Raport z realizacji Programu Rodzina 500+ w okresie 01.04.
Transkrypt
Raport z realizacji Programu Rodzina 500+ w okresie 01.04.
RAPORT z realizacji przez gminy woj. lubuskiego Programu Rodzina 500+ w okresie 1 kwietnia – 1 lipca 2016 r. Gorzów Wlkp., 6 lipca 2016 r. Spis treści 1. Sytuacja społeczno-demograficzna .................................................................................... 3 2. Charakterystyka programu Rodzina 500 plus .................................................................... 5 3. Środki finansowe na realizację zadań wynikających z ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci ................................................................................................................ 7 4. 5. Gminy – realizacja świadczenia wychowawczego ............................................................ 9 4.1. Korzystający ze świadczeń wychowawczych ............................................................. 9 4.2. Wydatki na świadczenia wychowawcze.................................................................... 11 4.3. Obsługa świadczeń wychowawczych ........................................................................ 13 Powiaty - dodatek wychowawczy i dodatek do zryczałtowanej kwoty .......................... 15 5.1. Korzystający z dodatków wychowawczych i dodatków do zryczałtowanej kwoty .. 15 5.2. Wydatki na dodatki wychowawcze i dodatki do zryczałtowanej kwoty ................... 15 5.3. Obsługa zadania w powiatach ................................................................................... 18 6. Działania Wojewody Lubuskiego .................................................................................... 18 7. Podsumowanie ................................................................................................................. 21 Załącznik 1 ....................................................................................................................... 22 Załącznik 2 ……………………………………………………………………………. 23 Załącznik 3 ……………………………………………………………………………. 26 Załącznik 4 ……………………………………………………………………………. 28 2 1. Sytuacja społeczno-demograficzna Główne tendencje, które widoczne są w sytuacji demograficznej Polski to spadek dzietności oraz wzrost przeciętnego trwania życia ludności. Podobne trendy widoczne są także w innych krajach europejskich. Nieuchronnie ich wynikiem jest starzenie się polskiego społeczeństwa. Na tle Unii Europejskiej Polska jest jednym z krajów o najniższym natężeniu urodzeń. W 2013 r. niższą dzietność niż w Polsce (1,29) odnotowano tylko w Portugalii (1,21) i Hiszpanii (1,27). Natomiast najwyższy poziom dzietności notowany jest obecnie w krajach zachodniej i północnej Europy – najwyższy był we Francji (1,99), następnie w Irlandii (1,96), Islandii (1,93), Szwecji (1,89), Wielkiej Brytanii (1,83), Norwegii (1,78) oraz Finlandii i Belgii (1,75). Należy zauważyć, że wszystkie te współczynniki pozostają poniżej wartości określanej jako prosta zastępowalność pokoleń, która wynosi 2,13-2,15. 1 Dla porównania wskaźnik dzietności w województwie lubuskim wynosił 1,27. Wg stanu na dzień 31.12.2015 r. na terytorium województwa lubuskiego mieszkało 1.018.075 osób, z czego 65% stanowią mieszkańcy miast. W 2015 r. liczba ludności w województwie lubuskim zmniejszyła się w porównaniu z poprzednim rokiem (podobnie jak w latach 2013 i 2014). Od 2010 r. w województwie utrzymuje się do 2015 r. spadkowa tendencja liczby urodzeń. Przyrost naturalny w 2015 r. osiągnął wartość ujemną, najniższą od 1999 r. Średni wiek mieszkańców wynosi 40,2 lat i jest porównywalny do średniego wieku mieszkańców całej Polski. Rezultatem przemian w procesach demograficznych, przede wszystkim głębokiej depresji urodzeniowej z lat 90-tych XX wieku oraz z początku tego stulecia, jest gwałtowne zmniejszenie się liczby dzieci i młodzieży oraz wzrost liczby osób starszych. W końcu 2014 r. udział osób w wieku poniżej 18 lat w ludności województwa wyniósł 18,3% (w 2013 r. – 18,4%, w 2000 r. – 25,5%), a osób w wieku 65 lat i więcej – 14,1% (w 2013 r. – 13,4%, w 2000 r. – 10,9%).2 Jak wynika z powyższego liczba ludności województwa lubuskiego zmniejsza się, wyraźna jest także tendencja dotycząca starzenia się społeczności regionu. Na malejącą liczbę mieszkańców regionu nakłada się dodatkowo 1 migracja zarobkowa. Jak wynika http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/malzenstwa-i-dzietnosc-w-polsce,23,1.html Ludność, ruch naturalny i migracje w województwie lubuskim w 2014r. oprac. Urząd Statystyczny w Zielonej Górze 2 3 z dotychczasowych analiz statystycznych w Europie, na poziomie kraju i regionu lubuskiego mamy do czynienia z trwałą zmianą procesu odtwarzania pokoleń na poziomie poniżej prostej zastępowalności pokoleń. Prognozy w liczbach są zatrważające. Dla województwa lubuskiego – GUS (na podstawie badań przeprowadzonych w 2015 r.) prognozuje, iż w 2050 r. liczba ludności województwa wyniesie 878,6 tys. W porównaniu do stanu w roku bazowym 2013 oznacza to zmniejszenie liczby ludności o 142,8 tys., tj. o 14,0% (aż 91% przewidywanego spadku wielkości populacji będzie dotyczyła miast). Przy takich prognozach, które mają odzwierciedlenie na poziomie nie tylko regionu, ale w skali całego państwa długofalowa prorodzinna polityka jest jednym z priorytetów. Jedną z form tej polityki jest realizacja programu Rodzina 500+. Analiza Programu w pierwszych 3 miesiącach jego funkcjonowania na terenie województwa lubuskiego zawarta jest w niniejszym materiale. 4 2. Charakterystyka programu Rodzina 500 plus Aktem prawnym regulującym wsparcie państwa w ramach Programu jest ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. z 2016 r., poz. 195). Świadczenie wychowawcze przysługuje obywatelom polskim oraz niektórym kategoriom cudzoziemców zamieszkującym na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Celem świadczenia wychowawczego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych. Świadczenie wychowawcze przysługuje: - matce, - ojcu, - opiekunowi faktycznemu dziecka, - opiekunowi prawnemu dziecka. Świadczenie wychowawcze przysługuje do dnia ukończenia przez dziecko 18. roku życia, w wysokości 500 zł na dziecko. Zgodnie z normą ustawy świadczenie wychowawcze przysługuje na pierwsze dziecko jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 800 zł. Jeżeli członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne, świadczenie wychowawcze przysługuje na pierwsze dziecko jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1 200 zł. Świadczenie na drugie i kolejne dzieci wypłacane jest niezależnie od dochodu rodziny. Świadczenie wychowawcze nie przysługuje w sytuacji gdy: dziecko pozostaje w związku małżeńskim, dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej, pełnoletnie dziecko ma ustalone prawo do świadczenia wychowawczego na własne dziecko, członkowi rodziny przysługuje za granicą na dziecko świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia wychowawczego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej. W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenie lub członek rodziny przebywa poza granicami Polski, w państwie, w którym mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, organ właściwy przekazuje wniosek marszałkowi 5 województwa. Marszałek województwa ustala czy w danej sytuacji mają zastosowanie przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Realizacja świadczeń wychowawczych jest zadaniem zleconym gmin. Zadanie to zostało nałożone na wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (jako organ właściwy). Organ właściwy może upoważnić swojego zastępcę, pracownika urzędu albo kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy, a także inną osobę na wniosek kierownika ośrodka pomocy społecznej lub innej jednostki organizacyjnej gminy do prowadzenia postępowania w sprawach z zakresu świadczenia wychowawczego. Jak pokazuje praktyka naszego województwa zadanie to realizowane jest głównie przez ośrodki pomocy społecznej. Wnioski o świadczenie wychowawcze organu właściwego w gminie zamieszkania składane były bezpośrednio w urzędzie lub za pośrednictwem Poczty Polskiej oraz przez internet. E-wniosek o świadczenie wychowawcze można było złożyć za pomocą portalu empatia.mrpips.gov.pl, PUE ZUS, ePUAP oraz bankowości elektronicznej. Schemat możliwości składania wniosków o świadczenie wychowawcze przedstawia załącznik nr 1. 6 3. Środki finansowe na realizację zadań wynikających z ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci W budżecie Wojewody Lubuskiego na realizację zadania w 2016 r. ujęta jest kwota 445.348.000 zł, w tym: 437.422.000 zł na wypłatę świadczenia wychowawczego realizowanego przez gminy (wraz z przysługującymi 2% kosztów obsługi), 7.876.000 zł na wypłatę dodatku wychowawczego i dodatku do zryczałtowanej kwoty w pieczy zastępczej realizowanych przez powiaty (wraz z przysługującym 1% kosztów obsługi), 50.000 zł – na zadania samorządu województwa związane z koordynacją świadczeń wychowawczych. Kwota ta została przesunięta z koordynacji świadczeń rodzinnych. W terminie tygodnia od dnia ogłoszenia ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci gminy otrzymały środki finansowe na wdrożenie ww. ustawy: dnia 18 lutego br. przekazano 1.363.919 zł w ramach wydatków bieżących, w dniu 22 lutego br. przekazano 585.258 zł z przeznaczeniem na realizację wydatków inwestycyjnych w ramach wdrożenia ustawy, ponadto w późniejszym terminie trzy gminy zgłosiły dodatkowe zapotrzebowanie na środki w wysokości 67.000 zł. Środki przekazano niezwłocznie po dokonaniu zmian w planach wydatków. Łącznie gminy województwa lubuskiego otrzymały 2.016.177 zł z przeznaczeniem na wdrożenie ustawy (przekazane środki finansowe pomniejszają koszty obsługi zadania). Wysokość przekazanych środków była zgodna z za potrzebowaniami przekazanymi przez jednostki samorządu terytorialnego. Środki na bieżącą wypłatę świadczeń przekazywane są zgodnie ze zgłoszonymi potrzebami i w terminach podanych przez jednostki. W kwietniu br. przekazano łącznie 32.977.930 zł (z tego środki dla gmin 32.024.230 zł, środki dla powiatów 953.700 zł). W maju br. przekazano 45.785.500 zł, w tym dotacja dla gmin 44.916.800 zł, dotacja dla powiatów – 861.700 zł, dotacja dla samorządu województwa – 7.000 zł. W czerwcu przekazano 58.017.300 zł, w tym dotacja dla gmin 7 57.041.500 zł, dotacja dla powiatów – 968.800 zł, dotacja dla samorządu województwa – 7.000 zł. Wg stanu na dzień 30 czerwca 2016 r. do gmin przekazano środki finansowe w łącznej wysokości 135.998.707 zł na realizację programu "Rodzina 500plus", w tym 133.982.530 zł na wypłaty świadczenia wychowawczego wraz z przysługującymi gminom kosztami obsługi oraz 1.363.919 zł na wdrożenie ustawy o pomocy państwa wychowywaniu dzieci w ramach wydatków bieżących i 652.258 zł w ramach wydatków inwestycyjnych. Do powiatów przekazano środki w wysokości 2.784.200 zł na wypłaty dodatków wychowawczych i dodatków do zryczałtowanej kwoty. Do samorządu województwa przekazano do końca czerwca br. 14.000 zł. 8 4. Gminy – realizacja świadczenia wychowawczego 4.1. Korzystający ze świadczeń wychowawczych Wg szacunków liczba dzieci uprawnionych w województwie lubuskim do świadczeń wychowawczych wynosi 105 796 osób z 77 984 rodzin. Średniomiesięcznie świadczenie przysługuje dla ponad 88,5 tys. dzieci. Do 1 lipca 2016 r. złożono 67 378 wniosków o świadczenie wychowawcze (w tym 12 735 drogą elektroniczną). Najwięcej wniosków trafiło do jednostek w kwietniu. Poniższy wykres przedstawia dane dotyczące liczby złożonych wniosków na koniec każdego miesiąca. Liczba wniosków o świadczenie wychowawcze 67 378 63 386 55 204 30 kwietnia 31 maja 1 lipca W ciągu trzech pierwszych miesięcy realizacji programu gminy wydały łącznie 61 285 decyzji w sprawie świadczeń wychowawczych, w tym 60 005 decyzji przyznających prawo do świadczeń wychowawczych. Wskaźnik liczby decyzji do liczby złożonych wniosków wynosi dla naszego województwa 91% (załącznik 3). W gminach Lipinki Łużyckie, Santok, Szczaniec, Świdnica, Witnica i Zwierzyn, na poziomie organu właściwego rozpatrzone zostały wszystkie wnioski. Spośród wniosków złożonych w tych gminach pozostały do rozpatrzenia jedynie wnioski przekazane w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego do Marszałka Województwa Lubuskiego. Rozkład liczby 9 wniosków oczekujących do rozpatrzenia w stosunku do wniosków przekazanych do ROPS i ogólnej liczby złożonych wniosków obrazuje załącznik 4. Do rozpatrzenia w skali całego województwa pozostaje na dzień 01.07.2016 r. 5 791 wniosków, w tym 1 183 złożone w kwietniu. Spośród wniosków złożonych w kwietniu 915 zostało przekazanych do Marszałka celem zbadania czy zachodzą przepisy o koordynacji zabezpieczenia społecznego. Pozostałe 268 spraw jest w trakcie uzupełniania braków formalnych i rozpatrywania na poziomie gminy. Strukturę i liczbę wniosków nierozpatrzonych przedstawia poniższy wykres. Liczba wniosków oczekujących na rozpatrzenie (na dzień 01.07.2016r.) 5791 4017 1774 wnioski oczekujące na rozpatrzenie ogółem w tym wnioski przekazane w tym wnioski do do Marszałka rozpatrzenia na poziomie gmin Stopień realizacji zadania wg wskaźnika udziału liczby wydanych decyzji w sumie liczby wniosków oczekujących na rozpatrzenie oraz liczby wydanych decyzji obrazuje załącznik 2. Na prawie 360 tys. należnych świadczeń ponad 156 tys. tj. 44% przyznanych zostało na pierwsze dziecko. Największy udział świadczeń na pierwsze dziecko w stosunku do ogólnej liczby dzieci, na które wypłacane jest świadczenie wychowawcze występuje w następujących gminach: Łęknica 85% Łagów 85% Torzym 82% Najmniej świadczeń na pierwsze dziecko w stosunku do ogólnej liczby świadczeń wychowawczych wypłacanych jest w gminach: 10 Świebodzin 12% Trzebiel 14% Bytom Odrzański 13% Pszczew 21%. Województwo lubuskie zamieszkuje 195 558 dzieci do 18 roku życia. Świadczenie wychowawcze wypłacane jest dla ponad 88,5 tys. dzieci, tj. 45% populacji dzieci województwa lubuskiego korzysta z nowej formy wsparcia jaką jest świadczenie wychowawcze. Dla porównania obu miast wojewódzkich: w Gorzowie Wlkp. wskaźnik ten wynosi 40,8%, a w Zielonej Górze 36%. 4.2. Wydatki na świadczenia wychowawcze Na wypłatę świadczeń wychowawczych (bez środków na koszty obsługi i na wdrożenie) gminy wydały do 01 lipca br. łącznie prawie 130 mln zł. Jako pierwsza wypłaty dokonała gmina Santok. Wydatki na świadczenia wychowawcze w województwie lubuskim w podziale na powiaty obrazuje poniższa mapa. 11 Wydatki poniesione z budżetu państwa na świadczenie wychowawcze (bez środków na koszty obsługi i na wdrożenie) – stan na 01.07.2016r. Legenda 12 Gminy wypłaciły łącznie 258 523 świadczeń na kwotę 129 038 754 zł. W przeliczeniu daje to średnią wysokość jednego świadczenia na poziomie 497 zł. Dotychczas tylko jedna gmina – Skwierzyna wypłaciła świadczenia w formie rzeczowej. Na 359 483 przyznanych świadczeń (należne za 4 miesiące od kwietnia do lipca 2016 r.) gminy wypłaciły 258 523, tj. (72%). Zważywszy na fakt, iż dane dotyczą dnia 1 lipca należy przyjąć, iż świadczenia należne za lipiec wypłacane będą do końca miesiąca. Kilka gmin wypłaciło należne za lipiec świadczenia już 1 lipca (4 741 świadczeń). Najwięcej świadczeń wypłaciły Zielona Góra (ponad 27 tys.) i Gorzów Wlkp. (prawie 25 tys.). Gorzów Wlkp. rozpoczął wypłaty w kwietniu wypłacając 3 078 świadczeń na kwotę 1 538 933. Zielona Góra rozpoczęła wypłaty w maju. Przyjmując średniomiesięczną liczbę dzieci objętych wsparciem w formie świadczeń wychowawczych oraz uwzględniając wydatki już poniesione do końca roku można przewidzieć, że na realizację Programu 500+ (bez kosztów obsługi) wydatkowana zostanie kwota 394,5 mln zł. W budżecie Wojewody zabezpieczona jest 437.422.000 zł na wypłatę świadczenia wychowawczego realizowanego przez gminy (wraz z przysługującymi 2% kosztów obsługi). 4.3. Obsługa świadczeń wychowawczych Koszty obsługi świadczeń wychowawczych są finansowane z dotacji przekazywanej z budżetu państwa. W roku 2016 wynoszą one 2% otrzymanej dotacji na świadczenie wychowawcze. W ramach tych środków gminy mogły zorganizować stanowiska pracy, zatrudnić osoby do realizacji zadania lub podwyższyć wynagrodzenia pracownikom, którym zwiększono zakres obowiązków. Ponadto środki te mogą być przeznaczone na bieżącą obsługę zadania, tj. pokrycie wszystkich wydatków związanych z realizacją ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, np. wynagrodzenia osób realizujących program, opłaty pocztowe, bankowe, zakup materiałów biurowych, tonerów, druk wniosków, szkolenia itp. Od 2017 roku koszty obsługi będą wynosiły 1,5% otrzymanej dotacji na świadczenie wychowawcze. W woj. lubuskim w 70 gminach zadanie realizowane jest przez ośrodki pomocy społecznej natomiast w 12 przypadkach – przez pracowników urzędów miast i gmin. 13 Realizacją zadania w gminach zajmuje się 356 osób (stan na 01.07.2016), z tego: 196 osób to pracownicy realizujący inne zadania (np. z zakresu świadczeń rodzinnych, pomocy osobom uprawnionym do alimentów, Karty Dużej Rodziny, pomocy społecznej), którym w związku z wejściem w życie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci zwiększono zakres obowiązków 160 osób – osoby nowozatrudnione, w tym jest 106 etatów, 12 osób zatrudnionych w ramach umów cywilno-prawnych. Lubuskie gminy były bardzo dobrze przygotowane do wdrożenia i realizacji programu Rodzina 500+. W marcu br. prawie wszystkie gminy rozpoczęły wydawanie wniosków. Druki wniosków wydawane były w trakcie zebrań wiejskich, roznoszone były przez sołtysów, listonoszy, jak również przekazywano je osobom uprawnionym do zasiłków rodzinnych. Ponadto wnioski umieszczane były na stronach BIP ośrodków pomocy społecznej oraz urzędów gmin. W Gorzowie Wlkp. i Zielonej Górze wnioski można było złożyć także w szkołach, żłobkach, przedszkolach, galeriach handlowych, również w soboty i niedziele. Wszystkie gminy woj. lubuskiego były przygotowane do przyjmowania wniosków drogą elektroniczną. W niektórych jednostkach, przed dniem 1 kwietnia 2016 r. zostało przetestowane składanie wniosków drogą elektroniczną w ramach świadczeń rodzinnych. Do dnia 8 czerwca br. na wdrożenie ustawy i bieżącą obsługę zadania (w ramach 2%) gminy wydały 2.863.899 zł (w tym 2.395.587 zł w ramach wydatków bieżących, a 468.312 zł w ramach środków inwestycyjnych). Z kwoty tej 33% zostało przeznaczone na wynagrodzenia wraz z pochodnymi, dodatki zadaniowe, nagrody. Ponadto część gmin zgłaszało, że wypłata dodatków i nagród za realizację zadania zostanie dokonana w III kwartale br., po złożeniu wniosków przez wszystkich uprawnionych. 25% z powyższej kwoty gminy przeznaczyły na wyposażenie stanowisk pracy, zakup mebli, art. biurowe, tonery, papier. Na sprzęt komputerowy gminy przeznaczyły 20% środków dotychczas wydanych na wdrożenie i obsługę zadania. W niektórych gminach niezbędne było dokonanie remontów i prac budowlanych – na ten cel przeznaczono 12% kwoty. Zaś pozostałe środki zostały wydane na opłaty pocztowe, bankowe, druk wniosków, szkolenia itp. 14 5. Powiaty - dodatek wychowawczy i dodatek do zryczałtowanej kwoty 5.1. Korzystający z dodatków wychowawczych i dodatków do zryczałtowanej kwoty W przypadku zadania realizowanego przez powiaty szacuje się, iż wsparciem w postaci dodatku wychowawczego i dodatku do zryczałtowanej kwoty zostanie objętych łącznie 1.906 dzieci przebywających w pieczy zastępczej. Z danych ze sprawozdania wynika, iż na dzień 01.07.2016 r. do powiatów w województwie lubuskim wpłynęło 1.799 wniosków, w tym 1.783 o ustalenie prawa do dodatku wychowawczego oraz 16 do zryczałtowanej kwoty. Na dzień dzisiejszy 6 na 14 powiatów rozpatrzyło wszystkie wnioski o przyznanie dodatków, a w pozostałych w trakcie rozpatrywania jest od 1 do 6 wniosków (wnioski dotyczą nowych rodzin). W okresie od 1 kwietnia do 1 lipca 2016r. wsparciem zostało objętych prawie 100 % dzieci do 18. r.ż. przebywających w pieczy zastępczej. 5.2. Wydatki na dodatki wychowawcze i dodatki do zryczałtowanej kwoty Powiaty wypłaciły dotychczas 2 652 225zł udzielając świadczeń w formie dodatków wychowawczych oraz dodatków do zryczałtowanej kwoty dla prawie 1900 dzieci umieszczonych w pieczy zastępczej. Strukturę wydatków w powiatach obrazuje poniższy wykres. 15 Struktura wydatków w powiatach. dodatki do zryczałtowanej kwoty ; 41 867 zł dodatki wychowawcze (dla dzieci w rodzinach zastępczych); 2 610 358 zł Najwięcej środków wydatkowano w powiecie żagańskim i w Gorzowie Wlkp. Najmniej dodatków wypłacono w powiecie słubickim. Wielkość wydatków w poszczególnych powiatach obrazuje poniższa mapa. 16 Wydatki powiatów (bez środków na koszty obsługi) na wypłatę dodatków wychowawczych i dodatków do zryczałtowanej kwoty (od 01.04 – 01.07.2016) Legenda 17 5.3. Obsługa zadania w powiatach Koszty obsługi dodatków wychowawczych oraz dodatków do zryczałtowanej kwoty są finansowane z dotacji przekazywanej z budżetu państwa i wynoszą 1% otrzymanej dotacji na dodatki wychowawcze oraz dodatki do zryczałtowanej kwoty. Środki te mogą być przeznaczone na bieżącą obsługę zadania, tj. wynagrodzenia osób realizujących program, opłaty pocztowe, bankowe, zakup materiałów biurowych, tonerów itp. 6. Działania Wojewody Lubuskiego Mając na względzie konieczność zapewnienia sprawnego wdrożenia i realizacji ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, służby Wojewody Lubuskiego podjęły szereg działań mających ułatwić mieszkańcom województwa złożenie wniosku, a także usprawnić realizację programu Rodzina 500+ przez jednostki samorządu terytorialnego. W dniu 18 stycznia 2016 r. w Lubuskim Urzędzie Wojewódzkim w Gorzowie Wlkp. odbyło się spotkanie z udziałem P. Elżbiety Rafalskiej, Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, P. Władysława Dajczaka, Wojewody Lubuskiego oraz P. Roberta Palucha, Wicewojewody Lubuskiego, dotyczące ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. W konsultacjach uczestniczyli prezydenci miast, burmistrzowie i wójtowie z lubuskich gmin, a także przedstawiciele m. in. ośrodków pomocy społecznej, urzędów pracy, organizacji pozarządowych oraz członkowie lubuskich rodzin. Podczas spotkania Minister Elżbieta Rafalska omówiła główne założenia do ustawy. Uczestnicy spotkania przekazali, że świadczenie jest bardzo oczekiwane przez lubuskie rodziny. Przedstawiciele samorządów i ośrodków pomocy społecznej zgłosili potencjalne problemy, które mogą pojawić się podczas realizacji ustawy. Spotkanie było jednym z etapów prowadzonych konsultacji społecznych projektu ustawy wprowadzającej świadczenie wychowawcze 500 zł. Przedstawione wnioski i propozycje Wojewoda przekazał do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. W dniu 25 lutego br. eksperci Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przeprowadzili szkolenie dla osób zaangażowanych w samorządach we wdrażanie ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Do Lubuskiego Urzędu Wojewódzkiego zaproszeni zostali przedstawiciele wszystkich gmin w regionie. Wzięło w nim udział 18 ponad 100 osób. Szkolenie zostało nagrane, a gminom umożliwiono odsłuchanie przebiegu szkolenia. Ponadto w marcu br. służby Wojewody przygotowały i udostępniły gminom zestawienie „dobrych praktyk”, tj. działań podejmowanych przez gminy i ośrodki pomocy społecznej w celu usprawnienia wdrożenia ustawy (np. wydłużenie godzin pracy ośrodka pomocy społecznej, urzędu gminy, utworzenie punktów konsultacyjno-informacyjnych, w których będzie możliwe uzyskanie informacji nt. programu, pobranie druku wniosku oraz złożenie wniosku – np. żłobki, przedszkola, szkoły, świetlice wiejskie, wprowadzenie systemu kolejkowego, spotkania informacyjne w każdej miejscowości w gminie połączone z wydawaniem wniosków, akcje informacyjne w lokalnych mediach lub na stronie internetowej ośrodka oraz urzędu gminy). Wszystkim lubuskim gminom został przekazany podręcznik instruktażowy przygotowany przez ekspertów Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dotyczący programu „Rodzina 500 plus” i zawierający wyjaśnienia poszczególnych przepisów ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Podręcznik został także umieszczony na stronie internetowej LUW. We współpracy z gminami przygotowano wykaz realizatorów świadczeń wychowawczych i miejsc przyjmowania wniosków w poszczególnych gminach z uwzględnieniem godzin pracy. Wykaz udostępniono na stronie internetowej LUW w marcu br. Od dnia 19 lutego 2016 r., w ramach poczty mailowej w LUW, uruchomiony został mail [email protected] , na który wpływają zapytania od osób zainteresowanych oraz realizatorów świadczeń. Odpowiedzi i wyjaśnień dot. zgłaszanych zapytań i problemów udzielają pracownicy Wydziału Polityki Społecznej. Dotychczas wpłynęło prawie 400 maili. Od 1 marca br. w Lubuskim Urzędzie Wojewódzkim działa infolinia 500+ (nr tel. 95 7 115 500), którą obsługują pracownicy Wydziału Polityki Społecznej. Na infolinię można zadzwonić od poniedziałku do piątku w godzinach od 9:00 do 15:00. W kwietniu infolinia działała również w soboty (w pierwszy weekend także w niedzielę). Od dnia 1 marca br. do 5 lipca br. odebrano prawie 1.805 telefonów. Na numer lubuskiej infolinii dzwoniło również bardzo dużo osób spoza województwa (najczęściej z dolnośląskiego, mazowieckiego i lubelskiego). W pierwszych dniach funkcjonowania infolinii najczęściej zadawano pytania dotyczące: 19 wypełnienia wniosku i miejsc, w których można go złożyć, koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego, dochodów uzyskanych i utraconych, świadczenia wychowawczego dla samotnych matek, składu rodziny w przypadku patchworkowych związków. W ostatnich tygodniach pytania dotyczą głównie terminu wydania decyzji i wypłaty świadczenia wychowawczego oraz koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Służby Wojewody prowadziły bieżący monitoring stanu przygotowań lubuskich samorządów do wdrożenia ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, były w stałym kontakcie z realizatorami świadczeń, niezwłocznie reagowały na zgłaszane problemy i zachęcały do podjęcia działań informacyjnych na terenie gminy przy wykorzystaniu lokalnych mediów. Po wejściu w życie ustawy monitorowano realizację ustawy, prowadzenie postępowań administracyjnych oraz dokonywanie wypłat świadczeń. Dotacja na wypłatę świadczeń oraz koszty obsługi zadania była przekazywana w terminach i kwotach zapotrzebowanych przez gminy i powiaty. Realizatorzy zostali także poinformowani, że w przypadku zwiększenia zapotrzebowania na środki finansowe na realizację ww. zadania, mogą wnioskować o dodatkowe środki, w ramach posiadanego planu. Wszystkie niedobory zostały uzupełnione, w miarę przekazywanych przez Ministerstwo Finansów środków. W związku z tym iż nie wszystkie gminy rozpoczęły wypłatę świadczeń w kwietniu br., mając na względzie cel programu i dobro lubuskich rodzin, w dniu 11 maja br. Wojewoda Lubuski zwrócił się do gmin, które do dnia 10 maja br. nie rozpoczęły wypłat świadczeń, z prośbą o podjęcie skutecznych działań mających na celu wypłatę świadczeń w maju br. Wskutek interwencji Wojewody, wszystkie gminy w maju br. rozpoczęły wypłaty świadczeń wychowawczych. W ramach akcji promocyjno-informacyjnej programu Rodzina 500 plus, służby Wojewody Lubuskiego specjalnie oznakowanym „500 busem” odwiedziły wszystkie gminy w województwie. Podczas pobytu 500 busa w gminach, mieszkańcy najczęściej pytali, jak właściwie wypełnić wniosek oraz jakie dokumenty należy do niego dołączyć. Pytania dotyczyły również dochodu utraconego i uzyskanego, a także uprawnień do świadczeń w sytuacji, gdy członek 20 rodziny przebywa poza granicami kraju. W mobilnym punkcie informacyjnym można było także dowiedzieć się, gdzie złożyć wniosek. Realizacja zadania w województwie lubuskim przebiega sprawnie, Wojewoda nie ma sygnałów o zakłóceniach w realizacji Programu. Gminy i powiaty na bieżąco przyjmują i weryfikują wnioski, a także wypłacają świadczenia. Służby Wojewody monitorują realizację zadania i w przypadku jakichkolwiek zagrożeń w jego realizacji podejmują działania zapobiegawcze. 7. Podsumowanie Z informacji przekazywanych przez mieszkańców województwa lubuskiego wynika, że oczekiwane jest rozszerzenie programu o wsparcie na dorosłe, studiujące w systemie dziennym dzieci, które pozostają na utrzymaniu rodziców. Ponadto należałoby rozważyć zniesienie kryterium dochodowego uprawniającego do świadczenia na pierwsze dziecko. Docelowo zasadnym wydaje się wzięcie pod uwagę kwestii wygaszania lub gruntownego przebudowania obecnie obowiązującego systemu świadczeń rodzinnych. Program „Rodzina 500 plus” jest znaczącym wstępem do budowania polityki prorodzinnej ukierunkowanej na kompleksowe wsparcie polskich rodzin. Wartością dodaną programu jest przestrzeń, jaka stworzyła się do dyskusji o polityce społecznej, o tym jak ma ona wyglądać, oraz na jakich zasadach funkcjonować. 21 Załącznik 1 Możliwe formy złożenia wniosku o świadczenie wychowawcze Wniosek o świadczenie wychowawcze elektronicznie emp@tia bankowość elektroniczna ePUAP www.empatia.mrpips.gov.pl platforma Informacyjno - Usługowa Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej 22 listownie osobiście Platforma Usług Elektroncznych ZUS Załącznik 2 Stopień realizacji zadania (wskaźnik udziału liczby wydanych decyzji w sumie liczby wniosków oczekujących na rozpatrzenie oraz liczby wydanych decyzji) Lp. Nazwa jednostki Liczba złożonych "unikatowych" (tj. niepowtarzających się) wniosków o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego Liczba oczekujących na rozpatrzenie wniosków o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego (złożonych w formie papierowej i drogą elektroniczną) Liczba wydanych (na podstawie wniosków złożonych w formie papierowej i drogą elektroniczną) decyzji w sprawach dotyczących świadczenia wychowawczego Stopień realizacji zadania (wskaźnik udziału liczby wydanych decyzji w sumie liczby wniosków oczekujących na rozpatrzenie oraz liczby wydanych decyzji) 1 UG Zwierzyn 351 3 348 99,15% 2 UMiG Słubice 1 082 24 1 026 97,71% 3 UG Żary 966 21 829 97,53% 4 UMiG Witnica 919 25 882 97,24% 5 UG Przytoczna 440 12 422 97,24% 6 UG Santok 622 18 622 97,19% 7 UG Brzeźnica 276 8 271 97,13% 8 UG Szczaniec 273 8 265 97,07% 9 UG Skąpe 336 11 337 96,84% 10 UMiG Nowe Miasteczko 440 14 426 96,82% 11 UMiG Iłowa 465 15 452 96,79% 12 UG Deszczno 772 25 723 96,66% 13 UG Świdnica 489 19 482 96,21% 14 UMiG Strzelce Krajeńskie 1 255 45 1 124 96,15% 15 UG Krzeszyce 364 14 347 96,12% 16 UMiG Sława 1 001 38 938 96,11% 17 UG Lipinki Łużyckie 247 10 237 95,95% 18 UMP Gorzów Wielkopolski 7 724 322 7 402 19 UMiG Sulechów 1 786 81 1 705 20 UMiG Nowogród Bobrzański 637 29 584 21 UG Stare Kurowo 311 16 295 94,86% 22 UG Wymiarki 157 8 147 94,84% 23 UMiG Czerwieńsk 785 41 736 94,72% 24 UMiG Ośno Lubuskie 462 25 441 94,64% 25 UG Niegosławice 353 19 330 94,56% 26 UG Bytnica 202 11 188 94,47% 27 UG Kolsko 263 15 254 94,42% 28 UMiG Kargowa 477 28 456 94,21% 29 UG Słońsk 378 21 342 94,21% 30 UMiG Bytom Odrzański 433 25 406 94,20% 31 UMiG Babimost 424 25 398 94,09% 32 UG Górzyca 284 17 266 93,99% 33 UG Łagów 292 18 274 93,84% 95,83% 95,46% 95,27% 34 UMiG Szlichtyngowa 402 27 375 93,28% 35 UMiG Świebodzin 36 UG Przewóz 1 989 137 1 890 93,24% 222 15 201 37 93,06% UG Kłodawa 683 48 640 93,02% 38 UG Lubrza 253 18 240 93,02% 39 UMiG Dobiegniew 479 33 438 92,99% 40 UG Pszczew 327 23 304 92,97% 41 UG Lubiszyn 515 38 486 92,75% 42 UM Gozdnica 190 14 176 92,63% 43 UMiG Rzepin 591 43 540 92,62% 44 UM Kostrzyn nad Odrą 1 244 88 1 105 92,62% 45 UG Dąbie 337 24 300 92,59% 46 UMiG Wschowa 1 608 120 1 488 92,54% 47 UMiG Skwierzyna 811 62 753 92,39% 48 UMiG Krosno Odrzańskie 1 183 88 1 036 49 UMiG Lubsko 1 336 105 1 231 92,14% 50 UMiG Lubniewice 178 15 170 91,89% 51 UMiG Szprotawa 1 352 109 1 214 91,76% 52 UMiG Torzym 495 41 454 91,72% 53 UMP Zielona Góra 7 754 659 7 095 91,50% 54 UG Bledzew 349 31 322 91,22% 55 UMiG Małomice 350 32 328 91,11% 56 UG Bogdaniec 530 49 495 90,99% 57 UMiG Sulęcin 1 158 107 1 051 90,76% 58 UG Zabór 327 31 299 90,61% 59 UG Maszewo 195 17 161 90,45% 60 UG Gubin 504 50 451 90,02% 61 UG Trzebiechów 260 26 232 89,92% 62 UMiG Trzciel 462 48 416 89,66% 63 UG Bobrowice 202 21 181 89,60% 64 UG Siedlisko 320 34 286 89,38% 65 UG Tuplice 197 21 176 89,34% 66 UM Nowa Sól 2 293 251 2 055 89,12% 67 UG Brody 267 30 237 88,76% 68 UG Trzebiel 306 35 271 88,56% 69 UMiG Cybinka 369 43 327 88,38% 70 UMiG Drezdenko 1 334 176 1 249 87,65% 71 UMiG Jasień 468 62 408 86,81% 72 UG Żagań 505 70 433 86,08% 73 UG Bojadła 221 31 190 85,97% 74 UMiG Zbąszynek 508 74 444 85,71% 75 UM Żagań 1 567 225 1 342 85,64% 76 UM Gubin 1 007 174 894 83,71% 77 UMiG Kożuchów 1 185 196 989 83,46% 24 92,17% 78 UG Nowa Sól 79 80 81 UM Łęknica 82 568 94 435 82,23% UG Otyń 561 UM Żary 2 391 114 447 79,68% 495 1 856 78,95% 165 36 125 77,64% UMiG Międzyrzecz 1 594 500 1 094 68,63% RAZEM 67 378 5 791 61 285 91,37% 25 Załącznik 3 Wskaźnik (liczba decyzji / liczba wniosków) 1 UG Skąpe 336 Liczba wydanych (na podstawie wniosków złożonych w formie papierowej i drogą elektroniczną) decyzji w sprawach dotyczących świadczenia wychowawczego 337 2 UG Santok 622 622 100,00% 3 UG Zwierzyn 351 348 99,15% 4 UG Świdnica 489 482 98,57% 5 UG Brzeźnica 276 271 98,19% 6 UMiG Iłowa 465 452 97,20% 7 UG Szczaniec 273 265 97,07% 8 UMiG Nowe Miasteczko 440 426 96,82% 9 UG Kolsko 263 254 96,58% 10 UMiG Witnica 919 882 95,97% 11 UG Lipinki Łużyckie 247 237 95,95% 12 440 422 95,91% 7 724 7 402 14 UG Przytoczna UMP Gorzów Wielkopolski UMiG Kargowa 477 456 95,60% 15 UMiG Lubniewice 178 170 95,51% 16 UMiG Sulechów 1 786 1 705 95,46% 17 UMiG Ośno Lubuskie 462 441 95,45% 18 UG Krzeszyce 364 347 95,33% 19 UMiG Świebodzin 1 989 1 890 95,02% 20 UG Lubrza 253 240 94,86% 21 UG Stare Kurowo 311 295 94,86% 22 UMiG Słubice 1 082 1 026 94,82% 23 UG Lubiszyn 515 486 94,37% 24 UMiG Babimost 424 398 93,87% 25 UG Łagów 292 274 93,84% 26 UMiG Bytom Odrzański 433 406 93,76% 27 UMiG Czerwieńsk 785 736 93,76% 28 UMiG Małomice 350 328 93,71% 29 UMiG Sława 1 001 938 93,71% 30 UG Kłodawa 683 640 93,70% 31 UG Górzyca 284 266 93,66% 32 UG Deszczno 772 723 93,65% 33 UG Wymiarki 157 147 93,63% 34 UMiG Drezdenko 1 334 1 249 93,63% 35 UG Niegosławice 353 330 93,48% 36 UG Bogdaniec 530 495 93,40% 37 UMiG Szlichtyngowa 402 375 93,28% 38 UG Bytnica 202 188 93,07% 39 UG Pszczew 327 304 92,97% 40 UMiG Skwierzyna 811 753 92,85% 41 UM Gozdnica 190 176 92,63% 42 UMiG Wschowa 1 608 1 488 92,54% Lp. 13 Nazwa jednostki Liczba złożonych "unikatowych" wniosków o ustalenie prawa do świadczeń wychowawczych 26 Wskaźnik (liczba decyzji / liczba wniosków) 100,30% 95,83% 43 UG Bledzew 349 322 92,26% 44 UMiG Lubsko 1 336 1 231 92,14% 45 UMiG Torzym 495 454 91,72% 46 UMiG Nowogród Bobrzański 637 584 47 UMP Zielona Góra 7 754 7 095 91,50% 48 UMiG Dobiegniew 479 438 91,44% 49 UG Zabór 327 299 91,44% 50 UMiG Rzepin 591 540 91,37% 51 UMiG Sulęcin 1 158 1 051 90,76% 52 UG Przewóz 222 201 90,54% 53 UG Słońsk 378 342 90,48% 54 UMiG Trzciel 462 416 90,04% 55 UMiG Szprotawa 1 352 1 214 89,79% 56 UM Nowa Sól 2 293 2 055 89,62% 57 202 181 89,60% 1 255 1 124 59 UG Bobrowice UMiG Strzelce Krajeńskie UG Gubin 504 451 89,48% 60 UG Siedlisko 320 286 89,38% 61 UG Tuplice 197 176 89,34% 62 UG Trzebiechów 260 232 89,23% 63 UG Dąbie 337 300 89,02% 64 UM Kostrzyn nad Odrą 1 244 1 105 88,83% 65 UM Gubin 1 007 894 88,78% 66 UG Brody 267 237 88,76% 67 UMiG Cybinka 369 327 88,62% 68 306 271 88,56% 1 183 1 036 70 UG Trzebiel UMiG Krosno Odrzańskie UMiG Zbąszynek 508 444 87,40% 71 UMiG Jasień 468 408 87,18% 72 UG Bojadła 221 190 85,97% 73 UG Żary 966 829 85,82% 74 UG Żagań 505 433 85,74% 75 UM Żagań 1 567 1 342 85,64% 76 UMiG Kożuchów 1 185 989 83,46% 77 UG Maszewo 195 161 82,56% 78 UG Otyń 561 447 79,68% 79 UM Żary 2 391 1 856 77,62% 80 UG Nowa Sól 568 435 76,58% 81 UM Łęknica 165 125 75,76% 82 UMiG Międzyrzecz 1 594 1 094 68,63% RAZEM 67 378 61 285 90,96% 58 69 27 91,68% 89,56% 87,57% Załącznik 4 Lp. Nazwa jednostki Liczba złożonych "unikatowych" wniosków o ustalenie prawa do św. wych. Liczba - w tym wniosków oczekujących na przekazanych rozpatrzenie przez organ wniosków o właściwy do ROPS ustalenie prawa do i na dzień 01.07 św. wych. organ właściwy nie (złożonych w posiada wiedzy o formie papierowej rozstrzygnięciu i drogą ROPS elektroniczną) 10 10 Wnioski oczekujące wnioski ROPS/wnioski ogółem 1 UG Lipinki Łużyckie 247 2 UG Santok 622 18 18 0,00% 3 UG Szczaniec 273 8 8 0,00% 4 UG Świdnica 489 19 19 0,00% 5 UMiG Witnica 919 25 25 0,00% 6 UG Zwierzyn 351 3 3 0,00% 7 UG Żary 966 21 19 0,21% 8 UG Krzeszyce 364 14 13 0,27% 9 UG Górzyca 284 17 16 0,35% 10 UG Przewóz 222 15 14 0,45% 11 UG Deszczno 772 25 21 0,52% 12 UMiG Słubice 1 082 24 17 0,65% 13 UG Dąbie 337 24 21 0,89% 14 UMiG Babimost 424 25 7 4,25% 15 UG Bledzew 349 31 14 4,87% 16 UG Bobrowice 202 21 17 1,98% 17 UG Bogdaniec 530 49 13 6,79% 18 UG Bojadła 221 31 4 12,22% 19 UG Brody 267 30 23 2,62% 20 UG Brzeźnica 276 8 7 0,36% 21 UG Bytnica 202 11 9 0,99% 22 UG Maszewo 195 17 15 1,03% 23 UMiG Iłowa 465 15 10 1,08% 24 UMiG Ośno Lubuskie 462 25 20 1,08% 25 UMiG Sława 1 001 38 27 1,10% 26 UG Przytoczna 440 12 7 1,14% 27 UMiG Strzelce Krajeńskie 1 255 45 30 1,20% 28 UMiG Nowe Miasteczko 440 14 7 1,59% 29 UMiG Nowogród Bobrzański 637 29 18 30 UG Skąpe 336 11 5 1,79% 31 UMiG Kargowa 477 28 18 2,10% 32 UMP Gorzów Wielkopolski 7 724 322 152 2,20% 33 UMiG Bytom Odrzański 433 25 15 2,31% 34 UMiG Sulechów 1 786 81 39 2,35% 35 UG Słońsk 378 21 12 2,38% 36 UG Tuplice 197 21 16 2,54% 37 UG Niegosławice 353 19 10 2,55% 38 UG Stare Kurowo 311 16 8 2,57% 39 UM Gozdnica 190 14 9 2,63% 40 UMiG Rzepin 591 43 27 2,71% 41 UG Lubrza 253 18 11 2,77% 42 UMiG Czerwieńsk 785 41 17 3,06% 43 UG Wymiarki 157 8 3 3,18% 28 0,00% 1,73% 44 UG Kolsko 263 15 6 3,42% 45 UG Łagów 292 18 8 3,42% 46 UMiG Sulęcin 1 158 107 67 3,45% 47 UG Gubin 504 50 31 3,77% 48 UMiG Dobiegniew 479 33 13 4,18% 49 UM Kostrzyn nad Odrą 1 244 88 36 4,18% 50 UMiG Torzym 495 41 20 4,24% 51 UMiG Cybinka 369 43 27 4,34% 52 UMiG Krosno Odrzańskie 1 183 88 36 4,40% 53 UMiG Wschowa 1 608 120 49 4,42% 54 UMiG Szlichtyngowa 402 27 9 4,48% 55 UMiG Lubniewice 178 15 7 4,49% 56 UG Lubiszyn 515 38 14 4,66% 57 UG Siedlisko 320 34 19 4,69% 58 UMiG Lubsko 1 336 105 40 4,87% 59 UG Pszczew 327 23 7 4,89% 60 UMiG Świebodzin 1 989 137 38 4,98% 61 UMiG Trzciel 462 48 25 4,98% 62 UG Kłodawa 683 48 12 5,27% 63 UMiG Skwierzyna 811 62 18 5,43% 64 UMiG Szprotawa 1 352 109 21 6,51% 65 UMiG Jasień 468 62 29 7,05% 66 UMP Zielona Góra 7 754 659 106 7,13% 67 UG Trzebiel 306 35 13 7,19% 68 UG Zabór 327 31 7 7,34% 69 UMiG Małomice 350 32 6 7,43% 70 UM Gubin 1 007 174 98 7,55% 71 UG Trzebiechów 260 26 5 8,08% 72 UM Łęknica 165 36 22 8,48% 73 UM Nowa Sól 2 293 251 42 9,11% 74 UMiG Drezdenko 1 334 176 28 11,09% 75 UMiG Zbąszynek 508 74 17 11,22% 76 UG Żagań 505 70 9 12,08% 77 UMiG Kożuchów 1 185 196 40 13,16% 78 UM Żagań 1 567 225 16 13,34% 79 UG Nowa Sól 568 94 12 14,44% 80 UG Otyń 561 114 10 18,54% 81 UM Żary 2 391 495 23 19,74% 82 UMiG Międzyrzecz 1 594 500 14 30,49% 67 378 5 791 1 774 5,96% RAZEM 29