TREŚCI NAUCZANIA

GEOGRAFIA
treści nauczania zakres rozszerzony
5 SEMESTR
Janusz Stasiak „Ciekawi świata 2” Wydaw. OPERON
podręcznik
DZIAŁ
KLASYFIKACJA
PAŃSTW ŚWIATA
PROCESY
DEMOGRAFICZNE
TEMAT
1. Ekonomiczne i społeczne kryteria podziału państw.
2. Struktura PKB państw wysoko-, średnio- i słabo rozwiniętych
gospodarczo.
3. Aktualny podział polityczny.
4. Skutki globalizacji i integracji państw.
1. Rozwój liczby ludności na świecie .
2. Zróżnicowanie rozmieszczenia ludności na świecie
3. Ruch naturalny ludności. Fazy rozwoju demograficznego.
Konsekwencje eksplozji i regresu demograficznego.
4. Struktura wykształcenia i struktura społeczna ludności.
Zmiany na rynkach pracy.
5. Współczesne migracje ludności.
6. Zróżnicowanie procesów urbanizacyjnych i poziomu życia
ludności w miastach.
7. Struktura etniczna i narodowościowa ludności świata.
Upowszechnianie się wybranych języków.
8. Zróżnicowanie religijne. Religia a gospodarka i postawy
społeczne. Konflikty na świecie.
9. Podsumowanie działu Przykładowe zadania maturalne
ROLNICTWO
DZIAŁALNOŚĆ
GOSPODARCZA
NA ŚWIECIE
1. Przyrodnicze i społeczno-gospodarcze czynniki rozwoju rolnictwa.
Typy gospodarki rolnej.
2. Produkcja rolna a warunki naturalne i rozmieszczenie ludności.
Roślinność zmodyfikowana genetycznie.
3. Wyżywienie ludności świata.
4. Lasy dobrodziejstwem Ziemi. Racjonalna gospodarka lasem.
5. Wykorzystanie oceanów i mórz.
6. Podsumowanie działu Przykładowe zadania maturalne.
PRZEMYSŁ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Zasoby naturalne Ziemi.
Zmiany w produkcji i światowym zużyciu energii elektrycznej.
Rozwój wybranych branż przemysłu na świecie.
Okręgi przemysłowe na świecie.
Rozwój przemysłu zaawansowanej technologii.
Podsumowanie działu Przykładowe zadania maturalne
USŁUGI
1. Rozwój usług na świecie. Struktura usług a poziom rozwoju
państw na świecie.
2. Rozwój transportu na świecie. Łączność i usługi
telekomunikacyjne.
3. Handel i usługi finansowe.
4. Rozwój turystyki na świecie.
5. Podsumowanie działu Przykładowe zadania maturalne
OPIS ZAŁOŻONYCH OSIĄGNIĘĆ SŁUCHACZA
TREŚĆ NAUCZANIA/SZCZEGÓŁOWE
WYMAGANIA
OSIĄGNIĘCIA
SŁUCHACZA /SZCZEGÓŁOWE
CELE EDUKACYJNE
KLASYFIKACJA PAŃSTW ŚWIATA
Słuchacz:
Słuchacz:
1. wyróżnia kryteria podziału państw według
określa mierniki rozwoju państw na
PKB na jednego mieszkańca oraz
świecie;
Wskaźnika Rozwoju Społecznego (HDI);
rozróżnia PKB od DNB;
2. porównuje strukturę PKB państw
określa składowe elementy wskaźnika
znajdujących się na różnych poziomach
syntetyzującego HDI;
rozwoju gospodarczego;
porównuje i uzasadnia strukturę PKB
3. odczytuje na mapach aktualny podział
na jednego mieszkańca państw na
polityczny.
różnych poziomach rozwoju
gospodarczego;
klasyfikuje państwa na podstawie
mierników rozwoju gospodarczego;
lokalizuje państwa na politycznej
mapie Europy;
odczytuje na mapach aktualny podział
polityczny;
aktualizuje na bieżąco zmiany na
politycznej mapie świata.
PROCESY DEMOGRAFICZNE
Słuchacz:
1. analizuje, wyjaśnia i ocenia warunki
przyrodnicze dla osiedlania się ludzi (na
przykładach różnych regionów świata);
2. określa cechy rozmieszczenia ludności
na Ziemi, wskazując obszary jej
koncentracji i słabego zaludnienia;
3. analizuje przestrzenne różnice w
wielkości wskaźników: urodzeń, zgonów i
przyrostu naturalnego;
4. opisuje etapy rozwoju demograficznego
ludności na przykładach wybranych
państw świata;
5. ocenia konsekwencje eksplozji
demograficznej lub regresu
demograficznego w wybranych
państwach;
6. charakteryzuje przyczyny i konsekwencje
migracji ludności w różnych państwach;
7. przedstawia procesy urbanizacyjne na
świecie i zróżnicowanie poziomu życia
ludzi w miastach różnych typów i
wielkości;
8. wyjaśnia zróżnicowanie struktury
zatrudnienia w wybranych państwach i jej
związek z poziomem rozwoju państwa;
9. charakteryzuje strukturę etniczną i
narodowościową ludności świata;
10. określa strukturę funkcjonalnoprzestrzenną różnych miast i ocenia jej
zmiany wraz z rozwojem państw;
11. charakteryzuje zróżnicowanie religijne
ludności świata i ocenia wpływ religii na
postawy społeczne i gospodarkę;
12. wskazuje przyczyny i konsekwencje
upowszechniania się wybranych języków
na świecie.
Słuchacz:
wykazuje związki między warunkami
środowiska przyrodniczego a
rozmieszczeniem ludności na Ziemi;
ocenia warunki przyrodnicze dla
osiedlania się ludności w różnych
regionach świata;
uzasadnia
koncentrację
i słabe
zaludnienie
wybranych
obszarów
świata;
wykazuje na podstawie analizy danych
statystycznych zróżnicowanie
wskaźników urodzeń, zgonów i
przyrostu naturalnego dla wybranych
państw świata;
uzasadnia zróżnicowanie wskaźnika
urodzeń, zgonów i przyrostu
naturalnego na Ziemi;
oblicza przyrost naturalny, saldo
migracji, przyrost rzeczywisty oraz ich
wskaźniki;
rozumie fazy rozwoju
demograficznego społeczeństw;
wskazuje na podstawie analizy
wielkości wskaźnika urodzeń, zgonów i
przyrostu naturalnego przykłady
państw na różnych etapach rozwoju
demograficznego;
charakteryzuje skutki eksplozji
demograficznej i regresu
demograficznego;
ocenia skutki eksplozji i regresu
demograficznego dla państw nimi
dotkniętymi;
określa przyczyny migracji;
ocenia skutki migracji w miejscu
zamieszkania i regionie;
ocenia konsekwencje migracji dla
państw emigracyjnych i imigracyjnych;
rozróżnia państwa emigracyjne i
imigracyjne na podstawie wartości
salda migracji;
omawia etapy procesu urbanizacji;
rozumie powiązania funkcjonalnoprzestrzenne zespołów miejskich;
wykazuje związek między procesami
urbanizacyjnymi na świecie a
poziomem rozwoju państwa;
charakteryzuje poziom życia ludności
w miastach różnych typów i wielkości;
ocenia zmiany struktury funkcjonalnoprzestrzennej miast wraz z rozwojem
państw;
wykazuje związek między poziomem
rozwoju gospodarczego państw a
zróżnicowaniem struktury zatrudnienia;
charakteryzuje strukturę
narodowościowo-etniczną ludności
świata;
charakteryzuje główne religie
monoteistyczne i politeistyczne świata;
przedstawia przestrzenne
zróżnicowanie ludności według
głównych religii;
przyporządkowuje główne religie do
wybranej grupy państw;
ocenia wpływ religii na postawy
ludności i gospodarkę;
wykazuje związki pomiędzy okresem
odkryć geograficznych i kolonializmu a
upowszechnianiem się języków
(angielskiego, hiszpańskiego,
portugalskiego, francuskiego);
wykazuje związki między obecnym
upowszechnianiem się np. języka
angielskiego a procesami globalizacji;
dowodzi na przykładach
upowszechniania się języka
angielskiego;
ocenia konsekwencje
upowszechniania się wybranych
języków.
ROLNICTWO
Słuchacz:
1. wyjaśnia wpływ czynników
przyrodniczych i społecznoekonomicznych na rozwój rolnictwa;
2. wykazuje zależności między rodzajami
produkcji rolnej a warunkami naturalnymi
i rozmieszczeniem ludności oraz
charakteryzuje różne typy rolnictwa na
świecie;
3. wskazuje problemy związane z
upowszechnianiem się roślin uprawnych
zmodyfikowanych genetycznie i wskazuje
rejony ich upraw;
4. porównuje i uzasadnia strukturę spożycia
żywności w państwach wysoko i słabo
rozwiniętych;
5. uzasadnia konieczność racjonalnego
gospodarowania zasobami leśnymi na
świecie;
6. wskazuje możliwości rozwoju
wykorzystania zasobów oceanów i mórz;
Słuchacz:
uzasadnia wpływ czynników
przyrodniczych i pozaprzyrodniczych
na przestrzenne zróżnicowanie
poziomu rozwoju rolnictwa w różnych
regionach świata;
analizuje przyczyny zróżnicowania
struktury użytkowania ziemi na
świecie;
wykazuje związki między elementami
środowiska przyrodniczego a
rozmieszczeniem produkcji roślinnej i
zwierzęcej na świecie;
wykazuje związki pomiędzy
rozmieszczeniem ludności a rozwojem
rolnictwa;
charakteryzuje różne typy rolnictwa;
rozróżnia cechy rolnictwa
intensywnego i ekstensywnego;
wskazuje na podstawie analizy danych
regiony o intensywnym i
ekstensywnym typie rolnictwa;
oblicza wielkość plonów;
wskazuje na mapach obszary upraw
roślin GMO;
wyraża własną opinię na temat
upowszechniania się upraw roślin
GMO;
wskazuje obszary o nadwyżkach i
niedoborach żywności;
porównuje strukturę spożycia żywności
w krajach o różnym stopniu rozwoju
gospodarczego;
określa przyczyny głodu i
niedożywienia na świecie;
uzasadnia zróżnicowanie spożycia
żywności w różnych regionach świata;
proponuje rozwiązania ograniczenia
obszarów głodu i niedożywienia;
uzasadnia zróżnicowanie lesistości na
świecie;
wskazuje obszary intensywnej
deforestacji;
omawia gospodarcze wykorzystanie
lasów na świecie;
ocenia skutki rabunkowej gospodarki
leśnej na świecie;
uzasadnia konieczność racjonalnego
gospodarowania zasobami leśnymi
świata;
wskazuje rozmieszczenie głównych
łowisk na morzach i oceanach;
charakteryzuje wielkość połowów i ich
strukturę na świecie;
ocenia możliwości wykorzystania
zasobów żywych i surowcowych mórz i
oceanów w gospodarce;
PRZEMYSŁ
Słuchacz:
1. charakteryzuje zmiany w strukturze
zużycia energii postępujące wraz z
rozwojem gospodarczym państw świata i
ocenia skutki wynikające z rosnącego
zużycia energii oraz konieczność
pozyskiwania nowych źródeł energii;
2. wskazuje wpływ czynników lokalizacji
przemysłu na rozmieszczenie i rozwój
innych branż;
3. uzasadnia różnice ilościowe i jakościowe
produkcji przemysłowej państw na
różnym poziomie rozwoju gospodarczego
i ocenia wpływ przemysłu
zawansowanych technologii na rozwój
gospodarczy i jakość życia;
USŁUGI
Słuchacz:
1. charakteryzuje znaczenie usług
materialnych i niematerialnych;
2. planuje i prowadzi badania zróżnicowania
usług w miejscu zamieszkania;
3. przedstawia, na podstawie danych
Słuchacz:
charakteryzuje zmiany zachodzące
w energetycznym bilansie świata;
wskazuje obszary występowania
surowców energetycznych;
wyjaśnia zróżnicowanie struktury
produkcji energii elektrycznej na
świecie;
określa przyczyny wzrostu produkcji
energii elektrycznej;
ocenia skutki wzrostu produkcji energii
na świecie;
uzasadnia potrzebę pozyskiwania
innych źródeł energii;
określa czynniki rozwoju przemysłu;
uzasadnia lokalizację wielkich okręgów
przemysłowych na świecie;
porównuje produkcję przemysłową
państw na różnym poziomie rozwoju
gospodarczego na podstawie analizy
danych statystycznych i wykresów;
wykazuje związek między lokalizacją
przemysłu high-tech a rozwojem
państwa;
ocenia wpływ high-tech na jakość
życia ludzi;
Słuchacz:
określa znaczenie usług;
charakteryzuje etapy rozwoju usług;
rozróżnia usługi materialne i
niematerialne;
ocenia wpływ globalizacji na rozwój
statystycznych, poziom zaspokojenia
potrzeb na usługi podstawowe i
wyspecjalizowane w państwach o różnym
poziomie rozwoju gospodarczego;
4. analizuje kierunki geograficzne i strukturę
towarową eksportu i importu w wybranych
państwach;
SKUTKI GLOBALIZACJI
I INTEGRACJI PAŃSTW
Słuchacz:
1. wskazuje oraz uzasadnia pozytywne i
negatywne skutki globalizacji i integracji
politycznej;
usług;
charakteryzuje rozwój usług w krajach
o różnym poziomie rozwoju
gospodarczego;
uzasadnia zróżnicowanie struktury
usług w państwach o różnym poziomie
rozwoju gospodarczego;
planuje i prowadzi badania
zróżnicowania usług w miejscu
zamieszkania;
ocenia stopień zaspokojenia usług w
miejscu zamieszkania;
porównuje walory turystyczne
wybranych miejsc na świecie;
ocenia atrakcyjność turystyczną
własnego regionu;
charakteryzuje rozwój komunikacji w
krajach o różnym stopniu rozwoju
gospodarczego;
określa zalety i wady różnych środków
transportu;
rozumie pojęcie bilansu handlowego;
oblicza na podstawie danych bilans
handlowy;
wskazuje światowe potęgi handlowe
na podstawie analizy danych
statystycznych;
analizuje strukturę towarową eksportu i
importu światowego;
uzasadnia zróżnicowanie struktury
towarowej w państwach o różnym
poziomie rozwoju;
Słuchacz:
ocenia skutki globalizacji i integracji na
świecie;
wskazuje przejawy globalizacji w
miejscu zamieszkania;
KONFLIKTY NA ŚWIECIE Słuchacz:
określa przyczyny konfliktów na
Słuchacz:
świecie;
1. wyjaśnia przyczyny i przebieg konfliktów
zbrojnych w wybranych regionach
lokalizuje na mapie obszary
współczesnego świata
aktualnych konfliktów;
proponuje działania służące
rozwiązaniu konfliktów.