Zachowania transportowe mieszkańców dużego miasta w zakresie

PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ
z. 111
Transport
2016
Mariusz Dudek
Politechnika Krakowska, %
V
Matthias Richter
Westsächsische Hochschule Zwickau
ZACHOWANIA TRANSPORTOWE %)'3*8`&
_=%)'&3*')_8q_
*8>"6=6(3>*93)**=&
\: marzec 2016
Streszczenie: {
"
"
, które
""
. Przedstawione zosta !
powstawanie, w tym natury socjo-
&
G %
!% przestrzenny
i czasowy w okresie doby. Przeanalizowany zosta %
$ " !%'
ta %
%
w dalszych badaniach.
'#
Q kompleksowe badania ruchu, ruch rekreacyjny, zachowania transportowe
1. SPECYFIKA RUCHU REKREACYJNEGO W MIASTACH
$ " " "
'Q"
!G
}
sach tych nie przeprowadzane Kompleksowe Badania Ruchu. Ponadto w tych dniach
zmienia si " '„
!%
"
}
cze. _
%
Q\"
"%
"!"
!%G}
"!
"!%%
ych ych }
"
'
\"
w ruchu miejskim. Z jednej strony jest to
konsekwencj [&
!"
$!'
[
$' ˆ
badania szwajcarskie [6] oraz niemieckie [2, 5ƒ
ruchu rekreacyjnego, który % ­ ' Po-
66
Mariusz Dudek, Matthias Richter
%G G " }
" €‡G /:G //ƒ' ^
% [ % ch zarówno
"
)
-'
{
"
€3ƒ%
[G
%
!!"
[
ruchu istotne znaczenie ma
[
€/ƒGpoziom dochodu [8], pora dnia
[5ƒ %
€9ƒG!
!
[
G
%
[
!
"' ˆ
"$
}
"
[!%€2, 5, 6, 7ƒG
%
socjologiczne [9ƒ'Y
%
"}
"G%
oprócz ba
"!%G
%
$G"
%G}
"
!!'
2. KOMPLEKSOWE BADANIA RUCHU W KRAKOWIE
Przeprowadzone w !|
>:/
Q\" [10]
% &
: !%' ( "
" !
%
[G%
‚>‡"
'@/G;˜!}
!%'_G%
!%"
}
"
/:‡<!%GG‡˜!!%
'*
!"!%"!
'/'
1253; 4% 316; 1%
628; 2%
420; 1%
524; 2%
dom (dojazd z/do domu)
praca (dojazd do/z miejsca pracy)
nauka
4381; 14%
3275; 11%
6314; 20%
13719; 45%
wypoczynek, rozrywka, rekreacja, sport
wizyta, odwiedziny (znajomi, rodzina)
wykonywanej pracy
inne
Rys. 1. * !%"
"miejskim
*
%
"$"obserwowanych w
"""F– !%"
wynosi 1,74% [11], czy Kielcach – podobnie 1,7% [4]. Jak Zachowania transportowe $! %
"
…
67
^
q
!%
F
6,55%, a w niedziele – 10,1% [11].
{
$
"
G
!}
% u G G !" $
– ""}
!% $
!%' }
"adach celem przemieszczenia jest ruch sam w sobie, czyli }
'X
!%
[""
}
'
(
!%"
%
["
– w Krakowie na obszarze dzielnicy
@
#%:˜"!%
"
"
'
%
!"%"
ji. |
!%
"
"
>‚-
}
%" miasta – @
#|
wynosi 0,262 '="G " :G:/: podr.="' Q %
!%
"$
"#
)
"_
!
"-Q
‰)
kilka !" obiektów sportowych czy centrów rekreacyjnych) – }
//G˜ /‡G˜ " ' }
""
|!%
odpowiednio: 0,100 oraz 0,127podr./ha.
3. 83>66)*)&(9>&"<8668"?_8q_
*8>"6=&%)28)
W pierwszym $ !%
' @}
!"D
!%
}
czenie ma „dom”, [!%– %;/G>˜'{
G %
);G;˜-G )<G˜- ! " )˜-' _
%
|!!%'
"$
}
)%<‡GD˜-'
}
ku czy rozrywki (tylko 3,7%), nauki (2,9%), pracy (2,1%) czy na zakupy (2,7%). Wyniki
te pokazano w tab. 1.
!%"
' !
'(
$
!"
"%
[G%
" " " }
"F
/‚F::®/;F‚D–
42,2% oraz 18:00 ÷ 21:59 – ><˜"!%
kreacyjnych. Wyjazdy z miejsca
68
Mariusz Dudek, Matthias Richter
!
" " ' /<F:: ® >/F‚D –
‚‚G/˜G
/‚F::®/;F‚D– /‚G/˜'"
}
" % !
% /:˜'
@
! !% " ono na
rys. 2.
Tablica 1
'
.0#!
+0:;
5
;
85!
+

+0:;
;
Dom (dojazd z/do domu)
Praca (dojazd do/z miejsca pracy)
Nauka
GG)
GG&
G
przychodnia itp.)
Wypoczynek, rozrywka, rekreacja, sport
Wizyta, odwiedziny (znajomi, rodzina)
%""
_%
"!
Inne
%
+
+0:!
rekreacji
Liczba
[%]
379
71,2
41
7,7
44
8,3
32
6
14
2,7
19
8
1
5
3
3,6
1,5
0,2
0,9
0,6
19
8
3
7
1
3,7
1,6
0,6
1,4
0,2
60
%
+0:!
rekreacji
Liczba
[%]
437
84,9
11
2,1
15
2,9
55,1
50
dojazdu do miejsca
rekreacji
42,2
40
28
30
20
15,1
11,2 11
11
10
0,2
1,8
9,6
6,5
6,3
1
powrotu z miejsca
rekreacji
1,1
0
Rys. 2. \!%!%"
_! "
}
"%%[
!%""'#%}
[ !|
" "
"' przypadku pobyt w o
"
"
G
$!
'
„
"
'{}
$
"
%
[
}
Zachowania transportowe $! %
"
…
69
!
"
! " $! )w wieku 16 – 24 lat),
!
G
!%
‚:[
'
@
!
%
ano na wykresie na rys. 3.
25
22,4
20,3
19,7
20
20
15
13,5
13,3
12,3
11,8
12,2
10,5
10
10
7,3
6
5,6
4,7
5
rekreacja
3,9
2,52,8
1
0,2
0
\''\!%!%"
$"
%!%
}
poziomu dochodu $!'_
"
"Q}
$\"
%G
%}
[G %
% ¯ ! ! ich dochodówG & – w przypadku innych miast liczba odmów °'\!%"
% " %y do roz!!%'
!%
"!
poziomie 4-‚ ' <::-/‚:: )
G
%
"
% G %
" poziomem %).
^
['‡'Y
[%
}
G %
"! )% %[G %
!
%
[!
%"-'
25
23,3
23,4
20,7
20
17,5
16,5
21
19,9
15,4
15
11,8
10
10
5
8,3
8,2
"
#"
2,2 1,9
0
K
\'‡'
%[!%!
!%"
}
!%
70
Mariusz Dudek, Matthias Richter
!%[
!%' {
!% " ych %
"$
'_¯"
%/‚
– w przypadku dojazdów do miejsca rekreacji jest to 38%, a w przypadku wyjazdów
G‚˜'
:
±!%– w przypadku dojazdów do
;˜G!‡G˜'
G%
‚!%
%
}
‡‚'
@!"!%"
}
G !
' _ %
G %
" G
! !% " z dojazdem do
)!%
"
-'_
lokalizacji miejsca rekreacji, gdy respondent ta !% wykonuje po pracy lub nauce,
%
[jej lokalizacja „po drodze” przy powr
G
%
tem zbiorowym lub indywidualnym )!
|
|
– – w kierunku miejsca za
-'_%
zilustrowano na wykresie na rys. 5.
0,2
0,18
0,16
0,14
dojazd do
rekreacji
0,12
0,1
rekreacji
0,08
'
rekreacja
0,06
0,04
0,02
0
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9 10 11 12 13 14 15 16
$&-
Rys. 5. [!%
%!%
4.&>`2=*6'(=_&_8q_
*CYJNYM
!
$
"
|
!!rekreacyjnych oraz powrocie z nich. W porów ! !% % [, co jest pewnym zaskoczeniem, mniejsze zna
"
!%"F!!%
>;G;˜G
" >G‚˜ )!% G>˜ ²-G !
Zachowania transportowe $! %
"
…
71
>:G;˜ )!% ;˜ ­-' @
>-krotne
"
– /G;˜!%!
‡˜"
'Y
%
[G%
Q\"
}
"
}
G ! "
&
}
G!
"
!%"'
Istotne r!%
% [ " !%"'
!%
"%
[
}
chodu jako kierowca (20,4% przy dojazdach do miejsca rekreacji oraz 21,1% przy powrotach) w porównaniu ze !%G >;˜' _ " %
" }
)
/‚G˜/<G/˜-!!
!%);G;˜-'}
padku transportu zbiorowego nie stwi
"!%'
B
'!}
!%"
)'
dojazd samochodem do miejsca rekreacji z pracy jest uwarunkowany !%‹– -'!%
dom – miejsce rekreacji stwierdzono dalszy spadek znaczenia ruchu pieszego (tylko 19%)
)
¯>G;˜-'*"!!%"}
G"
"
!%
G G !" |!
i celem jest dom. "h zarówno jako
)>/G;˜- %
)>:G/˜-' %" !%' Q
! %
ono na
rys. 6.
!%! !%'}
!%
‹– „miejsce rekreaG % ! ! &
!% )' -' „iem
"
!%"
!%'(
!%
"G%
°G
}
'>G‚G"
""
'{
%
"""
% !%' {
"
%F
up = 0,222 · e-0,042·t
(1)
up = 0,106 · t0,722 · e-0,109·t
(2)
gdzie: up - "
"!
t - !%
! !" !$ F :G;:‡ :G;</' # % !
"
G !
/'@
!
[
';'
72
Mariusz Dudek, Matthias Richter
100
90
35,7
80
35,6
36,5
36,6
70
60
7,7
15,6
18,1
20,4
21,1
50
40
27
30
1,7
3,9
4,2
20
27,7
10
20,1
–
#
21,7
–
jako kierowca
2,7
rower
23,5
20,7
19
dojazd do
rekreacji
rekreacji
dom rekreacja
pieszy
0
Rys. 6. _$ przewozowych !%"
!%!
0,3
0,25
0,2
0,15
#
.
0,1
:
0,05
2,5
7,5
12,5
17,5
22,5
27,5
32,5
37,5
42,5
47,5
52,5
57,5
65
75
85
95
0
*
+
\';'\!%"
%
_
[
e dla ruchu rowerowego, [ ! ) /: !% - &
'
!%"
zmotoryzowanych. W tym przypadku stwierdzono z [F !%
!
G!%"
)
>:-
}
rowego. Na podstawie tych danych opracowano mo
}
!%
"F
`R =
…,…~†FW ‡,ˆ‰ŠF‹
~Œ…,…~†FW ‡,ˆ‰ŠF‹
`R = q0,337 + 0,060 F q 0,001 F  + 0,000005161 F y
gdzie:
ukz
t
- "zmotoryzowanym
- !%
(3)
(4)
Zachowania transportowe $! %
"
…
73
! F :G;< :G</' Q
!
)-G
%!
)‡- " '
%%
no na rys. 8.
1
0,8
0,6
#
0,4
<
0,2
=
0
-0,2
2,5
7,5
12,5
17,5
22,5
27,5
32,5
37,5
42,5
47,5
52,5
57,5
65
75
85
95
##
zmotoryzowanym
1,2
-0,4
*
+
Rys. 8'*
!%""
%
!%
{
}
!%""
!%
do czasu !%
' {
}
gólnych ankie
"!!"!%
}
!%'
5. PODSUMOWANIE I WNIOSKI
( ! $! % }
[
!%"
e z ci
" !% " G ³
'|!
!%
}
G!
%
'Yzwanym „miejscem rekreacji”
)
-G
"
"
$%'
& ! ! " % ![
! " ' @%[ !
% "
"
yzowane
!
!'Y
&}
%
elu miastach szwajcarskich [6, 9].
74
Mariusz Dudek, Matthias Richter
ˆ
"$
%
[
nie podobnych analiz w innych polskich miastach na podstawie wykonanych w ostatnich latach
"$"'
%
[}
$
"
%ego !%""!%}
ni'
Bibliografia
1.
Ahrens G.-A.: Sonderauswertung zum Forschungsprojekt „Mobilität in Städten – SrV 2013“ Technischen Universität Dresden, 2015
2. Badrow A.: Verkehrsentwicklung deutscher Städte im Spiegel des Systems repräsentativer Verkehrsbefragungen unter besonderer Berücksichtigung des Freizeitverkehrs; Technischen Universität Dresden,
2000
3. Dudek M.: ^
" wolnego, III Ogólnopolska Konferencja Naukowo-Y
"©#
!%
ruchu", Kraków 2012
4. Dziedzic T.: Kompleksowe Badania Ruchu – Kielce >:/‚ž\„GX$G>:/‚
5. Follmer R. u.a.: Mobilität in Deutschland 2008 Ergebnisbericht Struktur – Aufkommen – Emissionen –
Trends; infas Institut für angewandte Sozialwissenschaft GmbH, Deutsches Zentrum für Luft- und
Raumfahrt e.V., Bonn und Berlin, 2010
6. Lorenzi R., Schild P.: Faktenblatt Strategie Freizeitverkehr des Bundes; Bundesamt für Raumentwicklung ARE, Bern, 2012
7. Matthes U., Schad H.: Freizeitmobilität junger Erwachsener im Raum Basel; Universität Basel, Basel,
2003
8. Reimann K., Ohnmacht T.: Mobilität in der Schweiz, Ergebnisse des Mikrozensus Mobilität und Verkehr 2010; Bundesamt für Statistik, Neuchâtel, 2012
9. Schlich R., Axhausen K.W.: Wohnumfeld und Freizeitverkehr – eine Untersuchung zur Fluchttheorie;
IVT ETH Zürich, 2003
10. @('FQ"$"
$!
o Obszaru Metropolitalnego; konsorcjum wykonawców; lider: Politechnika Krakowska, Kraków, 2014
11. Thiem J., Hanelik M.: Kompleksowe badania ruchu – >:/:ž Q %
YG
_
\
"
@'('G_$G>://
TRANSPORTATION BEHAVIOR THE CITIZENS OF BIG CITY IN CASE
OF RECREATIONAL TRAFFIC FOR EXAMPLE CRACOW
Summary: In that paper shows the importance of recreational traffic in citywide motion which in recent
years was increasingly growing. It would be presented on both factors affecting its formation including the
socio-demographic nature and also on the spatial and time resolution during the day. It would be analyzed the
division of modal for that category of travel. It would be presented as factors of enabling better to took into
account in further researches.
Keywords: comprehensive transport studies, recreation travel, transportation behavior