streszczenie

Synteza i właściwości biologiczne nowych pochodnych hydrazonów
i oksymów aromatycznych
– potencjalnych produktów biobójczych i środków ochrony roślin
mgr Monika Cyrta
prof. dr hab. W. Marek Gołębiewski
Celem niniejszej pracy jest synteza nowych eterów, estrów, karbaminianów i hydrazonów
wywodzących się z aldehydów, ketonów i kwasów karboksylowych oraz przekształcenie otrzymanych
hydrazonów w dalszym etapie syntezy w kompleksy z metalami przejściowymi, takimi jak kobalt,
nikiel, miedź i cynk. Podstawowe założenia dotyczące właściwości chemicznych i praktycznych
zastosowań w/w pochodnych oksymów stanowiły przesłanki wyboru tematyki mojej pracy
doktorskiej. Tak otrzymane pochodne różnią się ilością i rodzajem podstawników w pierścieniu
aromatycznym, co zostało uzasadnione na podstawie literatury. Celem badań biologicznych było
dostarczenie dodatkowych dowodów potwierdzających tezę zawartą w niniejszej pracy, mówiącą o
szerokim zastosowaniu otrzymanych związków.
Z przeprowadzonych badań biologicznych wynika, że związki te wykazują działanie
grzybobójcze i bakteriobójcze. W zależności od struktury ich aktywność biologiczna jest bliska 100%
w stężeniach niższych w porównaniu do preparatów dostępnych na rynku. Stwierdzono też, że
aktywność biologiczna hydrazonów wzrasta po przekształceniu ich w kompleksy z metalami
przejściowymi. Z literatury wiadomo, że szereg chelatów tego typu stosowano jako leki
przeciwnowotworowe. Ze wstępnych badań biologicznych wynika, że otrzymane kompleksy
wykazują właściwości przeciwgrzybiczne względem grzybów Oomycetes, co kwalifikuje je do
dalszych badań pod kątem przeciwnowotworowym.
Zasady te oraz ich kompleksy metali mają wiele innych zastosowań związanych z ich
unikatowymi właściwościami fizyko-chemicznymi. Są stosowane m. in. jako najważniejsze proleki
dla leków o charakterze aldehydów i ketonów,
katalizatory w katalizie homogenicznej lub po
osadzeniu na nośniku stałym w katalizie heterogenicznej, jako chemiczne sensory do wykrywania
anionów nieorganicznych, jak również są stosowane w akcjach sanitarnych, higienie osobistej ludzi
oraz w leczeniu niektórych chorób. Ponadto cechuje je aktywność fungicydowa. Szczególną
właściwością tych związków jest ich barwa oraz występowanie zjawiska luminescencji, które można
również wykorzystać do badań nad zastosowaniem tych związków jako barwników.
Pochodne oksymów tego typu są stosunkowo łatwo dostępne i niedrogie w otrzymaniu, co jest ich
niepodważalną zaletą.