docNowa Sól - Aktualizacja planów gospodarowania wodami
download 
Reklamacja Transkrypt
Nowa Sól - Aktualizacja planów gospodarowania wodami
Projekt aktualizacji Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry OPRACOWANIE AKTUALIZACJI PLANÓW GOSPODAROWANIA WODAMI NA OBSZARACH DORZECZY Streszczenie projektu aktualizacji Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry Warszawa, grudzień 2014 r. Projekt aktualizacji Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry Najważniejszym celem planowania w gospodarce wodnej jest zapewnienie zrównoważonego rozwoju dla obszaru dorzecza Odry, przy jednoczesnym zabezpieczeniu potrzeb dotyczących gospodarki wodnej. Jedną z priorytetowych kwestii w procesie planowania inwestycji związanych z gospodarką wodną jest implementacja założeń Ramowej Dyrektyw Wodnej 2000/60/WE (RDW) z dnia 23 października 2000 r. w celu zagwarantowania ochrony zasobów środowiska naturalnego, a także niepogorszenie jego stanu. Obowiązek sporządzenia planów gospodarowania wodami w dorzeczu (PGW) wynika z art. 13 dyrektywy 2000/60/WE z dnia 23 października 2000 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej – tzw. Ramowa Dyrektywa Wodna (RDW). Zgodnie z ww. artykułem każde państwo członkowskie zapewnia opracowanie planów gospodarowania wodami dla wszystkich obszarów dorzeczy, które leżą całkowicie w granicach danego kraju. Art. 13 ust 2-3 wyznacza też zasady dotyczące opracowania planów gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy międzynarodowych. Wymóg przygotowania planów gospodarowania wodami został transponowany do prawa polskiego poprzez art. 90 ust. 1 punkt 1 a ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jednolity: Dz. U. 2012 poz. 145 ze zm.), dalej ustawa Prawo wodne. Po raz pierwszy plany gospodarowania wodami zostały opracowane w 2009 roku, a następnie 22 lutego 2011 roku zatwierdzone przez Radę Ministrów. Niniejszy dokument stanowi aktualizację Planu gospodarowania wodami (aPGW) dla obszaru dorzecza Odry. Po zatwierdzeniu przez Radę Ministrów niniejsza aktualizacja jako dokument strategiczny stanowić będzie podstawę podejmowania decyzji kształtujących stan zasobów wodnych, usprawniającym proces osiągania lub utrzymania dobrego stanu wód oraz związanych z nimi ekosystemów, a także wskazującym na konieczność wprowadzenia racjonalnych zasad gospodarowania wodami w przyszłości. 2 Obszar dorzecza Odry na terytorium Polski zajmuje powierzchnię 118 015 km , co stanowi 38% powierzchni kraju. Główną rzeką obszaru dorzecza jest Odra o długości całkowitej 855 km, z czego 742 km znajdują się w granicach Polski. Źródła rzeki zlokalizowane są na terytorium Republiki Czeskiej w Górach Odrzańskich, w południowo-wschodniej części środkowego pasma Sudetów i położone są na wysokości 634 m n.p.m. Odra uchodzi do Zalewu Szczecińskiego. W dokumencie przedstawiono analizę i identyfikację presji na wody powierzchniowe i podziemne omawianego obszaru dorzecza, do których zaliczono m.in. zrzuty ścieków, spływy z terenów rolniczych obciążonych ładunkami azotu i fosforu, zmiany hydromorfologiczne czy pobory wód. W obecnym cyklu planistycznym monitoring wód został rozszerzony i dostosowany do wymogów stawianych przez RDW, co stanowiło wypełnienie zarzutów KE do pierwszego PGW. Zagadnienie monitoringu wód i oceny stanu omówiono w rozdziale 7. W aPGW szczegółowo opisano zagadnienia związane z osiąganiem celów środowiskowych dla poszczególnych typów wód powierzchniowych, wód podziemnych oraz obszarów chronionych. Oparto się o dane z projektu realizowanego w 2013 roku „Ustalenie celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP), podziemnych (JCWPd) i obszarów chronionych” Wykaz celów środowiskowych opracowany w obecnym cyklu planistycznym zawiera m. in. bardziej rygorystyczne cele środowiskowe odnoszące się do obszarów chronionych, w obrębie których poszczególne JCWP są umiejscowione. W pierwszym cyklu planistycznym nie wskazano celów środowiskowych, ale przyjęto odpowiednio, iż dla naturalnych JCWP jest nim dobry stan ekologiczny i chemiczny, zaś dla silnie zmienionych i sztucznych JCWP dobry potencjał ekologiczny i dobry stan chemiczny. Dla Projekt aktualizacji Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry JCWPd celem był dobry stan ilościowy i chemiczny. W pierwszym cyklu planistycznym nie określono także celów środowiskowych dla obszarów chronionych. W obecnym cyklu planistycznym wyznaczanie celów środowiskowych oparte zostało o zapisy RDW oraz wytyczne Komisji Europejskiej, uwzględnione zostały jednak krajowe uwarunkowania i ograniczenia. Takie podejście również, jak w przypadku monitoringu stanowi wypełnienie zarzutów KE do pierwszego PGW. Istotnym zagadnieniem związanym z osiąganiem celów środowiskowych są odstępstwa. Ramowa Dyrektywa Wodna dopuszcza zastosowanie odstępstwa od ich osiągnięcia. Odstępstwo takie jednak powinno być stosowane jedynie w wyjątkowych sytuacjach i jest uzależnione od spełnienia ściśle określonych warunków, wskazanych w art. 4 ust. 4 do 9 dyrektywy, omówionych szczegółowo w rozdziale 9. Odstępstwa mogą dotyczyć: przedłużenie terminu osiągnięcia celu, ustanowienie mniej rygorystycznego celu, tymczasowe pogorszenie stanu w wyniku wystąpienia zdarzeń nieprzewidzianych, nieosiągnięcie celu w wyniku nowych form zrównoważonej działalności człowieka. Dwa pierwsze przypadki dotyczą sytuacji, kiedy obecny stan JCW jest poniżej dobrego i nie jest możliwa jego wystarczająca poprawa. Ramowa Dyrektywa Wodna dopuszcza wówczas zastosowanie odstępstw, jednak uzależnia je od spełnienia warunków, określonych w art. 4 ust. 4 oraz 5. Kolejne dwa przypadki dotyczą sytuacji, kiedy następuje pogorszenie stanu, w przypadku wystąpienia nieprzewidzianych sytuacji, którym nie można było zapobiec (np. susza) lub też w wyniku nowych zmian hydromorfologicznych wprowadzonych przez człowieka. Warunki zastosowania ww. odstępstw regulują art. 4 ust. 6 oraz 7 RDW. Na obszarze dorzecza Odry ustalono odstępstwa dla 144 JCWP jeziornych, 390 JCWP rzecznych, 6 JCWP przejściowych i przybrzeżnych oraz 14 JCWPd. W dokumencie zwarto podsumowanie działań zawartych w aktualizacji Programu wodno – środowiskowego kraju, który określa działania zmierzające do poprawy lub utrzymania dobrego stanu wód w poszczególnych obszarach dorzeczy, a także do osiągnięcia celów ustalonych dla obszarów chronionych. Na obszarze dorzecza Odry wskazywano głównie działania z kategorii działania gospodarka komunalna, monitoring oraz rolnictwo. Od chwili opublikowania pierwszego PGW w polskim prawodawstwie zaszło szereg zmian, które pozwoliły w pełni dostosować je do zasad zarządzania zasobami wodnymi zgodnie z wymogami RDW. Wszelkie zmiany oraz uaktualnienia zawarto w rozdziale 19. Najistotniejsza z wprowadzonych zmian to wprowadzenie do ustawy Prawo wodne definicji celów środowiskowych oraz zapisów warunkujących stosowanie odstępstw. Omawiana nowelizacja Prawa wodnego wprowadza również narzędzia umożliwiające utrzymanie jednolitych części wód oraz obszarów chronionych w stanie niepogorszonym. Zapewnia to art. 31 ust 2. Mówiący, iż „korzystanie z wód w szczególności nie może powodować pogorszenia stanu wód i ekosystemów od nich zależnych, w szczególności ustaleń planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza”. Niniejsza aktualizacja Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry uwzględnia uwagi oraz wytyczne KE opracowane w ramach Wspólnej strategii wdrażania Ramowej Dyrektywy Wodnej, a także dokumenty oceny pierwszych planów. Ponadto, aPGW uwzględnia zintegrowane podejście Projekt aktualizacji Planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry w zakresie zarządzania wodami, a także powiązania pomiędzy zarządzaniem wodami a celami środowiskowymi ustalonymi zgodnie z RDW.
