gazeta przedwojenna

Nr. 154
Warszawa, piątek 5 maja 1939.
GŁOS POLSKI
Dziennik społeczny
Artykuł numeru
„Polskę od Żydów racz wyzwolić Panie!”
Niepodległe państwo polskie
odradza się z dnia na dzień.
Jednak boryka się ono z wieloma
problemami zarówno
społecznymi jak i politycznymi.
Coraz częściej można
zaobserwować ksenofobiczne
zachowania, pochodzące od
działaczy politycznych mających
na celu narzucenie swoich
przekonań. Pojawiające się w
Polsce już od czasów
średniowiecza antysemickie
zachowania rozpowszechnione
zwłaszcza wśród uboższych
warstw społecznych przez
ostatnie 20 lat przejawiają się w
sposób brutalny.
Masakra w Pińsku
Już 5 kwietnia 1919 roku
doszło do jednego z najbardziej
krwawych incydentów jakim
była tzw. Masakra w Pińsku. W
tej oto miejscowości doszło do
zabójstwa 35 osób narodowości
żydowskiej podejrzanych o
sprzyjanie bolszewikom. Uznani
za winnych bez sądu, zostali
skazani na rozstrzelanie. Czynu
tego dokonali żołnierze 34
Pułku Piechoty na rozkaz
dowódcy Aleksandra
Łuczyńskiego. Wydarzenie to
spotkało się z wielkim
oburzeniem ze strony
zagranicznej prasy i opinii
publicznej. Spowodowało to
przybycie do Polski specjalnej
rządowej misji amerykańskiej,
której celem było zbadanie
traktowania Żydów w
Rzeczypospolitej.
Opublikowano tzw. Raport
Morgenthaua, w którym uznano,
iż jest to przestępstwo, za które
nikt nie poniósł
odpowiedzialności. Majorowi
Łuczyńskiemu zarzucono
przeprowadzenie egzekucji bez
sądu.
Dowódca utrzymuje, że
egzekucja została wykonana
na podstawie sądu
wojennego. Ten sam raport
mówi o 280 ofiarach
podobnych wydarzeń w
okresie od listopada 1918 do
sierpnia 1919 roku. Są to
jednak tylko dane wynikające
z raportu, a rzeczywista
liczba zabitych może być o
wiele większa. Pozostaje nam
pytanie: jaka jest prawdziwa
skala tych zdarzeń?
Antysemicka polityka
W naszym kraju rozwija
się również polityka o
charakterze antysemickim. W
ostatnich latach powstał
szereg skrajnie prawicowych
ugrupowań popieranych
przez endecję o nastawieniu
wysoce antyżydowskim.
Należało do nich obecnie już
nieistniejące Pogotowie
Patriotów Polskich i Związek
Faszystów, który ostatecznie
zakończył swą działalność
pod nazwą Stronnictwo
Faszystów Czarna Falanga w
1929r. Nadal pozostaje
jednak wiele działających
stronnictw o podobnych
poglądach, a w przyszłości
może zwiększyć się ich liczba.
„Kultura nienawiści”
Przejawem polskiego
antysemityzmu są nie tylko
dziedziny sfery politycznej, ale
również kulturowej. Sztuka i
poezja zmieniły swój charakter
na bardziej karykaturalny
mówiący o niechęci do
mniejszości żydowskiej
wynikającej m.in. z wielu
stereotypów. Przykładem
może być wiersz, który ukazał
się w „Kalendrzu Łąkowskim”
na rok 1939:
Polskę od Żydów racz wyzwolić
Panie!
Boże! Coś Polskę przez tak liczne
wieki
Bronił od Szwedów, Turków i
Tatarów,
Coś ją wyzwolił z niemieckiej
opieki
I na proch starłeś kajzerów i
carów,
Przed Twe ołtarze zanosim
błaganie:
Polskę od Żydów racz wyzwolić
Panie!
Przodkowie nasi, miłosierdziem
tknięci,
Plemię tułacze do kraju przyjęli,
A dzisiaj Żydzi, niewdzięczni,
zawzięci,
Na zgubę Polski podle się spiknęli;
[…]
W kalendarzu tym trzy lata
wcześniej ukazał się również
karykaturalny obrazek:
Dosyć mocno rozwinięte stereotypy
w Polsce powodują postrzeganie
Żydów jako oszustów i złodziei. W
wielu miejscach są oni
dyskryminowani poprzez m.in.
getta ławkowe i otwieranie tzw.
sklepów chrześcijańskich.
Natomiast kościół chrześcijański
nie łagodzi agresji a wręcz ją
podsyca nadal obwiniając ludność
pochodzenia żydowskiego o śmierć
Chrystusa jak również popierając
zakaz zawierania małżeństw
pomiędzy Polakami i Żydami.
Monika Dutkowska
Aleksandra Kupczyk
Aleksandra Ohirko
Ogłoszenia
Nauka
Szkoła Języków obcych Dr.
G.Elgerta Krak. Przed.
55,wznowiła zapisy na nowo
tworzące się grupy języka
niemieckiego, rosyjskiego i
włoskiego.
kurs dla początkujących i
zaawansowanych .
Zamiana
Zamienię mieszkanie 6pokojowe na mniejsze tel. 6544-76
Reklamy
Poszukiwani sprzedawcy, stały
zarobek, mała kaucja.
Marszałkowska 81a/4.
Konie skupujemy, polecamy
bardzo dyskretnie, szybko.
Bracka 9.
Pokój, kuchnia, bliski Mokotów, 70
złotych, wynajęcia gospodarza.
Marszałkowska 25/b.
Przepisywanie na maszynie.
Dokładnie, szybko.
Jerozolimska 17.
Pokój dla inteligentnej
wypłacalnej Pani wynajmę.
Szpitalna 7-10.
Maszyny i narzędzia
Rozmaite
Sprzedam narzędzia, klucze
maszynowe tel. 12-69-80
Firanki, story, koronki,tiule. Gotowe
i na zamówienia . Zbigniew
Grzeszkiewicz tel.76-93-21
Kultura
Zguby
Sprzedam szlifierek
narzędziowych ręcznych partię
inne artykuły. Tel 655-32
Kupię maszynę do pisania
Zapraszamy do teatru na
,,Cygańską miłość’’.Jest to
romantyczna operetka w 3
aktach Franciszka
Lehara.Przepych wystawy i
kostiumów.
Piątek 24/V godz. 19.00
Marszałkowska 87. Podarte
swetry naprawiamy. Tanio,
szybko, niezawodnie.
Podania, tłumaczenia
niemieckie, przepisywanie na
maszynie. Chrobrego 6.
4 pokoje, kuchnia, wygodne.
Wynajmę pilnie, 200 złotych
miesiąc. 165-64 telefon.
Stare, przeterminowane leki
nieodpłatnie przyjmę. Jasna
5.
PILNIE sprzedam pierścionek
srebrny. Telefon 546-12.
Chiromancja - jasnowidztwo. Nie
zabobońska wróżba.
Koszykowa 29-8.
Serwujemy pożywne obiady
dwudaniowe po dwa złote.
Wilcza 61-2.
W sklepie "Bała" Szpitalna 40
skradziono torebkę. Proszę
zwrócić klucze, dowody, etc. na
Marszałkowską 21. Pieniądze
zatrzymać. Dyskrecja
zapewniona.
Kapelusze damskie odświeżam,
przerabiam na nowe. Wiejska
3.
Charodziejskie osprzęty
wyprzedaje sklep Chmielna 18.
Podręczniki po 2 złote.
Chorzy na cukrzycę, wątrobę,
nerki - żądajcie preparatów
ziołowych "Algris". Alberta
15.
Mieszkanie 4 pokojowe, kuchnia,
tanio wynajmę. Jasna 38.
Pensjonat "Tolin" czynny 7 dni w
tygodniu. Dzwonić 260-10.
Poszukiwana dziewczyna znająca
roboty wiejskie. Łucka 27.
Nauczycielka języków, szwajcarski
uniwersytet. Chmielna 33/5.
Czyste pokoje umeblowane
wynajmę. Tel. 378-38.
Kawalerki w śródmieściu
szukam. Marszałkowska 32.
Grafologini wskaże przeszłość,
przyszłość, narzeczonego,
męża. 237-94.
Pokój dla solidnego Pana drugie
piętro. Skorupki 9.
Kupię lodówkę amer. Dużą 3drzwiową ,mało używaną tel. 8965-42
Zgubiono legitymacje szkolną o
nazwisku- Lewandowska tel.7654-56
Skradziono paszport NR 9832
Zgubiono broszkę 15 maja z
czterema niebieskimi kamieniami i
rautami . Zwrot za nagrodą. Tel
513-21
Poszukuję pilnie pracy do
wszystkiego. Wilcza 21c.
Zgubiono świadectwo premysłowe
sygnowane nazwiskiem
Filkensztein. Kościelna 12.
Worki kupię hurtowo. Szpitalna 25b.
Smolarze potrzebni od zaraz. Oferty
składać pod numer 143-17.
8 lipca zgubiono złotą obrączkę
inicjały I.I. Błagam o zwrot za
dużym wynagrodzeniem.
Koszykowa 49-29.
Wilcza 1. Podania, tłumaczenia,
sprawy jeńców, przesiedlenia
niemieckie.
Komfortowy pokój wynajmę pilnie.
Świętokrzyska 30/6.
Senatorska 36/40 pokój wynajmę,
cena do uzgodnienia pod nr 29031.
Przybłąkał się czarny, mały kundelek
ze smyczą. Grzybowska 72-133.
Pomieszczenia suchego na magazyn
w Mokotowie poszukuję. Tel. 99256.
Oddam zadbanego kota sjamskiego.
Marszałkowska 15/29.
Miły pokoik, łazienka, pierwsze
piętro. Wiejska 13-11.
Lekarz dentysta, dobry niemiecki,
szuka zajęcia. Plac Napoleona,
Ruch "607".
Współdzielni sprzedam 4pokojowe blisko centrum.
Jerozolimska 54.
Złote wyroby, biżuterię, itp. odkupię.
Płacę najwięcej. Chmielna 47a,
zegarmistrz.