Załącznik do Statutu Zespołu Nr 1 WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM
Transkrypt
Załącznik do Statutu Zespołu Nr 1 WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM
Załącznik do Statutu Zespołu Nr 1 WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM OCENIANIA Szkoły Podstawowej Nr 45 im. J. Korczaka w Sosnowcu Podstawą poniższego systemu oceniania jest Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 kwietnia 2013 w sprawie warunków oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych. § 1. Cele wewnątrzszkolnego systemu oceniania Celem wewnątrzszkolnego systemu oceniania jest: 1) informowanie uczniów o poziomie osiągnięć edukacyjnych i ich zachowaniu oraz o postępach w tym zakresie; 2) udzielanie uczniowi pomocy w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju; 3) motywowania ucznia do dalszych postępów w nauce i zachowaniu; 4) dostarczenie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach w nauce, zachowaniu oraz specjalnych uzdolnieniach ucznia; 5) umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno – wychowawczej. § 2. Ustalenia ogólne 1) ustala się podział roku szkolnego na dwa semestry; 2) I – szy semestr kończy się w trzeci piątek po pierwszym poniedziałku stycznia w latach gdy ferie zimowe rozpoczynają się w ostatnim tygodniu stycznia lub w lutym i w drugi lub trzeci piątek gdy ferie rozpoczynają się w połowie stycznia; 3) termin klasyfikacji śródrocznej ustala się na styczeń, końcowo rocznej – na czerwiec; 4) wewnątrzszkolny system oceniania podlega monitorowaniu i semestralnym modyfikacjom. 2 § 3. Formułowanie przez nauczycieli wymagań edukacyjnych niezbędnych do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych (semestralnych) ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych 1. Nauczyciel, zespoły przedmiotowe formułują szczegółowe wymagania edukacyjne (plany wynikowe) niezbędne do uzyskania śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z nauczanego przedmiotu wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania. 2. Nauczyciel, zespoły przedmiotowe ustalają na początku każdego semestru obowiązujące formy oceniania i ich ilość, wynikające ze specyfiki przedmiotu i jego wymiaru godzin. Przyjmuje się minimalną ilość ocen równą ilości godzin w tygodniu plus 1 (nie mniej niż trzy). Ustalone dla każdego przedmiotu pensum musi być respektowane przez wszystkich nauczycieli danego przedmiotu, co nie wyklucza wprowadzenia dodatkowych składników oceniania przez poszczególnych nauczycieli. 3. Nauczyciele w ciągu pierwszych 10 dni każdego semestru informują uczniów i rodziców (prawnych opiekunów o wymaganiach edukacyjnych realizowanego przez siebie programu oraz o sposobach i częstotliwości sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów. Fakt ten odnotowują w protokołach zebrań wrześniowych z rodzicami oraz w zeszytach przedmiotowych. § 4. Kryteria oceniania zachowania uczniów i sposobu ustalania śródrocznej i rocznej oceny z zachowania 1. W Szkole Podstawowej Nr 45 im. J. Korczaka funkcjonuje opiniujący system oceniania zachowania. 2. Klasyfikacja śródroczna polega na okresowym podsumowaniu zachowania, oraz ustaleniu śródrocznych ocen z zachowania. 3. Wychowawca klasy na początku każdego roku szkolnego informuje uczniów oraz ich rodziców (prawnych opiekunów) o warunkach i sposobie oceniania zachowania oraz o warunkach i trybie poprawiania oceny klasyfikacyjnej zachowania – rodzice informowani są na zebraniach w miesiącu wrześniu, a uczniowie na pierwszych godzinach wychowawczych. 3a. Przy ustalaniu oceny klasyfikacyjnej zachowania ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia lub odchylenia rozwojowe, należy uwzględnić wpływ stwierdzonych zaburzeń lub odchyleń na jego zachowanie na podstawie orzeczenia o potrzebie specjalnego albo indywidualnego nauczania lub opinii poradni psychologiczno – pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej. 3 4. Skala ocen śródrocznych z zachowania dla uczniów klas IV – VI znajduje się w części zawierającej kryteria. 5. Ocena klasyfikacyjna zachowania dla uczniów klas I – III jest oceną opisową. 6. Ocena klasyfikacyjna z zachowania nie ma wpływu na: 1) oceny klasyfikacyjne z zajęć edukacyjnych; 2) promocję do klasy programowo wyższej; 3) ukończenie szkoły podstawowej. 7. Ustalona przez wychowawcę klasy roczna ocena klasyfikacyjna z zachowania jest ostateczna, z zastrzeżeniem § 11. § 5. Ocenianie bieżące i ustalanie śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych 1. Ocenianie bieżące osiągnięć edukacyjnych polega na mierzeniu postępów ucznia przy stosowaniu różnych, zgodnych z zasadami metodyki przedmiotu, sposobów sprawdzania wiedzy i umiejętności. 2. Wprowadza się odrębne zasady i kryteria oceniania w klasach I – III oraz IV – VI. Wypracowują je zespoły przedmiotowe edukacji wczesnoszkolnej dla klas młodszych i zespoły nauczycieli klas IV – VI, dla poszczególnych poziomów. 3. W klasach I – III obowiązuje ocena opisowa, uwzględniająca szczegółowe informacje o postępach ucznia, oraz o zachowaniu. 3a. Roczna opisowa ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych, uwzględnia poziom opanowania przez ucznia wiadomości i umiejętności z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla I etapu edukacyjnego oraz wskazuje potrzeby rozwojowe i edukacyjne ucznia związane z przezwyciężaniem trudności w nauce lub rozwijaniem uzdolnień. 4. Ocenianie bieżące z zajęć edukacyjnych w klasach IV – VI ustala się w stopniach według następującej skali: 1) stopień celujący – 6; 2) stopień bardzo dobry – 5; 3) stopień dobry – 4; 4) stopień dostateczny – 3; 5) stopień dopuszczający – 2; 6) stopień niedostateczny – 1; dopuszczając stawianie „+” i „– ” przy wyżej wymienionych ocenach. 4 5. Klasyfikacja śródroczna i roczna polega na okresowym podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych, określonych w szkolnym planie nauczania oraz ustaleniu śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych. 6. Roczne (śródroczne) oceny klasyfikacyjne z zajęć edukacyjnych ustala się w stopniach według następującej skali: 1) stopień celujący – 6 – {poziom wykraczający} – uczeń posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania w danej klasie, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia wynikające z indywidualnych zainteresowań. Potrafi posiadaną wiedzę dodatkową umiejętnie spożytkować w praktyce. Osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych, zawodach sportowych i innych, lub posiada inne porównywalne osiągnięcia; 2) stopień bardzo dobry – 5 – {poziom dopełniający} – uczeń opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania w danej klasie. Wykonuje zadania złożone, trudne, ważne do opanowania, wymagające korzystania z różnych źródeł, umożliwiające rozwiązywanie różnych problemów. Wykazuje dużą samodzielność w rozwiązywaniu problemów i zadań szkolnych i pozaszkolnych; 3) stopień dobry – 4 – {poziom rozszerzający} – uczeń opanował wiadomości i umiejętności średnio trudne. Wykonuje i rozwiązuje samodzielnie typowe zadania teoretyczne lub praktyczne istotne w strukturze przedmiotu, przydatne, ale nie niezbędne w opanowaniu treści danego przedmiotu; 4) stopień dostateczny – 3 – {poziom podstawowy} – uczeń opanował wiadomości i umiejętności o niewielkim stopniu trudności, używane w życiu codziennym. Są one absolutnie niezbędne do kontynuowania dalszej nauki; 5) stopień dopuszczający – 2 – {poziom konieczny} – uczeń opanował wiadomości i umiejętności, które umożliwiają mu świadome korzystanie z lekcji. Rozwiązuje zadania teoretyczne i praktyczne typowe, o nieznacznym stopniu trudności, z pomocą nauczyciela. Zadania te są potrzebne w życiu codziennym. Nie opanował w pełni podstaw programowych, ale braki wiedzy i umiejętności nie uniemożliwiają uzyskania tej wiedzy w ciągu dalszej nauki; 6) stopień niedostateczny – 1 – uczeń nie opanował wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej w danej klasie, a braki te nie pozwalają mu na zdobywanie dalszej wiedzy. Nie jest w stanie rozwiązać przy pomocy nauczyciela zadań o elementarnym stopniu trudności. Wszelkie podjęte przez nauczyciela działania nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. 7. (uchylony) 5 8. Jeżeli w wyniku klasyfikacji śródrocznej stwierdzono, że poziom osiągnięć edukacyjnych ucznia wynikający z niezależnych od ucznia okoliczności uniemożliwia lub utrudnia kontynuowanie nauki, szkoła stwarza uczniom szansę nadrobienia braków. Szansą dla ucznia mogą być: 1) konsultacje z nauczycielem przedmiotu celem uzyskania wskazówek lub wyjaśnień; 2) wsparcie przez pedagoga i wychowawcę; 3) zajęcia korekcyjno – wyrównawcze. 9. Na pierwszych zajęciach lekcyjnych z każdego przedmiotu nauczyciel ma obowiązek zapoznać uczniów z procedurę oceniania (wymaganiami edukacyjnymi na danym poziomie, uzyskiwaniem poszczególnych ocen, ilością i formą sprawdzianów w danym roku). Informacje uczniom podawane są w formie pisemnej w zeszytach klasowych z wyjątkiem wychowania fizycznego. Rodzice o wymaganiach, formach oceniania, terminach oceniania są informowani na pierwszych zebraniach klasowych (wrzesień), informacje znajdują się również na stronie internetowej. 10. Ocena końcoworoczna jest oceną za drugi semestr uwzględniającą ocenę wystawioną za pierwszy semestr. 11. W okresie pierwszego miesiąca pobytu w szkole uczniów klas czwartych w ramach oswajania się z obowiązującym modelem oceniania poddajemy ich sprawdzaniu osiągnięć, odnotowując w dzienniku tylko oceny zaakceptowane przez ucznia. 12. W dziennikach lekcyjnych odnotowuje się nieprzygotowanie i brak pracy domowej zgłoszone na początku lekcji skrótem bz – brak zadania, np – nieprzygotowanie. Zgłoszenia można dokonywać na każdej lekcji, ale tylko raz w semestrze jest ono usprawiedliwione, chyba, że nauczyciel danego przedmiotu dopuszcza większą ilość zgłoszeń. Ich ilość będzie miała istotny wpływ na oceny śródroczne i końcoworoczne. 13. Nauczyciele mogą stosować różnorodne formy sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów takie jak: 1) kartkówki, zastępujące pytanie, nie wymagają wcześniejszej zapowiedzi, obejmują materiał 2 – 3 ostatnich lekcji, czas trwania 10 – 15 minut; 2) klasówki i wypracowania klasowe obejmujące partię materiału zapowiadane minimum z tygodniowym wyprzedzeniem, czas trwania 45 minut (1,5 godziny w przypadku języka polskiego); 3) odpowiedzi ustne, ćwiczenia praktyczne (np. praca z mapą); 4) sprawdzanie pracy domowej. 14. Pisemne formy sprawdzania wiedzy uczniów (kartkówki, klasówki i wypracowania) nauczyciel jest zobowiązany poprawić i przedstawić uczniom w ciągu tygodnia. Prace 6 te uczeń dostaje do wglądu. Rodzice (prawni opiekunowie) mają wgląd w prace ucznia na comiesięcznych konsultacjach. 15. Konsekwencje wynikające z niesamodzielnej pracy podczas sprawdzianów i innych form oceniania ustala nauczyciel przedmiotu i informuje o nich uczniów. 16. Przy odpowiedziach wynikających z własnej inicjatywy ucznia ocenie podlegać powinien nie sam fakt przejawiania aktywności, lecz rodzaj zaprezentowanych tą drogą umiejętności. 17. Oceny otrzymane po śródrocznej konferencji klasyfikacyjnej zalicza się na konto II półrocza. § 6. Dostosowanie wymagań edukacyjnych do szczególnych potrzeb uczniów i zwolnienia z niektórych zajęć 1. Nauczyciel jest zobowiązany na podstawie pisemnej opinii poradni psychologiczno – pedagogicznej (publicznej i niepublicznej) w tym poradni specjalistycznej (publicznej i niepublicznej), dostosować wymagania edukacyjne, o których mowa jest § 3 do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się lub deficyty rozwojowe, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom. 1a. Specyficzne trudności w uczeniu się – trudności w uczeniu się odnoszące się do uczniów w normie intelektualnej, o właściwej sprawności motorycznej i prawidłowo funkcjonujących systemach sensorycznych, którzy mają trudności w przyswajaniu treści dydaktycznych, wynikające ze specyfiki ich funkcjonowania poznawczo – percepcyjnego. 2. W przypadku ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego albo indywidualnego nauczania dostosowanie wymagań edukacyjnych, o których mowa w § 3, do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia może nastąpić na podstawie tego orzeczenia. 3. Przy ustalaniu oceny z wychowania fizycznego, zajęć technicznych, plastyki, muzyki, zajęć komputerowych i informatyki należy w szczególności brać pod uwagę wysiłek wkładany przez ucznia w wywiązywanie się z obowiązków wynikających ze specyfiki zajęć. 4. Dyrektor szkoły zwalnia ucznia z zajęć z wychowania fizycznego, zajęć komputerowych, informatyki na podstawie opinii o ograniczonych możliwościach uczestniczenia ucznia w tych zajęciach, wydanej przez lekarza, oraz na czas określony w tej opinii. 7 5. Jeżeli okres zwolnienia ucznia z zajęć wychowania fizycznego, zajęć komputerowych, informatyki uniemożliwia ustalenie śródrocznej lub rocznej (semestralnej) oceny klasyfikacyjnej, w dokumentacji przebiegu nauczania zamiast oceny klasyfikacyjnej wpisuje się „zwolniony” albo „zwolniona”. 6. Dyrektor szkoły, na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) oraz na podstawie opinii poradni psychologiczno – pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, zwalnia do końca danego etapu edukacyjnego ucznia z wadą słuchu, z głęboką dysleksją rozwojową, z afazją, z niepełnosprawnościami sprzężonymi lub z autyzmem, w tym z zespołem Aspergera, z nauki drugiego języka obcego (nadobowiązkowego). Zwolnienie może dotyczyć części lub całego okresu kształcenia. 6a. Dyrektor szkoły może podjąć decyzje o zwolnieniu ucznia z nauki drugiego języka obcego (nadobowiązkowego) również na umotywowaną prośbę rodziców dotyczącą innych powodów niż w pkt 6. 7. W przypadku ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub indywidualnego nauczania zwolnienie z nauki drugiego języka obcego może nastąpić na podstawie tego orzeczenia. 8. W przypadku zwolnienia ucznia z nauki drugiego języka obcego w dokumentacji przebiegu nauczania zamiast oceny klasyfikacyjnej wpisuje się „zwolniony” albo „zwolniona”. § 7. Warunki i tryb uzyskania wyższych niż przewidywane rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych i dodatkowych zajęć edukacyjnych oraz rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania 1. Roczna opisowa ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych, uwzględnia poziom opanowania przez ucznia wiadomości i umiejętności z zakresu wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla I etapu edukacyjnego oraz wskazuje potrzeby rozwojowe i edukacyjne ucznia związane z przezwyciężaniem trudności w nauce lub rozwijaniem uzdolnień. 2. Przy ustalaniu oceny klasyfikacyjnej zachowania ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia lub odchylenia rozwojowe, należy uwzględnić wpływ stwierdzonych zaburzeń lub odchyleń na jego zachowanie na podstawie orzeczenia o potrzebie specjalnego albo indywidualnego nauczania lub opinii poradni psychologiczno – pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej. 3. Uczeń (jego rodzice, opiekunowie prawni), który wyraża chęć uzyskania wyższej niż przewidywana roczna ocena klasyfikacyjna z obowiązkowych i dodatkowych zajęć 8 edukacyjnych, oceny z zachowania, zgłasza ten fakt dyrektorowi szkoły przez złożenie podania w ciągu dwóch dni od uzyskania informacji o przewidywanych ocenach. Podanie musi zawierać uzasadnienie tej decyzji. 4. Dyrektor szkoły wyznacza termin sprawdzianu kontrolnego w formie testu. Nie może to być później niż na 1 dzień przed konferencją zatwierdzającą wyniki klasyfikacji. 4a. Sprawdzian kontrolny przeprowadza się nie później niż w terminie 5 dni od dnia zgłoszenia zastrzeżeń. Termin sprawdzianu uzgadnia się z uczniem i jego rodzicami (prawnymi opiekunami). 5. Test sprawdzający wiadomości i umiejętności z języków obcych ma formę pisemną i ustną, z przedmiotów: plastyka, zajęcia techniczne, muzyka, w – f, zajęcia komputerowe – formę praktyczną, z pozostałych przedmiotów – tylko formę pisemną. 6. Test sprawdza poziom opanowania przez ucznia wymagań edukacyjnych z danego przedmiotu na proponowaną przez ucznia ocenę. Warunkiem otrzymania tej oceny jest zaliczenie 90% wszystkich możliwych punktów z testu. Wynik testu może być negatywny lub pozytywny. W przypadku wyniku negatywnego pozostaje ocena przewidywana przez nauczyciela. W przypadku testu sprawdzającego z języka obcego, który składa się z części pisemnej i ustnej, uczeń może przystąpić do części ustnej, jeżeli w części pisemnej otrzyma, co najmniej 80% możliwych do uzyskania punktów. Uczeń otrzymuje pozytywny wynik testu, jeśli uzyska średnią z części pisemnej i ustnej nie mniejszą niż 90%. 7. Uczeń lub jego rodzic (prawny opiekun), którzy wyrażają chęć uzyskania wyższej niż przewidywana roczna ocena klasyfikacyjna z zachowania zgłaszają ten fakt dyrektorowi szkoły przez złożenie podania, w którym uzasadnia swoją decyzję. Podanie musi być złożone w ciągu 2 dni od uzyskania informacji o przewidywanej ocenie. Do podania uczeń dołącza informację o proponowanych przez niego działaniach na rzecz wyższej oceny. W ustaleniach tych działań może poprosić o pomoc wychowawcę klasy. 8. Zaproponowane przez ucznia sposoby działań, o których mowa w ust. 7, opiniuje dyrektor. 9. Decyzję o ewentualnym podwyższeniu oceny klasyfikacyjnej zachowania podejmuje dyrektor szkoły w porozumieniu z wychowawcą i ewentualnie nauczycielem wskazanym przez ucznia. 9 § 8. Egzaminy klasyfikacyjne 1. Uczeń może nie być klasyfikowany z jednego, kilku lub wszystkich zajęć edukacyjnych, jeżeli brak jest podstaw do ustalenia śródrocznej lub rocznej oceny klasyfikacyjnej z powodu nieobecności ucznia na zajęciach edukacyjnych przekraczającej połowę czasu przeznaczonego na te zajęcia w szkolnym planie nauczania. 2. Uczeń nieklasyfikowany z powodu usprawiedliwionej nieobecności może zdawać egzamin klasyfikacyjny. 3. Na wniosek ucznia nieklasyfikowanego z powodu nieusprawiedliwionej nieobecności lub na wniosek jego rodziców (prawnych opiekunów) rada pedagogiczna może wyrazić zgodę na egzamin klasyfikacyjny. Podstawą wyrażenia zgody jest opinia przygotowana przez zespół nauczycieli uczących w danej klasie. 4. Egzamin klasyfikacyjny zdaje również uczeń: 1) realizujący, na podstawie odrębnych przepisów, indywidualny program lub tok nauki; 2) spełniający obowiązek nauki poza szkołą. 5. Egzamin klasyfikacyjny przeprowadzany dla ucznia, o którym mowa w ust. 4 pkt 2, nie obejmuje obowiązkowych zajęć edukacyjnych: zajęcia techniczne, plastyka, muzyka i wychowanie fizyczne oraz dodatkowych zajęć edukacyjnych. W tym przypadku uczniowi nie ustala się oceny zachowania. 6. Egzamin klasyfikacyjny z plastyki, muzyki, zajęć technicznych, zajęć komputerowych i wychowania fizycznego ma przede wszystkim formę zadań praktycznych. 7. Czas trwania części pisemnej egzaminu ustala zespół przedmiotowy, czas trwania części ustnej – 40 minut (20 minut na przygotowanie do odpowiedzi i 20 minut na odpowiedź). 8. Egzamin klasyfikacyjny przeprowadza się nie później niż w dniu poprzedzającym dzień zakończenia rocznych zajęć dydaktyczno – wychowawczych. Termin egzaminu klasyfikacyjnego uzgadnia dyrektor szkoły z uczniem i jego rodzicami (prawnymi opiekunami). 9. Egzamin klasyfikacyjny dla ucznia, o którym mowa w ust. 2, 3, 4 pkt 1, przeprowadza nauczyciel danych zajęć edukacyjnych w obecności, wskazanego przez dyrektora szkoły, nauczyciela takich samych lub pokrewnych zajęć edukacyjnych. 10 10. Egzamin klasyfikacyjny dla ucznia, o którym mowa w ust. 4 pkt 2, przeprowadza komisja powołana przez dyrektora szkoły, który zezwolił na spełnianie przez ucznia obowiązku nauki poza szkołą. W skład komisji wchodzą: 1) dyrektor szkoły albo nauczyciel zajmujący w tej szkole inne stanowisko kierownicze, jako przewodniczący komisji; 2) 3 nauczycieli zajęć edukacyjnych określonych w szkolnym planie nauczania dla odpowiedniej klasy. 11. Przewodniczący komisji uzgadnia z uczniem, o którym mowa w ust. 4 pkt 2, oraz jego rodzicami (prawnymi opiekunami), liczbę zajęć edukacyjnych, z których uczeń może zdawać egzaminy w ciągu jednego dnia. 12. W czasie egzaminu klasyfikacyjnego mogą być obecni – w charakterze obserwatorów – rodzice (prawni opiekunowi) ucznia. 13. Z przeprowadzonego egzaminu klasyfikacyjnego sporządza się protokół zawierający w szczególności: 1) imiona i nazwiska nauczycieli, o których mowa w ust. 9, a w przypadku egzaminu klasyfikacyjnego przeprowadzanego dla ucznia, o którym mowa w ust. 4 pkt 2 – skład komisji; 2) termin egzaminu klasyfikacyjnego; 3) zadania (ćwiczenia) egzaminacyjne; 4) wyniki egzaminu klasyfikacyjnego oraz uzyskane oceny. Do protokołu dołącza się pisemne prace ucznia i zwięzłą informację o ustnych odpowiedziach ucznia. Protokół stanowi załącznik do arkusza ocen. 14. Ustalona przez nauczyciela albo uzyskana w wyniku egzaminu klasyfikacyjnego roczna (śródroczna) ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych jest ostateczna, z zastrzeżeniem § 17. 15. Uczeń, który z przyczyn usprawiedliwionych nie przystąpił do egzaminu klasyfikacyjnego w wyznaczonym terminie, może przystąpić do niego w dodatkowym terminie wyznaczonym przez dyrektora szkoły. 16. W przypadku nieklasyfikowania ucznia z obowiązkowych lub dodatkowych zajęć edukacyjnych w dokumentacji przebiegu nauczania zamiast oceny klasyfikacyjnej wpisuje się „nieklasyfikowany” albo „nieklasyfikowana”. 17. Ustalona przez nauczyciela albo uzyskana w wyniku egzaminu klasyfikacyjnego niedostateczna roczna (śródroczna) ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych może być zmieniona w wyniku egzaminu poprawkowego, z zastrzeżeniem § 9 ust. 1 i § 11. 11 § 9. Egzaminy poprawkowe 1. Począwszy od klasy IV szkoły podstawowej, uczeń, który w wyniku klasyfikacji rocznej (semestralnej) uzyskał ocenę niedostateczną z 1 albo 2 obowiązkowych zajęć edukacyjnych, może zdawać egzamin poprawkowy z tych zajęć. 2. Egzamin poprawkowy składa się z części pisemnej oraz części ustnej, z wyjątkiem egzaminu z plastyki, muzyki, zajęć technicznych, zajęć komputerowych oraz wychowania fizycznego, z których egzamin ma przede wszystkim formę zadań praktycznych. 3. Termin egzaminu poprawkowego wyznacza dyrektor szkoły (do dnia zakończenia rocznych zajęć dydaktyczno – wychowawczych) w ostatnim tygodniu ferii letnich. 4. Egzamin poprawkowy przeprowadza komisja powołana przez dyrektora szkoły. 5. W skład komisji wchodzą: 1) dyrektor szkoły lub nauczyciel zajmujący w tej szkole inne stanowisko kierownicze – jako przewodniczący komisji; 2) nauczyciel prowadzący dane zajęcia edukacyjne – jako egzaminujący; 3) nauczyciel prowadzący takie same lub pokrewne zajęcia edukacyjne – jako członek komisji. 6. Nauczyciel, o którym mowa w ust. 5 pkt 2, może być zwolniony z udziału w pracy komisji na własną prośbę lub w innych, szczególnie uzasadnionych przypadkach. W takim przypadku dyrektor szkoły powołuje, jako osobę egzaminującą innego nauczyciela prowadzącego takie same zajęcia edukacyjne, z tym, że powołanie nauczyciela zatrudnionego w innej szkole następuje w porozumieniu z dyrektorem tej szkoły. 7. Z przeprowadzonego egzaminu poprawkowego sporządza się protokół zawierający w szczególności: 1) skład komisji; 2) termin egzaminu poprawkowego; 3) pytania egzaminacyjne; 4) wynik egzaminu poprawkowego oraz uzyskaną ocenę. Do protokołu dołącza się pisemne prace ucznia i zwięzłą informację o ustnych odpowiedziach ucznia. 12 8. Uczeń, który z przyczyn usprawiedliwionych nie przystąpił do egzaminu poprawkowego w wyznaczonym terminie, może przystąpić do niego w dodatkowym terminie, wyznaczonym przez dyrektora szkoły, nie później niż do końca września. 9. Uczeń, który nie zdał egzaminu poprawkowego, nie otrzymuje promocji do klasy programowo wyższej z wyjątkiem pkt. 10. 10. Uwzględniając możliwości edukacyjne ucznia rada pedagogiczna może jeden raz w ciągu danego etapu edukacyjnego, o ile nie jest to etap ukończenia szkoły podstawowej, promować do klasy programowo wyższej (semestru programowo wyższego) ucznia, który nie zdał egzaminu poprawkowego z jednych obowiązkowych zajęć edukacyjnych, pod warunkiem, że te zajęcia są, zgodnie ze szkolnym planem nauczania, realizowane w klasie programowo wyższej (semestrze programowo wyższym). § 10. Sprawdzian przeprowadzony w ostatnim roku nauki w szkole podstawowej 1. W klasie szóstej szkoły podstawowej okręgowa komisja egzaminacyjna przeprowadza sprawdzian poziomu opanowania umiejętności, określanych w standardach wymagań. 2. Sprawdzian ma charakter powszechny i obowiązkowy, z zastrzeżeniem pkt. 3. Przewodniczący szkolnego zespołu egzaminacyjnego przygotowuje listę uczniów przystępujących do sprawdzianu; lista zawiera: imię (imiona) i nazwisko ucznia, numer PESEL, miejsce urodzenia, datę urodzenia, płeć, informacje o specyficznych trudnościach w uczeniu się, rodzaj zestawu zadań, symbol oddziału i numer ucznia w dzienniku lekcyjnym; listę uczniów przewodniczący szkolnego zespołu egzaminacyjnego przesyła w formie elektronicznej dyrektorowi komisji okręgowej, w terminie ustalonym przez dyrektora komisji okręgowej, nie później niż do dnia 30 listopada roku szkolnego, w którym jest przeprowadzany sprawdzian. 4. Przewodniczący szkolnego zespołu egzaminacyjnego sporządza wykaz uczniów, którzy nie przystąpili do sprawdzianu albo przerwali sprawdzian, oraz niezwłocznie po zakończeniu sprawdzianu przekazuje ten wykaz dyrektorowi komisji okręgowej; wykaz zawiera: imię (imiona) i nazwisko oraz numer PESEL ucznia. 5. W przypadku stwierdzenia, że przesyłki, o których mowa w ust. 2, zostały naruszone lub nie zawierają wszystkich materiałów niezbędnych do przeprowadzenia sprawdzianu, przewodniczący szkolnego zespołu egzaminacyjnego lub upoważniony przez niego członek szkolnego zespołu egzaminacyjnego niezwłocznie powiadamia o tym dyrektora komisji okręgowej. Dyrektor komisji okręgowej informuje przewodniczącego szkolnego zespołu egzaminacyjnego lub upoważnionego przez niego członka szkolnego zespołu egzaminacyjnego o dalszym postępowaniu. 13 6. W przypadku stwierdzenia, że pakiety wymienione w ust. 1 zostały naruszone, przewodniczący szkolnego zespołu egzaminacyjnego zawiesza sprawdzian i powiadamia o tym dyrektora komisji okręgowej. Dyrektor komisji okręgowej informuje przewodniczącego szkolnego zespołu egzaminacyjnego o dalszym postępowaniu. 7. Sprawdzian przeprowadza się w kwietniu, w terminie ustalonym przez dyrektora Komisji Centralnej. 8. Sprawdzian składa się z dwóch części i obejmuje: 1) w części pierwszej – wiadomości i umiejętności z języka polskiego oraz z matematyki, w tym wykorzystanie wiadomości i umiejętności z tych przedmiotów w zadaniach osadzonych w kontekście historycznym lub przyrodniczym; 2) w części drugiej – wiadomości i umiejętności z języka obcego nowożytnego. 9. Uczniowie przystępują do części drugiej sprawdzianu z jednego z następujących języków obcych nowożytnych: angielskiego, francuskiego, hiszpańskiego, niemieckiego, rosyjskiego i włoskiego; uczeń przystępuje do części drugiej sprawdzianu z tego języka obcego nowożytnego, którego uczy się w szkole jako przedmiotu obowiązkowego. 10. Sprawdzian przeprowadzany jest w jednym dniu i trwa: 1) część pierwsza – 80 minut, z zastrzeżeniem pkt. 16; 2) część druga – 45 minut z zastrzeżeniem pkt. 16. 11. Wyniki sprawdzianu są wyrażone w procentach i obejmują: 1) wynik z części pierwszej, z wyszczególnieniem wyniku z języka polskiego i wyniku z matematyki; 2) wynik z części drugiej. 12. Dla uczniów, o których mowa w pkt. 16, czas trwania sprawdzianu może być przedłużony, nie więcej jednak niż 30 minut. 13. Na zestawie zadań i karcie odpowiedzi, przed rozpoczęciem sprawdzianu, zamieszcza się kod ucznia nadany przez komisję okręgową oraz numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL – serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość. Uczniowie nie podpisują zestawów zadań i kart odpowiedzi. 14. W przypadku: stwierdzenia niesamodzielnego rozwiązywania zadań przez ucznia, lub wniesienia lub korzystania przez ucznia w sali egzaminacyjnej z urządzenia telekomunikacyjnego, lub zakłócania przez ucznia prawidłowego przebiegu sprawdzianu w sposób utrudniający pracę pozostałym uczniom, przewodniczący 14 szkolnego zespołu egzaminacyjnego przerywa sprawdzian tego ucznia i unieważnia jego sprawdzian. Informację o przerwaniu i unieważnieniu sprawdzianu ucznia zamieszcza się w protokole. 15. Jeżeli w trakcie ponownego sprawdzianu: stwierdzono niesamodzielne rozwiązywanie zadań przez ucznia, lub uczeń wnosi urządzenie telekomunikacyjne lub korzysta z niego w sali egzaminacyjnej, lub uczeń zakłóca prawidłowy przebieg sprawdzianu w sposób utrudniający pracę pozostałym uczniom, przewodniczący szkolnego zespołu egzaminacyjnego przerywa sprawdzian tego ucznia i unieważnia jego sprawdzian. Informację o przerwaniu i unieważnieniu sprawdzianu ucznia zamieszcza się w protokole. 16. Uczniowie ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się mają prawo przystąpić do sprawdzianu w warunkach i formie dostosowanych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, na podstawie opinii publicznej poradni psychologiczno – pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, albo niepublicznej poradni psychologiczno – pedagogicznej, w tym niepublicznej poradni specjalistycznej, spełniającej warunki, o których mowa w Rozporządzeniu MENiS z dnia 7 września 2004 r., art. 71b ust. 3b. (wg corocznego rozporządzenia CKE). 17. Opinia, o której mowa w pkt. 16 powinna być wydana przez poradnię nie później niż do końca września roku szkolnego, w którym odbywa się sprawdzian, nie wcześniej niż po ukończeniu klasy drugiej szkoły podstawowej. 18. Opinię, o której mowa w pkt. 16, rodzice (prawni opiekunowie) dziecka przekładają dyrektorowi szkoły w terminie do dnia 15 października roku szkolnego, w którym odbywa się sprawdzian. 19. Uczniowie chorzy lub niesprawni czasowo, na podstawie zaświadczenia lekarskiego o stanie zdrowia, mogą przystąpić do sprawdzianu w warunkach i formie dostosowanych do ich stanu. 20. Uczeń, który z przyczyn losowych nie przystąpił do sprawdzianu w ustalonym terminie albo przerwał sprawdzian, przystępuje do sprawdzianu w dodatkowym terminie ustalonym przez dyrektora Komisji Centralnej, nie później niż do 20 sierpnia danego roku, w miejscu wskazanym przez dyrektora komisji okręgowej. 21. Uczeń, który nie przystąpił do sprawdzianu do dnia 20 sierpnia danego roku, powtarza ostatnią klasę szkoły podstawowej oraz przystępuje do sprawdzianu w następnym roku, z zastrzeżeniem pkt. 22. 15 22. W szczególnych przypadkach losowych bądź zdrowotnych, uniemożliwiających przystąpienie do sprawdzianu do dnia 20 sierpnia danego roku, dyrektor komisji okręgowej, na udokumentowany wniosek dyrektora szkoły, może zwolnić ucznia z obowiązku przystąpienia do sprawdzianu. 23. Uczeń może uzyskać na sprawdzianie maksymalnie 40 punktów. 24. Prace uczniów sprawdzają egzaminatorzy powołani przez dyrektora komisji okręgowej, wynik sprawdzianu ustala komisja okręgowa na podstawie liczby punktów wystawionych przez egzaminatorów. 25. Wynik sprawdzianu ustalony przez komisję okręgową jest ostateczny. 26. Sprawdzone i ocenione prace uczniów, w tym karty odpowiedzi, które stanowią dokumentację sprawdzianu, przechowuje komisja okręgowa przez okres 6 miesięcy. 27. Na prośbę ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów), złożoną w okręgowej komisji egzaminacyjnej w terminie nie później niż 60 dni od daty sprawdzianu, sprawdzona i oceniona praca ucznia jest udostępniona uczniowi lub jego rodzicom (prawnym opiekunom). 28. Wynik sprawdzianu nie wpływa na ukończenie szkoły, nie odnotowuje się na świadectwie ukończenia szkoły. 29. Wynik sprawdzianu oraz zaświadczenie o szczegółowych wynikach sprawdzianu dla każdego ucznia komisja okręgowa przekazuje do szkoły nie później niż na 7 dni przed zakończeniem roku szkolnego. 30. Zaświadczenie, o którym mowa w pkt. 29 zostaje wręczone uczniom przez wychowawców wraz ze świadectwami ukończenia szkoły, w ostatnim dniu roku szkolnego. 31. Zaświadczenie, o którym mowa w pkt. 29, na wniosek ucznia, jego rodzica (prawnego opiekuna) może być przekazane mu przez dyrektora szkoły w terminie wcześniejszym, po otrzymaniu z okręgowej komisji egzaminacyjnej. § 11. Promocja i ukończenie szkoły 1. Klasyfikacja roczna w klasach I – III szkoły podstawowej polega na podsumowaniu osiągnięć edukacyjnych ucznia w danym roku szkolnym oraz ustaleniu jednej rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych i rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania. 2. Ucznia szkoły podstawowej klasy I – III można pozostawić na drugi rok w tej samej klasie tylko w wyjątkowych przypadkach; na wniosek wychowawcy klasy oraz po zasięgnięciu opinii rodziców (prawnych opiekunów) ucznia. 16 3. Na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) i po uzyskaniu zgody wychowawcy klasy lub na wniosek wychowawcy klasy i po uzyskaniu zgody rodziców (prawnych opiekunów) rada pedagogiczna może postanowić o promowaniu ucznia klasy I i II szkoły podstawowej do klasy programowo wyższej również w ciągu roku szkolnego. 4. Począwszy od klasy czwartej szkoły podstawowej, uczeń otrzymuje promocję do klasy programowo wyższej (na semestr programowo wyższy), jeżeli ze wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych, określonych w szkolnym programie nauczania uzyskał roczne (semestralne) oceny klasyfikacyjne wyższe od oceny niedostatecznej, z zastrzeżeniem § 9 pkt. 10. 5. Począwszy od klasy czwartej szkoły podstawowej, uczeń, który w wyniku klasyfikacji rocznej uzyskał z obowiązkowych zajęć edukacyjnych średnią ocen, co najmniej 4,75 oraz co najmniej bardzo dobrą ocenę zachowania, otrzymuje promocję do klasy programowo wyższej z wyróżnieniem. 5a. Uczniowi, który uczęszczał na dodatkowe zajęcia edukacyjne lub religię albo etykę, do średniej ocen, o której mowa w pkt. 5, wlicza się także roczne oceny uzyskane z tych zajęć. 6. Laureaci konkursów przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim i ponadwojewódzkim w szkole podstawowej i finaliści olimpiad przedmiotowych otrzymują z danych zajęć edukacyjnych celującą roczną (semestralną) ocenę klasyfikacyjną. Uczeń, który tytuł laureata konkursu przedmiotowego o zasięgu wojewódzkim i ponadwojewódzkim bądź laureata lub finalisty olimpiady przedmiotowej uzyskał po ustaleniu albo uzyskaniu rocznej (semestralnej) oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych, otrzymuje z tych zajęć edukacyjnych celującą końcową ocenę klasyfikacyjną. 7. Uczeń, który nie spełnił warunków określonych w pkt. 4 nie otrzymuje promocji do klasy programowo wyższej i powtarza klasę. 8. Rada pedagogiczna może podjąć uchwałę o niepromowaniu do klasy programowo wyższej lub nieukończeniu szkoły przez ucznia, któremu w danej szkole, co najmniej dwa razy z rzędu ustalono naganną roczną ocenę klasyfikacyjną zachowania. 9. Uczeń klasy szóstej, kończy szkołę, jeżeli w wyniku klasyfikacji końcowej, na którą składają się roczne i semestralne oceny klasyfikacyjne z obowiązkowych zajęć edukacyjnych uzyskane w klasie programowo najwyższej i roczne oceny klasyfikacyjne z obowiązkowych zajęć edukacyjnych, których realizacja zakończyła się w klasach programowo niższych uzyskał oceny klasyfikacyjne z zajęć edukacyjnych wyższe od oceny niedostatecznej i przystąpił do sprawdzianu, o którym mowa w § 10. 17 10. Uczeń kończy szkołę z wyróżnieniem, jeżeli w wyniku klasyfikacji końcowej, uzyskał z obowiązkowych zajęć edukacyjnych średnią ocen, co najmniej 4,75 oraz co najmniej bardzo dobrą ocenę zachowania i przystąpił do sprawdzianu, o którym mowa w § 10. § 12. Możliwości odwoływania się od ustalonej oceny rocznej z zajęć edukacyjnych i zachowania 1. Uczeń lub jego rodzice (prawni opiekunowie) mogą zgłosić zastrzeżenia do dyrektora szkoły, jeżeli uznają, że roczna ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych lub roczna ocena klasyfikacyjna zachowania została ustalona niezgodnie z przepisami prawa dotyczącymi trybu ustalania tej oceny. Zastrzeżenia mogą być zgłoszone w terminie 7 dni po zakończeniu zajęć dydaktyczno – wychowawczych. 2. W przypadku stwierdzenia, że roczna ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych lub roczna ocena klasyfikacyjna zachowania została ustalona niezgodnie z przepisami prawa dotyczącymi trybu ustalania tej oceny, dyrektor szkoły powołuje komisję, która: 1) w przypadku rocznej (śródrocznej) oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych – przeprowadza sprawdzian wiadomości i umiejętności ucznia, w formie pisemnej i ustnej, oraz ustala roczną (śródroczną) ocenę klasyfikacyjną z danych zajęć edukacyjnych; 2) w przypadku rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania – ustala roczną ocenę klasyfikacyjną zachowania w drodze głosowania zwykłą większością głosów; w przypadku równej liczby głosów decyduje głos przewodniczącego komisji. 3. Termin sprawdzianu, o którym mowa w § 7 pkt 1, uzgadnia się z uczniem i jego rodzicami (prawnymi opiekunami); przeprowadza się nie później niż w terminie 5 dni od dnia zgłoszenia zastrzeżeń. 4. W skład komisji wchodzą: 1) w przypadku rocznej oceny klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych: a) dyrektor szkoły albo nauczyciel zajmujący w tej szkole inne stanowisko kierownicze – jako przewodniczący komisji; b) nauczyciel prowadzący dane zajęcia edukacyjne; c) 2 nauczycieli z danej lub innej szkoły tego samego typu, prowadzący takie same zajęcia edukacyjne. 2) w przypadku rocznej oceny klasyfikacyjnej zachowania: a) dyrektor szkoły albo nauczyciel zajmujący w tej szkole inne stanowisko kierownicze – jako przewodniczący komisji; b) wychowawca klasy; 18 c) wskazany przez dyrektora szkoły nauczyciel prowadzący zajęcia edukacyjne w danej klasie; d) pedagog; e) psycholog; f) przedstawiciel samorządu uczniowskiego; g) przedstawiciel rady rodziców. 5. Nauczyciel, o którym mowa jest w punkcie 4 1b, może być zwolniony z udziału w pracy komisji na własną prośbę lub innych, szczególnie uzasadnionych przypadkach. W takim przypadku dyrektor szkoły powołuje innego nauczyciela prowadzącego takie same zajęcia edukacyjne, z tym, że powołanie nauczyciela zatrudnionego w innej szkole następuje w porozumieniu z dyrektorem tej szkoły. 6. Ustalona przez komisję roczna ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych oraz roczna ocena klasyfikacyjna zachowania nie może być niższa od ustalonej wcześniej oceny. Ocena ustalona przez komisję jest ostateczna, z wyjątkiem oceny niedostatecznej rocznej oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych, która może być zmieniona w wyniku egzaminu poprawkowego, z zastrzeżeniem ustaleń w § 9. 7. Z prac komisji sporządza się protokół zawierający w szczególności: 1) w przypadku rocznej oceny klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych: a) skład komisji; b) termin sprawdzianu; c) zadania (pytania) sprawdzające; d) wynik sprawdzianu oraz ustaloną ocenę. 2) w przypadku rocznej oceny klasyfikacyjnych zachowania: a) skład komisji; b) termin posiedzenia komisji; c) wynik głosowania; d) ustaloną ocenę zachowania wraz z uzasadnieniem. Protokół stanowi załącznik do arkusza ocen ucznia. 8. Do protokołu, o którym mowa w punkcie 7, dołącza się pisemne prace ucznia i zwięzłą informację o ustnych odpowiedziach ucznia. 9. Uczeń, który z przyczyn usprawiedliwionych nie przystąpił do sprawdzianu, w wyznaczonym terminie, może przystąpić do niego w dodatkowym terminie, wyznaczonym przez dyrektora szkoły. 10. Przepisy z § 12 stosuje się odpowiednio w przypadku rocznej oceny klasyfikacyjnej uzyskanej w wyniku egzaminu poprawkowego, z tym, że termin do zgłoszenia 19 zastrzeżeń wynosi 5 dni od dnia przeprowadzonego egzaminu poprawkowego. W tym przypadku, ocena ustalona przez komisję jest ostateczna. § 13. Warunki i sposób przekazywania rodzicom (prawnym opiekunom) informacji o postępach i trudnościach ucznia w nauce. 1. Oceny są jawne dla ucznia i jego rodziców (prawnych opiekunów). 2. Na wniosek rodziców (prawnych opiekunów) nauczyciel uzasadnia pisemnie ustaloną ocenę. 3. Na wniosek ucznia lub jego rodziców (prawnych opiekunów), sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne, dzienniki lekcyjne i zeszyty wychowawcze są udostępniane uczniowi lub jego rodzicom (prawnym opiekunom); uczniowi – w trakcie zajęć lekcyjnych, po ich zakończeniu; rodzicom (prawnym opiekunom) – po zajęciach lekcyjnych (po wcześniejszym poinformowaniu nauczyciela o wizycie rodzica), w trakcie konsultacji indywidualnych, w trakcie zebrań. 4. Sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne w danym roku szkolnym przechowywane są przez nauczyciela przedmiotu do momentu, gdy uczeń uzyska promocję do klasy programowo wyższej. 5. Rodzice informowani są o postępach, osiągnięciach i problemach uczniów: 1) na zebraniach (minimum 5 razy w roku szkolnym); 2) podczas indywidualnych konsultacji z nauczycielami (1 czwartek każdego miesiąca z wyjątkiem września, lutego i czerwca); 3) w czasie rozmów z nauczycielem lub pedagogiem w ciągu dnia pracy (pod warunkiem, że nie zakłóca to organizacji pracy nauczyciela i zapewnienia bezpieczeństwa uczniów); 4) na bieżąco za pośrednictwem dziennika elektronicznego. 6. Na tydzień przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Pedagogicznej nauczyciele poszczególnych przedmiotów i wychowawcy klas są zobowiązani o ustnym poinformować uczniów w trakcie zajęć lekcyjnych oraz o ustnym poinformowaniu rodziców (prawnych opiekunów) w trakcie konsultacji indywidualnych o ustalonych dla niego śródrocznych i rocznych ocenach klasyfikacyjnych z zajęć edukacyjnych i zachowania. 7. O przewidywanej ocenie niedostatecznej należy poinformować ucznia i jego rodziców (prawnych opiekunów) na miesiąc przed zakończeniem semestru. Informacja powinna być pisemna. O przewidywanej ocenie nagannej i nieodpowiedniej z zachowania 20 również należy poinformować pisemnie. Rodzic (prawny opiekun) potwierdza w dzienniku lekcyjnym swoim podpisem zapoznanie się z powyższą informacją. 8. W przypadku, gdy zaistnieją przyczyny uprawniające do zmiany oceny z zachowania w ostatnim miesiącu nauki, wychowawca może zmienić ocenę w trybie innym niż przewidziano w ust. 6 i 7. § 14. Regulamin ustalania ocen z zachowania 1. Ocena z zachowania powinna wyrażać: 1) stopień pilności i systematyczności ucznia w wykonywaniu obowiązków szkolnych (sumienność, wytrwałość, samodzielność, rozwijanie uzdolnień i zainteresowań, systematyczność w uczęszczaniu na zajęcia szkolne, poszanowanie i rozwijanie tradycji szkoły); 2) stopień uzewnętrznionej identyfikacji ucznia z celami społecznie wartościowymi (wywiązywanie się z zadań powierzonych przez szkołę, podejmowanie działań zmierzających do udzielania pomocy innym, inicjowanie i podejmowanie prac na rzecz klasy i szkoły, środowiska, troska o mienie szkoły, umiejętność współdziałania w zespole i odpowiedzialności za wyniki jego pracy); 3) stopień przestrzegania przez ucznia norm współżycia społecznego (uczciwość w postępowaniu codziennym i reagowanie na zło, sposób bycia nie naruszający godności własnej i innych, dbałość o higienę osobistą i estetykę wyglądu, o ład i estetykę klasy). 2. Ocena z zachowania nie ma wpływu na ocenę z przedmiotów nauczania, promowania do klasy wyższej lub ukończenia szkoły. 3. Rada pedagogiczna może podjąć uchwałę o niepromowaniu do klasy programowo wyższej lub nieukończeniu szkoły przez ucznia, któremu w danej szkole po raz drugi z rzędu ustalono naganną roczną ocenę klasyfikacyjną zachowania. 4. Uczeń, któremu w danej szkole po raz trzeci z rzędu ustalono naganną roczną ocenę klasyfikacyjną zachowania, nie otrzymuje promocji do klasy programowo wyższej, a uczeń klasy programowo najwyższej nie kończy szkoły. 5. Średnia ocen z przedmiotów nauczania nie ma wpływu na ocenę z zachowania. § 15. Szczegółowe kryteria ustalania ocen z zachowania 1. Wychowawca klasy informuje uczniów i ich rodziców (prawnych opiekunów) o zasadach oceniania zachowania. 2. Zasady informowania uczniów i rodziców: 1) Wychowawca klasy na pierwszej w danym roku szkolnym godzinie z wychowawcą, omawiając ogólne zasady wewnątrzszkolnego systemu oceniania, 21 informuje uczniów o warunkach i sposobie oraz kryteriach oceniania zachowania, warunkach i trybie uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej oraz o skutkach ustalenia uczniowi nagannej rocznej oceny klasyfikacyjnej; 2) Rodzice (prawni opiekunowie) uczniów są informowani o warunkach i sposobie oraz kryteriach oceniania zachowania, warunkach i trybie uzyskania wyższej niż przewidywana, rocznej oceny klasyfikacyjnej oraz skutkach ustalenia uczniowi nagannej oceny klasyfikacyjnej przez wychowawcę klasy na pierwszym w danym roku szkolnym zebraniu rodziców; 3) Potwierdzenie zapoznania uczniów i rodziców z zasadami oceniania zachowania stanowi wpis w dzienniku lekcyjnym dokonany przez wychowawcę klasy. 3. Skala ocen zachowania: 1) Śródroczną i roczną ocenę zachowania, począwszy od klasy czwartej szkoły podstawowej ustala się według następującej skali: a) wzorowe; b) bardzo dobre; c) dobre; d) poprawne; e) nieodpowiednie; f) naganne. 2) Przy ustalaniu oceny klasyfikacyjnej zachowania dla ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia lub odchylenia rozwojowe, uwzględnia się wpływ stwierdzonych zaburzeń lub odchyleń na jego zachowanie, na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego albo nauczania indywidualnego, lub opinii poradni psychologiczno – pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej. 4. W klasach IV – VI ustala się punktowy system oceniania zachowania, uwzględniając w szczególności wywiązywanie się ucznia z następujących obowiązków: 1) postępowanie zgodne z dobrem społeczności szkolnej; 2) dbałość o honor i tradycje szkoły; 3) dbałość o piękno mowy ojczystej; 4) dbałość o bezpieczeństwo i zdrowie własne oraz innych osób; 5) godne, kulturalne zachowanie się w szkole i poza nią; 6) okazywanie szacunku innym osobom. 22 5. Każdy uczeń na początku semestru (tj. dwa razy w roku szkolnym) ma na swoim koncie 0 punktów. W klasach IV-VI ustala się następujące kryteria uwzględniające ilość zdobytych punktów przez ucznia z zachowaniem ustalonych reguł oceniania zachowania: 1) wzorowe: powyżej 140 punktów (z zastrzeżeniem, że uczeń nie może mieć więcej niż 20 punktów ujemnych na semestr); 2) bardzo dobre: od 71 do 140 punktów (z zastrzeżeniem, że uczeń nie może mieć więcej niż 30 punktów ujemnych na semestr); 3) dobre: od 0 do 70 punktów (z zastrzeżeniem, że uczeń nie może mieć więcej niż 60 punktów ujemnych na semestr); 4) poprawne: od -1 do -70 punktów (z zastrzeżeniem, że uczeń nie może mieć więcej niż 100 punktów ujemnych na semestr); 5) nieodpowiednie: od -71 do -140 punktów; 6) naganne: powyżej -140 punktów. 6. Szczegółowe kryteria oceniania zachowania w klasach IV-VI – punkty dodatnie: Udział w konkursie interdyscyplinarnym: I etap każdorazowo + 15 pkt II etap każdorazowo + 30 pkt III etap każdorazowo + 45 pkt Udział w konkursach i zawodach sportowych: szkolne: udział każdorazowo + 5 pkt I miejsce każdorazowo + 15 pkt II miejsce każdorazowo + 10 pkt III miejsce każdorazowo + 5 pkt udział każdorazowo + 5 pkt I miejsce każdorazowo + 20 pkt II miejsce każdorazowo + 15 pkt III miejsce każdorazowo + 10 pkt miejsko – gminne: 23 rejonowe ( powiatowe): udział każdorazowo + 10 pkt I miejsce każdorazowo + 25 pkt II miejsce każdorazowo + 20 pkt III miejsce każdorazowo + 15 pkt wojewódzkie i wyżej rangą: udział każdorazowo + 15 pkt I miejsce każdorazowo + 30 pkt II miejsce każdorazowo + 25 pkt III miejsce każdorazowo + 20 pkt Szczególnie duży wkład w przygotowanie do konkursu, np. udział w dodatkowych zajęciach (o przyznaniu punktów decyduje nauczyciel) Przygotowanie i realizacja imprez szkolnych każdorazowo każdorazowo Od + 1pkt do +5 pkt +10 pkt i klasowych: Aktywny udział w akademiach szkolnych: każdorazowo + 10 pkt każdorazowo + 5 pkt raz na semestr Od +1pkt. Aktywność na rzecz klasy i szkoły (np. dbanie o estetykę sal lekcyjnych oraz klasowych gazetek, systematyczne wywiązywanie się z obowiązków dyżurnego, dyżury w szatniach w ramach szkolnego wolontariatu): Wyraźne wyniki pracy nad sobą (np. poprawa ocen, zachowania) Rozwijanie własnych zainteresowań i uzdolnień, do +10pkt raz na semestr + 15 pkt raz na semestr + 15 pkt systematyczne uczestnictwo w kołach zainteresowań i innych zajęciach pozalekcyjnych zorganizowanych przez szkołę. Systematyczna pomoc koleżeńska (przyznaje wychowawca 24 klasy) Udział w akcjach charytatywnych: - zbiórka plastikowych nakrętek każdorazowo Od +1 do +5 pkt - zbiórka odzieży, przyborów szkolnych, pomoc raz na semestr +10 pkt schroniskom (przyznaje wychowawca klasy Wyróżniająca się kultura i subtelność (m. in. przestrzeganie zasad kulturalnego zachowania się, właściwe słownictwo, itp.): raz na semestr + 25 pkt (przyznaje wychowawca klasy) Przeciwstawianie się przejawom agresji słownej, psychicznej, fizycznej (np. poinformowanie każdorazowo + 10 pkt Wyróżniająca się obowiązkowość: raz na semestr + 15 pkt Systematyczna praca w samorządzie szkolnym, itp.: raz na semestr + 15 pkt Punkty do dyspozycji wychowawcy raz na semestr Od +1pkt. wychowawcy, pedagoga): do +20 pkt. 7. Szczegółowe kryteria oceniania zachowania w klasach IV – VI – punkty ujemne: Przeszkadzanie na zajęciach, niewykonywanie próśb każdorazowo - 5 pkt każdorazowo -15 pkt każdorazowo - 5 pkt i poleceń nauczyciela: Notoryczne przeszkadzanie na lekcji, lekceważenie wielokrotnych upomnień nauczyciela Nie wywiązywanie się na czas z zobowiązań i zadań (m. in. nie usprawiedliwianie nieobecności na czas – usprawiedliwienia pisemne powinny zostać przekazane wychowawcy w terminie do 2 tygodni od nieobecności 25 dziecka w szkole): Niewykonywanie notatek na zajęciach: (wg PSO) każdorazowo - 5 pkt Notoryczny brak przyborów: raz na semestr - 10 pkt każdorazowo - 15 pkt każdorazowo - 10 pkt Wulgarne słownictwo: każdorazowo - 5 pkt Zachowania prowokacyjne, agresja fizyczna oraz każdorazowo Arogancka postawa wobec nauczycieli i innych pracowników w szkole i poza nią: Ubliżanie kolegom, zaczepki słowne, wyśmiewanie się z innych: słowna wobec rówieśników, młodszych oraz starszych: Pobicie, udział w bójkach: - 15 pkt każdorazowo - 40 pkt każdorazowo - 10 pkt Nieodpowiednie zachowanie na wycieczce szkolnej: każdorazowo - 10 pkt Brak dbałości o czystość i porządek otoczenia: każdorazowo - 5 pkt Niewłaściwe obuwie w szkole i na sali gimnastycznej: każdorazowo - 5 pkt Nieodpowiednie zachowanie w świetlicy, bibliotece, na stołówce: Niszczenie wyposażenia/sprzętów szkolnych, np. malowanie po ławkach, ścianach, szafkach szkolnych: Od -1pkt. każdorazowo do- 30 pkt oraz naprawa wyrządzonej szkody lub zwrot kosztów naprawy Od -1pkt. Umyślne niszczenie rzeczy innych osób: każdorazowo do- 15 pkt i zwrot kosztów naprawy Kradzież, szantaż: każdorazowo - 40 pkt Palenie papierosów: każdorazowo - 25 pkt Picie alkoholu: każdorazowo - 55 pkt Zażywanie narkotyków: każdorazowo - 100 pkt każdorazowo Spóźnianie się na lekcje: (powyżej dwóch spóźnień w tygodniu) - 5 pkt 26 Wagary: każdorazowo - 30 pkt każdorazowo - 10 pkt Ucieczka z lekcji: każdorazowo - 30 pkt Wyłudzanie pieniędzy: każdorazowo - 50 pkt każdorazowo - 10 pkt Fałszowanie podpisów i dokumentów: każdorazowo - 30 pkt Kłamstwa, krętactwa: każdorazowo - 20 pkt każdorazowo - 20 pkt każdorazowo - 1 pkt każdorazowo - 20 pkt każdorazowo - 20 pkt raz na semestr - 15 pkt każdorazowo - 70 pkt każdorazowo - 20 pkt Lekceważenie zasad bezpieczeństwa w trakcie przerw, lekcji, dyskotek i innych zajęć prowadzonych przez szkołę (np. bieganie, niebezpieczne zabawy): Ściąganie na kartkówkach i sprawdzianach, oszukiwanie nauczyciela: Niewłaściwy strój i wygląd (makijaż, pomalowane paznokcie, farbowane włosy, prowokacyjny strój, elementy agresywnej subkultury w ubiorze, nadmierna golizna): Brak identyfikatora w widocznym miejscu: Obojętność wobec czynionego zła np. brak reakcji na bójkę, dewastację itp.: Namawianie innych do zachowań sprzecznych ze szkolnymi regulaminami: Nie wywiązywanie się z dobrowolnie przyjętych obowiązków i funkcji (np. samorząd klasowy, samorząd szkolny, akademie, kółka zainteresowań itp.): Podejmowanie działań, które mogą przyczynić się do zagrożenia zdrowia/życia swojego lub innych uczniów, pracowników szkoły: Nie przestrzeganie warunków korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych (np. umieszczenie zdjęć bez zgody i wiedzy osoby zainteresowanej na stronach internetowych oraz portalach społecznościowych, nagrywanie filmów, umieszczenie obraźliwych treści): 8. Ustalenia końcowe: 27 1) Ocena zachowania wystawiana jest na podstawia ilości zebranych przez ucznia w czasie trwania semestru punktów odnotowanych w zeszycie prowadzonym przez wychowawcę klasy. Ocena końcoworoczna jest oceną za drugi semestr uwzględniającą ocenę wystawioną za pierwszy semestr; 2) Ocena zachowania wystawiona przez wychowawcę klasy jest ostateczna; 3) Rodzice (prawni opiekunowie) uczniów informowani są o punktach dodatnich oraz ujemnych na każdym zebraniu rodziców; 4) Rodzice (prawni opiekunowie) uczniów informowani są o proponowanej ocenie zachowania na ostatnim w danym semestrze zebraniu rodziców, poprzedzającym zebranie rady pedagogicznej zatwierdzające wyniki klasyfikacji i promocji uczniów za semestr (rok szkolny) lub pisemnie przez wychowawcę klasy za potwierdzeniem zapoznania się; 5) Uczeń, który przekroczył liczbę 3 nieusprawiedliwionych nieobecności nie ma prawa ubiegać się o ocenę wzorową z zachowania; 6) Uczeń, który ma więcej niż 30 nieusprawiedliwionych godzin nieobecności nie może otrzymać oceny wyższej niż nieodpowiednia; 7) Za kradzież, szantaż, poważne naruszenie godności innej osoby, umyślne niszczenie cudzej własności, rażącą niesubordynację, wnoszenie na teren szkoły, posiadanie oraz bycie pod wpływem narkotyków oraz alkoholu uczeń otrzymuje ocenę naganną z zachowania; 8) Powyższe wykroczenia oraz inne czyny prawnie karalne są podstawą do wszczęcia postępowania o usunięcie ucznia ze szkoły. § 16. Regulamin przedmiotowego systemu oceniania w edukacji wczesnoszkolnej Wynikiem procesu oceniania powinna być rzetelna charakterystyka dziecka przeznaczona dla niego samego i rodziców, informująca o tym, jak dziecko funkcjonuje w szkole, które umiejętności już opanowało, a które jeszcze się nie ujawniły. Ocenianie - to proces gromadzenia informacji o uczniach, który jest integralną częścią procesu uczenia się i nauczania. Ocena jest rodzajem interakcji miedzy nauczycielem, a uczniem w wyniku, której obie strony rozwijają się i doskonalą: uczeń otrzymuje od nauczyciela dokładne informacje o swoim rozwoju, a nauczyciel obserwując uczniów otrzymuje cenne wskazówki dotyczące skuteczności stosowanych metod nauczania, strategii wychowawczych, organizacji pracy. Wykaz głównych celów w nauczaniu zgodnych z podstawą programową: 28 Klasa I: 1) wprowadzenie i utrwalenie liter, początkowa nauka czytania i pisania; 2) rozwijanie zainteresowania czytaniem i książkami; 3) liczenie w zakresie 10; 4) orientacja w najbliższym otoczeniu przyrodniczo-społecznym z wykorzystaniem doświadczenia i obserwacji; 5) rozbudzanie zainteresowań kulturą i sztuką; 6) rozwijanie poczucia estetyki, umuzykalnianie, edukacja motoryczno – zdrowotna; 7) wdrażanie do funkcjonowania w zespole uczniowskim. Klasa II: 1) doskonalenie techniki czytania i pisania; 2) kształtowanie umiejętności wypowiadania się na określony temat; 3) rozwijanie zainteresowań czytelniczych; 4) rozszerzenie zakresu podstawowych działań liczbowego, liczenie matematycznych, z wykorzystaniem rozwiązywanie czterech prostych zadań tekstowych; 5) poszerzanie wiedzy przyrodniczo- społecznej z elementami kulturowymi; 6) doskonalenie umiejętności posługiwania się językiem obcym; 7) rozwijanie wrażliwości na sztukę poprzez kontakt z literaturą, muzyką, malarstwem, rzeźbą, architekturą; 8) rozwijanie sprawności motorycznej i edukacja zdrowotna; 9) motywowanie do pracy w zespole. Klasa III: 1) czytanie ze zrozumieniem, stosowanie różnorodnych form wypowiedzi ustnych i pisemnych; 2) znajomość zasad gramatycznych, orograficznych i kaligraficznych oraz umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji; 3) pogłębianie zainteresowań czytelniczych; 4) doskonalenie liczenia w zakresie 100, analiza treści zadań złożonych, wdrażanie do logicznego myślenia; 5) pogłębianie znajomości środowiska społeczno- przyrodniczego wybranych regionów Polski, Europy i świata; 6) doskonalenie umiejętności posługiwania się językiem obcym; 7) pogłębianie zainteresowań muzycznych, plastycznych, artystycznych dzieci oraz wdrażanie do aktywnego uczestniczenia w kulturze; 29 8) edukacja motoryczna, kształtowanie zdrowego, aktywnego stylu życia; 9) przygotowanie do samodzielnej pracy i nauki. Rola oceniania: 1) informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i jego zachowaniu oraz o postępach w tym zakresie; 2) udzielanie uczniowi pomocy w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju; 3) motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce i zachowaniu; 4) dostarczanie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom informacji o postępach, trudnościach w nauce, zachowaniu oraz specjalnych uzdolnienia ucznia; 5) umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktyczno wychowawczej. Funkcje oceny: 1) diagnostyczną – dającą odpowiedź na pytanie, jak daleko w rozwoju jest uczeń względem wymagań stawianych przez nauczyciela; 2) informacyjną – przekazującą informacje, co dziecko zdołało opanować, poznać, zrozumieć i jaki był jego wkład pracy; 3) korekcyjną – odpowiadająca na pytanie, nad czym uczeń musi jeszcze popracować, co poprawić, zmienić, udoskonalić; 4) motywacyjną – zachęcającą dziecko do samorozwoju, dalszego wysiłku, dodając wiary we własne siły i nadzieje na osiągnięcie sukcesu; 5) rozwojową – odnoszącą się zarówno do uczniów jak i nauczycieli, koncentrującą się na dziecku, ale również aktywizującą nauczyciela mobilizując go do zmian i dalszego rozwoju. W naszej szkole w procesie oceniania stosujemy: 1. Wstępną obserwację rozwoju ucznia i jego możliwości - w klasie I, stanowiącą podstawę do zapewnienia każdemu uczniowi maksymalnego rozwoju. 2. Ocenę bieżącą – informującą ucznia i rodziców o jego postępach i zachowaniu, wyraźnie wskazującą osiągnięcia i to, co należy usprawnić. 3. Ocenę podsumowującą: śródroczną i końcoworoczną – wyrażoną na piśmie, która stanowi syntetyczną informację o osiągnięciach ucznia. 4. Końcową ocenę rozwoju ucznia i jego możliwości - diagnoza końcowa - w klasie III, (dopuszcza się przeprowadzenie testu zewnętrznego). Wyniki testu w formie pisemnej zostają przekazane rodzicom oraz zostają przekazane wychowawcom klas IV i stanowią diagnozę wstępną uczniów w klasie czwartej. 30 W procesie oceniania uwzględniane są następujące obszary: 1) indywidualne predyspozycje i możliwości dziecka w opanowaniu materiału edukacyjnego; 2) stopień zaangażowania ucznia i wkład pracy w procesie zdobywania wiadomości i umiejętności; 3) umiejętność rozwiązywania problemów; 4) postępy dziecka w rozwoju społeczno – emocjonalnym. W klasach I-III oceny bieżące ustala się według skali : 1 – 6 „6” – otrzymuje uczeń, który: 1) gdy osiągnięcia ucznia wyraźnie wykraczają poza poziom przewidzianych osiągnięć edukacyjnych; 2) samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia; korzysta z różnych źródeł wiedzy i informacji; 3) biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych; 4) wszystkie zadawane prace wykonuje w bardzo dobrym tempie i bez zastrzeżeń; 5) osiąga sukcesy w konkursach, zawodach sportowych. „5” – otrzymuje uczeń, który: 1) opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania w danej klasie; 2) sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami; 3) samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne i praktyczne ujęte programem nauczania; 4) zadawane prace wykonuje samodzielnie i bez zastrzeżeń; 5) potrafi zastosować posiadana wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów w nowych sytuacjach. „4” – otrzymuje uczeń, który: 1) gdy opanowane wiadomości i umiejętności nie są pełne, ale pozwalają na dalsze opanowywanie treści; 2) poprawnie stosuje wiadomości, rozwiązuje typowe zadania lub praktyczne; 3) zdobytymi wiadomościami posługuje się na co dzień; 4) zadawane prace wykonuje najczęściej samodzielnie i bez zastrzeżeń. „3” – otrzymuje uczeń, który: teoretyczne 31 1) opanował podstawowy zakres wiadomości i umiejętności, sprawiający kłopoty w przyswajaniu trudniejszych treści; 2) wymaga dodatkowego wyjaśniania sposobu wykonania pracy; 3) nie przestrzega limitów czasowych. „2” – otrzymuje uczeń, który: 1) gdy opanowane wiadomości i umiejętności są niewielkie i utrudniają dalsze kształcenie; zadania wykonuje tylko pod kierunkiem nauczyciela; 2) wymaga dodatkowego wyjaśniania sposobu wykonania pracy oraz dodatkowego czasu pracy. „1” – otrzymuje uczeń, który 1) gdy wiadomości i umiejętności nie są opanowane, uczeń nie radzi z zadaniami nawet z pomocą nauczyciela; 2) nie kończy podejmowanych zadań; 3) nie mieści się w limitach czasowych. Dopuszcza się komentarz słowny lub pisemny (stosowany głównie w pierwszych miesiącach nauki) typu: 1) wyrażony cyfrą 6 Znakomicie! Brawo! Osiągasz doskonałe wyniki. Posiadasz uzdolnienia i rozwijasz je. Należą Ci się gratulacje! 2) wyrażony cyfrą 5 Bardzo dobrze pracujesz. Robisz w szybkim tempie duże postępy. Tak trzymaj! 3) wyrażony cyfrą 4 Dobrze pracujesz jednak stać cię, by było lepiej. Włóż więcej wysiłku w podejmowane prace, co umożliwi ci osiągać lepsze wyniki. 4) wyrażony cyfrą 3 Pracujesz, ale osiągasz słabe wyniki. Aby to zmienić na lepsze konieczna jest pomoc nauczyciela i rodziców, oraz systematyczna praca, wymagająca dużo wysiłku z twojej strony. 5) wyrażony cyfrą 2 Zbyt mało pracujesz i osiągasz bardzo słabe wyniki. Włóż dużo wysiłku, bądź aktywniejszy, skorzystaj z pomocy nauczyciela i rodziców. 6) wyrażony cyfrą 1 Osiągasz niezadowalające rezultaty. Spotkało cię niepowodzenie. Pokonasz to, ale czeka cię bardzo dużo systematycznej pracy wspólnie z nauczycielem i rodzicami. 32 W klasach pierwszych obejmujemy uczniów okresem „ochronnym” do dnia pasowania na ucznia. W tym czasie nie oceniamy osiągnięć pierwszoklasistów. Dopuszcza się także stosowanie w dziennikach lekcyjnych następujących znaków: „bz.” – brak zadania; „np.” – nieprzygotowany; „bp.” – brak pomocy, zeszytu, pracy; „nb” – nieobecność dziecka podczas zajęć ocenianych. Inne oznaczenia przyjęte przez nauczyciela powinny być przekazane uczniom i ich rodzicom np. za trzy plusy można otrzymać ocenę bardzo dobrą (stosowane w zapiskach własnych nauczyciela). Metody sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów: 1) ustnie sprawdzanie wiadomości i umiejętności uczniów; 2) prace pisemne (dłuższe wypowiedzi ciągłe); 3) kartkówki - trwają nie dłużej niż 15 minut i nie muszą być zapowiadane; 4) sprawdziany - trwają od 30 – 45 minut i muszą być zapowiadane; 5) testy trwają 2/3 godziny i mogą być przeprowadzane w częściach w ciągu 2 dni; muszą być zapowiadane z tygodniowym wyprzedzeniem; 6) obserwacja uczenia się (praca w grupie); 7) posługiwanie się książką (głównie w przedmiotach humanistycznych); 8) aktywność; 9) zadania domowe; 10) prace samodzielne np. albumy, makiety, plansze informacyjne; 11) wykonywanie ćwiczeń praktycznych (przede wszystkim w przedmiotach „artystycznych" oraz wychowaniu fizycznym). Formy sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów: 1) ciche czytanie, głośne czytanie, czytanie ze zrozumieniem; 2) przepisywanie, pisanie ze słuchu, pisanie z pamięci; 3) wypowiedzi ustne, wypowiedzi pisemne, recytacja; 4) prowadzenie zeszytu i ćwiczeń; 5) samodzielne zdobywanie wiadomości, lektura; 6) dostrzeganie zjawisk przyrodniczych; 7) liczenie pamięciowe, wykonywanie i zapisywanie działań matematycznych, układanie i rozwiązywanie zadań, przeprowadzanie pomiarów; 8) stosowanie technik plastycznych i technicznych, dokładność i estetyka wykonania prac; 33 9) śpiewanie, rozpoznawanie utworów muzycznych; 10) wykonywanie ćwiczeń gimnastycznych, sprawność fizyczna; 11) aktywność na lekcji, praca w zespole. Wszystkie rodzaje ocen otrzymywane przez ucznia odnotowywane są przez nauczyciela w dzienniku lekcyjnym i elektronicznym w odpowiedniej edukacji. Zadania dodatkowe nie są obowiązkowe, wykonują je dzieci chętne. Za wykonanie prac dodatkowych uczeń otrzymuje tylko ocenę pozytywną. Za brak lub źle wykonaną pracę dodatkową nie wystawia się oceny negatywnej. Przy formułowaniu oceny z edukacji muzycznej, plastycznej, technicznej czy wychowania fizycznego nauczyciel ocenia zaangażowanie i wysiłek ze strony ucznia oraz jego możliwości w tym zakresie. Uczeń ma prawo być nieprzygotowany do zajęć trzy razy w ciągu semestru oraz po nieobecności z powodu choroby, odrębnie. Fakt nieprzygotowania uczeń zgłasza na początku zajęć, w przeciwnym razie nie będzie on usprawiedliwiony. W przypadku niezrozumienia określonego zagadnienia, partii materiału, uczeń powinien zgłosić to nauczycielowi. Sposoby informowania uczniów i ich rodziców o indywidualnych osiągnięciach. 1. Wymagania edukacyjne i przedmiotowy system oceniania przedstawiane są uczniom na jednych z pierwszych zajęć w danym roku szkolnym, a fakt ten jest odnotowany w dzienniku zajęć lekcyjnych. 2. Wymagania edukacyjne i przedmiotowy system oceniania przedstawiane są rodzicom na pierwszym zebraniu w danym roku szkolnym, a fakt ten jest odnotowany w dzienniku zajęć lekcyjnych, a dodatkowo potwierdzony podpisem rodzica na liście potwierdzającej zapoznanie się z aktami wewnętrznymi szkoły. Informacja na temat wymagań edukacyjnych obejmuje zakres wiadomości i umiejętności z poszczególnych edukacji nauczania, uwzględnia poziom wymagań na poszczególne oceny szkolne. 3. Ocenianie ucznia w nauczaniu zintegrowanym jest jawne i odbywa się na bieżąco w klasie, podczas wielokierunkowej działalności ucznia. Nauczyciel sprawdza wykonywane prace, chwali za wysiłek, za chęci, za pracę. Nagradza uśmiechem, pochwałą, gestem oraz wskazuje, co uczeń powinien zmienić, poprawić czy wyeksponować. Podkreśla, więc osiągnięcia ucznia, ale nie porównuje go z innymi uczniami. 4. Nauczyciel stosuje wszystkie dostępne sposoby oceniania wspomagającego – obserwuje ucznia i jego pracę, rozmawia z nim i motywuje do dalszych wysiłków. Uczeń powinien mieć pewność, że w toku uczenia się ma prawo do popełniania błędów, do rzetelnej 34 informacji, z której jasno wynika, co zrobił dobrze, co źle, a co musi zmienić, aby było lepiej. Taka informacja wywołuje motywację do dalszego wysiłku w celu dokonywania korekty poprzez kolejne działania. 5. Sprawdzone i ocenione prace kontrolne uczeń i rodzice otrzymują do wglądu, zawsze, gdy zajdzie taka potrzeba. 6. Informacje o postępach ucznia w nauce i pracy rodzice uzyskują podczas kontaktów indywidualnych z nauczycielem, podczas zebrań z rodzicami organizowanymi zgodnie z kalendarzem szkolnym oraz w dzienniku elektronicznym. 7. Podczas zebrań z rodzicami organizowanymi w ciągu semestru nauczyciel przekazuje informacje o postępach dziecka w postaci ocen cyfrowych z poszczególnych edukacji z podziałem na umiejętności wydrukowanych z dziennika elektronicznego. 8. W przypadku trudności w nauce, częstego nieprzygotowania do zajęć – rodzice informowani będą podczas organizowania indywidualnych spotkań z nauczycielem. 9. W przypadkach utrudnionych kontaktów z rodzicem informacje zostaną przekazane poprzez dziennik elektroniczny. 10. W przypadkach niemożliwego kontaktu – zaproszenie do szkoły na indywidualną rozmowę lub w ostateczności – wizyta w domu dziecka nauczyciela – wychowawcy i pedagoga. 11. Prace ucznia (zeszyty dyktand, prace samodzielne, sprawdziany, itp.) udostępniane są rodzicom na ich prośbę. 12. Ocenę śródroczną otrzymuje rodzic po zakończeniu semestru na specjalnie przygotowanym arkuszu, odrębnym dla poszczególnych poziomów nauczania (kl. I, II, III). 13. Ocenę roczną otrzymuje rodzic w dniu zakończenia roku szkolnego na świadectwie szkolnym. 14. Po zakończeniu roku szkolnego uczeń może zostać nagrodzony: 1) dyplomem; 2) nagrodą książkową. Nagrody i dyplomy są przyznawane uczniom, którzy biegle opanowali wiedzę i umiejętności oraz spełniają następujące kryteria zachowania: 1. Język i kultura osobista ucznia: 1) nie używa wulgaryzmów i słów obraźliwych; 2) stosuje formy grzecznościowe; 3) umiejętnie dostosowuje język i zachowanie do konkretnej sytuacji; 4) jest prawdomówny i rzeczowy. 35 2. Bójki (czynny i bierny udział): 1) reaguje na przejawy agresji; 2) nie uczestniczy w bójkach. 3. Aktywność: 1) wywiązuje się z obowiązków dyżurnego; 2) chętnie uczestniczy w konkursach organizowanych na terenie szkoły; 3) dba o estetykę i wystrój klasopracowni; 4) jest aktywny na zajęciach lekcyjnych; 5) zawsze odrabia zadania domowe; 6) przygotowuje dodatkowe materiały do zajęć lekcyjnych. 4. Poszanowanie mienia i miejsca pracy: 1) celowo nie powoduje nigdzie jakichkolwiek szkód; 2) w razie spowodowania szkód sam przyznaje się do winy i wyraża chęć naprawy; 3) zawsze nosi zmienne obuwie; 4) nie przywłaszcza sobie znalezionych rzeczy. 5. Higiena: 1) zawsze nosi identyfikator (dopuszczalny brak identyfikatora w semestrze, który nie wpłynie na ocenę z zachowania, wynosi 4 razy); 2) przestrzega zasad higieny osobistej (codzienna toaleta, odpowiednia fryzura); 3) posiada zmienny i czysty strój na zajęcia z edukacji motoryczno – zdrowotnej. 6. Frekwencja: 1) wszystkie nieobecności ucznia (rozliczane godzinowo) są usprawiedliwione w formie pisemnej lub ustnej; 2) niespóźnianie się na zajęcia lekcyjne bez wyraźnej przyczyny; 3) punktualne rozpoczynanie kolejnej lekcji. Cele szczegółowe nauczania języka angielskiego (zgodne z podstawą programową): Uczeń: 1) wie, że ludzie posługują się różnymi językami i aby się z nimi porozumieć, trzeba nauczyć się ich języka; 2) reaguje werbalnie i niewerbalnie na proste polecenia nauczyciela; 3) rozumie wypowiedzi ze słuchu: 36 a) rozróżnia znaczenie wyrazów o podobnym brzmieniu, b) rozpoznaje zwroty stosowane na co dzień i potrafi się nimi posługiwać, c) rozumie ogólny sens krótkich opowiadań i baśni przedstawianych także za pomocą obrazów, gestów, d) rozumie sens prostych dialogów w historyjkach obrazkowych (także w nagraniach audio i wideo); 4) czyta ze zrozumieniem wyrazy i proste zdania; 5) zadaje pytania i udziela odpowiedzi w ramach wyuczonych zwrotów, recytuje wiersze, rymowanki i śpiewa piosenki, nazywa obiekty z otoczenia i opisuje je, bierze udział w miniprzedstawieniach teatralnych; 6) przepisuje wyrazy i zdania; 7) potrafi korzystać ze słowników obrazkowych, książeczek, środków multimedialnych; 8) współpracuje z rówieśnikami w trakcie nauki. KRYTERIA OCENIANIA Z RELIGII W KLASACH I – III 6.Ocena celująca - Uczeń opanował treści programowe w stopniu bardzo dobrym; -Umie modlitwy przewidziane w programie nauczania dla danej klasy (a także modlitwy wykraczające poza program ); - Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program religii własnego poziomu edukacji; - Poznane prawdy wiary stosuje w życiu; - Posiada podręcznik i zeszyt ćwiczeń; - Chętnie i w sposób przemyślany odrabia prace domowe; - Aktywnie uczestniczy w lekcjach katechezy; - Uczestniczy w życiu parafii (np. Ministranci, Dzieci Maryi, lub w innych zajęciach dodatkowych ) i daje tego świadectwo. 5.Ocena bardzo dobra - Uczeń opanował pełny zakres wiedzy, postaw i umiejętności określony poziomem nauczania religii dla danej klasy; - Sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami przewidzianymi programem nauczania 37 dla danej klasy; - Zna modlitwy przewidziane w programie nauczania; - Pilnie i systematycznie uczestniczy w katechezie; - Wzorowo prowadzi zeszyt i odrabia prace domowe; - Jest zainteresowany przedmiotem; - Chętnie uczestniczy w życiu parafii (Liturgia, Rekolekcje, Nabożeństwa- Różaniec, Roraty, Droga Krzyżowa, Majowe). - Żyje poznanymi prawdami wiary. 4.Ocena dobra - Uczeń opanował w stopniu dobrym większość wiadomości i umiejętności przewidzianych w programie nauczania dla danej klasy; - Zna modlitwy przewidziane w programie nauczania; - Posiada podręcznik i zeszyt ćwiczeń; - Jest zainteresowany przedmiotem; - Chętnie uczestniczy w katechezie; - Postawa ucznia nie budzi zastrzeżeń; - Systematycznie odrabia prace domowe i prowadzi zeszyt ćwiczeń; - Stara się być aktywnym podczas lekcji; - Osiąga stale postępy podczas prowadzenia zajęć. 3. Ocena dostateczna - Uczeń dysponuje przeciętną wiedzą w zakresie materiału przewidzianego programem, w jego wiadomościach są luki; - Słabo zna modlitwy przewidziane w programie nauczania; - Zeszyt prowadzi niestarannie i niesystematycznie; - Postawa ucznia budzi zastrzeżenia; - Nie zawsze potrafi zdobytą wiedzę zastosować w życiu; - Sporadycznie przejawia aktywność na lekcjach; - Nie wykazuje większego zainteresowania przedmiotem. 2. Ocena dopuszczająca - Uczeń bardzo słabo opanował podstawowe wiadomości; 38 - Proste zadania o niewielkim stopniu trudności rozwiązuje przy pomocy nauczyciela; - Niechętnie uczestniczy w katechezie; - Nie prowadzi na bieżąco zeszytu ucznia; - Sporadycznie odrabia prace domowe; - Wykazuje poprawny stosunek do przedmiotu. 1.Ocena niedostateczna - Zdobyte przez ucznia wiadomości są niewystarczające na uzyskanie podstawowej wiedzy religijnej; - Odmawia wszelkiej współpracy; - Ma lekceważący stosunek do przedmiotu; - Opuszcza lekcje religii; - Nie posiada zeszytu lub często nie przynosi go na lekcje; - Nie odrabia prac domowych; - Nieodpowiednio zachowuje się na lekcji. 39 § 17. Kryteria oceniania z poszczególnych przedmiotów w klasach IV – VI Przedmiotowy system oceniania z historii i społeczeństwa klasy 4 – 6 Szkoła Podstawowa nr 45 im. Janusza Korczaka w Sosnowcu Cele edukacyjne: 1. Zainteresowanie uczniów przeszłością. 2. Dostarczenie wiedzy, która umożliwi ukształtowanie poprawnych wyobrażeń o życiu w przeszłości, zrozumienie natury ludzkiej i motywów postępowania minionych pokoleń. 3. Pomoc w zrozumieniu złożoności współczesnego świata i odnalezieniu w nim własnego miejsca. 4. Rozwijanie poczucia przynależności do rodziny, społeczności lokalnej, grupy etnicznej, religijnej, narodu, państwa, społeczności europejskiej i światowej. 5. Umożliwienie uczniom zrozumienie innych ludzi i społeczeństw; kształtowanie szacunku i przywiązanie do własnego państwa i rodzimej kultury, z zarazem szacunku i tolerancji dla innych państw i kultur. 6. Dostarczenie wzorów osobowych z przeszłości, wprowadzanie uczniów w świat wartości ogólnoludzkich, sprzyjających wychowaniu prawego człowieka i aktywnego, świadomego swych praw i obowiązków obywatela. Kontrola i ocena: Ocenianie – to proces zbierania informacji o wiedzy, umiejętnościach i postawie ucznia oraz dynamice zmian w tych zakresach. Każdy uczeń otrzymuje w ciągu semestru przynajmniej tyle ocen, ile wynosi dwukrotna liczba tygodniowych godzin historii w danej klasie. Oceny wyrażane w stopniach dzielą się na: 1) bieżące (określają poziom wiadomości, umiejętności ucznia ze zrealizowanej części programu); 2) okresowe (semestralne i roczne). Uczeń otrzymuje oceny w skali 1-6, wartość oceny cząstkowej może podwyższać „+” lub obniżać „–”. Na koniec semestru oraz roku wystawia się oceny bez plusów i minusów. Ocena bieżąca i okresowa wyraża się w stopniach według skali: 1) celujący – cel – 6; 2) bardzo dobry – bdb – 5; 3) dobry – db – 4; 4) dostateczny – dst – 3; 40 5) dopuszczający – dop – 2; 6) niedostateczny – ndst – 1. Ocenie nauczyciela podlegają następujące umiejętności ucznia: 1) czytanie map historycznych (map ściennych, map zawartych w podręczniku, zeszycie ćwiczeń); 2) czytanie ze zrozumieniem tekstów źródłowych oraz tekstów podręcznika; 3) odpowiedzi ustne uczniów; 4) wypowiedzi pisemne (zadania domowe); 5) sprawdziany pisemne (testy, sprawdziany, kartkówki); 6) aktywność (aktywny udział w zajęciach lekcyjnych); 7) aktywne uczestnictwo w konkursach historycznych; 8) umiejętność łączenia faktów, myślenia przyczynowo – skutkowego, porównania epok, ustrojów politycznych, społecznych, gospodarczych na przestrzeni dziejów; 9) posługiwanie się podstawowymi pojęciami z zakresu chronologii; obliczanie czasu wydarzeń, długości ich trwania, umieszczanie ich na taśmie chronologicznej; 10) wykorzystania ilustracji, filmu, nagrania audio, nagrań fonicznych, jako źródła informacji; 11) praca w grupie; 12) praca indywidualna ucznia w zeszycie przedmiotowym, zeszycie ćwiczeń. Przy czytaniu mapy brane są pod uwagę: 1) wskazanie granic i ich zmian; 2) wskazywanie wydarzeń historycznych umieszczonych na mapie; 3) porównanie informacji zawartych na różnych mapach np. historycznej i fizycznej; 4) wypełnianie map konturowych; 5) znajomość znaczenia symboli z legendy. Przy wypowiedzi ustnej pod uwagę brane są: 1) znajomość poznanych zagadnień; 2) samodzielność wypowiedzi; 3) sposób wypowiedzi (ład wypowiedzi, elementy kultury żywego słowa). Przy dłuższych wypowiedziach pisemnych ocenie podlega: 1) zgodność z tematem; 2) poprawność merytoryczna i stylistyczna; 3) kompozycja (podział na części, spójność, logiczność); 4) estetyka pracy; 5) dodatkowe walory pracy. 41 Przy pracy ze źródłami historycznymi ocenie podlega: 1) umiejętność określenia typu źródła; 2) umieszczenie źródła we właściwym kontekście historycznym; 3) umiejętność interpretacji źródła, formułowanie wniosków i ocen. Pomiar osiągnięć ucznia odbywa się według zasad pomiaru dydaktycznego za pomocą następujących narzędzi: 1. Testy. Testy pisemne z zadaniami: otwartymi (krótka odpowiedź, teksty z luką) i zamkniętymi (na dobieranie, wielokrotnego wyboru, prawda – fałsz). 2. Krótkie sprawdziany (kartkówka). 3. Odpowiedzi ustne. 4. Analiza i interpretacja materiałów źródłowych. 5. Praca z mapą. 6. Aktywność ucznia na lekcji. 7. Praca ucznia na lekcji (indywidualna lub grupowa). 8. Uczestnictwo w konkursach historycznych, konkursach wiedzy regionalnej. 9. Prace dodatkowe (np. referat, album, inscenizacja, dłuższe prace pisemne pomoce dydaktyczne, inne). Kryteria poszczególnych form aktywności ucznia: 1. Sprawdzian pisemny: 1) zapowiedziany przez nauczyciela na tydzień przed jego przeprowadzeniem; 2) termin sprawdzianu oraz jego zakres zostaje uczniom podyktowany do zeszytu; 3) uczniowie są zobowiązani do uczestnictwa w sprawdzianie w wyznaczonym terminie; 4) nieobecność może być usprawiedliwiona chorobą ucznia potwierdzoną przez rodziców lub lekarza; 5) uczeń, który z przyczyn losowych nie może pisać sprawdzianu z całą klasą powinien wywiązać się z zaległości w ciągu dwóch tygodni od pierwszej daty sprawdzianu; 6) w sytuacji nieobecności nieusprawiedliwionej, ucieczki z lekcji lub ściągania na teście uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną; 7) sprawdziany są zawsze po każdym rozdziale podręcznika do historii; 8) oceny niedostateczne, dopuszczające, dostateczne, dobre otrzymane ze sprawdzianu uczeń może poprawić w przeciągu dwóch tygodni od daty wystawienia oceny; 9) poprawy mogą mieć formę ustną lub pisemną; 10) poprawy odbywać się mogą na lekcjach lub po zajęciach lekcyjnych; 11) czas trwania poprawy zależy od jej formy; 42 12) czas trwania pracy klasowej to 45 minut. Punktacja sprawdzianu testowego, kartkówki: 0 – 30 % (możliwych do uzyskania punktów) niedostateczny; 31 – 49 % dopuszczający; 50 – 64 % dostateczny; 65 – 74 % dostateczny +; 75 – 84 % dobry; 85 – 89% doby +; 91 – 100 % bardzo dobry. 2. Kartkówki: 1) obejmują maksymalnie trzy ostatnie tematy lekcyjne; 2) wybór formy kartkówki należy do nauczyciela; 3) oprócz kartkówek zapowiedzianych nauczyciel może zrobić tzw. kartkówkę niezapowiedzianą także z maksymalnie trzech tematów lekcyjnych; 4) zgłoszenie nieprzygotowania nie dotyczy sprawdzianów zapowiedzianych oraz zapowiedzianych kartkówek; 5) uczeń, który z przyczyn losowych nie mógł pisać kartkówki z całą klasą powinien wywiązać się z zaległości na pierwszej lekcji, na której jest obecny; 6) w sytuacji nieobecności nieusprawiedliwionej, ucieczki z lekcji lub ściągania na kartkówce uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną (także ona podlega poprawie); 7) oceny niedostateczne, dopuszczające, dostateczne, dobre otrzymane z kartkówki uczeń może poprawić w przeciągu dwóch tygodni od daty wystawienia oceny; 8) poprawy mogą mieć formę ustną lub pisemną; 9) kartkówki mogą się odbyć na początku lekcji, lub w innym momencie jej trwania 10) poprawy odbywać się mogą na lekcjach lub po zajęciach lekcyjnych; 11) czas trwania poprawy zależy od jej formy; 12) czas trwania kartkówki to 10 – 15 minut. 3. Odpowiedzi ustne: 1) obejmują maksymalnie trzy ostatnie tematy lekcyjne; 2) uczeń może do odpowiedzi ustnej zostać wybranym przez nauczyciela lub sam się do odpowiedzi zgłosić; 3) oceny niedostateczne, dopuszczające, dostateczne, dobre z odpowiedzi ustnych można poprawić; 4) poprawy odbywają się na lekcji lub po zajęciach; 5) poprawy obejmują zawsze ten materiał historyczny. 43 4. Praca ze źródłem historycznym: 1) może być przez nauczyciela zapowiadana lub niezapowiadana; 2) obejmuje zakres tematyczny ostatnio omawiany na zajęciach lekcyjnych; 3) w przypadku otrzymania niezadowalającej ucznia oceny może on prosić nauczyciela o ponowną próbę napisania pracy w oparciu o źródła, przy czym nauczyciel może przekazać uczniowi do opracowania na ocenę inny zestaw źródeł z epoki; 4) poprawy pracy ze źródłami odbywać się mogą na lekcji lub po zajęciach. 5. Prace domowe: 1) praca domowa kontrolowana jest na bieżąco; 2) uczeń w przeciągu semestru może dwa razy nie odrobić pracy domowej , brak pracy należy zgłosić nauczycielowi przed rozpoczęciem zajęć lekcyjnych; 3) prace domowe mogą być pisemne, ustne lub polegać na przygotowaniu określonych materiałów potrzebnych na lekcję; prace mogą być krótko lub długoterminowe; 4) prace domowe mogą być zadawane w zeszycie ćwiczeń; 5) spisywanie prac domowych jest jednoznaczne z otrzymaniem oceny niedostatecznej; 6) brak pracy domowej zaznaczany jest w dzienniku skrótem „bp”; 7) w przypadku otrzymania oceny niedostatecznej, dopuszczającej, dostatecznej, lub dobrej z pracy domowej uczeń może prosić nauczyciela o sprawdzenie kolejnej pracy domowej w celu poprawy niezadowalającej go oceny. W przypadku, gdy nauczyciel wyznaczył już inne osoby do sprawdzenia pracy domowej nauczyciel wiedząc, że dana ocena jest dla ucznia niezadowalająca może sprawdzać mu inną pracę domową w dogodnym terminie. Poprawienie oceny nie oznacza skreślenia przez nauczyciela oceny pierwotnej przez ucznia uzyskanej, ocena z poprawy jest kolejną oceną ucznia. Do średniej ucznia nauczyciel wlicza wszystkie uzyskane przez ucznia oceny. Nauczyciel wpisuje do dziennika każdą ocenę uzyskaną z poprawy (także niższą niż pierwotna). 6. Aktywność ucznia na lekcji oceniana jest plusem. Uzyskanie pięciu plusów w semestrze skutkuje wpisaniem do dziennika oceny bardzo dobrej. Przez aktywność na lekcji rozumiemy: częste zgłaszanie się na lekcji i udzielanie poprawnych odpowiedzi, wykonywanie poleceń dodatkowych w czasie lekcji, aktywną pracę w grupach. 7. Praca na lekcji ucznia może być także oceniona negatywnie. Uzyskanie pięciu minusów z pracy na lekcji skutkuje wpisaniem do dziennika oceny niedostatecznej. 8. Uczeń może w przeciągu semestru być dwa razy nieprzygotowany do lekcji . Nieprzygotowanie do lekcji może być zgłoszone w przypadku gdy nauczyciel pyta uczniów w 44 formie ustnej, lub ma się odbyć niezapowiedziana kartkówka. Nieprzygotowania nie można zgłaszać w przypadku zapowiedzianej kartkówki lub sprawdzianu. Nieprzygotowanie zapisywane jest w dzienniku jako np. 9. Uczeń do zajęć lekcyjnych zobowiązany jest posiadać podręcznik (dopuszcza się jeden na ławkę), zeszyt ćwiczeń. Nieposiadanie któregoś z wymienionych zapisywane jest przez nauczyciela, jako minus do dziennika. Pięć minusów zebranych w przeciągu semestru przez ucznia, wpisuje się, jako cząstkową ocenę niedostateczną z aktywności. Notatki do lekcji uczeń sporządza w zeszycie ćwiczeń. 10. Prowadzenie zeszytu przedmiotowego jest dobrowolne – choć wskazane w klasach V i VI ze względu na zwiększoną liczbę notatek. Notatki dyktowane przez nauczyciela zapisywane w zeszycie ćwiczeń lub zeszycie przedmiotowym mogą podlegać kontroli i ocenie przez nauczyciela . Uczeń nie używa w zeszycie przedmiotowym lub zeszycie ćwiczeń do pisania koloru czerwonego, gdyż jest on zarezerwowany dla nauczyciela. W przypadku braku obecności na lekcji należy notatki z lekcji uzupełnić. W dzienniku odnotowane są następujące skróty oceniające aktywność lub jej brak: nb – nieobecny bp – brak pracy domowej np. – nie przygotowany – brak zeszytu, podręcznika, zeszytu ćwiczeń + aktywność Ocenę semestralną lub roczną może podwyższyć sukces ucznia na konkursie historycznym. Ocena semestralna i roczna wystawiana jest na podstawie średniej arytmetycznej (następuje poprzez dodanie ocen cząstkowych do siebie i podzielenie wyniku przez ich ilość) . Stosowana jest następująca zasada: Ocena: Bardzo dobry powyżej średniej 4,65 Dobry powyżej średniej 3,65 Dostateczny powyżej średniej 2,65 Dopuszczający powyżej średniej 1,65 Ocena celująca wystawiana jest jeśli uczeń ze średniej uzyskał powyżej 4,65 i brał udział w konkursie historycznym zajmując jedno z trzech najwyższych miejsc (I, II ,lub III miejsce). Ocena niedostateczna wystawiana jest w przypadku średniej poniżej 1,65. Kryteria wystawienia oceny semestralnej, rocznej: 45 Ocena semestralna i końcoworoczna zostaje wystawiona na podstawie średniej arytmetycznej, przy czym ostatecznie o ocenie decyduje nauczyciel biorąc pod uwagę wybraną formę aktywności ucznia, tj. praca klasowa. Do średniej arytmetycznej nauczyciel wlicza wszystkie uzyskane przez ucznia oceny (zarówno pierwszą ocenę uzyskaną przez ucznia z danej dziedziny jak i oceną z poprawy). Ocenę semestralną uzyskaną przez ucznia nauczyciel wpisuje do dziennika jako jedną z ocen cząstkowych w II semestrze i wlicza ją do średniej przy wystawianiu oceny końcoworocznej. Przy wystawianiu oceny semestralnej i końcoworocznej nauczyciel może uwzględnić indywidualną sytuację ucznia. Ocena celująca: Opanowane umiejętności: 1) Uczeń nie tylko potrafi korzystać z różnych źródeł informacji, ale również umie samodzielnie zdobyć wiadomości wskazane przez nauczyciela. 2) Systematycznie wzbogaca swą wiedzę przez czytanie książek i artykułów o treści historycznej. 3) Wychodzi z samodzielnymi inicjatywami rozwiązania konkretnych problemów zarówno w czasie lekcji jaki racy pozalekcyjnej. 4) Spełnia jeden z warunków: a) bierze aktywny udział w konkursach w których wymagana jest wiedza historyczna, odnosi sukcesy; b) jest autorem pracy wykonanej dowolną techniką o dużych wartościach poznawczych i dydaktycznych. 5) Potrafi nie tylko poprawnie rozumować kryteriami ściśle historycznymi (przyczyny – skutki), ale również umie powiązać problematykę historyczną z zagadnieniami poznawczymi w czasie lekcji. Umie powiązać dzieje własnego regionu z dziejami Polski lub powszechnymi. 6) Wyraża samodzielny, krytyczny stosunek do określonych zagadnień z przeszłości. Potrafi udowodnić swoje zdanie używając argumentacji będącej skutkiem nabytej wiedzy. Posiadana wiedza: 1) Posiada wiedzę wykraczającą znacznie poza zakres materiału programowego, np. w odniesieniu do określonej epoki, kraju lub zagadnienia. Dodatkowa wiedza jest owocem samodzielnych poszukiwań i przemyśleń. 2) Zna dzieje własnego regionu w stopniu wykraczającym poza poznawany w czasie lekcji. 46 Wymagania edukacyjne: Ocena dopuszczająca: Uczeń powinien wykazać się znajomością elementarnej wiedzy, wyjaśniać z pomocą nauczyciela znaczenie podstawowych terminów historycznych, dokonywać opisów przeszłości i porównywać ją z teraźniejszością na podstawie materiałów ilustracyjnych. Ocena dostateczna: Uczeń powinien posiadać podstawową wiedzę faktograficzną, czytać teksty ze zrozumieniem, dostrzegać związki teraźniejszości z przeszłością, opanować najprostsze umiejętności przedmiotowe, takie jak dokonywanie oceny zdarzenia, opis, porównywanie, określenie w którym wieku rozegrało się dane wydarzenie, porządkowanie zdarzeń w kolejności chronologicznej, odczytywanie wydarzeń na osi czasu. Ocena dobra: Uczeń powinien opanować wiedzę faktograficzną na poziomie ponadpodstawowym, wykazywać się aktywnością na lekcjach, wyrażać własną opinię, dostrzegać ciągłość rozwoju kulturalnego i cywilizacyjnego, integrować wiedzę uzyskaną z różnych źródeł, samodzielnie poszukiwać informacji o swoim regionie i swojej miejscowości, umiejętnie posługiwać się mapą, odczytywać wiadomości wykresów i tabel. Ocena bardzo dobra: Uczeń musi wykazać się nie tylko duża wiedzą historyczną, lecz także zrozumieniem procesów historycznych, powinien również samodzielnie wyciągać wnioski, ujmować treści historyczne w związki przyczynowo – skutkowe, krytycznie odnosić się do wydarzeń z przeszłości oraz porównywać epoki i okresy. Ocena celująca: Uczeń powinien samodzielnie rozwijać swoje zainteresowania i wykazywać się wiedza ponadprogramową, uczestniczyć w pracach przedmiotowych kółek zainteresowań, łączyć i wykorzystywać wiadomości różnych dziedzin, brać udział z sukcesami w konkursach przedmiotach. Kryteria oceniania z języka polskiego Celująca Inspiruje innych do działania, Posiada obszerną wiedzę interesuje się poglądami kolegów, wykraczającą poza wymagania potrafi wyrazić własne sądy (bronić przewidziane przez program swojego zdania nauczania. Wiadomości w kontrowersyjnych dyskusjach). podstawowe zna bez zarzutu i Doskonale zna i rozumie wiele pojęć sprawnie się nimi posługuje. wykraczających poza zestaw 47 wymogów podstawowych. Bierze udział w konkursach literackich, recytatorskich lub innych (związanych z przedmiotem) Bardzo dobra Potrafi samodzielnie przyswajać Opanował materiał przewidziany wiedzę w programie nauczania zarówno (z nastawieniem na zrozumienie), w zakresie wiedzy o języku, jak korzystać z różnych źródeł. Rozumie i kształcenia literackiego. Zna polecenia nauczyciela. Poprawnie reguły ortograficzne bez zarzutu. posługuje się poznanymi pojęciami. Jest systematyczny i aktywny na lekcjach. Dobra Większość poleceń potrafi wykonać Opanował materiał przewidziany samodzielnie. Czyta ze w programie w stopniu zrozumieniem. Zawsze jest zadawalającym. skoncentrowany i chętny do współpracy. Potrafi bez problemów zwerbalizować odpowiedź na pytanie zadane przez nauczyciela. Dostateczna Potrafi zwerbalizować wypowiedź Opanował materiał przewidziany przy pomocy nauczyciela. Potrafi w programie w stopniu współpracować w grupie. Rozumie niepełnym, pracuje pod treść (przewidzianych przez kierunkiem nauczyciela. program) lektur obowiązkowych. Dopuszczająca Uczeń chętnie wykonuje polecenia Uczeń ma duże braki w zakresie nauczyciela na miarę swych przewidzianego materiału. Jego możliwości. Podstawą do wiadomości są minimalne. wystawienia tej oceny są starania Pracuje tylko pod kierunkiem i ucznia a nie ich konkretny efekt. przy dużej pomocy nauczyciela. Niedostateczna Uczeń nie opanował podstawowych Braki w wiadomościach umiejętności. Nie chce podejmować uniemożliwiają dalszą pracę w współpracy z nauczycielem. Jest danej klasie. pasywny 48 i nie chce zdobywać nowej wiedzy. Kryteria ocen z przyrody 1. Ocenianie uczniów na lekcjach przyrody dotyczy przyswojonej przez ucznia wiedzy, umiejętności, wysiłku włożonego w przygotowanie pracy i aktywności na lekcjach. 2. Uczeń ma obowiązek prowadzić zeszyt przedmiotowy, zeszyt ćwiczeń, nosić potrzebne przybory oraz odrabiać prace domowe. 3. Brak pracy domowej lub nie przygotowanie się do lekcji uczeń powinien zgłosić nauczycielowi jeszcze przed rozpoczęciem danej lekcji.. 4. Wszystkie zaległości spowodowane nie przygotowaniem do lekcji lub nieobecnością ucznia w szkole, ma on obowiązek uzupełnić na następną lekcję. 5. W ciągu semestru uczeń ma prawo do dwukrotnego zgłoszenia nie przygotowania do lekcji, które będzie odnotowane w dzienniku lekcyjnym jako np. Przez nie przygotowanie rozumiemy: brak zeszytu przedmiotowego, zeszytu ćwiczeń, pracy domowej, niegotowość do odpowiedzi, brak pomocy potrzebnych na lekcję. Po wykorzystaniu limitu określonego powyżej uczeń otrzymuje za każde nie przygotowanie minus, a za 4 minusy ocenę niedostateczną. 6. Prace klasowe są zapowiadane przez nauczyciela z tygodniowym wyprzedzeniem i podanym zakresem sprawdzanych umiejętności i wiedzy. 7. Uczeń ma możliwość poprawy pracy klasowej, z której otrzymał ocenę niedostateczną, w terminie nie dłuższym niż 14 dni. 8. Każdą pracę klasową, napisaną na ocenę niedostateczną, można poprawić tylko jeden raz i brane są pod uwagę obie oceny ze sprawdzianu. Poprawie nie podlegają oceny niedostateczne otrzymane przez ucznia, który w czasie pisania korzystał z niedozwolonej pomocy. 9. Krótkie sprawdziany i kartkówki (10 – 15 min.) obejmujące treści kształcenia z trzech ostatnich tematów lekcji nie muszą być zapowiadane i będą pisane jednokrotnie. 10. Sprawdziany pisemne będą ocenione przez nauczyciela w ciągu dwóch tygodni od ich napisania. 11. Ocenione prace klasowe i kartkówki uczeń ma obowiązek poprawić na lekcji lub w domu. 12. Po dłuższej nieobecności w szkole (powyżej 2 tygodni) uczeń ma prawo nie być oceniany przez tydzień. 49 13. Aktywność na lekcji jest nagradzana ocenami, „plusami", „punktami”. Przez aktywność rozumiemy: częste zgłaszanie się na lekcji i udzielanie poprawnych odpowiedzi, czynna praca w grupach, wykonywanie dodatkowych zadań. Za 4 „plusy”, „punkty” uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą. 14. Przy ocenianiu, nauczyciel uwzględnia możliwości intelektualne ucznia. Kryteria oceny semestralnej i rocznej: 1. Ocenę semestralną (roczną) wystawia nauczyciel najpóźniej na tydzień przed terminem klasyfikacji semestralnej (rocznej). O ocenie niedostatecznej semestralnej lub rocznej uczeń informowany jest ustnie, a jego rodzice (opiekunowie) w formie pisemnej. Za pisemne poinformowanie rodzica (opiekuna) odpowiada wychowawca; 2. O zagrożeniu oceną niedostateczną informuje ucznia, jego rodziców oraz wychowawcę klasy na miesiąc przed klasyfikacją; 3. Ocenę semestralną (roczną) wystawia się na podstawie ocen uzyskanych w ciągu całego semestru (roku), przy czym nie musi to być średnia ocen uzyskanych przez ucznia; 4. Ocenę celującą może otrzymać uczeń, który spełnia kryteria oceny, co najmniej bardzo dobrej oraz osiągnął sukcesy w konkursach przyrodniczych na szczeblu miejskim, wojewódzkim i ogólnopolskim; 5. Za udział w konkursie szkolnym, międzyszkolnym, miejskim i ogólnopolskim uczeń uzyskuje cząstkową ocenę bardzo dobrą; 6. Za kartkówki, odpowiedzi ustne, prace domowe (zeszyty ćwiczeń) nie przewiduje się oceny celującej. PSO podlega ewaluacji na koniec roku szkolnego oraz na zakończenia każdego cyklu edukacyjnego. Szczegółowe kryteria ocen cząstkowych: 1. Ocena celująca – otrzymuje ją uczeń, który wykazuje się wiedzą ponad programową, potrafi rozwiązywać problemy nietypowe, jest twórczy, rozwija swoje uzdolnienia, bierze udział w konkursach przedmiotowych i zajmuje punktowane miejsca na etapie międzyszkolnym, miejskim i wojewódzkim. 2. Ocena bardzo dobra – otrzymuje ją uczeń, który w sposób zadowalający opanował wiedzę z danego działu oraz sprawnie posługuje się nią w samodzielnym rozwiązywaniu problemów i potrafi rozwiązywać zadania innego typu niż były rozwiązywane na lekcji. 3. Ocena dobra – otrzymuje ją uczeń poprawnie rozwiązujący typowe zadania z danego przedmiotu i dzięki swoim wiadomościom rozumie większość materiału. 50 4. Ocena dostateczna – otrzymuje ją uczeń, który opanował podstawowe wiadomości z przedmiotu i jest w stanie robić dalsze postępy i rozwiązywać zadania o średnim stopniu trudności. 5. Ocena dopuszczająca – otrzymuje ją uczeń, który potrafi rozwiązywać proste problemy (zadania), pracuje przy pomocy nauczyciela i rokuje nadzieje, że braki, które posiada uzupełni w następnym semestrze. Prowadzi zeszyt przedmiotowy i ma uzupełniony (nie zawsze poprawnie) zeszyt ćwiczeń. 6. Ocena niedostateczna – otrzymuje ją uczeń, który nie opanował podstawowych wiadomości z przedmiotu, nie potrafi rozwiązywać prostych problemów przyrodniczych nawet przy pomocy nauczyciela, co uniemożliwia mu dalsze zdobywanie wiedzy. Nie wyraża chęci poprawy oceny niedostatecznej cząstkowej, np. z kartkówki, odpowiedzi ustnej, czy oceny niedostatecznej z pracy klasowej. Wymagania programowe dla poszczególnych klas: Przyroda – klasy czwarte – standardy wymagań (Nowa Era): Wymagania podstawowe – uczeń wymienia składniki przyrody, nazwy kierunków głównych, elementy pogody i przyporządkowuje im odpowiednie przyrządy pomiarowe, podaje przykłady opadów i osadów atmosferycznych, wymienia pory roku i wyjaśnia związane z nimi zmiany zachodzące w przyrodzie, podaje różne przykłady środowisk wodnych i organizmy w nich żyjące, wymienia podstawowe gatunki roślin uprawnych i zwierząt hodowlanych, prowadzi obserwacje przyrodnicze, wyjaśnia z czego zbudowane są organizmy, wyróżnia organizmy jedno- i wielokomórkowe, wymienia przykłady narządów i układów narządów, podaje podstawowe czynności życiowe organizmów, rozpoznaje roślinożercę i drapieżcę, z podanych przykładów wybiera organizmy cudzożywne i samożywne, wymienia sposoby rozmnażania i wyjaśnia, że rozmnażanie jest procesem warunkującym istnienie życia, rozróżnia podstawowe elementy krajobrazu, wymienia typową skałę i glebę najbliższej okolicy, rozróżnia elementy krajobrazu naturalnego i przekształconego przez człowieka, rysuje plan dowolnego przedmiotu w wybranej przez siebie skali, uzasadnić konieczność ochrony przyrody, układa plan dnia, stosuje podstawowe zasady higieny otoczenia i człowieka, wyjaśnia rolę świeżych warzyw i owoców, wymienia prawa i obowiązki członków rodziny, uzasadnia konieczność ponownego wykorzystania surowców wtórnych, podaje rodzaje zanieczyszczeń środowiska i ich wpływ na zdrowie 51 człowieka, zauważa zmiany zachodzące w organizmie podczas dojrzewania, przestrzega zasad higieny intymnej, wie jak zabezpieczyć żywność przed zepsuciem. Wymagania ponadpodstawowe – uczeń potrafi: podać przykłady zmian spowodowanych przez człowieka w środowisku naturalnym, wyznaczyć kilkoma sposobami kierunki główne i pośrednie i podać ich oznaczenia międzynarodowe, sprawnie posługiwać się przyrządami do obserwacji przyrody, podać jednostko pomiaru elementów pogody i opisać aktualną pogodę używając fachowej terminologii, rozróżnić opady i osady atmosferyczne, wyjaśnić wpływ pogody na samopoczucie człowieka, podać przykłady wpływu niektórych substancji na zdrowie człowieka i środowisko naturalne, podać przykłady substancji w różnych stanach skupienia, wyjaśnić, który ze stanów skupienia wody jest najważniejszy dla istnienia organizmów, wyjaśnić korzyści z uprawy roślin i hodowli zwierząt, uzasadnić, dlaczego komórki 1 organizmu mają różną budowę, wyjaśnić pojęcia: tkanka , narząd, układ narządów, wskazać i nazwać narządy człowieka na modelu i wymienić wszystkie czynności życiowe, ocenić wpływ roślin i zwierząt na zawartość O2 i CO2 w atmosferze, wyjaśnić dlaczego rośliny stanowią 1 ogniwo w łańcuchach pokarmowych, wyjaśnić, że w czasie oddychania wyzwalana jest energia, wyjaśnia istotę wymiany gazowej, omówić istniejące zależności między organizmami, wyjaśnia zależności między występowaniem skał a glebami, scharakteryzować formy ochrony przyrody, posługiwać się planem i mapą w terenie, wyjaśnić różnice między wysokością względną i bezwzględną, podać źródła składników pokarmowych i wyjaśnić ich rolę w życiu człowieka, wymienić narządy rozrodcze męskie i żeńskie, rozróżnić męską i żeńską komórkę rozrodczą, analizować etapy rozwoju płciowego człowieka, planować codzienne działania zmierzające do poprawy swojego środowiska, wyjaśnić zagrożenia wynikające z nieprawidłowego stosowania środków chemicznych. Wymagania na ocenę celującą – uczeń ponadto potrafi: tworzyć i rozumieć teksty w różnych formach przekazu; dostosowywać różne style uczenia się do treści przedmiotu przyroda; zbierać przechowywać i przetwarzać informacje stosownie do sytuacji; uzasadnić tworzenie przez ludzki organizm funkcjonalnej i strukturalnej całości; obliczyć średnią temperaturę powietrza i średnie ciśnienie atmosferyczne w poszczególnych porach roku, na podstawie danych otrzymywanych z obserwacji pogody w poszczególnych porach roku; sporządzić prostą mapkę klimatyczna swojej miejscowości; zaproponować styl życia zgodny z założeniami ochrony środowiska; zorganizować przy pomocy lokalnych przedsiębiorstw i samorządu uczniowskiego wystawę ze zdrową żywnością, podać i uzasadnić korzyści płynące z prowadzenia gospodarstw ekologicznych i integracyjnych. Uczeń bierze udział w konkursach międzyszkolnych, miejskich, wojewódzkich i ogólnopolskich i zajmuje punktowane miejsce. z przyrody 52 Przyroda – klasy piąte – standardy wymagań (Nowa Era): Wymagania podstawowe – uczeń: wskazuje przykłady ciał stałych, cieczy i gazów w najbliższym otoczeniu; rysuje ułożenie cząstek w ciałach stałych, cieczach i gazach; podaje przykłady zastosowań metali i niemetali; wskazuje przykłady mieszanin spotykanych w życiu codziennym, dzieli je na jednorodne i niejednorodne; wskazuje sposoby wykorzystania powietrza, zapobiegania korozji; sporządza wodny roztwór soli cukru, wymienia czynniki przyśpieszające rozpuszczanie; nazywa województwo, powiat, gminę w której mieszka; odczytuje z mapy nazwy głównych krain geograficznych, wskazuje rzeki, jeziora, obszary bagienne; rozpoznaje najpospolitsze drzewa iglaste i liściaste; wymienia czynniki niezbędne do życia roślin wodnych, nazywa rośliny występujące w strefie przybrzeżnej; wymienia przystosowania roślin do życia na lądzie, rysuje mech płonnik, wymienia rośliny należące do nagonasiennych i okrytonasiennych, nazywa części rośliny nasiennej, objaśnia rolę korzenia, łodygi, liści; opisuje budowę zewnętrzną liścia, nazywa części kwiatu, określa warunki niezbędne do kiełkowania roślin; pokazuje na mapie Morze Bałtyckie, ujście Wisły i Odry, jezioro przybrzeżne mierzeję, rozpoznaje wybrzeże wysokie i niskie, wskazuje na mapie i nazywa państwa leżące nad Bałtykiem, podaje przykłady roli glonów w przyrodzie, medycynie i gospodarce człowieka; pokazuje na mapie: pas pobrzeży, główne miasta i jeziora pobrzeży, pas nizin, nazywa największe z nich, wskazuje wyżyny i odczytuje ich nazwy, wskazuje góry, odczytuje nazwy najwyższych szczytów; opisuje działania człowieka na Wyżynie Śląskiej, określa zasady zachowania się w parku narodowym, nazywa części grzyba, odróżnia jadalne gatunki grzybów od trujących, rozpoznaje skrzypy i widłaki, wymienia cechy pogody tatrzańskiej. Wymagania ponadpodstawowe – uczeń: klasyfikuje oddziaływania występujące w przyrodzie i wyjaśnia ich istotę; porównuje budowę ciał stałych, cieczy i gazów; wyjaśnia pojęcie „rozszerzalności temperaturowej” i wskazuje przykłady praktycznego zastosowania wiedzy, klasyfikuje podane substancje na proste i złożone, porównuje właściwości kilku metali; podaje przykłady minerałów będących związkami chemicznymi, rysuje model budowy związków chemicznych, uzasadnia dlaczego woda może stanowić przykład mieszaniny jednorodnej lub niejednorodnej, podaje skład powietrza, porównuje proces spalenia i utleniania, wyjaśnia dlaczego rdza jest związkiem chemicznym; nazywa składniki tworzące roztwór i wymienia sposoby rozdzielana mieszanin; nazywa gminy i województwa sąsiadujące z naszymi, nazywa władze gminy powiatu i województwa; wyjaśnia, dlaczego rzeźba powierzchni Polski ma charakter pasowy, charakteryzuje poszczególne rodzaje lasów 53 i gleb, wskazuje czynniki wpływające na zmniejszenie się obszarów leśnych; opisuje bieg Odry i Wisły od źródeł do ujścia, charakteryzuje typy polskich jezior; charakteryzuje osobliwości przyrodnicze Pojezierza Mazurskiego, wyjaśnia, dlaczego życie w jeziorze możliwe jest również zimą, podaje przystosowania roślin do życia w strefie przybrzeżnej, podaje przykłady roślin z poszczególnych stref jeziora, charakteryzuje działalność fal na wybrzeżu niskim i wysokim, wyjaśnia powstawanie bryzy dziennej i nocnej, charakteryzuje czynniki decydujące o rozmieszczeniu roślinności, opisuje glony; porównuje warunki życia w wodzie i na lądzie, uzasadnia, dlaczego mchy są najprostszymi roślinami lądowymi, opisuje przystosowania do środowiska występujące u poszczególnych grup roślin, porównuje nago- i okrytonasienne, podaje przykłady modyfikacji korzeni, łodyg i liści, opisuje rolę poszczególnych elementów kwiatu, wyjaśnia jak powstaje owoc, rozpoznaje typy kwiatostanów, typy owoców i sposoby rozsiewania ich; wyjaśnia jak powstają wydmy, charakteryzuje Woliński PN, wskazuje na mapie kotliny i wysoczyzny, wyjaśnia przyczyny słabego zalesienia Niziny Śląskiej, jej bogactwa mineralne, charakteryzuje krajobraz Niziny Podlaskiej i Puszczy Białowieskiej, charakteryzuje oddziaływania między poszczególnymi warstwami lasu, omawia sposoby rozmnażania się grzybów oraz ich pozytywną i negatywną rolę, charakteryzuje rośliny zarodnikowe; podaje przykłady niszczenia środowiska na Wyżynie Śląskiej i jego wpływ na zdrowie mieszkańców, charakteryzuje elementy krajobrazu krasowego, opisuje roślinność Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, charakteryzuje gleby i uprawy Wyżyny Lubelskiej; opisuje krajobraz Gór Świętokrzyskich, Karkonoszy i Tatr; oblicza temperaturę na podanych wysokościach; charakteryzuje piętra roślinności Tatr i przystosowania roślin do życia w surowym klimacie; opisuje korzyści glonu i grzyba tworzących porost; klasyfikuje poznane organizmy. Wymagania na ocenę celującą – uczeń potrafi: formułować wnioski; planować doświadczenia; zdobywać informacje potrzebne do rozwijania zainteresowań przedmiotowych; analizować materiały drukowane, multimedialne i wykorzystywać je do uogólniania faktów; wykonać modele budowy atomów i zademonstrować tworzenie cząsteczek, biorąc pod uwagę rolę elektronów, uzasadnić na przykładach prawo zachowania energii; scharakteryzować wybrane krainy Polski na podstawie informacji zawartych w atlasie. Przyroda – klasy szóste-standardy wymagań (Nowa Era): Wymagania podstawowe - uczeń omawia miejsce Ziemi we Wszechświecie, Układ Słoneczny, założenia teorii heliocentrycznej Mikołaja Kopernika, kształt i rozmiary Ziemi, 54 globus – model Ziemi, pole magnetyczne Ziemi; oddziaływania magnetyczne w przyrodzie, położenie punktu geograficznego na mapie, określa położenia względem równika i południka zerowego; ruch obrotowy Ziemi i jego następstwa, ruch obiegowy Ziemi i jego następstwa; kontynenty i oceany na Ziemi; znaczenie oceanów; warunki geograficzne kontynentów (położenie względem równika, ukształtowanie powierzchni, klimat); podróże i odkrycia geograficzne i ich znaczenie. Rozpoznaje przedstawicieli bezkręgowców, omawia przystosowania, budowę i przedstawicieli ryb, płazów, różnorodność gadów, ptaków, ssaków; znaczenie gospodarcze ssaków i ochronę gatunkową zwierząt; omawia pogodę i klimat, mapę świata, strefy krajobrazowe Ziemi, strefę wilgotnych lasów równikowych; położenie, klimat, świat roślin i zwierząt, zajęcia ludności, znaczenie gospodarcze strefy wilgotnych lasów równikowych; pory roku w strefie sawann; świat roślin i zwierząt na sawannie; warunki klimatyczne pustyń, rodzaje pustyń, strefę śródziemnomorską; klimat i przyrodę strefy stepów, tajgę – strefę północnych lasów iglastych; warunki klimatyczne tundry, strefę pustyń lodowych, krajobraz alpejski; rozpoznaje współzależności między klimatem a rozmieszczeniem roślin i zwierząt, rozróżnia substancje proste i złożone, właściwości substancji, mieszaniny substancji i sposoby ich rozdzielania, roztwory wodne i ich właściwości, wpływ substancji i ich mieszanin na wzrost i rozwój roślin; udział tlenu w niektórych przemianach chemicznych, przykłady przemian odwracalnych i nieodwracalnych, siły tarcia i ich znaczenie, siły oporu powietrza i wody; ruch i prędkość; zjawiska elektryczne w przyrodzie; elektryzowanie się ciał, przepływ prądu elektrycznego w wybranych ciałach, skutki przepływu prądu elektrycznego w domowych urządzeniach elektrycznych, buduje proste obwody elektryczne; oszczędzanie energii (racjonalne gospodarowanie energią); światło i zjawiska świetlne (prostoliniowe rozchodzenie się światła, odbicie światła), źródła dźwięku, rozchodzenie się dźwięku w różnych ośrodkach (powietrze, ciała stałe). Uczeń poznaje historię życia na Ziemi, zasoby przyrody i ich klasyfikacja, wskazuje przykłady globalnych zagrożeń środowiska przyrodniczego i omawia współpracę międzynarodową w zakresie ochrony przyrody. Wymagania ponadpodstawowe – uczeń opisuje zasługi Mikołaja Kopernika dla rozwoju nauk przyrodniczych, wyjaśnia dlaczego Ziemia jest wielkim magnesem, wyjaśnia pojęcie długości i szerokości geograficznej, omawia wpływ zróżnicowanego oświetlenia Ziemi przez Słońce na gospodarkę człowieka; wędrówkę kontynentów; wymienia i pokazuje na mapie obszary, które odkrywali polscy podróżnicy; wykonuje obliczenia jednostek prędkości, podaje przykłady działania siły tarcia w organizmie człowieka; omawia zasadę działania bezpieczników; przygotowuje informacje na temat wad wzroku; omawia budowę komórki 55 zwierzęcej; wyjaśnia czym jest regeneracja ciała u pierścienic; omawia rozwój owadów, przygotowuje informacje na temat gatunków mięczaków, omawia cechy przystosowania ryb do stref głębinowych, przygotowuje informacje na temat wymarłych gadów, przygotowuje prezentacje na temat ryb, płazów, gadów , ptaków i ssaków, opisuje życie mieszkańców lasów równikowych, charakteryzuje rodzaje sawann, pustyń, opisuje życie mieszkańców strefy śródziemnomorskiej, opisuje życie mieszkańców tajgi i tundry, przygotowuje plakaty, prezentacje i projekty dotyczące zagrożeń związanych z zanieczyszczeniem środowiska przyrodniczego. Wymagania na ocenę celującą – uczeń ponadto potrafi: wykonać modele przyrządów do badania kosmosu; porównuje komórkę roślinną i zwierzęcą; omawia wpływ ryb, płazów, gadów , ptaków i ssaków na ekosystem, w którym żyją i ich znaczenie dla człowieka; ocenić na przykładzie krain zależność życia człowieka od warunków przyrodniczych oraz wykazać jego wpływ na środowisko; scharakteryzować wybrane krainy geograficzne świata na podstawie informacji zawartych w atlasie; wykazać zależności występujące między klimatem, roślinnością i krajobrazem działalnością człowieka; uzasadnić, że człowiek może przyczynić się do zmian w biosferze; przedstawiać informacje przyrodnicze w różnych formach, analizować je i formułować wnioski. Uczeń bierze czynny udział w konkursach i zajmuje punktowane miejsca. Kryteria ocen z języka angielskiego Sposoby sprawdzania osiągnięć uczniów: 1. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z zasadami sprawiedliwości. 2. Ocenie podlegają wszystkie wymienione poniżej formy aktywności ucznia. 3. Każdy uczeń powinien otrzymać w ciągu semestru minimum 4 oceny. 4. Testy są obowiązkowe – przez test (sprawdzian) rozumie się pracę pisemną obejmującą treści programowe z co najmniej 1 działu – czas pisania minimum 30 minut. 5. Testy są zapowiadane, z tygodniowym wyprzedzeniem i podawany jest zakres sprawdzanych umiejętności i wiedzy. Krótkie sprawdziany, kartkówki z ostatnich lekcji nie muszą być zapowiadane. Przez kartkówkę rozumie się pracę pisemną do/maksymalnie 5 ostatnich zajęć – czas pisania do 15 minut. 6. Uczeń nieobecny na teście powinien go napisać w terminie uzgodnionym z nauczycielem na pierwszej lekcji po powrocie ucznia do szkoły. Termin pracy klasowej dla takiego ucznia nie może przekroczyć 2 tygodni od powrotu ucznia do szkoły. 56 7. Uczeń ma prawo poprawić ocenę z testu. Poprawa jest dobrowolna i odbywa się w terminie uzgodnionym z nauczycielem, jednak nie później niż 2 tygodnie od pierwszego terminu (mogą jednak zaistnieć wyjątki, np. dłuższa nieobecność ucznia spowodowana chorobą). Uczeń poprawia ocenę tylko raz. Poprawa odbywa się na zajęciach pozalekcyjnych. W przypadku przystąpienia do poprawy testu nauczyciel uwzględnia obie oceny podczas klasyfikacji semestralnej. Uczeń nie ma możliwości poprawy ocen z kartkówek. 8. Przy poprawianiu testu najwyższą oceną jaką może otrzymać uczeń jest ocena bardzo dobra. 9. Uczeń, który opuścił lekcje, ma obowiązek nadrobić braki w wiadomościach, zapisach lekcyjnych, pracach domowych. W przypadku dłuższej niż tydzień nieobecności termin uzupełnienia braków należy ustalić z nauczycielem, nie może on jednak przekroczyć 2 tygodni. 10. Uczeń musi posiadać własnoręcznie uzupełniony zeszyt z wszystkimi zadaniami i lekcjami, podręcznik, uzupełnione ćwiczenia. 11. Uczeń ma prawo do trzykrotnego w ciągu semestru zgłoszenia nieprzygotowania do lekcji, za wyjątkiem wcześniej zapowiedzianych prac klasowych i sprawdzianów. Uczeń zgłasza nieprzygotowanie przed rozpoczęciem lekcji. Jeżeli uczeń zgłasza nieprzygotowanie już po rozpoczęciu lekcji, np. w trakcie sprawdzania zadań domowych lub w trakcie pytania nauczyciel nie bierze takiego zgłoszenia pod uwagę, a uczeń nieprzygotowany do zajęć otrzymuje ocenę niedostateczną. Przez nieprzygotowanie do lekcji rozumiemy: brak pracy domowej, niegotowość do odpowiedzi, brak pomocy potrzebnych do lekcji (tzn. nie ma zeszytu lub książki, bądź ćwiczeń. 12. Po wykorzystaniu limitu określonego w punkcie 11 uczeń otrzymuje za każde nieprzygotowanie ocenę niedostateczną (tzn. każdy raz za brak zadania domowego, zeszytu, książki lub nieuzupełniony zeszyt jeżeli już wcześniej wykorzystał zwolnienie). 13. Na koniec semestru nie przewiduje się dodatkowych sprawdzianów poprawkowych. Obszary aktywności ucznia podlegające ocenianiu: 1) Wypowiedzi ustne. 2) Zadania domowe. 3) Praca na lekcji (aktywność – za 5 plusów ocena bdb, za 3 minusy ocena niedostateczna). 57 Uczeń może otrzymać minusa jeśli nie pracuje na lekcji, odmawia wykonania ćwiczeń, nie uważa, przeszkadza innym dzieciom lub nauczycielowi w prowadzeniu zajęć). 4) Testy i kartkówki. Prace klasowe i sprawdziany: Prace klasowe i sprawdziany są oceniane punktowo, a punkty są przeliczane następująco 100% i zadania dodatkowe – ocena celująca 91 – 100% – ocena bardzo dobra 75 – 90% – ocena dobra 50 – 74% – ocena dostateczna 31– 49% – ocena dopuszczająca Stopień celujący: Uczeń posiada wiadomości dodatkowe znacznie wykraczające poza program nauczania lub wykazuje się znacznymi osiągnięciami na poziomie ponadszkolnym (konkursy). Wiadomości ucznia wykraczają poza program nauczania we wszystkich sprawnościach językowych tj. pisaniu, słuchaniu, czytaniu, mówieniu, a także gramatyce i słownictwie. Stopień bardzo dobry: Uczeń potrafi poprawnie operować prostymi strukturami. Stosuje szeroki zakres słownictwa odpowiedni do zadania. Potrafi zrozumieć ogólny sens różnorodnych tekstów i rozmów. Potrafi zrozumieć kluczowe informacje o różnorodnych tekstach i rozmowach. Potrafi z łatwością zrozumieć polecenia nauczyciela. Potrafi z powodzeniem przekazać wiadomość. Potrafi mówić spójnie bez zahamowań, popełniając niewielkie błędy. Potrafi napisać zadanie zawierające pełne zdania, proste struktury i słownictwo. Pisze teksty o odpowiedniej długości. Stopień dobry: Potrafi poprawnie operować większością prostych struktur. Na ogół używa szerokiego zakresu słownictwa odpowiedniego do zadania. Potrafi zazwyczaj zrozumieć ogólny sens różnorodnych tekstów i rozmów. Potrafi zrozumieć polecenia nauczyciela. Przeważnie potrafi z powodzeniem przekazać wiadomość. Potrafi mówić spójnie z lekkim wahaniem, popełniając niekiedy zauważalne błędy. Potrafi na ogół napisać zadanie zawierające pełne zdania, proste struktury i słownictwo. Pisze teksty nieco dłuższe lub krótsze od wymaganej długości. Stopień dostateczny: Uczeń potrafi poprawnie operować niektórymi prostymi strukturami. Czasami używa zakresu słownictwa odpowiedniego do zadania. Potrafi zazwyczaj zrozumieć ogólny sens prostych tekstów i rozmów. Potrafi zazwyczaj zrozumieć polecenia nauczyciela. Czasami potrafi 58 z powodzeniem przekazać wiadomość. Potrafi mówić spójnie, ale z wyraźnym wahaniem, popełnia sporo zauważalnych błędów. Próbuje napisać zadanie zawierające pełne zdania, proste struktury i słownictwa. Stopień dopuszczający: Potrafi poprawnie operować niedużą ilością prostych struktur. Dysponuje niewielkim zakresem słownictwa. Potrafi od czasu do czasu zrozumieć ogólny sens prostych tekstów i rozmów. Czasami potrafi przekazać wiadomość, ale z trudnościami. Czasami mówi spójnie, ale z częstym wahaniem, popełnia wiele zauważalnych błędów. Ma trudności z napisaniem zadania zawierającego pełne zdania, proste struktury i słownictwo. Stopień niedostateczny: Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował podstawowych wiadomości i umiejętności przewidzianych podstawą programową i nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie podołać zadaniom o elementarnym stopniu trudności. Nie opanował podstawowych wiadomości w zakresie słownictwa i gramatyki oraz sprawności językowych (tj. pisania, czytania, mówienia, słuchania) przewidzianych podstawą programową. Nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie podołać zadaniom o elementarnym stopniu trudności. Kryteria ocen z języka francuskiego Celująca: Uczeń potrafi płynnie operować strukturami gramatycznymi i słownictwem wykraczającym poza poziom danej klasy. Rozumie treść i sens różnorodnych tekstów i rozmów. Mówi płynnie, spójnie bez zawahań. Potrafi napisać zadanie zawierające pełne zdania z użyciem bogatego słownictwa i struktur gramatycznych. Bardzo dobra: Uczeń potrafi poprawnie operować prostymi strukturami. Stosuje szeroki zakres słownictwa odpowiedni do zadania. Potrafi zrozumieć ogólny sens różnorodnych tekstów i rozmów. Potrafi zrozumieć kluczowe informacje o różnorodnych tekstach i rozmowach. Potrafi z łatwością zrozumieć polecenia nauczyciela. Potrafi z powodzeniem przekazać wiadomość. Potrafi mówić spójnie bez zahamowań, popełniając niewielkie błędy. Potrafi napisać zadanie zawierające pełne zdania, proste struktury i słownictwo. Pisze teksty o odpowiedniej długości. Dobra: Potrafi poprawnie operować większością prostych struktur. Na ogół używa szerokiego zakresu słownictwa odpowiedniego do zadania. Potrafi zazwyczaj zrozumieć ogólny sens różnorodnych tekstów i rozmów. Potrafi zrozumieć polecenia nauczyciela. Przeważnie potrafi 59 z powodzeniem przekazać wiadomość. Potrafi mówić spójnie z lekkim wahaniem, popełniając niekiedy zauważalne błędy. Potrafi na ogół napisać zadanie zawierające pełne zdania, proste struktury i słownictwo. Pisze teksty nieco dłuższe lub krótsze od wymaganej długości. Dostateczna: Uczeń potrafi poprawnie operować niektórymi prostymi strukturami. Czasami używa zakresu słownictwa odpowiedniego do zadania. Potrafi zazwyczaj zrozumieć ogólny sens prostych tekstów i rozmów. Potrafi zazwyczaj zrozumieć polecenia nauczyciela. Czasami potrafi z powodzeniem przekazać wiadomość. Potrafi mówić spójnie ale z wyraźnym wahaniem, popełnia sporo zauważalnych błędów. Próbuje napisać zadanie zawierające pełne zdania, proste struktury i słownictwo. Dopuszczająca: Potrafi poprawnie operować niedużą ilością prostych struktur. Dysponuje niewielkim zakresem słownictwa. Potrafi od czasu do czasu zrozumieć ogólny sens prostych tekstów i rozmów. Czasami potrafi przekazać wiadomość, ale z trudnościami. Czasami mówi spójnie, ale z częstym wahaniem, popełnia wiele zauważalnych błędów. Ma trudności z napisaniem zadania zawierającego pełne zdania, proste struktury i słownictwo. Niedostateczna: Uczeń nie opanował podstawowych struktur i słownictwa. Nie rozumie nawet ogólnego sensu prostych tekstów i rozmów. Nie potrafi przekazać wiadomości w języku francuskim. Nie potrafi napisać zadania zawierającego pełne zdania, proste struktury i słownictwo. Przedmiotowy system oceniania z matematyki w kl. IV-VI Kryteria oceniania poszczególnych form aktywności Ocenie podlegają: prace klasowe, sprawdziany, odpowiedzi ustne, prace domowe, ćwiczenia praktyczne, praca ucznia na lekcji, prace dodatkowe oraz szczególne osiągnięcia. 1. Prace klasowe przeprowadza się w formie pisemnej, a ich celem jest sprawdzenie wiadomości i umiejętności ucznia z zakresu danego działu. • Prace klasowe planuje się na zakończenie każdego działu. • Uczeń jest informowany o planowanej pracy klasowej z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. • Przed każdą pracą klasową nauczyciel podaje jej zakres programowy. 60 • Każdą pracę klasową poprzedza lekcja (lub dwie lekcje) powtórzeniowa, podczas której nauczyciel zwraca uwagę uczniów na najważniejsze zagadnienia z danego działu. • Zasady uzasadniania oceny z pracy klasowej, jej poprawy oraz sposób przechowywania prac klasowych są zgodne z WSO. • Praca klasowa umożliwia sprawdzenie wiadomości i umiejętności na wszystkich poziomach wymagań edukacyjnych – od koniecznego do wykraczającego. • Zasada przeliczania oceny punktowej na stopień szkolny jest zgodna z WSO. • Zadania z pracy klasowej są przez nauczyciela omawiane i poprawiane po oddaniu prac. 2. Sprawdziany (kartkówki) przeprowadza się w formie pisemnej, a ich celem jest sprawdzenie wiadomości i umiejętności ucznia z zakresu programowego 2, 3 ostatnich jednostek lekcyjnych. • Nauczyciel nie ma obowiązku uprzedzania uczniów o terminie i zakresie programowym sprawdzianu. • Sprawdzian jest tak skonstruowany, by uczeń mógł wykonać wszystkie polecenia w czasie nie dłuższym niż 15 minut. • Sprawdzian jest oceniany w skali punktowej, a liczba punktów jest przeliczana na ocenę zgodnie z zasadami WSO. • Umiejętności i wiadomości objęte sprawdzianem wchodzą w zakres pracy klasowej przeprowadzanej po zakończeniu działu i tym samym zła ocena ze sprawdzianu może zostać poprawiona pracą klasową. • Zasady przechowywania sprawdzianów reguluje WSO. 3. Odpowiedź ustna obejmuje zakres programowy aktualnie realizowanego działu. Oceniając odpowiedź ustną, nauczyciel bierze pod uwagę: • zgodność wypowiedzi z postawionym pytaniem, • prawidłowe posługiwanie się pojęciami, • zawartość merytoryczną wypowiedzi, • sposób formułowania wypowiedzi. 4. Praca domowa jest pisemną lub ustną formą ćwiczenia umiejętności i utrwalania wiadomości zdobytych przez ucznia podczas lekcji. • Pisemną pracę domową uczeń wykonuje w zeszycie, w zeszycie ćwiczeń lub w formie zleconej przez nauczyciela. • Brak pracy domowej oceniany jest zgodnie z umową nauczyciela z uczniami, przy uwzględnieniu zapisów WSO. • Przy wystawianiu oceny za pracę domową nauczyciel bierze pod uwagę samodzielność, poprawność i estetykę wykonania. 61 5. Aktywność i praca ucznia na lekcji są oceniane, zależnie od ich charakteru, za pomocą plusów i minusów. • Plus uczeń może uzyskać m.in. za samodzielne wykonanie krótkiej pracy na lekcji, krótką prawidłową odpowiedź ustną, aktywną pracę w grupie, pomoc koleżeńską na lekcji przy rozwiązaniu problemu, przygotowanie do lekcji.2 Przedmiotowy system ocen • Minus uczeń może uzyskać m.in. za brak przygotowania do lekcji (np. brak przyrządów, zeszytu, zeszytu ćwiczeń), brak zaangażowania na lekcji. • Sposób przeliczania plusów i minusów na oceny jest zgodny z umową między nauczycielem i uczniami, przy uwzględnieniu zapisów WSO. 6. Ćwiczenia praktyczne obejmują zadania praktyczne, które uczeń wykonuje podczas lekcji. Oceniając je, nauczyciel bierze pod uwagę: • wartość merytoryczną, • dokładność wykonania polecenia, • staranność i estetykę, • w wypadku pracy w grupie stopień zaangażowania w wykonanie ćwiczenia. 7. Prace dodatkowe obejmują dodatkowe zadania dla zainteresowanych uczniów, prace projektowe wykonane indywidualnie lub zespołowo, wykonanie pomocy naukowych, prezentacji. Oceniając ten rodzaj pracy, nauczyciel bierze pod uwagę m.in.: • wartość merytoryczną pracy, • estetykę wykonania, • wkład pracy ucznia, • sposób prezentacji, • oryginalność i pomysłowość pracy. 8. Szczególne osiągnięcia uczniów, w tym udział w konkursach przedmiotowych, szkolnych i międzyszkolnych, są oceniane zgodnie z zasadami zapisanymi w WSO. Przedziały % na poszczególne oceny z prac klasowych i kartkówek: 0 - 30 % - niedostateczny 31 – 50 % - dopuszczający 51 – 75 % - dostateczny 76 – 95 % - dobry 96 – 100 % - bardzo dobry Na ocenę celującą uczeń musi spełnić wymagania na ocenę bardzo dobrą i bezbłędnie wykonać zadanie dodatkowe. 62 Wymagania edukacyjne z matematyki w klasie 4 szkoły podstawowej 1. W zakresie sprawności rachunkowej uczeń: • wykonuje proste działania pamięciowe na liczbach naturalnych, • zna i stosuje algorytmy działań pisemnych (oprócz dzielenia) oraz wykorzystuje te umiejętności w sytuacjach praktycznych, • wykonuje dzielenie z resztą liczb naturalnych, • stosuje wygodne dla niego sposoby ułatwiające obliczenia, w tym przemienność i łączność dodawania i mnożenia, • rozpoznaje liczby naturalne podzielne przez 2, 3, 5, 9, 10, • oblicza kwadraty i sześciany liczb naturalnych, • dodaje i odejmuje ułamki zwykłe o jednakowych mianownikach, • dodaje i odejmuje ułamki dziesiętne (w prostych przykładach), • stosuje reguły dotyczące kolejności wykonywania działań, • szacuje wyniki działań, • posługuje się kalkulatorem, • interpretuje liczby naturalne na osi liczbowej, • porównuje liczby naturalne, • mnoży ułamki zwykłe przez liczby naturalne, • wykonuje obliczenia związane z czasem oraz jednostkami masy i pieniędzy, • dokonuje prawidłowego wyboru modelu matematycznego w celu rozwiązania zadania tekstowego (na poziomie elementarnym). 2. W zakresie wykorzystania i tworzenia informacji uczeń: • interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, liczbowe, graficzne, w tabelach i na diagramach, • rozumie i interpretuje odpowiednie pojęcia matematyczne, • zna podstawową terminologię, • formułuje odpowiedzi i prawidłowo zapisuje wyniki. 3. W zakresie modelowania matematycznego uczeń: • dobiera odpowiedni model matematyczny do nieskomplikowanej sytuacji, • korzysta z prostych wzorów, w których występują oznaczenia literowe, zamienia wzór na formę słowną, • oblicza pola kwadratów i prostokątów przedstawionych na rysunkach oraz w sytuacjach praktycznych, 63 • stosuje jednostki długości i ich zamianę, • przetwarza tekst zadania na działania arytmetyczne. 4. W zakresie kształcenia wyobraźni geometrycznej uczeń: • sprawnie posługuje się przyrządami matematycznymi, wykonując rysunki, • rozpoznaje i nazywa podstawowe figury geometryczne, w tym wielokąty, • rozpoznaje odcinki, proste prostopadłe i równoległe, • rozpoznaje i nazywa wielokąty oraz zna ich najważniejsze własności, • wskazuje wśród graniastosłupów prostopadłościany i sześciany. 5. W zakresie rozumowania i tworzenia strategii uczeń: • czyta ze zrozumieniem prosty tekst zawierający informacje liczbowe, • odczytuje dane ilościowe przedstawione w różny sposób (tabele, rysunki, mapy, diagramy), • dostrzega zależności matematyczne w otaczającym świecie, • ustala kolejność czynności (w tym obliczeń) prowadzących do rozwiązania problemu, • dostrzega zależności między podanymi informacjami, • dzieli rozwiązanie zadania na etapy, stosując własne, poprawne, wygodne dla niego strategie rozwiązania, • do rozwiązania zadań osadzonych w kontekście praktycznym stosuje zdobytą wiedzę z zakresu arytmetyki i geometrii, nabyte umiejętności rachunkowe oraz własne poprawne metody, • weryfikuje wynik zadania tekstowego, oceniając sensowność rozwiązania. 6. W zakresie praktycznego zastosowania matematyki uczeń: • dokonuje właściwego wyboru metod rozwiązywania problemów, • wykonuje proste obliczenia zegarowe na godzinach, minutach i sekundach, • wykonuje proste obliczenia kalendarzowe dotyczące dni, tygodni, miesięcy, lat. Wymagania z matematyki na poszczególne oceny w klasie 4 a) Wymagania konieczne (na ocenę dopuszczającą) obejmują wiadomości i umiejętności umożliwiające uczniowi dalszą naukę, bez których uczeń nie jest w stanie zrozumieć kolejnych zagadnień omawianych podczas lekcji i wykonywać prostych zadań nawiązujących do sytuacji z życia codziennego. Uczeń: • dodaje liczby bez przekraczania progu dziesiątkowego, • odejmuje liczby w zakresie 100 bez przekraczania progu dziesiątkowego, 64 • mnoży liczby jednocyfrowe, • odczytuje współrzędne punktów zaznaczonych na osi liczbowej (proste przypadki), • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania, odejmowania, mnożenia, • zamienia jednostki czasu (godziny na minuty, minuty na sekundy, kwadranse na minuty, godziny na kwadranse), • zapisuje słownie godziny przedstawione na zegarze, • oblicza upływ czasu, np. od 12.30 do 12.48, • podaje czas trwania roku zwykłego i roku przestępnego (liczbę dni), • spośród podanych liczb wybiera liczby podzielne przez 10, przez 5, przez 2, • przedstawia drugą i trzecią potęgę za pomocą iloczynu takich samych czynników, • oblicza wartości dwudziałaniowych wyrażeń arytmetycznych, • odczytuje i zapisuje słownie liczby zapisane cyframi (w zakresie 1 000 000), • zapisuje cyframi liczby podane słowami (w zakresie 1 000 000), • mnoży i dzieli liczby zakończone zerami przez liczby jednocyfrowe, • szacuje wynik dodawania dwóch liczb dwu- lub trzycyfrowych, • dodaje i odejmuje pisemnie liczby z przekraczaniem kolejnych progów dziesiątkowych, • mnoży pisemnie liczbę wielocyfrową przez liczbę jednocyfrową, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania pisemnego, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia liczby wielocyfrowej przez liczbę jednocyfrową, • rozpoznaje podstawowe figury geometryczne: punkt, odcinek, prostą, • wskazuje punkty należące do odcinka i do prostej, • wskazuje na rysunku proste i odcinki prostopadłe oraz równoległe, • rysuje odcinek o podanej długości, • rozróżnia wśród czworokątów prostokąty i kwadraty, • rysuje prostokąty, których wymiary są wyrażone taką samą jednostką, • rysuje kwadraty o podanych wymiarach, • rysuje przekątne prostokątów, • wyróżnia wśród innych figur wielokąty i podaje ich nazwy, • wymienia różne jednostki długości, • oblicza obwód wielokąta, którego długości boków są wyrażone taką samą jednostką, • wybiera spośród podanych figur te, które mają oś symetrii, • wskazuje środek, promień i średnicę koła i okręgu, 65 • rysuje okrąg i koło o danym promieniu i o danej średnicy, • rysuje odcinek o podanej długości w podanej skali, • wskazuje i nazywa: licznik, mianownik, kreskę ułamkową, • odczytuje i zapisuje ułamki zwykłe (słownie i cyframi), • porównuje ułamki zwykłe o jednakowych mianownikach, • przedstawia ułamek właściwy w postaci ilorazu, • zapisuje iloraz w postaci ułamka zwykłego, • rozszerza i skraca ułamek zwykły przez podaną liczbę, • dodaje i odejmuje ułamki zwykłe o jednakowych mianownikach bez przekraczania jedności, • odczytuje i zapisuje ułamek dziesiętny, • dodaje i odejmuje ułamki dziesiętne sposobem pisemnym, • mierzy i porównuje pola figur za pomocą kwadratów jednostkowych, • wymienia podstawowe jednostki pola, • wskazuje przedmioty, które mają kształt: prostopadłościanu, sześcianu, graniastosłupa, walca, stożka, kuli, • wymienia podstawowe jednostki objętości. b) Wymagania podstawowe (na ocenę dostateczną) obejmują wiadomości stosunkowo łatwe do opanowania, przydatne w życiu codziennym, bez których nie jest możliwe kontynuowanie dalszej nauki. Uczeń (oprócz spełnienia wymagań koniecznych): • zaznacza podane liczby naturalne na osi liczbowej, • dodaje i odejmuje liczby w zakresie 100 z przekraczaniem progu dziesiątkowego, • stosuje prawa łączności i przemienności dodawania, • oblicza składnik, gdy jest podana suma i drugi składnik (w zakresie 100), • oblicza odjemną, gdy jest podany odjemnik i różnica (w zakresie 100), • oblicza odjemnik, gdy jest podana odjemna i różnica (w zakresie 100), • oblicza jeden czynnik, gdy dany jest drugi czynnik i iloczyn (w zakresie 100), • oblicza dzielną, gdy dane są dzielnik i iloraz (w zakresie 100), • oblicza dzielnik, gdy dane są dzielna i iloraz (w zakresie 100), • wymienia dzielniki danej liczby dwucyfrowej, • wykonuje dzielenie z resztą (w zakresie 100), • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dzielenia lub dzielenia z resztą, • dzieli liczbę dwucyfrową przez liczbę jednocyfrową (w zakresie 100), 66 • oblicza upływ czasu, np. od 14.29 do 15.25, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z wykorzystaniem obliczeń kalendarzowych i zegarowych, • przypisuje podany rok do odpowiedniego stulecia, • oblicza kwadrat i sześcian liczby naturalnej, • zapisuje iloczyn takich samych dwóch lub trzech czynników za pomocą potęgi, • podaje przykłady liczb podzielnych przez 10, przez 5, przez 2, • wybiera spośród podanych liczb liczby podzielne przez 9, przez 3, • odczytuje i zapisuje słownie liczby zapisane cyframi, • zapisuje cyframi liczby podane słowami, zapisuje słownie i cyframi kwoty złożone z banknotów i monet o podanych nominałach, • mnoży i dzieli liczby z zerami na końcu, • oblicza wartości trójdziałaniowych wyrażeń arytmetycznych, • szacuje wynik odejmowania dwóch liczb (dwucyfrowych, trzycyfrowych), • mnoży pisemnie przez liczby dwucyfrowe, • mnoży pisemnie liczby zakończone zerami, • dzieli pisemnie liczby wielocyfrowe przez liczby jednocyfrowe, • sprawdza poprawność wykonanych działań, • rysuje prostą równoległą i prostą prostopadłą do danej prostej, • rozwiązuje elementarne zadania z wykorzystaniem własności boków i kątów prostokąta i kwadratu, • podaje liczbę przekątnych w wielokącie, • zamienia jednostki długości, np. metry na centymetry, centymetry na milimetry, • rysuje osie symetrii figury, • podaje zależność między promieniem a średnicą koła i okręgu, • oblicza wymiary figur geometrycznych i obiektów w skali wyrażonej niewielkimi liczbami naturalnymi, • oblicza w prostych przypadkach rzeczywistą odległość na podstawie mapy ze skalą mianowaną, • zamienia ułamki niewłaściwe na liczby mieszane, • zamienia liczby mieszane na ułamki niewłaściwe, • dodaje ułamki zwykłe do całości, • odejmuje ułamki zwykłe od całości, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i z zastosowaniem odejmowania ułamków zwykłych o jednakowych mianownikach, 67 • mnoży ułamek zwykły przez liczbę naturalną bez przekraczania jedności, • porównuje ułamki dziesiętne, • mnoży i dzieli ułamki dziesiętne przez 10, 100, 1000, • zamienia ułamek dziesiętny na ułamek zwykły, a ułamek zwykły na ułamek dziesiętny, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków dziesiętnych, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia i dzielenia ułamków dziesiętnych przez 10, 100, 1000, • oblicza pole prostokąta i kwadratu, których wymiary są wyrażone tą samą jednostką, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem obliczania pola i obwodu prostokąta, • opisuje prostopadłościan i sześcian, wskazując wierzchołki, krawędzie, ściany, • opisuje graniastosłup, wskazując ściany boczne, podstawy, krawędzie, wierzchołki, • mierzy objętość sześcianu sześcianem jednostkowym. c) Wymagania rozszerzające (na o cenę dobrą) obejmują wiadomości i umiejętności o średnim stopniu trudności, które są przydatne na kolejnych poziomach kształcenia. Uczeń (oprócz spełnienia wymagań koniecznych i podstawowych): • dodaje i odejmuje w pamięci liczby naturalne z przekraczaniem progu dziesiątkowego, • mnoży w pamięci liczby jednocyfrowe przez liczby dwucyfrowe (w zakresie 100), • rozwiązuje zadania z wykorzystaniem mnożenia i dzielenia, • wykonuje obliczenia zegarowe i kalendarzowe, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem cech podzielności przez 10, przez 5, przez 2, • oblicza wartości wielodziałaniowych wyrażeń arytmetycznych, • zapisuje i odczytuje liczby wielocyfrowe, w których kilkakrotnie występuje cyfra zero, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia i dzielenia liczb zakończonych zerami, • mnoży pisemnie liczby wielocyfrowe, • korzysta z obliczeń pisemnych do wyznaczenia odjemnej, gdy są podane odjemnik i różnica, • korzysta z obliczeń pisemnych do wyznaczenia odjemnika, gdy są podane odjemna i różnica, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania, odejmowania i mnożenia przez liczby jednocyfrowe sposobem pisemnym, • rysuje odcinek równoległy i odcinek prostopadły do danego odcinka, • wymienia własności boków i kątów prostokąta i kwadratu, 68 • rysuje wielokąty spełniające określone warunki, • oblicza długość boku prostokąta przy danym obwodzie i drugim boku, • rysuje figurę mającą dwie osie symetrii, • oblicza rzeczywiste wymiary obiektów, znając ich wymiary w podanej skali, • zaznacza na osi liczbowej ułamki zwykłe i dziesiętne, • dodaje lub odejmuje liczby mieszane o takich samych mianownikach, • porównuje ułamki zwykłe o takich samych licznikach, • rozwiązuje zadania, wykorzystując rozszerzanie i skracanie ułamków zwykłych, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków zwykłych o jednakowych mianownikach oraz mnożenia ułamków zwykłych przez liczby naturalne, • zamienia liczby mieszane na ułamki dziesiętne, • porządkuje ułamki dziesiętne według podanych kryteriów, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków dziesiętnych, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem mnożenia i dzielenia ułamków dziesiętnych przez 10, 100, 1000, • zamienia jednostki długości i masy z wykorzystaniem ułamków dziesiętnych, • oblicza pole prostokąta, którego wymiary podano w różnych jednostkach, • szacuje wymiary oraz pole powierzchni określonych obiektów, • rysuje figurę o danym polu, • rysuje rzut sześcianu. d) Wymagania dopełniające (na ocenę bardzo dobrą) obejmują wiadomości i umiejętności złożone, o wyższym stopniu trudności, wykorzystywane do rozwiązywania zadań problemowych. Uczeń (oprócz spełnienia wymagań koniecznych, podstawowych i rozszerzających): • ustala jednostkę na osi liczbowej na podstawie podanych współrzędnych punktów, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe, • wyznacza liczbę naturalną, znając jej kwadrat, np. 25, 49, •oblicza wartość wielodziałaniowego wyrażenia arytmetycznego, również z zastosowaniem działań pisemnych, • stosuje cechy podzielności przy wyszukiwaniu liczb spełniających dany warunek, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem cech podzielności przez 9 i przez 3, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia i dzielenia liczb zakończonych zerami, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe z wykorzystaniem własności wielokątów, koła i okręgu, 69 • rysuje figurę symetryczną z zadanymi osiami symetrii, • dobiera skalę do narysowanych przedmiotów, • wyznacza rzeczywistą odległość między obiektami na planie i na mapie, posługując się skalą mianowaną i liczbową, • porównuje liczby mieszane z ułamkami niewłaściwymi, • doprowadza ułamki do postaci nieskracalnej, • zamienia liczby mieszane na ułamki dziesiętne metodą rozszerzania, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem zamiany ułamków, • oblicza odjemnik, gdy różnica i odjemna są podane w postaci ułamków dziesiętnych, • oblicza obwód kwadratu przy danym polu, • rozwiązuje zadania tekstowe wymagające obliczenia pola kwadratu lub prostokąta, • rysuje rzut prostopadłościanu i graniastosłupa, • określa objętość prostopadłościanu za pomocą sześcianów jednostkowych, • rozwiązuje zadania tekstowe wymagające wyznaczenia objętości brył zbudowanych z sześcianów jednostkowych, • porównuje własności graniastosłupa z własnościami ostrosłupa. e) Wymagania wykraczające (na ocenę celującą) – stosowanie znanych wiadomości i umiejętności (wymagania konieczne, podstawowe, rozszerzające, dopełniające) w sytuacjach trudnych, nietypowych, złożonych, udział w konkursach przedmiotowych oraz zajmowanie punktowanych miejsc w tych konkursach. Wymagania edukacyjne z matematyki w klasie 5 szkoły podstawowej 1. W zakresie sprawności rachunkowej uczeń: • wykonuje proste działania pamięciowe na liczbach naturalnych, całkowitych i ułamkach, • zna i stosuje algorytmy działań pisemnych oraz wykorzystuje te umiejętności w sytuacjach praktycznych, • wykonuje dzielenie z resztą liczb naturalnych, • przedstawia w systemie dziesiątkowym liczby zapisane w systemie rzymskim, a zapisane w systemie dziesiątkowym przedstawia w systemie rzymskim (w zakresie do 30), • stosuje wygodne dla niego sposoby ułatwiające obliczenia, w tym przemienność i łączność dodawania i mnożenia, • rozpoznaje liczby naturalne podzielne przez 2, 3, 5, 9, 10, 100, 70 • rozpoznaje liczbę złożoną na podstawie tabliczki mnożenia w zakresie 100, a także, gdy na istnienie dzielnika wskazuje poznana cecha podzielności, • rozkłada liczby dwucyfrowe na czynniki pierwsze, • oblicza kwadraty i sześciany liczb naturalnych, • stosuje reguły dotyczące kolejności wykonywania działań, • szacuje wyniki działań, • interpretuje liczby całkowite na osi liczbowej, • porównuje liczby całkowite, • podaje praktyczne przykłady stosowania liczb ujemnych, • dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki zwykłe o mianownikach jedno- lub dwucyfrowych, a także liczby mieszane, • dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki dziesiętne w pamięci (w najprostszych przykładach), pisemnie i za pomocą kalkulatora (w trudniejszych przykładach), • oblicza ułamek danej liczby naturalnej. 2. W zakresie wykorzystania i tworzenia informacji uczeń: • interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, liczbowe, graficzne, w tabelach i na diagramach, • rozumie i interpretuje odpowiednie pojęcia matematyczne, • zna podstawową terminologię, • formułuje odpowiedzi i prawidłowo zapisuje wyniki. 3. W zakresie modelowania matematycznego uczeń: • dobiera odpowiedni model matematyczny do prostej sytuacji, • korzysta z nieskomplikowanych wzorów, w których występują oznaczenia literowe, zamienia wzór na formę słowną, • oblicza pola: kwadratu, prostokąta, rombu, równoległoboku, trójkąta, trapezu przedstawionych na rysunku oraz w sytuacjach praktycznych, • stosuje jednostki pola: m2, cm2, km2, mm2, dm2, ar, hektar (bez zamiany jednostek w trakcie obliczeń), • oblicza objętość i pole powierzchni prostopadłościanu przy danych długościach krawędzi, • przetwarza tekst zadania na działania arytmetyczne. 4. W zakresie kształcenia wyobraźni geometrycznej uczeń: • rozpoznaje i nazywa figury: punkt, prosta, półprosta, odcinek, • rozpoznaje odcinki i proste prostopadłe i równoległe, • mierzy kąty mniejsze od 180° z dokładnością do 1°, • rysuje kąt o mierze mniejszej niż 180°, 71 • rozpoznaje kąt prosty, ostry i rozwarty, • porównuje kąty, • rozpoznaje kąty wierzchołkowe i kąty przyległe oraz korzysta z ich własności, • rozpoznaje i nazywa trójkąty ostrokątne, prostokątne i rozwartokątne, równoboczne i równoramienne, • ustala możliwość zbudowania trójkąta (na podstawie nierówności trójkąta), • stosuje twierdzenie o sumie kątów trójkąta, • rozpoznaje i nazywa kwadrat, prostokąt, romb, równoległobok, trapez, zna najważniejsze własności tych figur, • wskazuje wśród graniastosłupów prostopadłościany i sześciany, uzasadnia swój wybór, • rozpoznaje siatki graniastosłupów prostych, • rysuje siatki prostopadłościanów. 5. W zakresie rozumowania i tworzenia strategii uczeń: • czyta ze zrozumieniem prosty tekst zawierający informacje liczbowe, • ustala kolejność czynności (w tym obliczeń) prowadzących do rozwiązania problemu, • dostrzega zależności między podanymi informacjami, • dzieli rozwiązanie zadania na etapy, stosując własne, poprawne, wygodne dla niego strategie rozwiązania, • do rozwiązywania zadań osadzonych w kontekście praktycznym stosuje poznaną wiedzę z zakresu arytmetyki i geometrii oraz nabyte umiejętności rachunkowe, a także własne poprawne metody, • weryfikuje wynik zadania tekstowego, oceniając sensowność rozwiązania. 6. W zakresie praktycznego zastosowania matematyki uczeń: • interpretuje 100% danej wielkości jako całość, 50% – jako połowę, 25% – jako jedną czwartą, 10% – jako jedną dziesiątą, a 1% – jako setną część danej wielkości liczbowej, • w przypadkach osadzonych w kontekście praktycznym oblicza procent danej wielkości w stopniu trudności typu 50%, 10%, 20%, • wykonuje proste obliczenia zegarowe na godzinach, minutach i sekundach, • wykonuje proste obliczenia kalendarzowe na dniach, tygodniach, miesiącach, latach, • odczytuje temperaturę (dodatnią i ujemną), • zamienia i prawidłowo stosuje jednostki długości, stosuje podstawowe jednostki pola i objętości. Wymagania z matematyki na poszczególne oceny w klasie 5 72 a) Wymagania konieczne (na ocenę dopuszczającą) obejmują wiadomości i umiejętności umożliwiające uczniowi dalszą naukę, bez których uczeń nie jest w stanie zrozumieć kolejnych zagadnień omawianych podczas lekcji i wykonywać prostych zadań nawiązujących do sytuacji z życia codziennego. Uczeń: • dodaje, odejmuje liczby naturalne w zakresie 200, • mnoży i dzieli liczby naturalne w zakresie 100, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia liczb naturalnych, • odczytuje drugie i trzecie potęgi, • zapisuje iloczyn dwóch lub trzech tych samych czynników w postaci potęgi, • zna i stosuje właściwą kolejność działań w wyrażeniach dwudziałaniowych, • zna cyfry rzymskie (I, V, X), • zapisuje cyframi rzymskimi liczby zapisane cyframi arabskimi do 39, • dodaje i odejmuje pisemnie liczby trzy- i czterocyfrowe, • sprawdza wynik odejmowania poprzez dodawanie, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania pisemnego, • mnoży pisemnie liczby dwu- i trzycyfrowe, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia pisemnego, • podaje wielokrotności danej liczby jednocyfrowej, • wykonuje dzielenie z resztą (proste przykłady), • zna i stosuje cechy podzielności przez 2, 5 i 10, • dzieli pisemnie liczby wielocyfrowe przez liczby jednocyfrowe, • zna pojęcie prostej, półprostej i odcinka, • rysuje i oznacza prostą, półprostą i odcinek, • rozróżnia wzajemne położenia dwóch prostych na płaszczyźnie, • wskazuje proste lub odcinki równoległe i prostopadłe, • rozwiązuje elementarne zadania dotyczące prostych, półprostych, odcinków i punktów, • rozpoznaje, wskazuje i rysuje kąty ostre, proste, rozwarte, • posługuje się kątomierzem do mierzenia kątów wypukłych, • rozpoznaje trójkąt ostrokątny, prostokątny i rozwartokątny, • zna twierdzenie o sumie kątów w trójkącie, 73 • rozpoznaje trójkąt równoboczny, równoramienny i różnoboczny, • oblicza długości boków trójkąta równobocznego przy danym obwodzie, • rozpoznaje odcinki, które są wysokościami w trójkącie, • wskazuje wierzchołek, z którego wychodzi wysokość, i bok, na który jest opuszczona, • rysuje przy użyciu ekierki wysokość w trójkącie ostrokątnym, • wskazuje boki prostopadłe, boki równoległe, przekątne w prostokątach i równoległobokach, • oblicza obwód rombu, równoległoboku, • rozpoznaje wysokości równoległoboku, • rysuje co najmniej jedną wysokość równoległoboku, • wskazuje trapezy wśród innych figur, • rysuje trapezy przy danych długościach podstaw, • zapisuje ułamek w postaci dzielenia, • zamienia liczby mieszane na ułamki niewłaściwe i ułamki niewłaściwe na liczby mieszane, • porównuje ułamki o tym samym mianowniku, • rozszerza ułamki do wskazanego mianownika, • skraca ułamki w prostych przypadkach, • dodaje i odejmuje ułamki lub liczby mieszane o jednakowych mianownikach, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków o jednakowych mianownikach, • dodaje i odejmuje ułamki ze sprowadzeniem do wspólnego mianownika jednego z ułamków, • mnoży ułamek lub liczbę mieszaną przez liczbę naturalną, z wykorzystaniem skracania przy mnożeniu, • mnoży ułamki stosując przy tym skracanie, • znajduje odwrotności ułamków, liczb naturalnych i liczb mieszanych, • dzieli ułamki, stosując przy tym skracanie, • zapisuje ułamek dziesiętny w postaci ułamka zwykłego, • zamienia ułamek zwykły na dziesiętny poprzez rozszerzanie ułamka, • odczytuje i zapisuje słownie ułamki dziesiętne, • słownie zapisane ułamki dziesiętne zapisuje cyframi (proste przypadki), • dodaje i odejmuje ułamki dziesiętne sposobem pisemnym, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe dotyczące dodawania i odejmowania ułamków dziesiętnych, • mnoży i dzieli w pamięci ułamki dziesiętne przez 10, 100, 1000, • mnoży pisemnie ułamki dziesiętne, 74 • dzieli pisemnie ułamki dziesiętne przez jednocyfrową liczbę naturalną, • zna podstawowe jednostki masy, monetarne (polskie), długości i zależności między nimi, • zamienia mniejsze jednostki na większe, • oblicza upływ czasu pomiędzy wskazaniami zegara bez przekraczania godziny, • oblicza godzinę po upływie podanego czasu od podanej godziny bez przekraczania godziny, • oblicza średnią arytmetyczną dwóch liczb naturalnych, • odczytuje dane z tabel, • zamienia procenty na ułamki, • określa czy zamalowano 50% figury, • oblicza pozostałą ilość jako procent całości, • odczytuje dane z diagramów w prostych przypadkach, • zna i rozumie pojęcie pola figury jako liczby kwadratów jednostkowych, • oblicza pole prostokąta jako iloczyn długości boków, • zna i stosuje wzór na obliczanie pola równoległoboku, • oblicza pole trójkąta przy danym boku i odpowiadającej mu wysokości, • odczytuje liczby całkowite z osi liczbowej, • zaznacza na osi liczbowej podane liczby całkowite, • rozróżnia i wskazuje krawędzie, wierzchołki, ściany boczne, podstawy brył, • rozróżnia graniastosłupy, ostrosłupy, prostopadłościany w otoczeniu i na rysunkach, • zna podstawowe jednostki objętości, • oblicza objętości brył zbudowanych z sześcianów jednostkowych, • oblicza objętość prostopadłościanu, złożonego z sześcianów jednostkowych. b) Wymagania podstawowe (na ocenę dostateczną) obejmują wiadomości stosunkowo łatwe do opanowania, przydatne w życiu codziennym, bez których nie jest możliwe kontynuowanie dalszej nauki. Uczeń (oprócz spełnienia wymagań koniecznych): • zna i stosuje w obliczeniach przemienność i łączność dodawania i mnożenia, • stosuje rozdzielność mnożenia względem dodawania i odejmowania przy mnożeniu liczb dwucyfrowych przez jednocyfrowe, • mnoży liczby zakończone zerami, pomijając zera przy mnożeniu i dopisując w wyniku, • dzieli liczby zakończone zerami, pomijając tyle samo zer w dzielnej i dzielniku, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia liczb naturalnych, • zapisuje potęgę w postaci iloczynu, • zapisuje iloczyn tych samych czynników w postaci potęgi, 75 • oblicza potęgi liczb, także z wykorzystaniem kalkulatora, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem potęgowania, • oblicza wartość trójdziałaniowego wyrażenia arytmetycznego, • dopasowuje zapis rozwiązania do treści zadania tekstowego, • zapisuje cyframi arabskimi liczby zapisane cyframi rzymskimi (w zakresie do 39), • szacuje wynik pojedynczego działania dodawania lub odejmowania poprzez stosowanie zaokrągleń liczb, • stosuje szacowanie w sytuacjach praktycznych (czy starczy pieniędzy na zakup, ile pieniędzy zostanie), • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania pisemnego, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia pisemnego, • zna i stosuje cechy podzielności przez 3, 9, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dzielenia z resztą i interpretuje wynik działania stosownie do treści zadania, • wskazuje w zbiorze liczb liczby złożone na podstawie cech podzielności przez 2, 3, 5, 10, • zapisuje liczbę dwucyfrową w postaci iloczynu czynników pierwszych, • znajduje brakujący czynnik w iloczynie, dzielnik lub dzielną w ilorazie, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dzielenia pisemnego, • rozwiązuje typowe zadania dotyczące prostych, półprostych, odcinków i punktów, • rozpoznaje, wskazuje i rysuje kąty pełne, półpełne, wklęsłe, • rozpoznaje kąty wierzchołkowe i przyległe, • rozwiązuje typowe zadania z zastosowaniem różnych rodzajów kątów, • szacuje miary kątów przedstawionych na rysunku, • rysuje kąty o zadanej mierze, mniejszej niż 180°, • rozwiązuje elementarne zadania rysunkowe dotyczące obliczania miar kątów, • stosuje nierówność trójkąta, • rozwiązuje typowe zadania dotyczące obliczania miar kątów w trójkącie, • oblicza obwody trójkątów, mając dane zależności między bokami, • wskazuje różne rodzaje trójkątów jako części innych wielokątów, • rysuje różne rodzaje trójkątów, • rysuje przy użyciu ekierki wysokości w trójkącie ostrokątnym i prostokątnym, • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem wysokości trójkąta, • rysuje kwadrat o danym obwodzie, prostokąt o danym obwodzie i danym jednym boku, • oblicza miary kątów w równoległoboku, 76 • oblicza długość boku rombu przy danym obwodzie, • rysuje równoległobok przy danym boku i danej wysokości prostopadłej do tego boku, • rozpoznaje rodzaje trapezów, • rysuje trapezy przy danych długościach podstaw i wysokości, • oblicza długości brakujących odcinków w trapezie, • wskazuje poznane czworokąty jako części innych figur, • wykorzystuje twierdzenie o sumie kątów w czworokącie do obliczania miary brakujących kątów w czworokącie, • zapisuje w postaci ułamka rozwiązania elementarnych zadań tekstowych, • doprowadza ułamki właściwe do postaci nieskracalnej, a ułamki niewłaściwe i liczby mieszane do najprostszej postaci, • porównuje ułamki o tym samym liczniku, • rozszerza ułamki do wskazanego licznika, • znajduje licznik lub mianownik ułamka równego danemu po skróceniu lub rozszerzeniu, • sprowadza ułamki do wspólnego mianownika, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków o jednakowych mianownikach, • dodaje i odejmuje ułamki lub liczby mieszane o różnych mianownikach, • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków o różnych mianownikach, • oblicza ułamek liczby naturalnej, • mnoży liczby mieszane, stosując przy tym skracanie, • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem mnożenia ułamków, liczb mieszanych, • dzieli liczby mieszane, stosując przy tym skracanie, • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem dzielenia ułamków, • oblicza wartości dwudziałaniowych wyrażeń na ułamkach zwykłych, stosując przy tym ułatwienia (przemienność, skracanie), • słownie zapisane ułamki dziesiętne zapisuje przy pomocy cyfr (trudniejsze sytuacje, np. trzy i cztery setne), • zaznacza ułamki dziesiętne na osi liczbowej, • porównuje ułamki dziesiętne, • dodaje i odejmuje ułamki dziesiętne w pamięci, • znajduje dopełnienie ułamka dziesiętnego do pełnych całości, • oblicza składnik sumy w dodawaniu, odjemną lub odjemnik w odejmowaniu ułamków dziesiętnych, 77 • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z dodawaniem i odejmowaniem ułamków dziesiętnych, • odczytuje z osi liczbowej brakujące ułamki dziesiętne, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia ułamków dziesiętnych, • dzieli w pamięci ułamki dziesiętne przez liczbę naturalną, • dzieli pisemnie ułamki dziesiętne przez liczbę naturalną, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dzielenia ułamków dziesiętnych i porównywania ilorazowego, • zamienia jednostki zapisane ułamkiem dziesiętnym na jednostki mieszane lub mniejsze jednostki, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem jednostek (np. koszt zakupu przy danej cenie za kg lub metr), • oblicza upływ czasu pomiędzy wskazaniami zegara z przekraczaniem godziny, • oblicza godzinę po upływie podanego czasu od podanej godziny z przekraczaniem godziny (bez przekraczania doby), • oblicza datę po upływie podanej ilości dni od podanego dnia, • rozwiązuje elementarne zadania dotyczące czasu, z wykorzystaniem informacji podanych w tabelach i kalendarzu, • oblicza średnią arytmetyczną kilku liczb naturalnych, • rozwiązuje zadania tekstowe polegające na obliczaniu średniej arytmetycznej (np. średnia odległość, waga), • rozwiązuje zadania z wykorzystaniem danych przedstawionych w tabeli, • określa, jaki procent figury zamalowano (10%, 25%, 100%), • oblicza 1%, 10%, 25%, 50% i 100% z liczby naturalnej, • oblicza pola figur znajdujących się na kratownicy przy wielkości kratki 1 cm2 oraz przy wielkości cm2, • wykorzystuje pole prostokąta do obliczania pól innych figur, • mierzy przedmioty o kształcie prostokąta i oblicza ich pole, • oblicza pole i obwód prostokąta przy danym jednym boku i zależności (ilorazowej lub różnicowej) drugiego boku, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem pola prostokąta, • oblicza pole równoległoboku i rombu narysowanych na kratownicy z możliwością odczytania potrzebnych wymiarów, • oblicza pole i obwód równoległoboku na podstawie danych długości boków i wysokości, • zna i stosuje wzór na obliczanie pola rombu z wykorzystaniem długości przekątnych, 78 • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem pól równoległoboku i rombu, • zna i stosuje wzór na obliczanie pola trójkąta, • oblicza pole trójkąta umieszczonego w kratownicy z możliwością odczytania potrzebnych długości, • oblicza pole trójkąta prostokątnego o danych przyprostokątnych, • zna i stosuje wzór na obliczanie pola trapezu, • oblicza pole trapezu umieszczonego w kratownicy z możliwymi do odczytania potrzebnymi długościami odcinków, • wyznacza liczby przeciwne do danych, • porównuje liczby całkowite, • rozwiązuje zadania w oparciu o dane zestawione w tabeli, na mapie pogody, • dodaje liczby całkowite jednocyfrowe, • określa znak sumy dwóch liczb całkowitych wielocyfrowych, • oblicza za pomocą osi liczbowej różnicę między liczbami całkowitymi, • oblicza różnicę między temperaturami wyrażonymi za pomocą liczb całkowitych, • wykonuje proste działania dodawania, mnożenia i dzielenia liczb całkowitych, • rysuje rzuty prostopadłościanów, graniastosłupów i ostrosłupów, • dobiera jednostkę do pomiaru objętości podanego przedmiotu, • oblicza objętości prostopadłościanu i sześcianu jako iloczynu długości krawędzi, • rozumie pojęcie siatki prostopadłościanu, • rysuje siatkę sześcianu o podanej długości krawędzi. c) Wymagania rozszerzające (na ocenę dobrą) obejmują wiadomości i umiejętności o średnim stopniu trudności, które są przydatne na kolejnych poziomach kształcenia. Uczeń (oprócz spełniania wymagań koniecznych i podstawowych): • stosuje rozdzielność mnożenia i dzielenia względem dodawania i odejmowania przy mnożeniu i dzieleniu liczb kilkucyfrowych przez jednocyfrowe, • zapisuje liczbę postaci 10n bez użycia potęgowania, • rozwiązuje typowe zadania z zastosowaniem potęgowania, • zapisuje wyrażenia arytmetyczne do prostych treści zadaniowych, • dopisuje treść zadania do prostego wyrażenia arytmetycznego, • zapisuje rozwiązanie zadania tekstowego w postaci jednego kilkudziałaniowego wyrażenia, • zapisuje liczby cyframi rzymskimi, • dodaje i odejmuje pisemnie liczby wielocyfrowe, • zna pojęcie wielokrotności liczb, • zna pojęcia liczby pierwszej i złożonej, 79 • zapisuje liczbę w postaci iloczynu czynników pierwszych, • dzieli pisemnie liczby wielocyfrowe przez liczby dwucyfrowe, • rozwiązuje zadania związane z mierzeniem kątów, • rozwiązuje typowe zadania dotyczące obliczania miar kątów, • oblicza miary kątów w trójkącie z podanych w zadaniu zależności między kątami, • wskazuje osie symetrii trójkąta, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem własności trójkątów, • rozwiązuje zadania związane z rysowaniem, mierzeniem i obliczaniem długości odpowiednich odcinków w równoległobokach, • rysuje trapez o danych długościach boków i danych kątach, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem obliczania ułamka liczby, • wskazuje w zbiorze ułamków ułamki nieskracalne przy wykorzystaniu cech podzielności, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków o jednakowych mianownikach, • porównuje ułamki o różnych mianownikach, • oblicza składnik w sumie lub odjemnik w różnicy ułamków o różnych mianownikach, • rozwiązuje typowe zadania z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków zwykłych o różnych mianownikach oraz porównywania różnicowego, • oblicza ułamek liczby mieszanej i ułamek ułamka, • oblicza brakujący czynnik w iloczynie, • mnoży liczby mieszane i wyniki doprowadza do najprostszej postaci, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem odwrotności liczb, • oblicza dzielnik lub dzielną przy danym ilorazie, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem dzielenia liczb mieszanych, • oblicza wartości wyrażeń zawierających trzy i więcej działań na ułamkach zwykłych i liczbach mieszanych, • porównuje ułamki dziesiętne ze zwykłymi o mianownikach 2, 4 lub 5, • oblicza wartości dwudziałaniowych wyrażeń zawierających dodawanie i odejmowanie ułamków dziesiętnych, • zapisuje i odczytuje duże liczby za pomocą skrótów (np. 2,5 tys.), • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem działań na ułamkach dziesiętnych, • oblicza dzielną lub dzielnik w ilorazie ułamków dziesiętnych, • wyraża w jednej jednostce sumę wielkości podanych w różnych jednostkach, • porównuje wielkości podane w różnych jednostkach, 80 • rozwiązuje typowe zadania dotyczące czasu, z wykorzystaniem informacji podanych w tabelach i kalendarzu, • oblicza na jaką ilość towaru wystarczy pieniędzy pry podanej cenie jednostkowej, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem porównywania różnicowego i ilorazowego, wykorzystując dane z tabel, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem średniej arytmetycznej, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem porównywania wielkości procentowych, • oblicza, jakim procentem całości jest dana wielkość ( , ), • oblicza na podstawie diagramów o ile więcej, ile razy więcej, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem pola prostokąta, • podaje możliwe wymiary prostokąta o danym polu, • oblicza wysokość równoległoboku przy danym polu i długości boku, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem pól równoległoboku i rombu, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem pól i obwodów równoległoboku i rombu, • rozwiązuje zadania z praktycznym wykorzystaniem pola trójkąta, • oblicza pola figur umieszczonych w kratownicy, które dadzą się podzielić na prostokąty, równoległoboki i trójkąty, • oblicza pole trapezu przy podanej zależności między bokami i wysokością, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem pola trapezu, • oblicza pole wielokąta umieszczonego w kratownicy, który można podzielić na trapezy o łatwych do obliczenia polach, • wyraża pole powierzchni figury o danych wymiarach w różnych jednostkach, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z wykorzystaniem jednostek pola, • porządkuje liczby w zbiorze liczb całkowitych, • oblicza temperaturę po spadku o podaną liczbę stopni, • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem dodawania liczb całkowitych, • wskazuje liczbę całkowitą, różniącą się od danej o podaną liczbę naturalną, • mnoży i dzieli liczby całkowite, • oblicza wartości wyrażeń złożonych z dwóch lub trzech działań na liczbach całkowitych, • podaje przykłady brył o danej liczbie wierzchołków, • podaje przykłady brył których ściany spełniają dany warunek, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem objętości prostopadłościanu i sześcianu, • rysuje siatkę prostopadłościanu o danych długościach krawędzi, • dobiera siatkę do modelu prostopadłościanu, 81 • ocenia, czy rysunek przedstawia siatkę prostopadłościanu, • oblicza objętość prostopadłościanu, korzystając z jego siatki, • nazywa graniastosłupy na podstawie siatek, • rysuje siatki graniastosłupów przy podanym kształcie podstawy i podanych długościach krawędzi, • dobiera siatkę do modelu graniastosłupa. d) Wymagania dopełniające (na ocenę bardzo dobrą) obejmują wiadomości i umiejętności złożone, o wyższym stopniu trudności, wykorzystywane do rozwiązywania zadań problemowych, Uczeń (oprócz spełniania wymagań koniecznych, podstawowych i rozszerzających): • rozwiązuje zadania z zastosowaniem potęgowania, • oblicza wartości wielodziałaniowych wyrażeń arytmetycznych (także z potęgowaniem), stosując odpowiednią kolejność działań, • zapisuje rozwiązanie zadania tekstowego z zastosowaniem porównywania różnicowego i ilorazowego w postaci jednego kilkudziałaniowego wyrażenia, • uzupełnia nawiasami wyrażenie arytmetyczne tak, aby dawało podany wynik, • odczytuje liczby zapisane cyframi rzymskimi, • szacuje wynik wyrażenia zawierającego więcej niż jedno działanie, • rozszyfrowuje cyfry ukryte pod literami w liczbach w działaniu dodawania pisemnego, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania pisemnego, • rozszyfrowuje cyfry ukryte pod literami w działaniu mnożenia pisemnego, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia pisemnego, • rozwiązuje nietypowe zadania z zastosowaniem cech podzielności i wielokrotności liczb, • rozkłada na czynniki pierwsze liczby kilkucyfrowe, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem cech podzielności, dzielenia pisemnego oraz porównywania ilorazowego, • rozwiązuje nietypowe zadania dotyczące prostej, półprostej i odcinka na płaszczyźnie, • wskazuje różne rodzaje kątów na bardziej złożonych rysunkach, • oblicza miary kątów przedstawionych na rysunku (trudne przykłady), • oblicza miary kątów między wskazówkami zegara o określonej godzinie (pełne kwadranse), • rozwiązuje nietypowe zadania dotyczące rodzajów i własności trójkątów, • rysuje romb przy użyciu linijki i cyrkla, • rysuje równoległobok przy danych przekątnych i kącie między nimi, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem własności trapezów, 82 • rozwiązuje zadania z zastosowaniem własności czworokątów, • porównuje ułamki, wykorzystując relacje między ułamkami o takich samych licznikach lub o takich samych mianownikach, • rozwiązuje nietypowe zadnia tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków zwykłych, • rozwiązuje nietypowe zadania z zastosowaniem mnożenia ułamków zwykłych, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem dzielenia ułamków zwykłych, • rozwiązuje nietypowe zadania z zastosowaniem działań na ułamkach zwykłych, • porównuje ułamki zwykłe o mianowniku równym 8 z ułamkami dziesiętnymi, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem porównywania ułamków dziesiętnych, • odczytuje brakujące liczby z osi liczbowej, gdy podane liczby różnią się liczbą miejsc po przecinku, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe związane z dodawaniem i odejmowaniem ułamków dziesiętnych, • rozwiązuje nietypowe zadania z zastosowaniem mnożenia ułamków dziesiętnych, • rozwiązuje nietypowe zadania z zastosowaniem dzielenia ułamków dziesiętnych, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe z zastosowaniem przeliczania jednostek, • rozwiązuje zadania wymagające działań na ułamkach zwykłych i dziesiętnych, • rozwiązuje zadania z wykorzystaniem rozkładu jazdy, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe dotyczące czasu i kalendarza, • rozwiązuje zadania, w których szacuje i oblicza łączny koszt zakupu przy danych cenach jednostkowych oraz wielkość reszty, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem obliczania średniej liczb wyrażonych różnymi jednostkami, • oblicza sumę liczb na podstawie podanej średniej, • oblicza jedną z wartości przy danej średniej i pozostałych wartościach, • rozwiązuje zadania, wykorzystując dane przedstawione na diagramie słupkowym, • rozwiązuje zadania praktyczne związane z obliczaniem pól prostokątów, • oblicza pola figur złożonych z prostokątów, równoległoboków i trójkątów, umieszczonych na kratownicy, odczytując potrzebne wymiary, • rozwiązuje zadania praktyczne związane z polem trójkąta, • oblicza wysokości trójkąta prostokątnego przy danych trzech bokach, • oblicza wysokość trapezu przy danych podstawach i polu, • oblicza drugą podstawę trapezu przy danej wysokości, podstawie i polu, • rozwiązuje zadania tekstowe z wykorzystaniem różnych jednostek pola, 83 • porównuje powierzchnie wyrażone w różnych jednostkach, • zamienia jednostki pola, • oblicza średnią arytmetyczną liczb całkowitych, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem porównywania różnicowego i dodawania liczb całkowitych, • rozwiązuje zadania dotyczące odczytywania z osi liczbowej liczb różniących się od podanych o daną wielkość, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem działań na liczbach całkowitych, • rozwiązuje nietypowe zadania dotyczące graniastosłupów i ostrosłupów, • rozwiązuje nietypowe zadania z zastosowaniem objętości, • oblicza wysokość prostopadłościanu przy danej objętości i krawędziach podstawy, • rozwiązuje nietypowe zadania z wykorzystaniem siatki sześcianu, • rozwiązuje nietypowe zadania dotyczące siatek graniastosłupów. e) Wymagania wykraczające (na ocenę celującą)– stosowanie znanych wiadomości i umiejętności (wymagania konieczne, podstawowe, rozszerzające, dopełniające) w sytuacjach trudnych, nietypowych, złożonych, udział w konkursach przedmiotowych oraz zajmowanie punktowanych miejsc w tych konkursach. Wymagania edukacyjne z matematyki w klasie 6 szkoły podstawowej 1. W zakresie sprawności rachunkowej uczeń: • wykonuje działania pamięciowe na liczbach naturalnych, całkowitych i ułamkach, • zna i stosuje algorytmy działań pisemnych oraz potrafi wykorzystać te umiejętności w sytuacjach praktycznych, • wykonuje dzielenie z resztą liczb naturalnych, • wykonuje zamianę ułamków zwykłych na dziesiętne nieskończone okresowe, dzieląc licznik przez mianownik ułamka zwykłego, • stosuje wygodne dla niego sposoby ułatwiające obliczenia, w tym przemienność i łączność dodawania i mnożenia, • rozpoznaje liczby naturalne podzielne przez 2, 3, 5, 9, 10, 100, • rozpoznaje liczbę złożoną na podstawie tabliczki mnożenia w zakresie 100 oraz gdy na istnienie dzielnika wskazuje znana cecha podzielności, • oblicza kwadraty i sześciany liczb naturalnych, liczb całkowitych, prostych ułamków zwykłych i dziesiętnych oraz liczb mieszanych, 84 • dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki zwykłe o mianownikach jedno- lub dwucyfrowych, a także liczby mieszane, • dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli ułamki dziesiętne w pamięci (w prostych przykładach), pisemnie i za pomocą kalkulatora (w trudniejszych przykładach), • stosuje reguły dotyczące kolejności wykonywania działań, • szacuje wyniki działań, • zaokrągla ułamki dziesiętne, • posługuje się kalkulatorem, • interpretuje liczby wymierne dodatnie i ujemne na osi liczbowej, • porównuje liczby wymierne dodatnie i ujemne, • oblicza ułamek danej liczby wymiernej dodatniej, • wykonuje obliczenia związane z czasem oraz jednostkami masy i pieniędzy, • dokonuje właściwego wyboru modelu matematycznego w celu rozwiązania zadania tekstowego. 2. W zakresie wykorzystania i tworzenia informacji uczeń: • interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, liczbowe, graficzne, w tabelach, na diagramach i wykresach, • rozumie i interpretuje odpowiednie pojęcia matematyczne, • zna podstawową terminologię, • formułuje odpowiedzi i poprawnie zapisuje wyniki. 3. W zakresie modelowania matematycznego uczeń: • dobiera odpowiedni model matematyczny do nieskomplikowanej sytuacji, • korzysta z prostych wzorów, w których występują oznaczenia literowe, zamienia wzór na formę słowną, • oblicza pola trójkątów i czworokątów przedstawionych na rysunkach oraz w sytuacjach praktycznych, • zamienia i poprawnie stosuje jednostki pola, włącznie z arami i hektarami, • zamienia i poprawnie stosuje jednostki pojemności i objętości, włącznie z litrem i mililitrem, • oblicza objętość i pole powierzchni graniastosłupa przy danych długościach krawędzi, • przetwarza tekst zadania na działania arytmetyczne. 4. W zakresie kształcenia wyobraźni geometrycznej uczeń: • sprawnie posługuje się przyrządami matematycznymi w celu sporządzania rysunków, 85 • rozpoznaje i nazywa podstawowe figury geometryczne, w tym wielokąty, • rozpoznaje odcinki, proste prostopadłe i równoległe, również w figurach płaskich i przestrzennych, • rozpoznaje, mierzy i rysuje kąty o podanej mierze, • rozpoznaje kąty wierzchołkowe i kąty przyległe oraz korzysta z ich własności, • rozpoznaje kąty odpowiadające i kąty naprzemianległe oraz korzysta z ich własności, • rozpoznaje i nazywa wszystkie rodzaje trójkątów, • stosuje twierdzenie o sumie kątów trójkąta, • rozpoznaje i nazywa czworokąty oraz zna ich najważniejsze własności, • wskazuje wśród graniastosłupów prostopadłościany i sześciany, uzasadnia swój wybór, • rozpoznaje i rysuje siatki graniastosłupów prostych, • rozpoznaje i rysuje siatki ostrosłupów. 5. W zakresie rozumowania i tworzenia strategii uczeń: • czyta ze zrozumieniem prosty tekst zawierający informacje liczbowe, • odczytuje dane przedstawione w różny sposób (tabele, rysunki, mapy, diagramy), • dostrzega zależności matematyczne w otaczającym świecie, • ustala kolejność czynności (w tym obliczeń) prowadzących do rozwiązania problemu, • dostrzega zależności między podanymi informacjami, • dzieli rozwiązanie zadania na etapy, stosując własne poprawne oraz wygodne dla niego strategie rozwiązania, • do rozwiązania zadań osadzonych w kontekście praktycznym stosuje zdobytą wiedzę z zakresu arytmetyki i geometrii, nabyte umiejętności rachunkowe oraz własne poprawne metody, • weryfikuje wynik zadania tekstowego, oceniając sensowność rozwiązania. 6. W zakresie praktycznego zastosowania matematyki uczeń: • dokonuje właściwego wyboru metod rozwiązywania problemów, • interpretuje 100% danej wielkości jako całość, 50% – jako połowę, 25% – jako jedną czwartą, 10% – jako jedną dziesiątą, 1% – jako setną część danej wielkości, • w przykładach osadzonych w kontekście praktycznym oblicza procent danej wielkości, • wykonuje obliczenia zegarowe na godzinach, minutach i sekundach, • zapisuje minuty jako dziesiętne części godziny, • wykonuje proste obliczenia kalendarzowe dotyczące dni, tygodni, miesięcy, lat, • zamienia i poprawnie stosuje jednostki: monetarne, długości, masy, pola, objętości i pojemności, • oblicza zależności między prędkością, drogą i czasem w ruchu jednostajnym, stosuje różne 86 jednostki prędkości, • w przykładach osadzonych w kontekście praktycznym oblicza: koszty zakupów, remontu mieszkania, czasu i kosztów podróży, liczbę kalorii artykułów spożywczych, • przedstawia dane na diagramach kołowych, słupkowych i w tabelach oraz je odczytuje, • wykonuje obliczenia na podstawie planów i map oraz tabel. Wymagania z matematyki na poszczególne oceny w klasie 6 a) Wymagania konieczne (na ocenę dopuszczającą) obejmują wiadomości i umiejętności umożliwiające uczniowi dalszą naukę, bez których uczeń nie jest w stanie zrozumieć kolejnych zagadnień omawianych podczas lekcji i wykonywać prostych zadań nawiązujących do sytuacji z życia codziennego. Uczeń: • odczytuje i zapisuje słownie liczby zapisane cyframi i odwrotnie, • odczytuje współrzędne punktów zaznaczonych na osi liczbowej, • dodaje i odejmuje liczby naturalne w zakresie do 200, • mnoży i dzieli liczby naturalne w zakresie do 100, • zapisuje liczby za pomocą cyfr rzymskich (w zakresie do 39), • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia liczb naturalnych, • oblicza drugie i trzecie potęgi liczb naturalnych jedno- i dwucyfrowych, • zna i stosuje właściwą kolejność działań w wyrażeniach dwudziałaniowych, • dodaje i odejmuje pisemnie liczby trzy- i czterocyfrowe, • sprawdza wynik odejmowania przez dodawanie, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania pisemnego, • mnoży pisemnie liczby dwu- i trzycyfrowe, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia pisemnego, • wykonuje dzielenie z resztą (proste przykłady), • zna i stosuje cechy podzielności przez 2, 5 i 10, • dzieli pisemnie liczby wielocyfrowe przez liczby jednocyfrowe, • zna, rysuje i oznacza prostą, półprostą i odcinek, • rozróżnia wzajemne położenie dwóch prostych i odcinków na płaszczyźnie, • wskazuje, w prostych przykładach, odcinki prostopadłe i równoległe w figurach płaskich, • rozwiązuje elementarne zadania dotyczące prostych, półprostych, odcinków i punktów, 87 • rysuje koła i okręgi, • wskazuje i nazywa elementy koła i okręgu: środek, promień, średnicę, cięciwę, łuk, • rozpoznaje, wskazuje, rysuje i mierzy kąty ostre, proste i rozwarte, • posługuje się kątomierzem do mierzenia kątów wypukłych, • podaje przykłady figur płaskich, • wskazuje i nazywa elementy wielokątów: boki, wierzchołki, przekątne, kąty wewnętrzne, • rozpoznaje trójkąt ostrokątny, prostokątny i rozwartokątny, • zna twierdzenie o sumie kątów w trójkącie, • rozpoznaje trójkąt równoboczny, równoramienny i różnoboczny, • oblicza długości boków trójkąta równobocznego przy danym obwodzie, • rozpoznaje odcinki, które są wysokościami w trójkącie, • wskazuje wierzchołek, z którego poprowadzona jest wysokość, i bok, do którego jest ona prostopadła, • rysuje za pomocą ekierki wysokości w trójkącie ostrokątnym, • wskazuje boki prostopadłe, boki równoległe i przekątne w prostokątach i równoległobokach, • oblicza obwody czworokątów, • rozpoznaje i rysuje wysokości równoległoboku, trapezu, • wskazuje trapezy wśród innych figur, • rysuje trapezy przy danych długościach podstaw, • wybiera spośród podanych figur te, które mają oś symetrii, • zapisuje ułamek w postaci dzielenia, • zamienia liczby mieszane na ułamki niewłaściwe i ułamki niewłaściwe na liczby mieszane, • porównuje ułamki o tym samym mianowniku, • rozszerza ułamki do wskazanego mianownika, • skraca ułamki w prostych wypadkach, • dodaje i odejmuje ułamki lub liczby mieszane o jednakowych mianownikach, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków o jednakowych mianownikach, • w prostych przykładach dodaje i odejmuje ułamki ze sprowadzeniem ich do wspólnego mianownika, • mnoży ułamek lub liczbę mieszaną przez liczbę naturalną z wykorzystaniem skracania, • mnoży ułamki z wykorzystaniem skracania, • znajduje odwrotności ułamków, liczb naturalnych i liczb mieszanych, • dzieli ułamki z wykorzystaniem skracania, • zapisuje ułamek dziesiętny w postaci ułamka zwykłego, 88 • zamienia ułamek zwykły na dziesiętny przez rozszerzanie ułamka, • odczytuje i zapisuje słownie ułamki dziesiętne, • w prostych wypadkach zapisuje cyframi ułamki dziesiętne zapisane słownie, • dodaje i odejmuje ułamki dziesiętne sposobem pisemnym, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe dotyczące dodawania i odejmowania ułamków dziesiętnych, • mnoży i dzieli w pamięci ułamki dziesiętne przez 10, 100, 1000, • mnoży pisemnie ułamki dziesiętne, • dzieli pisemnie ułamki dziesiętne przez jednocyfrową liczbę naturalną, • potrafi posługiwać się kalkulatorem (bez wykorzystywania funkcji pamięci), • zamienia jednostki czasu (godziny na minuty, minuty na sekundy, kwadranse na minuty, godziny na kwadranse), • zna podstawowe jednostki masy, monetarne (polskie) i długości, • zamienia mniejsze jednostki na większe, • oblicza średnią arytmetyczną kilku liczb naturalnych, • odczytuje dane z tabeli, • zamienia procenty na ułamki, • określa, czy zamalowano 25%, 50%, 75%, 100% figury, • oblicza pozostałą część jako procent całości, • odczytuje dane z diagramów w prostych wypadkach, • oblicza pole prostokąta jako iloczyn długości boków, • zna i stosuje wzór na obliczanie pola równoległoboku, • oblicza pole trójkąta przy danym boku i odpowiadającej mu wysokości, • odczytuje liczby całkowite z osi liczbowej, • zaznacza na osi liczbowej podane liczby całkowite, • rozróżnia i wskazuje elementy brył: krawędzie, wierzchołki, ściany boczne, podstawy, • rozróżnia graniastosłupy i ostrosłupy w otoczeniu oraz na rysunkach, • zna podstawowe jednostki objętości, • oblicza objętości brył zbudowanych z sześcianów jednostkowych, • oblicza objętość prostopadłościanu złożonego z sześcianów jednostkowych. b) Wymagania podstawowe (na ocenę dostateczną) obejmują wiadomości stosunkowo łatwe do opanowania, przydatne w życiu codziennym, bez których nie jest możliwe kontynuowanie dalszej nauki. Uczeń (oprócz spełnienia wymagań koniecznych): • zaznacza na osi liczbowej punkty spełniające określone warunki, 89 • zna i rozumie istotę zapisu dziesiętnego i pozycyjnego, • potrafi stosować skróty w zapisie liczb naturalnych (np. 3 tys.; 1,54 mln), • odczytuje liczby zapisane cyframi rzymskimi, • zapisuje wiek na podstawie podanego roku, • zna i stosuje w obliczeniach przemienność i łączność dodawania oraz mnożenia, • stosuje rozdzielność mnożenia względem dodawania i odejmowania przy mnożeniu liczb dwucyfrowych przez liczby jednocyfrowe, • mnoży liczby zakończone zerami, pomijając zera przy mnożeniu i dopisując je w wyniku, • dzieli liczby zakończone zerami, pomijając taką samą liczbę zer na końcu w dzielnej i dzielniku, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia liczb naturalnych, • zapisuje potęgi w postaci iloczynu, • zapisuje iloczyn tych samych czynników w postaci potęgi, • oblicza potęgi liczb, także z wykorzystaniem kalkulatora, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem potęgowania, • oblicza wartość trzydziałaniowego wyrażenia arytmetycznego, zawierającego również nawiasy, • dopasowuje zapis rozwiązania do treści zadania tekstowego, • szacuje wynik pojedynczego działania dodawania lub odejmowania przez stosowanie zaokrągleń liczb, • stosuje szacowanie w sytuacjach praktycznych, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania pisemnego, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia pisemnego, • zna i stosuje cechy podzielności przez 3 i 9, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dzielenia z resztą i interpretuje wynik działania stosownie do treści zadania, • wskazuje w zbiorze liczb liczby złożone na podstawie cech podzielności przez 2, 3, 5, 10, • zapisuje liczbę dwucyfrową w postaci iloczynu czynników pierwszych, • znajduje brakujący czynnik w iloczynie oraz dzielnik lub dzielną w ilorazie, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dzielenia pisemnego, • rozwiązuje typowe zadania dotyczące punktów, odcinków, półprostych i prostych, • wskazuje odcinki przystające, • znajduje odległość między dwoma punktami, 90 • rozumie definicję koła i okręgu, • stosuje znane własności koła i okręgu do rozwiązywania prostych zadań geometrycznych, • rozpoznaje, wskazuje i rysuje kąty pełne, półpełne, wklęsłe i wypukłe, • rozpoznaje kąty wierzchołkowe, przyległe i dopełniające do 360˚, • rozwiązuje typowe zadania z zastosowaniem różnych rodzajów kątów, • szacuje miary kątów przedstawionych na rysunku, • rysuje kąty o danej mierze, mniejszej niż 180˚, • rozwiązuje elementarne zadania rysunkowe dotyczące obliczania miar kątów, • oblicza wymiary figur geometrycznych i obiektów w skali, • stosuje nierówność trójkąta, • rozwiązuje typowe zadania dotyczące obliczania miar kątów w trójkącie, stosując twierdzenie o sumie ich miar, • oblicza obwód trójkąta, mając dane zależności między jego bokami, • wskazuje różne rodzaje trójkątów jako części innych wielokątów, • rysuje różne rodzaje trójkątów, • rysuje za pomocą ekierki wysokości w trójkącie ostrokątnym i prostokątnym, • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem wysokości trójkąta, • rysuje kwadrat o danym obwodzie oraz prostokąt o danym obwodzie i danym jednym boku, • oblicza miary kątów w równoległoboku, • oblicza długość boku rombu przy danym obwodzie, • rysuje równoległobok przy danym boku i danej wysokości prostopadłej do tego boku, • rozpoznaje rodzaje trapezów, • rysuje trapezy przy danych długościach podstawi wysokości, • oblicza długości brakujących odcinków w trapezie, • wskazuje poznane czworokąty jako części innych figur, • wykorzystuje twierdzenie o sumie miar kątów w czworokącie do obliczania brakujących miar kątów w czworokącie, • zapisuje w postaci ułamków rozwiązania elementarnych zadań tekstowych, • doprowadza ułamki właściwe do postaci nieskracalnej, a ułamki niewłaściwe i liczby mieszane do najprostszej postaci, • porównuje ułamki o takich samych licznikach, • rozszerza ułamki do wskazanego licznika, • znajduje licznik lub mianownik ułamka równego danemu po skróceniu lub rozszerzeniu, • sprowadza ułamki do wspólnego mianownika, 91 • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków o jednakowych mianownikach, • dodaje i odejmuje ułamki lub liczby mieszane o różnych mianownikach, • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków o różnych mianownikach, • oblicza ułamek liczby naturalnej, • mnoży liczby mieszane, stosując skracanie, • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem mnożenia ułamków i liczb mieszanych, • dzieli liczby mieszane, stosując skracanie, • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem dzielenia ułamków, • oblicza wartości dwudziałaniowych wyrażeń na ułamkach zwykłych, stosując ułatwienia – przemienność i skracanie, • zapisuje cyframi ułamki dziesiętne zapisane słownie, • zaznacza ułamki dziesiętne na osi liczbowej, • porównuje ułamki dziesiętne, • zamienia ułamki zwykłe na ułamki dziesiętne skończone, • dodaje i odejmuje ułamki dziesiętne w pamięci, • znajduje dopełnienie ułamka dziesiętnego do pełnych całości, • oblicza składnik sumy w dodawaniu oraz odjemną lub odjemnik w odejmowaniu ułamków dziesiętnych, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z dodawaniem i odejmowaniem ułamków dziesiętnych, • odczytuje z osi liczbowej brakujące ułamki dziesiętne, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia ułamków dziesiętnych, • dzieli w pamięci ułamki dziesiętne przez liczbę naturalną, • dzieli pisemnie ułamki dziesiętne przez liczbę naturalną, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem dzielenia ułamków dziesiętnych i porównywania ilorazowego, • zamienia jednostki zapisane za pomocą ułamka dziesiętnego na jednostki mieszane lub mniejsze jednostki, • wykonuje działania na ułamkach dziesiętnych, posługując się kalkulatorem, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem jednostek, np.: koszt zakupu przy danej cenie za kilogram lub metr, • przelicza jednostki masy, długości i czasu, • oblicza upływ czasu między wskazaniami zegara z przekroczeniem godziny, 92 • rozwiązuje elementarne zadania dotyczące czasu z wykorzystaniem informacji podanych w tabelach, na diagramach i w kalendarzu, • rozwiązuje elementarne zadania z wykorzystaniem informacji podanych w tabelach, na rysunkach, diagramach, mapach i planach, • oblicza rzeczywistą odległość na podstawie mapy ze skalą mianowaną, • oblicza średnią arytmetyczną kilku liczb naturalnych, • rozwiązuje zadania tekstowe polegające na obliczeniu średniej arytmetycznej, • określa, jaki procent figury zamalowano, • oblicza 1%, 10%, 25%, 50%, 75% i 100% liczby naturalnej, • zamienia procent na ułamek w prostych wypadkach, • oblicza procent liczby z wykorzystaniem kalkulatora, • redukuje jednomiany podobne znajdujące się po jednej stronie równania, • oblicza wartości liczbowe prostych wyrażeń algebraicznych, • sprawdza, czy dana liczba jest pierwiastkiem równania, • rozwiązuje równania typu, • na płaszczyźnie z wprowadzonym kartezjańskim układem współrzędnych odczytuje i zaznacza punkty o danych współrzędnych całkowitych, • oblicza pola figur znajdujących się na kratownicy, • wykorzystuje pole prostokąta do obliczania pól innych figur, • mierzy przedmioty w kształcie prostokąta i oblicza ich pole, • oblicza pole i obwód prostokąta przy danym jednym boku i zależności (ilorazowej lub różnicowej) drugiego boku, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem pola prostokąta, • oblicza pole równoległoboku i rombu narysowanych na papierze w kratkę z możliwością odczytania potrzebnych wymiarów, • oblicza pole i obwód równoległoboku na podstawie danych długości boków i wysokości, • zna i stosuje wzór na obliczanie pola rombu z wykorzystaniem długości przekątnych, • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem pól równoległoboku i rombu, • zna i stosuje wzór na obliczanie pola trójkąta, • oblicza pole trójkąta umieszczonego na kratownicy z możliwością odczytania potrzebnych długości, • oblicza pole trójkąta prostokątnego o danych przyprostokątnych, • zna i stosuje wzór na obliczanie pola trapezu, • oblicza pole trapezu umieszczonego na kratownicy z możliwością odczytania potrzebnych długości, 93 • wyznacza liczby przeciwne do danych, • porównuje liczby całkowite, • rozwiązuje zadania na podstawie danych przedstawionych w tabeli, na mapie pogody, • dodaje liczby całkowite jedno- i dwucyfrowe, • określa znak sumy dwóch liczb całkowitych wielocyfrowych, • oblicza za pomocą osi liczbowej różnicę między liczbami całkowitymi, • oblicza różnicę między wartościami temperatury wyrażonej za pomocą liczb całkowitych, • wykonuje proste działania dodawania, odejmowania, mnożenia i dzielenia liczb całkowitych, • rysuje rzuty graniastosłupów i ostrosłupów, • dobiera jednostkę do pomiaru objętości danego przedmiotu, • oblicza objętość prostopadłościanu i sześcianu jako iloczyn długości krawędzi, • rozumie pojęcie siatki prostopadłościanu, • rysuje siatkę sześcianu o podanej długości krawędzi. c) Wymagania rozszerzające (na ocenę dobrą) obejmują wiadomości i umiejętności o średnim stopniu trudności, które są przydatne na kolejnych poziomach kształcenia. Uczeń (oprócz spełniania wymagań koniecznych i podstawowych): • stosuje rozdzielność mnożenia i dzielenia względem dodawania i odejmowania przy mnożeniu i dzieleniu liczb wielocyfrowych przez jednocyfrowe, • zapisuje liczbę postaci podaną z 10n bez użycia potęgowania, • wyznacza liczbę naturalną, znając jej kwadrat, np. 25, 49, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem potęgowania, • zapisuje wyrażenia arytmetyczne do prostych treści zadaniowych, • dopisuje treść zadania do prostego wyrażenia arytmetycznego, • zapisuje rozwiązanie zadania tekstowego w postaci jednego wyrażenia kilkudziałaniowego, • dodaje i odejmuje pisemnie liczby wielocyfrowe, • zna pojęcie wielokrotności liczb, • zna pojęcia liczby pierwszej i liczby złożonej, • zapisuje liczbę w postaci iloczynu czynników pierwszych, • dzieli pisemnie liczby wielocyfrowe przez liczby dwucyfrowe, • znajduje i mierzy odległość punktu od prostej i odległość między prostymi równoległymi, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe z wykorzystaniem własności koła i okręgu, • rozwiązuje zadania związane z mierzeniem kątów, • wskazuje kąty równe, które powstaną, gdy dwie proste równoległe przetniemy trzecią prostą, 94 • rozwiązuje typowe zadania dotyczące obliczania miar kątów, • rozumie pojęcie kątów przystających, • oblicza miary kątów w trójkącie na podstawie podanych zależności między kątami, • wskazuje osie symetrii trójkąta, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem własności trójkątów, • zna własności równoległoboku, rombu, trapezu, deltoidu i potrafi narysować ich wszystkie wysokości, • rozwiązuje zadania związane z rysowaniem, mierzeniem i obliczaniem długości odpowiednich odcinków w równoległobokach, • rysuje trapez o danych długościach boków i danych kątach, • potrafi klasyfikować czworokąty, • podaje przykłady wielokątów foremnych i określa ich własności, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem obliczania ułamka liczby, • wskazuje w zbiorze ułamków ułamki nieskracalne przy wykorzystaniu cech podzielności, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków zwykłych o jednakowych mianownikach, • porównuje ułamki o różnych mianownikach, • oblicza składnik w sumie lub odjemnik w różnicy ułamków o różnych mianownikach, • rozwiązuje typowe zadania z zastosowaniem dodawania i odejmowania ułamków zwykłych o różnych mianownikach oraz porównywania różnicowego, • oblicza ułamek liczby mieszanej i ułamek ułamka, • oblicza brakujący czynnik w iloczynie, • mnoży liczby mieszane i doprowadza wynik do najprostszej postaci, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem odwrotności liczb, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem dzielenia liczb mieszanych, • oblicza wartości wyrażeń zawierających trzy i więcej działań na ułamkach zwykłych i liczbach mieszanych, • porównuje ułamki dziesiętne ze zwykłymi o mianownikach 2, 4 lub 5, • zamienia ułamki zwykłe na ułamki dziesiętne nieskończone okresowe, • oblicza wartości dwudziałaniowych wyrażeń zawierających dodawanie i odejmowanie ułamków dziesiętnych, • zapisuje i odczytuje duże liczby za pomocą skrótów, np. 2,5 tys., • zaokrągla ułamki dziesiętne z określoną dokładnością, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem działań na ułamkach dziesiętnych, • oblicza dzielną lub dzielnik przy danym ilorazie, 95 • potrafi posługiwać się kalkulatorem, wykorzystując funkcję pamięci, • wyraża w jednej jednostce sumę wielkości podanych w różnych jednostkach, • porównuje wielkości podane w różnych jednostkach, • zamienia jednostki długości i masy z wykorzystaniem liczb dziesiętnych, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe dotyczące czasu z wykorzystaniem informacji podanych w tabelach i kalendarzu, • rozwiązuje zadania z wykorzystaniem danych zapisanych w różnych źródłach, • oblicza, ile towaru można kupić za określoną kwotę przy podanej cenie jednostkowej, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem porównywania różnicowego i ilorazowego na podstawie danych z tabel, • wykonuje obliczenia na podstawie planów i map, • oblicza rzeczywiste wymiary obiektów, znając ich wymiary w podanej skali, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem średniej arytmetycznej, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z zastosowaniem porównywania wielkości procentowych, • rozumie pojęcie procentu jako ułamka całości, • oblicza w prostych wypadkach, jakim procentem całości jest dana wielkość, • zamienia procent na ułamek dziesiętny, a następnie ułamek dziesiętny na ułamek zwykły nieskracalny, • zapisuje ułamek dziesiętny i ułamek zwykły o mianowniku 100 w postaci procentu, • wykonuje obliczenia dotyczące porównywania ilorazowego i różnicowego, z wykorzystaniem danych z diagramów, • przedstawia dane na diagramach, • rozwiązuje równania, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem zależności między prędkością, drogą i czasem w ruchu jednostajnym, • na płaszczyźnie z narysowanym kartezjańskim układem współrzędnych zaznacza punkty, których współrzędne spełniają określone warunki, • rozwiązuje typowe zadania tekstowe z zastosowaniem pola prostokąta, • podaje możliwe wymiary prostokąta o danym polu, • oblicza wysokość równoległoboku przy danym polu i długości boku, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem pól i obwodów równoległoboku, rombu oraz deltoidu, • rozwiązuje zadania z praktycznym wykorzystaniem pola trójkąta, • oblicza pola figur umieszczonych na kratownicy, które dadzą się podzielić na prostokąty, równoległoboki i trójkąty, 96 • oblicza pole trapezu przy podanej zależności między jego bokami a wysokością, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem pola trapezu, • oblicza pole wielokąta umieszczonego na kratownicy, który da się podzielić na trapezy o łatwych do obliczenia polach, • wyraża pole powierzchni figury o wymiarach danych w różnych jednostkach, • rozwiązuje elementarne zadania tekstowe z wykorzystaniem jednostek pola, • porządkuje liczby w zbiorze liczb całkowitych, • oblicza temperaturę po spadku o podaną liczbę stopni, • oblicza wartość bezwzględną liczby, • rozwiązuje elementarne zadania z zastosowaniem dodawania i odejmowania liczb całkowitych, • wskazuje liczbę całkowitą różniącą się od danej liczby o podaną liczbę naturalną, • mnoży i dzieli liczby całkowite, • oblicza wartości wyrażeń złożonych z dwóch lub trzech działań na liczbach całkowitych, • podaje przykłady brył o danej liczbie wierzchołków, • podaje przykłady brył, których ściany spełniają dany warunek, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem objętości prostopadłościanu i sześcianu, • rysuje siatkę prostopadłościanu o danych długościach krawędzi, • dobiera siatkę do modelu prostopadłościanu, • ocenia, czy rysunek przedstawia siatkę prostopadłościanu, • oblicza objętość prostopadłościanu, korzystając z jego siatki, • nazywa graniastosłupy na podstawie siatek, • rysuje siatkę graniastosłupa przy podanym kształcie podstawy i podanych długościach krawędzi, • dobiera siatkę do modelu graniastosłupa. d) Wymagania dopełniające (na ocenę bardzo dobrą) obejmują wiadomości i umiejętności złożone o wyższym stopniu trudności, wykorzystywane do rozwiązywania zadań problemowych. Uczeń (oprócz spełniania wymagań koniecznych, podstawowych i rozszerzających): • rozwiązuje zadania z zastosowaniem potęgowania, • oblicza wartości wielodziałaniowych wyrażeń arytmetycznych (także z potęgowaniem), stosuje odpowiednią kolejność działań, • zapisuje rozwiązanie zadania tekstowego z zastosowaniem porównania różnicowego i ilorazowego w postaci jednego kilkudziałaniowego wyrażenia, • uzupełnia nawiasami wyrażenie arytmetyczne tak, aby dawało podany wynik, 97 • szacuje wynik wyrażenia zawierającego więcej niż jedno działanie, • rozszyfrowuje cyfry ukryte pod literami w liczbach, w działaniu dodawania pisemnego, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe z zastosowaniem dodawania i odejmowania pisemnego, • rozszyfrowuje cyfry ukryte pod literami w działaniu mnożenia pisemnego, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe z zastosowaniem mnożenia pisemnego, • rozwiązuje nietypowe zadania z zastosowaniem cech podzielności i wielokrotności liczb, • rozkłada na czynniki pierwsze liczby wielocyfrowe, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem cech podzielności, dzielenia pisemnego oraz porównywania ilorazowego, • rozwiązuje nietypowe zadania dotyczące prostej, półprostej i odcinka na płaszczyźnie, • wskazuje różne rodzaje kątów na bardziej złożonych rysunkach, • oblicza miary kątów przedstawionych na rysunku (trudne przykłady), • oblicza miary kątów między wskazówkami zegara o określonej godzinie, • rozwiązuje nietypowe zadania dotyczące rodzajów i własności trójkątów, • rysuje romb za pomocą cyrkla i linijki, • rysuje równoległobok przy danych przekątnych i zawartym między nimi kącie, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem własności czworokątów, • porównuje ułamki, wykorzystując relacje między ułamkami o tych samych licznikach lub o takich samych mianownikach, • rozwiązuje nietypowe zadania z zastosowaniem działań na ułamkach zwykłych, • porównuje ułamki zwykłe z ułamkami dziesiętnymi, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem porównywania ułamków dziesiętnych, • odczytuje brakujące liczby na osi liczbowej, gdy podane liczby różnią się liczbą miejsc po przecinku, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe związane z dodawaniem, odejmowaniem, mnożeniem i dzieleniem liczb dziesiętnych, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe z zastosowaniem przeliczania jednostek, • rozwiązuje zadania wymagające działań na ułamkach zwykłych i dziesiętnych, • rozwiązuje praktyczne zadania wymagające obliczenia pola i obwodu wielokąta, • rozwiązuje praktyczne zadania wymagające wyznaczenia objętości brył, • rozwiązuje zadania z wykorzystaniem rozkładu jazdy, • rozwiązuje nietypowe zadania tekstowe dotyczące czasu i kalendarza, • rozwiązuje zadania, w których szacuje i oblicza łączny koszt zakupu przy danych cenach jednostkowych oraz wielkości reszty, 98 • wykorzystuje funkcję pamięci w kalkulatorze do szybkiego obliczania wartości wyrażeń, • potrafi wymyślić strategię rachunkową w oparciu o prawa działań, • wyznacza rzeczywistą odległość między obiektami występującymi na planie i na mapie, posługując się skalą mianowaną i liczbową, • oblicza średnią arytmetyczną liczb całkowitych, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem obliczania średniej liczb wyrażonych różnymi jednostkami, • oblicza sumę liczb na podstawie podanej średniej, • oblicza jedną z wartości przy danej średniej i pozostałych wartościach, • rozwiązuje zadania na podstawie danych przedstawionych na diagramie słupkowym i kołowym, • wyraża prędkość za pomocą różnych jednostek, • podaje liczby spełniające daną równość, • rozwiązuje proste równania pierwszego stopnia z jedną niewiadomą, • rozwiązuje zadania praktyczne związane z obliczaniem pól prostokątów, • oblicza pola figur złożonych z prostokątów, równoległoboków i trójkątów umieszczonych na kratownicy, odczytuje potrzebne wymiary, • rozwiązuje zadania praktyczne związane z polem trójkąta, • oblicza wysokości trójkąta prostokątnego przy danych trzech bokach, • oblicza wysokość trapezu przy danych podstawach i polu, • oblicza drugą podstawę trapezu, gdy dane są: wysokość, podstawa i pole, • rozwiązuje zadania tekstowe z wykorzystaniem różnych jednostek pola, • porównuje powierzchnie wyrażone w różnych jednostkach, • zamienia jednostki pola, • rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem porównywania różnicowego i dodawania liczb całkowitych, • rozwiązuje zadania polegające na odczytywaniu z osi liczbowej liczb różniących się od podanych o daną wielkość, • oblicza potęgi liczb całkowitych o wykładniku naturalnym, • rozwiązuje zadania z zastosowaniem działań na liczbach całkowitych • rysuje siatki graniastosłupów i ostrosłupów, również z zastosowaniem skali, • rozwiązuje nietypowe zadania dotyczące graniastosłupów i ostrosłupów, • porównuje własności graniastosłupa z własnościami ostrosłupa, • zamienia jednostki objętości, • rozwiązuje nietypowe zadania z zastosowaniem objętości, 99 • oblicza wysokość prostopadłościanu przy danej objętości i krawędziach podstawy, • rozwiązuje nietypowe zadania z wykorzystaniem siatki sześcianu, • rozwiązuje nietypowe zadania dotyczące siatek graniastosłupów. e) Wymagania wykraczające (na ocenę celującą) – stosowanie znanych wiadomości i umiejętności (wymagania konieczne, podstawowe, rozszerzające, dopełniające) w sytuacjach trudnych, nietypowych, złożonych, udział w konkursach przedmiotowych oraz zajmowanie punktowanych miejsc w tych konkursach. Wymagania na poszczególne oceny z zajęć komputerowych Stosowane formy oceniania: • • • • • • • • ćwiczenia przy komputerze wykonywane podczas lekcji, odpowiedzi na pytania, sprawdziany, kartkówki zadania domowe, aktywność na lekcji, zadania dodatkowe, udział w konkursach Ocenę celującą (6) otrzymuje uczeń który: - posiada wiedzę wykraczającą poza zakres materiału programowego, - umie samodzielnie zdobywać wiedzę z różnych mediów (np. Internet, czasopisma komputerowe, edukacyjne programy multimedialne) - wykazuje inicjatywę rozwiązywania konkretnych problemów w czasie lekcji i pracy pozalekcyjnej, - wykonuje z własnej inicjatywy dodatkowe prace, - osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych, - wykonuje prace na rzecz szkoły i pracowni (np. gazetki ścienne, prezentacje multimedialne). Ocenę bardzo dobrą (5) otrzymuje uczeń który: - opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania zajęć komputerowych w danej klasie, - sprawnie posługuje się komputerem i zdobytymi wiadomościami, - samodzielnie rozwiązuje problemy teoretyczne i praktyczne, - biegle i poprawnie posługuje się terminologią informatyczną, - biegle i bezpiecznie obsługuje komputer, - biegle pracuje w kilku aplikacjach jednocześnie. 100 Ocenę dobrą (4) otrzymuje uczeń który: - dobrze opanował umiejętności i wiedzę z zakresu materiału programowego, - posługuje się terminologią informatyczną, - poprawnie i bezpiecznie obsługuje komputer, - z pomocą nauczyciela rozwiązuje problemy wynikające w trakcie wykonywania zadań programowych, - pracuje w kilku aplikacjach jednocześnie. Ocenę dostateczną (3) otrzymuje uczeń który: - w sposób zadowalający opanował umiejętności i wiedzę z zakresu materiału programowego, - zna terminologię informatyczną, ale ma trudności z jej zastosowaniem, - poprawnie i bezpiecznie obsługuje komputer, - nie potrafi rozwiązać problemów wynikających w trakcie wykonywania zadań programowych, nawet z pomocą nauczyciela, - poprawnie pracuje tylko w jednej aplikacji jednocześnie. Ocenę dopuszczającą (2) otrzymuje uczeń który: - częściowo opanował umiejętności i wiedzę z zakresu materiału programowego, - częściowo zna terminologię informatyczną, ale nie potrafi jej zastosować, - bezpiecznie obsługuje komputer, - zadaną pracę wykonuje z pomocą nauczyciela, - ma problemy przy pracy w najprostszych aplikacjach, - poprawnie uruchamia komputer i zamyka system, - poprawnie uruchamia i zamyka proste aplikacje. Ocenę niedostateczną (1) otrzymuje uczeń który: - nie opanował umiejętności i wiedzy z zakresu materiału programowego, - nie zna terminologii informatycznej, - nie stosuje bezpiecznej obsługi komputera, - nie potrafi poprawnie uruchomić komputera i zamknąć systemu. Wymagania szczegółowe 1. Podstawowe zasady posługiwania się komputerem i programem komputerowym Osiągnięcia wychowawcze Uczeń: 1. przestrzega zasad bezpiecznej pracy przy komputerze, 2. jest odpowiedzialny za ogólny porządek na stanowisku komputerowym, 3. stosuje zasady zdrowej pracy przy komputerze, w tym planuje przerwy w pracy i rekreację na świeżym powietrzu, 4. przestrzega zasad korzystania z licencjonowanego oprogramowania, 5. potrafi uszanować pracę innych, m.in. nie usuwa plików i nie kopiuje ich bez zgody autora lub nauczyciela, 6. potrafi z zaangażowaniem argumentować zagrożenia wynikające z korzystania z niewłaściwych gier komputerowych, m.in. nie korzysta z gier zawierających 101 elementy przemocy i okrucieństwa oraz nie nakłania kolegów do korzystania z takich gier. Komputer i praca w sieci komputerowej 2 3 dba o porządek na stanowisku komputerowym wymienia podstawowe zasady zachowania się w pracowni komputerowej i przestrzega ich posługuje się myszą i klawiaturą; rozróżnia elementy zestawu komputerowego; określa typ komputera (komputerów) w pracowni komputerowej (np. IBM, Macintosh); z pomocą nauczyciela poprawnie loguje się do szkolnej sieci komputerowej i kończy pracę z komputerem 4 wymienia zasady zachowania się w pracowni komputerowej i przestrzega ich omawia ogólne przeznaczenie elementów zestawu komputerowego; podaje ich wymienia elementy przeznaczenie; zestawu potrafi samodzielnie komputerowego i poprawnie i nośniki pamięci zalogować się do masowej; szkolnej sieci komputerowej wie, na czym polega i wylogować się uruchomienie komputera i programu komputerowego 5 omawia zasady zachowania się w pracowni komputerowej i przestrzega ich 6 omawia szczegółowo zasady zachowania się w pracowni komputerowej i przestrzega ich omawia przeznaczenie omawia wewnętrzną elementów zestawu budowę komputera komputerowego; – rodzaje pamięci; wie, czym jest pamięć operacyjna; omawia nośniki pamięci masowej ze względu na ich wie, czym jest system pojemność operacyjny; i przeznaczenie; omawia procesy zna jednostki pamięci; zachodzące w omawia procesy komputerze podczas zachodzące podczas jego uruchamiania; uruchamiania programu wymienia funkcje komputerowego; systemu wymienia cechy środowiska graficznego; wie, czym jest system operacyjny operacyjnego; omawia cechy środowiska graficznego; omawia funkcje systemu operacyjnego Program komputerowy 2 uruchamia programy korzystając z ikon na pulpicie; 3 4 5 uruchamia programy z wykazu programów w menu Start; omawia przeznaczenie elementów okna programu komputerowego; wie, że nie wolno bezprawnie kopiować programów i kupować ich nielegalnych kopii; instaluje programy i zna zasady odinstalowywania ich; nazywa elementy okna programu; wykonuje operacje na oknie programu; wybraną metodą samodzielnie kopiuje pliki na zewnętrzny nośnik danych; zna podstawowe rodzaje licencji komputerowych i zasady korzystania z nich; potrafi poprawnie zakończyć pracę wykonuje niektóre operacje na oknie programu; programu; rozróżnia według wskazówek elementy okna 6 pod kierunkiem nauczyciela pracuje z dwoma jednocześnie samodzielnie pracuje uruchomionymi z dwoma jednocześnie wskazaną metodą oknami programów; uruchomionymi samodzielnie 102 programu; nauczyciela wykonuje operacje w oknie programu; pod kierunkiem nauczyciela wykonuje potrafi omówić operacje w oknie ogólne programu; niebezpieczeństwa związane z jest świadom zarażeniem wirusem istnienia komputerowym wirusów komputerowych samodzielnie wykonuje operacje w oknie programu; wymienia sposoby ochrony przed wirusami komputerowymi; oknami programów; sprawnie korzysta z menu kontekstowego; zna podstawowe skróty klawiaturowe; stosuje niektóre z nich wie, czym są wirusy komputerowe; potrafi ogólnie omówić ich działanie kopiuje pliki na zewnętrzne nośniki danych; stosuje skróty klawiaturowe; potrafi wskazać podobieństwa i różnice w budowie różnych okien programów; stosuje sposoby ochrony przed wirusami komputerowymi, np. używa programu antywirusowego dla dysku twardego i innych nośników danych Zastosowania komputera i programów komputerowych 2 3 4 5 6 wymienia przynajmniej trzy zastosowania komputera podaje przykłady zastosowania komputera w szkole i w domu wskazuje zastosowania komputera w różnych dziedzinach życia wskazuje użyteczność zastosowania komputera do usprawnienia uczenia się; korzysta z programów edukacyjnych korzystając z dodatkowych źródeł, odszukuje informacje na temat zastosowań komputera podaje przykład urządzenia ze swojego otoczenia, opartego na technice komputerowej podaje przykłady urządzeń ze swojego otoczenia, opartych na technice komputerowej omawia działanie przykładowych urządzeń ze swojego otoczenia, opartych na technice komputerowej podaje przykłady zastosowania komputera w domu; omawia historię komputerów; wymienia zagrożenia wynikające z korzystania z niewłaściwych gier komputerowych wyszukuje w różnych źródłach, w tym w Internecie, informacje na temat najnowszych zastosowań komputerów; omawia zagrożenia wynikające z korzystania z niewłaściwych gier komputerowych Dokument komputerowy 2 3 4 5 6 103 pod kierunkiem nauczyciela zapisuje dokument w pliku, w folderze domyślnym pod kierunkiem nauczyciela zapisuje dokument w pliku we wskazanej lokalizacji; pod kierunkiem nauczyciela potrafi wydrukować dokument komputerowy samodzielnie zapisuje dokument w pliku w wybranej lokalizacji; pod kierunkiem nauczyciela zakłada nowy folder; potrafi przygotować dokument komputerowy do druku samodzielnie otwiera istniejący dokument z pliku zapisanego w określonym folderze; przegląda dokument, zmienia i ponowne zapisuje pod tą samą lub inną nazwą w wybranej lokalizacji; podaje cechy charakterystyczne dokumentów komputerowych tworzonych w różnych programach komputerowych; podczas przygotowywania dokumentu do druku korzysta z podglądu wydruku; samodzielnie potrafi ustalić podstawowe parametry drukowania potrafi korzystać z właściwości drukowania Pliki i foldery 2 3 z pomocą nauczyciela odszukuje zapisane pliki i otwiera je 4 wie, do czego służy potrafi usuwać folder Kosz i potrafi wskazane pliki; usuwać pliki; rozumie, czym jest potrafi odpowiednio struktura folderów; nazwać plik; rozróżnia folder samodzielnie nadrzędny odszukuje określone i podrzędny; pliki; potrafi tworzyć własne foldery; z pomocą nauczyciela kopiuje z pomocą nauczyciela pliki na wskazany kopiuje pliki na inny nośnik pamięci nośnik pamięci; potrafi skompresować i zdekompresować folder i plik 5 6 tworzy własne foldery, swobodnie porusza się po strukturze korzystając z odpowiedniej opcji folderów; menu; zna różnicę między kopiowaniem rozróżnia pliki a przenoszeniem tekstowe i graficzne po ich rozszerzeniach; folderu; otwiera pliki z okna Mój komputer; potrafi samodzielnie przenieść lub skopiować plik do innego folderu na dysku twardym i na inny nośnik; rozróżnia pliki innych programów po ich rozszerzeniach (np. pokaz slajdów, pliki arkusza kalkulacyjnego); tworzy skróty do plików i folderów; odszukuje pliki w strukturze folderów; porządkuje ikony na pulpicie; potrafi zmienić nazwę wyjaśnia, na czym istniejącego pliku; polega zna pojęcie kompresowanie „rozszerzenie pliku"; plików potrafi kopiować, przenosić i usuwać foldery Najczęściej stosowane metody posługiwania się programami komputerowymi 2 3 4 5 6 104 do obsługi programów posługuje się głównie myszą (klika wymienione przez nauczyciela elementy: przyciski, ikony, opcje menu) do obsługi programów posługuje się myszą i klawiszami sterującymi kursorem, korzystając z pomocy nauczyciela; pod kierunkiem nauczyciela korzysta ze Schowka do kopiowania, wycinania i wklejania: pliku, obrazu lub jego fragmentu, tekstu lub jego fragmentu, danych w komórkach arkusza kalkulacyjnego samodzielnie obsługuje programy za pomocą myszy i klawiszy sterujących kursorem; korzysta ze Schowka do kopiowania, wycinania i wklejania: pliku, obrazu lub jego fragmentu, tekstu lub jego fragmentu, danych w komórkach arkusza kalkulacyjnego; na polecenie nauczyciela stosuje metodę przeciągnij i upuść samodzielnie obsługuje programy za pomocą myszy, klawiszy sterujących kursorem i skrótów klawiaturowych; samodzielnie korzysta ze Schowka do kopiowania, wycinania i wklejania: pliku, obrazu lub jego fragmentu, tekstu lub jego fragmentu, danych w komórkach arkusza kalkulacyjnego; omawia zasadę działania Schowka; potrafi samodzielnie korzystać z poznanych metod w różnych programach komputerowych samodzielnie stosuje metodę przeciągnij i upuść 2. Komputer jako źródło informacji i narzędzie komunikacji Szczegółowe osiągnięcia wychowawcze Uczeń: • • • • • potrafi świadomie korzystać z Internetu, jest odpowiedzialny za siebie i innych – potrafi z zaangażowaniem argumentować zagrożenia wynikające z niewłaściwego wyboru źródła informacji i samej informacji, m.in. nie wchodzi na strony obrażające godność osobistą, propagujące treści niezgodne z zasadami właściwego zachowania, zawierające obraźliwe i wulgarne teksty, propagujące przemoc, unika nawiązywania poprzez Internet kontaktów z nieznajomymi osobami, stosuje zasady taktowanego zachowania w Internecie, m.in. przestrzega podstawowych zasad netykiety, korzysta z cudzych materiałów w sposób zgodny z prawem. Internet 2 wymienia przykłady różnych źródeł informacji; podaje przykłady niektórych usług 3 wyjaśnia, czym jest Internet i strona internetowa; podaje i omawia przykłady usług internetowych; otwiera i przegląda 4 wyjaśnia, czym jest adres internetowy; wymienia przeznaczenie poszczególnych elementów okna przeglądarki 5 wyjaśnia, czym jest hiperłącze; 6 stosuje zaawansowane opcje korzystania omawia przeznaczenie z różnych poszczególnych wyszukiwarek elementów okna internetowych; przeglądarki internetowej; korzysta z portali 105 internetowych; potrafi uruchomić przeglądarkę internetową; wymienia niektóre zagrożenia ze strony Internetu wskazane strony internetowe w przeglądarce; pod kierunkiem nauczyciela korzysta z wyszukiwarki internetowej internetowej; wymienia zagrożenia ze strony Internetu (m.in. strony obrażające godność osobistą, propagujące treści niezgodne z zasadami właściwego zachowania, zawierające obraźliwe i wulgarne teksty, propagujące przemoc, pomagające nawiązywać niewłaściwe kontakty) samodzielnie korzysta z wyszukiwarki internetowej; wyszukuje hasła w encyklopediach multimedialnych i słownikach internetowych Poczta elektroniczna 2 3 4 5 6 omawia przeznaczenie poszczególnych elementów okna programu pocztowego; zna różnicę między formatem tekstowym a HTML; podaje przykłady różnych sposobów komunikacji; omawia podobieństwa i różnice między pocztą tradycyjną i elektroniczną; wymienia poszczególne elementy okna programu pocztowego; potrafi uruchomić program pocztowy i odebrać pocztę wymienia zasady netykiety; wymienia podstawowe stosuje zasady zasady pisania listów redagowania listów elektronicznych; elektronicznych; pisze i wysyła listy elektroniczne do jednego adresata; odbiera pocztę wymienia i omawia zasady netykiety; przestrzega zasad netykiety; odpowiada na listy; pisze i wysyła listy elektroniczne do wielu korzysta z książki adresatów; odbiera adresowej; pocztę; wymienia i omawia podstawowe zasady ochrony komputera przed wirusami zna i stosuje zasadę nieotwierania i innymi zagrożeniami załączników do listów przenoszonymi przez pocztę elektroniczną; elektronicznych pochodzących od nieznanych nadawców wymienia podstawowe zasady ochrony komputera przed wirusami i innymi zagrożeniami przenoszonymi przez pocztę elektroniczną prawidłowo dołącza załączniki do listów; tworzy listy w HTML; konfiguruje program pocztowy; zakłada konto pocztowe 106 3. Opracowywanie za pomocą komputera rysunków, tekstów, danych liczbowych i prezentacji multimedialnych Szczegółowe osiągnięcia wychowawcze Uczeń: • • • • • • • słucha poleceń nauczyciela i systematyczne wykonuje ćwiczenia, stara się samodzielnie odkrywać możliwości programów komputerowych, rozwija indywidualne zdolności twórcze i wrażliwość estetyczną, potrafi stosować komputer do podniesienia efektywności uczenia się, potrafi odkrywać nowe obszary zastosowań komputera, potrafi współpracować w grupie, jest odpowiedzialny za powierzone zadania i zdyscyplinowany na lekcji. Grafika komputerowa 2 omawia zalety i wady rysowania odręcznego i za pomocą programu komputerowego; pod kierunkiem nauczyciela tworzy rysunek w prostym edytorze graficznym, stosując podstawowe narzędzia malarskie (Ołówek, Pędzel, Aerograf, Krzywa, Linia, Gumka) 3 4 wyjaśnia, do czego tworzy rysunki służy edytor grafiki; składające się z figur geometrycznych tworzy rysunek (prostokątów, w prostym edytorze wielokątów, elips, graficznym, stosując okręgów); podstawowe narzędzia malarskie wypełnia kolorem obszary zamknięte; (Ołówek, Pędzel, Aerograf, Krzywa, stosuje kolory Linia, Gumka); niestandardowe; tworzy rysunki wprowadza napisy składające się w obszarze rysunku; z figur geometrycznych (prostokątów, wielokątów, elips, okręgów); ustala parametry czcionki takie, jak: krój, rozmiar, kolor, pochylenie, pogrubienie, podkreślenie; 5 6 przekształca obraz: wykonuje odbicia lustrzane, obroty, pochylanie i rozciąganie obrazu; omawia powstawanie obrazu komputerowego i przeznaczenie karty graficznej; samodzielnie wykonuje operacje na fragmencie rysunku: zaznacza, wycina, kopiuje i wkleja go do innego rysunku; samodzielnie odszukuje opcje menu programu w celu wykonania konkretnej czynności; wykorzystuje możliwość rysowania w powiększeniu, aby rysować bardziej precyzyjnie i poprawiać rysunki przygotowuje rysunki na konkursy informatyczne pod kierunkiem nauczyciela wprowadza napisy pod kierunkiem w obszarze rysunku; nauczyciela wykonuje wykonuje operacje operacje na fragmencie rysunku: na fragmencie rysunku: zaznacza, zaznacza, wycina, kopiuje i wkleja go wycina, kopiuje w inne miejsce na tym i wkleja go w inne samym rysunku miejsce na tym samym rysunku Teksty komputerowe 2 pisze krótki 3 wyjaśnia, do czego 4 wyjaśnia pojęcia: 5 samodzielnie dodaje 6 samodzielnie 107 tekst, zawierający wielkie i małe litery oraz polskie znaki diakrytyczne; wyjaśnia pojęcia: wiersz tekstu, kursor tekstowy; zaznacza fragment tekstu; zmienia krój, rozmiar i kolor czcionki; usuwa znaki za pomocą klawisza Backspace służy edytor tekstu; porusza się po tekście za pomocą kursora myszy; wyjaśnia pojęcia: strona dokumentu tekstowego, margines; akapit, wcięcie, parametry czcionki; prawidłowo stosuje spacje przy znakach interpunkcyjnych; porusza się po tekście za pomocą kursora myszy i klawiszy sterujących kursorem; usuwa znaki za zna pojęcie: pomocą klawisza Backspace i Delete; justowanie; wyrównuje akapity justuje akapity; do lewej, do prawej, dodaje obramowanie do środka; i cieniowanie tekstu zmienia krój, i akapitu; rozmiar i kolor wykonuje operacje na czcionki; fragmencie tekstu: zaznaczanie, pod kierunkiem nauczyciela wstawia wycinanie, kopiowanie do tekstu rysunki i wklejanie go w inne ClipArt i obiekty miejsce w tym samym WordArt; dokumencie; pod kierunkiem nauczyciela wstawia wymienia rodzaje umieszczenia obrazu do tekstu prostą tabelę i wypełnia ją względem tekstu; treścią pod kierunkiem nauczyciela formatuje tabelę; obramowanie i cieniowanie tekstu i akapitu; wykonuje operacje na fragmencie tekstu: zaznaczanie, wycinanie, kopiowanie i wklejanie go do innego dokumentu; wykonuje operacje na fragmencie tekstu: zaznaczanie, wycinanie, kopiowanie i wklejanie go w inne miejsce w tym samym dokumencie; samodzielnie formatuje tabelę; samodzielnie wstawia do tekstu fragment obrazu zapisanego w pliku oraz Autokształty (Kształy), rysunki ClipArt, obiekty WordArt wykonuje operacje na fragmencie tekstu: zaznaczanie, wycinanie, kopiowanie i wklejanie go do innego dokumentu; omawia zastosowanie poszczególnych rodzajów umieszczenia obrazu względem tekstu; omawia zasady i znaczenie poprawnego formatowania tekstu; w zadaniach projektowych wykazuje umiejętność prawidłowego łączenia grafiki i tekstu pod kierunkiem nauczyciela wstawia do tekstu fragment obrazu zapisanego w pliku oraz Autokształty (Kształy) Obliczenia za pomocą komputera 2 3 wykonuje proste obliczenia na kalkulatorze komputerowym; wykonuje obliczenia na kalkulatorze komputerowym; pod kierunkiem nauczyciela wypełnia zna budowę tabeli arkusza kalkulacyjnego, 4 5 wymienia elementy okna arkusza kalkulacyjnego; samodzielnie tworzy tabelę w arkuszu kalkulacyjnym; pod kierunkiem nauczyciela tworzy tabelę w arkuszu samodzielnie wykonuje obramowanie 6 samodzielnie wprowadza różne rodzaje obramowań komórek tabeli i formatowanie ich zawartości; samodzielnie 108 danymi tabelę arkusza kalkulacyjnego; określa pojęcia: wiersz, kolumna, komórka, zakres komórek, adres komórki, formuła; zaznacza odpowiedni zakres komórek; rozumie, czym jest zakres komórek; pod kierunkiem wypełnia danymi nauczyciela tworzy prostą tabelę arkusza kalkulacyjnego; formułę i wykonuje stosuje funkcję obliczenia na wprowadzonych Suma do dodawania liczb zawartych danych w kolumnie lub wierszu; kalkulacyjnym; komórek tabeli; potrafi wstawić wiersz lub kolumnę do tabeli arkusza kalkulacyjnego; samodzielnie tworzy proste formuły do przeprowadzania obliczeń na konkretnych liczbach; wykonuje obramowanie komórek tabeli; stosuje inne funkcje dostępne pod przyciskiem Autosumowanie; analizuje formuły tych funkcji; samodzielnie tworzy formuły oparte na adresach dostosowuje szerokość komórek; pod kierunkiem nauczyciela wykonuje kolumn do ich formatuje elementy zawartości; obliczenia, tworząc wykresu; proste formuły; analizuje i dostrzega korzysta z różnych wprowadza napisy do związek między rodzajów postacią formuły komórek tabeli; wykresów; funkcji SUMA na samodzielnie stosuje pasku formuły samodzielnie samodzielnie funkcję SUMA do a zakresem numeruje komórki przygotowuje dane dodawania liczb zaznaczonych w kolumnie lub do tworzenia zawartych w kolumnie komórek; wierszu; wykresu lub wierszu; wykonuje obliczenia pod kierunkiem w arkuszu nauczyciela wpisuje zna przeznaczenie wykresu kalkulacyjnym, proste formuły do kolumnowego tworząc formuły przeprowadzania i kołowego; tworzy oparte na adresach obliczeń na wykres dla dwóch komórek; konkretnych serii danych; liczbach; pod kierunkiem umieszcza na nauczyciela stosuje wykresie tytuł, wykonuje wykres inne funkcje dostępne legendę i etykiety dla jednej serii pod przyciskiem danych danych; Autosumowanie; wymienia typy samodzielnie wykresów; umieszcza na wykresie tytuł, legendę i etykiety danych wprowadza napisy do komórek tabeli; Prezentacje multimedialne 2 3 wymienia niektóre sposoby prezentowania informacji; wymienia i omawia sposoby prezentowania informacji; pod kierunkiem nauczyciela wykonuje i zapisuje prostą prezentację składającą się podaje przykłady urządzeń umożliwiających przedstawianie prezentacji; 4 wymienia etapy i zasady przygotowania prezentacji multimedialnej; 5 omawia etapy i zasady przygotowania prezentacji multimedialnej; omawia urządzenia do przedstawiania wykonuje i zapisuje prezentacji prezentację składającą multimedialnych; się z kilku slajdów zawierających tekst dba o zachowanie właściwego doboru 6 omawia program do wykonywania prezentacji multimedialnych; rozróżnia sposoby zapisywania prezentacji i rozpoznaje pliki prezentacji po 109 z kilku slajdów wykonuje i zapisuje prostą prezentację składającą się z kilku slajdów zawierających tekst i grafikę; pod kierunkiem nauczyciela uruchamia pokaz slajdów i grafikę; dodaje animacje do elementów slajdu; samodzielnie uruchamia pokaz slajdów kolorów tła i tekstu na rozszerzeniach; slajdzie; zapisuje prezentację dobiera właściwy krój jako Pokaz i rozmiar czcionki; programu PowerPoint; prawidłowo rozmieszcza elementy korzysta z na slajdzie; przycisków akcji; ustala parametry animacji; dodaje przejścia slajdów potrafi zmienić kolejność slajdów; stosuje chronometraż; potrafi zmienić kolejność animacji na slajdzie Kryteria ocen z zajęć technicznych Ocenę celującą: Otrzymuje uczeń, pracuje systematycznie, wykonuje wszystkie zadania samodzielnie, a także starannie i poprawnie pod względem merytorycznym. Opanował wiedzę wykraczającą poza wymagania programowe, uzyskuje bardzo dobre oceny ze sprawdzianów, a podczas wykonywania praktycznych zadań bezpiecznie posługuje się narzędziami i dba o właściwą organizację miejsca pracy. Osiąga sukcesy w konkursach technicznych na szczeblu rejonowym, wojewódzkim lub ogólnopolskim. Ocenę bardzo dobrą: Otrzymuje uczeń, który pracuje systematycznie i z reguły samodzielnie oraz wykonuje zadania poprawnie pod względem merytorycznym. Ponadto uzyskuje co najmniej dobre oceny ze sprawdzianów i wykonuje działania techniczne w odpowiednio zorganizowanym miejscu pracy i z zachowaniem podstawowych zasad bezpieczeństwa. Ocenę dobrą: Otrzymuje uczeń, który podczas pracy na lekcjach korzysta z niewielkiej pomocy nauczyciela lub koleżanek i kolegów. Ze sprawdzianów otrzymuje co najmniej oceny dostateczne, a podczas wykonywania prac praktycznych właściwie dobiera narzędzia i utrzymuje porządek na swoim stanowisku. Ocenę dostateczną: Otrzymuje uczeń, który pracuje systematycznie, ale podczas realizowania działań technicznych w dużej mierze korzysta z pomocy innych osób, a treści nauczania opanował na poziomie niższym niż dostateczny. Na stanowisku pracy nie zachowuje porządku. 110 Ocenę dopuszczającą: Otrzymuje uczeń, który z trudem wykonuje działania zaplanowane do zrealizowania podczas lekcji, ale podejmuje w tym kierunku starania. Ze sprawdzianów osiąga wyniki poniżej oceny dostatecznej. Pracuje niesystematycznie, często jest nieprzygotowany do lekcji. Ocenę niedostateczną: Otrzymuje uczeń, który nie zdobył wiadomości i umiejętności niezbędnych do dalszego kształcenia. W trakcie pracy na lekcji nie wykazuje zaangażowania, przeważnie jest nieprzygotowany do zajęć i lekceważy podstawowe obowiązki szkolne. Podczas oceniania osiągnięć uczniów poza wiedzą i umiejętnościami należy wziąć pod uwagę: 1) aktywność podczas lekcji; 2) umiejętność pracy w grupie; 3) obowiązkowość i systematyczność; 4) udział w pracach na rzecz szkoły i ochrony środowiska naturalnego. W wypadku zajęć technicznych trzeba ponadto uwzględnić stosunek ucznia do wykonywania działań praktycznych. Istotne są też: pomysłowość konstrukcyjna, właściwy dobór materiałów, estetyka wykonania oraz przestrzeganie zasad bezpieczeństwa. Ocena powinna również odzwierciedlać indywidualne podejście ucznia do lekcji, jego motywację i zaangażowanie w pracę. Kryteria ocen z muzyki Ocena niedostateczna: Uczeń: 1) Rzadko uczestniczy w zajęciach, przeważnie nie wykonuje ćwiczeń. 2) Nie wykazuje zaangażowania i aktywności, słabo pracuje samodzielnie i w grupie. 3) Nie rozumie omawianych pojęć (poniżej 33%) i prawie nigdy nie stosuje w praktyce omawianych zjawisk i treści. 4) Nie wykonuje prawidłowo ćwiczeń i nie włącza się w pracę nad projektami (poniżej 33%). 5) Nie przejawia ukształtowanych uzdolnień ani zainteresowań muzycznych. 6) Często utrudnia pracę w grupie, nie potrafi wyciszyć się, prawie nigdy nie stara się włączyć w grupowe muzykowanie. 7) Nie opanował nawet najłatwiejszych treści nauczania i umiejętności będących przedmiotem zajęć (poniżej 33%). 111 Ocena dopuszczająca: Uczeń: 1) Uczestniczy w zajęciach i z pomocą nauczyciela wykonuje ćwiczenia. 2) Nie wykazuje zaangażowania i aktywności, słabo pracuje samodzielnie i w grupie. 3) Wykonuje prawidłowo część (co najmniej 33%) ćwiczeń w zeszycie oraz w pracy nad projektami. 4) Rozumie i stosuje niektóre z omawianych zjawisk i treści (około 33 – 50%). 5) Nie przejawia ukształtowanych uzdolnień ani zainteresowań muzycznych. 6) Zazwyczaj nie utrudnia pracy w grupie, potrafi wyciszyć się, czasami stara się włączyć w grupowe muzykowanie. 7) Opanował najłatwiejsze z treści nauczania i umiejętności będące przedmiotem zajęć (około 33 – 50%). Ocena dostateczna: Uczeń: 1) Uczestniczy w zajęciach, wykonuje ćwiczenia z niewielką pomocą nauczyciela lub grupy. 2) Czasami wykazuje zaangażowanie i niekiedy aktywnie pracuje samodzielnie lub w grupie. 3) Wykonuje prawidłowo około 50 – 75% ćwiczeń. 4) Z pomocą nauczyciela lub klasy dokonuje analizy, syntezy, oceny pracy własnej i innych, wykazuje się pewną kreatywnością. 5) Jego wypowiedzi i prace są mało rozbudowane, ale poprawne. 6) Rozumie i stosuje około 50 – 75% z omawianych treści i zjawisk. 7) Przejawia pewne zainteresowania lub uzdolnienia muzyczne. 8) Nie utrudnia pracy w grupie, potrafi wyciszyć się, stara się włączyć we wspólne muzykowanie i w prace projektowe. 9) Opanował łatwe treści nauczania i umiejętności (ok. 50 – 75%) będące przedmiotem zajęć. Ocena dobra: Uczeń: 1) Uczestniczy w zajęciach, wykonuje większość ćwiczeń prawidłowo (ok. 75 – 90%), samodzielnie lub we współpracy grupą. 2) Wykazuje się starannością i zaangażowaniem, sumiennie pracuje, wykonuje elementy projektów. 112 3) Potrafi myśleć analitycznie i syntetycznie, potrafi ocenić pracę własną i innych, wykazuje się kreatywnością. 4) Wykonuje prawidłowo około 75 – 90% ćwiczeń. Jego wypowiedzi i prace są poprawne, niektóre są bardziej rozbudowane lub oryginalne. 5) Rozumie i stosuje około 75 – 90% z omawianych treści i zjawisk. 6) Przejawia wyraźne zainteresowania lub uzdolnienia muzyczne. 7) Odpowiedzialnie i twórczo pracuje w grupie, aktywnie włącza się we wspólne muzykowanie, nie utrudnia pracy grupowej. 8) Opanował większość treści i umiejętności będących przedmiotem zajęć (ok. 75 – 90%). Ocena bardzo dobra: Uczeń: 1) Uczestniczy w zajęciach, wykonuje wszystkie ćwiczenia (90 – 100%) prawidłowo i samodzielnie. 2) Wykazuje się zaangażowaniem, starannością i kreatywnością. Sumiennie pracuje. 3) Wykazuje się w ćwiczeniach, zadaniach i pracach myśleniem analitycznym i syntetycznym, potrafi wnikliwie ocenić pracę własną i innych, wykazuje się kreatywnością. 4) Wykonuje prawidłowo około 90 – 100% ćwiczeń. Jego wypowiedzi i prace są poprawne, rozbudowane i oryginalne. 5) Rozumie i stosuje wszystkie (90 – 100%) treści i zjawiska omawiane na zajęciach. 6) Przejawia wyraźne zainteresowania i uzdolnienia muzyczne. 7) Odpowiedzialnie i twórczo pracuje w grupie, animuje wspólne muzykowanie, nigdy nie utrudnia pracy grupowej. 8) Opanował treści i umiejętności będące przedmiotem zajęć (ok. 90 – 100%). Ocena celująca: Uczeń: 1) Spełnia kryteria oceny bardzo dobrej. 2) Wykazuje się wybitnymi zdolnościami i osiągnięciami, wykraczającymi wyraźnie poza podstawę programową i program nauczania. 3) Posiada autentyczne i wybitne uzdolnienia lub zainteresowania i rozwija je aktywnie, np. w szkole muzycznej, na zajęciach artystycznych. 4) Swoje wybitne uzdolnienia i umiejętności potrafi wpleść w realizację projektu i osiągnąć efekt wykraczający poza poziom szkolny. 113 5) Wykazuje się odpowiedzialną i dojrzałą postawą artystyczną, osiąga sukcesy w konkursach muzycznych na szczeblu rejonowym, wojewódzkim lub ogólnopolskim. Kryteria ocen z plastyki Klasa IV: Ocenę celującą może otrzymać uczeń, który: 1) wyróżnianie się szczególnymi zdolnościami plastycznymi realizując zadania, które wykraczają poza program nauczania plastyki np. udział w konkursach plastycznych; 2) znakomicie posługuje się wiedzą teoretyczną, swobodnie operuje słowniczkiem i pojęciami wchodzącymi w zakres materiału klasy IV; 3) jest zawsze przygotowany i chętny do zajęć, pomysłowy i aktywny; 4) w sposób swobodny i twórczy posługuje się różnego rodzajami narzędziami w pracy twórczej (pędzel, pastele, kredki, ołówek). Ocenę bardzo dobrą może otrzymać uczeń, który: 1) zrealizował wszystkie przewidziane zadania wykazując się zapałem twórczym i pomysłowością; 2) opanował w bardzo dobrym stopniu wymagania wiedzy teoretycznej z zakresu plastyki; 3) z dużą swobodą posługuje się różnego typu narzędziami w pracy twórczej (pędzel, pastele, kredki, ołówek); 4) chętnie i aktywnie uczestniczy w lekcjach i jest zawsze przygotowany. Ocenę dobrą może otrzymać uczeń, który: 1) nie zrealizował wszystkich przewidzianych w programie nauczania zadań; 2) dobrze posługuje się wiedzą teoretyczną i obowiązującymi pojęciami z zakresu plastyki; 3) w pełni angażuje się na lekcjach, potrafi współpracować z innymi uczniami; 4) w sposób prawidłowy używa różnego typu narzędzi do pracy twórczej; 5) jest dobrze przygotowany do zajęć. Ocenę dostateczną może otrzymać uczeń, który: 1) wykazuje się małym zaangażowaniem na lekcjach plastyki; 2) w niewielkim stopniu zrealizował zadania przewidziane w programie nauczania; 3) opanował dostatecznie wiedzę teoretyczną z zakresu plastyki; 4) ma trudności z wykonywaniem prac w różnych technikach. 114 Ocenę dopuszczającą może otrzymać uczeń, który: 1) nie wykazuje zainteresowaniami realizowanymi zadaniami na lekcjach plastyki; 2) unika lekcji nie realizując zadań przewidzianych w programie nauczania; 3) bardzo często jest nieprzygotowany do zajęć utrudniając tym samym pracę innym uczniom; 4) sporadycznie dysponuje wiedzą i pojęciami z zakresu teorii plastyki. Ocenę niedostateczną może otrzymać uczeń, który: 1) nie opanował wiedzy i umiejętności przewidzianych w programie nauczania plastyki; 2) nie zna podstawowych pojęć i terminologii stosowanych na zajęciach; 3) na lekcjach nie wykazuje zainteresowania przedmiotem, przeszkadza innym, lekceważy polecenia nauczyciela; 4) nie potrafi pracować w grupie; 5) z reguły jest nieprzygotowany do zajęć. Klasa V: Ocenę celującą może otrzymać uczeń, który: 1) wyróżnianie się szczególnymi zdolnościami plastycznymi realizując zadania, które wykraczają poza program nauczania plastyki np. udział w konkursach plastycznych; 2) znakomicie posługuje się wiedzą teoretyczną, swobodnie operuje słowniczkiem i pojęciami wchodzącymi w zakres materiału klasy IV; 3) jest zawsze przygotowany i chętny do zajęć, pomysłowy i aktywny; 4) w sposób swobodny i twórczy posługuje się różnego rodzajami narzędziami w pracy twórczej (pędzel, pastele, kredki, ołówek). Ocenę bardzo dobrą może otrzymać uczeń, który: 1) zrealizował wszystkie przewidziane zadania wykazując się zapałem twórczym i pomysłowością; 2) opanował w bardzo dobrym stopniu wymagania wiedzy teoretycznej z zakresu plastyki; 3) z dużą swobodą posługuje się różnego typu narzędziami w pracy twórczej (pędzel, pastele, kredki, ołówek); 4) chętnie i aktywnie uczestniczy w lekcjach i jest zawsze przygotowany. Ocenę dobrą może otrzymać uczeń, który: 1) nie zrealizował wszystkich przewidzianych w programie nauczania zadań; 115 2) dobrze posługuje się wiedzą teoretyczną i obowiązującymi pojęciami z zakresu plastyki; 3) w pełni angażuje się na lekcjach, potrafi współpracować z innymi uczniami; 4) w sposób prawidłowy używa różnego typu narzędzi do pracy twórczej; 5) jest dobrze przygotowany do zajęć. Ocenę dostateczną może otrzymać uczeń, który: 1) wykazuje się małym zaangażowaniem na lekcjach plastyki; 2) w niewielkim stopniu zrealizował zadania przewidziane w programie nauczania; 3) opanował dostatecznie wiedzę teoretyczną z zakresu plastyki; 4) ma trudności z wykonywaniem prac w różnych technikach. Ocenę dopuszczającą może otrzymać uczeń, który: 1) nie wykazuje zainteresowaniami realizowanymi zadaniami na lekcjach plastyki; 2) unika lekcji nie realizując zadań przewidzianych w programie nauczania; 3) bardzo często jest nieprzygotowany do zajęć utrudniając tym samym pracę innym uczniom; 4) sporadycznie dysponuje wiedzą i pojęciami z zakresu teorii plastyki. Ocenę niedostateczną może otrzymać uczeń, który: 1) nie opanował wiedzy i umiejętności przewidzianych w programie nauczania plastyki; 2) nie zna podstawowych pojęć i terminologii stosowanych na zajęciach; 3) na lekcjach nie wykazuje zainteresowania przedmiotem, przeszkadza innym, lekceważy polecenia nauczyciela; 4) nie potrafi pracować w grupie; 5) z reguły jest nieprzygotowany do zajęć. Klasa VI: Ocenę celującą może otrzymać uczeń, który: 1) wyróżnianie się szczególnymi zdolnościami plastycznymi realizując zadania, które wykraczają poza program nauczania plastyki np. udział w konkursach plastycznych; 2) znakomicie posługuje się wiedzą teoretyczną, swobodnie operuje słowniczkiem i pojęciami wchodzącymi w zakres materiału klasy IV i V; 3) jest zawsze przygotowany i chętny do zajęć, pomysłowy i aktywny; 4) w sposób swobodny i twórczy posługuje się różnego rodzajami narzędziami w pracy twórczej (pędzel, pastele, kredki, ołówek). 116 Ocenę bardzo dobrą może otrzymać uczeń, który: 1) zrealizował wszystkie przewidziane zadania wykazując się zapałem twórczym i pomysłowością; 2) opanował w bardzo dobrym stopniu wymagania wiedzy teoretycznej z zakresu plastyki; 3) z dużą swobodą posługuje się różnego typu narzędziami w pracy twórczej (pędzel, pastele, kredki, ołówek); 4) chętnie i aktywnie uczestniczy w lekcjach i jest zawsze przygotowany. Ocenę dobrą może otrzymać uczeń, który: 1) nie zrealizował wszystkich przewidzianych w programie nauczania zadań; 2) dobrze posługuje się wiedzą teoretyczną i obowiązującymi pojęciami z zakresu plastyki; 3) w pełni angażuje się na lekcjach, potrafi współpracować z innymi uczniami; 4) w sposób prawidłowy używa różnego typu narzędzi do pracy twórczej; 5) jest dobrze przygotowany do zajęć. Ocenę dostateczną może otrzymać uczeń, który: 1) wykazuje się małym zaangażowaniem na lekcjach plastyki; 2) w niewielkim stopniu zrealizował zadania przewidziane w programie nauczania; 3) opanował dostatecznie wiedzę teoretyczną z zakresu plastyki; 4) ma trudności z wykonywaniem prac w różnych technikach. Ocenę dopuszczającą może otrzymać uczeń, który: 1) nie wykazuje zainteresowaniami realizowanymi zadaniami na lekcjach plastyki; 2) unika lekcji nie realizując zadań przewidzianych w programie nauczania; 3) bardzo często jest nieprzygotowany do zajęć utrudniając tym samym pracę innym uczniom; 4) sporadycznie dysponuje wiedzą i pojęciami z zakresu teorii plastyki. Ocenę niedostateczną może otrzymać uczeń, który: 1) nie opanował wiedzy i umiejętności przewidzianych w programie nauczania plastyki; 2) nie zna podstawowych pojęć i terminologii stosowanych na zajęciach; 117 3) na lekcjach nie wykazuje zainteresowania przedmiotem, przeszkadza innym, lekceważy polecenia nauczyciela; 4) nie potrafi pracować w grupie; 5) z reguły jest nieprzygotowany do zajęć. Kryteria ocen z wychowania fizycznego Ocena celująca: 1) prawidłowe i rzetelne realizowanie na miarę swoich możliwości wszystkich zadań stawianych przez nauczyciela objętych programem, dotyczących umiejętności, sprawności i wiadomości oraz wszystkich warunków określonych na ocenę celującą; 2) przy zakładanej, pełnej, aktywnej frekwencji (za wyjątkiem przypadków losowych) dopuszczona jest możliwość jednego braku stroju i trzech usprawiedliwionych zwolnień rodziców oraz zwolnień po dłuższej chorobie (zwolnienia rodziców); 3) ćwiczenie w obowiązującym stroju (opis w uwagach dodatkowych); dopuszczona jest możliwość posiadania 1 raz nieregulaminowego stroju; 4) z większości sprawdzianów otrzymuje oceny celujące, bardzo dobre; 5) reprezentuje szkołę i osiąga wysokie miejsca na poziomie powiatu, województwa, ogólnopolskim; 6) przestrzega zasady Fair Play; 7) przestrzega zasad BHP; 8) przyborów, sprzętów używa zgodnie z przeznaczeniem; 9) zainteresowany jest podnoszeniem swojej sprawności i wiadomości na wyższy poziom; 10) udziela się w organizowaniu życia sportowego szkoły; 11) ocenę celującą może otrzymać również uczeń, który zaliczył wszystkie sprawdziany na bdb lub celujący, oraz bardzo aktywnie angażuje się w życie sportowe szkoły chociaż nie miał możliwości reprezentowania szkoły w zawodach powiatowych czy wojewódzkich. Ocena bardzo dobra: 1) prawidłowe i rzetelne realizowanie na miarę swoich możliwości wszystkich zadań stawianych przez nauczyciela objętych programem, dotyczących umiejętności, sprawności i wiadomości oraz wszystkich warunków określonych na ocenę bardzo dobrą; 118 2) przy zakładanej, pełnej, aktywnej frekwencji (za wyjątkiem przypadków losowych) dopuszczona jest możliwość dwóch braków stroju oraz 5 godzin usprawiedliwionych i zwolnień po dłuższej chorobie (zwolnienia rodziców) na semestr; 3) ćwiczenie w obowiązującym stroju (opis w uwagach dodatkowych); dopuszczona jest możliwość dwukrotnego posiadania nieregulaminowego stroju w semestrze; 4) z większości sprawdzianów otrzymuje oceny bardzo dobre i dobre; 5) przestrzega zasady Fair Play; 6) przestrzega zasad BHP; 7) przyborów, sprzętów używa zgodnie z przeznaczeniem; 8) zainteresowany jest podnoszeniem swojej sprawności i wiadomości na wyższy poziom; 9) udziela się w organizowaniu życia sportowego szkoły; 10) ocenę celującą może otrzymać również uczeń, który zaliczył wszystkie sprawdziany na ocenę dobrą, ale jego aktywność w innych punktach przewyższa normy oceny dobrej. Ocena dobra: 1) realizacja na miarę swoich możliwości wszystkich zadań stawianych przez nauczyciela objętych programem, oraz wszystkich warunków określonych na ocenę dobrą; 2) przy zakładanej, pełnej, aktywnej frekwencji (za wyjątkiem przypadków losowych) dopuszczona jest możliwość 3 braków stroju oraz 5 godzin usprawiedliwionych i zwolnień po dłuższej chorobie (zwolnienia rodziców) na semestr; 3) ćwiczenie w obowiązującym stroju (opis w uwagach dodatkowych); dopuszczona jest możliwość czterokrotnego posiadania nieregulaminowego stroju w semestrze; 4) z większości sprawdzianów otrzymuje oceny dobre i dostateczne; 5) przestrzega zasady Fair Play; 6) przestrzega zasad BHP; 7) przyborów, sprzętów używa zgodnie z przeznaczeniem; 8) ocenę dobrą może otrzymać również uczeń, którego umiejętności zamykają się w przedziale dostatecznym, ale angażuje się w życie sportowe szkoły. Ocena dostateczna: 1) podstawowa realizacja – bez względu na możliwości – założeń nauczyciela, objętych programem nauczania; 119 2) przy zakładanej pełnej, aktywnej frekwencji (za wyjątkiem przypadków losowych) dopuszczalna jest możliwość 5 braków stroju i zwolnień po dłuższej chorobie (zwolnienia rodziców) na semestr; 3) ćwiczenie w obowiązującym stroju (opis w uwagach dodatkowych); dopuszczona jest możliwość pięciokrotnego posiadania nieregulaminowego stroju w semestrze; 4) z większości sprawdzianów otrzymuje oceny dostateczne; 5) nie wykazuje większej aktywności podczas lekcji; 6) nie wykazuje większego zainteresowania w podnoszeniu swoich umiejętności i wiadomości; 7) nie zawsze szanuje sprzęty, przybory; 8) nie zawsze przestrzega zasad BHP, Fair Play; 9) ocenę dostateczną może otrzymać uczeń, którego umiejętności mieszczą się w przedziale oceny dopuszczającej ale jego zaangażowanie w sportowe życie szkoły przewyższa normy oceny dopuszczającej. Ocena dopuszczająca: 1) uczeń z ledwością – bez względu na możliwości – realizuje minimalne założenia programowe, wykazując brak aktywności; 2) przy zakładanej pełnej, aktywnej frekwencji (za wyjątkiem przypadków losowych) dopuszczalna jest możliwość 6 braków stroju; 3) ćwiczenie w obowiązującym stroju (opis w uwagach dodatkowych); dopuszczalna jest możliwość sześciokrotnego posiadania nieregulaminowego stroju w semestrze; 4) z większości sprawdzianów otrzymuje oceny dopuszczające; 5) uczeń jeśli już bierze udział w lekcji to nie wykazuje większego zainteresowania jej przebiegiem; 6) jest niechętny do udziału w życiu sportowym szkoły; 7) zdarza się, że nie przestrzega zasad BHP, stwarzając zagrożenie dla siebie i innych współćwiczących. Ocena niedostateczna: 1) uczeń pod żadnym względem nie spełnia założeń programowych wyznaczonych przez nauczyciela; 2) zupełny brak aktywności, brak zainteresowania czymkolwiek; 3) frekwencja poniżej normy dla oceny dopuszczającej; 4) brak odpowiedniego stroju, obuwia poniżej normy dla oceny dopuszczającej; 5) nie uczestniczy w sprawdzianach; 6) nie szanuje sprzętu, przyborów; 120 7) nie przestrzega zasad BHP, stwarzając zagrożenie dla innych. 8) Uwagi dodatkowe: 1. W przypadku przekroczenia wyznaczonego progu frekwencji lub limitu dotyczącego stroju, obuwia, następuje obniżenie danej oceny. 2. Po nieobecności z powodu choroby lub zwolnienia lekarskiego uczeń powinien we własnym interesie ustalić termin zaliczenia sprawdzianu w ciągu dwóch tygodni. Chyba, że nie brał udziału w żadnej lekcji danego cyklu po którym jest sprawdzian. 3. Strój, obuwie. Wszystkich uczniów obowiązuje obuwie sportowe, biała koszulka, sportowe spodenki. 4. Tydzień przed terminem wystawiania ocen nie ma możliwości zaliczenia zaległości (tylko w wyjątkowych uzasadnionych przypadkach). 5. Końcowa ocena pochodną wszystkich punktów. 6. Zwolnienia lekarskie są zawsze respektowane i nie powodują obniżenia oceny. 7. Suma zwolnień lekarskich przekraczających 50 % ogółu godzin w semestrze może spowodować zwolnienie z wychowania fizycznego za zgodą dyrektora szkoły (za wyjątkiem przypadku gdy uczeń posiada już oceny). KRYTERIA OCENIANIA Z RELIGII W KLASACH IV - VI 6.Ocena celująca - Uczeń spełnia wymagania programowe na ocenę bardzo dobrą. - Wykazuje się wiadomościami wykraczającymi poza program religii własnego poziomu edukacji - Uczestniczy w konkursach i olimpiadach wiedzy religijnej. - Poznane prawdy wiary stosuje w życiu. - Angażuje się w pracę pozaszkolną (np. gazetki religijne, pomoce katechetyczne itp.) - Twórczo uczestniczy w życiu parafii (np. ministranci, Dzieci Maryi Oaza oraz w innych zajęciach dodatkowych ) i daje tego świadectwo. 5.Ocena bardzo dobra - Uczeń opanował pełny zakres wiedzy, postaw i umiejętności określony poziomem 121 nauczania religii dla danej klasy. - Sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami przewidzianymi programem nauczania dla danej klasy. - Pilnie i systematycznie uczestniczy w katechezie. - Stara się być świadkiem wiary. - Wzorowo prowadzi zeszyt i odrabia prace domowe. - Chętnie uczestniczy w życiu parafii (Liturgia, Rekolekcje, Nabożeństwa- Różaniec, Roraty, Droga Krzyżowa, Majowe). - Żyje poznanymi prawdami wiary. 4.Ocena dobra - Uczeń opanował większość wiadomości i umiejętności przewidzianych w programie nauczania dla danej klasy. - Dysponuje umiejętnością zastosowania posiadanych wiadomości. - Jest zainteresowany przedmiotem. - Chętnie uczestniczy w katechezie. - Postawa ucznia nie budzi zastrzeżeń. - Systematycznie odrabia prace domowe i prowadzi zeszyt ćwiczeń. - Stara się być aktywnym podczas lekcji. - Osiąga stale postępy podczas prowadzenia zajęć. 3. Ocena dostateczna - Uczeń dysponuje przeciętną wiedzą w zakresie materiału przewidzianego programem, w jego wiadomościach i umiejętnościach są luki. - W zeszycie ucznia sporadycznie występują braki notatek i prac domowych. - Postawa ucznia budzi zastrzeżenia. - Nie zawsze potrafi zdobytą wiedzę zastosować w życiu. - Nie wykazuje większego zainteresowania przedmiotem. 2. Ocena dopuszczająca - Uczeń bardzo słabo opanował podstawowe wiadomości. 122 - Proste zadania o niewielkim stopniu trudności rozwiązuje przy pomocy nauczyciela. - Niechętnie uczestniczy w katechezie. - Nie prowadzi na bieżąco zeszytu ucznia. - Wykazuje poprawny stosunek do przedmiotu. 1.Ocena niedostateczna - Uczeń wykazuje rażący brak wiadomości programowych. - Odmawia wszelkiej współpracy. - Ma lekceważący stosunek do przedmiotu. - Opuszcza lekcje religii. - Nie posiada zeszytu lub często nie przynosi go na lekcje. - Nieodpowiednio zachowuje się na lekcji.