Spis treści

Spis treści
Wstęp................................................................................................................. 9
Rozdział 1
Rynki i instrumenty finansowe
1.1.
1.2.
1.3.
1.3.1.
1.3.2.
Pojęcie i struktura rynku finansowego.................................................. Ogólna charakterystyka i klasyfikacja instrumentów finansowych....... Dłużne instrumenty finansowe.............................................................. Pojęcie i znaczenie dłużnych instrumentów finansowych..................... Istota i rodzaje obligacji........................................................................ 15
20
25
25
27
Rozdział 2
Dochód i ryzyko inwestycji w instrumenty finansowe
o stałym dochodzie
2.1.
2.2.
2.2.1.
2.2.2.
2.3.
2.3.1.
2.3.2.
2.3.3.
2.4.
2.4.1.
2.4.2.
Komponenty dochodu z instrumentu finansowego o stałym oprocentowaniu.................................................................................................. Ryzyko i jego wpływ na dochód z instrumentu finansowego o stałym
oprocentowaniu..................................................................................... Istota i klasyfikacja ryzyka działalności gospodarczej.......................... Ryzyko inwestycji w instrumenty finansowe o stałym dochodzie........ Ryzyko zmiany stopy procentowej........................................................ Pojęcie krzywej dochodowości............................................................. Wpływ zmian stóp procentowych na składniki dochodu z instrumentu
finansowego o stałym dochodzie........................................................... Wpływ zmian stóp procentowych na wartość końcową instrumentu
finansowego o stałym dochodzie........................................................... Wpływ rodzaju instrumentu finansowego o stałym dochodzie na wartość
końcową inwestycji w warunkach zmienności stóp procentowych...... Znaczenie rodzaju instrumentu finansowego........................................ Znaczenie okresu trwania instrumentu finansowego............................. 34
38
38
45
48
53
60
62
63
63
64
Rozdział 3
Koncepcja duration jako narzędzia ograniczania ryzyka zmiany stopy
procentowej
3.1.
Wyprowadzenie strategii ograniczania ryzyka stopy procentowej
w zależności od rodzaju instrumentu finansowego o stałym dochodzie.. Analiza duration...-Pielichaty.indb 5
69
2012-09-18 13:23:21
6
Spis treści
3.1.1.
3.1.2.
3.2.
3.2.1.
3.2.2.
3.2.3.
Strategia okresu ważności dla instrumentów dyskontowych................ Strategia średniego okresu wykupu instrumentów procentowych........ Strategia duration a różne rodzaje dłużnych instrumentów finansowych.
Wskaźnik duration jako podstawa strategii.......................................... Właściwości wskaźnika duration.......................................................... Rozwinięcie strategii duration.............................................................. 69
70
75
75
78
81
Rozdział 4
Duration a tworzenie portfela inwestycyjnego o stałym dochodzie
4.1.
4.1.1.
4.1.2.
4.1.3.
4.2.
4.2.1.
4.2.2.
4.3.
4.4.
Podział kapitału początkowego w celu utworzenia portfela dłużnych
instrumentów finansowych.................................................................... 84
Portfel dwuskładnikowy złożony z instrumentów dyskontowych........ 85
Portfel dwuskładnikowy złożony z instrumentów procentowych......... 87
Portfel wieloskładnikowy złożony z instrumentów procentowych....... 90
Uodpornienie portfela przy jednokrotnej zmianie stopy procentowej.. 91
Jednorazowa zmiana stopy procentowej bezpośrednio po dokonaniu
inwestycji............................................................................................... 91
Jednorazowa zmiana stopy procentowej w dowolnym momencie
w przyszłości......................................................................................... 96
Uodpornienie portfela przy powtarzających się zmianach rynkowego
oprocentowania...................................................................................... 101
Ocena skuteczności strategii duration................................................... 106
Rozdział 5
Rozwój i zastosowanie analizy duration
5.1. Rys historyczny..................................................................................... 5.1.1. Duration według Macaulaya................................................................. 5.1.2. Duration jako miara zmienności kursów instrumentów finansowych
o stałym dochodzie................................................................................ 5.1.3. Duration jako alternatywna miara czasu............................................... 5.1.4. Zastosowanie duration do uodparniania przedsiębiorstw na ryzyko
zmiany stóp procentowych.................................................................... 5.2. Zmodyfikowany wskaźnik duration w przypadku równoległych przesunięć krzywej dochodowości............................................................... 5.2.1. Wyprowadzenie zmodyfikowanego wskaźnika duration dla pojedynczego instrumentu finansowego............................................................ 5.2.2. Zmodyfikowany wskaźnik duration przy tworzeniu portfela dłużnych
instrumentów finansowych.................................................................... 5.3. Uodpornienie w warunkach zmiany terminowej struktury rynkowych
stóp procentowych................................................................................. 5.3.1. Metoda wyznaczania wskaźnika duration............................................. Analiza duration...-Pielichaty.indb 6
111
112
113
116
118
120
121
124
128
128
2012-09-18 13:23:21
Spis treści
7
5.3.2. Multiplikatywna zmiana krzywej dochodowości.................................. 130
5.3.3. Addytywno-multiplikatywne zmiany stóp procentowych..................... 131
5.3.4. Inne rodzaje zmian terminowej struktury stóp procentowych.............. 132
Rozdział 6
Praktyczne wykorzystanie analizy duration
do zarządzania ryzykiem stopy procentowej w banku
6.1.
6.2.
6.3.
Źródła i metodyka badań....................................................................... 138
Analiza duration versus klasyczna analiza luki niedopasowania terminów przeszacowania.............................................................................. 141
Wykorzystanie analizy duration do szacowania kapitału wewnętrznego banku na pokrycie ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej. 149
Zakończenie....................................................................................................... Załączniki........................................................................................................... Literatura............................................................................................................ Spis rysunków.................................................................................................... Spis tabel............................................................................................................ Spis załączników................................................................................................ Summary............................................................................................................ Analiza duration...-Pielichaty.indb 7
155
163
211
217
218
220
221
2012-09-18 13:23:21
Wstęp
Każda działalność gospodarcza obarczona jest ryzykiem wynikającym z niepewności co do przyszłego kształtowania się czynników ją determinujących. Zagadnienie ryzyka jest szczególnie istotne dla podmiotów gospodarczych inwestujących
na rynkach finansowych w różne instrumenty finansowe. Zmienność cen, kursów
walut i indeksów na tych rynkach wymusza konieczność efektywnego zarządzania
ryzykiem. Brak identyfikacji, pomiaru, monitorowania i kontroli ryzyka może prowadzić do negatywnych skutków finansowych
W połowie lat 90., w efekcie dynamicznego wzrostu liczby zawieranych transakcji i łącznej skali obrotów, nastąpiło przyspieszenie rozwoju krajowego rynku finansowego. Poszczególne segmenty krajowego rynku finansowego stawały się coraz bardziej płynne, oferując coraz więcej możliwości wykorzystywania instrumentów
finansowych w zarządzaniu. Z upływem czasu powiększył się także katalog instrumentów krajowego rynku finansowego. Zmniejszające się tempo inflacji sprawiło,
że rząd mógł stopniowo ograniczyć emisję obligacji o zmiennym oprocentowaniu,
zwiększając emisję obligacji o stałym oprocentowaniu, których rynek stanowi we
wszystkich krajach Unii Europejskiej główny, obok rynku akcji, segment rynku kapitałowego. Rynek obligacji skarbowych jest jednocześnie największym składnikiem rynku dłużnych (wierzytelnościowych) papierów wartościowych w Polsce. Na
koniec 2010 r. stanowił on 90% całego rynku długoterminowych dłużnych papierów
wartościowych. Dominacja ta wynikała zarówno ze skali potrzeb pożyczkowych
Skarbu Państwa, jak i z niskiego stopnia rozwoju rynku nieskarbowych instrumentów dłużnych1.
Struktura obligacji skarbowych według typu wyemitowanych instrumentów jest
w Polsce zbliżona do tej, jaka najczęściej występuje na rozwiniętych rynkach kapitałowych krajów o stabilnej inflacji. Podstawowym instrumentem finansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa są obligacje długoterminowe o stałym oprocentowaniu. Na koniec 2010 r. stanowiły one 81,6% ogółu obligacji skarbowych
w obiegu, w które inwestowały głównie banki, inwestorzy zagraniczni, fundusze
emerytalne, zakłady ubezpieczeń oraz fundusze inwestycyjne2.
Wysoki poziom inwestycji w instrumenty dłużne o stałym oprocentowaniu spowodował, że istotnym problemem inwestorów stało się ograniczanie ryzyka stopy
procentowej, które towarzyszy nie tylko inwestycjom o zmiennym oprocentowaniu.
W przeszłości w literaturze przedmiotu instrumenty finansowe o stałym oprocentowaniu (w szczególności emitowane przez Skarb Państwa) uznawano raczej za lokaty
„pewne” – wolne od ryzyka. Zmieniające się stopy procentowe wywołują jednak,
Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2010 r., NBP, Warszawa, listopad 2011, s. 275.
Tamże, s. 280.
1
2
Analiza duration...-Pielichaty.indb 9
2012-09-18 13:23:21
10
Wstęp
z jednej strony, zmiany warunków inwestowania otrzymywanych korzyści finansowych, z drugiej − zmianę ich rynkowej wartości. Jest to główna przesłanka, która
skłoniła autora do zajęcia się w pracy ryzykiem stopy procentowej instrumentów
finansowych o stałym dochodzie.
Istotny wpływ na rozwój rynku dłużnych instrumentów finansowych ma sektor
finansowy, reprezentowany przez banki i inne instytucje finansowe. Szczególnie
ważny dla tych podmiotów jest problem adekwatnego pomiaru (szacowania) ryzyka
stopy procentowej. Inne podmioty (małe, średnie czy nawet duże przedsiębiorstwa
produkcyjne, usługowe i handlowe), jeżeli nawet dostrzegają ryzyko stopy procentowej, to bardzo często nie zajmują się jego analizą. Polskie firmy mają świadomość
wpływu ryzyka stopy procentowej na wyniki finansowe. Uznają to jednak za element działalności gospodarczej, na który nie mają wpływu, godząc się z niepewnością przyszłych wyników finansowych. Nie angażują się w często skomplikowane
metody pomiaru i zabezpieczeń ryzyka stopy procentowej. Taki stan rzeczy potwierdzają przeprowadzone badania3, z których wynika, że blisko 90% małych i średnich
oraz ok. 80% dużych przedsiębiorstw nie stosuje w ogóle jakichkolwiek zabezpieczeń przed ryzykiem stopy procentowej, mimo że podmioty te dostrzegają ten rodzaj
ryzyka w swojej działalności4. Niestosowanie narzędzi zabezpieczających wynika
przede wszystkim z dużych kosztów ich wykorzystania, a także z ograniczeń formalno-podatkowych.
Inaczej jest w przypadku banków, gdzie ryzyko stopy procentowej stanowi, obok
ryzyka kredytowego, płynności czy walutowego, zasadniczy element ryzyka bankowego5. Pomiar tego rodzaju ryzyka sprowadza się zwykle do zastosowania klasycznej metody analizy luki (gap analysis) niedopasowania terminów przeszacowania
aktywów i pasywów. Ta teza odnosi się szczególnie do banków prowadzących tradycyjną działalność bankową, jak np. banki spółdzielcze, które nie stosują zasadniczo wyrafinowanych i zaawansowanych metod analizy i oceny tego rodzaju ryzyka.
Inne metody, jeżeli znajdują zastosowanie w tych podmiotach, to zwykle w sposób
ograniczony − głównie w ocenie pojedynczych instrumentów finansowych lub ich
portfeli, a nie w ocenie całego bilansu banku. Wskazuje na to przegląd sprawozdań
finansowych i informacji na temat adekwatności kapitałowej kilkudziesięciu banków spółdzielczych, prowadzących swoją działalność na terenie Polski. Fakt ten
stanowił drugą przesłankę zajęcia się w rozprawie zagadnieniem wykorzystania
analizy duration w zarządzaniu ryzykiem stopy procentowej. W niniejszej pracy
M. Kalinowski, Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej w przedsiębiorstwie, CeDeWu, Warszawa 2009, s. 95-117.
4
Z badań wynika, że polscy przedsiębiorcy nie uważają ryzyka stopy procentowej za najważniejsze. Wydaje się jednak, że problematyka analizy i oceny tego ryzyka stanie się w przyszłości w Polsce
procedurą powszechną i zupełnie naturalną. Wymaga to stałego podnoszenia kwalifikacji kadr zarządzających przedsiębiorstw w zakresie zarządzania ryzykiem.
5
Zob. K. Jackowicz, Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej. Metoda duracji, PWN, Warszawa
1999, s. 31-42.
3
Analiza duration...-Pielichaty.indb 10
2012-09-18 13:23:21
Wstęp
11
podjęto próbę zastosowania analizy duration (duration analysis)6, zwanej także
analizą duracji7, w zarządzaniu ryzykiem stopy procentowej całego bilansu banku,
a nie tylko pojedynczych portfeli. Autor zdaje sobie sprawę z pewnych niedoskonałości przedstawionego narzędzia, niemniej wydaje się, że wykorzystanie analizy duracji w badaniach nad ryzykiem stopy procentowej może istotnie wspomagać proces
zarządzania tym ryzykiem, a przede wszystkim stwarzać podstawy do dokładniejszej oceny wrażliwości wyniku finansowego i kapitału na zmiany stóp procentowych podmiotu gospodarującego, dysponującego dużym portfelem instrumentów
finansowych o stałym dochodzie.
Podstawową zaletą tej metody jest jej dynamiczny charakter. Uwzględnia zmienność wartości pieniądza w czasie, przez co pozwala na dokładniejsze oszacowanie
wpływu zmiany stóp procentowych na portfel instrumentów finansowych o stałym
dochodzie. Cecha ta stanowiła trzecią przesłankę podjęcia przez autora tematu zawartego w tytule niniejszej rozprawy.
Problematyka podjęta w pracy dotyczy istoty, znaczenia i możliwości ograniczania wpływu ryzyka stopy procentowej na zyskowność i wartość dłużnych instrumentów finansowych o stałym dochodzie.
Głównym celem pracy i przeprowadzonych na jej potrzeby badań empirycznych
jest kompleksowe poznanie, wyjaśnienie istoty, właściwości oraz możliwości wykorzystania dynamicznej metody badania ryzyka stopy procentowej instrumentów finansowych o stałym dochodzie, jaką jest analiza duration. Niniejszą metodę zaprezentowano w pracy w aspekcie metodologicznym, historycznym i empiryczno-aplikacyjnym.
Jeżeli chodzi o aspekt metodologiczny, to w pracy omówiono, na podstawie szerokich
studiów zagranicznej i krajowej literatury przedmiotu oraz analizy przypadków, metodykę oceny ryzyka stopy procentowej za pomocą analizy duration zarówno pojedynczych instrumentów o stałym dochodzie (dyskontowych i procentowych), jak i ich
portfeli. Najważniejszym celem cząstkowym na tej płaszczyźnie badań jest zrozumienie istoty, właściwości i możliwości praktycznego wykorzystania metody omawianej
w pracy.
Ponadto w opracowaniu przedstawiono historyczny rozwój tej metody analizy
i oceny ryzyka stopy procentowej. Pojęcie duration funkcjonuje bowiem w literaturze przedmiotu już od ponad 70 lat, gdyż po raz pierwszy zostało użyte w 1938 r.
przez F.R. Macaulaya. Istotny wzrost zainteresowania analizą duracji nastąpił w latach 70. ubiegłego stulecia, co związane było ze wzrostem stóp procentowych na
rynkach finansowych. Na tej płaszczyźnie badań głównym celem cząstkowym pracy
jest ukazanie najważniejszych etapów w rozwoju metody duration, które wywarły
istotny wpływ na jej modyfikacje. Na podstawie studiów literaturowych obejmujących kilkudziesięcioletni okres ujawniono najważniejszych autorów, którzy uczest Duration (z j. ang.) znaczy w wolnym tłumaczeniu okres, czas trwania.
Taki językowy neologizm jest używany dość często w literaturze polskiej. Por. K. Jackowicz,
Zarządzanie ryzykiem… Również takie określenie dla omawianej w pracy metody przyjęła redakcja
miesięcznika „Bank i Kredyt”, publikując w latach 90. ubiegłego stulecia wiele artykułów na ten temat.
6
7
Analiza duration...-Pielichaty.indb 11
2012-09-18 13:23:21
12
Wstęp
niczyli w dyskusji nad analizą duracji i mieli największy wpływ na jej rozwój
i udoskonalenie.
Na część empiryczną pracy składa się weryfikacja skuteczności analizy duracji
w ocenie ryzyka stopy procentowej. W pracy podjęto próbę praktycznego wykorzystania analizy duration w zarządzaniu portfelem aktywów i pasywów o stałym oprocentowaniu na przykładzie wybranego banku spółdzielczego. Zasadniczym celem
cząstkowym przeprowadzonych badań empirycznych jest ocena skuteczności omawianej w pracy metody w ocenie ryzyka stopy procentowej, w porównaniu do klasycznej analizy luki niedopasowania terminów przeszacowania aktywów i pasywów
oraz pokazanie m.in. możliwości odpowiedniego kontrolowania luki duracji między
aktywami i pasywami − w warunkach określonej zmiany rynkowego oprocentowania − poprzez wybór i realizację odpowiednich przedsięwzięć mających ograniczać
badane ryzyko.
Osiągnięcie sformułowanych wyżej celów wymaga potwierdzenia następujących tez badawczych:
1) wierzytelnościowe instrumenty finansowe o stałym dochodzie nie są wolne od
ryzyka i wymagają stałej analizy, zwłaszcza gdy mają charakter długoterminowy, ze
względu m.in. na zmienność stóp procentowych,
2) analiza duracji umożliwia rankingowanie dłużnych instrumentów finansowych o stałym dochodzie według ich wrażliwości na ryzyko stopy procentowej,
3) analiza duracji stanowi skuteczną metodę uzupełniającą bądź alternatywną
dla innych technik analizy i oceny ryzyka stopy procentowej instrumentów finansowych o stałym dochodzie i ich portfeli,
4) analiza duracji pozwala na efektywne kształtowanie struktury portfeli aktywów i pasywów o stałym dochodzie w instytucjach finansowych, ze względu na
terminy zapadalności (wymagalności),
5) analiza duracji pozwala na skuteczne zarządzanie strukturą oprocentowania
aktywów i pasywów w instytucjach finansowych,
6) analiza duracji może służyć do wyznaczania w bankach wewnętrznych limitów wpływu zmiany stóp procentowych na wyniki odsetkowe czy kapitał własny
banku, w zależności od jego sytuacji finansowej,
7) analiza duracji może służyć do wyznaczania maksymalnego poziomu ekspozycji („apetytu”) banku na ryzyko stopy procentowej.
Złożoność podjętego w pracy tematu wymagała zastosowania różnych metod
badawczych, właściwych dla poszczególnych obszarów badań. Początek badaniom
dały wielowątkowe studia literaturowe. Krytycznej analizie poddano opracowania
anglojęzyczne, niemieckojęzyczne oraz polskie z dziedziny bankowości, finansów,
zarządzania finansami i rachunkowości. Na podstawie przeprowadzonej analizy
i syntezy opisanych w literaturze koncepcji i strategii wykorzystujących wskaźnik
duration w dziedzinie zarządzania ryzykiem stopy procentowej instrumentów finansowych o stałym dochodzie sformułowano wstępne wnioski, oceny i hipotezy odnośnie do skuteczności omawianej w rozprawie metody pomiaru i kontroli ryzyka stopy
Analiza duration...-Pielichaty.indb 12
2012-09-18 13:23:22
Wstęp
13
procentowej. Badania empiryczne z kolei prowadzono za pomocą ogólnych metod
badawczych, jakimi są metoda dedukcyjna i metoda indukcyjna, oraz metod szczegółowych stosowanych m.in. w analizie finansowej, jak metoda analizy porównawczej i przyczynowej. W wyniku analizy porównawczej zidentyfikowano występujące odchylenia między badanymi wielkościami (wskaźnikami), a następnie w toku
badań przyczynowo-skutkowych ustalano wpływ odpowiednich czynników na powstawanie odchyleń ujawnianych w toku analizy porównawczej.
Realizacji celów pracy i weryfikacji postawionych tez podporządkowano jej
strukturę. Praca została podzielona na sześć rozdziałów.
W rozdziale pierwszym dokonano syntetycznej charakterystyki rynku finansowego i poszczególnych jego segmentów. Wyjaśniono pojęcie instrumentu finansowego oraz przeprowadzono klasyfikację instrumentów finansowych według wybranych kryteriów, powszechnie stosowanych w teorii i praktyce inwestycji finansowych.
Ze względu na sformułowany cel pracy zarówno w obszarze metodologicznym, jak
i empirycznym omówiono szerzej obligacje jako najważniejsze dłużne (wierzytelnościowe) instrumenty finansowe o stałym dochodzie, będące przedmiotem obrotu na
rynku finansowym.
Rozdział drugi poświęcono składnikom dochodu inwestycji wierzytelnościowej
oraz ryzyku jego osiągnięcia, a szczególnie ryzyku zmian stóp procentowych. Zwrócono uwagę na znaczenie rodzaju wierzytelnościowego instrumentu finansowego
i okresu trwania dla jego wartości rynkowej, w warunkach zmienności stóp procentowych.
W rozdziale trzecim omówiono koncepcję duration jako istotnego narzędzia
analizy i redukcji ryzyka stopy procentowej. Problem ograniczania ryzyka stopy
procentowej, w świetle prezentowanej koncepcji, rozpatrzono w odniesieniu do różnych rodzajów instrumentów finansowych – dyskontowych i procentowych. W rozdziale tym ukazano także najważniejsze właściwości wskaźnika duration jako podstawy omawianej koncepcji analizy wierzytelnościowych inwestycji finansowych.
Rozdział czwarty dotyczy podstawowego zagadnienia w niniejszym opracowaniu, jakim jest wykorzystanie analizy duracji przy tworzeniu portfeli instrumentów
finansowych o stałym dochodzie8. Analiza duracji służy tutaj dywersyfikacji portfela
dłużnych instrumentów finansowych w celu ograniczania ryzyka stopy procentowej.
W rozdziale tym przedstawiono modele immunizacji portfela w warunkach jednorazowych i wielokrotnych zmian rynkowego oprocentowania oraz dokonano oceny
Teorią portfelową w analizie papierów wartościowych zajmowało się wielu autorów. Zob. m.in.
E.J. Elton, M.J. Gruber, Nowoczesna teoria portfelowa i analiza papierów wartościowych, WIG
PRESS, Warszawa 1998; H.M. Markowitz, Portfolio Selection, „Journal of Finance” 7/1952, s. 77-92;
H.M. Markowitz, Portfolio Selection, Efficient Diversification of Investments, New York, London 1959;
L. Perridon, M. Steiner, Finanzwirtschaft der Unternehmung, 3. Auflage, München 1984; W.F. Sharpe,
Investments, Englewood Cliffs 1981. Należy jednak zauważyć, że problematyka tworzenia portfeli
złożonych z dłużnych papierów wartościowych była w literaturze podejmowana dość rzadko. W teorii
portfelowej koncentrowano się bowiem głównie na ryzyku inwestowania w instrumenty kapitałowe.
8
Analiza duration...-Pielichaty.indb 13
2012-09-18 13:23:22
14
Wstęp
skuteczności strategii duration przy uodparnianiu portfela inwestycyjnego na ryzyko stopy procentowej.
W rozdziale piątym poszukiwano m.in. rozwiązania problemu ryzyka stopy
procentowej w warunkach zmienności terminowej struktury stóp procentowych.
W przeciwieństwie do poprzednich rozdziałów, gdzie utrzymywano założenie o płaskiej krzywej dochodowości, przyjęto tutaj założenie o niepłaskiej krzywej dochodowości oraz zmienności struktury terminowych stóp procentowych. W rozdziale
tym wskazano również na różne możliwości praktycznego wykorzystania analizy
duration.
Praktyczne wykorzystanie analizy duration w zarządzaniu aktywami i pasywami banku ze względu na ryzyko stopy procentowej przedstawiono w rozdziale szóstym
rozprawy. Na podstawie danych pochodzących z wybranego banku przeprowadzono analizę ryzyka stopy procentowej pozycji bilansowych o stałym oprocentowaniu.
Oprócz analizy duration zastosowano także tradycyjną analizę luki, by na podstawie przeprowadzonych badań dokonać analizy porównawczej wyników obliczeń
uzyskanych za pomocą obu metod. Ponadto wyniki analizy duracji wykorzystano do
praktycznego oszacowania poziomu kapitału wewnętrznego banku na pokrycie ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej.
W zakończeniu pracy dokonano krytycznej oceny skuteczności zastosowania
metody duration w praktyce gospodarczej, jako narzędzia ograniczania ryzyka stopy
procentowej. Zwrócono uwagę na niedoskonałości tej metody w warunkach występowania niepłaskiej krzywej stóp zwrotu oraz jej niestabilności strukturalnej, podkreślając mimo wszystko jej duże znaczenie dla kontrolowania ryzyka stopy procentowej w warunkach niepełnego uodpornienia portfeli dłużnych instrumentów
finansowych o stałym dochodzie na to ryzyko. Sformułowano także ogólne wnioski
wynikające z przeprowadzonych studiów literaturowych oraz badań empirycznych
służących weryfikacji sformułowanych wyżej tez badawczych.
Kompleksowe omówienie metody duration, na podstawie studiów literaturowych oraz w świetle przeprowadzonych badań empirycznych, w aspekcie metodologicznym, historycznym i aplikacyjnym ma na celu przede wszystkim poszerzenie
i uporządkowanie wiedzy na jej temat. Ponadto dodatkowym celem tej pracy jest
wskazanie nowych obszarów badawczych i zainspirowanie do dalszych badań nad
poszukiwaniem nowych i doskonaleniem dotychczas stosowanych w praktyce gospodarczej metod badania ryzyka stopy procentowej.
Praca powstała dzięki merytorycznej pomocy członków Rady Naukowej Instytutu Rachunkowości Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, którym serdecznie dziękuję. Pragnę podziękować także mojemu koledze z Katedry Rachunkowości
Finansowej i Kontroli, Edwardowi Wiszniowskiemu, który pomagał mi i wspierał
przy opracowaniu rozdziału empirycznego. Szczególne podziękowania należą się
również Recenzentom – Profesorom: Waldemarowi Gosowi i Arturowi Hołdzie, których uwagi pozwoliły nadać pracy lepszy kształt.
Analiza duration...-Pielichaty.indb 14
2012-09-18 13:23:22