RAPORT Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC

Transkrypt

Warszawa, 3 października 2016 r.
RAPORT
Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
MAREK GOLISZEWSKI
przewodniczący Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
Prezes i założyciel Business Centre Club (od 1991 r.). Prezes Stowarzyszenia Euro-Atlantyckiego. B.
wiceprzewodniczący Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych, przewodniczący Zespołu ds. Dialogu
Społecznego (2002-2008). Członek Narodowej Rady Integracji Europejskiej (2002 r.). Inicjator Rady
Przedsiębiorczości RP (2002 r.). Założyciel Koalicji Pro-Euro (2007 r.).
 22 58 26 100  [email protected]
PODSUMOWANIE dotychczasowych działań rządu
Trzeci kwartał br. zamyka w działalności rządu spektakularne przekazanie władzy nad
polityką gospodarczą wicepremierowi Morawieckiemu i odebranie władzy ministrom skarbu
państwa i finansów. Tak jak trudno kwestionować pierwszą dymisję związaną z kuriozalnym
obciążaniem spółek Skarbu Państwa misją społeczna i roszadami stanowisk prezesów, tak
przy drugiej stoi znak zapytania: czy aby minister Szałamacha zbyt krótko nie trzymał
dyscypliny finansowej i pieniędzy potrzebnych na realizację Strategii M. Morawieckiego.
Dylemat: czy zmniejszać deficyt budżetowy czy poluzowywać, zdaje sie być rozstrzygnięty na
korzyść tego drugiego. Tym bardziej imponuje odwaga wicepremiera za przyjęcie tak
wielkiej odpowiedzialności i ryzyka. Czas pokaże. Także i to, czy zakończona zostanie
dwoistość działań rządu. Z jednej strony deklaracje Planu i Strategii na rzecz
Odpowiedzialnego Rozwoju oraz stawianie przedsiębiorcy, jego wolności i inicjatywy jako
podstawy nowych przemian, z drugiej podkreślanie wiodącej roli państwa (inwestycje,
decydowanie urzędników o projektach flagowych polskiej gospodarki), projekty 25 lat
więzienia za nadużycia przy płaceniu VAT, zarząd komisaryczny dla firm objętych
podejrzeniem i dochodzeniem, zatrzymanie gotowego projektu tzw. Konstytucji
Przedsiębiorców itp.
Gospodarczy Gabinet Cieni BCC, XVIII posiedzenie 3.10.2016 r.
1
Dwoistość odbijała się w III kwartale również w bieżącej działalności rządu. Z jednej strony
to pozytywy, jak obniżenie CIT-u dla małych firm z 19 do 15 proc., rozpoczęcie prac nad
nowym Kodeksem pracy, ożywienie partnerstwa publiczno-prywatnego (więcej umów),
ułatwienia podatkowe przy inwestycjach, promocja eksportu, dalsze uszczelnianie systemu
podatkowego. Z drugiej strony, porażka we wdrożeniu podatku handlowego i kolejne
zadrażnienie z Unią Europejską, zatrzymanie obiecanej obniżki VAT, poważne opóźnienia w
zagospodarowaniu funduszy europejskich, wprowadzenie 2 tys. zł płacy minimalnej – na
pozór szlachetne, poszerzające jednak szarą strefę i koszty przedsiębiorstw. W IV kwartale
prawdziwym wyzwaniem stanie sie rządowa reforma scalająca podatki i składki na ZUS i
NFZ, która może zagrozić istnieniu wielu firm.
Ale największym wyzwaniem pozostaje dla rządu pytanie: skąd wziąć pieniądze na rozwój?
Najprawdopodobniej deficyt sektora finansów publicznych sięgnie w tym roku 72 mld zł.
Dochodzi do tego olbrzymie zadłużenie publiczne w wysokości 975 mld zł. Inwestycje w III
kwartale obniżyły sie o 5 procent, w budownictwie o 20 proc. Oszczędności krajowe,
mogące pobudzić inwestycje, a wiec dopływ podatków do budżetu, są na bardzo niskim
poziomie. Spór o Trybunał Konstytucyjny rozlał sie po świecie i nie przyciąga inwestorów.
Jeśli polskie gospodarstwa domowe zwiększyłyby własną stopę oszczędności o 6 pp, to
kapitał krajowy byłby wyższy o 150 proc. PKB. Ale króluje konsumpcja. Jak miecz Demoklesa
wisi dalej nad rządem konieczność podjęcia kosztownych decyzji związanych z obietnicami
wyborczymi: obniżenia wieku emerytalnego, obniżki PIT, pomocy frankowiczom;
obietnicami, które zatrzymać mogą rozwój. Nie uda się chyba rządowi uniknąć weryfikacji
projektu 500+, który przynosi na razie rezygnacje kobiet z pracy zawodowej i dodatkowe
koszty dla budżetu w wysokości 22 mld zł rocznie.
W tym kontekście rysuje się potrzeba istotnego zdobycia przez rząd zaufania
przedsiębiorców i inwestorów, uświadomienia że silne państwo, które rząd zamierza
zbudować, to silna gospodarka, silna gospodarka to stabilne firmy, stabilne firmy to
przedsiębiorcy ufający państwu i prawu. Rząd będzie musiał zweryfikować dotychczasowy
sposób stanowienia prawa tzw. szybką ścieżką legislacyjną i oprzeć go o konsultacje
społeczne z praktykami życia gospodarczego. Być może czas zacząć myśleć o porozumieniu
ponad podziałami politycznymi, choćby w imię racji korzyści ekonomicznych dla obywateli.
Inaczej, zbyt długo pozostanie w najtrudniejszej sytuacji od momentu zmiany ustroju ćwierć
wieku temu, tak jak pozostawał w III kwartale tego roku.
2
Gospodarka
DR JANUSZ STEINHOFF
minister gospodarki Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
Wicepremier w latach 1997–2001 minister gospodarki w rządzie Jerzego Buzka. Ekspert ds. energetyki, ochrony
środowiska, procesów restrukturyzacji górnictwa. Poseł w latach 1989-1993 oraz 1997-2001. B. prezes Wyższego
Urzędu Górniczego, wiceprezes Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach (1996-1997). Ekspert BCC ds.
gospodarki i energetyki.
 [email protected]
PRIORYTETY – jakie działania i dlaczego powinien podjąć rząd w danym obszarze?
1. Konieczny do rozwiązania przez rząd jest problem ustawy określającej ramy prawne
reprywatyzacji. Ostatnie wydarzenia związane z tym problemem w Warszawie, a także w
innych miastach powinny skłonić partie polityczne oraz rząd do podjęcia inicjatywy
rozwiązania tego tak istotnego problemu. Wyrażam nadzieję, iż obecny rząd nie będzie
kontynuował beztroski w tej materii swoich poprzedników i wzorem rządu Jerzego Buzka i
koalicji AWS i UW z lat 1997-2001 wskaże systemowe rozwiązania tego – niewątpliwie z
politycznych i ekonomicznych powodów – trudnego problemu. Polska jest wszakże jedynym
przechodzącym transformację krajem Europy Środkowej i Wschodniej, który w drodze
ustawowej nie rozwiązał problemu reprywatyzacji.
2. Konieczne jest ostateczne przyjęcie przez rząd kluczowego z punktu widzenia realizacji
programów inwestycyjnych dokumentu Polityka Energetyczna Polski do 2050 r.
Działania, które zasługują na aprobatę:
1. Projekt tzw. małej ustawy innowacyjnej
Przyjęty 16 sierpnia 2016r. przez Radę Ministrów projekt ustawy w sposób racjonalny określa
warunki prowadzenia działalności innowacyjnej. Ustawa wprowadza ułatwienia podatkowe np.
całkowite zniesienie opodatkowania podatkiem dochodowym aportu własności intelektualnej i
przemysłowej. Dla małych i średnich przedsiębiorstw rozszerzono listę kosztów podlegających
odpisowi o koszty uzyskania patentu. W sposób znaczący podwyższono również kwoty
maksymalnego odliczenia nakładów na badania i rozwój a także do 6 lat wydłużono okres ich
rozliczenia. Ustawa stwarza korzystne warunki komercjalizacji wyników badań oraz powinna istotnie
zwiększyć motywację pracowników naukowych do podejmowania badawczych prac o charakterze
utylitarnym oraz wdrażania ich wyników.
2. Podjęcie prac nad powołaniem Polskiej Agencji Handlu i Inwestycji.
Pozytywnie należy ocenić koncepcję powołania PAHiI w ramach struktury Polskiego Funduszu
Rozwoju. Zadaniem Agencji będzie wsparcie zagranicznych inwestorów w Polsce, polskich inwestycji
za granicą oraz eksportu. Tworzona agencja ma zarządzać programami operacyjnymi wsparcia oraz
koordynować prace placówek zagranicznych utworzonych w miejsce Wydziałów Promocji Handlu i
Inwestycji funkcjonujących aktualnie przy ambasadach RP. Na uwagę zasługuje fakt , iż planowane
3
jest stworzenie w najbliższych trzech latach sieci 69 placówek. Funkcjonowanie PAHiI w ramach PFR
umożliwi kompleksowe i skoordynowane wsparcie eksportu i inwestycji również przez pozostałe
podmioty tego funduszu. Głównym przesłaniem Ministerstwa Rozwoju jest radyklane zwiększenie
skuteczności narzędzi wsparcia zarówno eksportu jak i inwestycji polskich przedsiębiorców oraz
zagranicznych inwestycji w Polsce.
Zagrożenia dla gospodarki i przedsiębiorców:
Na zdecydowanie krytyczną ocenę zasługuje proponowane przez Ministerstwo Środowiska
powołanie Państwowej Służby Geologicznej, w której strukturze przewidziane jest stworzenie Straży
Geologicznej jako uzbrojonej, umundurowanej państwowej formacji do spraw zwalczania naruszeń
przepisów ustawy Prawy Geologiczne i Górnicze.
4
Finanse
PROF. STANISŁAW GOMUŁKA
minister finansów Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
B. wiceminister finansów. W latach 1970-2005 wykładowca London School of Economics and Political Sciences,
University of London. Doradca kolejnych ministrów finansów Polski. Negocjator Polski z klubami Paryskim i
Londyńskim w sprawie zmniejszenia polskiego długu zagranicznego i członek tzw. Grupy Strategicznej wicepremiera
Balcerowicza. Konsultant m.in. OECD, MFW, Komisji Europejskiej ds. Europy Wschodniej. Główny ekonomista BCC.
 609 556 506  [email protected]
1. Krajowe reguły liczenia deficytu państwa i rynkowego długu publicznego powinny być
zmienione na takie same jak ESA 2010, przyjęte przez Eurostat w roku 2013 dla krajów UE.
Odmienne, krajowe reguły służyły w przeszłości rządom do manipulacji, celem ominięcia dyscypliny
narzucanej przez tzw. reguły ostrożnościowe, co obniżało i nadal obniża wiarygodność polskiej
statystyki i podwyższa ocenę ryzyka inwestycyjnego w Polsce.
2. Potrzebne są natychmiast działania udrażniające inwestycje publiczne, zarówno na szczeblu
rządowym jak i przede wszystkim na szczeblu samorządowym.
Brakuje wyjaśnień ze strony rządu o przyczynach załamania w inwestycjach publicznych i
budownictwie w II kw. (w przypadku budownictwa aż o około 20% w relacji rok do roku).
1. Planowane wzmocnienie działań na rzecz znacznego uszczelnienia systemu podatkowego,
szczególnie w obszarze VAT dla dużych podatników.
Jak dotąd, efekty uszczelniania są jednak niewielkie.
2. Szybkie wycofanie się z błędnej decyzji dotyczącej podatku handlowego, w odpowiedzi na
krytyczne stanowisko KE.
Dotychczasowe stanowisko rządu w tej sprawie było niestety wyrazem braku szacunku dla reguł
prawnych UE, wg których podatek PIT może być progresywny, ale podatek CIT progresywny być nie
może.
1. Kontynuacja sporu wokół TK i generalnie z władzą sądowniczą przez obecną większość
parlamentarną podtrzymuje wysokie ryzyko prawne, co przenosi się na wyższe ryzyko
inwestycyjne. Ryzyko dotyczy nawet kwestii fundamentalnych, takich jak nietykalność
własności prywatnej.
2. Malejący dopływ nowej siły roboczej, wzmocniony ciągle proponowanym obniżeniem wieku
emerytalnego, może w perspektywie najbliższych 2-3 lat doprowadzić do dużej eskalacji
kosztów pracy. Konsekwencją będzie znaczny wzrost inflacji i stóp procentowych w
perspektywie 3-4 lat.
5
Polityka podatkowa
DR IRENA OŻÓG
minister ds. polityki podatkowej Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
Irena Ożóg jest doktorem nauk ekonomicznych (SGPiS), absolwentką Centrum Podyplomowego Kształcenia
Pracowników Administracji Państwowej (poprzednik Krajowej Szkoły Administracji Publicznej) i licznych kursów w
zakresie administracji, zarządzania, biznesu. Prawie 20 lat była urzędniczką w służbie publicznej (Ministerstwo
Finansów), w tym w latach 1991-1992 jako wicedyrektor, w latach 1992-1998 dyrektor Departamentu Podatków
Bezpośrednich, a w latach 2001-2003 jako wiceminister finansów odpowiedzialna za podatki. Od 1991 r. jest
wykładowcą w SGH i na Uniwersytecie Warszawskim. Po odejściu z MF, wraz z partnerami, założyła kancelarię
prawniczą – Spółkę Doradztwa Podatkowego Ożóg i Wspólnicy.
1. Ustabilizowanie prawa podatkowego i poprawa jego jakości
Częste zmiany przepisów podatkowych i niska ich jakość prawna stwarzają duże ryzyka biznesowe i
niepewność przedsiębiorców wobec prawa, co nie sprzyja biznesowi, a w każdym razie spowalnia
tempo rozwoju przedsiębiorczości.
2. Podanie do publicznej wiadomości priorytetów i narzędzi polityki fiskalnej w dłuższym
okresie, co najmniej do końca kadencji.
Planowanie biznesowe wymaga m.in. znajomości lub co najmniej przewidywalności otoczenia
prawnego. Tymczasem wprowadzane zmiany są zbyt częste, niespójne lub wręcz wprowadzające
chaos w biznesie (np. podatek od sprzedaży).
1. Obniżenie z 19% do 15% stawki podatku dochodowego od osób prawnych od 2017 r. dla
małych przedsiębiorstw.
2. Poprawa otoczenia prawnego przedsiębiorców.
Propozycje poprawy otoczenia prawnego dla przedsiębiorców (zmiany m.in. naliczania odsetek za
zwłokę w przypadku uchylenia decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia oraz
stwierdzenia nieważności decyzji, kontrole na podstawie identyfikacji i prawdopodobieństwa
naruszenia prawa „analizy ryzyka", umożliwienie przeprowadzania wspólnych kontroli, zakaz
ponownej kontroli, sprzeciw na przedłużenie czasu kontroli (skarga do sądu), mechanizm ochrony
przedsiębiorcy przed ponoszeniem negatywnych skutków wynikających ze zmiany wykładni
przepisów prawa przez organy państwowe, w zakresie w jakim przedsiębiorca zastosował się do
interpretacji lub wyników kontroli).
1. Przedłużenie obowiązywania podwyższonych stawek podatku od towarów i usług na koleje
lata, co w związku ze zmniejszeniem stawek podatku CIT pogarsza strukturę dochodów
podatkowych państwa i powoduje nadmierne uzależnienie tych dochodów od wpływów z
podatku VAT.
2. Duża liczba zmian w systemie podatkowym, w tym wprowadzanie podatków z brakiem
poszanowania konstytucyjnych zasad stanowienia prawa.
6
Rynek pracy i prawo pracy
ZBIGNIEW W. ŻUREK
minister pracy Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
Sekretarz Prezydium TK ds. Społeczno-Gospodarczych, przewodniczący Zespołu ds. rozwoju dialogu społecznego,
członek Zespołu prawa pracy; zastępca przewodniczącego Rady Ochrony Pracy przy Sejmie RP, przewodniczący
Zespołu ds. Prawno-Organizacyjnych. Od 1990 r. zajmuje się działalnością ekspercką i konsultingową. Mediator,
wpisany na listę mediatorów przy Ministrze Pracy i Polityki Społecznej. Wiceprezes, członek i założyciel BCC,
sekretarz generalny Związku Pracodawców BCC. Ekspert BCC ds. prawa pracy.
Business Centre Club od lat niezmiennie postulował, aby uruchomić prace nad stworzeniem nowego
Kodeksu pracy. Należy odnotować z satysfakcją, że postulat BCC i innych podmiotów wszedł w etap
realizacji 15 września br. Tego dnia, w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, odbyła się uroczystość
oficjalnego powołania członków Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Pracy. Akty powołania, w imieniu
premier Beaty Szydło, wręczyła minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbieta Rafalska.
Komisja Kodyfikacyjna składa się z 14 osób – wybitnych teoretyków i praktyków prawa pracy.
Połowę jej składu stanowią nominaci strony rządowej. Drugą połowę – reprezentanci strony
społecznej, desygnowani przez organizacje związkowe i pracodawców, wchodzące w skład Rady
Dialogu Społecznego.
Jakkolwiek strona rządowa (7 reprezentantów) stanowi gremium dominujące to fakt 50-proc.
„uspołecznienia” Komisji Kodyfikacyjnej należy uznać jako krok w dobrym kierunku. Czy rzeczywiście
– pokażą najbliższe dni i tygodnie. Należy mieć nadzieję, że prace będą prowadzone sprawnie,
efektywnie i bez zbędnej zwłoki. Czas pracy Komisji, zakreślony na 18 miesięcy jest prawie
trzykrotnie krótszy niż jej poprzedniczki – ministerialnej Komisji Kodyfikacyjnej, działającej w latach
2002-2006, której „urobek” zamiast być wtedy inspiracją do prac parlamentarnych nad nowym
Kodeksem pracy – na lata trafił na półkę.
Powołana właśnie nowa Komisja Kodyfikacyjna w założeniu ma oprzeć się na wynikach prac swojej
poprzedniczki. Będzie to jednak możliwe w ograniczonym zakresie, gdyż w ciągu ostatnich dziesięciu
lat nastąpiło wiele zmian w stosunkach pracy.
Mówi się, że nowo powołana Komisja Kodyfikacyjna utrzyma koncepcję stworzenia dwutomowego
Kodeksu pracy, oddzielnie ujmującego indywidualne i zbiorowe stosunki pracy. To założenie trafne
pod warunkiem, że dokona się jakościowej zmiany w podejściu do zbiorowych stosunków pracy a
układy zbiorowe – w miejsce katalogów dodatkowych, pracowniczych przywilejów socjalnych –
staną się aktami opisującymi wzajemne, możliwie zrównoważone i optymalne stosunki stron w
warunkach szczególnych: w branżach i/lub regionach.
Swoistym „trzecim tomem” Kodeksu pracy miałby być, zgodnie z zaakceptowanym postulatem
Business Centre Club, zbiór ustaw związanych, „okołokodeksowych”, w tym tych z zakresu prawa
pracy oraz dialogu społecznego i jego podmiotów, co technicznie powinno ułatwić korzystanie z
nowych kodeksów.
Akceptacja podjęcia od lat postulowanych prac nad nowym Kodeksem pracy nie może przesłonić
obaw nad ich efektami. Kwestie prawa pracy stanowią materię skomplikowaną i często odmiennie
postrzeganą przez podmioty uczestniczące na co dzień w jej interpretacji i realizacji.
Interesy poszczególnych stron niejednokrotnie „z definicji” są różne, a wypracowanie kompromisu
czy choćby „kompromisów częściowych” niesłychanie trudne do osiągnięcia. Choć, z drugiej strony –
trudnie nie znaczy niemożliwe.
Prace Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Pracy będą wnikliwie i na bieżąco monitorowane i oceniane
przez Business Centre Club.
7
Kolejną kwestią, którą naszym zdaniem należy się zająć pilnie i kompleksowo, jest
usystematyzowanie, zinwentaryzowanie istniejących w Polsce i pochodzących z różnych źródeł
transferów socjalnych. Przypominamy nasze postulaty zgłaszane uprzednio.
Uważamy za ważne pilne stworzenie kompleksowej „mapy (map) transferów socjalnych i
pokrewnych”, ujmującej możliwie wszystkie źródła; także te, związane z ostatnimi inicjatywami
Rządu (500+ i inne).
Chodzi o to, by środki z różnych źródeł były wydawane sprawiedliwie i efektywnie. By w sposób
optymalny trafiały do tych, do których trafić powinny. By jednocześnie transfery socjalne nie działały
na ich beneficjentów demotywująco na rynku pracy.
Jednoznacznie pozytywnie oceniamy konsekwentną dotychczas realizację przez Ministerstwo
Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapowiedzi, związanych z pracami nad nowym Kodeksem pracy.
Piszemy o tym powyżej. Należy mieć nadzieję, że ta konsekwencja efektywnie wspomagać będzie
prace Komisji Kodyfikacyjnej i że w założonym czasie powstanie projekt nowego kodeksu,
satysfakcjonujący wszystkich jego autorów. Że zostanie on z sukcesem uchwalony przez Parlament.
Że (co najważniejsze!) będzie on dobrym i efektywnym aktem, regulującym stosunki pracy w Polsce.
Negatywnie należy ocenić próbę pospiesznej i „instrumentalnej” nowelizacji ustawy o Radzie
Dialogu Społecznego, wynikającej z problemu finansowania regionalnego dialogu społecznego.
Proponowany przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zabieg polegający na
ponownym podporządkowaniu finansowo-organizacyjnym Wojewódzkich Rad Dialogu Społecznego
(WRDS) wojewodom byłby błędnym powrotem do przeszłości. Czas w jakim WRDS-y funkcjonują w
organizacyjnym oparciu o Urzędy Marszałkowskie jest zbyt krótki, aby można było dokonać
odpowiedzialnej oceny, a tym bardziej by już dziś próbować dokonywać zmian.
Zdaniem Business Centre Club problemy funkcjonowania WRDS-ów można rozwiązać bez zmiany
ustawy o RDS. W najbliższym czasie przedstawimy ekspertyzę prawną, dotyczącą tej kwestii.
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej jest urzędem najbardziej ze strony rządowej
zaangażowanym w dialog społeczny. Biorąc pod uwagę powyższe – można by ze strony MRPiPS
oczekiwać większego zaangażowania w monitorowanie przebiegu procesów legislacyjnych ustaw
pod kątem udziału w nich strony społecznej: związkowców i pracodawców.
Tymczasem przy biernej postawie MRPiPS rozwija się negatywny obyczaj (by nie powiedzieć
proceder) poselskich inicjatyw ustawodawczych, które z mocy prawa nie wymagają konsultacji
społecznych. Jest ich procentowo coraz więcej. Przytoczyć tu można choćby przykład z ostatnich dni,
gdzie projekt ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej, będącej jedną z najważniejszych reform
rządowych znalazł się na wygodnej i wolnej od konsultacji „ścieżce poselskiej”.
Należy zmienić prawo tak, by tego typu działania nie mogły mieć miejsca. Może należałoby
zastanowić się nad ograniczeniem prawa inicjatyw poselskich do posłów opozycji? Warto podjąć
dyskusję w tej sprawie.
8
Ubezpieczenia społeczne
DR WOJCIECH NAGEL
minister ds. ubezpieczeń społecznych Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
Zastępca przewodniczącego Rady Nadzorczej ZUS oraz zespołu problemowego ds. ubezpieczeń społecznych Komisji
Trójstronnej. Był dwukrotnie doradcą ministra pracy, szefem Funduszu Rehabilitacji oraz zastępcą szefa Krajowego
Urzędu Pracy. Doktor nauk ekonomicznych o specjalizacji ubezpieczenia społeczne. Członek Konwentu BCC oraz
ekspert BCC ds. ubezpieczeń społecznych i pracy.
1. W ramach uruchamianego obecnie ustawowego II Przeglądu systemu emerytalnego (w III/IV
kw. 2016 roku) należy wprowadzić zmiany prawne, które wzmocnią funkcjonowanie
zróżnicowanego systemu ubezpieczeń społecznych.
Poprzedni rząd w latach 2011-2014 doprowadził do zasadniczego zmniejszenia udziału OFE w
przyszłej emeryturze, poprzez umorzenie połowy ich aktywów zgromadzonych w skarbowych
papierach wartościowych. Utrzymanie modelu, w którym formalnie funkcjonują różne zasilania
przyszłej emerytury oznacza podjęcie następujących inicjatyw:
a. wdrożenie od 2017-2018 r. zmian prawnych podnoszących motywację pracujących
dla dodatkowego ubezpieczenia emerytalnego, w powiązaniu ze zmianami na rynku
kapitałowym, które uczynią długoterminowe oszczędzanie jako jeden z istotnych
elementów rentownej akumulacji kapitału zarysowanego w rządowym Programie
Budowy Kapitału SOR.
b. podniesienie
udziału
oszczędzających
w
dodatkowych
ubezpieczeniach
emerytalnych z obecnych 5% we wszystkich formach (PPE, IKE, IKZE) do 20% w
okresie najbliższych do 2020 r. Podjęcie przez rząd programu edukacji finansowej,
na rzecz zwiększania skłonności do oszczędzania w trzecim filarze emerytalnym.
Nieprzemyślane działania w systemie emerytalnym podjęte w latach 2011 i 2013,
wydatnie zmniejszyły zaufanie Obywateli do instytucji państwa.
2. Podjęcie problematyki ograniczenia przywilejów emerytalnych w wybranych zawodach,
które generują ok. 20 mld zł świadczeń emerytalno-rentowych, dla wąskiej grupy
uprawnionych.
1. Brak rekomendacji rządu dla utrzymywania preferencyjnych zasad przechodzenia na
emeryturę przez rolników oraz w stan spoczynku sędziów i prokuratorów.
Miałoby to miejsce po 31 grudnia 2017 r., w sytuacji wdrożenia zmodyfikowanego projektu
9
prezydenckiego o wieku emerytalnym. W przypadku rolników indywidualnych powinno nastąpić
obniżenie wieku emerytalnego, bez możliwości przechodzenia na tzw. wcześniejszą emeryturę.
Pozostawiono by dotychczasową zasadę wypłaty emerytury bądź renty rolniczej w całości.
Odbywałoby się to w przypadku prowadzenia działalności rolniczej przez emeryta lub rencistę
rolnego wraz z małżonkiem, który nie nabył jeszcze prawa do takiego świadczenia i podlega
obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu rolników.
2. ZUS i KRUS będą mogły domagać się zwrotu nienależnie pobranego świadczenia - zasiłku
chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego.
Obecnie należności z tytułu nienależnie pobranych świadczeń przedawniają się po 10 latach, licząc
od dnia uprawomocnienia się decyzji ustalającej te należności. Zatem ZUS i KRUS nie są ograniczone
datą wydania decyzji zobowiązującej do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń. Nowy przepis
oznacza, że w przypadku osoby, która pobrała nienależne świadczenie, decyzja zobowiązująca do
jego zwrotu nie może być wydana później niż w ciągu 5 lat od ostatniego dnia okresu, za który je
pobrano. Ograniczono w ten sposób okres na wydanie decyzji o zwrocie nienależnie pobranego
świadczenia do 5 lat od ostatniego dnia nienależnie pobranego świadczenia.
1. Podniesienie podatków – ryzyko wynikające z utrzymującej się nierównowagi finansowej
Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w otoczeniu kosztownego projektu obniżenia wieku
emerytalnego.
Przeciętny deficyt funduszu emerytalnego (FE) w FUS w 2016 roku ma wynieść ponad 42 mld zł czyli
ok. 2,2% PKB. W wariancie środkowym prognozy długoterminowej FUS do 2030 r. deficyt FE będzie
się kształtował na poziomie pomiędzy 2,7% a 2,2% PKB.
2. Obniżenie poziomu aktywizacji zawodowej – w przypadku realizacji projektu obniżenia
wieku emerytalnego, w szczególności silny proces odchodzenia kobiet z rynku pracy. W
przypadku mężczyzn problem może dotyczyć obszarów wiejskich i małomiasteczkowych
oraz o niskich kwalifikacjach.
10
Przedsiębiorczość i innowacje
BOŻENA LUBLIŃSKA-KASPRZAK
minister ds. przedsiębiorczości i innowacji w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC
Ekonomistka, menadżer z wieloletnim doświadczeniem. Ekspert z zakresu programowania i wdrażania polityk
przedsiębiorczości i innowacyjności, zarządzania projektami i programami finansowanymi ze środków UE.
Organizator projektów międzynarodowej promocji Polski (EXPO Szanghaj, EXPO Mediolan). Autorka publikacji
naukowych i popularnonaukowych, ekspert parlamentarny, członek organów nadzoru spółek prawa handlowego.
W latach 2009-2016 prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości i członek zarządu Europejskiego
Stowarzyszenia Agencji Innowacyjności (TAFTIE).
1. Przyspieszenie realizacji programów finansowanych ze środków UE
Konieczne jest istotne przyspieszenie realizacji Programów Operacyjnych finansowanych ze środków
Unii Europejskiej. Polska na lata 2014-2020 otrzymała 82,5 mld euro, czyli ok. 354 mld złotych z
polityki spójności. W większości programów, w trzecim roku realizacji poziom kontraktowania i
wydatków jest bardzo niski. W Programie Inteligentny Rozwój, w którym alokacja wynosi ok. 35 mld
zł wykorzystano na poziomie kontraktacji 1,9 mld zł, co stanowi około 5%. W programach
regionalnych gdzie alokowano około 137 mld zł do chwili obecnej podpisano ponad 3,2 tys. umów o
dofinansowanie realizacji projektów o wartości ponad 11 mld zł, w tym dofinansowanie UE stanowi
ok. 8,5 mld zł. Rozdysponowano tym samym ok. 6,2 % dostępnej alokacji. Jeszcze gorzej wygląda
poziom wydatkowania, w większości województw nie przekracza 1% alokowanych kwot. W dalszym
ciągu nie zostały uruchomione tzw. instrumenty finansowe czyli m.in. pożyczki, kredyty i poręczenia,
wejścia kapitałowe i inne, co może przyczynić się do pogłębienia luki kapitałowej na rynku. Projekty
nowych przepisów niezbędnych w związku z konsolidacją instrumentów finansowych o charakterze
kapitałowym przewidzianych w Programie Operacyjnym Inteligentny Rozwój 2014 – 2020 (POIR) w
ramach jednego podmiotu wdrażającego fundusz funduszy, a w przypadku inwestycji grupowych
aniołów biznesu w MŚP – BizNest – podmiotu wdrażającego instrument finansowy (Polski Fundusz
Rozwoju), znajdują się na wczesnym etapie procesu legislacyjnego. Brak jest też uregulowań, czy
nawet projektów uregulowań dotyczących funkcjonowania samego Polskiego Funduszu Rozwoju
(zapowiadanej ustawy).
2. Zakończenie prac nad kluczowymi dokumentami i przepisami
Konieczne jest pilne zakończenie prac legislacyjnych nad dokumentami, które ciągle znajdują się na
wczesnym etapie prac legislacyjnych (na poziomie MR) i/lub są projektami dokumentów. Dotyczy to
miedzy innymi takich dokumentów jak:
 pakiet ułatwień dla przedsiębiorców, głównie mikro, małych i średnich, który jest częścią
zapowiedzianych zmian w ramach poprawy otoczenia prawnego funkcjonowania
przedsiębiorstw-projekty przepisów w fazie konsultacji społecznych lub na wczesnym etapie
prac legislacyjnych,
 Strategia na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju-projekt w fazie konsultacji społecznych,
 Biała Księga Innowacji – dokument MNiSW z propozycjami rozwiązań, które mają pomóc w
pokonaniu problemów z innowacyjnością, m.in.: wprowadzenie statusu innowacyjnego
przedsiębiorstwa, portal łączący biznes i naukę, konkursy innowacyjności w szkołach;
rozwiązania te będą przełożone na projekty rozporządzeń i ustaw m. innymi ustawy o
innowacyjności,
 Tzw. mała ustawa o innowacyjności – projekt na etapie prac sejmowych.
11
1. Opracowanie założeń Polskiej Strategii Kosmicznej
Sektor kosmiczny to jeden z najbardziej innowacyjnych i najszybciej rozwijających się sektorów
gospodarki, jego globalne obroty to około 330 mld dol. W Polsce sektor kosmiczny ma charakter
obecnie niszowy, ale z dużym potencjałem rozwojowym. Od przystąpienia Polski do Europejskiej
Agencji Kosmicznej w 2012 roku polski przemysł kosmiczny zaczął dynamicznie się rozwijać. W
ramach Programu Wsparcia Polskiego Przemysłu w ESA złożono prawie 200 propozycji. Od 2014
roku rozpoczęła działalność Polska Agencja Kosmiczna (POLSA), której zadaniem jest wspieranie
polskiego przemysłu kosmicznego poprzez łączenie świata biznesu i nauki, świadczenie pomocy
rodzimym przedsiębiorcom w pozyskiwaniu funduszy z ESA oraz działania na rzecz rozwoju technik
satelitarnych. Wdrożenie Strategii Kosmicznej do 2020 roku ma spowodować wzrost
konkurencyjności polskiego sektora kosmicznego i zwiększenie jego udziału w obrotach
europejskiego kosmicznego, rozwój aplikacji satelitarnych, budowę kadr w sektorze kosmicznym i
stworzenie sprzyjających warunków do rozwoju sektora kosmicznego w Polsce.
2. Opracowanie planu działań dla Partnerstwa Publiczno-Prywatnego (PPP)
Partnerstwo Publiczno-Prywatne jest jednym z ważnych źródeł pozyskiwania kapitału na inwestycje.
W ostatnich latach wzrosła liczba podpisanych umów, miedzy innymi w wyniku realizowanych
działań systemowych (szkolenia, finansowanie doradztwa, portal informacyjny, promocja) nie mniej
jednak potrzebne są dalsze działania wspierające ze strony rządu. MR w ramach prac Zespołu ds.
Partnerstwa Publiczno-Prywatnego opracowało plan działań dla Partnerstwa Publiczno-Prywatnego.
Jego najważniejsze elementy to opracowanie i uchwalenie polityki rządu w zakresie PPP i przegląd
prawa w celu zwiększenia efektywności inwestycji publicznych tej formule. Rządowy dokument jako
dokument o charakterze strategicznym miałby wyznaczać kierunki i zasady korzystania z tej formuły.
Zespół wskazał również na potrzebę usystematyzowania zgłaszanych zmian prawnych ułatwiających
rozwój PPP.
1. Spadek poziomu inwestycji, w tym inwestycji zagranicznych
Według GUS wydatki na inwestycje zmalały o 4,9 % w porównaniu z II kwartałem 2015 r. Przyczyny
zastoju w inwestycjach mogą leżeć po części w ciągłym zastoju w inwestycjach publicznych,
zwłaszcza tych, które planuje się sfinansować ze środków UE. Samorządy w ciągu dwóch kwartałów
2016 r. przeznaczyły na inwestycje prawie 5 mld zł, w porównaniu z 10,8 mld zł w 2015 roku. Należy
też jednak pamiętać, że duża część środków w nowej perspektywie finansowej (ok. 18 mld euro) jest
przeznaczona na finansowanie innowacji , w tym prac badawczo -rozwojowych, które nie generują
wydatków inwestycyjnych (lub generują je w dużym przesunięciu czasowym), więc nawet istotne
przyspieszenie w wydatkowaniu środków europejskich może nie dać impulsu wzrostu inwestycji, co
zapowiadane jest przez rząd. Spadek inwestycji, zwłaszcza firm może wiązać się jednak w znaczący
sposób z rosnącym poczuciem niepewności na rynkach globalnych ale również z obaw o kontrole
i oskarżenia o niegospodarność. w kontekście zapowiadanej poprawy ściągalności podatków.
12
2. Znaczące zmiany w systemie instytucjonalnym otoczenia biznesu.
Rząd planuje (między innymi w Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju) likwidację części oraz
powołanie wielu nowych instytucji, które mają wpław na funkcjonowanie biznesu. Planuje się
powołanie między innymi: Narodowego Instytutu Technologicznego, Polskiej Grupy Kapitałowej,
Polskiego Funduszu Rozwoju, Centrum Rozwoju Biotechnologii, Polskiej Platformy Przemysłu 4.0,
Państwowego Instytutu Bezpieczeństwa Żywności, Polskiego Narodowego Holdingu Spożywczego,
Polskiej Akademii Spożywczej, Polskiej Agencji Handlu i Inwestycji. Tak głębokie zmiany w
instytucjach mogą wiązać się z dodatkowymi dużymi kosztami dla budżetu oraz niepewnością co do
sposobu załatwiania spraw.
13
Promocja gospodarki za granicą
DR WOJCIECH WARSKI
minister ds. zagranicznej promocji przedsiębiorców Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
Wiceprzewodniczący Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych. Przedsiębiorca, właściciel i prezes firmy
informatycznej SOFTEX DATA. Od połowy lat 90. mocno zaangażowany w działalność w organizacjach
przedsiębiorców. Specjalista w zakresie promocji gospodarczej i stosunków gospodarczych. Przewodniczący
Konwentu BCC.
Ministerstwo Rozwoju informuje o zakończeniu prac nad kompleksową przebudową mechanizmów
wsparcia polskich przedsiębiorców za granica i stworzenie nowego rozwiązania systemowego. Jego
punktem centralnym jest powrót do idei agencji, która jako Polska Agencja Handlu i Inwestycji
(PAHI) ma zostać zbudowana na bazie PAIiIZ. Materializuje to, co do funkcji, wyrażane wielokrotnie
oczekiwania przedsiębiorców. Agencji przyznano adekwatne finansowanie: 100 mln zł w 2017 r. i
podwojenie kwoty w 2018 r.
Przedstawiony Program Międzynarodowej Ekspansji Polskich Przedsiębiorstw ma dwa zasadnicze
komponenty: organizacyjny i finansowy. Należy wskazać, że organizacyjnie kluczową kwestią w
operacjach zagranicznych przyszłej agencji jest idea powołania w ramach PAHI nowych biur typu
handlowego w miejsce dotychczasowych zagranicznych Wydziałów Promocji, Handlu i Inwestycji.
Jednocześnie, konsolidacji mają ulec działania krajowe, obecnie rozproszone w kilkudziesięciu
agencjach, instytutach, komórkach administracji państwowej.
„Trade Office” (TO) ma mieć zasadniczo inny model funkcjonowania niż WPHI. Ma pozwolić na nowo
i w zupełnie inny sposób ukształtować tryb wspierania polskiego biznesu, co jest szczególnie ważne
w odniesieniu do firm sektora MŚP i w warunkach operowania na rynkach pozaeuropejskich. Nowe
sformułowanie zadań i trybu ich wykonywania należy ocenić bardzo pozytywnie, szczególnie
ukierunkowanie na działanie w trybie wsparcia aktywnego, włącznie z usługami płatnymi (czego
Program na razie nie definiuje szczegółowo). Bardzo potrzebnym elementem, pozwalającym unikać
eskalacji kosztów pierwotnego rozpoznania rynku, będzie udostępnianie biur TO przedsiębiorcom w
trybie „gorącego biurka”. Ponadto, TO mają zapewniać dostęp do lokalnych usług prawnych,
księgowych i innych bez zbędnych kosztów. Dotychczasowe funkcje informacyjno-doradcze WPHI
mają zostać uzupełnione w TO doradztwem dedykowanym dla konkretnych projektów i aktywnym
kreowaniem szans gospodarczych. Personel TO będzie animowany do efektywnego działania przez
motywacyjny systemem wynagradzania, a sam TO ma mieć możliwość korzystania z różnych źródeł
finansowania (np. success fee).
Nie ulega wątpliwości, że kwestia doboru kadr do nowych TO może okazać się kluczowa dla
powodzenia tej inicjatywy; dobór musi być ściśle merytoryczny, z uwzględnieniem kompetencji
językowych i wykształcenia bądź doświadczenia ekonomicznego. Przedstawiony Program określa, że
ośrodkiem
decyzyjnym
w
tworzeniu
strategii
rozwijania
międzynarodowych
stosunków
gospodarczych pozostanie Ministerstwo Rozwoju. To ono wyznaczać będzie cele i dbać o interesy
14
ekonomiczne; deklaruje również wsparcie dla tworzenia konsorcjów polskich firm na cele realizacji
dużych kontraktów, opierając takie projekty w formule Gov2Gov a nie B2B, umożliwiający polskim
firmom wejście na dany rynek bez mitręgi przetargowej. To bardzo pożądana nowość Programu.
Drugim, bardzo cennym komponentem zaprezentowanego Programu są nowe instrumenty
finansowe. Pakiet finansowania eksportu Grupy Polskiego Funduszu Rozwoju ma zaangażować ok.
60 mld zł. Na bezpośrednie finansowanie dużych projektów eksportowych przeznaczonych ma być
36 mld zł, na gwarancje kredytów eksportowych – 8,2 mld zł, na ubezpieczenia KUKE wierzytelności
eksportowych dla mikro i małych przedsiębiorstw – 3 mld zł. W programach realistycznie poczyniono
rozróżnienie między ofertą dla dużych przedsięwzięć eksportowych, a ofertą dla firm sektora MŚP.
Interesującą
nowością
jest
wykreowanie
Funduszu
Ekspansji
Zagranicznej,
który
ma
współfinansować zagraniczne inwestycje polskich przedsiębiorstw z udziałem w ryzyku projektu
zagranicznego i możliwością odkupienia udziałów FEZ przez przedsiębiorcę po udanym rozruchu
projektu. Przewidziano również finansowanie odbiorców polskiego eksportu.
Nie jest obecnie jasne, jak proceduralnie będzie wyglądać współpraca TO z ambasadami w danym
kraju. Zagraniczne działania nowej agencji będą pozbawione w wielu sytuacjach efektywności, gdyby
TO nie miały zagwarantowanego współdziałania z polskimi służbami dyplomatycznymi.
Mało konkretnie określono również pakiet usług dostępnych dla przedsiębiorców po koszcie
wykonania. To dość newralgiczny punkt Programu i jego spłycenie lub zaniechanie spowoduje
faktyczny uwiąd dobrego pomysłu i dryf TO w kierunku reprezentowanym obecnie przez działalność
WPHI.
15
Spółki Skarbu Państwa i prywatyzacja
DR GRAŻYNA MAGDZIAK
minister skarbu i prywatyzacji Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
Ekspert z zakresu zagadnień prywatyzacyjnych, analizy finansowej przedsiębiorstw, rynku kapitałowego i
restrukturyzacji. Doradca parlamentarny i doradca ekonomiczny wielu firm. Od 20 lat prezes jednej z najlepszych
firm doradczych – BAA Polska. Stały członek Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych z ramienia
przedsiębiorców. Jedna z założycielek BCC, członek Rady Organizatorów oraz Konwentu BCC.
1. Opracowanie i podanie do wiadomości publicznej „mapy drogowej” przyszłego
funkcjonowania spółek Skarbu Państwa, kompleksowo określającej w jakim resorcie
ostatecznie znajdą się jakie spółki, które z nich pozostaną w rękach obecnego ministra
skarbu i przejdą do przyszłej agencji narodowej, komu agencja ta będzie podlegała, jaka
będzie jej struktura i zadania, kto zajmie się tzw. „resztówkami” i kto dokończy procesy
prywatyzacyjne?
2.
W związku z tym, że obecnie spółki państwowe podporządkowane są aż siedmiu resortom
tj. ministerstwom: Rozwoju, Infrastruktury, Rolnictwa, Gospodarki Morskiej, Energetyki,
Skarbu Państwa (przyszła agencja narodowa) oraz MON – i tak ma zostać – ich działalność
nie jest regulowana w sposób jednolity. Stąd też powtarzany od lat postulat BCC o
konieczności przygotowania ustawy o funkcjonowaniu i nadzorze nad spółkami
państwowymi stał się jeszcze bardziej pilny niż dotychczas. Stworzenie takiej ustawy
zapowiedział zresztą były minister skarbu. Póki co każdy resort zarządza tymi spółkami jak
potrafi.
Resort Państwa nie wykonał w III kw. br. żadnych kroków, które w ocenie przedsiębiorców byłyby
dla gospodarki korzystne.
1. Najbardziej negatywnym zjawiskiem wynikającym z działań ministra skarbu jest dalsze,
systematyczne osłabienie siły ekonomicznej i pozycji konkurencyjnej dużych firm
państwowych. Wynika to z wielu niekorzystnych dla gospodarki decyzji, takich jak
wymuszanie na spółkach finansowania restrukturyzacji górnictwa oraz innych upadających
podmiotów, „wyciąganie” ze spółek pieniędzy na różne przedsięwzięcia nie mające związku
z ich podstawową działalnością np. na Fundację Polska, szybka wymiana zarządów i rad
nadzorczych wszystkich spółek państwowych w przeważającym stopniu na osoby
16
niekompetentne i bez doświadczenia oraz koncentracja zainteresowania nowego
kierownictwa tych firm na audytach mających wykazać naganne poczynania poprzedników,
a nie na efektywnym działaniu bieżącym i budowaniu strategii rozwoju. Skutkiem takich
posunięć w III kw. br. jest odnotowane, wyraźne pogorszenie wyników finansowych spółek
państwowych w porównaniu z rokiem ubiegłym. Ograniczyły one też aktywność
inwestycyjną i coraz gorzej radzą sobie z konkurencją. Jest to kierunek odwrotny od tego jaki
wynika ze strategii przedstawionej przez wicepremiera M. Morawieckiego.
2. Resort, a także i rząd bardzo nieprzyjaźnie traktują obecność w spółkach z udziałem Skarbu
Państwa zagranicznych i prywatnych, krajowych inwestorów. Spółkom tym narzucano już
działania misyjne, sprzeczne z ich charakterem komercyjno-biznesowym, a ostatnio
zdecydowano że z realizacji takiej misji mają być też rozliczeni członkowie rad nadzorczych
tam, gdzie Skarb Państwa ma udziały mniejszościowe. Dodatkowo rząd zmierza do
renacjonalizacji części spółek i w lipcu br. uchwalono aby na ten cel przeznaczyć istniejący od
lat fundusz reprywatyzacyjny (chociaż miał on służyć porządkowaniu stanu prawnego
majątku państwowego). Kilka dni temu podjęto także decyzję by część kapitału zapasowego
spółek energetycznych przesunąć na ich kapitał podstawowy, płacąc z tego tytułu duży
podatek do budżetu. Takie same decyzje mają dotyczyć kolejnych firm państwowych.
Wszystko to powoduje spadek wartości rynkowej tych spółek. Nie płacą też one dywidendy.
Tracą na tym ich akcjonariusze prywatni, a nowi inwestorzy zniechęcają się do zakupu akcji
firm państwowych. Prowadzić to będzie do poważnych perturbacji w pozyskiwaniu kapitału
zagranicznego na krajowe inwestycje.
3. Po odwołaniu Ministra Skarbu – ze wszech miar zasadnym – powinno nastąpić
natychmiastowe powołanie na to stanowisko osoby zajmującej się tylko problemami
resortu, ponieważ opóźnienie w przygotowaniu likwidacji tego ministerstwa jest bardzo
duże. Oddanie tych spraw w ręce ministra H. Kowalczyka, który pełni już szereg innych
bardzo ważnych funkcji, utrudni i przesunie w czasie rozwiązanie kwestii związanych z
przyszłością spółek państwowych.
17
Ochrona Zdrowia
ANNA JANCZEWSKA-RADWAN
minister ds. systemu ochrony zdrowia Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
Wiceprezes Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Wyrobów Medycznych „POLMED”. Właścicielka firmy Medim.
Założycielka Polskiego Stowarzyszenia Właścicielek Firm. W latach 2004–2008 członek Rady Zamówień Publicznych
przy prezesie Urzędu Zamówień Publicznych. W 1991 r. uzyskała tytuł Pierwszej Damy Biznesu, a 1997 r. tytuł
Businesswoman. Ekspert BCC ds. służby zdrowia.
 602 335 003, 600 916 626  [email protected]
1. Pan Minister K. Radziwiłł przedstawił „Strategię zmian w systemie ochrony zdrowia w
Polsce”. Strategia budzi wiele kontrowersji zarówno co do kierunków zmian jak i poziomu
finansowania ochrony zdrowia w najbliższych latach. Nie napawa optymizmem szczególnie
perspektywa 10 lat dochodzenia do 6 proc. PKB w wydatkach na ochronę zdrowia oraz
likwidacja NFZ. Konieczne jest jak najszybsze poddanie tej strategii konsultacjom
społecznym, zarówno w aspekcie zapowiadanych korzyści, jakie ta reforma miałaby
przynieść pacjentom jak również w aspekcie zwiększenia efektywności funkcjonowania
systemu ochrony zdrowia oraz wielkości nakładów PKB.
2. Należy jak najszybciej wypracować regulacje prawne dotyczące najniższych, zasadniczych
wynagrodzeń pracowników wykonujących zawody medyczne. Prowadzone rozmowy stron w
ramach Trójstronnego Zespołu ds. Ochrony Zdrowia RDS niestety nie doprowadziły do
konsensusu i konieczna była interwencja u Pani Premier. Brak rozwiązań w tym zakresie
będzie skutkował zwiększaniem się, już istniejących, niedoborów kadrowych w ochronie
zdrowia.
3. Konieczne jest przyśpieszenie prac nad nowelizacją ustawy refundacyjnej, która ma
zwiększyć dostęp pacjentów do terapii innowacyjnych, w tym także do tańszych leków z
importu równoległego.
4. Ministerstwo Zdrowia powinno podjąć
publiczną debatę na temat
wprowadzenia
możliwości dodatkowych, komplementarnych ubezpieczeń zdrowotnych. Korzysta z nich np.
90 proc. Holendrów, których to system ochrony zdrowia jest najlepiej oceniany w Europie.
Warunkiem niezbędnym do wprowadzenia takich ubezpieczeń jest zrewidowanie koszyka
świadczeń gwarantowanych, nad którym pracuje Ministerstwo Zdrowia.
1. Wprowadzenie darmowych leków dla pacjentów 75+. Zbyt krótki okres funkcjonowania tej
ustawy nie pozwala jeszcze na dokonanie oceny korzyści płynących z tej ustawy dla
18
seniorów.
2. Zaangażowanie resortu zdrowia we wsparcie dialogu pomiędzy uczestnikami rynku
farmaceutycznego zmierzających do powołania Narodowej Organizacji ds. Weryfikacji
Produktów Leczniczych. Rozmowy resortu zdrowia z przemysłem farmaceutycznym
dotyczące implementacji przepisów tzw. Dyrektywy fałszywkowej. W ramach dialogu udało
się w znacznym stopniu doprecyzować sposób postepowania ze zmianami po
rejestracyjnymi w tym obszarze.
3. Przedstawienie przez Ministerstwo zdrowia założeń do ustawy o POZ. Zmiany idą w
oczekiwanym kierunku : zwiększenia roli POZ w systemie opieki zdrowotnej, wzmożenia
działań profilaktycznych i edukacji zdrowotnej oraz świadczenia usług o charakterze
kompleksowym i holistycznym.
4. Rada Ministrów przyjęła
dawno oczekiwane rozporządzenie w sprawie Narodowego
Programu Zdrowia na lata 2016- 2020. NPZ do strategiczny dokument bardzo ważnej ustawy
o Zdrowiu Publicznym, która została uchwalona we wrześniu 2015.
5. Akceptacja Ministerstwa Zdrowia propozycji BCC dotyczącej zwołania posiedzenia
podzespołu ds. polityki lekowej w ramach Trójstronnego Zespołu ds. Ochrony Zdrowia RDS,
które ma być poświęcone zagadnieniom suplementów diety.
1. Uzasadnione obawy właścicieli prywatnych placówek medycznych o przyszłość tych
placówek w świetle przedstawionej przez ministra K. Radziwiłła „ Strategii zmian w systemie
ochrony zdrowia w Polsce”. Zagrożenia dotyczą możliwości pozyskiwania kontraktów na
świadczenie usług w ramach NFZ.
2. Brak regulacji dotyczącej niedoborów leków na rynku polskim w zapowiadanej nowelizacji
ustawy refundacyjnej. Zaproponowane rozwiązania, w tym sztywna marża stosowana w
eksporcie nie spowodują zwiększenia dostępu pacjentów do leków i mogą narazić Polskę na
kolejne postepowanie ze strony Komisji Europejskiej.
3. Brak jednoznacznego stanowiska resortu zdrowia dotyczącego prawnego uregulowania
marihuany medycznej do celów leczniczych.
19
Prawo gospodarcze
RYSZARD KALISZ
minister ds. prawa gospodarczego w Gospodarczym Gabinecie Cieni BCC
W latach 1987 – 2007 wykonywał zawód adwokata. Ekspert w obradach „ Okrągłego Stołu” (1989), zastępca
Przewodniczącego Trybunału Stanu (1993-1995), współtwórca przepisów Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r.,
Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP (1997-2000), Szef Kancelarii Prezydenta (1998-2000), Członek Rady
Bezpieczeństwa Narodowego (2000-2005), Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji RP (2004-2005). Poseł na
Sejm IV, VI i VII kadencji (2001-2015).
1. Zamiar nowelizacji Ustawy Kodeks Karny w zakresie popełnienia „przestępstwa w stosunku
do faktury lub faktur” zagrożonego karą nawet do 25 lat pozbawienia wolności.
Przepisy te będą nieskuteczne wobec przestępców, natomiast w stosunku do uczciwych obywateli
mogą okazać się niesprawiedliwe i szkodliwe. Zdaniem doradców podatkowych „wielu uczciwych
przedsiębiorców może przypadkowo trafić na fakturę wystawioną przez podmiot, który kiedyś nie
odprowadził VAT-u i zostać oskarżonych o udział w karuzeli VAT”. W związku, z nowymi karami
przedsiębiorcy w obawie przed postępowaniami karnymi, a nie jak dotychczas – podatkowymi –
spowolnią gospodarkę, gdyż będą obawiać się ryzyka i co za tym idzie będą ograniczać inwestycje.
Ponadto możliwe, że zaczną współpracę z przedsiębiorcami zagranicznymi, a nie krajowymi, gdyż
takim będą bardziej ufać, co w efekcie końcowym może doprowadzić do upadku wielu firm
napędzających gospodarkę. Nie można stawiać przestępstwa finansowego na równi ze zbrodnią
zabójstwa. Uszczelnianie systemu VAT nie powinno odbywać się na drodze represji karnej, zwłaszcza
że wachlarz aktów prawnych związanych z finansami jest wystarczająco szeroki i należy go w
maksymalnie rozsądny sposób usprawnić i wykorzystać.
2. Podpisana przez prezydenta nowelizacja Ustawy o swobodzie gospodarczej.
Wprowadza ona zmiany, związane z dokonywaniem lub przyjmowaniem płatności dotyczących
prowadzonej działalności gospodarczej, polegające na tym, że płatność następuje za pośrednictwem
rachunku płatniczego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy jednorazowa wartość transakcji, bez
względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 tys. zł. Transakcje w walutach obcych
będą przeliczane na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego
dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji i taki stan rzeczy będzie obowiązywał
od stycznia 2017 roku. Obecnie kwota ta wynosi 15 tys., ale euro, czyli mniej więcej 64 500,00 zł, a
więc jest niemalże czterokrotnie wyższa. Ta zmiana nie wpłynie wcale korzystnie na uszczelnienie
systemu podatkowego. Tak znaczne obniżenie bezgotówkowych transakcji odbije się niekorzystnie
na gospodarce i sparaliżuje wiele firm, a w szczególności przedsiębiorstwa budowlane. W branży
budowlanej obrót gotówką jest bardzo częstą praktyką z uwagi na rodzaj usług i towarów, jakie są w
ten sposób opłacane. Nowe przepisy doprowadzą do upadku wielu firm z różnych gałęzi
gospodarczych. Dodatkowo, płatność powyżej 15 tys., zł bez rachunku nie będzie zaliczana do
kosztów uzyskania przychodu, a zgodnie z nowelizacją ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatnicy nie będą mogli
zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji
została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. Nakaz z ustawy o swobodzie działalności
gospodarczej powiązany został z rozliczeniami podatkowymi, a co za tym idzie płatności dokonane z
jego naruszeniem nie będą podlegały zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów. Z uwagi na liczbę
przedsiębiorców rozliczającą się gotówkowo, przepis ten spotkał się z ogromnym sprzeciwem
zarówno społeczeństwa, ale także nie uzyskał aprobaty sejmowej komisji finansowej, która chciała
20
utrzymać obecną kwotę tj. 15 tys. euro. Takie obostrzenie nastręczy jedynie problemów wielu
przedsiębiorcom, doprowadzając do upadłości wielu firm, a szarej strefy nie ograniczy, gdyż nie jest
możliwym, żeby aż 32 proc. (źródło: Idea Bank) polskich przedsiębiorców, którzy dokonują rozliczeń
wyłącznie w gotówce było nieuczciwymi podatnikami, stanowiącymi „szarą strefę”, do której
eliminacji mają przysłużyć się te kontrowersyjne zmiany.
1. Przyznanie się „PiS” do olbrzymiej skali nepotyzmu i działania rządu podjęte w tej sprawie.
Ukrócenie takich praktyk i obsadzenie wszelkich stanowisk osobami kompetentnymi jest podstawą
do prawidłowego funkcjonowania systemu gospodarczego, finansowanego z publicznych pieniędzy.
2. Prezydent podpisał nowelizację ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz
ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, której projekt pod koniec czerwca
przyjęła Rada Ministrów.
Ustawa ma na celu obniżenie stawki podatku dochodowego od osób prawnych z 19 proc. do 15
proc. dla grupy małych podatników oraz podatników rozpoczynających działalność. Z obniżki
skorzysta około 90 proc. podatników CIT. Komisja Finansów Publicznych zaopiniowała pozytywnie
projekt ustawy. To bardzo słuszne, gdyż takie właśnie działania stanowią udogodnienia dla
przedsiębiorców i faktycznie mogą przyczynić się do ograniczania „szarej strefy”. Zastosowane
rozwiązanie z całą pewnością wesprze podatników, dla których utrudnienia w pozyskiwaniu kapitału
na inwestycje stanowi barierę w rozwijaniu przedsiębiorstwa.
1. 1 lipca 2016 roku weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z 21 czerwca 2016
roku, w sprawie wzoru pełnomocnictwa ogólnego i wzoru zawiadomienia o zmianie,
odwołaniu lub wypowiedzeniu tego pełnomocnictwa.
„Stosownie do art. 138d § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa, pełnomocnictwo ogólne upoważnia do
działania we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach należących do właściwości
organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej. Pełnomocnictwo ogólne oraz
zawiadomienie o jego zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu zgłasza mocodawca, wyłącznie w
formie dokumentu elektronicznego, według wzoru określonego w niniejszym rozporządzeniu, do
ministra właściwego do spraw finansów publicznych” – czytamy w uzasadnieniu projektu.
Pełnomocnictwo ogólne upoważnia do działania we wszystkich sprawach podatkowych oraz w
innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej.
Zakres umocowania pełnomocnika ogólnego jest zatem bardzo szeroki i jak uzasadniał ustawodawca
– stanowi odpowiedź na upowszechniającą się praktykę powierzania przez podatników
kompleksowego uprawnienia do ich reprezentowania w sprawach podatkowych, włączając w to
także wszelkie typy procedur podatkowych.
21
Problem jaki wynika z zamieszania z wprowadzonymi pełnomocnictwami w praktyce polega na tym,
że: brakuje „pośredniego” wzoru pełnomocnictwa pomiędzy pełnomocnictwem ogólnym, a
szczegółowym.
W przypadku osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na podstawie „nowego”
pełnomocnictwa ogólnego np. doradca podatkowy przyjmuje na siebie odpowiedzialność i
obowiązki wynikające nie tylko z działań podejmowanych przez osobę fizyczną w ramach
prowadzonej działalności gospodarczej, ale także w związku z jej „prywatnymi” działaniami a
rodzącymi czynności podatkowe (np. sprzedaż domu, samochodu itp.), gdyż jest to pełnomocnictwo
ogólne podatnika, a nie tylko związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą jest to
istotny problem z uwagi na to, że ogromna rzesza polskich przedsiębiorców to osoby prowadzące
działalność gospodarczą jako osoby fizyczne i też niekoniecznie chcą, aby ich „firmowi” doradcy mieli
wiadomości co do ich prywatnych poczynań finansowych, a w szczególności jest to istotne w
mniejszych społecznościach. Oczywiście w kontekście osób prawnych ten aspekt też ma znaczenie,
ponieważ nie każda spółka chce wystawiać tak szerokie pełnomocnictwa, a i doradcy podatkowi nie
chcą być obciążani tak wielką odpowiedzialnością. Sytuacja taka godzi w swobodę działalności
gospodarczej chociażby w kontekście zwieranych umów pomiędzy przedsiębiorcami a doradcami
podatkowymi (lub przysłowiowymi księgowymi). Została wprowadzona instytucja „szczegółowego
pełnomocnictwa”, ale jak wynika z interpretacji zarówno urzędów skarbowych jak i samego
Ministerstwa Finansów, te pełnomocnictwa różnią się w znacznej mierze od dotychczas
stosowanych pełnomocnictw szczególnych (które de facto kształtowały współpracę pomiędzy
przedsiębiorcą a doradcą podatkowym), w wyniku których Doradca podatkowy (księgowy) był
umocowany np. do składania określonego typu deklaracji, czy też podejmowania innych
skonkretyzowanych działań, a obecnie sytuacja wygląda, że jeśli przedsiębiorca nie wystawia
ogólnego pełnomocnictwa to dla każdej czynności doradcy, jest zobowiązany udzielić szczegółowe
pełnomocnictwo ale do bardzo skonkretyzowanej czynności np. do złożenia w jego imieniu
deklaracji za konkretny miesiąc, czy też w sytuacji, w której należy np. dokonać kompensat, to nie
można mu udzielić jak to było dotychczas pełnomocnictwa do dokonywania powiedzmy w roku
obrachunkowym tego typu czynności, tylko wymagane jest osobne pełnomocnictwo szczegółowe
dla konkretnej jednorazowej czynności. Taki stan rzeczy nastręcza kłopoty zarówno dla
przedsiębiorcy jak i dla doradcy podatkowego. Po pierwsze za każde takie pełnomocnictwo należy
uiścić opłatę skarbową w wysokości 17 zł (w danym miesiącu z różnych względów może być
konieczne udzielenie kilku a nawet kilkunastu takich pełnomocnictw), ponadto został nałożony
obowiązek składania tychże pełnomocnictw w formie elektronicznej za pośrednictwem
dedykowanych interfejsów podatkowych (kanałów wirtualnych), co też dla wielu jest uciążliwością.
Powyższa zmiana sama w sobie nie jest złym pomysłem, ale należałoby zmienić treść zarówno
pełnomocnictwa ogólnego jak pełnomocnictwa szczegółowego, polegająca na:
W przypadku pełnomocnictwa ogólnego na wprowadzeniu możliwości ograniczenia go w pewnych
obszarach. W przypadku pełnomocnictwa szczegółowego na wprowadzenie możliwości stosowania
go w sposób bardziej ogólny niż tylko jednorazowa konkretna czynność. Na chwilę obecną ten rodzaj
pełnomocnictw już wprowadza paraliż zarówno w urzędach skarbowych, w przedsiębiorstwach i w
kancelariach podatkowych.
2. Zmiany w Kodeksie pracy.
Poniższe zmiany wprowadzone do Kodeksu pracy w praktyce godzą zarówno w pracodawców jak i w
22
pracowników:
„art. 29 § 2 Kp; umowę o pracę zawiera się na piśmie. Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z
zachowaniem formy pisemnej, pracodawca powinien, przed dopuszczeniem pracownika do pracy
potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej
warunków.
art. 104[3] § 2 Kp; pracodawca jest obowiązany zapoznać pracownika z treścią regulaminu pracy
przed dopuszczeniem go do pracy.
art. 200[1] § 5 Kp; pracodawca jest obowiązany zapoznać młodocianego z wykazem lekkich prac
przed dopuszczeniem go do pracy.
art. 281 pkt. 2) Kp; kto, będąc pracodawcą lub działając w jego imieniu nie potwierdza na piśmie
zawartej z pracownikiem umowy o pracę przed dopuszczeniem go do pracy, podlega karze grzywny
od 1000 zł do 30 000 zł.”
W wielu sytuacjach pracodawca, powodowany naglącym czasem, potrzebuje pracownika na już, ale
z obiektywnych względów technicznych nie ma możliwości, wypełnienia powyżej wskazanych
obowiązków wynikających Kodeksu pracy, chociażby z tego względu, iż sprawy kadrowo-płacowopodatkowe są prowadzone na zlecenie przez podmiot zewnętrzny. Z powodu nowych przepisów,
pracodawca z obawy przed wysokimi karami, na czas przygotowania i zgłoszenia stosownych
dokumentów będzie zmuszony zawrzeć inną umowę niż umowa o pracę lub też będzie zmuszony
przesunąć czas podjęcia przez potencjalnego pracownika pracy na stworzonym dla niego
stanowisku, lub też w ogóle zrezygnuje z takiego pracownika na korzyść pracownika, któremu nie
zależy na umowie o pracę.
Taka sytuacja negatywnie odbija się na działalności przedsiębiorcy – z powodu braku pracownika
następuje przestój w jego działalności, ale także na sytuacji pracownika, który do czasu uzyskania
dokumentów od pracodawcy nie świadczy pracy w ogóle lub też na innych zasadach niż umowa o
pracę. Ponadto czasokres w jakim zaczęły obowiązywać powyższe przepisy jest niebotycznie krótki,
gdyż wyniósł on zaledwie 14 dni od daty ogłoszenia ustawy.
23
System stanowienia prawa
WITOLD MICHAŁEK
minister ds. procesu stanowienia prawa Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
Członek i współzałożyciel Stowarzyszenia Profesjonalnych Lobbystów w Polsce. Współwłaściciel firmy lobbingowej i
doradczej UNILOB. Koordynator i konsultant w wielu międzynarodowych projektach, mających na celu pomoc we
wprowadzaniu regulacji i instytucji gospodarki rynkowej w krajach Europy Środk.-Wsch., Azji i Afryki,
finansowanych przez USAID, UE oraz rząd Wielkiej Brytanii. Ekspert BCC ds. gospodarki, legislacji i lobbingu.
1. Poprawa jakości przygotowywanych do projektu legislacyjnego Ocen Skutków Regulacji
(OSR), w szczególności jeśli chodzi o skutki finansowe proponowanych rozwiązań w
odniesieniu do poszczególnych podmiotów, będących bezpośrednimi lub pośrednimi
adresatami danej regulacji. Dotyczy to także dokładniejszego szacowania skutków dla
budżetu państwa, co zwykle jest niedoszacowywane.
2. W odniesieniu do poselskich, senackich i prezydenckich inicjatyw legislacyjnych konieczne
jest wprowadzenie (podobnie jak ma to miejsce w przypadku projektów rządowych)
obowiązku przeprowadzenia konsultacji publicznych oraz opublikowania ich wyników PRZED
pierwszym czytaniem w Sejmie, tak aby wszyscy interesariusze, opinia publiczna
i decydujący o dalszych losach projektu posłowie mieli możliwie pełną wiedzę nt. skutków
wdrożenia postulowanej regulacji. Postulat ten jest tym ważniejszy, że duża część projektów
legislacyjnych zgłaszanych w imieniu grup poselskich jest w rzeczywistości przygotowywana
przez określone instytucje rządowe, wykorzystujące możliwość obejścia procedur
obowiązujących rząd w procesie legislacyjnym, bez uzasadnionej potrzeby.
Działania Ministerstwa Rozwoju, które organizuje spotkania konsultacyjne w Warszawie oraz wielu
innych miejscach w Polsce nad poszczególnymi rozdziałami „Strategii na rzecz Odpowiedzianego
Rozwoju”.
Zagrożenia dla gospodarki i przedsiębiorców (podobnie jak i dla pozostałych grup obywateli) są
niestety podobne, jak w okresie poprzednim, podlegającym ocenie GGC BCC:
1. Wprowadzanie przez rząd na ścieżkę legislacyjną projektów ustaw i rozporządzeń w trybie
specjalnym, bez wcześniejszego opublikowania treści projektów, kiedy zainteresowane
podmioty dowiadują się o poszczególnych projektach dopiero, kiedy te stają się już
przedmiotem decyzji Stałego Komitetu Rady Ministrów – co w oczywisty sposób
24
uniemożliwia przygotowanie opinii eksperckich przed podjęciem decyzji przez Radę
Ministrów.
2. Znaczne zwiększenie ryzyka tworzenia prawa złej jakości w wyniku inicjatywy Kancelarii
Prezesa Rady Ministrów wprowadzenia głębokich zmian w Regulaminie pracy Rady
Ministrów, mających na celu skrócenie rządowej ścieżki legislacyjnej, w szczególności
zlikwidowanie wymogu przygotowywania założeń do projektów ustaw.
Jest to duży krok wstecz w stosunku do obecnej procedury, która dzięki obowiązkowi
konsultowania założeń do projektów ustaw przez wszystkich interesariuszy (tak
zewnętrznych jak i przez instytucje wewnątrzrządowe) znacznie zwiększała zasób informacji
wymaganych dla przygotowania prawa dobrej jakości. Po wprowadzeniu zmian w
Regulaminie wzrasta być może szybkość procesu legislacyjnego na etapie rządowym, ale
wyraźnie odbywa się to kosztem jakości stanowionego prawa.
25
Środowisko naturalne
RYSZARD PAZDAN
minister środowiska Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
Uczestnik prac i członek Komitetu Monitorującego Programy Operacyjne nowej perspektywy finansowej 2014-2020,
członek szeregu polskich i zagranicznych stowarzyszeń zawodowych, m.in. Polskiego Forum AkademickoGospodarczego, Air & Waste Management Association. Założyciel i prezes firmy ATMOTERM SA. Autor wielu publikacji i
ekspertyz dotyczących m.in. gospodarki cyrkulacyjnej, zmian klimatu, emisji zanieczyszczeń, oddziaływań na
środowisko, zarządzania informacjami środowiskowymi. Ekspert BCC ds. polityki środowiskowej państwa.
1. Kontynuacja reformy gospodarki wodnej.
2. Opracowanie projektu Bazy Danych Odpadowych.
3. Opracowanie pilotażowych programów gospodarki o obiegu zamkniętym dla wybranej
gminy i miasta w Polsce.
1. Opracowano projekt zmian systemu gospodarki odpadami, pozwalający na monitorowanie
w czasie rzeczywistym całej ewidencji odpadowej. Działania, zgodnie z tym projektem,
wprowadzą praktycznie kontrolę każdego transportu odpadów, co powinno uporządkować
zarządzanie odpadami w Polsce.
2. Dużym plusem jest opracowanie i uchwalenie Krajowego Programu Gospodarki Odpadami,
który zawiera dodatkowo cele obligujące gminy do naprawy systemu selektywnej zbiórki
odpadów biodegradowalnych i zielonych.
1. Negatywem jest brak, w wymienionym wyżej programie, zapisów dot. gospodarki o obiegu
zamkniętym, która z uwagi na duże opóźnienia i zaniedbania dot. systemu recyklingu może
być szczególną szansą dla Polski.
2. Niepokojący jest również brak działań dotyczących ratyfikacji podpisanego przez rząd
porozumienia paryskiego w sprawie klimatu.
26
Cyfryzacja i rozwój społeczeństwa informacyjnego
KRZYSZTOF SZUBERT
minister ds. cyfryzacji Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
Absolwent Politechniki Warszawskiej, na stanowiskach kierowniczych zarówno polskich jak i zagranicznych
przedsiębiorstw branży informatycznej od ponad dziesięciu lat. Inicjator oraz pierwszy Przewodniczący Koalicji na
Rzecz Społeczeństwa Informacyjnego (KRESI). Przewodniczący Komisji BCC ds. Informatyki, Telekomunikacji i
Społeczeństwa Informacyjnego. Przedstawiciel BCC w Mazowieckiej Radzie Innowacyjności (Urząd Marszałkowski)
oraz sejmowej Komisji Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii. Prezes Zarządu CONNECT DISTRIBUTION sp. z o.
o. – laureata wielu prestiżowych nagród i wyróżnień, m.in. Medal Europejski, Gazela Biznesu czy Diamenty Forbes’a.
Umocowanie ministra cyfryzacji w roli nadrzędnej dla obszaru szerokorozumianej cyfryzacji w
stosunku do pozostałych resortów oraz jednostek związanych z tym obszarem.
Dotychczasowe rozproszenie decyzyjności nie pozwalało na efektywne zarządzanie procesem
cyfryzacji. Taka struktura wpływała negatywnie na czas budowy dużych systemów informatycznych
oraz wysokie koszty ich produkcji, przy małej efektywności dla obywatela. Koordynacja działań w
obszarze cyfryzacji dotyczyć powinna nie tylko relacji międzyresortowych, ale także współpracy z
jednostkami samorządu terytorialnego, organizacjami i stowarzyszeniami krajowymi, strukturami
unijnymi i innymi organizacjami międzynarodowymi odpowiedzialnymi za obszar cyfryzacji. W
kontekście prowadzenia i uruchamiania dużych, nowych projektów informatycznych oraz
porządkowania obecnego chaosu w zakresie państwowych systemów informatycznych (zarówno
administracji centralnej, jak i samorządowej) konieczne jest umocowanie ministra cyfryzacji w
pozycji nadrzędnej w zakresie tego obszaru:
a. w roli „głównego informatyka kraju” (CIO Polski / Chief Information Officer) – jak jest to
praktykowane obecnie w wielu państwach członkowskich EU. Projekt już opracowany i
realizowany przez ministra cyfryzacji jako „GIK – Główny Informatyk Kraju”, znajduje się na
ścieżce przyjęcia przez rząd – co powinno być możliwie szybko przeprowadzone i wdrożone.
b. poważnie rozważyć ustanowienie ministra cyfryzacji lub przedstawiciela ministra cyfryzacji w
roli pełnomocnika rządu lub pełnomocnika premiera ds. cyfryzacji kraju. Podobne
umocowania mają już obecnie wybrani ministrowie w obszarach bardziej horyzontalnych, a
do takich z pewnością zalicza się również szeroko rozumiana cyfryzacja. W podobnym
kierunku idzie również myślenie i działania unijne, ustanawiające m.in. w ostatnich
tygodniach tzw. „The eGov Steering Board”.
1. Konsekwentne realizowanie przyjętych po konsultacjach społecznych „Kierunków Działań
Strategicznych ministra cyfryzacji w obszarze informatyzacji usług publicznych”.
Dotyczy to wielu elementów sygnalizowanych przez Ministerstwo Cyfryzacji w ramach ww.
dokumentu kierunkowego m.in.: uruchomienie projektu EZD RP mającego na celu ustanowienie
jednolitego systemu elektronicznego zarządzania dokumentacją w administracji rządowej oraz
standardu systemów klasy EZD w administracji publicznej RP, uchwalenie Ustawy o ponownym
27
wykorzystaniu informacji sektora publicznego, ustawy - która otwiera możliwość korzystania przez
wszystkich obywateli i przedsiębiorców z danych gromadzonych przez jednostki publiczne, czy też
ostatnie zapowiedzi uruchomienia projektu nowoczesnego dowodu osobistego tzw. dowodu z
chip’em (eID) oraz dowodu w wersji elektronicznej – bezpiecznej aplikacji na telefony komórkowe
(mID), która planowana jest do wprowadzenia już w 2017 roku.
2. Uruchomienie przez Ministra Cyfryzacji wspólnie z Ministrem Rozwoju programu „Od
papierowej do cyfrowej Polski” (tzw. Cash-Less / Paper-Less).
Program „Od papierowej do cyfrowej Polski” zapewni cyfryzację procesów i przepływów
finansowych w administracji. Jest to program wpisujący się doskonale w ogólnoświatowe trendy
oraz w szerszą koncepcję „Planu na rzecz zrównoważonego rozwoju”. Główne założenia programu
to: poprawa funkcjonowania i lepsze wykorzystanie infrastruktury publicznej, bardziej efektywne
wypełnianie swoich funkcji przez państwo, zapewnienie warunków dla rozwoju innowacyjnej
i konkurencyjnej gospodarki. Ministerstwo Cyfryzacji jest koordynatorem i nadzorcą prac w
projekcie „Od Polski papierowej do cyfrowej”, który został zainicjowany przez MR i MC, a realizują
go wspólnie urzędnicy, eksperci, przedsiębiorcy i obywatele. Tym samym, to obecnie najbardziej
demokratyczny projekt cyfryzacyjny, zarówno w Polsce, jak i może w EU. Funkcjonowanie programu
(zespołu) jest formalnie osadzone w pracach Komitetu Rady Ministrów ds. Cyfryzacji (KRMC).
1. Brak umocowania ministra cyfryzacji w roli „głównego informatyka kraju”, czyli szeroko
rozumianej roli wiodącej obszaru cyfryzacji Polski.
Cyfryzacja to działanie horyzontalne, obejmujące praktycznie wszystkie resorty oraz sfery życia. Dla
budowy struktur koordynacyjnych w cyfryzacji administracji konieczne jest zdecydowane
wzmocnienie roli ministra np. poprzez Komitet Rady Ministrów ds. Cyfryzacji (KRMC), zarówno w
zakresie opiniowania nowych projektów informatycznych zgłaszanych przez administrację centralną
oraz regionalną, jak i opiniowanie projektów legislacyjnych i strategicznych, z obszaru szeroko rozumianej cyfryzacji kraju. Wymaganie pozytywnej opinii KRMC przed uruchamianiem nowych
projektów administracji państwowej pozwoli ministrowi cyfryzacji na spójne monitorowanie oraz
zarządzanie informatyzacją Polski.
2. Brak koordynacji pracy resortów w obszarze cyfryzacji (oraz innowacyjności) na arenie
europejskiej i międzynarodowej.
Na chwilę obecną blisko 75% prawa (również w zakresie ICT) tworzone jest w Unii Europejskiej. W
drugiej połowie 2016 roku – za prezydencji słowackiej – spodziewana jest bardzo duża ilość aktów
legislacyjnych związanych z Jednolitym Rynkiem Cyfrowym. Musimy zdecydowanie zwiększyć naszą
obecność i aktywność na forum wszelkich gremiów EU oraz równie zdecydowanie usprawnić i
koordynować współpracę wszystkich resortów na arenie europejskiej w obszarze szeroko pojętej
cyfryzacji. Działania realizowane na poziomie unijnym powinny być inicjowane na jak
najwcześniejszym etapie prac oraz opierać się na zasadzie promowania interesów najbardziej korzystnych z punktu widzenia polskiego obywatela i przedsiębiorcy.
28
Współpraca nauka – biznes
SŁAWOMIR OLEJNIK
minister ds. rozwoju współpracy nauki i biznesu Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
Doktorant Politechniki Warszawskiej i absolwent Politechniki Krakowskiej. Ekspert BCC ds. innowacyjności oraz
współtwórca i prezes zarządu Fundacji Polska Innowacyjna. Pracował jako menedżer średniego i wyższego szczebla
w branży rekrutacyjnej i IT. Trener biznesu i współtwórca firmy szkoleniowo-doradczej S&O Partners, w ramach
której doradza startup’om na wczesnym etapie rozwoju oraz szkoli menedżerów i przyszłych liderów. Były członek
Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, a w latach 2012-2014 prezes zarządu Fundacji Studenckie Forum BCC.
1. Według planów Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego powołany ma zostać Narodowy
Instytutu Technologiczny (NIT) na wzór niemieckiego Fraunhofer-Gesellschaft. Aby koszty
jego funkcjonowania oraz ew. biurokracja była jak najmniejsze proponuję koncepcję
„Wirtualnego Instytutu”, który za pomocą chmury danych, narzędzi IT i odpowiedniej kadry
zarządzającej ukierunkowałby współpracę poszczególnych jednostek na badania i projekty
multidyscyplinarne, łączące wiele dziedzin i kompetencji centrów doskonałości. Wówczas,
przedsiębiorstwa mogłyby zlecać złożone prace badawcze takiej jednostce w sposób mniej
biurokratyczny i ograniczający koszty jej działania. Jednocześnie w konsultacjach w zakresie
funkcjonowania instytutu proponuję zaangażować praktyków (np. z Polonii) doświadczonych
w tworzeniu złożonych jednostek i projektów badawczych oraz ekspertów z organizacji
zajmujących się na co dzień realizacją dużych projektów np. z IPMA Polska czy też INCOSE
(USA).
2. Powołana ma zostać również Narodowa Agencja Współpracy Akademickiej, której celami są:
odwrócenie drenażu mózgów, umożliwienie powrotu do kraju wybitnym polskim
naukowcom, ujednolicenie programów studiów stypendialnych i zachęcenie studentów
studiów zagranicznych do studiowania w Polsce. Warto w tym zakresie zbadać potencjał 3
sektora, w którym od kilku lat pojawiają się już organizacje realizujące niektóre z tych
działań. Wówczas MNiSzW mogłoby zlecić realizację poszczególnych zadań lub rozpisać
odpowiednie konkursy grantowe. Dysponując wsparciem finansowym organizacje NGO
mogłyby efektywnie docierać do wskazanej grupy odbiorców i realizować postawione cele.
Równocześnie zamiast powoływania kolejnej Narodowej Agencji proponuję rozważyć użycie
do realizacji części lub wszystkich wskazanych celów Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji.
1. We współpracy na płaszczyźnie nauki i biznesu jedną z kluczowych ról odgrywa jakość
kształcenia kadry do przedsiębiorstw oraz kadry naukowej. Wysoki poziom tej drugiej grupy
to również większa jakość prowadzonych badań, z których mają szanse powstać m.in. nowe
technologie, materiały, rozwiązania techniczne czy też startupy lub spółki typu SPIN oparte
na wysokich technologiach. Jak pokazują przykłady krajów rozwiniętych może to być
29
również magnes na przyciąganie talentów spoza kraju, co w przypadku dotykającego Polskę
niżu demograficznego wydaje się być jednym z elementów polityki w tym zakresie. Aby
zwiększyć szanse otrzymania takich efektów, polskie szkolnictwo wyższe potrzebuje
gruntownych zmian m.in. pod kątem finansowania uczelni i badań, jakości kształcenia,
umiędzynarodowienia, jak i funkcjonowania szkół wyższych. Podjęcie wyzwania gruntownej
reformy tych kierunków oraz zaangażowanie w nią środowiska akademickiego przez
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego uważam za właściwe kroki.
2. Pozytywnie ocenić warto również założenia nowej strategii dla nauki i szkolnictwa wyższego
przedstawionej przez ministra Gowina, a mowa m.in. o umożliwieniu uczelniom wybrania
kierunku rozwoju badawczego lub bardziej edukacyjnego korzystając z elastyczniejszego
algorytmu przyznawania środków, nastawienie naukowców na wyjście z murów uczelni,
szerszą współpracę nauki z przemysłem czy też promowanie jej w społeczeństwie. Warto
przy tym jednak pamiętać, że największą rolę odegrają teraz szczegóły, które po szerokiej
debacie zaprezentowane będą za rok na Narodowym Kongresie Nauki.
Nowa strategia dla nauki i szkolnictwa wyższego zakłada szereg zmian promujących jakość
kształcenia, tworzenie uczelni badawczych oraz zmniejszenie masowego podejścia do
edukacji. Przy takich krokach warto mieć na uwadze, iż część uczelni, która nie wytrzyma
narastającej konkurencji może zostać zamknięta, a wraz z nimi zwolniona zostanie kadra
naukowa i administracyjna. W takim przypadku mogą pojawić się również problemy z
zakończeniem studiów przez studentów czy doktorantów. Jednocześnie nowa strategia mało
mówi o uczelniach niepublicznych, które – patrząc na rankingi światowe – często znajdują
się w ich czołówce. Warto aby uwzględniane były również w pracach nad Ustawą 2.0 czy też
w założeniach nowej strategii dla nauki i szkolnictwa wyższego, gdyż możliwe, iż znaczna ich
część również w najbliższych latach może zostać zamknięta z powodu niżu demograficznego
oraz poprawy jakości na części państwowych uczelni wyższych.
30
Infrastruktura
MACIEJ GRELOWSKI
minister infrastruktury Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
Menedżer z wieloletnim doświadczeniem. Prezes Orbis SA (1993-2004), prezes Polskiego Instytutu Dyrektorów
(2004-2005), członek Rad Nadzorczych wielu spółek publicznych. Wykładowca Corporate Governance w WSB w
Nowym Sączu. Ekspert w zakresie zarządzania. Doradca gospodarczy. Laureat prestiżowych nagród
Stowarzyszenia Managerów, "Gazety Parkiet", BCC. Przewodniczący Rady Głównej BCC.
1. Przyspieszyć działania nad wyborem powszechnego systemu oraz operatora elektronicznego
poboru opłat drogowych. Ustalić zasady współpracy w tym zakresie z koncesjonariuszami.
2. Zwiększyć kontraktowanie inwestycji infrastrukturalnych.
Reforma służb skarbowych oraz analityczne podejście do kontroli skarbowej ze szczególnym
uwzględnieniem cen transferowych.
Wprowadzanie podatków sektorowych oraz wzrost udziału państwa w działaniach gospodarczych
zwiększających wydatki inwestycyjne tz „repolonizacja” to marnotrawstwo środków publicznych i
radykalne obniżanie efektywności gospodarczej podmiotów objętych tym procesem.
31
Spółdzielczość
MIECZYSŁAW GRODZKI
minister ds. spółdzielczości Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
Rzeczoznawca budowlany GINB, rzeczoznawca szacowania nieruchomości, lustrator spółdzielczy. Zastępca
przewodniczącego Zgromadzenia Ogólnego Krajowej Rady Spółdzielczej, zastępca przewodniczącego RN Związku
Rewizyjnego Banków Spółdzielczych im. Franciszka Stefczyka, Przewodniczący Rady Mazowieckiej Okręgowej Izby
Inżynierów Budownictwa. Prowadzi własną firmę - Przedsiębiorstwo Budowlane GROMAR. Za swoją działalność
został odznaczony Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi. Przewodniczący Komisji Spółdzielczej BCC.
1. Pierwszy priorytet dotyczy banków spółdzielczych i SKOK-ów.
Ich klientami są głównie mieszkańcy gmin i powiatów. Prowadzona polityka spowoduje pogorszenie
ich sytuacji, a nawet doprowadzić może do utraty samodzielności a nawet do likwidacji. Celem – jest
osłabienie tego sektora i przejęcie ich rynku. Zagrożenie to dostrzegła także Kancelaria Prezydenta
RP. „W imieniu Prezydenta RP, Andrzeja Dudy, pragnę podkreślić – stwierdził minister Maciej
Łopiński, że Pan Prezydent przywiązuje ogromną wagę do tego, aby polska gospodarka mogła się
dynamicznie rozwijać, korzystając w jak największym możliwym stopniu z rodzimych zasobów
kapitałowych. Znacząca rola w tym względzie przypada sektorowi spółdzielczości finansowej. Pozycja
banków spółdzielczych nie może być podważana”. Potrzebne jest szybkie uchwalenie nowej ustawy
o bankach spółdzielczych.
2. Uchwalenie
ustawy
o
spółdzielniach
mieszkaniowych,
wprowadzając
zmiany
umożliwiających budowę spółdzielczych mieszkań lokatorskich wraz z zaproponowaną
pomocą państwa.
Dodatkowo, uporządkowanie w ustawie spraw samorządowych tj. zebrań przedstawicieli Rady
Nadzorczej, kadencji i ich liczby. Obecne przepisy spowodowały prawie całkowity brak
zainteresowania członków tematami poruszanymi na Walnych Zgromadzeniach (obecność 2 – 3
proc.), gdzie członek zmuszony jest jedynie do głosowania bez możliwości zmian przygotowanych
projektów i zgłaszania wniosków na zebraniu. Dla członków Rady Nadzorczej ustalono możliwość
pracy nieprzerwanie przez dwie kadencję po trzy lata, co nie występuje w innych branżach
spółdzielczych czy Kodeksie spółek handlowych. Dodatkowo ustaw powinna znieść zwolnienia w
ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych dla spółdzielni, zrównując spółdzielnie z innymi
podmiotami, o co wnioskujemy od kilku lat.
1. Przyjęcie przez rząd oferty spółdzielczości mieszkaniowej, aby włączyć jej potencjał do
realizacji budownictwa na wynajem. Od szeregu lat z powodu braku wsparcia państwowego
i złych przepisów, zamierało budownictwo spółdzielcze. Nowe budownictwo lokatorskie
praktycznie przestało istnieć po słynnej akcji „mieszkanie za złotówkę” i likwidacji formy
32
lokatorskiego budownictwa spółdzielczego. Ocenia się, że spółdzielnie mogą reaktywować
to budownictwo i budować rocznie, co najmniej kilka tysięcy mieszkań.
2. Pozytywnie oceniamy podjęte, przez resort infrastruktury i budownictwa, prace nad
nowelizacją ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w związku z wyrokiem Trybunału
Konstytucyjnego. Wymaga szczególnego podkreślenia fakt, iż resort infrastruktury do
konsultacji prac nad tekstem ustawy zaprosił środowiska spółdzielcze. Pierwsze spotkanie
konsultacyjne odbyło się 31 maja br. w siedzibie Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa.
Projekt ustawy przywraca nie tylko instytucjonalnie budownictwo lokatorskie, ale także
zmienia przepisy, które dają większe uprawnienia członkom. Komisja ds. spółdzielczości
zorganizowała spotkanie z sekretarzem stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa
Kazimierzem Smolińskim, na którym pozytywnie oceniono przedstawione zmiany i
dodatkowo zgłoszono pisemnie wnioski w zakresie samorządu spółdzielczego i Rady
Nadzorczej. Czekamy na ich uwzględnienie w przygotowywanym projekcie ustawy.
1. Zagrożeniem dla spółdzielni mieszkaniowych i spółdzielców jest brak programu
wspierającego nowe budownictwo, w miejsce wygaszanego Mieszkania dla Młodych.
Ucichła sprawa powołania budowlanych kas mieszkaniowych, które gromadziłyby środki na
nowe mieszkania i na remonty. Kasy – tak jak to ma miejsce w szeregu krajów naszego
regionu – to szansa na zgromadzenie dużych środków na cele budowlane i skierowanie ich
na wsparcie budownictwa dla tych rodzin, które nie mają odpowiednich środków. Środki te,
wsparte przez państwo, stworzyłyby szansę na przyspieszenie budów oraz na remonty
starych zasobów mieszkaniowych.
2. Zagrożeniem dla wsi są spowolnione prace rządowe nad założeniami ustawy o
spółdzielniach rolniczych. Tymczasem, w świetle rozmów unijnych z Amerykanami w
sprawie ustawy o wolnym handlu (TTIP), powstanie wielkie zagrożenie dla polskiego
rolnictwa. Słabe gospodarstwa rolne będą masowo upadać. Zwłaszcza po tym, kiedy znikną
dopłaty dla rolników. Spółdzielnie rolników, wyposażone w odpowiednie prawa, byłyby w
stanie zorganizować rolników, wesprzeć ich i stworzyć formy współpracy, które pozwoliłyby
zwiększyć dochody rodzin.
33
Przemysł obronny
GEN. LEON KOMORNICKI
minister ds. przemysłu obronnego Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC
Generał dywizji Wojska Polskiego w stanie spoczynku. Od 1968 r. do 1998 r. żołnierz zawodowy WP. Od 1991 prezes
Fundacji Poległym i Pomordowanym na Wschodzie. Przedsiębiorca i właściciel firmy doradczej. Członek
Stowarzyszenia Euro-Atlantyckiego. Ekspert spraw wewnętrznych i administracji. Członek Loży Założycieli i Rady
Organizatorów BCC.
Do spraw, które wymagają pilnego podjęcia przez kierownictwo ministerstwa obrony narodowej
należy ogłoszenie ostatecznej wersji planu „Technicznej Modernizacji SZ RP”. Wersja ta miała być
ogłoszona przez Ministerstwo do 15 września br.
Powodami, które spowodowały, że przyjęty w 2012 roku „Plan Technicznej Modernizacji SZ RP”
stracił na swojej aktualności, było jego niedoszacowanie na kwotę blisko 100 mld PLN. Natomiast w
samym planie nie ujęto kosztów (3,5 mld PLN) formowania nowego rodzaju sił zbrojnych – Wojsk
Obrony Terytorialnej, a także nie uwzględniono nakładu na przedsięwzięcia związane z cyberobroną
w świetle ostatnich decyzji Szczytu NATO w Warszawie, który usankcjonował cyberprzestrzeń jako
strefę działań operacyjnych.
Do końca br. powinno być także ostatecznie wynegocjowane warunki realizacji programu „Wisła”
oraz podjęta ostateczna decyzja w sprawie dostawcy systemu antyrakietowego średniego zasięgu.
Rozstrzygnięcia także wymaga przetarg w sprawie śmigłowców wielozadaniowych.
W trzecim kwartale bieżącego roku następujące wydarzenia polityczne i działania Ministerstwa
Obrony Narodowej zasługują na uznanie i w sposób istotny zwiększają bezpieczeństwo Polski w
sytuacji zwiększającego się zagrożenia militarnego ze strony Rosji:
- po pierwsze – decyzje obrad ostatniego Szczytu Paktu Północnoatlantyckiego, który odbył
się w Warszawie od 8 do 9 lipca br.;
- po drugie – decyzja MON z 23 września o powołaniu dowódcy i dowództwa Wojsk Obrony
Terytorialnej oraz przesłanie przez ten resort – 30 września br. – do Urzędu Rady Ministrów projektu
ustawy o zmianie „Ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP” w celu formalno-prawnego
uregulowania powołania Wojsk Obrony Terytorialnej;
- po trzecie – organizacja oraz prezentacja uzbrojenia i wyposażenia dla wojska podczas
MSPO w Kielcach, który odbył się od 6 do 9 września br.
Obradujący w Warszawie od 8 do 9 lipca uczestnicy Szczytu NATO przyjęli istotne i historyczne dla
bezpieczeństwa Polski następujące stanowiska oraz decyzje:
- uznano Rosję za przeciwnika NATO oraz za zagrożenie, z powodu prowadzonej wojny w
Ukrainie, dla pokoju w Europie.
34
To stanowisko, choć przyjęte przez uczestników Szczytu niejednogłośnie, miało kluczowe
znaczenie w podjęciu przez nich decyzji, bardzo ważnej dla bezpieczeństwa Polski i krajów
nadbałtyckich, o rozmieszczeniu w naszym kraju, w Litwie, Łotwie oraz w Estonii po jednej bojowej
grupie batalionowej (każda w sile 1000-ca żołnierzy). Grupy te wyślą tzw. Państwa ramowe – USA,
Niemcy, Kanada, Wielka Brytania. Dodatkowo jeszcze USA wyślą do Polski brygadę pancerną (około
5000 żołnierzy) komponenty dywizji, które kontrolować będą działania batalionowych grup
bojowych w państwach nadbałtyckich.
Powyższe siły stanowić będą tzw. potencjał odstraszający i wzmacniający flankę wschodnią
NATO. Decyzja powyższa kładzie także w jakimś stopniu kres porozumieniu zawartym w 1997 roku
pomiędzy NATO a Rosją o nierozmieszczaniu w Polsce w Litwie, Łotwie i Estonii znaczącego
potencjału wojskowego innych państw będących członkami NATO;
- ponadto uczestnicy szczytu uznali cyberprzestrzeń za nowa strefę działań operacyjnych a to
skutkować będzie niezbędną korektą „Planu Technicznej Modernizacji SZ RP”, uwzględniającą
niezbędne środki budżetowe na oprzyrządowanie działań operacyjnych w tym obszarze.
Uczestnicy Szczytu NATO w Warszawie zostali zapewnieni przez byłego już premiera Wielkiej
Brytanii Davida Camerona, że decyzja referendalna o brexicie nie osłabi zaangażowania jego kraju w
ramach NATO.
W minionym kwartale minister obrony narodowej podjął istotne decyzje dla
bezpieczeństwa Polski, a dotyczące rozpoczęcia procesu formowania Wojsk Obrony Terytorialnej.
We wrześniu (23) powołał dowódcę Wojsk Obrony Terytorialnej, który do końca marca 2017 roku
ma przejąć dowodzenie wojskami tego rodzaju sił zbrojnych, a do 1 października tegoż roku ma
osiągnąć gotowość do działania. Od paru miesięcy trwa proces formułowania na ścianie wschodniej
trzech brygad obrony terytorialnej, które maja osiągnąć gotowość do działania do końca tego roku.
30 września br. do Urzędu Rady Ministrów wpłynął projekt Ministerstwa Obrony Narodowej
Ustawy o zmianie „Ustawy o powszechnym obowiązku obrony RP”. W projekcie tym proponowany
jest nowy rodzaj czynnej służby wojskowej – Terytorialna Służba Wojskowa, która jest odejściem od
idei NSR (Narodowych Sił Rezerwowych). Terytorialna Służba Wojskowa zakłada stałe jej pełnienie,
jako służba rotacyjna – minimum jeden weekend w miesiącu i dyspozycyjna w pozostałych dniach.
Okres służby rotacyjnej będzie okresem służby pełnionej w strukturach jednostki wojskowej na
stanowisku służbowym. Okres służby dyspozycyjnej – to samokształcenie doskonalenie zawodowe –
możliwości pracy i prowadzenia działalności gospodarczej na zasadach ogólnych.
Żołnierze powoływani po raz pierwszy do tej służby kierowani będą na szkolenie
podstawowe wynoszące 14 dni, po którym składać będą przysięgę wojskowa. Służba WOT trwać
będzie 3 lata. Po jej zakończeniu żołnierze ci nabywali by pierwszeństwo w powoływaniu do służby
kandydackiej i zawodowej służby wojskowej.
Projekt ustawy przewiduje ponadto przyznawanie żołnierzom OT comiesięcznego dodatku
do uposażenia zasadniczego z tytułu pełnienia terytorialnej służby wojskowej, w tym za
utrzymywanie zdolności do natychmiastowego stawiennictwa do tej służby pełnionej rotacyjnie, w
dodatku za „gotowość bojową”. Żołnierze wojsk obrony terytorialnej zobowiązani by byli (w myśl
projektu tej ustawy) do przechowywania w domu i utrzymywania w należytej sprawności swego
wyposażenia osobistego – za wyjątkiem broni.
35
Do końca 2019 roku planuje się utworzyć 30 brygad OT o potencjale osobowym ponad
30 000 żołnierzy. Przewidywane skutki utworzenia Wojsk Terytorialne Obrony dla budżetu MON od
2016 roku do 2019 roku – 3,5 mld PLN, z tego niecałe 2 mld na zadanie związane z wyposażeniem
oraz rozwojem infrastruktury jednostek WTO. Proponowane rozwiązania w zakresie służby
wojskowej WTO są racjonalne i motywacyjne, tym samym gwarantują niezbędny poziom naboru do
służby w jednostkach WTO.
Istotnym przedsięwzięciem dla polskiego przemysłu obronnego był po raz pierwszy
organizowany przez MON wspólnie z Polska Grupą Zbrojeniową, Międzynarodowy Salon Przemysłu
Obronnego w Kielcach w dniach 6-9 września br. W przedsięwzięciu tym wzięła udział rekordowa
ilość wystawców – 614-tu z 30-tu krajów. Wystawiały się w tym największe koncerny zbrojeniowe z
Europu i USA.
Podczas tych targów minister obrony narodowej podpisał zapytanie ofertowe skierowane do
rządu Stanów Zjednoczonych w sprawie antyrakietowego systemu średniego zasięgu w celu podjęcia
realizacji programu „Wisła”. Zapytanie to zawiera istotny z punktu interesu polskiego przemysłu
obronnego, warunek zamówienia że wejdzie ono w tedy w życie jeżeli w realizacji programu „Wisła”
firma Reythaon (producent „Patriotów”) zagwarantuje w 50-ciu proc. udział polskiego przemysłu
obronnego.
W trakcie MSPO miała miejsce konferencja poświęcona polskiemu przemysłowi obronnemu
w kontekście realizacji „Planu Technicznego modernizacji SZ RP” i jego wpływu na rozwój tej
dziedziny gospodarki oraz gospodarki narodowej. W konferencji wzięli udział – wiceminister obrony
narodowej Bartosz Kownacki oraz wicepremier, minister rozwoju Mateusz Morawiecki. Tegoroczny
MSPO był bardzo dobrze i profesjonalnie zorganizowany. Daje się zauważyć dobry poziom
współpracy i symbiozy pomiędzy wojskiem Polski, a polskim przemysłem obronnym.
Gospodarczy Gabinet Cieni BCC – think tank, który powstał w kwietniu 2012 r., aby wspierać działania rządu
służące gospodarce oraz inspirować i monitorować prace resortów kluczowych z punktu widzenia rozwoju
przedsiębiorczości. To gabinet gospodarczych fachowców, będących najbliżej problemów, z którymi na co dzień
zmagają się polscy przedsiębiorcy i gospodarka. Więcej: http://www.bcc.org.pl/Gospodarczy-Gabinet-Cieni.4241.0.html
Relacje z posiedzeń: http://www.bcc.org.pl/Relacje-z-posiedzen-GGC.5471.0.html
36

RAPORT Gospodarczego Gabinetu Cieni BCC

Transkrypt

Podobne dokumenty

Uwaga! Wkrótce nowy Kodeks pracy

Wydział Neofilologii zaprasza studentów na cykl wykładów: „Filolog

Grupa BCC się powiększa

Tygiel Gospodarczy BCC.

Stażysta/Konsultant SAP FICO (Zespół Finansów i Kontrolingu)

Logotec DDM9000 Web Edition w Business Centre Club

z Profesorem Markiem Belką

Patent unijny zagraża polskim firmom

OPINIA Ministerstwo Zdrowia ma wizję, expose Pani Premier o niej