SYLABUS NAZWA PRZEDMIOTU Filozofia przyrody KIERUNEK

SYLABUS
NAZWA PRZEDMIOTU
KIERUNEK
ROK STUDIÓW
SEMESTR
IMIĘ I NAZWISKO
WYKŁADOWCY
LICZBA GODZIN
METODY DYDAKTYCZNE
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
Filozofia przyrody
FILOZOFIA
III, studia licencjackie (I stopnia) stacjonarne
Letni (VI)
rok akademicki
2006/2007
Prof. dr hab. Andrzej. L. Zachariasz
30
Wykład
TEMATYKA ZAJĘĆ
Filozofia przyrody. Jej przedmiot, definicja i miejsce w strukturze poznania
Co to jest filozofia przyrody. Próba definicji
Filozofia przyrody. Jej przedmiot i działy
Metoda filozofii przyrody
Filozofia przyrody a nauki przyrodnicze
Stanowiska w filozofii przyrody
Polscy filozofowie przyrody
Czy świat jest kosmosem? Świat jako kosmos i jako chaos a problem praw
(zasad)
Myśl starożytna a pojmowanie świata jako kosmosu (makrokosmos) – poszukiwanie zasad porządku. Teleologiczna wizja świata
Świat jako przyroda w ujęciu filozofii i nauki nowożytnej. Racjonalistyczna wizja
świata. Newtonowska wizja przyrody
Zasada najkrótszego czasu (P. Fermat) i tzw. zasada minimum (najmniejszego
działania – Piotr L.M. Maupertius) oraz zasada Hamiltona
Sytuacja w fizyce oraz w filozofii po A. Einsteinie i W. Heissenbergu
Wizja świata jako chaosu (chaosmosu)
Mikroświat a początkowe stadia materii. Teoria stanu osobliwego
geometrie fraktalne i wykres A. Mandelbrota
Świat jako całość a problem determinizmu i i indeterminizmu
Skończoność i nieskończoność a jedność świata fizycznego. Pytanie o
wiek świata
Co to jest świat jako całość i jego pojmowanie
Świat i jego „wielkości”
Pytanie o skończoności nieskończoność świata w czasie i przestrzeni
Czy wszechświat jest nieskończony w przestrzeni i co to znaczy? Paradoks Olbersa, zjawisko Dopplera i prawo Hubbela
Wizja świata rozszerzającego się
Gęstość kosmiczna a stała kosmologiczna. Zasada kosmologiczna
Wiek wszechświata
Świat i jego powstanie. Pytanie o początek a kwestia tzw. stanu osobliwego. Mity, hipotezy teorie naukowe i ich interpretacje
Kosmogeneza a mitologiczne i religijne wizje na temat powstania świata
Hipotezy i teorie naukowe powstania świata. I. Kanta teoria powstania Układu
Słonecznego
Świat jako konsekwencja Wielkiego Wybuchu
Idea rozszerzającego się świata i jej konsekwencje dla pojmowania powstania i
przyszłości Świata
Idea świata „elektrycznego” i jego zasada i dea creatio ex nihilo continua
Problemy ze „światem rozszerzającym się” a pojęcie stanu osobliwego. Teoria
grawitacji Einsteina – Cartana, czyli ogólna teoria względności ze spinem
Stan początkowy wszechświata. Materia nadgęsta i tzw. Wielki Wybuch
(Big Bang). Ery w rozwoju kosmosu
Kilka pojęć z zakresu fizyki
- atom, jego budowa i rozpad
- cząstki elementarne
- cząstki elementarne „silnie nietrwałe”
Antymateria a oddziaływania
- jądrowe
elektromagnetyczne, i
grawitacyjne
LICZBA
GODZIN
2
4
2
4
4
6.
7.
8.
9.
10.
Tzw. materia nadgęsta a stan osobliwy
Co to jest „spin” a charakterystyka kwantowych właściwości mikrocząsteczek
materii
Gaz bozonowy i gaz fermionowy a koncepcja początku Wszechświata
Chaos pierwotny a kosmologia kwantowa. Świat jako jądro atomowe
Teoria „pierwotnej racy ognistej” a ery kosmiczne
Trudności związane z wyjaśnieniem stanów materii
- osobliwość pierwotna
- istnienie antymaterii
- zagadka kwazarow
Idea świata w „letargu”
Rozwój Wszechświata i jego modele a zasada antropiczna
Świat obserwowalny a pojęcie modelu
Modele:
- model Einsteina – de Sittera
- model cykloidalny
- model hiperboliczny
- model oscylujący
- model Einsteina
- model Eddingtona
- model Lamaitre
Zasada antropiczna i jej tzw. słaba i silna wersja
Powstanie i początki życia na Ziemi. Ziemia i jej historia
Pierwsze teorie na temat powstania Ziemi i Układu Słonecznego
Hipoteza zderzenia gwiazd
Hipoteza chmury pyłowej
Ziemia i jej atmosfera
Co to są planetasimy i ich wpływ na Ziemię
Kiedy i jak mogło pojawić się życie na Ziemi?
Życie a kosmos
Rozwój życia na Ziemi. Powstanie i początki człowieka
Kiedy i w jakich warunkach powstało życie na Ziemi. Hipotezy i teorie
Kształtowanie się Ziemi. Jej historia
Ery geologiczne a rozwój życia na Ziemi
- archaik
- proterozoik
- paleozoik
- mezozoik
- kenozoik
Pojawienie się życia i jego rozwój w perspektywie czasowej „doby”
Pojawienie się człowieka i jego rozwój (hipotezy, teorie)
Homo erectus a homo sapiens
Pochodzenie człowieka współczesnego
Hipoteza „pożegnanie z Afryką”
Tzw. hipotezy regionalne
Hipoteza mitochondrialnej Ewy
Archaic sapiens a wielość populacji ludzkich.
Neandertalczyk a współczesny człowiek inteligentny
Człowiek współczesny a kultura duchowa
Współczesny człowiek inteligentny i najważniejsze wydarzenia w jego dziejach –
od paleoantropologoii do archeologii.
Sztuka a pytanie o początek współczesnego człowieka
Człowiek a jego środowisko
Współczesna filozofia ekologiczna. Stanowiska i szkoły
Człowiek jako kreator przyrody
Człowiek jako destruktur własnego środowiska
Wizje człowieka wobec kosmosu.
Razem GODZIN
4
4
2
2
2
30