Rosopita/zupa śledziowa – potrawa wpisana na Listę Produktów

Rosopita/zupa śledziowa – potrawa wpisana na Listę Produktów Tradycyjnych w dniu
15 maja 2013 r. w kategorii Gotowe dania i potrawy.
Rosopita (rosopitka, zupa śledziowa) to stare, tradycyjne danie, które gościło głównie pod
strzechą, rzadziej na pańskich stołach. Jest to więc potrawa prosta, uboga w składniki, często
spożywana na wsiach kujawskich w okresie Adwentu, Wielkiego Postu, w Środę Popielcową,
Wielki Piątek, jak również w ciągu roku - w piątki. Podawano ją jako danie obiadowe,
z ziemniakami uprzednio ugotowanymi w mundurkach i obranymi,. Jednak szczególnie
kojarzy się ona z Wigilią – wówczas rosopita stanowiła jedno z dań podawanych na
wieczerzę (kolację). Potwierdzają to informacje zawarte w wywiadach etnograficznych.
„I taki był wigilijny zapach śledzia, cebuli, zapach Wigilii”– czytamy w jednym z wywiadów.
„Kiedyś, jak była bieda, często brakowało podstawowych produktów, takich jak kartofle,
śledzie. Dlatego przyrządzano rosopitę na Wigilię, aby przez cały rok tych produktów
w domu nie zabrakło”. Rosopita przyrządzana jest w kujawskich domach do dziś dnia. Jednak
nie jest znana na terenie całych Kujaw, a jedynie w niektórych ich obszarach (okolice
Bądkowa, Włocławka, Radziejowa, Lubrańca, Izbicy Kujawskiej). Trudno jest znaleźć
przepis na nią w książce kucharskiej. Receptura przekazywana była bowiem z pokolenia na
pokolenie ustnie. Młode gospodynie uczyły się ją przyrządzać od swoich matek, babć.
Informację z przepisem znajdziemy w książce „Kuchnia z rodowodem. Potrawy i produkty
tradycyjne województwa kujawsko-pomorskiego” Grażyny Szelągowskiej, etnografa
w Muzeum Etnograficznym im. Marii Znamierowskiej-Prüfferowej w Toruniu. Nazwa
potrawy pochodzi prawdopodobnie od tego, że zupa była rzadka, jak rosół, stąd przedrostek
„roso-”. A że potrawę częściej spożywa się popijając niż jedząc łyżką, stąd drugi człon nazwy
„pita”, „pitka”.