Pośrednie naruszenie praw własności intelektualnej

„Pośrednie” naruszenie
 Kwestia cudzysłowu
 Pośrednie a bezpośrednie naruszenie
 Wielość uprawnionych modeli
 Skojarzenia:
 Brak realizacji całości „znamion” naruszenia
 Udział innej osoby niż bezpośredni naruszyciel
 Związek z bezpośrednim naruszeniem
Internet, czyli czym nie będziemy
się zajmować
 Pośrednie naruszenia nie pojawiły się wraz z internetem
 Szereg problemów jest bardzo podobnych
 Szereg wypowiedzi brzmi zaskakująco aktualnie
 Prawo patentowe i Prawo autorskie: dwa podejścia do
pośrednich naruszeń w perspektywie
prawnoporównawczej
Naruszenia pośrednie w prawie
patentowym
 Prawo polskie nie zawiera osobnej regulacji; doktryna
odsyła do art. 422 k.c.
 Gdyby taka regulacja miała być wprowadzona,
prawdopodobnie wiemy jak mogłaby wyglądać
 Konwencja o patencie wspólnotowym (1975)
 Naruszenie pośrednie patentu w art. 30
Naruszenia pośrednie w prawie
patentowym
ART. 30 KPW (art. 26 wersji z 1989)- Zakaz pośredniego korzystania z wynalazku
1. Patent wspólnotowy przyznaje uprawnionemu prawo zakazania wszystkim
osobom trzecim nie posiadającym jego zgody wprowadzania do obrotu lub
oferowania w celu wprowadzania do obrotu na terytoriach umawiających się
państw osobie, która nie jest uprawniona do korzystania z wynalazku środków
dotyczących zasadniczego elementu wynalazku w celu urzeczywistnienia go, kiedy
osoba trzecia wie, lub jest to w okolicznościach sprawy oczywiste, że te środki
nadają się i są przeznaczone do urzeczywistnienia wynalazku.
2. Par. 1 nie znajduje zastosowania jeśli środki te stanowią zwykłe produkty rynkowe,
chyba że osoba trzecia nakłania osobę, której środki zostały dostarczone do
dokonania czynności zakazanych przez art. 29.
3. Osoby wykonujące czynności określone w art. 31 (A) do (C) nie są uznawane za
osoby uprawnione do korzystania z wynalazku w rozumieniu par. 1
Prawo angielskie i niemieckie

§ 10 Patentgesetz
(1) Patent ma także ten skutek, że zakazane jest osobom trzecim, bez zgody
uprawnionego, na obszarze obowiązywania niniejszej ustawy oferowanie lub
dostarczanie innym niż uprawnione do korzystania z wynalazku osobom środków,
które odnoszą się do istotnego elementu wynalazku dla korzystania z tego
wynalazku na obszarze obowiązywania niniejszej ustawy, jeśli osoba trzecia wie,
lub jeśli jest to na podstawie okoliczności oczywiste, że środki te nadają się lub są
przeznaczone do korzystania z wynalazku.
(2) Ustęp 1 nie znajduje zastosowania, jeśli środki te stanowią ogólnie dostępne w
handlu wyroby, chyba że osoba trzecia świadomie nakłania osobę trzecią do
postępowania w sposób sprzeczny z § 9 zd. 2.
(3) Osoby, które podejmują czynności wskazane w § 11 ust. 1 - 3, nie są uważane w
rozumieniu ust. 1 za osoby uprawnione do korzystania z wynalazku
Prawo angielskie i niemieckie
 Sec. 60 (2) Patents Act
(2) Zgodnie z następującymi postanowieniami niniejszej sekcji osoba
(inna niż uprawniony z patentu) także narusza patent jeśli, w czasie
obowiązywania prawa z patentu i bez zgody uprawnionego,
dostarcza lub oferuje się dostarczyć w Zjednoczonym Królestwie
osobie innej niż licencjobiorcy lub innej osobie uprawnionej do
korzystania z wynalazku jakiekolwiek środki dotyczące zasadniczego
elementu wynalazku w celu realizacji wynalazku jeśli wie, lub jeśli jest
oczywistym dla osoby rozsądnej w okolicznościach sprawy, że środki
te są zdatne i przeznaczone do realizacji wynalazku w Zjednoczonym
Królestwie.
(3) Podsekcja (2) powyżej nie znajduje zastosowania do dostarczania
lub oferowania zwyczajnych produktów rynkowych, chyba że
dostarczenie lub oferta ma miejsce w celu skłonienia odbiorcy lub
osoby będącej adresatem oferty do dokonania czynności stanowiącej
naruszenie patentu zgodnie z subsekcją (1)
Co wynika z regulacji i
orzecznictwa
 Pośrednim naruszeniem jedynie oferowanie i dostarczenie
(wprowadzenie do obrotu); nie obejmuje wytwarzania,
używania, posiadania, importu.
 Nie ma znaczenia, czy doszło do naruszenia patentu –
wystarczy, że może dojść
 „Środek” – może być dowolnym przedmiotem materialnym
(niektórzy uważają, że także niematerialnym). Może być całym
urządzeniem (w którym wystarczy wymienić część).
 Wprowadza się ograniczenie terytorialne (kraj ochrony)
 Zasadniczy element wynalazku: BGH, 4.05.2004 – w zasadzie
każdy element zastrzeżeń patentowych, chyba że całkowicie
drugorzędny. Nie jest istotne czy dana cecha odróżnia
wynalazek od stanu techniki
Co wynika z regulacji i
orzecznictwa
 Wiedza musi też obejmować „zdatność” środka do
realizacji wynalazku.
 Wiedza musi istnieć w chwili wprowadzenia do obrotu
(oferowania)
 Nie jest w ogóle rozważana wiedza o zachowaniach
konkretnych osób. Wystarczające jest, że pewna część
odbiorców zrealizuje wynalazek (naruszy patent).
Co wynika z regulacji i
orzecznictwa
 „Dotyczy zasadniczego elementu” – funkcjonalnie współdziała w
realizacji wynalazku. Tylko środki, które nic nie wnoszą do poziomu
wynalazczego są poza
 Odbiorca musi mieć zamiar korzystać ze „środka” w sposób
naruszający patent w kraju ochrony (np. wytworzyć chronione
urządzenie wykorzystując część składową). Nie jest natomiast istotna
intencja dostawcy
 Wystarczy wiedza dostawcy, że część odbiorców będzie korzystać z
wynalazku. Odbiorcą może być użytkownik końcowy
 Ciężar dowodu co do zamiaru odbiorcy spoczywa na uprawnionym z
patentu (zależy od właściwości środka i okoliczności). Nawet
wskazanie na naruszający sposób korzystania w broszurze/instrukcji
nie jest wystarczającym dowodem intencji odbiorców
Co wynika z regulacji i
orzecznictwa
 Osobą uprawnioną nie jest osoba, która może korzystać z
wynalazku na mocy wyjątku (np. w celach badawczych)
 Konsekwencje – różne postacie zakazu (w zależności od
okoliczności); odszkodowanie. Jeśli „środek” może być
wykorzystywany w sposób , który nie narusza patentu,
można co do zasady jedynie wymagać odpowiednich
ostrzeżeń.
 Relacja do odpowiedzialności deliktowej za podżeganie
lub pomocnictwo – nie jest wyłączona, wtedy naruszenie
bezpośrednie, ale musi dojść do naruszenia. Szerszy
zakres terytorialny
Formy
 Przyrząd/urządzenie za pomocą którego można
zrealizować chroniony sposób
 Przyrząd/urządzenie, który stanowi element chronionego
połączenia
 Urządzenie, które umożliwia wytworzenie chronionego
przedmiotu
 Możliwe przecięcia z naruszeniem bezpośrednim
Prawo polskie – art. 422 k.c
 Świadomość naruszenia – wymagana jest umyślność,
ewentualnie świadoma nieumyślność
 Musi dojść do deliktu (naruszenia)
 Nie dochodzi do deliktu w przypadku korzystania w
ramach wyjątku lub w sferze pozagospodarczej
 Wymagane jest odniesienie do konkretnego naruszenia
(deliktu)
Przykłady
 LG Düsseldorf wyrok z 26 lutego 2004 (EP 0 904 717)
 Pasujące do ekspresu do kawy coffee pads (torebki z kawą)
 Stwierdzono pośrednie naruszenie
 LG Düsseldorf 16 sierpnia 2012 Nestec v. Ethical Coffee
Company
 Pasujące do ekspresu kapsułki z kawą
 Brak naruszenia z powodu wyczerpania prawa
Przykłady
 High Court wyrok z 22 kwietnia 2013, Nestec S.A., and others
v. Dualit and others [2013] EWHC 923
 Kapsułki jw.
 Brak naruszenia, ponieważ nabywcy kapsułek nie realizują
wynalazku (capsules are not "means suitable for putting the
invention into effect”)
Prawo autorskie – pouczająca
historia
 Groźne magnetofony




1935 AEG „Magnetophon”
Lata 50-te XX w. – łatwe w użytkowaniu produkty komercyjne
Biuletyn GEMA 1950 – każdy może kopiować nagrania
Propozycje:
 Każdy właściciel magnetofonu płaciłby ryczałt
 Producenci płaciliby opłaty
 Dyskusja
 Dozwolony użytek osobisty
 Prawo do prywatności
 Czy rzeczywiście uprawnieni ponoszą straty – czemu nie
przedstawią atrakcyjnej oferty rynkowej
Prawo autorskie – pouczająca
historia
 Groźne magnetofony
 AEG i Loewe zgodziły się płacić 1 % wartości urządzenia.
Grundig odmówił
 BGH 18 maja 1955 Grundig Reporter
 Dyskusja o użytku osobistym
 Producenci nie mogą być odpowiedzialni za bezpośrednie
naruszenie
 Analogia z pośrednim naruszeniem w prawie patentowym –
sprzęt był zdatny do naruszeń i jako taki był reklamowany
 Okoliczność, że możliwe było używanie nie prowadzące do
naruszenia nie wyklucza odpowiedzialności
Prawo autorskie – pouczająca
historia
 Groźne magnetofony
 Sąd oddalił żądanie GEMY by każdy nabywca podpisał
zobowiązanie uzyskania licencji
 Wystarczające ostrzeżenie
 1964 Personalausweise – GEMA żąda by tożsamość
nabywców była jej podana, tak by mogła zweryfikować, czy
nie naruszają oni praw autorskich
 Sąd uznał żądanie za nieuzasadnione (nieproporcjonalne)
 Obiter dictum – skoro nie ma praktycznego sposobu
zapewnienia wynagrodzenia można rozważyć opłatę od
producenta – narodziny copyright levies
Prawo autorskie – pouczająca
historia
 Kserokopiarki
 1950 Xeros
 Kserokopiarka „zmieniła praw autorskie” , ma zniszczyć
przemysł wydawniczy
 Copyright Crisis of profound dimensions – Melville B.
Nimmer (1968)
 1962 – w USA wykonano 3.600.000.000 kserokopii
 Rozważania o dozwolonym użytku
 BGH, 24 czerwca 1955
 University of New South Wales vs. Moorhouse (Australia
1975)
Prawo autorskie – pouczająca
historia
 BGH 09.06.1983 I ZR 70/81 "Kopierläden"
Ten, kto prowadzi punkt kserograficzny, w którym udostępnia
osobom trzecim kserokopiarki jest zobowiązany podjąć
odpowiednie środki by wyłączyć lub poważnie zmniejszyć
niebezpieczeństwo nieautoryzowanego kopiowania
przedmiotów chronionych prawem autorskim. Zasadna
(zumutbar) i w danym przypadku skuteczna może być wyraźnie
widoczna informacja, iż klienci mają obowiązek szanować
cudze prawa autorskie.
Generalny obowiązek kontroli – włącznie z wglądem w niekiedy
poufne materiały – nie może być jednak co do zasady nałożony
na przedsiębiorcę
Prawo autorskie – pouczająca
historia
 Wprowadzając system opłat ustawowo uznano, że choć
możliwe jest używanie w sposób nie powodujący
naruszeń, jest mało prawdopodobne, by dane urządzenie,
które może być wykorzystywane do sporządzania kopii w
granicach użytku osobistego nigdy nie zostało tak
wykorzystane przez okres jego pracy.
 Skarga konstytucyjna oddalona (1971)
Prawo autorskie – podstawy
naruszeń pośrednich
 Rzadkie wyraźne regulacje ustawowe
 Odpowiedzialność deliktowa (najczęściej formy
podżegania i pomocnictwa), albo „niepisane” obowiązki
(Verkehrspflichten)
 Ochrona prawa bezwzględnego na wzór ochrony
negatoryjnej własności
Kilka uwag
 Czemu inaczej traktuje się wymóg wiedzy o naruszeniu?
 Czemu brak regulacji naruszeń pośrednich w prawie
autorskim?
 Co tak naprawdę nowego (innego) pod względem
konstrukcyjnym przynoszą naruszenia w internecie?
Dziękuję za uwagę!