pobierz

PODNIESIENIE JAKOŚCI KSZTAŁCENIA AKADEMICKIEGO W ZAKRESIE GEODEZYJNEGO URZĄDZANIA OBSZARÓW WIEJSKICH
W OPARCIU O DOŚWIADCZENIA PRAKTYKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO BAWARII
PRACA ZBIOROWA POD REDAKCJĄ JACKA M. PIJANOWSKIEGO
Modernizacja krajowego systemu geoinformacyjnego w Bawarii
Dr inż. Marek Ślusarski
Katedra Geodezji
Wprowadzenie
Zachodzące w drugiej połowie XX wieku
rewolucyjne zmiany na każdym polu
ludzkiej działalności, a w szczególności
w naukach technicznych, biologicznych,
medycznych i ekonomicznych oraz
szybkie wdrażanie osiągnięć naukowo
technicznych sprawiły, że zwiększyła się
rola wiarygodnej informacji i szybkiego
do niej dostępu. Z tego powodu
szczególnego znaczenia nabrała problematyka
zbierania, przetwarzania, przechowywania i
rozpowszechniania informacji szczególnie w
aspekcie zastosowania technik komputerowych.
krajowe umożliwiające modernizację
baz danych systemów geoinformacyjnych. We wszystkich krajach związkowych Niemiec realizowany jest
projekt mający na celu stworzenie
jednorodnej geoprzestrzennej bazy danych. System ten zwany Geobazowym
System Informacyjny budowany jest w
Bawarii w oparciu o trzy podsystemy:
Urzędowy System Informacyjny Osnów
Przestrzennych AFIS.
Urzędowy System Informacyjny Katastru
Nieruchomości ALKIS.
Urzędowy System Informacyjny Topograficzno Kartograficzny ATKIS.
Procesy te dotyczą również informacji przestrzennej. Gwałtownie rośnie zapotrzebowanie
na informacje przestrzenne wykorzystywane
w procesach decyzyjnych dotyczących funkcjonowania państw i jakości życia obywateli.
Zwiększa się również liczba instytucji gromadzonych dane jak również ilość i jakość
gromadzonych informacji. W celu ujednolicenia i uporządkowania procesów budowy
urzędowych systemów geoinformacyjnych koniecznym jest tworzenie odpowiednich
regulacji prawnych.
Urzędowy System Informacyjny Osnów Przestrzennych AFIS gromadzi informacje dotyczące
osnów geodezyjnych prezentowanych w jednolitym układzie odniesień przestrzennych.
Przechowywane są tam informacje dotyczące
osnów poziomych, wysokościowych, grawimetrycznych oraz stacji referencyjnych satelitarnego systemu SAPOS. Prace nad budową
sytemu osnów przestrzennych zostały zakończone i obecnie system jest w pełni
funkcjonalny.
Urzędowy System Informacyjny Katastru
Nieruchomości ALKIS gromadzi informacje
graficzne i opisowe dotyczące katastru nieruchomości, w szczególności mapy katastralne,
księgi nieruchomości i rejestry punktów
granicznych. W Bawarii ALKIS budowany jest w
oparciu o narzędzia informatyczne zapewniające pełną integrację danych graficznych i
opisowych. Dane te posiadają strukturę
obiektową. Bawarski kataster na terenach
rolniczych opary jest na stolikowych pomiarach geodezyjnych z przełomu XIX i XX
wieku.
Krajowy system informacji
przestrzennej w Bawarii
Bawaria jest obecnie najlepiej rozwiniętym
krajem związkowym Niemieckiej Republiki
Federalnej z nowoczesnym przemysłem i
usługami oraz wydajnym
rolnictwem.
Dynamiczny rozwój przestrzeni zurbanizowanej oraz znaczące – co do skali – prace
związane z kompleksowym urządzaniem
terenów wiejskich generują realne zapotrzebowanie na aktualne i dokładne informacje
opisujące zjawiska geoprzestrzenne.
Obszary zurbanizowane objęte były w drugiej
połowie XX wieku dokładnymi pomiarami
geodezyjnymi. Klasyczne informacje gromadzone
przez
kataster
nieruchomości
W
Niemieckiej
Republice
Federalnej
obowiązuje prawo federalnym i ustawy
68
PODNIESIENIE JAKOŚCI KSZTAŁCENIA AKADEMICKIEGO W ZAKRESIE GEODEZYJNEGO URZĄDZANIA OBSZARÓW WIEJSKICH
W OPARCIU O DOŚWIADCZENIA PRAKTYKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO BAWARII
PRACA ZBIOROWA POD REDAKCJĄ JACKA M. PIJANOWSKIEGO
cyfrowe kolorowe mapa ortofoto,
cyfrowe mapy topograficzne w skalach:
1:10 000, 1:25 000, 1:50 000 i 1:500 000,
analogowe historyczne mapy topograficzne,
cyfrowe mapy granic administracyjnych,
cyfrowe mapy zagospodarowania przestrzeni (obszary chronione, geologia, planowanie przestrzenne, hałas i in).
uzupełnione będą danymi o wysokości
budynków, co pozwoli na stworzenie dokładnego modelu 3D przestrzeni zurbanizowanej.
Informacje z systemu ALKIS udostępniane
będą w standardach wymiany Shape File oraz
DXF. Pełna funkcjonalność systemu ma zostać
osiągnięta w drugiej połowie 2012 roku.
Urzędowy System Informacyjny Topograficzno
Kartograficzny ATKIS to system gromadzący
dane opisujące cyfrowy model krajobrazu,
mapy topograficzne, numeryczny model
terenu oraz ortofotomapy. System pracuje
zgodnie z zasadami tzw. topograficznej bazy
danych: przechowuje informacje graficzne i
opisowe z zakresu map topograficznych i
tematycznych w skalach od 1:10 000 do
1:100 000.
Użytkownicy posiadający udokumentowany
interes prawny mogą otrzymać informacje z
części opisowej katastru nieruchomości oraz
wgląd do ksiąg rejestrujących stany prawne
nieruchomości.
Krajowy system informacji
przestrzennej w Polsce
Budowa systemu ATKIS nie jest obecnie
zakończona z powodu ogromnego zakresu
informacji jaka ma być zgromadzona w jednej
bazie danych.
Polski system geoinformacyjny integrujący
dane na poziomie krajowym zasilany jest
informacjami z baz lokalnych, regionalnych i
państwowych. Powiatowe systemy katastru
nieruchomości, centralny rejestr ksiąg
wieczystych oraz ewidencja podatkowa tworzą
podstawowe bazy systemu. Bazy dodatkowe
to m. in: topograficzna baza danych oraz
ortofotomapa cyfrowa. Obecnie system
krajowy funkcjonuje jako projekt GEOPORTAL,
który udostępnia następujące dane:
Realizacja wytycznych europejskiej
infrastruktury informacji przestrzennej.
Dyrektywy INSPIRE Unii Europejskiej nakłada
na kraje członkowskie obowiązek dotyczący m.
in.:
gromadzenia danych, przetwarzania i udostępniania danych przestrzennych na odpowiednim szczeblu,
łączenia danych rozproszonych,
zapewnienia warunków do szerokiego udostępniania,
zapewnienia łatwości wyszukiwania dostępnych danych.
granice i numery działek ewidencyjnych,
obrazy ortofotomap lotniczych i satelitarnych,
mapy sozologiczne i hydrograficzne w skalach 1:50 000,
mapy topograficzne w skalach od 1:10 000
do 1:100 000,
granice jednostek podziału terytorialnego,
nazwy geograficzne.
Poszczególne kraje członkowskie realizują
powyższe zobowiązania budując internetowe
portale geoinformacyjne które umożliwią
instytucjom i obywatelom korzystanie z
danych opisujących przestrzeń gromadzonych
przez podmioty publiczne.
Dotychczas system nie osiągnął założonej
funkcjonalności, brak jest m. in. informacji z
rejestru ksiąg wieczystych i ewidencji
podatkowej, a dane katastralne nie zawierają
informacji o budynkach. GEOPORTAL pozwala
tylko na przeglądanie danych, brak jest
możliwości tworzenia zapytań przestrzennych.
W Bawarii tworzony jest obecnie portal
internetowy umożliwiający udostępnianie
szerokiego zakresu danych przestrzennych
takich jak:
Realizację części założeń dyrektywy INSPIRE
zapewnić ma tworzony obecnie projekt
GEOPORTAL2. W założeniu, krajowy system
cyfrowe mapy katastru nieruchomości,
analogowe mapy rzeźby terenu,
69
PODNIESIENIE JAKOŚCI KSZTAŁCENIA AKADEMICKIEGO W ZAKRESIE GEODEZYJNEGO URZĄDZANIA OBSZARÓW WIEJSKICH
W OPARCIU O DOŚWIADCZENIA PRAKTYKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO BAWARII
PRACA ZBIOROWA POD REDAKCJĄ JACKA M. PIJANOWSKIEGO
geoinformacyjny poszerzy
funkcjonalności o:
zakres
Zakończenie
swojej
Ogólna prezentacja systemu niemieckiego
funkcjonującego w Bawarii i polskiego
wskazuje na znaczne opóźnienia naszego
przedsięwzięcia. Główne przyczyny braku
pełnej funkcjonalności polskiego geosystemu
to niedobór spójnych koncepcji co do celu
przedsięwzięcia oraz brak standardów dla
systemów
lokalnych
i
regionalnych
zasilających system krajowe.
sprzedaż danych cyfrowych i wydruków,
obsługę zapytań geoprzestrzennych,
umożliwienie włączenia do systemu danych
i usług osób trzecich,
lokalizację geoprzestrzenną adresów oraz
dostęp do bazy osnów geodezyjnych.
Tak poszerzony zakres funkcjonalności nie
pozwoli na pełną realizację założeń INSPIERE.
System nie obejmie swoim zakresem działania
wszystkich
34
tematów
danych
przestrzennych szczególnie dotyczących takich
zagadnień jak: demografia, rolnictwo czy
zasoby energetyczne i mineralne.
Niemieckie doświadczenia, zmodyfikowane do
polskich warunków wydatnie przyspieszyły by
budowę
funkcjonalnego
systemu
geoprzestrzennego. Szczególnie ważne to
standaryzacja danych rejestrowanych w
systemach lokalnych (jednorodne formaty
treści i wymiany danych) oraz pełna
obiektowość danych zasilających system
krajowy.
70