Język rosyjski

Transkrypt

Język rosyjski
Język rosyjski
(русский язык, russkij jazyk; dawniej też język wielkoruski) – język należący do grupy
języków wschodniosłowiańskich, posługuje się nim jako pierwszym językiem około 145 mln
ludzi, ogółem (wg różnych źródeł) 250-300 mln. Jest językiem słowiańskim należącym do
rodziny indoeuropejskich. Jest językiem urzędowym w Rosji, Kirgistanie i na Białorusi,
natomiast w Kazachstanie jest językiem oficjalnym oraz jest jednym z pięciu języków
oficjalnych a jednocześnie jednym z sześciu języków konferencyjnych Organizacji Narodów
Zjednoczonych. Posługuje się pismem zwanym grażdanką, graficzną odmianą cyrylicy
powstałą na skutek jej upraszczania.
Wyróżnia się 3 grupy dialektów:



północne (okająca i wymawiająca g jako g, np. nogá),
południowe (akająca i wymawiająca g jako h, np. nahá),
przejściowe (akająca i wymawiająca g jako g, np. nagá – oficjalna).
W czasach ZSRR język rosyjski był nauczany obowiązkowo we wszystkich krajach Układu
Warszawskiego. Współcześnie stracił tam nieco na znaczeniu ze względu na wyparcie ze
szkół przez języki Europy Zachodniej (takie jak angielski czy niemiecki), utratę znaczenia
obszarów rosyjskojęzycznych pod względem gospodarczym, kulturowym, naukowym i
militarnym oraz przez rządowe akcje skierowane przeciw używaniu języka rosyjskiego (kraje
bałtyckie, Ukraina, Gruzja).
Język rosyjski zapisywany jest grażdanką, wprowadzoną przez Piotra Wielkiego uproszczoną
wersją cyrylicy, następnie nieco uproszczonej w 1918. Od tego czasu składa się z 33 liter
(jednak patrz niżej, co do litery ё). Litery э i я zostały wprowadzone w 1710, й w 1735, a ё w
1797. Oficjalny kształt liter został zatwierdzony w 1708. Modyfikacje alfabetu objęły też
wykreślenie niektórych liter. Były to: i, iżyca, fita, omega, zieło, ksi, psi, dwa jusy i jać.
Litera ё jest używana rzadko, z reguły w słownikach, książkach dla dzieci, podręcznikach dla
uczących się rosyjskiego oraz niekiedy w nazwach towarowych, albo kiedy trzeba rozróżnić
sens: все – всё (wszyscy – wszystko), небо – нёбо (niebo – podniebienie). Zazwyczaj
zapisywana jest jako е (np. Алла Пугачёва jest zapisywana jako Алла Пугачева). W treści
artykułów
rosyjskiej
Wikipedii
litera
ё
jest
zawsze
używana.
Litera ъ w latach 20. i 30. była zamieniana apostrofem. Obecnie taki sposób oddawania litery
ъ można spotkać w rękopisach osób starszych.
Jeśli wziąć pod uwagę język mówiony, najbliższymi językami pokrewnymi są białoruski i
ukraiński,
również
należące
do
grupy
języków
wschodniosłowiańskich.
Na podstawowe słownictwo, zasady słowotwórstwa oraz – do pewnego stopnia – odmiany i
styl literacki rosyjskiego miał wpływ język cerkiewnosłowiański. Ten ostatni stanowił
rozwinięcie i częściowo pokrywał się z językiem staro-cerkiewno-słowiańskim używanym w
rosyjskiej cerkwi ortodoksyjnej. Wiele słów współczesnego rosyjskiego jest bliższych w
formie współczesnemu bułgarskiemu niż ukraińskiemu czy białoruskiemu. Jednak w
niektórych dialektach zachowały się formy wschodniosłowiańskie. W pewnych przypadkach
stosowane są obydwie formy – wschodniosłowiańska i cerkiewnosłowiańska – z niewielkimi
różnicami znaczeniowymi. P
W języku rosyjskim nazwy sportów zaczerpnięte są z angielskiego, np. баскетбол
(baskietboł) – piłka koszykowa. Piłka po rosyjsku to z kolei мяч (miacz) (porównaj czeskie
míč). Nazwy miesięcy pochodzą wprost z łaciny, np. январь (janwar´) – styczeń.
Historię rosyjskiego języka literackiego dzieli się umownie na trzy
okresy:



okres staroruski (XI-XIV / XVI wiek), w którym powstała literatura ruska i następnie
rozwijała się odmiennie w różnych częściach Rusi na skutek rozbicia dzielnicowego
kraju. Największy wpływ na rozwój języka rosyjskiego wywarła północno-wschodnia
część kraju (księstwa: Włodzimierskie, Suzdalskie, Rostowskie, Moskiewskie,
Białojezierskie, Twerskie, Muromskie i inne).
okres zjednoczeniowy (XVI-XVIII wiek), zwany również „okresem moskiewskim”, w
którym aspiracje zjednoczeniowe Księstwa Moskiewskiego doprowadziły do
odbudowy ponadlokalnej, ogólnoruskiej literatury. W okresie tym zanikła literatura
ruska w Wielkim Księstwie Litewskim, ustępując polskiemu językowi literackiemu.
okres nowożytny (od przełomu XVIII i XIX wieku), w którym rosyjski język literacki
się ostatecznie ukształtował.
Język rosyjski, podobnie jak większość języków europejskich, ulegał silnym wpływom innych
języków. Były to kolejno: staronordyjski, staro-cerkiewno-słowiański, greka, tatarski, polski,
niemiecki, francuski i ostatnio angielski.
Tłumaczenia – język rosyjski:
Oferujemy tłumaczenia zwykle, specjalistyczne, techniczne, przysięgłe, konsekutywne i
symultaniczne. Przy realizacji zlecenia tłumacze dobierani są indywidualnie w zależności od
tematyki oraz specjalizacji tekstu.
Projekty oraz tłumaczenia przyjmujemy oraz dostarczamy pocztą, firmą kurierską, osobiście,
faksem, pocztą elektroniczną. Jeśli potrzebują Państwo tłumaczenia z języka rosyjskiego lub
na język rosyjski – prosimy o kontakt. Udzielimy wszelkich niezbędnych informacji.
Współpracujemy z najlepszymi tłumaczami w kraju.
Zlecenie tłumaczenia można złożyć drogą e-mailową, za pomocą formularza lub przez
telefon. Po otrzymaniu zlecenia natychmiast przystępujemy do tłumaczenia.
Wybrane dziedziny i obszary tłumaczeń w zakresie języka
rosyjskiego:






Ekonomia, prawo, finanse, ubezpieczenia – umowy cywilne i handlowe, analizy
księgowe, raporty spółek, oferty, prezentacje, biznesplany, studia opłacalności i wiele
innych dokumentów i opracowań.
Informatyka, elektronika, szeroko pojęta inżynieria z rożnych specjalistycznych
dziedzin techniki (np. technika wojskowa, grzewcza i ciepłownicza, klimatyzacja,
motoryzacja) – oferty, schematy, instrukcje obsługi, opisy.
Ekologia, rolnictwo, biotechnologia.
Medycyna, farmacja, technika medyczna.
Marketing i sprzedaż – oferty, publikacje marketingowe – foldery, ulotki, prezentacje,
strony www, inne.
Unia Europejska, fundusze strukturalne, projekty i partnerstwa, dofinansowanie,
dotacje – wszelkie dokumenty partnerstw i związane z aplikacją i realizacje projektów
unijnych, wsparcie tłumaczeń z i na serbski , warsztatów i spotkań roboczych
partnerstw ponadnarodowych, tłumaczenia archiwów, dzienników, publikacji,
raportów, sprawozdań.