Rzeźba Amor na Pegazie Amor na Pegazie Amor na Pegazie

Rzeźba Amor na Pegazie
Wcześniejsze nazwy: Statue Amor auf dem Pegasus reitend (do 1945)
Data powstania: 1913 (1914)
Autor: Theodor von Gosen
Miejsce: Wrocław, Stare Miasto – Park Mikołaja Kopernika
Kim (czym) był?
Zarówno Amor jak i Pegaz to postacie mitologiczne. W tym przypadku
waŜniejsze od tego jak wyglądają, wydaje się być to, co symbolizują. Amor jest
rzymskim odpowiednikiem Erosa, boga miłości i namiętnosci. Przedstawiany był
jako piękny mlodzieniec, a jego nieodłącznym atrybutem był łuk ze strzałami,
którymi strzelał w zakochanych, aby ich połączyć. W późniejszych wiekach
był ukazywany jako grubiutki bobas z łukiem – Amorek.
Pegaz zaś to skrzydlaty koń, zrodzony z krwi meduzy, który słuŜył samemu
Zeusowi. Uderzenie jego kopyta miało otworzyć źródło Hipokrene poświęcone
muzom, które pobudzało natchnienie. Właśnie dlatego pegaz jest symbolem poezji
i natchnienia artystycznego.
Całość moŜna odczytać jako, symboliczny związek miłości (Amor) z poezją
(Pegaz). Był częścią nowej Promenady Staromiejskiej, która miała być oazą zieleni
i spokoju wokół centrum miasta, dającą wytchnienie wsród wielu edukacyjnych
pomników i inspirujących dzieł sztuki. I w tej roli spełnił się znakomicie – ponoć
sam Henryk Worcell recytował wiersze Rafała Wojaczka w cieniu Amora i Pegaza.
Architektura
Monumentalna rzeźba plenerowa została odlana w całości (jako jeden
element) z brązu. Ma wysokość ok. 2 m i stoi na dwumetrowym wapiennym
prostokątnym postumencie z cokołem i gzymsem. Na trzonie brak większych napisów
i tablic, jedyny napis wyryto na tylnym półokrągłym, krótszym boku. Jest to data
odsłonięcia, wyraŜona złotymi cyframi rzymskimi „MCMXIV” (1914). Zwrócone
ku północy dzieło, przedstawia nagiego, szczupłego młodzieńca (Amora)
dosiadającego skrzydlatego konia (Pegaza).
Zwierzę jest zwrócone ku północy, nad przednimi nogami, z boków wyrastają
małe skrzydełka. Uniesiona prawa przednia noga, otwarty pyski i lekko rozdarte
chrapy dodają mu energii. Jeździec ma na głowie wianek, lewą rękę, w której
trzymał niegdyś łuk, odchyla na bok, a prawą trzyma grzywę konia. Twarz
ma zwróconą na prawo, a na plecach z łopatek wyrastają skrzydełka.
Po II. W.Ś. wojnie Amor stracił swój atrybut – łuk. W 2005 roku tym razem
Pegaz stracił ogon i kopyto. Dwa lata później konserwator zabytków zadecydował
o poddaniu rzeźby renowacji i dorobieniu nowego ogona i kopyta. Nowy ogon,
zrobiony z lŜejszej Ŝywicy poliestrowej wzmacnianej włóknem szklanym nie pozostał
jednak długo na swoim miejscu... Wkrótce wandale po raz kolejny go odłamali.
W tym samym czasie zastanawiano się nad dorobieniem łuku Amorowi. Obawiano
się jednak, ze moŜe on zostać kuszącym trofeum, jak chociaŜby pióro Fredry
czy szabla Szermierza i nie doprawiono nowego łuku. Jak widać ogon jest jeszcze
lepszą zdobyczą. Ponadto wyczyszczono rzeźbę i oszpecony graffiti postument.
Dzisiaj Pegaz znów czeka na ogon. Kolejny...
Autor
Jest to dzieło wybitnego artysty rzeźbiarza Theodora von Gosena. Urodzony
10. stycznia 1873 roku w Augsburgu, zajmował się rzeźbą i medalierstwem.
Akademię Sztuk Pięknych ukończył w Monachium, a w 1905 roku objął warsztaty
rzeźby z brązu na wrocławskiej ASP i kierował nimi, aŜ do końca w 1932.
Był współzałoŜycielem Związku Artystów Śląska i późniejszym jego prezesem.
Autor wielu rzeźb i posągów we Wrocławiu i na Dolnym Śląsku, Amora na Pegazie
stworzył w 1913 roku. Dzieło początkowo stało w Pawilonie Związku Artystów
Śląskich na Wystawie Stulecia organizowanej w tym samym roku na terenach
wystawowych wokół Hali Ludowej. Do parku trafiło rok później, wzbogacając
go swym niepowtarzalnym charakterem.
Gdzie się znajduje?
Rzeźba znajduje się przy fosie miejskiej w Parku Mikołaja Kopernika (dawnej
Promenadzie Staromiejskiej). Idąc od Wzgórza Partyzantów, wzdłuŜ fosy po lewej
stronie, po ok. 100 m od ul. Hugona Kołłątaja stoi Amor na Pegazie.