Krótka opowieść z życia kapitału - Aktywny w szkole – aktywny w życiu
Transkrypt
Krótka opowieść z życia kapitału - Aktywny w szkole – aktywny w życiu
Krótka opowieść z życia kapitału Maciej Sablik Instytut Matematyki Katowice – Aktywny w szkole – aktywny w życiu – 5 grudnia 2009 r. Oszczędzamy Oprocentowanie stałe r = 12% w skali roku. Kapitał K = 1000 złotych po roku daje: 1000 + 12% · 1000 = (1 + 12%) · 1000 = 1120 Wysokość odsetek: 120 złotych. Oprocentowanie stałe r = 12% w skali roku. Kapitał K = 1000 złotych po roku daje: 1000 + 12% · 1000 = (1 + 12%) · 1000 = 1120 Wysokość odsetek: 120 złotych. Oprocentowanie stałe r = 12% w skali roku. Kapitał K = 1000 złotych po roku daje: 1000 + 12% · 1000 = (1 + 12%) · 1000 = 1120 Wysokość odsetek: 120 złotych. Oprocentowanie stałe r = 12% w skali roku. Kapitał K = 1000 złotych po roku daje: 1000 + 12% · 1000 = (1 + 12%) · 1000 = 1120 Wysokość odsetek: 120 złotych. Oprocentowanie stałe r = 12% w skali roku. Kapitał K = 1000 złotych po 6 miesiącach daje: 1000 + 6 · 12% · 1000 = (1 + 6%) · 1000 = 1060. 12 Kapitał K = 1060 złotych po kolejnych 6 miesiącach daje: 1060 + 6 · 12% · 1060 = (1 + 6%) · 1060 = 1123, 6. 12 Wysokość odsetek: 123, 6 złotych. Odsetki są wyższe o 3, 6 zł!!! Oprocentowanie stałe r = 12% w skali roku. Kapitał K = 1000 złotych po 6 miesiącach daje: 1000 + 6 · 12% · 1000 = (1 + 6%) · 1000 = 1060. 12 Kapitał K = 1060 złotych po kolejnych 6 miesiącach daje: 1060 + 6 · 12% · 1060 = (1 + 6%) · 1060 = 1123, 6. 12 Wysokość odsetek: 123, 6 złotych. Odsetki są wyższe o 3, 6 zł!!! Oprocentowanie stałe r = 12% w skali roku. Kapitał K = 1000 złotych po 6 miesiącach daje: 1000 + 6 · 12% · 1000 = (1 + 6%) · 1000 = 1060. 12 Kapitał K = 1060 złotych po kolejnych 6 miesiącach daje: 1060 + 6 · 12% · 1060 = (1 + 6%) · 1060 = 1123, 6. 12 Wysokość odsetek: 123, 6 złotych. Odsetki są wyższe o 3, 6 zł!!! Oprocentowanie stałe r = 12% w skali roku. Kapitał K = 1000 złotych po 6 miesiącach daje: 1000 + 6 · 12% · 1000 = (1 + 6%) · 1000 = 1060. 12 Kapitał K = 1060 złotych po kolejnych 6 miesiącach daje: 1060 + 6 · 12% · 1060 = (1 + 6%) · 1060 = 1123, 6. 12 Wysokość odsetek: 123, 6 złotych. Odsetki są wyższe o 3, 6 zł!!! Oprocentowanie stałe r = 12% w skali roku. Kapitał K = 1000 złotych po 6 miesiącach daje: 1000 + 6 · 12% · 1000 = (1 + 6%) · 1000 = 1060. 12 Kapitał K = 1060 złotych po kolejnych 6 miesiącach daje: 1060 + 6 · 12% · 1060 = (1 + 6%) · 1060 = 1123, 6. 12 Wysokość odsetek: 123, 6 złotych. Odsetki są wyższe o 3, 6 zł!!! Oprocentowanie stałe r = 12% w skali roku. Kapitał K = 1000 złotych po 6 miesiącach daje: 1000 + 6 · 12% · 1000 = (1 + 6%) · 1000 = 1060. 12 Kapitał K = 1060 złotych po kolejnych 6 miesiącach daje: 1060 + 6 · 12% · 1060 = (1 + 6%) · 1060 = 1123, 6. 12 Wysokość odsetek: 123, 6 złotych. Odsetki są wyższe o 3, 6 zł!!! Oprocentowanie stałe r = 12% w skali roku. Kapitał K = 1000 złotych po 6 miesiącach daje: 1000 + 6 · 12% · 1000 = (1 + 6%) · 1000 = 1060. 12 Kapitał K = 1060 złotych po kolejnych 6 miesiącach daje: 1060 + 6 · 12% · 1060 = (1 + 6%) · 1060 = 1123, 6. 12 Wysokość odsetek: 123, 6 złotych. Odsetki są wyższe o 3, 6 zł!!! Kapitał K = 1000 złotych po 3 miesiącach wynosi 1000 + 3 · 12% · 1000 = (1 + 3%) · 1000 = 1030. 12 Kapitał K = 1030 złotych po kolejnych 3 miesiącach wynosi 1030 + 3 · 12% · 1030 = (1 + 3%) · 1030 = 1060, 9. 12 Kapitał K = 1060, 9 złotych po kolejnych 3 miesiącach wynosi 1060, 9 + 3 · 12% · 1060, 9 = (1 + 3%) · 1060, 9 = 1092, 727. 12 Kapitał K = 1092, 727 złotych po kolejnych 3 miesiącach wynosi 1092, 727+ 3 ·12%·1092, 727 = (1+3%)·1092, 727 = 1125, 50881. 12 Wysokość odsetek: 125, 51 złotych! Kapitał K = 1000 złotych po 3 miesiącach wynosi 1000 + 3 · 12% · 1000 = (1 + 3%) · 1000 = 1030. 12 Kapitał K = 1030 złotych po kolejnych 3 miesiącach wynosi 1030 + 3 · 12% · 1030 = (1 + 3%) · 1030 = 1060, 9. 12 Kapitał K = 1060, 9 złotych po kolejnych 3 miesiącach wynosi 1060, 9 + 3 · 12% · 1060, 9 = (1 + 3%) · 1060, 9 = 1092, 727. 12 Kapitał K = 1092, 727 złotych po kolejnych 3 miesiącach wynosi 1092, 727+ 3 ·12%·1092, 727 = (1+3%)·1092, 727 = 1125, 50881. 12 Wysokość odsetek: 125, 51 złotych! Kapitał K = 1000 złotych po 3 miesiącach wynosi 1000 + 3 · 12% · 1000 = (1 + 3%) · 1000 = 1030. 12 Kapitał K = 1030 złotych po kolejnych 3 miesiącach wynosi 1030 + 3 · 12% · 1030 = (1 + 3%) · 1030 = 1060, 9. 12 Kapitał K = 1060, 9 złotych po kolejnych 3 miesiącach wynosi 1060, 9 + 3 · 12% · 1060, 9 = (1 + 3%) · 1060, 9 = 1092, 727. 12 Kapitał K = 1092, 727 złotych po kolejnych 3 miesiącach wynosi 1092, 727+ 3 ·12%·1092, 727 = (1+3%)·1092, 727 = 1125, 50881. 12 Wysokość odsetek: 125, 51 złotych! Kapitał K = 1000 złotych po 3 miesiącach wynosi 1000 + 3 · 12% · 1000 = (1 + 3%) · 1000 = 1030. 12 Kapitał K = 1030 złotych po kolejnych 3 miesiącach wynosi 1030 + 3 · 12% · 1030 = (1 + 3%) · 1030 = 1060, 9. 12 Kapitał K = 1060, 9 złotych po kolejnych 3 miesiącach wynosi 1060, 9 + 3 · 12% · 1060, 9 = (1 + 3%) · 1060, 9 = 1092, 727. 12 Kapitał K = 1092, 727 złotych po kolejnych 3 miesiącach wynosi 1092, 727+ 3 ·12%·1092, 727 = (1+3%)·1092, 727 = 1125, 50881. 12 Wysokość odsetek: 125, 51 złotych! Kapitał K = 1000 złotych po 3 miesiącach wynosi 1000 + 3 · 12% · 1000 = (1 + 3%) · 1000 = 1030. 12 Kapitał K = 1030 złotych po kolejnych 3 miesiącach wynosi 1030 + 3 · 12% · 1030 = (1 + 3%) · 1030 = 1060, 9. 12 Kapitał K = 1060, 9 złotych po kolejnych 3 miesiącach wynosi 1060, 9 + 3 · 12% · 1060, 9 = (1 + 3%) · 1060, 9 = 1092, 727. 12 Kapitał K = 1092, 727 złotych po kolejnych 3 miesiącach wynosi 1092, 727+ 3 ·12%·1092, 727 = (1+3%)·1092, 727 = 1125, 50881. 12 Wysokość odsetek: 125, 51 złotych! Sformalizujmy nasze dotychczasowe rozważania: jeżeli procedurę powtórzymy n razy w ciągu roku, to nasz kapitał wyniesie r K 1+ n n . Okazuje się, że jeżeli n jest bardzo duże, to wartość naszego kapitału dąży do r K 1+ n n −→ K · e r ≈ K · (2, 718)r . Przykładowo, dla stopy procentowej r = 12% i kapitału K = 1000 do którego odsetki dopisywane są przez cały czas, nasz kapitał wyniesie 1000 · (2, 718)0,12 ≈ 1127, 50. Sformalizujmy nasze dotychczasowe rozważania: jeżeli procedurę powtórzymy n razy w ciągu roku, to nasz kapitał wyniesie r K 1+ n n . Okazuje się, że jeżeli n jest bardzo duże, to wartość naszego kapitału dąży do r K 1+ n n −→ K · e r ≈ K · (2, 718)r . Przykładowo, dla stopy procentowej r = 12% i kapitału K = 1000 do którego odsetki dopisywane są przez cały czas, nasz kapitał wyniesie 1000 · (2, 718)0,12 ≈ 1127, 50. Sformalizujmy nasze dotychczasowe rozważania: jeżeli procedurę powtórzymy n razy w ciągu roku, to nasz kapitał wyniesie r K 1+ n n . Okazuje się, że jeżeli n jest bardzo duże, to wartość naszego kapitału dąży do r K 1+ n n −→ K · e r ≈ K · (2, 718)r . Przykładowo, dla stopy procentowej r = 12% i kapitału K = 1000 do którego odsetki dopisywane są przez cały czas, nasz kapitał wyniesie 1000 · (2, 718)0,12 ≈ 1127, 50. Podsumujmy teraz jak urosły nasze pieniądze Odsetki z kapitału K = 1000 po roku: kapitalizacja 1 raz w roku: 120, 00 kapitalizacja 2 razy w roku: 123, 60 kapitalizacja 4 razy w roku: 125, 51 kapitalizacja przez cały czas: 127, 50 Odsetki z kapitału K = 1000 po roku: kapitalizacja 1 raz w roku: 120, 00 kapitalizacja 2 razy w roku: 123, 60 kapitalizacja 4 razy w roku: 125, 51 kapitalizacja przez cały czas: 127, 50 Odsetki z kapitału K = 1000 po roku: kapitalizacja 1 raz w roku: 120, 00 kapitalizacja 2 razy w roku: 123, 60 kapitalizacja 4 razy w roku: 125, 51 kapitalizacja przez cały czas: 127, 50 Odsetki z kapitału K = 1000 po roku: kapitalizacja 1 raz w roku: 120, 00 kapitalizacja 2 razy w roku: 123, 60 kapitalizacja 4 razy w roku: 125, 51 kapitalizacja przez cały czas: 127, 50 Odsetki z kapitału K = 1000 po roku: kapitalizacja 1 raz w roku: 120, 00 kapitalizacja 2 razy w roku: 123, 60 kapitalizacja 4 razy w roku: 125, 51 kapitalizacja przez cały czas: 127, 50 ∆+ := {(s, t) ∈ R2+ : s ¬ t} ∆ := {(s, t) ∈ R2 : s ¬ t} ∆+ := {(s, t) ∈ R2+ : s ¬ t} ∆ := {(s, t) ∈ R2 : s ¬ t} Oprocentowanie złożone Twierdzenie 1. Jeśli A : R+ × ∆+ 7−→ R spełnia: (A1) A(K1 + K2 , s, t) = A(K1 , s, t) + A(K2 , s, t) (A2) A(A(K , s, t), t, u) = A(K , s, u) (A3) A(K , s, t) K , (A4) t − s = t 0 − s 0 =⇒ A(K , s, t) = A(K , s 0 , t 0 ) to istnieje taka liczba δ 0 (i 0), że A(K , s, t) = K exp(δ(t − s)) (= K (1 + i)(t−s) ). Oprocentowanie złożone Twierdzenie 1. Jeśli A : R+ × ∆+ 7−→ R spełnia: (A1) A(K1 + K2 , s, t) = A(K1 , s, t) + A(K2 , s, t) (A2) A(A(K , s, t), t, u) = A(K , s, u) (A3) A(K , s, t) K , (A4) t − s = t 0 − s 0 =⇒ A(K , s, t) = A(K , s 0 , t 0 ) to istnieje taka liczba δ 0 (i 0), że A(K , s, t) = K exp(δ(t − s)) (= K (1 + i)(t−s) ). Oprocentowanie złożone Twierdzenie 1. Jeśli A : R+ × ∆+ 7−→ R spełnia: (A1) A(K1 + K2 , s, t) = A(K1 , s, t) + A(K2 , s, t) (A2) A(A(K , s, t), t, u) = A(K , s, u) (A3) A(K , s, t) K , (A4) t − s = t 0 − s 0 =⇒ A(K , s, t) = A(K , s 0 , t 0 ) to istnieje taka liczba δ 0 (i 0), że A(K , s, t) = K exp(δ(t − s)) (= K (1 + i)(t−s) ). Oprocentowanie złożone Twierdzenie 1. Jeśli A : R+ × ∆+ 7−→ R spełnia: (A1) A(K1 + K2 , s, t) = A(K1 , s, t) + A(K2 , s, t) (A2) A(A(K , s, t), t, u) = A(K , s, u) (A3) A(K , s, t) K , (A4) t − s = t 0 − s 0 =⇒ A(K , s, t) = A(K , s 0 , t 0 ) to istnieje taka liczba δ 0 (i 0), że A(K , s, t) = K exp(δ(t − s)) (= K (1 + i)(t−s) ). Oprocentowanie złożone Twierdzenie 1. Jeśli A : R+ × ∆+ 7−→ R spełnia: (A1) A(K1 + K2 , s, t) = A(K1 , s, t) + A(K2 , s, t) (A2) A(A(K , s, t), t, u) = A(K , s, u) (A3) A(K , s, t) K , (A4) t − s = t 0 − s 0 =⇒ A(K , s, t) = A(K , s 0 , t 0 ) to istnieje taka liczba δ 0 (i 0), że A(K , s, t) = K exp(δ(t − s)) (= K (1 + i)(t−s) ). Oprocentowanie złożone Twierdzenie 1. Jeśli A : R+ × ∆+ 7−→ R spełnia: (A1) A(K1 + K2 , s, t) = A(K1 , s, t) + A(K2 , s, t) (A2) A(A(K , s, t), t, u) = A(K , s, u) (A3) A(K , s, t) K , (A4) t − s = t 0 − s 0 =⇒ A(K , s, t) = A(K , s 0 , t 0 ) to istnieje taka liczba δ 0 (i 0), że A(K , s, t) = K exp(δ(t − s)) (= K (1 + i)(t−s) ). Oprocentowanie złożone Twierdzenie 1. Jeśli A : R+ × ∆+ 7−→ R spełnia: (A1) A(K1 + K2 , s, t) = A(K1 , s, t) + A(K2 , s, t) (A2) A(A(K , s, t), t, u) = A(K , s, u) (A3) A(K , s, t) K , (A4) t − s = t 0 − s 0 =⇒ A(K , s, t) = A(K , s 0 , t 0 ) to istnieje taka liczba δ 0 (i 0), że A(K , s, t) = K exp(δ(t − s)) (= K (1 + i)(t−s) ). Oprocentowanie złożone Twierdzenie 1. Jeśli A : R+ × ∆+ 7−→ R spełnia: (A1) A(K1 + K2 , s, t) = A(K1 , s, t) + A(K2 , s, t) (A2) A(A(K , s, t), t, u) = A(K , s, u) (A3) A(K , s, t) K , (A4) t − s = t 0 − s 0 =⇒ A(K , s, t) = A(K , s 0 , t 0 ) to istnieje taka liczba δ 0 (i 0), że A(K , s, t) = K exp(δ(t − s)) (= K (1 + i)(t−s) ). Oprocentowanie złożone Twierdzenie 1. Jeśli A : R+ × ∆+ 7−→ R spełnia: (A1) A(K1 + K2 , s, t) = A(K1 , s, t) + A(K2 , s, t) (A2) A(A(K , s, t), t, u) = A(K , s, u) (A3) A(K , s, t) K , (A4) t − s = t 0 − s 0 =⇒ A(K , s, t) = A(K , s 0 , t 0 ) to istnieje taka liczba δ 0 (i 0), że A(K , s, t) = K exp(δ(t − s)) (= K (1 + i)(t−s) ). Oprocentowanie proste Twierdzenie 2. Jeśli P : R+ × ∆+ 7−→ R spełnia: (P1) (P2) P(K1 + K2 , s, t) = P(K1 , s, t) + P(K2 , s, t) P(K , s, t) − K + P(K , t, u) − K = P(K , s, u) − K (P3) P(K , s, t) K , (P4) t − s = t 0 − s 0 =⇒ P(K , s, t) = P(K , s 0 , t 0 ) to istnieje taka liczba i 0, że P(K , s, t) = K (1 + i(t − s)). Oprocentowanie proste Twierdzenie 2. Jeśli P : R+ × ∆+ 7−→ R spełnia: (P1) (P2) P(K1 + K2 , s, t) = P(K1 , s, t) + P(K2 , s, t) P(K , s, t) − K + P(K , t, u) − K = P(K , s, u) − K (P3) P(K , s, t) K , (P4) t − s = t 0 − s 0 =⇒ P(K , s, t) = P(K , s 0 , t 0 ) to istnieje taka liczba i 0, że P(K , s, t) = K (1 + i(t − s)). Oprocentowanie proste Twierdzenie 2. Jeśli P : R+ × ∆+ 7−→ R spełnia: (P1) (P2) P(K1 + K2 , s, t) = P(K1 , s, t) + P(K2 , s, t) P(K , s, t) − K + P(K , t, u) − K = P(K , s, u) − K (P3) P(K , s, t) K , (P4) t − s = t 0 − s 0 =⇒ P(K , s, t) = P(K , s 0 , t 0 ) to istnieje taka liczba i 0, że P(K , s, t) = K (1 + i(t − s)). Oprocentowanie proste Twierdzenie 2. Jeśli P : R+ × ∆+ 7−→ R spełnia: (P1) (P2) P(K1 + K2 , s, t) = P(K1 , s, t) + P(K2 , s, t) P(K , s, t) − K + P(K , t, u) − K = P(K , s, u) − K (P3) P(K , s, t) K , (P4) t − s = t 0 − s 0 =⇒ P(K , s, t) = P(K , s 0 , t 0 ) to istnieje taka liczba i 0, że P(K , s, t) = K (1 + i(t − s)). Oprocentowanie proste Twierdzenie 2. Jeśli P : R+ × ∆+ 7−→ R spełnia: (P1) (P2) P(K1 + K2 , s, t) = P(K1 , s, t) + P(K2 , s, t) P(K , s, t) − K + P(K , t, u) − K = P(K , s, u) − K (P3) P(K , s, t) K , (P4) t − s = t 0 − s 0 =⇒ P(K , s, t) = P(K , s 0 , t 0 ) to istnieje taka liczba i 0, że P(K , s, t) = K (1 + i(t − s)). Oprocentowanie proste Twierdzenie 2. Jeśli P : R+ × ∆+ 7−→ R spełnia: (P1) (P2) P(K1 + K2 , s, t) = P(K1 , s, t) + P(K2 , s, t) P(K , s, t) − K + P(K , t, u) − K = P(K , s, u) − K (P3) P(K , s, t) K , (P4) t − s = t 0 − s 0 =⇒ P(K , s, t) = P(K , s 0 , t 0 ) to istnieje taka liczba i 0, że P(K , s, t) = K (1 + i(t − s)). Oprocentowanie proste Twierdzenie 2. Jeśli P : R+ × ∆+ 7−→ R spełnia: (P1) (P2) P(K1 + K2 , s, t) = P(K1 , s, t) + P(K2 , s, t) P(K , s, t) − K + P(K , t, u) − K = P(K , s, u) − K (P3) P(K , s, t) K , (P4) t − s = t 0 − s 0 =⇒ P(K , s, t) = P(K , s 0 , t 0 ) to istnieje taka liczba i 0, że P(K , s, t) = K (1 + i(t − s)). Oprocentowanie proste Twierdzenie 2. Jeśli P : R+ × ∆+ 7−→ R spełnia: (P1) (P2) P(K1 + K2 , s, t) = P(K1 , s, t) + P(K2 , s, t) P(K , s, t) − K + P(K , t, u) − K = P(K , s, u) − K (P3) P(K , s, t) K , (P4) t − s = t 0 − s 0 =⇒ P(K , s, t) = P(K , s 0 , t 0 ) to istnieje taka liczba i 0, że P(K , s, t) = K (1 + i(t − s)). Procent prosty a procent składany A teraz zobaczmy jak praktycznie liczymy odsetki... Praktyczna zasada obliczania odsetek dse := min{z ∈ Z : z s} bsc := max{z ∈ Z : z ¬ s} s ∈ Z ⇐⇒ dse = bsc = s. Odsetki są liczone w bankach następująco (K 0, (s, t) ∈ ∆): B(K , s, t) = K (1 + i(t − s)), K (1 + i(dse − s))(1 + i)btc−dse (1 + i(t − btc)), jeśli dse = dte, jeśli dse < dte. Praktyczna zasada obliczania odsetek dse := min{z ∈ Z : z s} bsc := max{z ∈ Z : z ¬ s} s ∈ Z ⇐⇒ dse = bsc = s. Odsetki są liczone w bankach następująco (K 0, (s, t) ∈ ∆): B(K , s, t) = K (1 + i(t − s)), K (1 + i(dse − s))(1 + i)btc−dse (1 + i(t − btc)), jeśli dse = dte, jeśli dse < dte. Praktyczna zasada obliczania odsetek dse := min{z ∈ Z : z s} bsc := max{z ∈ Z : z ¬ s} s ∈ Z ⇐⇒ dse = bsc = s. Odsetki są liczone w bankach następująco (K 0, (s, t) ∈ ∆): B(K , s, t) = K (1 + i(t − s)), K (1 + i(dse − s))(1 + i)btc−dse (1 + i(t − btc)), jeśli dse = dte, jeśli dse < dte. Praktyczna zasada obliczania odsetek dse := min{z ∈ Z : z s} bsc := max{z ∈ Z : z ¬ s} s ∈ Z ⇐⇒ dse = bsc = s. Odsetki są liczone w bankach następująco (K 0, (s, t) ∈ ∆): B(K , s, t) = K (1 + i(t − s)), K (1 + i(dse − s))(1 + i)btc−dse (1 + i(t − btc)), jeśli dse = dte, jeśli dse < dte. Praktyczna zasada obliczania odsetek dse := min{z ∈ Z : z s} bsc := max{z ∈ Z : z ¬ s} s ∈ Z ⇐⇒ dse = bsc = s. Odsetki są liczone w bankach następująco (K 0, (s, t) ∈ ∆): B(K , s, t) = K (1 + i(t − s)), K (1 + i(dse − s))(1 + i)btc−dse (1 + i(t − btc)), jeśli dse = dte, jeśli dse < dte. System ten ma następujące wady: B(K , 0, 1) = K (1 + i) < i 2 1 1 K 1+ = B B K , 0, , ,1 2 2 2 (warto reinwestować!) oraz B(K , 0, 1) = K (1 + i) < i 2 1 3 K 1+ , = B K, , 2 2 2 (a więc wartość zależy od momentu złożenia depozytu, a nie od czasu trwania lokaty!) System ten ma następujące wady: B(K , 0, 1) = K (1 + i) < i 2 1 1 K 1+ = B B K , 0, , ,1 2 2 2 (warto reinwestować!) oraz B(K , 0, 1) = K (1 + i) < i 2 1 3 K 1+ , = B K, , 2 2 2 (a więc wartość zależy od momentu złożenia depozytu, a nie od czasu trwania lokaty!) System ten ma następujące wady: B(K , 0, 1) = K (1 + i) < i 2 1 1 K 1+ = B B K , 0, , ,1 2 2 2 (warto reinwestować!) oraz B(K , 0, 1) = K (1 + i) < i 2 1 3 K 1+ , = B K, , 2 2 2 (a więc wartość zależy od momentu złożenia depozytu, a nie od czasu trwania lokaty!) System ten ma następujące wady: B(K , 0, 1) = K (1 + i) < i 2 1 1 K 1+ = B B K , 0, , ,1 2 2 2 (warto reinwestować!) oraz B(K , 0, 1) = K (1 + i) < i 2 1 3 K 1+ , = B K, , 2 2 2 (a więc wartość zależy od momentu złożenia depozytu, a nie od czasu trwania lokaty!) System ten ma następujące wady: B(K , 0, 1) = K (1 + i) < i 2 1 1 K 1+ = B B K , 0, , ,1 2 2 2 (warto reinwestować!) oraz B(K , 0, 1) = K (1 + i) < i 2 1 3 K 1+ , = B K, , 2 2 2 (a więc wartość zależy od momentu złożenia depozytu, a nie od czasu trwania lokaty!) Twierdzenie 3. (J. Schwaiger [4]) Jeśli C : R+ × ∆ 7−→ R spełnia: (C 1) C (K1 + K2 , s, t) = C (K1 , s, t) + C (K2 , s, t) (C 2) C (C (K , s, t), t, u) = C (K , s, u) (C 3) C (K , s, t) K , (C 4) C (K , s + 1, t + 1) = C (K , s, t) Twierdzenie 3. (J. Schwaiger [4]) Jeśli C : R+ × ∆ 7−→ R spełnia: (C 1) C (K1 + K2 , s, t) = C (K1 , s, t) + C (K2 , s, t) (C 2) C (C (K , s, t), t, u) = C (K , s, u) (C 3) C (K , s, t) K , (C 4) C (K , s + 1, t + 1) = C (K , s, t) Twierdzenie 3. (J. Schwaiger [4]) Jeśli C : R+ × ∆ 7−→ R spełnia: (C 1) C (K1 + K2 , s, t) = C (K1 , s, t) + C (K2 , s, t) (C 2) C (C (K , s, t), t, u) = C (K , s, u) (C 3) C (K , s, t) K , (C 4) C (K , s + 1, t + 1) = C (K , s, t) Twierdzenie 3. (J. Schwaiger [4]) Jeśli C : R+ × ∆ 7−→ R spełnia: (C 1) C (K1 + K2 , s, t) = C (K1 , s, t) + C (K2 , s, t) (C 2) C (C (K , s, t), t, u) = C (K , s, u) (C 3) C (K , s, t) K , (C 4) C (K , s + 1, t + 1) = C (K , s, t) Twierdzenie 3. (J. Schwaiger [4]) Jeśli C : R+ × ∆ 7−→ R spełnia: (C 1) C (K1 + K2 , s, t) = C (K1 , s, t) + C (K2 , s, t) (C 2) C (C (K , s, t), t, u) = C (K , s, u) (C 3) C (K , s, t) K , (C 4) C (K , s + 1, t + 1) = C (K , s, t) Twierdzenie 3. (J. Schwaiger [4]) Jeśli C : R+ × ∆ 7−→ R spełnia: (C 1) C (K1 + K2 , s, t) = C (K1 , s, t) + C (K2 , s, t) (C 2) C (C (K , s, t), t, u) = C (K , s, u) (C 3) C (K , s, t) K , (C 4) C (K , s + 1, t + 1) = C (K , s, t) (C 5) dla wszystkich −1 ¬ s ¬ t ¬ 0, −1 ¬ s 0 ¬ t 0 ¬ 0, jeśli t − s = t 0 − s 0 , to C (C (K , s, t) − K , s, 0) = C (C (K , s 0 , t 0 ) − K , s 0 , 0), to istnieje taka liczba i 0, że C (K , s, t) = K 1 + i t−s 1+i (dte−t) jeśli dse = dte, btc−dse K (1 + i(dse − s)) (1 + i) 1+i t−btc 1+i (dte−t) , jeśli dse < dte. (C 5) dla wszystkich −1 ¬ s ¬ t ¬ 0, −1 ¬ s 0 ¬ t 0 ¬ 0, jeśli t − s = t 0 − s 0 , to C (C (K , s, t) − K , s, 0) = C (C (K , s 0 , t 0 ) − K , s 0 , 0), to istnieje taka liczba i 0, że C (K , s, t) = K 1 + i t−s 1+i (dte−t) jeśli dse = dte, btc−dse K (1 + i(dse − s)) (1 + i) 1+i t−btc 1+i (dte−t) , jeśli dse < dte. (C 5) dla wszystkich −1 ¬ s ¬ t ¬ 0, −1 ¬ s 0 ¬ t 0 ¬ 0, jeśli t − s = t 0 − s 0 , to C (C (K , s, t) − K , s, 0) = C (C (K , s 0 , t 0 ) − K , s 0 , 0), to istnieje taka liczba i 0, że C (K , s, t) = K 1 + i t−s 1+i (dte−t) jeśli dse = dte, btc−dse K (1 + i(dse − s)) (1 + i) 1+i t−btc 1+i (dte−t) , jeśli dse < dte. (C 5) dla wszystkich −1 ¬ s ¬ t ¬ 0, −1 ¬ s 0 ¬ t 0 ¬ 0, jeśli t − s = t 0 − s 0 , to C (C (K , s, t) − K , s, 0) = C (C (K , s 0 , t 0 ) − K , s 0 , 0), to istnieje taka liczba i 0, że C (K , s, t) = K 1 + i t−s 1+i (dte−t) jeśli dse = dte, btc−dse K (1 + i(dse − s)) (1 + i) 1+i t−btc 1+i (dte−t) , jeśli dse < dte. Zadanie Zwycięzca telewizyjnego konkursu ma do wyboru jedną z nagród: a) 1000 zł obecnie i 1400 zł za rok; b) 1500 zł obecnie i 850 zł za rok; c) 1000 zł obecnie i po 700 zł za rok oraz za dwa lata. Którą nagrodę powinien wybrać zwycięzca, jeśli oprocentowanie lokat rocznych wynosi 5% i można przewidywać, że nie zmieni się w ciągu najbliższych lat? Za jaką kwotę opłaca mu się zrzec prawa do tej nagrody? (M. Podgórska, J. Klimkowska, [3]) Referencje [1] J. Aczél, Lectures on functional equations and their applications, Academic Press, New York 1966. [2] W. Eichhorn, Functional equations in economics, Addison-Wesley, Reading, Mass. 1978. [3] M. Podgórska, J. Klimkowska, Matematyka finansowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005. [4] J. Schwaiger, Theoretical arguments concerning the practical rule of interest compounding. Ber. Math.-Statist. Sekt. Forschungsgesellsch. Joanneum (1988), 285-296.