakość i siła
wzmocnienia.
Po wywołaniu u dziecka zaburzonej funkcji fizycznej (chwytanie
oburącz piłeczki), zachętą do powtarzania czynności może być
pochwała.
Pedagogiczna działalność amplifikacyjna prowadzą przedszkola i
szkoły specjalne(po odpowiednim przygotowaniu rodzice i
opiekunowie organizacji uczniowskich).
Środki, którymi dysponują, to przede wszystkim ogromna życzliwość
dla dziecka, wyrażająca się w każdym spojrzeniu , geście, mimice,
w dobrym i przyjaznym słowie, które uspakaja zewnętrznie.

Kompensacja jest więc zjawiskiem
ogólnobiologicznym polegającym na przystosowaniu
ustroju do środowiska w patologicznych warunkach’’
 W świecie istot ludzkich zjawisko kompensacji nie
znanymi mechanizmami zastępczymi, spotykanymi w
każdym żywym organizmie.
 Człowiek posiada jeszcze dodatkowe, specyficzne
ludzkie mechanizmy, jak np.:
-zdolność wyrażania swoich myśli w różnych formach
ekspresji oraz korzystania z dorobku innych ludzi;
-historycznie ukształtowaną i stale weryfikowaną wiedzę
o sobie samym oraz świecie zewnętrznym;
-solidarność ogólnoludzką, która nakazuje pomagać
innym w chwilach ich nieszczęść osobistych i
zespołowych.


Program rewalidacji powinien uwzględniać
właściwości charakterologiczne i tak
organizować proces usprawniania
społecznego, aby już od dzieciństwa
wdrażać człowieka upośledzonego do
wypełnienia określonych obowiązków i
korzystania z uprawnień.
Prawidłowa realizacja tych zadań
wymaga, aby przestrzegane były
następujące zasady :
I. gruntowne poznanie jednostki
upośledzonej umysłowo, która ma
wejść w nowe środowisko społeczne;
II. poznanie środowiska;
III. przygotowanie środowiska do
właściwego przyjęcia jednostki
upośledzonej umysłowo,
IV. ustalanie dla niej dobrze
przemyślanego regulaminu
całodziennych zajęć oraz środków
stymulujących proces jej adaptacji
społecznej;
V. stopniowanie wymagań w zakresie spełniania różnych
obowiązków na rzecz adaptującego środowiska;
VI. systematyczne kontrolowanie jakości wypełniania
kolejnych zadań i odpowiednie nagradzanie za dobre
wykonanie;
VII. pomaganie rewalidowanemu przy pokonywaniu
powierzanych zadań;
VIIII. okazywanie widocznego zainteresowania pracą i
osiągnięciami nowego członka zespołu.



Rewalidacja upośledzonych umysłowo polega
na ,,przystosowaniu społecznym’’.
Największą rolę odgrywa właśnie wychowanie
fizyczne chociaż nie przysparza zdolności
umysłowych.
W rewalidacji wychowanie fizyczne
upośledzonych umysłowo zapewnia:
1. W zakresie zdrowia i czynności życia społecznego wyrównanie
braków somatycznych, uaktywnienie procesów poznawczych,
usprawnianie procesów poznawczych.
2. W pracy rozwijanie pamięci i koncentracji uwagi
3. W zakresie poruszania się w przestrzeni wzbogacenie
doświadczeń w różnych sytuacjach.
4.
W zakresie przygotowania do samodzielności(umiejętność
oceny niebezpieczeństwa i szybkiej prawidłowej reakcji w
różnych sytuacjach, jak np. pływanie, chód, rzut i skoki).




1. Bouvet D. ‐ Mowa dziecka. Wychowanie
dwujęzykowe dziecka niesłyszącego, 1996 r.,
Warszawa;
2. Czerepaniak ‐ Walczak M. ‐ Autonomia czy
izonomia? O prawach osób sprawnych inaczej [w:]
Dykcik W,. Społeczeństwo wobec autonomii osób
niepełnosprawnych, Poznań 1996 r.;
3. Doroszewska J.- PEDAGOGIKA SPECJALNA,
Warszawa 1989.
4. Dykcik W. ‐ Funkcjonowanie społeczne osób
niepełnosprawnych w lokalnym środowisku (szansą
integralnego humanizmu oraz poczucia życiowego
ukierunkowania), [w:] J. Fenczyn, J. Wyczesany
Edukacja i integracja osób niepełnosprawnych, Kraków,
1994 r.;
5.Eckert U. ‐ Współczesne zadania pedagogiki
specjalnej w Polsce, [w:] M. Chodkowska Człowiek
niepełnosprawny. Problemy autorealizacji
i społecznego funkcjonowania, 1994 r., Lublin;
 6. Haftek J. ‐ Aktualne zagadnienia kompleksowej
rehabilitacji, [w:] T. Kasperczyk Rehabilitacja
medyczna i społeczna, Kraków, 1994 r.;
 7.Hulek A. Pedagogika rewalidacyjna, Warszawa 1977.
 8.Sękowska Z.-Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej,
Warszawa 1989.
 9. Kosakowski C. ‐ Kształcenie pedagogów specjalnych
na tle przemian [w:] Chodkowska M. (Człowiek
niepełnosprawny. Problemy autorealizacji i
społecznego funkcjonowania, 1994 r., Lublin.
 10.Lipkowski O.PEDAGOGIKA SPECJALNA,
Warszawa 1981. NPDN PROTOTO - www.prototo.pl 
K. Grabowska

Wszystkie materiały tworzone i przekazywane przez Wykładowców NPDN PROTOTO

Transkrypt

Podobne dokumenty

fotosynteza /oddychanie (utlenianie biologiczne)

wskazówki do pracy z uczniem słabo widzącym lub

Gimzeta - Gimnazjum w Kroczycach