Rumianek bezpromieniowy oko∏o 60 lat temu rÛs∏ tylko

4600_U_20_A_01_08.qxd
4/4/11 5:46 PM
Page 11
(Black plate)
RoÊliny i zwierz´ta wokó∏ nas
T5. Ciekawostki
Rumianek bezpromieniowy oko∏o 60 lat temu rós∏ tylko w Ameryce Pó∏nocnej. Szarobrunatne nasiona (nie∏upki) tego gatunku znalaz∏y si´ przez przypadek w skrzyniach z przewo˝onym towarem. Skrzynie z jednego z portów
w Ameryce Pó∏nocnej przewieziono przez Ocean Atlantycki do portu we
Francji, a stamtàd Êrodkami transportu do sàsiednich paƒstw. W ten sposób
rumianek zadomowi∏ si´ na sta∏e w Europie Zachodniej.
Niemiecki poeta Johann Wolfgang Goethe, spacerujàc w okolicach Rzymu,
zerwa∏ owoce jednej z roÊlin. Przyniós∏ je do domu i w∏o˝y∏ do szuflady.
Pewnej nocy zbudzi∏y go dziwne trzaski i stuki. Kiedy rozejrza∏ si´ po pokoju,
w p∏omieniu Êwiecy zobaczy∏ przelatujàce w powietrzu przedmioty wielkoÊci
nasion Êliwki. Podszed∏ do stolika i otworzy∏ szuflad´. Zobaczy∏ w niej zasuszone owoce, z których rozsypa∏y si´ nasiona. Niektóre z nich wydosta∏y si´
same na zewnàtrz pokoju z niedomkni´tej szuflady. By∏y to nasiona roÊliny
o nazwie akant.
Rysunek 8. Rumianek bezpromieniowy
Rysunek 9. Akant
Prawdziwym „artylerzystà”, rosnàcym w lasach liÊciastych, jest fio∏ek dziki,
którego owoce p´kajà na trzy cz´Êci, a z ka˝dej z nich wydostaje si´ samorzutnie mnóstwo nasion. Podobnie jak fio∏ek strzelajà nasiona niecierpka
pospolitego i tryskawca spr´˝ystego.
– 11 –
4600_U_20_A_01_08.qxd
4/4/11 5:46 PM
Page 12
(Black plate)
RoÊliny i zwierz´ta wokó∏ nas
PomyÊl i wykonaj
M1. Wykonaj
polecenia.
a) Nazwij oznaczone strza∏kà organy roÊlinne. OkreÊlenia wybierz z ramki
i wpisz obok strza∏ek.
......................................
......................................
......................................
......................................
......................................
......................................
kwiat, owoc, liÊç, korzeƒ, ∏odyga, pàk kwiatowy
b) Otocz p´tlà organ, na którym znajdujà si´ czapeczka i w∏oÊniki oraz
okreÊl ich rol´.
czapeczka
..................................................................................................................
..................................................................................................................
w∏oÊniki
..................................................................................................................
..................................................................................................................
– 12 –