Diagnoza stanu przedsiębiorstw sektora rolno

DIAGNOZA STANU PRZEDSIBIORSTW SEKTORA ROLNO-PRODUKCYJNEGO
W ZAKRESIE WYKORZYSTYWANIA INTERNETU
MAŁGORZATA ZAJDEL,
MAŁGORZATA MICHALCEWICZ,
CEZARY GRAUL
Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy
Streszczenie
W artykule przedstawiono wyniki badaĔ przeprowadzone wĞród wszystkich
członków Związku Pracodawców – DzierĪawców i WłaĞcicieli Rolnych w Bydgoszczy. Badania przeprowadzono w drugim kwartale 2007 roku posługując siĊ metodą
sondaĪu diagnostycznego. Badania wykazały, Īe skutecznym narzĊdziem pozyskiwania informacji jest Internet oraz specjalistyczne serwisy internetowe. Ankietowani
dostrzegają rolĊ i znaczenie Internetu w prowadzeniu swojej działalnoĞci.
Słowa kluczowe: technologia informacyjna, usługi elektroniczne
1. Wstp
W obecnych warunkach gospodarki rynkowej gospodarstwa rolne i przedsibiorstwa ponosz
pełne ryzyko swoich działa i s zmuszone do pozyskiwania aktualnych informacji, a take umiejtnoci ich analizowania. Istotn rol w procesie pozyskiwania informacji odgrywa teraz Internet.
Według Adamusa informacja „...obok zasobów materialnych i ludzkich stanowi strategiczny zasób
organizacji...”, a „… zakres i struktura posiadanych przez człowieka informacji o rzeczywistoci,
tworzce sie poznawcz decyduj o jego zachowaniu si...” (Adamus 2001). Zakres i dokładno
posiadanych informacji zaley od skali i charakteru prowadzonej działalnoci, gdzie informacja
staje si jednym z najbardziej poszukiwanych towarów (Krajewski 1996).
Obserwujc stan informatyzacji krajowych przedsibiorstw z sektora rolnego, produkcyjnego,
usługowego i handlowego, naley stwierdzi, e wiele z nich znajduje si cigle na pocztkowym
etapie zastosowa informatyki we wspomaganiu zarzdzania. Okazuje si, e stan jest niezadowalajcy, a co si z tym wie słabo s zaspokajane informacyjne potrzeby zarzdzania szczebla
strategicznego i taktycznego. Problemem trudnym do rozwizania jest odpowiednie pozyskanie,
zorganizowanie i uporzdkowanie informacji dla prognozowania ekonomicznego, ewidencji, kontroli i koordynacji oraz oceny procesów technologicznych, produkcyjnych i ekonomicznych.
2. Cel, metoda i organizacja bada
Celem bada było dokonanie analizy wykorzystywania sieci Internet w przedsibiorstwach rolnych (M
P) i gospodarstwach rolnych wród wszystkich 81 członków Zwizku Pracodawców –
Dzierawców i Włacicieli Rolnych w Bydgoszczy. Badania przeprowadzono w 2007 roku, stosujc ankiet standaryzowan w oparciu o kwestionariusz. Szczegółowo metodyk badan opisano
w artykule pt: „Diagnoza stanu przedsibiorstw sektora rolno-produkcyjnego w zakresie wykorzystania technik komputerowych”.
Małgorzata Zajdel, Małgorzata Michalcewicz, Cezary Graul
Diagnoza stanu przedsiĊbiorstw sektora rolno-produkcyjnego
w zakresie wykorzystywania Internetu
227
3. Wyniki bada
Dokonujc analizy formy prawnej ankietowanych w aspekcie wielkoci gospodarstwa okazało
si, i wród badanych dominowały spółki z o.o. (28,9%) i indywidualne gospodarstwa rolne
(28,9%) wród gospodarstw o powierzchni od 300 do 1000 ha.
Na drugim miejscu znalazły si równie w wikszoci spółki z o.o. w przedziale powyej 1000 ha
powierzchni (tab. 1).
Tabela 1. Forma prawna gospodarstwa rolnego, a jego wielkoĞü
Forma prawna gospodarstwa
rolnego
Rolnik indywidualny
Spółka z o.o.
Spółdzielnia
Gospodarstwo pomocnicze
Do 300ha
5
2
0
0
Wielko gospodarstwa
300-1000ha Powyej 1000ha
11
2
11
6
0
0
1
0
ħródło: opracowanie własne
Okazało si, e dostpno łcza internetowego odnotowano wród 35 gospodarstw i przedsibiorstw, co stanowi ponad 90% badanych. Oznacza to wic, e pomimo wczeniejszych trudnoci
z uzyskaniem dostpu do Internetu na obszarach wiejskich obecnie sytuacja ta uległa znaczcej
poprawie. Mona wic sdzi, i sami ankietowani dostrzegaj rol i znaczenie Internetu w prowadzeniu swojej działalnoci.
Badanie wykazało, e ponad 60,5% respondentów korzysta z Internetu codziennie, 23,7% kilka
razy w tygodniu, a grupa 5,3% ankietowanych wcale nie korzysta z Internetu. Jeli wzi pod
uwag, e 8% ankietowanych nie posiada dostpu do Internetu to w/w grupa osób moe nie korzysta z Internetu włanie z braku łcza internetowego. (rys. 1).
228
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZĄDZANIA WIEDZĄ
Seria: Studia i Materiały, nr 10, 2007
Intensywno
wykorzystywania Internetu przez kadr
zarzdzajc
5,30%
wcale
raz w miesicu
0%
kilka razy w miesicu
0%
raz w tygodniu
10,50%
kilka razy w tygodniu
23,70%
codziennie
60,50%
0,00% 10,00
%
20,00
%
30,00 40,00
%
%
50,00
%
60,00
%
70,00
%
Rysunek 1 IntensywnoĞü wykorzystania Internetu
ħródło: opracowanie własne
Jeli chodzi o główny cel wykorzystywania Internetu, to badani najczciej wykorzystuj Internet w celu wyszukiwania informacji – 81,6%, nastpnie do pobierania dokumentów - 73,1 %,
wysyłania i odbierania korespondencji – 73,1%, do obsługi operacji bankowych 71,1% i do biecej komunikacji 21,1%.
Wykorzystywanie Internetu
90,00%
80,00%
70,00%
60,00%
50,00%
40,00%
30,00%
20,00%
10,00%
0,00%
81,60%
73,70%
71,10%
73,70%
21,10%
w celu wysyłania i
wyszukiwania informacji
odbierania korespondencji
w celu biecej
komunikacji za pomoc
komunikatorów
do obsługi bankowej
do pobierania
dokumentów, wniosków,
formularzy
Rysunek 2. Cele wykorzystywania Internetu.
ħródło: opracowanie własne
Małgorzata Zajdel, Małgorzata Michalcewicz, Cezary Graul
Diagnoza stanu przedsiĊbiorstw sektora rolno-produkcyjnego
w zakresie wykorzystywania Internetu
229
Z analizy wynika, e najwiksz rol Internet odgrywa jako ródło aktualnych informacji, zgodnie
z wczeniejsz diagnoz. Idea wiadczenia usług informacyjnych dla członków Zwizku poprzez
stron internetow oraz list mailingow wydaje si by trafn odpowiedzi na potrzeby przedsibiorstw i gospodarstw rolnych. (rys.2).
Badani respondenci wykazali bardzo due zainteresowanie otrzymywaniem od Zwizku biecych informacji przydatnych w ich działalnoci za porednictwem poczty elektronicznej. Grupa
82% ankietowanych jest tak form usługi zainteresowana, a tylko 18% nie wyraziło swojego
zainteresowania. Z tej grupy badawczej 8% ankietowanych nie posiada łcza internetowego i std
moe wynika ich brak zainteresowania.
Funkcjonowanie Polski w strukturach Unii Europejskiej spowodowało rozwój aktywnoci
urzdów i instytucji w zakresie komunikacji elektronicznej. 50% badanych stwierdziła, e otrzymuje informacje z instytucji i urzdów drog elektroniczn.
Wród najczciej odwiedzanych stron internetowych ankietowani wskazali na pierwszym
miejscu stron Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi – 76,3%. Ponad połowa respondentów
wskazała stron Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – 60,5% oraz Agencji Rynku
Rolnego -52,6%. Jak wynika z poniszego zestawienia strony powicone rolnictwu ciesz si
wród badanych najwikszym zainteresowaniem. Ma to zwizek z wanymi dla tej grupy informacjami, które s tam zamieszczane. (rys. 3).
Najcz
ciej odwiedzane strony internetowe
inne
26,3%
Urzdy Administracji Samorzdowej
5,30%
Agencja Nieruchomoci Rolnej
10,50%
Agencja Rynku Rolnego
52,60%
60,50%
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
Ministerstwo Rolnictwa I Rozwoju Wsi
76,30%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
Rysunek 3 NajczĊĞciej odwiedzane strony internetowe
ħródło: opracowanie własne
Wan rol dla przedsibiorstw i gospodarstw rolnych odgrywaj rolnicze serwisy internetowe.
Grupa 76% ankietowanych zadeklarowała stałe korzystanie z takich serwisów, co oznacza, e
badani poszukuj tam informacji przydatnych w prowadzeniu swojej działalnoci.
Jak wynika z analizy bada wanym narzdziem internetowym s wyszukiwarki internetowe,
bowiem a 74% ankietowanych potrafi z nich korzysta.
Wród ankietowanych najwikszym zainteresowaniem ciesz si informacje o funduszach unijnych przeznaczonych dla sektora rolnego. Takich informacji poszukuje, a 81,6% ankietowanych.
Tematyk rolnictwa jest zainteresowanych 71,1% badanych, podobnie jak informacj o cenach
230
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZĄDZANIA WIEDZĄ
Seria: Studia i Materiały, nr 10, 2007
produktów rolnych – 60,5%. Ankietowani interesuj si równie informacjami o zbycie produkcji
rolnej – 42,1% i informacjami o cenach pasz i urzdzeniami do produkcji rolnej – 28,9% (rys. 4).
Jakich informacji poszukuj Pastwo w Internecie najcz
ciej
[%]
Informacji przydatnych w zarzdzaniu przedsibiorstwem
21,1
informacji o moliwoci zbytu produkcji rolnej
42,1
26,3
wiadomoci o metodach produkcji
aktualnoci na temat rolnictwa
71,1
o cenach paszy i urzdze do produkcji rolnej
28,9
o cenach produktów rolnych
60,5
o funduszach dla rolnictwa i przedsibiorstw
81,6
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
Rysunek 4. Jakich informacji poszukują PaĔstwo w Internecie najczĊĞciej
ħródło: opracowanie własne
Z uwagi na fakt, e coraz wicej transakcji handlowych dokonywanych jest za porednictwem
Internetu, w kolejnym pytaniu zapytano badanych czy korzystaj z internetowej, rolniczej Warszawskiej Giełdy Towarowej. Tylko 18,4% korzysta z tej formy. Mona zatem przypuszcza, e
pozostała cz badanych nie posiada wiedzy, e równie moliwa jest taka forma dokonywania
transakcji i pozyskiwania informacji, na przykład o cenach lub o trendach zmian w popycie
i sprzeday na rynkach rolnych.
Sporód badanych 81% korzysta z poczty elektronicznej. Informacja ta wskazuje, e planowane wiadczenie usługi mailingowej spotka si z zainteresowaniem członków Zwizku i moliwy bdzie wzajemny przepływ informacji. Za porednictwem Internetu zakupu rónych produktów i towarów dokonuje 36,8% ankietowanych. Jeeli wzi pod uwag bardzo szybki rozwój
handlu elektronicznego naley przypuszcza, e równie wród badanej populacji forma ta zyska
wicej zwolenników. Grupa 2,6% nie udzieliła odpowiedzi na to pytanie.
4. Wnioski
Potencjał rozwojowy przedsibiorstw rolnych w duej mierze zaley od umiejtnoci wykorzystania nowych rozwiza w sferze produkcyjnej i zarzdczej oraz od umiejtnoci pozyskiwania
rodków finansowych na planowane inwestycje. Skutecznym narzdziem pozyskiwania informacji
na ten temat jest obecnie Internet oraz specjalistyczne serwisy internetowe, a take szkolenia dla
pracowników i kadry zarzdzajcej. Rol Zwizku powinno by transferowanie tej wiedzy do
swoich członków w szybki i skuteczny sposób. Na pewno bdzie to moliwe dziki powstałej
stronie internetowej w ramach realizowanego projektu oraz dziki opracowaniu bazy e-mailowej
członków do których bd wysyłane informacje. Dziki temu wzronie jako wiadczonych
usług, a wiele przedsibiorstw bdzie mogła uzyska szybk i aktualn informacj.
Małgorzata Zajdel, Małgorzata Michalcewicz, Cezary Graul
Diagnoza stanu przedsiĊbiorstw sektora rolno-produkcyjnego
w zakresie wykorzystywania Internetu
231
Bibliografia
1.
Adamus W; 2001. Zarzdzanie przedsibiorstwem gospodarki ywnociowej. w: Rozwój
regionalny w apekcie integracji z Uni Europejsk. AR Kraków, s.9
2. Krajewski J;1996. Cenniejsze ni kapitał, Businessman, nr 6/63, s. 16
3. Zajdel M: Badanie potrzeb w zakresie usług IT dla M
P i gospodarstw rolnych z obszarów
wiejskich, Ekspertyza wykonana w ramach projektu KIGNET – izbowy system wsparcia konkurencyjnoci polskich przedsibiorstw, Krajowa Izba Gospodarcza 2007.
REALIZING POTENTIAL OF THE INTERNET IN THE FARMING BUSINESS
Summary
The article features findings of the research carried out among members of the
Bydgoszcz Society of Employers and Farmers. The research was conducted between
April and June 2007 using the Diagnostic Survey technique. It has been found that
the internet with its specialized search engines is an excellent source for finding required information. Those polled acknowledge the positive impact of the internet on
their businesses.
Keywords: information technology, e-services
Małgorzata Zajdel
Małgorzata Michalcewicz
Uniwersytet Technologiczno – Przyrodniczy
Katedra Informatyki w Zarzdzaniu
85 -792 Bydgoszcz, ul. Kaliskiego 7 bud. 3.1
e – mail: [email protected],
[email protected]