WSPÓLNA DEKLARACJA W SPRAWIE NAUKI O

WSPÓLNA DEKLARACJA W SPRAWIE NAUKI O USPRAWIEDLIWIENIU
(1997)
Papieska Rada ds. Jedności Chrześcijan & Światowa Federacja Luterańska
KATOLICY
LUTERANIE
Rozumienie usprawiedliwienia:
*
usprawiedliwienie jest dziełem trójjedynego Boga
*
z łaski i w wierze w zbawcze działanie Chrystusa, a nie na podstawie naszych zasług zostajemy przyjęci przez Boga i otrzymujemy Ducha Świętego, który odnawia
nasze serca, uzdalnia nas i wzywa do dobrych uczynków
*
tylko przez Chrystusa zostajemy usprawiedliwieni, przyjmując w wierze to zbawienie
*
jako grzesznicy nasze nowe życie zawdzięczamy wyłącznie miłosierdziu Bożemu, które sprawia przebaczenie i wszystko czyni nowe; miłosierdzie to możemy
otrzymać jako dar i przyjąć we wierze, nigdy natomiast - w jakiejkolwiek bądź formie - nie możemy na nie zasłużyć
.
katolicy, którzy czują się zobligowani do przestrzegania wielu kryteriów, nie negują
gdy luteranie podkreślają jedyne w swoim rodzaju znaczenie kryterium(nauki o
przez to szczególnej funkcji orędzia o usprawiedliwieniu.
usprawiedliwieniu), nie negują przez to powiązania i znaczenia wszystkich prawd
wiary.
wspólny cel: wyznawanie we wszystkim Chrystusa
Gdy katolicy mówią, że człowiek "współdziała" podczas przygotowania
Luteranie nie zaprzeczają, że człowiek może odrzucić działanie łaski. Gdy
usprawiedliwienia ... to widzą w takiej personalnej akceptacji działanie łaski a nie
podkreślają, że człowiek może tylko przyjmować (mere possive) usprawiedliwienie, to
czyn człowieka wynikający z własnych sił.
negują przez to wszelką możliwość własnego wkładu człowieka do usprawiedliwienia,
lecz nie jego pełne osobiste zaangażowanie we wierze, dokonujące się pod wpływem
Słowa Bożego.
Gdy katolicy podkreślają, że odnowa wewnętrznego człowieka zostaje darowana
Gdy luteranie podkreślają, że sprawiedliwość Chrystusa jest naszą sprawiedliwością, ... ,
wierzącemu przez przyjęcie łaski, to pragną przez to powiedzieć, że przebaczająca łaska że łaska Boża jest przebaczającą miłością (życzliwością Boga), nie negują przez to
Boża jest zawsze związana z darem nowego życia, który w Duchu Świętym przejawia się w odnowy życia chrześcijanina, lecz chcą wyrazić, że usprawiedliwienie zachowuje
czynnej miłości; jednak przez to nie negują, że Boży dar łaski w usprawiedliwieniu
niezależność od ludzkiego współdziałania i nie jest też zależne od przyczyniającego się do
pozostaje niezależny od ludzkiego współdziałania.
odnowy życia działania łaski w człowieku.
Wiara ta jest czynna w miłości; dlatego chrześcijanin nie może i nie powinien pomijać uczynków. Jednak wszystko, co w człowieku poprzedza wolny dar wiary i po nim następuje,
nie jest podstawą usprawiedliwienia i nie przyczynia się do niego.
Gdy według katolickiego rozumienia podkreślona zostaje odnowa życia przez łaskę
w nauce o "usprawiedliwieniu tylko przez wiarę" odnowa sposobu życia, która jest
usprawiedliwiającą, to ta odnowa we wierze, nadziei i miłości jest zdana zawsze na
koniecznym następstwem usprawiedliwienia i bez której nie może być wiary, zostaje
bezdenną łaskę Bożą; nie wnosi ona wkładu do usprawiedliwienia, którym
wprawdzie odróżniona, lecz nie oddzielona od usprawiedliwienia.
moglibyśmy się chlubić przed Bogiem
Grzeszność usprawiedliwionego:
Duch Święty jednoczy w chrzcie człowieka z Chrystusem, usprawiedliwia i rzeczywiście go odnawia; usprawiedliwiony pozostaje przez całe życie i w każdym
momencie w stanie zależności od bezwarunkowo usprawiedliwiającej łaski Bożej; nie jest jeszcze wolny od napierającej mocy i ingerencji grzechu; nie omija go też
trwająca przez całe życie walka z egoistycznym pożądaniem starego człowieka, wymierzonym przeciw Bogu. Również usprawiedliwiony, jak o tym świadczy Modlitwa Pańska,
musi prosić Boga codziennie o przebaczenie; jest nieustannie wzywany do nawrócenia i pokuty, ciągle też otrzymuje gwarancję przebaczenia.
Katolicy uważają, że łaska Jezusa Chrystusa, która jest udzielana w chrzcie,
Luteranie rozumieją opisaną sytuację w tym sensie, że chrześcijanin jest "zarazem
usuwa wszystko, co jest "rzeczywiście" grzechem; mimo to pozostaje w człowieku
sprawiedliwym grzesznikiem"; powiadają, że usprawiedliwiony jest także
pewna skłonność (konkupiscencja), która wywodzi się z grzechu i ku niemu zmierza.
grzesznikiem i jego sprzeciwianie się Bogu jest prawdziwie grzechem, to nie
Według katolickiego przekonania dojście do skutku ludzkich grzechów wymaga zaprzeczają, że mimo grzechu jest w Chrystusie złączony z Bogiem, a jego grzech
obecności elementu personalnego, toteż przy jego braku nie można uważać za jest grzechem poskromionym.
grzech we właściwym sensie skłonności przeciwstawiania się Bogu. Głosząc taki pogląd
katolicy nie negują, że taka skłonność nie jest zgodna z pierwotnym planem Boga
wobec człowieka, ani też, że z obiektywnego punktu widzenia jest ona sprzeciwianiem się
Bogu i przedmiotem trwającej przez całe życie walki; wdzięczni za zbawienie przez
Chrystusa pragną podkreślić, że skłonność do sprzeciwiania się Bogu nie zasługuje
na karę wiecznej śmierci i nie oddziela usprawiedliwionego od Boga. Gdy jednak
usprawiedliwiony oddziela się od Boga umyślnie, wówczas nie wystarcza
wznowione przestrzeganie przykazań, lecz musi w sakramencie pojednania przyjąć
przebaczenie i pokój przez słowo absolucji, które zostaje nam udzielone mocą
pojednawczego dzieła Boga w Chrystusie.
Zakon i Ewangelia:
Wyznajemy wspólnie, że człowiek, który wierzy Ewangelii, zostaje usprawiedliwiony niezależnie od uczynków zakonu. Chrystus wypełnił zakon oraz przezwyciężył go
przez swoją śmierć i zmartwychwstanie jako drogę do zbawienia. Wyznajemy zarazem, że przykazania Boże zachowują ważność dla usprawiedliwionego, i że Chrystus w
swoim Słowie i życiu daje wyraz woli Boga, która także dla usprawiedliwionego jest wytyczną jego postępowania.
Ponieważ zakon jako droga zbawienia jest wypełniony i przezwyciężony przez Ewangelię, Luteranie zwracają uwagę, że odróżnienie zakonu i Ewangelii, jak i ustanowienie właściwej
katolicy mogą powiedzieć, że Chrystus nie jest prawodawcą w znaczeniu Mojżesza. Gdy relacji między nimi, ma istotne znaczenie dla rozumienia usprawiedliwienia. Zakon w
katolicy podkreślają, że usprawiedliwiony jest zobowiązany do przestrzegania swojej teologicznej funkcji jest żądaniem i oskarżeniem, któremu podlega przez całe
przykazań Bożych, to nie negują przez to, że Jezus Chrystus obiecał łaskę
życie każdy człowiek, również chrześcijanin, o ile jest grzesznikiem; zakon odkrywa
wiecznego życia dzieciom Bożym.
jego grzechy po to, aby w wierze w Ewangelię poddał się całkiem miłosierdziu
Bożemu w Chrystusie, gdyż tylko dzięki niemu uzyskuje usprawiedliwienie.
Pewność zbawienia:
Wyznajemy wspólnie, że wierzący mogą zaufać miłosierdziu i obietnicom Bożym. Również w obliczu własnej słabości i różnorodnych oznak zagrożenia swej wiary,
mogą mocą śmierci i zmartwychwstania Chrystusa szukać oparcia w skutecznej obietnicy łaski Bożej w Słowie i sakramencie, i być w ten sposób pewnymi tej
łaski.
Katolicy są w stanie uznać szczególną troskę reformatorów, aby wiara nie była poleganiem Reformatorzy w sposób szczególny podkreślali, że w przypadku pokusy wierzący nie
na własnym doświadczeniu, lecz opierała się na obiektywnej rzeczywistości obietnicy
ma spoglądać na siebie, lecz całkiem na Chrystusa i tylko w Nim pokładać
Chrystusa, i aby przedmiotem ufności było tylko Słowo jego obietnicy (por. Mt 16, 19; 18, nadzieję. W ten sposób ufając Bożej obietnicy jest pewny swego zbawienia, aczkolwiek
18). Zgodnie z II Soborem Watykańskim katolicy powiadają: wierzyć oznacza gdy spogląda na siebie, to nigdy nie uzyskuje pod tym względem poczucia bezpieczeństwa.
powierzyć samego siebie całkiem Bogu, który wyzwala nas z ciemności grzechu i
śmierci oraz wskrzesza do życia wiecznego; Nikt nie może powątpiewać w Boże
miłosierdzie i zasługę Chrystusa. Jednak każdy może się martwić o swoje zbawienie,
gdy spogląda na własne słabostki i niedostatki. Mimo całej wiedzy o własnej zawodności,
wierzący może być pewny tego, że Bóg chce jego zbawienia.
Dobre uczynki usprawiedliwionego:
Wyznajemy wspólnie, że dobre uczynki - życie chrześcijańskie we wierze, nadziei i miłości - wynikają z usprawiedliwienia i są jego owocami. Gdy usprawiedliwiony żyje w
Chrystusie i działa w ramach otrzymanej łaski, wówczas, mówiąc biblijnie, przynosi dobry owoc. Dla chrześcijanina, o ile walczy przez całe życie z grzechem, ten skutek
usprawiedliwienia jest zarazem zobowiązaniem, które ma wypełnić; dlatego Jezus i pisma apostolskie napominają go do spełniania uczynków miłości.
Według poglądu katolickiego, dobre uczynki wynikające z łaski i działania Ducha
Również u luteran istnieje idea zachowania łaski oraz wzrostu w łasce i wierze.
Świętego przyczyniają się do wzrostu łaski, tak że sprawiedliwość otrzymana od Boga Wprawdzie podkreślają, że sprawiedliwość jako przyjęcie przez Boga i jako udział w
zostaje zachowana, natomiast wspólnota z Chrystusem ulega pogłębieniu. Gdy katolicy sprawiedliwości Chrystusa jest zawsze doskonała, lecz jednocześnie powiadają, że
trzymają się dobrych uczynków rozumianych jako "zasługa", to pragną przez to
jej skutki mogą mieć w życiu chrześcijańskim tendecję wzrostową. Dobre
powiedzieć, że uczynkom tym według biblijnego świadectwa jest obiecana zapłata uczynki chrześcijanina luteranie uważają za "owoce" i "znaki" usprawiedliwienia,
w niebie. Pragną oni podkreślić odpowiedzialność człowieka za jego działanie, lecz przez nie za własne "zasługi", natomiast życie wieczne - zgodnie z Nowym Testamentem to nie chcą kwestionować, a tym bardziej zanegować charakteru dobrych uczynków rozumieją jako niezasłużoną "zapłatę" w znaczeniu spełnienia wobec wierzących Bożej
jako daru, tego, że samo usprawiedliwienie pozostaje stale niezasłużonym
obietnicy.
darem łaski.