Spis treści – plik PDF

Spis treści
Od Redaktorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
I
9
Zapobiegliwość odchodzących . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Jacek Pielas, Decyzje szlacheckich spadkodawców
a ich respektowanie przez sukcesorów dóbr ziemskich w Koronie w XVII wieku . . . . . . .
17
Waldemar Graczyk, „Co Bogu a co ludziom”. Ostatni zapis woli
siedemnastowiecznego biskupa płockiego Stanisława Łubieńskiego . . . . . . . . . . . . . . . . .
29
Katarzyna Justyniarska-Chojak, Pamięć o zmarłych
w siedemnastowiecznych testamentach mieszczańskich z terenu Małopolski . . . . . . . . . .
38
Magdalena Wilczek-Karczewska, Dariusz Karczewski,
Na chwałę Cerkwi i Kościoła. Fundacje pobożne kniazia
Fiodora Iwanowicza Jarosławicza Borowskiego, pana na Pińsku . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
49
Michaela Hrubá, Testament jako źródło do studium pamięci o zmarłych
w miastach północno-zachodnich Czech w dobie nowożytnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
58
II
Splendor u progu wieczności (obrzędy i uroczystości) . . . . . . . . 71
Piotr O. Scholz, Geneza portretu trumiennego w świetle podróży
Mikołaja Krzysztofa Radziwiłła „Sierotki” do Egiptu i Ziemi Świętej (1582–1584).
Kilka uwag badawczych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
73
Magdalena Długosz, Fenomen portretu trumiennego
na tle jego starożytnych paraleli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
82
Anna Sylwia Czyż, Pacowska „pompa funebris” – pamięć o zmarłych
jako element propagandy rodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
93
Dorota Piramidowicz, Pogrzeby litewskiego magnata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Jolanta M. Marszalska, Ostatnia wola marszałka wielkiego litewskiego
Pawła Karola Sanguszki (zm. 1750) i jej wypełnienie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
Bohdan Łazorak, Rytuały upamiętnienia w bractwach cerkiewnych
Eparchii Lwowskiej w XVII–XVIII wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
Jankowski-Klonder_Cywilizacja_prowincji PRINT.indd 5
05.10.2015 22:15
6
CYWILIZACJA PROWINCJI RZECZYPOSPOLITEJ SZLACHECKIEJ. CYKL II
III
Pamięć w słowie i obrazie utrwalona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
Leonid Tymoszenko, Wspomnienie zmarłych w prawosławnych
bractwach cerkiewnych metropolii kijowskiej w XVI–XVII wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
Jerzy Urwanowicz, „Piis Manibus”. Inskrypcje nagrobne
rodu Żółkiewskich z XVII wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
Teresa Chynczewska-Hennel, Ukraińska pamięć o zmarłych
Nagrobki pióra Łazarza Baranowicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
Urszula Kicińska, Oracja pogrzebowa jako upamiętnienie zmarłego . . . . . . . . . . . . . . . 189
Katarzyna Kolendo-Korczak, Exempla historyczne
w polskiej sztuce sepulkralnej epoki baroku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Janusz Nowiński, „Tabula memorialis z Lądu”
– oryginalny przykład pamięci o zmarłych i dokumentacji historii
w cysterskim opactwie w pierwszej połowie XVIII wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Małgorzata Ewa Kowalczyk, Pamięć o tragicznie zmarłej księżniczce
Teresie Czartoryskiej (1765–1780) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
Marta Pieniążek-Samek, „Ante oculos Dei et posteritati”. Kilka uwag
o nowożytnych portretach donatorów w kościołach północnej Małopolski . . . . . . . . . . . . 244
Michał Nowicki, Wychowawcze znaczenie pamięci
o zmarłych w szkolnictwie średnim Poznania w XVI–XVIII wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . 264
Wiesława Duży, Wspomnienia o zmarłych rodzicach
w wybranych zapiskach pamiętnikarskich z przełomu XVIII i XIX wieku . . . . . . . . . . . . 271
Ewa Dubas-Urwanowicz, Legenda Samuela Zborowskiego
w literaturze i historiografii XVI–XXI wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 282
Jankowski-Klonder_Cywilizacja_prowincji PRINT.indd 6
05.10.2015 22:15
Table of Contents
From the Editors . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
I
9
The Foresight of the Departed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Jacek Pielas, The Decisions of Noble Testators and Their Being Respected
by Their Heirs of Estates in the Kingdom in the Seventeenth Century . . . . . . . . . . . . . . . .
17
Waldemar Graczyk, “What to God and What to People”.
The Last Will of the Seventeenth-Century Bishop of Plock, Stanisław Łubieński . . . . . . .
29
Katarzyna Justyniarska-Chojak, The Remembrance of the Dead
in Seventeenth-Century Bourgeois Wills from Małopolska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
38
Magdalena Wilczek-Karczewska, Dariusz Karczewski,
To the Glory of the Church – Orthodox and Catholic. The Pious Foundations
of Prince (Kniaz) Fiodor Iwanowicz Jarosławowicz Borowski, Duke of Pinsk . . . . . . . . .
49
Michaela Hrubá, Wills as a Source for the Study of the Remembrance
of the Dead in Northwestern Czech Towns in the Modern Era . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
58
II
Splendour on the Threshold of Eternity
(Funeral Orations And Ceremonies) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
Piotr O. Scholz, The Genesis of Coffin Portraiture in View of the Travels
of Mikołaj Krzysztof Radziwłł “the Orphan” to Egypt
and the Holy Land (1582–1584). Several Research Considerations . . . . . . . . . . . . . . . . . .
73
Magdalena Długosz, The Phenomenon of Coffin Portraiture
and its Ancient Parallels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
82
Anna Sylwia Czyż, “Pompa funebris” of the Pac Family
– Remembrance of the Dead as an Element of Family Propaganda . . . . . . . . . . . . . . . . . .
93
Dorota Piramidowicz, The Funerals of a Lithuanian Magnate . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
Jolanta M. Marszalska, The Last Will of the Lithuanian Grand Marshal
Paweł Karol Sanguszko (d. 1750) and its Fulfillment . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
Bohdan Lazorak, Rituals of Commemoration in the Orthodox Brotherhoods
of the Lvov Eparchy in the Seventeenth and Eighteenth Centuries . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
Jankowski-Klonder_Cywilizacja_prowincji PRINT.indd 7
05.10.2015 22:15
8
CYWILIZACJA PROWINCJI RZECZYPOSPOLITEJ SZLACHECKIEJ. CYKL II
III Memory Preserved in Word and Image . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
Leonid Tymoszenko, Remembrance of the Dead in the Orthodox Brotherhoods
in the Orthodox Metropolis of Kyiv in the Sixteenth and Seventeenth Centuries . . . . . . . 149
Jerzy Urwanowicz, “Piis Manibus”. Zolkiewski Family Tomb Inscriptions
from the Seventeenth Century . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
Teresa Chynczewska-Hennel, Ukrainian Remembrance of the Dead.
Gravestones by Lazarus Baranovich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
Urszula Kicińska, Funerary Oration as a Commemoration of the Dead . . . . . . . . . . . . 189
Katarzyna Kolendo-Korczak, Historical Exempla
of Polish Baroque Sepulchral Art . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200
Janusz Nowiński, The Tabula Memorialis of Ląd – an Original Example
of the Remembrance of the Dead and Documentation of the History
of the Cistercian Abbey in the First Half of the Eighteenth Century . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Małgorzata Ewa Kowalczyk, The Memory of the Tragically Deceased
Princess Teresa Czartoryska (1765–1780) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 232
Marta Pieniążek-Samek, „Ante Oculos Dei et Posteritati”. A Few Remarks
About Modern Portraits of Benefactors in the Churches of Northern Malopolska . . . . . . 244
Michał Nowicki, The Educational Importance of Remembrance of the Dead
in Secondary Education in Poznań from the Sixteenth to the Eighteenth Century . . . . . 264
Wiesława Duży, The Remembrance of Deceased Parents
in Selected Diary Entries from the Late Eighteenth and Early Nineteenth Centuries . . . . 271
Ewa Dubas-Urwanowicz, The Legend of Samuel Zborowski
in Literature and Historiography from the Sixteenth to the Nineteenth Century . . . . . . . 282
Jankowski-Klonder_Cywilizacja_prowincji PRINT.indd 8
05.10.2015 22:15