Zał.1 do Standardu opieki - lista usług specjalistycznych w

Transkrypt

Zał.1 do Standardu opieki - lista usług specjalistycznych w
Załącznik nr 1 do Standardu usługi informacyjnej opieka nad klientem
LISTA
USŁUG
SPECJALISTYCZNYCH
W PODZIALE NA POZIOMY DOSTĘPNOŚCI
DOSTĘPNYCH
W
KSU
POZIOM I
Usługi systemowe KSU oraz usługi testowane pilotażowo, na realizację których PARP
zawiera umowę lub porozumienie z usługodawcą.
USŁUGA DORADCZA PROINNOWACYJNA KSI KSU
Usługa składa się z dwóch etapów.
Etap I: Audyt technologiczny1 – będący szczególnym rodzajem audytu innowacyjności,
który polega na ocenie potencjału i potrzeb usługobiorcy w zakresie możliwości i potrzeb
wdrożenia nowego lub istotnie ulepszonego produktu (wyrobu lub usługi), nowego lub
istotnie ulepszonego procesu, nowej metody marketingowej lub nowej metody organizacyjnej
w przyjętych przez przedsiębiorstwo zasadach działania, w organizacji miejsca pracy lub w
stosunkach z otoczeniem.
Etap II: Transfer technologii2 – będący szczególnym rodzajem doradza we wdrożeniu
innowacji służącej rozwojowi przedsiębiorstwa przez poprawę istniejącego lub wdrożenie
nowego produktu (wyrobu lub usługi), procesu, metody marketingowej lub metody
organizacyjnej w zakresie zasad działania przedsiębiorstwa, organizacji miejsca pracy lub
relacji z otoczeniem, polegającej na przekazaniu informacji oraz procedur niezbędnych, aby
jeden podmiot był w stanie powielać pracę innego podmiotu lub stosować rozwiązania będące
w posiadaniu innego podmiotu lub stosować rozwiązania nowe zaprojektowane na swoje
potrzeby przez inny podmiot.
Średni czas trwania audytu technologicznego to ok. 3 dni, czas aktywnego zaangażowania
w pomoc doradczą w procesie transferu technologii to ok. 6 tygodni, przy czym należy
podkreślić, że cały proces współpracy z przedsiębiorcą dotyczący znalezienia oraz pomocy
we wdrożeniu technologii trwa nawet do 24 miesięcy.
Usługa dostępna odpłatnie w ośrodkach Krajowej Sieci Innowacji KSU, które podpisały
z PARP porozumienie o świadczeniu tego rodzaju usług. Lista ośrodków, które podpisały
porozumienie będzie sukcesywnie aktualizowana i zamieszczona pod adresem:
http://ksu.parp.gov.pl/pl/oferta_ksu/porady_innowacyjne.
USŁUGA FINANSOWA – POŻYCZKA
Pożyczki dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, w niektórych Funduszach również dla
osób rozpoczynających działalność gospodarczą. Pożyczka może być udzielona na cele
1
Powinien doprowadzić, co najmniej do dokonania przez Ośrodek KSI KSU oceny potencjału i potrzeb
technologicznych przedsiębiorcy, możliwości i potrzeb w zakresie rozwoju wytwarzanych przez niego
produktów lub usług.
2
Powinien doprowadzić, co najmniej do zawarcia umowy pomiędzy usługobiorcą a dostawcą technologii.
1
inwestycyjne, obrotowe lub inwestycyjno-obrotowe. Niekiedy wymagany jest od klienta
wkład własny. Spłata pożyczki musi być zabezpieczona obligatoryjnie w postaci weksla in
blanco oraz często dodatkowo w innej indywidualnie ustalanej formie, np.: poręczenie
funduszu poręczeniowego, poręczenie przez osoby trzecie, hipoteka, przewłaszczenie, cesja
wierzytelności z umów. Rodzaje zabezpieczeń mogą być łączone.
Kwota pożyczki ustalana jest indywidualnie. W niektórych funduszach może ona wynosić
nawet 500 tys. zł na jeden cel.
Maksymalny okres spłaty pożyczki mieści się w przedziale 36 – 60 miesięcy. Dopuszczalny
jest 6 miesięczny okres karencji w spłacie rat kapitału. Koszt oprocentowania pożyczek
wynosi średnio 5,5% i jest uzależniony od stóp rynkowych- oprocentowanie ustalane jest nie
niżej niż stopa referencyjna wynosząca obecnie 4,91%
(http://www.uokik.gov.pl/stopa_referencyjna_i_archiwum.php). Niektóre fundusze udzielają
pożyczek niżej oprocentowanych, na zasadach pomocy de minimis. Od przyznanej pożyczki
pobierana jest opłata manipulacyjna ustalana indywidualnie przez poszczególne fundusze.
Usługa realizowana jest przez Fundusze Pożyczkowe (FP). Lista FP KSU znajduje się w
niezbędniku w SIKSU.
USŁUGA FINANSOWA – PORĘCZENIE
Poręczenia kredytów, pożyczek oraz wadiów przetargowych. Poręczenia udzielane są mikro,
małym i średnim przedsiębiorstwom, które mogą uzyskać kredyt lub pożyczkę, jednak nie
posiadają wystarczającego zabezpieczenia spłaty. Zabezpieczeniem na wypadek roszczeń
wynikających z tytułu wykonania obowiązków poręczyciela jest weksel własny in blanco
przedsiębiorcy wraz z deklaracją wekslową oraz ewentualnie zabezpieczenia dodatkowe.
Udzielone poręczenie jest terminowe i udzielane na okres zgodny z okresem kredytowania.
Okres poręczenia może zostać przedłużony o maksymalnie 3 miesiące i trwa do momentu
spłaty zobowiązania.
Opłaty i prowizje pobierane są jedynie za okres od daty zawarcia umowy poręczenia do
terminu ważności poręczenia. Wysokość prowizji najczęściej uzależniona jest od okresu, na
jaki zawarta została umowa kredytu / pożyczki.
Wartość poręczenia indywidualnego wynosi maksymalnie 80% kwoty udzielonego kapitału
kredytu lub pożyczki (bez odsetek i opłat dodatkowych). Za udzielone poręczone FPK
pobierają opłaty manipulacyjne, w zależności od funduszu sięgające maksymalnie 3%
wartości poręczenia.
Usługa realizowana jest przez Fundusze Poręczeniowe (FPK). Lista FPK współpracujących w
KSU znajduje się w niezbędniku w SI KSU.
DORADZTWO W OPTYMALIZACJI KOSZTÓW
porozumienia).
Usługa optymalizacji kosztów składa się z trzech etapów:
I.
(Aktywna
po
podpisaniu
Etap I – wstępne rozpoznanie potrzeb przedsiębiorstwa w zakresie finansowych,
2
II.
III.
rachunkowych, podatkowych i prawnych aspektów jego funkcjonowania;
Etap II – przeprowadzenie audytu zarządzania finansami w przedsiębiorstwie oraz
opracowanie Strategii Optymalizacji Kosztów Prowadzenia Działalności Gospodarczej,
na które może składać się, m.in.:
a) Audyt finansowy (analiza modelu biznesowego): analiza przychodów i kosztów,
analiza rynku, analiza wskaźnikowa, analiza struktury kapitału
obrotowego i przepływów pieniężnych, analiza czynników (np.
przewagi kosztowej przedsiębiorstwa), analiza ryzyka finansowego,
b) Audyt rachunkowy: weryfikacja stosowanych zasad rachunkowości, ocena
systemu kontroli wewnętrznej (system obiegu dokumentów), weryfikacja systemu
rachunkowości, analiza prawidłowości i rzetelności wyceny pozycji bilansowych,
analiza i ocena istotnych operacji gospodarczych z punktu widzenia poprawnego
ujęcia i wykazania dla celów księgowych,
c) Audyt podatkowy,
d) Audyt prawny: analiza stosowanych form zabezpieczenia wierzytelności, sposobu
zarządzania wierzytelnościami oraz procedur ich windykacji, analiza zabezpieczeń
udzielanych przez przedsiębiorcę (wystawione weksle, udzielone poręczenia,
ustanowione hipoteki), analiza stosowanych przez przedsiębiorcę umów, wzorców
umownych w stosunkach z kontrahentami (klientami), analiza stosowanych przez
przedsiębiorcę umów z pracownikami i współpracownikami, analiza korporacyjnej
struktury przedsiębiorstwa w przypadku przedsiębiorstw działających w formie
spółek prawa handlowego,
e) Opracowanie raportu z Etapu II – Strategia Optymalizacji Kosztów Prowadzenia
Działalności Gospodarczej.
Dokładny zakres przedmiotowy etapu II zależy od potrzeb przedsiębiorcy
zidentyfikowanych na pierwszym etapie. Na rzecz każdego klienta usługi powinny
zostać wyświadczone minimum dwa spośród ww. 4 audytów.
Etap III – wsparcie doradcze w procesie wdrażania rekomendacji optymalizacyjnych
wynikających ze Strategii Optymalizacji Kosztów Prowadzenia Działalności
Gospodarczej.
Klientem usługi optymalizacji kosztów może być każdy przedsiębiorca z sektora MSP bez
względu na branżę oraz formę prawną działalności gospodarczej (patrz Kwalifikator MSP:
www.parp.gov.pl/index/index/72). Ewentualne ograniczenia dostępu do usługi mogą dotyczyć
wielkości potencjalnego klienta (w szczególności firm mikro) oraz stosowanych przez niego
metod gromadzenia danych finansowych. Z uwagi na zaawansowanie i stopień
skomplikowania poszczególnych analiz, najbardziej wiarygodne dane zwrotne otrzymują
przedsiębiorstwa małe i średnie, a w przedsiębiorstwa mikro, pod warunkiem, że ich
przychody netto ze sprzedaży towarów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy
wyniosły co najmniej równowartość 500.000 euro i od trzech lat księgowość przedsiębiorstwa
prowadzona jest w formie ksiąg rachunkowych, chyba że przedsiębiorca działa krócej na
rynku i od samego początku prowadzi księgowość w formie księgi rachunkowej.
Z uwagi na zakończenie projektu pilotażowego, realizowanego w ramach projektu
systemowego PARP finansowanego z poddziałania 2.2.1 POKL, usługi optymalizacji
kosztów dostępne są za pełną odpłatnością.
3
PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA
Usługa składa się z dwóch niezależnych komponentów:
Komponent I – Etap I: audyt środowiskowy obejmuje wszystkie przedsięwzięcia firmy
związane z gospodarką odpadami, emisją pyłów do powietrza, gospodarką wodno-ściekową,
recyklingiem oraz odzyskiem opakowań i produktów, a także pozostałą działalnością, która
ma wpływ na środowisko. W raporcie przedsiębiorca otrzyma informacje na temat
faktycznego stanu przestrzegania przepisów środowiskowych, a także wskazówki, co należy
zrobić, aby działalność była prowadzona zgodnie z nimi. Etap II: wsparcie przy wdrażaniu
działań zalecanych w raporcie. Przedsiębiorca dowiaduje się jakie zmiany, w jakim czasie
powinien wdrożyć w przedsiębiorstwie, aby spełniać wymogi prawa ochrony środowiska,
jakie koszty musi ponieść w celu wdrożenia rekomendowanych rozwiązań (np. zakup
oprogramowania, pomiary i testy laboratoryjne, opłaty administracyjne). Konsultant pomaga
przedsiębiorcy w uzyskaniu koniecznych pozwoleń, zaprowadzeniu wymaganej prawem
dokumentacji (np. związanej z wnoszeniem opłat za korzystanie ze środowiska oraz
przygotowanie niezbędnych sprawozdań dotyczących wysokości należnych opłat za
korzystanie ze środowiska) i dokonaniu niezbędnych zgłoszeń.
Komponent II usługa szkoleniowa w zakresie praktycznych umiejętności związanych z
obliczaniem opłat za korzystanie ze środowiska. Przedsiębiorcy korzystają z
oprogramowania, które umożliwia obliczanie takich opłat, a także przygotowanie
wymaganych prawem sprawozdań dla urzędów marszałkowskich oraz wojewódzkich
inspektoratów ochrony środowiska. Po przeszkoleniu takie oprogramowanie zostanie
bezpłatnie przekazane i zainstalowane u przedsiębiorcy. Usługodawca jest również
zobowiązany do „pierwszego uruchomienia” dostarczonego arkusza u przedsiębiorcy.
Komponent I: Etap I powinien być zrealizowany w ciągu 21 dni roboczych. Etap II w
okresie 3 miesięcy.
Komponent II: planowane jest dwudniowe szkolenie.
Przedsiębiorca może skorzystać z pełnej usługi składającej się z dwóch komponentów lub
wybrać tylko jeden komponent.
Usługa dla przedsiębiorcy, w okresie testowania tj. od 14.03.2011 do 31.10.2012 r. jest
bezpłatna, ze względu na dofinansowanie w ramach projektu systemowego PARP ze środków
2.2.1 POKL. Maksymalna wartość dofinansowania to 9.500 zł za Komponent I oraz 1.200 zł
za Komponent II. Wartość usługi stanowi dla przedsiębiorcy pomoc de minimis. Usługa
ochrony środowiska testowana jest przez ośrodki, których lista znajduje się w niezbędniku w
SIKSU.
FINANSOWANIE ZWROTNE
Usługa finansowania zwrotnego składa się z dwóch komponentów: Komponent I: Etap I –
Diagnoza potrzeb i możliwości finansowych klienta z dopasowaniem i przedstawieniem
oferty dostępnych źródeł finansowania oraz wsparcie doradcze przy ubieganiu się o wybrany
przez przedsiębiorcę sposób finansowania, w tym przygotowanie wniosku o dofinansowanie i
sporządzenie biznes planu; Etap II - Asysta przy załatwianiu formalności z instytucją
finansującą; Etap III – Doradztwo we wdrożeniu założeń biznes planu opracowanego w
etapie I-ym i asysta przy spłacie zaciągniętego zobowiązania finansowego przez 6 miesięcy
4
od momentu otrzymania przez przedsiębiorcę środków finansowych od instytucji
finansującej, tj. od dnia zawarcia umowy o finansowanie zwrotne z instytucją finansującą i
nie dłużej niż do dnia 31 marca 2013 r.
Komponent II, to szkolenia z podstawowych pojęć ekonomicznych, planowania
przedsięwzięcia, ubiegania się o jego dofinansowanie oraz monitoringu realizacji.
Czas trwania jednej usługi doradztwa w ramach Komponentu I wynosi do 40 godzin dla
przedsiębiorcy, na którą składa się: do 26 godzin diagnozy potrzeb i możliwości finansowych
klienta z dopasowaniem i przedstawieniem oferty dostępnych źródeł finansowania oraz
wsparcie doradcze przy ubieganiu się o wybrany przez przedsiębiorcę sposób finansowania
(etap I), w tym czas na wypełnienie formularza diagnozy i przygotowania zakresu umowy; do
2 godzin doradztwa w ramach etapu II oraz do 12 godzin doradztwa we wdrażaniu biznes
planu (etap III usługi), przy założeniu średnio 2 godzin doradztwa w miesiącu.
Przedsiębiorca może skorzystać z pełnej usługi składającej się z dwóch komponentów lub
wybrać tylko jeden komponent.
Usługa dla przedsiębiorcy, w okresie testowania tj. od maja 2012 r. do 31.03.2013 r. jest
bezpłatna, ze względu na dofinansowanie w ramach projektu systemowego PARP ze środków
2.2.1 POKL. Maksymalna wartość dofinansowania to 8.000 zł za Komponent I oraz 1.200 za
osobę zł za Komponent II. Wartość usługi stanowi dla przedsiębiorcy pomoc de minimis.
Usługa finansowanie zwrotne testowana jest przez ośrodki, których lista znajduje się pod
adresem:
https://ksu.parp.gov.pl/pl/oferta_ksu/pilotaze/finansowanie_zwrotne
oraz
niezbędniku SIKSU.
INKUBATORY PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
Inkubatory przedsiębiorczości to instytucje otoczenia biznesu, które w ramach działania 3.1
POIG zostały wyłonione do realizacji projektu pn. Inicjowanie działalności innowacyjnej.
Podmioty mają podpisane z PARP umowy o dofinansowanie realizacji projektu. Inkubatory
przedsiębiorczości to instytucje typu: inkubatory przedsiębiorczości akademickiej, centra
transferu technologii i innowacji, akceleratory technologii, parki naukowo-technologiczne,
które świadczą dwuetapowo wsparcie przedsiębiorców lub kandydatów na przedsiębiorców.
Podmioty te dokonują selekcji najlepszych projektów składanych przez potencjalnych
przedsiębiorców. Dofinansowanie składa się z dwóch komponentów – dotacji na inkubację
oraz na inwestycję w nowo utworzone przedsiębiorstwo (w formie objęcia udziałów). Wejście
kapitałowe następuje w sytuacji, gdy po okresie inkubacji zidentyfikowane zostaną znaczące
szanse na komercyjny sukces powstającego przedsiębiorstwa, którego działalność jest oparta
na innowacyjnym pomyśle.
Etapy świadczenia usługi Inicjowanie działalności innowacyjnej:
I Etap Preinkubacja, obejmuje:
5
1.
Opracowanie biznesplanu
2.
Analizę ryzyka
3.
Analizę rynku
4.
Ekspertyzy technologiczne
5.
Wsparcie doradcze w zakresie testowania i wprowadzania nowych technologii
na rynek
6.
Aspekty prawne działania przedsiębiorstwa, podatkowe, księgowe, finansowe
oraz organizacji i zarządzania. Badanie i dostęp do najnowszych raportów rynkowych
7.
Umożliwienie przedsiębiorcy kontaktów z firmami działającymi w branży.
8.
Wsparcie infrastrukturalne (infrastruktura technologiczna, zaplecze technicznoorganizacyjne).
Po pozytywnej ocenie aspektu innowacyjności pomysłu na biznes, wykonalności
technicznej oraz opłacalności możliwe jest wejście kapitałowe.
II Etap wejście kapitałowe, obejmuje:
1.
2.
3.
4.
5.
Założenie spółki kapitałowej
Objecie udziałów spółki
Maksymalna wartość objętych udziałów 200 000 EUR
Monitoring i nadzór nad inwestycją prowadzony przez Inkubator
Maksymalny okres wsparcia do 10 lat
Po osiągnieciu zakładanej stopy zwrotu możliwe jest wyjście kapitałowe poprzez, np.
sprzedaż udziałów (prawo pierwokupu), emisje akcji spółki na rynku, sprzedaż
udziałów innym funduszom lub inwestorom branżowym.
Lista inkubatorów przedsiębiorczości dostępna jest w niezbędniku SI KSU (sukcesywnie
uzupełniana).
PARKI TECHNOLOGICZNE (naukowo-badawcze)
Parki technologiczne mają na celu wspieranie rozwoju przedsiębiorstw działających w
branżach innowacyjnych oraz oferujących zaawansowane technologicznie produkty i usługi.
W Parkach dostępne są usługi: doradcze (marketingowe, prawne, finansowe), administracyjne
oraz wspierające przedsiębiorczość w różnych aspektach. Najczęściej spotykany zakres usług
to komercjalizacja technologii, usługi patentowe, itp. Ponadto zapewnianie firmom
przestrzeni biurowej i produkcyjnej wraz z niezbędną infrastrukturą oraz oferowanie szeregu
usług wspierających ich działalność. Ważnym elementem tego wsparcia jest pośredniczenie w
kontaktach między środowiskiem naukowym a biznesowym oraz dostarczanie usług
doradczych związanych z transferem i komercjalizacją wiedzy.
W rezultacie dzięki udostępnieniu biur z pełną infrastrukturą po konkurencyjnych cenach,
przedsiębiorstwa i instytucje naukowe oszczędzają czas i finanse, które mogą przeznaczyć na
rozwój działalności statutowej. Oferty wynajmu pomieszczeń badawczych i szkolenia
merytoryczne, także w dużym stopniu przyczyniają się do wzrostu innowacyjności. Natomiast
doradztwo i usługi biznesowe pozwalają na lepszą organizację firmy oraz unikanie błędów
związanych z nieznajomością obowiązujących przepisów, czy zasad prowadzenia działalności
gospodarczej.
6
Parki Technologiczne oferują usługi bezpłatne oraz odpłatne. Lista Parków Technologicznych
znajduje się w niezbędniku SI KSU (sukcesywnie uzupełniana).
POZIOM II
Usługi specjalistyczne zapewniane przez podmioty monitorowane przez inne podmioty, z
którymi PARP podpisała porozumienia o „udostępnianiu usług”.
CENTRA OBSŁUGI INWESTORA I EKSPORTERA (COIE)
Usługa informacyjnym w zakresie prowadzenia działalności eksportowej i inwestycyjnej poza
granicą kraju. Usługa ta składa się z dwóch elementów: Element I usługa „pro-eksport”,
która obejmuje m.in: identyfikację rynku dla danego typu produktu/usługi i inwestycji poza
granicę Polski, wyszukiwanie w dostępnych bazach danych (w kraju i za granicą) informacji
na temat potencjalnych partnerów gospodarczych w eksporcie lub w podejmowaniu
inwestycji na wybranym rynku zagranicznym i inicjowanie kontaktów pomiędzy
przedsiębiorcami, pozyskiwanie i udostępnianie zainteresowanym przedsiębiorcom i grupom
przedsiębiorstw informacji rynkowych, gromadzenie i udostępnianie informacji odnośnie
zasad przejmowania i łączenia się (fuzji) przedsiębiorstw, w tym także przez podmioty
(przedsiębiorstwa) zagraniczne, pozyskiwanie i udostępnianie informacji w zakresie
obowiązujących metod rozliczeń międzynarodowych, zwyczajów i uzansów handlowych,
technik finansowania transakcji eksportowych, sposobów oceny ryzyka eksportowego i
zarządzania ryzykiem, pozyskiwanie i przekazywanie informacji (a w przypadkach tego
wymagających formułowanie rekomendacji) ukierunkowanych na umożliwienie
przedsiębiorcom czy grupom przedsiębiorstw: dostosowania strategii eksportowej
przedsiębiorstwa do danego rynku zagranicznego, dokonanie doboru efektywnych i
skutecznych form realizacji działań marketingowych na rynkach zagranicznych,
udostępnianie informacji odnośnie źródeł i procedur pozyskiwania środków na finansowanie
działalności eksportowej i inwestycji za granicą, z programów pomocowych Unii
Europejskiej - krajowych i regionalnych oraz ze środków budżetowych (publicznych),
informowanie o funkcjonalności zasad korzystania z systemu interwencyjnego SOLVIT,
informowanie i rekomendowanie wykorzystania instrumentów wsparcia eksportu,
w obszarze: finansowym, usługowym, instytucjonalnym, ośrodków wsparcia eksporterów i
inwestorów, tak w kraju jak i na rynkach zagranicznych, takich jak: agencje rządowe,
placówki zagraniczne, izby gospodarcze, przygotowywanie i obsługę misji gospodarczych
z/do regionu. Element II usługa „pro-biz” obejmuje m.in: dostarczanie zainteresowanym
inwestorom zagranicznym informacji gospodarczych o regionie (województwie), organizację,
aktualizację i udostępnianie baz danych gromadzących ww. informacje, inicjowanie
kontaktów pomiędzy przedsiębiorcami i podmiotami wspierającymi rozwój gospodarczy
w regionie.
Element I „pro-eksport”: dostępna dla wszystkich przedsiębiorców, mających siedzibę na
terenie RP. Element II „pro-biz”: dostępna dla inwestorów zagranicznych zainteresowanych
prowadzeniem działalności gospodarczej w Polsce.
Usługa bezpłatna, dostępna w Centrach Obsługi Inwestora i Eksportera (COIE), których lista
znajduje się pod adresem: www.coie.gov.pl
SIEĆ ENTERPRISE EUROPE NETWORK
7
Ośrodki sieci EEN są afiliowane przy różnych organizacjach wspierających rozwój
gospodarczy, takich jak izby przemysłowo-handlowe, agencje rozwoju regionalnego, centra
wspierania przedsiębiorczości, itp. Działają one na zasadzie non-profit. Finansowanie
działalności ośrodków sieci pochodzi ze środków unijnych oraz środków budżetu państwa.
Obecnie działa blisko 600 ośrodków sieci Enterprise Europe Network w Europie, na Bliskim
Wschodzie, w Azji i w Ameryce. Link do europejskiej strony sieci Enterprise Europe
Network http://www.enterprise-europe-network.ec.europa.eu/index_en.htm
Sieć Enterprise Europe Network w Polsce opiera się na zasadzie "zawsze właściwych
drzwi", co w praktyce oznacza nieodsyłanie petenta. Wszystkie MSP otrzymają informacje i
dostęp do zindywidualizowanych usług, dostosowanych do ich potrzeb. Usługi EEN są dla
przedsiębiorców bezpłatne.
W Polsce działa 30 ośrodków, zgrupowanych w czterech konsorcjach:
1. CP-BSN (Central Poland - Business Support Network) - 6 ośrodków na terenie 4
województw (mazowieckie, łódzkie, kujawsko-pomorskie, pomorskie), koordynator: Polska
Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Strona internetowa konsorcjum www.een.org.pl
2. BISNEP (Business and Innovation Support for North-East Poland) - 6 ośrodków na terenie
3 województw (podlaskie, warmińsko-mazurskie, lubelskie), koordynator: Uniwersytecki
Ośrodek Transferu Technologii Uniwersytetu Warszawskiego). Strona internetowa
konsorcjum
www.bisnep.pl
3. B2Europe West Poland - 9 ośrodków na terenie 5 województw (zachodniopomorskie,
lubuskie, wielkopolskie, dolnośląskie, opolskie), koordynator: Wrocławskie Centrum
Transferu Technologii Politechniki Wrocławskiej. Strona internetowa konsorcjum
www.westpoland.pl
4. BSN South Poland - 9 ośrodków na terenie 4 województw (śląskie, małopolskie,
świętokrzyskie, podkarpackie), koordynator: Centrum Transferu Technologii Politechniki
Krakowskiej. Strona internetowa konsorcjum www.een.net.pl
Szczegółowe dane kontaktowe do poszczególnych
http://www.een.org.pl/index.php/kontakt.html
ośrodków
znajdują
się
na
W zakresie II poziomu dostępności usługi opieka nad klientem możliwe jest skierowanie
przedsiębiorcy zainteresowanego nawiązaniem współpracy międzynarodowej z
przedsiębiorcą lub instytutem badawczym w zakresie transferu technologii, w tym audytami
technologicznymi, wymianą ofert technologicznych, pomocą w poszukiwaniu partnerów
technologicznych oraz kojarzeniem przedsiębiorców z jednostkami naukowymi do
wybranego ośrodka EEN.
PROMOCJA GOSPODARCZA POLSKI WSCHODNIEJ
8
Projekt Promocji Gospodarczej Polski Wschodniej przewiduje promocję pięciu województw
Polski Wschodniej: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i
warmińsko-mazurskiego. Głównym celem Programu jest wzrost zainteresowania ofertą
gospodarczą pięciu województw, a tym samym przyspieszenie tempa rozwoju społeczno –
gospodarczego Polski Wschodniej zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Projekt
będzie realizowany w latach 2009-2015.
Projekt realizowany jest przez Polską Agencję Inwestycji Zagranicznych w ramach programu
Rozwój Polski Wschodniej. Przedsiębiorcy w ramach projektu mogą korzystać z udziału w
targach i misjach gospodarczych. Uczestnictwo w projekcie objęte jest pomocą de minimis.
W ramach projektu organizowanych jest corocznie około 35-40 przedsięwzięć promocyjnych:
• Targów i wystaw międzynarodowych,
• Wyjazdowych misji gospodarczych dla przedsiębiorców
• Przyjazdowych misji gospodarczych przedsiębiorców zainteresowanych ofertą
Makroregionu Polski Wschodniej
Lista wydarzeń promocyjnych planowanych na kolejny rok kalendarzowy dostępna jest na
portalu www.polskawschodnia.eu
Na liście wydarzeń znajdują się kontakty do opiekuna projektu. Minimum 3 miesiące przed
wydarzeniem ogłaszany jest nabór wniosków. Dokumenty związane z naborem znajdują się
na
stronie
www.polskawschodnia.eu
oraz
Lista
uczestników
http://paiz.gov.pl/o_agencji/przetargi_ogłoszenia/polska_wschodnia.
publikowana jest na powyższych stronach 14 dni od zakończenia naboru.
Pomoc konsultanta PK KSU w ramach usługi opieka nad klientem może obejmować
skierowanie przedsiębiorcy na odpowiednie wydarzenie: misję lub targi oraz pomoc w
wypełnieniu wniosku o uczestnictwo w wydarzeniu promocyjnym. Z każdym przedsiębiorcą
zawierana jest umowa o uczestnictwo w wydarzeniu promocyjnym.
Informacje o projekcie dostępne są na stronach http://www.paiz.gov.pl/polska_wschodnia
ANIOŁY BIZNESU
Poddziałanie realizowane w ramach 3.3.1 POIG skierowane do instytucji otoczenia biznesu w
tym „aniołów biznesu”, dotyczy nawiązywania współpracy między sieciami inwestorów a
inkubatorami przedsiębiorczości i funduszami podwyższonego ryzyka, powstawaniami i
rozwoju sieci inwestorów prywatnych, rozwoju platform wymiany doświadczeń w zakresie
inwestowania, kojarzenia inwestorów z przedsiębiorcami, kształtowania gotowości
inwestycyjnej przedsiębiorstw.
W ramach realizacji projektu organizowane są spotkania przed inwestorami oraz możliwość
pozyskania środków finansowych od inwestorów na realizację innowacyjnych przedsięwzięć.
Wsparcie konsultantów PPK KSU mogłoby obejmować konsultacje związane z
przygotowaniem się przedsiębiorcy do spotkania/wystąpienia przez Aniołem Biznesu,
9
prezentacji pomysłu na innowacyjne przedsięwzięcie, które mogłoby zostać objęte wsparciem
inwestycyjnym „Anioła”.
Dane
kontaktowe
sieci
Aniołów
Biznesu
znajdują
się
na
stronie:
http://www.pi.gov.pl/PARP/chapter_96029.asp (strona PI z wszystkimi organizacjami typu
BA).
USŁUGI W ZAKRESIE WZORNICTWA PRZEMYSŁOWEGO
Usługi doradztwa w obszarze wzornictwa przemysłowego oferuje Instytut Wzornictwa
Przemysłowego, który doradza
przedsiębiorstwom z różnych branż, projektantom,
instytucjom i samorządom.
IWP zajmuje się doradztwem w zakresie strategii i zarządzania wzornictwem,
przygotowania i wdrożenia nowych produktów, w tym przygotowaniem i realizacją
konkursów na wyłonienie dostawców usług projektowych. Klientami IWP są przede
wszystkim duże i średnie przedsiębiorstwa, które chcą wykorzystać innowację poprzez
wzornictwo, w celu poprawy swojej pozycji konkurencyjnej na rynku.
IWP realizuje projekty edukacyjne w zakresie wzornictwa i zarządzania wzornictwem
(design management), m.in. szkolenia dla przedsiębiorców i studia podyplomowe dla kadry
zarządzającej.
Organizuje promocję innowacyjnych produktów i dobrych praktyk wzorniczych
w postaci wystaw i konkursów.
Pełna oferta usług świadczonych przez Instytut Wzornictwa Przemysłowego znajduje się na
stronie: http://www.iwp.com.pl/
WYKONANIA
UMOWY
W
RAMACH
GWARANCJA
NALEŻYTEGO
RZĄDOWEGO
PROGRAMU „WSPIERANIE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Z
WYKORZYSTANIEM PORĘCZEŃ I GWARANCJI BGK”
Gwarancja należytego wykonania umowy udzielana jest przez BGK we własnym imieniu i na
własny rachunek w ramach rządowych programów społeczno-gospodarczych oraz
programów samorządności lokalnej i rozwoju regionalnego, o których mowa w art. 34a ust. 1
ustawy z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa
oraz niektóre osoby prawne (Dz. U. z 2003 r. Nr 174, poz. 1689, z późn. zm.), obejmujących
projekty realizowane z wykorzystaniem środków pochodzących z funduszy Unii
Europejskiej.
Gwarancja jest wydawana przez oddział BGK na wniosek Wykonawcy przedsięwzięcia i
stanowi zabezpieczenie na wypadek gdyby Klient nie zrealizował przedsięwzięcia zgodnie z
umową.
10
Umożliwia realizację m.in. projektów „miękkich" np. szkoleniowych, które są finansowane
bezpośrednio ze środków dotacji. Beneficjentem tej gwarancji jest instytucja podejmująca
decyzję o przyznaniu dofinansowania dla poszczególnych projektów.
Gwarancja obejmuje do 80% wartości umowy i nie może przekroczyć kwoty 10 mln euro*.
Gwarancja jest wydana na okres uzgodniony indywidualnie z Wnioskodawcą i wynikający z
umowy będącej przedmiotem gwarancji.
Pobierana jest jednorazowa opłata prowizyjna od udzielonej gwarancji, w wysokości co
najmniej 0,5% kwoty gwarancji za każdy rozpoczęty trzymiesięczny okres jej
obowiązywania. BGK pobiera także opłatę prowizyjną za rozpatrzenie wniosku zgodnie z
Taryfą opłat i prowizji obowiązującą w BGK.
Podstawowym zabezpieczeniem gwarancji należytego wykonania umowy jest weksel własny
in blanco z klauzulą „bez protestu". BGK może wystąpić o dodatkowe zabezpieczenie, jeśli
ryzyko wypłaty zobowiązania jest wysokie.
Wniosek o udzielenie gwarancji należytego wykonania umowy jest składany w oddziale
Banku Gospodarstwa Krajowego
Więcej informacji: http://www.bgk.pl/gwarancja-nalezytego-wykonania-umowy-w-ramachrzadowego-programu-wspieranie-przedsiebiorczosci-z-wykorzystaniem-poreczen-igwarancji-bgk
USŁUGA FINANSOWA – POŻYCZKA
Pożyczki dla mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, w niektórych Funduszach również dla
osób rozpoczynających działalność gospodarczą,udzielane przez Fundusze Pożyczkowe w
ramach przyznanych środków z Regionalnych Programów Operacyjnych, w tym inicjatywy
JEREMIE
JEREMIE inicjatywa pozadotacyjnego wsparcia mikro, małych i średnich przedsiębiorstw
nastawiona na finansowanie inwestycji o zwiększonym ryzyku kredytowania oraz
elastycznym podejściu do indywidualnych potrzeb. Beneficjentami inicjatywy są przede
wszystkim przedsiębiorstwa znajdujące się w początkowej fazie rozwoju, które ze względu na
brak historii kredytowej, czy niewystarczającą ilość zabezpieczeń mają problemy z
uzyskaniem wsparcia przez instytucje komercyjne.
JEREMIE oferuje przedsiębiorcom niskooprocentowane kredyty, pożyczki, poręczenia.
11
Informacje o pośrednikach dostępne są na stronie: http://www.jeremie.com.pl/
PROMOCJA POLSKIEJ GOSPODARKI NA RYNKACH MIĘDZYNARODOWYCH
Usługi obejmują działania promocyjne prowadzone w ramach projektu systemowego
Ministerstwa Gospodarki „Promocja polskiej gospodarki na rynkach międzynarodowych”
zaplanowanego na lata 2008-2015, które wpłyną na poprawę wizerunku Polski na arenie
międzynarodowej oraz wzrost znaczenia Polski i polskich eksporterów na rynku
międzynarodowym.
Branżowe programy promocji
Najważniejszym komponentem, który realizowany będzie w ramach projektu jest organizacja
branżowych programów promocji http://www.mg.gov.pl/node/14025.
Branżowe programy promocji prowadzone są dla 15 wybranych przez MG branżach, które
zostały uznane jako perspektywiczne i mogące stać się naszymi „specjalnościami
eksportowymi”. Mają na celu wsparcie udziału przedsiębiorców w wydarzeniach
promocyjnych oraz oddziaływanie na daną branżę jako całość. Składają się z dwóch
komponentów:
1. Komponent A – opracowanie i realizacja branżowego programu promocji
przeznaczonego dla przedsiębiorców,
2. Komponent B - opracowanie i realizacja branżowego programu promocji
przeznaczonego dla branży jako całości.
Przygotowany, w ramach komponentu pierwszego, program promocji uwzględnia
zdywersyfikowane formy promocji (np: udział w targach zagranicznych, misjach
gospodarczych, konsultacjach, pokazach, spotkaniach branżowych, spotkaniach z
kontrahentami, indywidualnych spotkaniach, doradztwie, szkoleniach, coachingu,
opracowania i produkcji artykułów oraz materiałów promocyjnych), które dostosowane będą
do specyfiki danej branży.
Zakres pomocy udzielanej przedsiębiorcom w formule de minimis w ramach komponentu A
został określony w rozporządzeniu Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowego
przeznaczenia, warunków oraz trybu udzielania pomocy finansowej na udział
przedsiębiorców w programach promocji realizowanych w ramach poddziałania 6.5.2
Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013. Głównymi kategoriami
kosztów, które mogą być refundowane w wysokości do 75%, są:
•
•
•
•
•
•
wynajem powierzchni wystawienniczej,
wynajem zabudowy powierzchni wystawienniczej,
wynajem sal konferencyjnych,
udział w szkoleniach związanych z udziałem w programach promocji,
zakup usługi transportu i spedycji eksponatów,
zakup usługi przygotowania i druku materiałów promocyjnych i reklamowych oraz
tłumaczenie tych materiałów,
12
• zorganizowanie przejazdu i noclegu przedsiębiorcy lub nie więcej niż dwóch
pracowników przedsiębiorcy uczestniczących w targach lub wystawach.
Nabór przedsiębiorców został dotychczas ogłoszony dla 10 z ww. branż - jubilersko –
bursztynniczej, maszyn i urządzeń górniczych, usługi IT i ITC, budownictwa, turystyki
medycznej, kosmetyków,
produkcji jachtów i łodzi rekreacyjnych, przemysłu
biotechnologicznego i farmaceutycznego, meblarskiej oraz odzieży, dodatków i galanterii
skórzanej. W przypadku kolejnych 3 branż - stolarki okiennej i drzwiowej, przemysłu
obronnego, polskich specjalności żywnościowych oraz produkcji sprzętu medycznego i
aparatury pomiarowej – została już zawarta umowa z realizatorem i niebawem spodziewane
jest ogłoszenie naboru. Umowa na ostatnią branżę - ochrony i zachowania zabytków –
zostanie zawarta w ciągu najbliższych kilku dni.
Zakresy przedstawionych koncepcji branżowych programów promocji dostępne są w
zakresach projektów branżowych dostępnych na stronach Ministerstwa Gospodarki promocji
http://www.mg.gov.pl/Fundusze+UE/POIG/Dzialania/Dzialanie+651/Branzowe+programy+p
romocji. Przedsiębiorcy zainteresowani udziałem w projektach branżowych powinni
kontaktować się z konsorcjami wybranymi do poszczególnych projektów, których wykaz
znajduje się na podanej powyżej stronie Ministerstwa Gospodarki.
Programy promocji o charakterze ogólnym
W ramach projektu zaplanowano również realizację programów promocji o charakterze
ogólnym.
Celem programów promocji w krajach perspektywicznych będą skoncentrowane,
kompleksowe działania promocyjne, obejmujące udział w wybranych targach, misjach
gospodarczych (towarzyszące zaplanowanym wizytom polityczno-gospodarczym)
połączonych ze spotkaniami matchmakingowymi, organizacją study-tour dziennikarzy,
organizacji producenckich, kampanią promocyjną ogólną w mediach i ewentualną kampanią
w mediach branżowych. Działania promocyjne realizowane będą przez wybranego w
postępowaniu przetargowym organizatora programu.
Zakres pomocy udzielanej przedsiębiorcom w formule de minimis w ramach programów
promocji ogólnej został określony w rozporządzeniu Ministra Gospodarki w sprawie
szczegółowego przeznaczenia, warunków oraz trybu udzielania pomocy finansowej na udział
przedsiębiorców w programach promocji realizowanych w ramach poddziałania 6.5.2
Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, 2007-2013, podobnie jak w przypadku
branżowych programów promocji.
Do krajów perspektywicznych, w których odbędą się działania promocyjne należą - Algieria,
Brazylia, Kanada, Kazachstan, Turcja.
Podpisanie umów z organizatorami poszczególnych programów planowane jest na
październik br., natomiast realizacja programów rozpocznie się 1 stycznia 2013 roku i potrwa
do końca 2013 roku.
Marka Polskiej Gospodarki
13
Pomysł opracowania Marki Polskiej Gospodarki powstał z potrzeby wzmocnienia
międzynarodowej pozycji polskich branż, przyspieszenia międzynarodowej ekspansji
polskich firm oraz umocnienia wizerunku Polski.
Aby lepiej zrozumieć, jak Polska może najlepiej się wyróżnić, Ministerstwo Gospodarki
zleciło przeprowadzenie badań wizerunkowych. Blisko dziesięć tysięcy przedsiębiorców
z różnych krajów wskazywało, z czym kojarzy im się Polska, jakie są mocne strony polskiej
gospodarki oraz czy warto z Polską prowadzić współpracę biznesową. Wszystko po to, by
stworzyć Markę Polskiej Gospodarki. Markę, która będzie służyć promocji Polski w świecie
biznesu. Okazało się, że najbardziej wartościowym i rozpoznawalnym walorem Polski są
ludzie. Innymi słowy, największym atutem, siłą Polski jest talent Polaków. Na różne sposoby
wszyscy Polacy stworzyli ten wspólny wizerunek w świecie biznesu, dzięki czemu jest to
naturalny aspekt, który Ministerstwo Gospodarki będzie od tej pory wykorzystywało w
działaniach promujących polską gospodarkę na świecie.
To pierwsza w Polsce inicjatywa stworzenia wspólnej koncepcji wizualnej dla programu
promocji polskiej gospodarki. Ważne jest, by logo miało praktyczne zastosowanie w biznesie.
Dlatego Ministerstwo Gospodarki zachęca polskich przedsiębiorców do włączania się w
program promocji, np. poprzez wykorzystywanie logo Marki na swoich produktach lub w
swoich materiałach promocyjnych. Marka Polskiej Gospodarki ma również swoją szatę
graficzną. Nowe logo polskiej gospodarki wykorzystuje barwy narodowe - biel i czerwień.
Opracowany znak graficzny odwołuje się do sieci uzupełniających się ludzi, która układa się
w literę P. Uzupełniony jest o napis Polska, dla którego dobrano specjalnie zaprojektowaną,
łagodną czcionkę. Logo stwarza ogromne możliwości dalszej interpretacji graficznej, co
pozwala na opracowywanie atrakcyjnych materiałów promujących polską gospodarkę.
Więcej
http://www.mg.gov.pl/Fundusze+UE/POIG/Marka+Polskiej+Gospodarki/O+Marce+Polskiej
+Gospodarki
Portal Promocji Eksportu
Portal Promocji Eksportu (www.eksporter.gov.pl) to internetowa, publiczna baza danych
zawierająca informacje przydatne dla polskich przedsiębiorców planujących eksportować
swoje towary/usługi na rynki zagraniczne. Portal Promocji Eksportu umożliwia polskim
eksporterom:
- dostęp do aktualnych informacji o rynkach zagranicznych oraz instrumentach wspierania
polskiego eksportu,
- nawiązywanie kontaktów handlowych z kontrahentami zagranicznymi,
- bezpłatną promocję przedsiębiorstwa i jego ofert eksportowych.
Portal ten zawiera informacje makroekonomiczne o:
− rynkach zagranicznych dla polskich eksporterów (w języku polskim), obejmujące m.in.
następujące zagadnienia: podstawowe informacje o kraju, rozwój gospodarczy, handel
zagraniczny, współpraca gospodarcza z Polską, regulacje prawno-administracyjne dostępu
do rynku, rynki branżowo-towarowe, targi i wystawy,
14
− Polsce dla przedsiębiorców zagranicznych,
− formach wspierania eksportu w Polsce,
a także informacje ofertowe odnośnie:
− profili polskich eksporterów z pełnymi danymi kontaktowymi,
− ofert eksportowych polskich przedsiębiorstw,
− zapytań ofertowych firm zagranicznych).
Wydziały Promocji Handlu i Inwestycji
Wydziały Promocji Handlu i Inwestycji (WPHI) funkcjonują w 48 krajach na świecie i
stanowią wizytówkę Ministra Gospodarki.
Celem zaangażowania WPHI w realizację projektu jest przede wszystkim zapewnienie
kompleksowej i profesjonalnej obsługi merytorycznej i technicznej przedsiębiorców
biorących udział w branżowych programach promocji oraz programach promocji
o charakterze ogólnym. Obecnie w większości WPHI zatrudnieni są eksperci, którzy mają za
zadanie świadczenie nieodpłatnych usług doradczych na rzecz przedsiębiorców, zasilanie
Portalu Promocji Eksportu, a także współudział w pozyskiwaniu specjalistycznych
opracowań, analiz, czy też badań, które wykonywane są na zamówienie przedsiębiorców
uczestniczących w branżowych programach promocji.
Każdy przedsiębiorca zainteresowany rozwijaniem działalności na rynkach zagranicznych ma
możliwość uzyskania pomocy ze strony eksperta.
Dane kontaktowe WPHI znajdują się pod linkiem: http://polska.trade.gov.pl/pl
USŁUGI REALIZOWANE POD NADZOREM URZĘDÓW MARSZAŁKOWSKICH
<do uzupełnienia przez RPK w terminie do końca maja 2012r. lub uzupełnieniem o
komentarz, że usługi tego typu nie są świadczone w danym województwie> Prosimy o
zgłoszenie stosownych propozycji.
POZIOM III
Usługi specjalistyczne, które oferowane są na rynku przez wielu usługodawców, których
oferty można porównać i przedstawić klientowi. PARP ani współpracujące z PARP
podmioty nie prowadzą nadzoru nad świadczeniem tych usług.
USŁUGI INSTYTUCJI FINANSOWYCH (BANKI, FIRMY LEASINGOWE).
Banki obecnie świadczą szeroki wachlarz usług dla sektora MŚP, tworząc dopasowane do
wymagań przedsiębiorców pakiety usług, w skład których wchodzą m.in. rozliczenia krajowe
15
i zagraniczne, zarządzanie płynnością, dostęp do źródeł finansowania, czy rachunek bieżący,
oszczędnościowo-rozliczeniowy uwzględniający specyfikę firmy. Oferowane są również
liczne produkty bankowe, takie jak karty płatnicze, karty kredytowe, lokaty i kredyty. Banki
świadczą usługi za pomocą nowoczesnych systemów bankowości elektronicznej (również
bankowości internetowej), co sprowadza załatwianie przez przedsiębiorców formalności do
minimum.
Korzystanie z usług firm leasingowych to kolejny sposób na finansowanie działalności
przedsiębiorców. Firmy te oferują najczęściej dwa rodzaje leasingu: leasing operacyjny i
leasing finansowy.
USŁUGI INSTYTUCJI UBEZPIECZENIOWYCH
Instytucje ubezpieczeniowe mają w swoim zakresie usług oferty dedykowane dla MŚP.
Przedsiębiorcy ubezpieczając swoją firmę korzystają z ubezpieczeń komunikacyjnych oraz
majątkowych i odpowiedzialności cywilnej. W ostatnich latach , w wyniku kilkuletniego
członkostwa w UE wzrosła potrzeba i świadomość przedsiębiorców w zakresie ubezpieczeń
OC z odpowiednim zakresem ochrony. Pozostałe ubezpieczenia, którymi zainteresowani są
przedsiębiorcy to NNW pracowników, polisy na życie ochrony prawnej, finansowe,
transportowe (cargo) czy od utraty zysku, ubezpieczenia finansowe w postaci gwarancji
wadialnych czy należytego wykonania kontraktu.
USŁUGI SZKOLENIOWE
Firmy szkoleniowe świadczą usługi dla klientów chcących podnieść kwalifikacje swoje oraz
pracowników swojej firmy. Dostępne są szkolenia otwarte lub zamknięte, dostosowane do
pojedynczych pracowników bądź do potrzeb całej firmy. Możliwe formy szkolenia to
szkolenia stacjonarne zewnętrzne, w siedzibie firmy oraz e-learnigowe. Oferta obejmuje
również coaching polegający na interaktywnych zajęciach oraz indywidualnym podejściu do
pracownika, które ma na celu przyspieszenie jego rozwoju oraz wykorzystanie w jak
największym stopniu już posiadanych przez niego informacji. Firmy szkoleniowe świadczą
usługi między innymi z zakresu administracji, zarządzania, marketingu, organizacji,
wykorzystania umiejętności, czy zarządzania zasobami ludzkimi.
Lista firm szkoleniowych dostępna jest pod adresem: http://www.inwestycjawkadry.info.pl/;
http://www.pifs.org.pl/;
http://www.goldenline.pl/forum/baza-najlepszych-firmszkoleniowych; http://kierunekrozwoj.pl/?gclid=CPXN-YLKiqsCFcjwzAod9Sovww.
16