Kraking katalityczny węglowodorów

Zarządzanie Środowiskiem
Pracownia „Podstawy technologii chemicznej i zarządzanie chemikaliami”
Wprowadzenie i instrukcja do ćwiczenia
Kraking katalityczny węglowodorów
dr Hanna Wilczura-Wachnik
Uniwersytet Warszawski
Wydział Chemii
Zakład Dydaktyczny Technologii Chemicznej
1
Wprowadzenie – podstawy teoretyczne
Niemal wszystkie reakcje zachodzące w organizmach żywych a także
większość reakcji w przemyśle przebiega w obecności katalizatorów. Ponadto, w
dzisiejszych czasach kataliza należy do najważniejszych technologii stosowanych w
ochronie środowiska szczególnie w obszarze prewencji emisji toksycznych
substancji. Powszechnie znanym przykładem jest stosowanie katalitycznych
dopalaczy w samochodach.
Termin „kataliza” wprowadził Berzelius w 1836r. Pracując nad różnymi
reakcjami stwierdził, że substancja nazwana katalizatorem wpływa na szybkość
reakcji. Wiele lat później Ostwald zaproponował następującą definicję katalizatora: „
katalizator to substancja przyspieszająca reakcję chemiczną nie zmieniając jej stanu
równowagi a po reakcji pozostaje w niezmienionej postaci”. Definicję tę uzupełniono
w sposób następujący: katalizator to substancja, która zwiększa szybkość, z jaką
reakcja chemiczna osiąga stan równowagi, sama się jednak nie zużywa. Symbol
katalizatora nie występuje w równaniu stechiometrycznym”. Obecnie obowiązuje
następująca definicja katalizatora: katalizator zmienia szybkość dochodzenia układu
do stanu równowagi, ale go nie zmienia. Katalizator nie może wywołać reakcji
termodynamicznie niemożliwej w danych warunkach. Katalizator zmienia jedynie
szybkość reakcji przebiegającej samorzutnie i bez udziału katalizatora”.
O przydatności katalizatora w procesie przemysłowym decydują następujące
właściwości: aktywność, selektywność i stabilność.
Aktywność katalizatora określa się jako różnicę między szybkością reakcji
zachodzącej w obecności katalizatora i bez udziału katalizatora. Pojęcie „aktywność
katalizatora” ma sens tylko w odniesieniu do danego układu katalizator-reagenty
(danego typu reakcji) np.:
aktywność kat V2O5 w reakcji utleniania węglowodorów aromatycznych
aktywność kat V2O5 w reakcji utleniania SO2 do SO3.
Selektywność katalizatora to stosunek ilości wybranego produktu reakcji do
całkowitej ilości produktów otrzymywanych w danej reakcji.
Definicja katalizatora zakłada, że nie ulega on zmianom podczas reakcji
chemicznej. W rzeczywistości jego aktywność ulega zmniejszeniu w rezultacie zmian
odwracalnych lub nieodwracalnych zachodzących w funkcji czasu na jego
powierzchni.
Obniżenie
aktywności
katalizatora
może
być
odwracalne
lub
2
nieodwracalne. Przywrócenie aktywności katalizatora następuje w wyniku jego
regeneracji i aktywacji. Jeśli dezaktywacja katalizatora jest nieodwracalna konieczna
jest jego wymiana.
Stabilność katalizatora jest istotną cechą z punktu widzenia przydatności w
procesach przemysłowych, ponieważ trwałość chemiczna, mechaniczna i termiczna
determinuje czas jego życia. Pośród wielu czynników wpływających na stabilność
katalizatora najistotniejszymi są:
- zmniejszenie powierzchni aktywnej w wyniku rekrystalizacji lub spiekania,
- zatrucie,
- uszkodzenie mechaniczne.
Procesy technologiczne, w których stosowane są reakcje chemiczne
nazywane są procesami katalitycznymi. W zależności od mechanizmu reakcji
procesy katalityczne dzielimy na:
- reakcje utleniania i redukcji (reakcje redox): uwodornienia, odwodornienia,
utleniania. Katalizatorami są: metale, półprzewodnikowe tlenki metali i siarczki.
- reakcje kwas-zasada: hydroliza, izomeryzacja, kraking, alkilowanie. Typowymi
katalizatorami są kwasy i zasady Brensteda i Lewisa, tlenki glinu, magnezu i
glinokrzemiany.
-
reakcje
o
mechanizmie
koordynacyjnym:
polimeryzacja,
oligomeryzacja,
karbonylowanie, uwodornienie, hydroformylowanie. Typowymi katalizatorami są:
kompleksy metali (zwykle metali przejściowych bloku d), układy bimetaliczne.
Klasyfikacja katalizatorów
Różnorodność cech katalizatorów sprawia, że nie powstało generalne ogólnie
obowiązujące kryterium ich klasyfikacji. Zwykle porównuje się takie właściwości jak:
stan fazowy reagentów i katalizatora, budowa katalizatora, skład, typy reakcji
katalizowanych. Najczęściej stosowanym kryterium podziału katalizatorów jest stan
fazowy układu reagenty-katalizator nazywany układem katalitycznym. Według tego
kryterium rozróżnia się katalizatory heterogeniczne, homogeniczne i enzymatyczne,
stanowiące
odrębną
grupę
katalizatorów
o
specyficznych
właściwościach.
3
Katalizatory heterogeniczne należą do najpowszechniej stosowanych w
procesach
przemysłowych.
Heterogeniczne
układy
katalityczne
znajdują
zastosowanie w procesach technologii organicznej oraz nieorganicznej.
Zaletami katalizatorów heterogenicznch są:
- możliwość oddzielenia od reagentów i produktów a w konsekwencji łatwość
odzysku i trwałość
- możliwość stosowania w nieruchomych i fluidalnych złożach
- wysoka aktywność w szerokim zakresie reakcji (np. uwodornienia, izomeryzacji
olefin, redukcji aromatów i estrów)
- dobra stabilność termiczna w szerokim zakresie warunków reakcji
- relatywnie łatwe manipulowanie w operacjach o dużej skali
Do wad katalizatorów heterogenicznych należą:
- niejednorodność tzn. więcej niż jedno centrum aktywne
- niezdefiniowana powierzchnia - trudności w projektowaniu i udoskonalaniu są
wynikiem niezdefiniowanych centrów aktywnych
- mniejsza selektywność (jako rezultat heterogenicznej natury centrów
reakcyjnych, także często przez ostre warunki reakcji).
Zastosowanie katalizy heterogenicznej w procesach technologii organicznej ma
istotne znaczenie. Poniżej podano przykłady technologii działających w skali
produkcyjnej.
Przykłady katalizy heterogenicznej w technologii organicznej:
- kraking katalityczny
zeolity / Al2O3—SiO2
- hydrokraking
Pd - zeolit (lub Ni, Mo, Pt)
- reforming katalityczny
Pt – Al2O3, Pt – Re – Al2O3
- izomeryzacja np. alkanów
Pd – zeolit, Al2O3
- uwodnienie np. alkenów
kationity wodorowe
- polimeryzacja np. alkenów
H3PO4 / glinokrzemiany
Jak wspomniano katalizator i reagenty tworzą układ katalityczny. W zależności
od stanu skupienia (rodzaju fazy) katalizatora i reagentów układy katalityczne są
klasyfikowane w sposób następujący:
4
Rodzaj fazy
Kataliza
Przykłady reakcji
katalizator substraty
homogeniczna
ciecz
ciecz
hydroliza estrów obecności kwasów nieorganicznych,
gaz
gaz
utlenianie SO2 do SO3 w obecności NO2,
ciało stałe
ciało stałe
rozkład KClO3 w obecności MnO2
ciecz
gaz
CH2=CH2 + O2 −> CH3CHO w obecności roztworu
ciecz
cało stałe +
uwodornienie węgla w obecności kompleksów metali
gaz
przejściowych,
ciało stałe
ciecz
odwodnienie wyższych alkoholi na Al2O3—SiO2,
ciało stałe
gaz
utlenianie etylenu na Ag2O,
ciało stałe
ciecz+gaz
uwodornienie nienasyconych kwasów tłuszczowych na
PdCl2 + CuCl2,
heterogeniczna
Ni
Katalizatory występują zarówno w stanie stałym, ciekłym jak i gazowym.
Znaczenie przemysłowe mają katalizatory stałe i ograniczonym zakresie w ciekłym
stanie skupienia. Procesami katalitycznymi są technologie organiczne: otrzymywania
polimerów, barwników, farmaceutyków, procesy chemicznego przerobu frakcji
destylacji
rurowo-wieżowej
ropy
naftowej
(np.kraking
katalityczny)
a
także
nieorganiczne: synteza kwasu siarkowego, synteza amoniaku, konwersja amoniaku
do kwasu azotowego.
W procesie krakingu katalitycznego frakcji ropy naftowej najczęściej
stosowane są układy katalityczne zawierające zeolity (20%) i glinokrzemiany (80%)
lub
Al2O3
nazywane
kontaktami.
Typowy
skład
zeolitu
(syntetycznego
glinokrzemianu) jest następujący: Mm/2 O·Al2O3·nSiO2·kH2O
gdzie: M – kation wymienny o wartościowości m
n – liczba cząsteczek SiO2
k – liczba cząsteczek H2O
Na skalę przemysłową proces krakingu katalitycznego frakcji ropy naftowej prowadzi
się w celu pozyskania węglowodorów grupy C3, C4, benzyny, olej napędowy i
opałowy. We współcześnie działających instalacjach krakingu katalitycznego proces
5
prowadzonych jest w fazie fluidalnej w sposób ciągły. Reaktor i regenerator
katalizatora działają w sposób zintegrowany (instalacja Universal Oil Products).
Mechanizm krakingu katalitycznego jest jonowy. Frakcje ropy naftowej zwykle
zawierają śladowe ilości alkenów (węglowodorów nienasyconych zawierających
podwójne wiązanie między atomami węgla). W początkowym etapie krakingu
cząsteczki alkenu reagują z kwasowymi centrami aktywnymi Bronsteda lub Lewisa
tworząc karbokationy (produkty pośrednie). Powstające karbokationy dalej ulegają
kolejnym
reakcjom:
izomeryzacji,
przeniesienia
łańcuch
lub/i
β-rozpadowi.
Szczegółowe omówienie reakcji można znaleźć w „Podręczniku do ćwiczeń z
technologii chemicznej” pod redakcją T.Kasprzyckiej-Guttman.
Skład produktów krakingu katalitycznego zależy od reakcji, którym ulegają
powstające karbokationy. Jeśli dominują reakcje β-rozpadu wówczas głównymi
produktami są propylen i butylen. W przypadku przewagi reakcji izomeryzacji
powstają głównie węglowodory rozgałęzione podwyższające liczbę oktanową
otrzymywanej benzyny.
Niekorzystnymi reakcjami z punktu widzenia otrzymywanych produktów jak
również aktywności katalizatora są reakcje polimeryzacji, koksowania, aromatyzacji.
W ich wyniku centra aktywne katalizatora ulegają zablokowaniu i konieczna jest
regeneracja katalizatora.
Literatura
1. Praca zbiorowa pod redakcją T.Kasprzyckiej –Guttman, Podręcznik do ćwiczeń z
technologii chemicznej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1996.
2. B. Grzybowska-Świergosz, Elementy katalizy heterogenicznej, PWN 1993.
3. S. Matar, M.J.Mirbach, H.A.tayim, Catalysis In petrochemical processes, Kluwer
Academic Publishers 1989.
4. J.Hagen, Industrial catalysis: a practical approach, Wiley, 2006.
6
Instrukcja ćwiczenia
Cel ćwiczenia
Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z procesem krakingu katalitycznego
węglowodoru alifatycznego. Proces prowadzony jest w skali laboratoryjnej w układzie
heterofazowym z nieruchomym złożem stosując, jako katalizator zeolit 13X lub Al2O3.
W trakcie ćwiczenia bada się zmianę aktywności katalizatora w funkcji czasu, stopień
koksowania surowca. Ponadto, wyznacza się wpływ temperatury i szybkości
dozowania surowca na wydajność krakingu, ilość i jakość produktów.
Gazowe i ciekłe produkty krakingu analizuje się metodą chromatografii
gazowej stosując aparat Hewlett-Packard GC 6890, stopień koksowania oznacza się
metodą Wardera.
Opis ćwiczenia i instalacji
Reaktor kwarcowy (1) umieszczony jest w piecu rurowym z nawiniętą spiralą
grzejną (2). Temperaturę procesów (krakingu i wypalania koksu) ustala się
regulatorami (11 i 11a). Termoparą (3) kontroluje się temperaturę w złożu
katalizatora.
Surowiec krakingu dozowany jest za pomocą pompy infuzyjnej zaopatrzonej w
szklaną strzykawkę (4). Objętościową szybkość przepływu surowca ustawia się
pokrętłami oznaczonymi symbolem (% S) znajdującymi się na obudowie pompy
infuzyjnej (wykres charakterystyki pompy dołączony jest do instrukcji ćwiczenia).
Produkty reakcji opuszczające reaktor (1) schładzane są w chłodnicy (8) i dodatkowo
w wymrażalniku (15). Produkty ciekłe krakingu zbierane są w odbieralniku (9).
Produkty gazowe kierowane są przez kran “B” do zbiornika (6) a dalej do gazomierza
(7). Po zakończeniu reakcji odłącza się zbiornik produktów gazowych i gazomierz od
instalacji a układ katalityczny przepłukuje się gazem obojętnym ( N2 lub Ar). W tym
celu łączy się butlę z gazem (14) z reaktorem (1) poprzez odpowiednio ustawione
krany “F” i “A”. Na tym etapie eksperymentu wymywane są ze złoża katalizatora
zaadsorbowane
produkty
krakingu
oraz
nieprzereagowany
surowiec.
Po
przepłukaniu katalizatora gazem obojętnym odłącza się zbiornik produktów ciekłych
7
(9), waży się go i oblicza strumień produktów ciekłych. Otrzymane produkty ciekłe
analizuje się metodą glc.
Osadzony na katalizatorze koks wypala się w strumieniu powietrza tłoczonego
do reaktora pompką (5) przez kran „A”. Zachodzi wówczas reakcja:
3C + 2O2 ===> 2CO + CO2.
Powstająca mieszanina tlenku i ditlenku węgla kierowana jest kranem „B” do
dopalacza (10) wypełnionego wiórkami miedzi. W dopalaczu zachodzi reakcja
utleniania tlenku węgla do ditlenku. CO2 opuszczający dopalacz przewodem (13)
doprowadzany jest do absorbera wypełnionego roztworem NaOH. W wyniku
absorpcji CO2 w roztworze NaOH powstaje Na2CO3.
Schemat instalacji przedstawia rysunek 1.
Rysunek 1. Schemat instalacji do krakingu katalitycznego w skali laboratoryjnej na
nieruchomym złożu katalizatora. A,B,C,D.E,F – krany; 1 – przepływowy reaktor kwarcowy
z warstwą katalizatora;
2 – piec grzejny; 3 – termopara; 4 – pompa infuzyjna; 5 – pompka
powietrzna; 6 – zbiornik produktów gazowych; 7 – gazomierz; 8 – chłodnica wodna; 9 –
zbiornik produktów ciekłych; 10 – dopalacz COCO2 (wypełniony wiórkami Cu);
11,11a – wskaźniki i regulatory temperatury w reaktorze i dopalaczu CO do CO2;
12 –
łaźnia chłodząca; 13 – przewód odprowadzający produkty wypalania węgla do absorbera;
8
14 – butla z N2 lub Ar; 15 – wymrażalnik; 16 – płuczka olejowa; 17 – wylot gazów do kanału
wentylacyjnego; 18 – pompa perystaltyczna; 19 – absorber.
Zawartość Na2CO3 w roztworze NaOH oznacza się metodą Wardera*
miareczkując badany roztwór kolejno wobec fenoloftaleiny i oranżu metylowego
roztworem HCl. Aby ograniczyć ubytek CO2 miareczkowania przeprowadza się
schładzając roztwór miareczkowany w mieszaninie lodu z dodatkiem NaCl a
końcówka biurety powinna znajdować się możliwie blisko powierzchni roztworu.
Pierwsze miareczkowanie wykonuje się wobec fenoloftaleiny 0,1M roztworem
kwasu solnego do odbarwienia roztworu (odmiareczkowuje się przy tym cała ilość
NaOH i połowa węglanu). Węglan sodu przechodzi w kwaśny węglan zgodnie z
równaniem reakcji:
Na2CO3 + HCl ===> NaHCO3 + HCl ph = 8.3
Następnie do badanego roztworu dodaje się oranżu metylowego i dalej miareczkuje
roztworem 0,1M HCL do pierwszej zmiany barwy wskaźnika (z żółtej na
pomarańczową). Zachodzi wówczas reakcja:
NaHCO3 + HCl ===> NaCl + H2O + CO2
Uwaga! To miareczkowanie należy prowadzić bardzo powoli dodając titrant po
kropli a roztwór miareczkowany chłodzić i mieszać.
Jeśli na pierwsze miareczkowanie wobec fenoloftaleiny schodzi a [ml] HCl , na
drugie wobec oranż metylowego b [ml] , to zawartość Na2CO3 (w gramach) można
policzyć według wzoru:
X = b • CM • 0.106
CM – stężenie molowe HCl [ mmol/mL]
0.106 - masa molowa Na2CO3 [g/mmol]
a następnie obliczyć zawartość węgla w oznaczanym węglanie.
*
J.Minczewski, Z.Marczenko „Chemia analityczna. Analiza ilosciowa.” PWN 1973,
Tom 2 str 224
9
Kolejność czynności podczas wykonywania ćwicznia
I. Przygotowanie układu do reakcji.
Uwaga: wszystkie czynności związane z obsługą butli ze sprężonymi gazami
wykonuje się wyłącznie w obecności asystenta prowadzącego ćwiczenie.
1. Płukanie gazem obojętnym układu reakcyjnego: reaktor, przewody transportu
masy, odbieralnik produktów ciekłych dalej przez kran „B” do gazomierza (rys.1).
Połączyć butlę z gazem reaktorem (1) przez krany “F” i “A” a dalej przez krany „C” i
„D” z gazomierzem. Po sprawdzeniu ustawienia kranów odkręcić zawór butli i
ustawić szybkość przepływu gazu.
Uwaga: W czasie przepłukiwania instalacji argonem należy zapoznać się z odczytem
objętości gazu przepływającego przez gazomierz.
2. Włączyć grzanie pieca korzystając z regulatora temperatury (11) - temperaturę
podaje asystent.
3. Zważyć odbieralnik (9).
4. Połączyć odbieralnik z chłodnicą (8).
5. Włączyć przepływ wody w chłodnicy.
6. Wstawić odbieralnik do łaźni chłodzącej (12) wypełnionej stałym CO2..
7. Strzykawkę napełnioną substratem umieścić w pompie.
8. Nastawić pompę dozującą surowiec na odpowiedni przepływ.
9. Odciąć strumień gazu obojętnego odpowiednio ustawiając kran “F” i zamykając
zawór butli.
10. Ustawić krany B, C i D tak aby połączyć reaktor (1) z gazomierzem (7).
11. Odczytać początkowe wskazanie stanu licznika gazomierza (7).
12. W nasadce reaktora (1) umieścić igłę strzykawki dozującej surowiec.
II. Przeprowadzenie krakingu.
1. Włączyć pompę dozującą substrat i zanotować czas rozpoczęcia reakcji. Czas
prowadzenia reakcji ustala asystent.
2. Po zakończeniu dozowania substratu wyłączyć pompę (4) i usunąć łaźnię
chłodzącą (12).
3. Zanotować czas trwania reakcji, odczytać i zapisać stan licznika gazomierza (7).
4. Zamknąć krany „C” i „D” i odłączyć zbiornik produktów gazowych od instalacji.
5. Podłączyć butlę z Ar do reaktora (1) ustawiając odpowiednio krany „A” i „F” aby
wypłukać ze złoża zaadsorbowane produkty reakcji i/lub resztki nieprzereagowanego
surowca. Płukanie złoża prowadzić 10 min.
6. Zdjąć odbieralnik (9) i założyć pustą kolbkę.
7. Zważyć odbieralnik z produktami reakcji.
8. Metodą chromatografii gazowej przeprowadzić analizę otrzymanych produktów
ciekłych i gazowych.
III. Wypalanie koksu.
1. Odciąć dopływ gazu obojętnego do reaktora (1) kranem “F”.
2. Połączyć wylot dopalacza z absorberem CO2..
3. Włączyć grzanie dopalacza i ustawić jego temperaturę na 220oC korzystając z
regulatora temperatury (11a).
10
4. Absorber napełnić 300 ml 0.1M roztworu NaOH.
5. Ustawić krany A, B i E w położeniach zapewniających przepływ strumienia gazów
przez reaktor (1) do dopalacza (10) i dalej przez pompę (18) do absorbera (19).
6. Podnieść temperaturę w reaktorze (1) do 600oC.
7. Włączyć pompkę powietrzną (5) i pompę perystaltyczną (18).
8. Wypalanie koksu prowadzić 30minut.
9. Po zakończeniu wypalania koksu wyłączyć grzanie pieca i dopalacza oraz pompkę
powietrzną.
10. Zamknąć dopływ wody chłodzącej do chłodnicy (8), zakręcić butlę z gazem.
11. Roztwór z absorbera przenieść ilościowo do kolby miarowej o pojemności 500mL
dopełnić do kreski woda destylowaną i metodą Wardera oznaczyć ilość węglanu
sodu.
Dane uzyskane z przeprowadzonego krakingu:
Ilość katalizatora: 4.4 g zeolitu 13X lub Al2O3
Surowiec ………………………
Temperatura reakcji [oC]..............
Czas krakingu .[h]...................
Objętościowa szybkość dozowania surowca [mL/h]……………………
Masowa szybkość dozowania surowca [g/h]……………………
Objętość produktów gazowych [dcm3]............................
Skład produktów gazowych – analiza glc:……………………………………………….
Masa produktów ciekłych [g]......................................................................................
Skład produktów ciekłych – analiza glc:………………………………………………….
IV. Analiza gazowych i ciekłych produktów krakingu katalitycznego
Gazowe i ciekłe produkty krakingu analizuje się metodą chromatografii gazowej na
aparacie Hewlett-Packard GC 6890 . Stosuje się kolumnę kapilarną (30.0 m x 320
um x 0.25 um) typu HP 19091J-413 wypełnioną 5% fenylo-metylo siloksanem .
Warunki pracy chromatografu:
- Temperatura pieca …..oC
- Ciśnienie na wejściu komory nastrzykowej …… kPa
- Temperatura wejścia do kolumny …….oC
- Przepływ gazu nośnego (Ar) ….. mL/min
- Parametry pracy detektora płomieniowo-jonizacyjnego:
- Temperatura detektora …..oC
- Przepływ wodoru …….mL/min
- Przepływ powietrza ……. mL/min
- Przepływ gazu nośnego ………mL/min
11
V. Oznaczenie ilości koksu osadzonego na katalizatorze
Należy wykonać następujące czynności:
Absorber (19) odłączyć od układu. Ilościowo przelać roztwór do kolby miarowej o
pojemności 500mL i dopełnić do kreski wodą destylowaną.
Wykonać miareczkowanie (trzy oznaczenia) według podanego niżej przepisu:
Z kolby miarowej pobrać do kolby Erlenmeyera (kolba stożkowa) 10 mL roztworu i
ochłodzić w mieszaninie lodu i NaCl.
Dodać do roztworu 1- 3 krople 0,5% alkoholowego roztworu fenoloftaleiny i
rozpocząć miareczkowanie 0.1M HCl.
Uwaga! Miareczkowanie należy prowadzić bardzo powoli, mieszając roztwór i przez
cały czas chłodząc go w lodzie z NaCl. Koniec biurety powinien znajdować się jak
najbliżej powierzchni roztworu.
Po odbarwieniu roztworu odczytać zużytą objętość kwasu - a [ml]. Następnie dodać
do roztworu 1-2 krople oranżu metylowego (żółte zabarwienie roztworu) i
miareczkować roztworem HCl do zmiany barwy na kolor pomarańczowy. Odczytać
objętość zużytego kwasu - b [ml].
Uwaga! Ta część miareczkowania powinna być przeprowadzona bardzo powoli –
kwas należy dodawać po kropli chłodząc miareczkowany roztwór i mieszając.
Obliczyć zawartość Na2CO3 w NaOH z równania:
X = b∗
∗M∗
∗0.106∗
∗50
a następnie obliczyć zawartość węgla w oznaczonym węglanie.
Miareczkowania należy wykonać dla trzech kolejnych próbek roztworu. Dla każdej
próbki obliczyć zawartość węgla w oznaczonym węglanie a końcowy wynik podać
jako średnią z otrzymanych wartości liczbowych.
Opracowanie wyników
Dla stosowanego katalizatora:
1. Obliczyć ilość koksu osadzonego na katalizatorze.
2. Wykonać bilans materiałowy przeprowadzonych reakcji krakingu i przedstawić je na
wykresach Sankey’a.
3. Obliczyć wydajność katalizatora w gramach produktów ciekłych na 1gram kat.
4. Opisać otrzymane chromatogramy (odczytać i podać w tabeli: czasy retencji i
powierzchnie poszczególnych pików).
5. Przedyskutować otrzymane wyniki i sformułować wnioski w tym czy cel ćwiczenia
został osiągnięty.
12