FRBR

FRBR
[email protected]
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
FRBR / eferberyzacja
• Functional Requirement for Bibliografic
Record
• Wymagania funkcjonalne dla rekordu
bibliograficznego
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
FRBR
• Dokument (1998)
• Model opisu
• Schemat zapisu / wyświetlania
danych
• Model relacji metadanych
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
Dzieło (work)
Realizacja (expression)
Materializacja (manifestation)
Egzemplarz (item)
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
Dzieło
• Byt abstrakcyjny, niematerialny
• Wytwór działalności intelektualnej
• Metadane dzieła:
– Autor
– Tytuł
– Rok powstania utworu…
Dzieło to „Hamlet” Szekspira
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
Realizacja
• Byt abstrakcyjny, niematerialny
• Realizacje dzieła
• Metadane realizacji:
– Forma dokumentu (np. muzyka, słowo mówione, zapis
alfanumeryczny, zapis nutowy)
– Język dokumentu…
Realizacja to „Hamlet” Szekspira jako audiobook
w języku francuskim – wszystkie wydania
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
Materializacja
• Związana z fizyczną formą
• Materializacja realizacji
• Metadane materializacji:
– Strefa wydania
– Adres wydawniczy
– Numer znormalizowany
Materializacja to „Hamlet” Szekspira, wydane przez
Wydaw. Literackie w 1975 r. (wyd. 1) – wszystkie
egzemplarze
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
Egzemplarz
• Dane w opisie egzemplarza (zasobu), nie w opisie
bibliograficznym
• Konkretna materialna lub cyfrowa kopia
• Metadane egzemplarza:
– Nr inwentarzowy, kod kreskowy
– Historia konserwacji
– Proweniencja
Konkretny fizyczny egzemplarz „Hamleta”,
nr inw. 123456
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
Jak uzyskać eferberyzację?
• Wprowadzić metadane z zachowaniem
podziału na poszczególne poziomy
(system VIRTUA)
• Skorzystać z algorytmu do
odpowiedniego wyświetlania danych
(system typu discovery Primo)
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
FRBR w systemie VITUA
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
Wprowadzanie metadanych
• Dane każdego poziomu wprowadzane są
do osobnego formularza
• Wprowadzone dane poszczególnych
poziomów tworzą drzewo ukazujące
relacje hierarchiczne
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
http://www.slideshare.net/VisionaryTechnology/vtls-8-years-experience-with-frbr-rda4755109
Wprowadzanie metadanych
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
http://www.slideshare.net/VisionaryTechnology/vtls-8-years-experience-with-frbr-rda4755109
Przeglądanie metadanych w GUI
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
http://catalog.jewishpubliclibrary.org:9011/lib/item?id=148271&rootId=195607&theme=JPL
Przeglądanie metadanych w OPAC-u
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
FRBR w systemie Primo
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
Wyświetlanie metadanych
„Hamlet”
Wydanie 2
„Hamlet”
Wydanie 1
FRBR
FRBR
Dzieło
rekordy wszystkich wydań
„Hamleta”
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
Po co komu FRBR?
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
Zwiększa
Efektywność
Użyteczność
Przyjazność
Cel: wygoda użytkownika
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
Literatura
•
•
•
•
•
Chachra V., Espley J., VTLS: 8 Years Experience with FRBR & RDA [online]
[dostęp: 11.03.2012], dostępny w Internecie:
<http://www.slideshare.net/VisionaryTechnology/vtls-8-years-experiencewith-frbr-rda-4755109>.
Filipek A., Model opisu dokumentu według FRBR (Functional Requirements for
Bibliographic Records), „Zagadnienia Informacji Naukowej” 2005, nr 2 (86), s.
13-30.
Functional Requirment for Bibliographic Record [online] [dostęp: 11.03.2012],
dostępny w Internecie:
<http://archive.ifla.org/VII/s13/frbr/frbr_current4.htm>.
Golec-Nycz E., FRBR (eferberyzacja)  nowa filozofia katalogowania,
„Bibliotekarz” 2004, nr 9, s. 9-13.
Jewish Public Library to become the first public library in the world to adopt
RDA/FRBR, w: Library Technology Guide [online] [dostęp: 16.03.2012],
dostępny w Internecie: <http://www.librarytechnology.org/ltgdisplaytext.pl?RC=16445>.
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014
Literatura
• Nahotko M., Functional Requirements for Bibliographic Records
(FRBR)  model opracowania zbiorów bibliotecznych IFLA,
„Bibliotekarz” 2001, nr 1, s. 13-16.
• Pacek J., W poszukiwaniu optymalnej jednostki opisu, „EBIB”
[online] 2007, nr (86) [dostęp: 31.10.2011], dostępny w
Internecie: <http://www.ebib.info/2007/86/a.php?pacek>.
• Padziński A., Wymagania funkcjonalne dotyczące rekordów
bibliograficznych ‒ FRBR możliwości zastosowania w katalogach
bibliotecznych, „Przegląd Biblioteczny” 2004, z. 3/4, s. 173-194.
• Sanetra K., Katalogowanie – zastosowanie modelu FRBR, w: ABC
– Kraków [online] [dostęp: 31.10.2011], dostępny w Internecie:
<http://zasoby.kangur.uek.krakow.pl/konferencje.php?nr=12000
00644&kat=referaty;referatSanetra.doc>.
Nowe trendy oprogramowania dla bibliotek / Dominika Paleczna
2013/2014