2011 - MPEC Białystok

Raport
środowiskowy
2011
Miejskie Przedsiębiorstwo
Energetyki Cieplnej w Białymstoku
2011
Misja MPEC Białystok
Misją Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej
jest zagwarantowanie mieszkańcom Białegostoku i Kleosina
możliwości korzystania z Ciepła Systemowego - komfortowego
ogrzewania, którego największą wartością jest pewność
i bezpieczeństwo dostaw oraz możliwość ograniczania
negatywnego wpływu działalności na środowisko.
MPEC zajmuje się zakupem, produkcją i dystrybucją
Ciepła Systemowego.
Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej
jest spółką należącą do samorządu miejskiego Białegostoku.
Działamy w imieniu społeczności naszego miasta i na jej rzecz.
Fundamentem naszego rozwoju są ścisłe więzi
z odbiorcami energii cieplnej. W swoich działaniach
odpowiadamy na ich potrzeby
oraz konieczność dbania o środowisko naturalne,
w którym żyjemy.
Podstawy prawne działalności MPEC
Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej powstało 1 stycznia 1971 r. na bazie Zakładu
Cieplnego Zarządu Budynków Mieszkalnych i przejęło zarządzanie miejskim systemem
ciepłowniczym. W 1975 r. zostało przekształcone w Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej, do którego włączono zakłady ciepłownicze w innych miastach ówczesnego
województwa białostockiego.
Po dokonaniu kolejnych zmian strukturalnych, 1 października 1992 roku Wojewódzkie
Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej zostało przekształcone w odrębne przedsiębiorstwa
ciepłownicze. Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej stało się jednoosobową spółką
Gminy Białystok.
W 1998 roku Spółka otrzymała z Urzędu Regulacji i Energetyki w Warszawie 3 koncesje
- na wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucję oraz obrót ciepłem - co dostosowało działalność przedsiębiorstwa do wymogów ustawy Prawo Energetyczne.
Zintegrowany System
Zarządzania Jakością
i Zarządzania Środowiskowego
2011
Doskonalimy metody Zarządzania, czego potwierdzeniem było wdrożenie
w 2006 roku Systemu Zarządzania Jakością zgodnego z międzynarodową
normą ISO 9001:2000, a następnie dostosowanie go do zgodności z normą
ISO 9001:2009.
Znaczący wpływ MPEC na środowisko spowodował konieczność ustalenia
procedur określających sposoby prowadzenia działalności w tym zakresie. W 2009 r. Spółka rozpoczęła wdrażanie Systemu Zarządzania
Środowiskowego zgodnego z międzynarodową normą ISO 14001:2004.
Powstały nowe procedury:
- Identyfikacja aspektów środowiskowych (wpływ działalności na
środowisko)
- Reagowanie na sytuacje niebezpieczne i awarie
- System monitorowania i pomiarów parametrów mających wpływ na
środowisko
W grudniu 2009 r. system przeszedł pomyślny audyt firmy certyfikującej
Kema Quality.
Obecnie firma posiada Zintegrowany System Zarządzania Jakością
i Zarządzania Środowiskowego zgodny z normą PN-EN ISO 9001:2009
oraz z normą ISO 14001:2004.
2011
Zaopatrzenie w ciepło miasta Białegostoku
Białystok jest największym miastem północno-wschodniej Polski, liczącym blisko 290 tys. mieszkańców
i zajmującym powierzchnię 102,12 km2. Jest stolicą województwa podlaskiego. Pełni rolę administracyjnego, gospodarczego, naukowego i kulturalnego centrum regionu.
Około 32 proc. powierzchni miasta zajmują tereny zielone, z czego parki i skwery to 94 proc. tych
terenów. W granicach miasta znajduje się 1400 ha lasów, które tworzą specyficzny i zdrowy mikroklimat.
Pozostałością ogromnej niegdyś Puszczy Knyszyńskiej są w Białymstoku dwa rezerwaty przyrody o łącznej
powierzchni 106 ha.
Klimat Białegostoku jest wyraźnie chłodniejszy od innych dzielnic nizinnych Polski. Średnia temperatura
stycznia w ostatnich pięciu latach wyniosła -3,1 st. C i należy do najniższych w Polsce. Temperatura
w okresie sezonu grzewczego w ostatnich latach wynosiła od 0,7 do 4,1 st. C. Średnia temperatura sezonu grzewczego w tym okresie to 2,2 st. C. Liczba dni mroźnych wynosi od 50 do 60, zaś z przymrozkami
- od 110 do 138 dni, czas zalegania pokrywy śnieżnej - od 90 do 110 dni.
Większość potrzeb miasta związanych z ogrzewaniem i przygotowaniem ciepłej wody użytkowej jest
zaspakajana przez miejski system ciepłowniczy. Pozostała część to źródła rozproszone – kotłownie lokalne
pracujące głównie na potrzeby przemysłu oraz indywidualne źródła ciepła w budownictwie jednorodzinnym. Głównym paliwem wykorzystywanym na potrzeby ogrzewania w Białymstoku jest węgiel.
2011
Miejski system ciepłowniczy
Miejski system ciepłowniczy obejmuje sieci cieplne, węzły odbiorcze oraz dwa duże źródła ciepła:
Elektrociepłownię Białystok i Ciepłownię Zachód MPEC.
W ramach systemu Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej jest właścicielem:
- Ciepłowni Zachód,
- 231 km wysokoparametrowych wodnych sieci ciepłowniczych
(cała wysokoparametrowa sieć wodna w mieście ma 250 km długości),
- 6,7 km sieci parowych,
- 1587 węzłów cieplnych wodnych.
Większość obiektów ogrzewanych z miejskiego systemu ciepłowniczego stanowią budynki mieszkalne:
- 4 mln 812 tys. metrów kw. - powierzchnia mieszkaniowa ogrzewana Ciepłem Systemowym MPEC
- 2 mln 522 tys. metrów kw. - powierzchnia użytkowa ogrzewana Ciepłem Systemowym MPEC.
Elektrociepłownia Białystok
Podstawowym źródłem ciepła miejskiego systemu ciepłowniczego jest Elektrociepłownia Białystok - Spółka Akcyjna,
której właścicielem większościowym jest Enea S.A. (99,94
proc. udziałów).
EC Białystok produkuje energię cieplną w skojarzeniu z produkcją energii elektrycznej. Większość energii uzyskiwana
jest poprzez spalanie miału węglowego, a część z biomasy.
Głównym odbiorcą energii cieplnej w wodzie gorącej jest
Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej.
Ciepłownia Zachód
Drugim centralnym źródłem ciepła w systemie ciepłowniczym jest Ciepłownia Zachód będąca własnością MPEC.
Ciepło produkowane jest w kotłach wodnych, rusztowych
opalanych miałem węgla kamiennego.
Produkcja odbywa się w okresie od października do kwietnia
i kształtuje się na poziomie około 1 200 TJ/rok.
Ciepłownia jest nowoczesnym źródłem ciepła, spełniającym
wymagania w zakresie ochrony środowiska.
Energia cieplna potrzebna do ogrzania i zasilenia w ciepłą
wodę użytkową obiektów podłączonych do miejskiego systemu ciepłowniczego pochodzi w 75 proc. z Elektrociepłowni
Białystok SA, a w 25 proc. z Ciepłowni Zachód.
Ograniczanie wpływu na środowisko
Działalność związana z wytwarzaniem, przesyłem i dystrybucją ciepła znacząco wpływa
na środowisko naturalne:
- emitując zanieczyszczenia związane ze spalaniem paliw
- wytwarzając odpady
- zużywając energię elektryczną
- zużywając wodę i odprowadzając ścieki
- emitując hałas.
2011
Jeszcze w latach 90. XX wieku największymi źródłami zanieczyszczeń powietrza
w Białymstoku były Elektrociepłownia Białystok i Ciepłownia Zachód. Inwestycje
prośrodowiskowe w obu obiektach spowodowały, że negatywny wpływ tych zakładów
na środowisko został znacząco ograniczony. Powietrze w mieście i okolicach, bardziej
zanieczyszczają spaliny samochodów i substancje ulatujące z kominów wielu domów
jednorodzinnych, nie podlegających takim normom jak instalacje ciepłownicze.
MPEC Białystok działając na rzecz minimalizacji swojego negatywnego wpływu na
środowisko naturalne:
- ogranicza emisję spalin w Ciepłowni Zachód
- optymalizuje zużycie paliw i energii elektrycznej
- ogranicza ilość wytwarzanych odpadów i prowadzi ich selektywną zbiórkę
- ogranicza zużycie wody i produkcję ścieków w procesach technologicznych
- ogranicza straty ciepła.
Działalność Spółki w zakresie ochrony środowiska oparta jest o odpowiednie decyzje
środowiskowe w zakresie emisji, gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami.
Jedną z najważniejszych jest decyzja Prezydenta Miasta Białegostoku z 1 września 2006
o udzieleniu Pozwolenia zintegrowanego na prowadzenie instalacji energetycznego
spalania paliw o nominalnej mocy ponad 50 MWt, zlokalizowanej na terenie Ciepłowni
Zachód, obowiązująca do 30 czerwca 2016 r.
Likwidacja lokalnych kotłowni
Od lat MPEC prowadzi politykę zmierzającą do produkcji energii cieplnej
w scentralizowanych źródłach - Elektrociepłowni i Ciepłowni Zachód.
Jeszcze w latach 70 i 80. XX wieku została zlikwidowana większość niewielkich węglowych kotłowni lokalnych, które były źródłem tzw. niskich emisji
zanieczyszczeń.
W ostatnich latach, dzięki kolejnym inwestycjom rozbudowującym sieć
ciepłowniczą, możliwe było podłączenie do systemu kolejnych obiektów,
a tym samym likwidacja kotłowni lokalnych, które zasilały te budynki.
Przykładem jest likwidacja kotłowni lokalnej na terenie jednostki wojskowej przy ul. Kawaleryjskiej w 2010 roku.
W 2011 roku dzięki budowie sieci ciepłowniczej na osiedle Wygoda i Bagnówka, możliwa była likwidacja lokalnej kotłowni gazowej przy ul. Matejki o mocy 0,23 MW.
Wpływ na środowisko
W latach 1998-2009 Ciepłownia Zachód należąca do MPEC,
została poddana kompleksowej modernizacji. Zbudowano
m.in. Instalację Odsiarczania Spalin, zmodernizowano kotły
i inne urządzenia technologiczne, co pozwoliło znacznie
zmniejszyć emisje zanieczyszczeń oraz poprawić efektywność
pracy, a Ciepłownia stała się nowoczesnym źródłem ciepła.
ZuŻYCiE WĘGLa
63.141 ton
57.922 ton
PaLiWO
Paliwem wykorzystywanym do produkcji ciepła w Ciepłowni
Zachód jest miał węglowy.
W 2011 roku zużycie paliwa wyniosło 57,9 tys. ton.
Węgiel posiadał następujące średnie parametry:
- wartość opałowa - 22 336 kJ/kg,
- zawartość popiołu - 14,42 proc.,
- zawartość siarki - 0,768 proc.
2010
2011
PROduKCJa CiEPła
W CiEPłOWNi ZaChód [GJ]
1.128.860 GJ
2010
1.111.006 GJ
2011
EFEKTYWNOŚĆ ZuŻYCia PaLiWa
W CiEPłOWNi ZaChód [kg/GJ]
56,3 kg/GJ
1998
52,1 kg/GJ
2011
W okresie, w którym nastąpiła gruntowna modernizacja
Ciepłowni Zachód, jej efektywność wzrosła.
Do wytworzenia 1 GJ energii cieplnej wystarcza obecnie spalenie 52,1 kg węgla, kiedy w 1998 r. potrzebne było 56,3 kg
węgla.
2011
EMiSJa ZaNiECZYSZCZEŃ
dO aTMOSFERY [tony]
Emisje do powietrza
Zasadniczymi źródłami emisji z Ciepłowni Zachód są procesy
energetycznego spalania węgla kamiennego w celu wytwarzania
energii cieplnej.
Proces spalania prowadzony jest maksymalnie z udziałem pięciu
kotłów o wydajności znamionowej 185,0 MW. W wyniku eksploatacji dochodzi do emisji do powietrza typowych gazów pochodzących z procesu spalania (tlenki azotu w przeliczeniu na dwutlenek
azotu, dwutlenek siarki, tlenek węgla, dwutlenek węgla) i pyłów (pył
PM10 i pył opadający).
W stosunku do 1998 r. łączna emisja roczna zanieczyszczeń wytwarzanych przez Ciepłownię Zachód w 2011 r. była mniejsza blisko
o połowę (nie licząc dwutlenku węgla). W 1998 r. wynosiła rocznie
843 tony, a w 2011 roku - 464 ton.
182
257
198
206
1998
PYł
CO
SO2
61
77
56
NO x
270
2011
EMiSJa dWuTLENKu SiaRKi (SO2)
W 1998 r. emisja dwutlenku siarki wynosiła 198 ton. Dzięki budowie
Instalacji Odsiarczania Spalin te zanieczyszczenia zostały zmniejszone.
W 2011 r. Ciepłownia Zachód wyemitowała 56 ton SO2, a tymczasem
dopuszczalna norma wynosiła ponad 171 ton.
EMiSJa TLENKu aZOTu (NO x)
W 1998 r. emisja tlenku azotu wynosiła 206 ton. W 2011 r. Ciepłownia
Zachód wyemitowała do atmosfery 270 ton NOx. Dopuszczalna norma
rocznej emisji jest jednak dużo większa i wynosi 339 ton.
2011
EMiSJa PYłu
W 1998 r. emisja pyłu wynosiła 182 tony. W 2011 r. Ciepłownia Zachód
wyemitowała do atmosfery 61 ton tych zanieczyszczeń, a dopuszczalna
norma wynosiła ponad 125 ton.
EMiSJa CO2
129.306 ton
115.034 ton
113.152 ton
1998
2010
EMiSJa TLENKu WĘGLa (CO)
W 1998 r. emisja tlenku węgla wynosiła 257 ton. W 2011 r. Ciepłownia
Zachód wyemitowała do atmosfery tylko 77 ton CO. W przypadku
tlenku węgla nie ma określonych żadnych norm emisji.
2011
EMiSJa dWuTLENKu WĘGLa (CO2)
W porównaniu do 1998 r., w 2011 r. emisja dwutlenku węgla była większa o prawie 2 tys. ton ze względu na większe zużycie węgla. W 1998
emisja wyniosła 113.152 ton, a w 2011 r. 115.034 ton.
W 2004 r. został wprowadzony system handlu uprawnieniami do emisji
gazów cieplarnianych. W związku z powyższym od 2005 roku instalacja
ma określony średnioroczny limit emisji dwutlenku węgla. W okresie
2005-2007 przydział średnioroczny uprawnień CO2 wynosił 148.900
ton/rok. W tym trzyletnim okresie nie przekraczaliśmy średniorocznego
limitu.
W następnym już pięcioletnim okresie rozliczeniowym 2008-2012,
otrzymaliśmy dużo mniejszy przydział tj. 123.710 ton/rok CO2.
Emisja dwutlenku węgla w 2011 roku nie przekroczyła śródrocznego
limitu.
2011
Więcej energii cieplnej,
ale mniej zanieczyszczeń
Dzięki inwestycjom prowadzonym
w Ciepłowni Zachód,
MPEC wytwarza więcej energii cieplnej,
jednocześnie emitując mniej zanieczyszczeń
w przeliczeniu na jednostkę ciepła.
W 1998 r. ten współczynnik wynosił 0,92 tony na TJ (dla
zanieczyszczeń SO2, CO, NOx, pył).
W 2011 r. współczynnik emisji wyniósł 0,41 tony na TJ.
Poprawił się też współczynnik emisji dwutlenku węgla (CO2).
W 1998 r. wynosił 123,8 tony na TJ,
a w 2011 r. – 103,54 tony na TJ.
WSPółCZYNNiK EMiSJi [ton/TJ]
WSPółCZYNNiK EMiSJi CO2 [ton/TJ]
CO
NO x
123,882
103,54
SO2
0,199
0,05
1998
2011
0,07
0,05
2011
2011
0,217
1998
0,281
0,24
2011
1998
0,225
1998
PYł
1998
2011
Straty ciepła i nośnika ciepła
2011
Modernizacje sieci cieplnych, a w szczególności wymiana sieci
kanałowych na preizolowane oraz armatury w komorach i węzłach
cieplnych, sukcesywnie zmniejsza liczbę awarii i wycieków nośnika
energii cieplnej. W 2000 r. ubytki wynosiły prawie 302 tys. metrów
sześc. W 2011 r. doszło do wycieku już tylko 144 tys. metrów sześc.
Te inwestycje przyczyniły się również do zmniejszenia strat ciepła.
W 2011 r. wyniosły one 562.019 GJ.
301.916 m3
STRaTY NOŚNiKa CiEPła
177.545 m3
134.560 m3
2000
2009
2010
144.145 m3
2011
STRaTY CiEPła [GJ]
618.628 GJ
612.743 GJ
604.033 GJ
568. 916 GJ
2006
2007
2008
562.019 GJ
557.252 GJ
2009
2010
2011
Gospodarka odpadami
MPEC przywiązuje wiele uwagi do kwestii wytwarzania i zagospodarowania odpadów. Wdrożono bardzo rygorystyczne przepisy
wewnętrzne w tym zakresie.
Odpady są zbierane selektywnie i zagospodarowywane zgodnie
z przepisami prawa. Jednocześnie surowce wtórne są przekazywane do
ponownego przetworzenia lub w miarę możliwości wykorzystywane
we własnym zakresie.
W Ciepłowni Zachód, największe ilości odpadów powstają w wyniku
eksploatacji instalacji spalania miału węglowego (mieszanka popiołowo-żużlowa z mokrego odprowadzania odpadów paleniskowych)
i odsiarczania spalin (błoto pofiltracyjne pochodzące z mokrej metody
magnezowej).
Ze względu na dalsze przekazanie odpadów do wykorzystania
lub unieszkodliwienia wszystkie odpady gromadzone są selektywne,
Część zgromadzonych odpadów wykorzystywana jest przez instalację
na własne potrzeby.
Odpady niezagospodarowane we własnym zakresie (z wyłączeniem
odpadów niebezpiecznych), przekazywane są podmiotom posiadającym wymagane prawem pozwolenie lub uprawnionym do odbioru
odpadów bez zezwolenia.
Wytwarzane odpady niebezpieczne, zbierane są selektywnie, okresowo
magazynowane w wyznaczonych miejscach na terenie MPEC.
2011
Miejsca czasowego gromadzenia odpadów niebezpiecznych są
izolowane od podłoża, zaś odpady są przechowywane w specjalnych,
szczelnych pojemnikach, w wiatach magazynowych w zamkniętych
pomieszczeniach.
Zużycie wody
Ciepłownia Zachód zużywa wodę na potrzeby: technologiczne, socjalno-bytowe pracowników, utrzymania czystości oraz cele przeciw
pożarowe. Aktualnie woda pobierana jest z dwóch źródeł. Z ujęcia własnego wód podziemnych w postaci dwóch studni głębinowych oraz
z wodociągu miejskiego.
W 2011 r. 95.594 metrów sześc. wody pochodziło z własnego ujęcia
i zostało zużytych przede wszystkim przez instalację do produkcji
nośnika ciepła na potrzeby uzupełniania w miejskiej sieci ciepłowniczej.
Pobór wody z miejskiego wodociągu wyniósł 4.051 metrów sześc.
i stanowił 4 proc. wody zużywanej w Ciepłowni Zachód. Woda ta jest
przeznaczona na cele socjalno-bytowe.
4.051 m3
WOda
Z MiEJSKiEGO
WOdOCiąGu
ZuŻYCiE WOdY i OdPROWadZaNiE ŚCiEKóW
W CiEPłOWNi ZaChód
4.051 m3
ŚCiEKi
SaNiTaRNE
95.594 m3
WOda
Z WłaSNEGO
uJĘCia
4.834 m3
ŚCiEKi
TEChNOLOGiCZNE
Odprowadzanie ścieków
CIepłownia odprowadza wszystkie rodzaje powstających na jej terenie
ścieków oddzielnie do miejskiej sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej,
po uprzednim podczyszczeniu w neutralizatorze (ścieki technologiczne)
i w separatorze (ścieki opadowe).
Ścieki przemysłowe i socjalno-bytowe są monitorowane zarówno w zakresie ilości jak i jakości.
2011
W 2011 r. Ciepłownia Zachód odprowadziła 4.834 metrów sześc.
ścieków technologicznych i 4.051 metrów sześc. ścieków sanitarnych.
Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Spółka z o.o.
Białystok 15-062, ul. Warszawska 27
tel. 85 714-94-00, fax 85 714-94-07
www.mpec.bialystok.pl, [email protected]