1. Oto linia popytu: Q=-P+10. (A) Kiedy przesuwamy się w - E-SGH
Transkrypt
1. Oto linia popytu: Q=-P+10. (A) Kiedy przesuwamy się w - E-SGH
1. Oto linia popytu: Q=-P+10. (A) Kiedy przesuwamy się w górę tej linii popytu, popyt staje się coraz bardziej elastyczny. (B) Dla ceny równej 4 elastyczność cenowa tego popytu wynosi -1. (C) Wielkość zmiany ceny wpływa na elastyczność tego popytu. (D) Dla ceny równej 3 ten popyt jest mniej elastyczny niŜ popyt: „Q=-⅓•P+8”. 2. Aby robić zakupy, trzeba mieć zarówno pieniądze, jak i bony (obowiązuje zasada: 4 bony za jednostkę dobra X i 2 bony za jednostkę dobra Y). Paweł, który niczego nie oszczędza, ma 16 bonów, a ponadto dysponuje dochodem w wysokości 20 jednostek pieniądza. Dobro X kosztuje 2, a dobro Y kosztuje 4. Ile jednostek X i Y kupi Paweł? 3. Ulubionym alkoholem Hipotecjan jest zwidka, rodzaj likieru. Na reprezentatywnej próbie badano zadowolenie Hipotecjan z posiadania koszyków dóbr złoŜonych jedynie z pewnej sumy gdybów oraz buteleczek zwidki o pojemności 100 ml, którą naleŜało szybko wypić. Wszyscy badani zgodnie twierdzili, Ŝe koszyki od A do E są tak samo uŜyteczne. a) Narysuj krzywą obojętności badanej grupy (załóŜ, Ŝe jest ona ciągła i połącz punkty prostymi odcinkami). b) Co powiesz o stosunku Hipotecjan do zwidki? Czy wolą oni więcej niŜ mniej? c) Czy krzywa obojętności byłaby taka sama, gdyby Hipotecjanie nie musieli wypijać likieru natychmiast? Suma pieniędzy (w Koszyk Liczba butelek gdybach) zwidki A B C D E 0 3 4 6 9 8,0 6,0 5,5 6,5 7,5 4. Dochód konsumenta wynosi 50 GBP. Posiłek kosztuje 5 GBP, a bilet do kina 2 GBP. A) Wykreśl linię ograniczenia budŜetowego i wskaŜ punkt E oznaczający optymalny koszyk dóbr. B) ZałóŜmy, Ŝe cena posiłków zostaje obniŜona do 2,5 GBP. Wykreśl nową linię ograniczenia budŜetowego. Co moŜna powiedzieć o nowym optimum konsumenta, jeŜeli obydwa dobra są normalnymi? Oznacz nowe optimum przez E’. C) Przypuśćmy, Ŝe cena biletu do kina takŜe zostaje obniŜona, do 1 GBP. Wykreśl nową linię ograniczenia budŜetowego i wskaŜ punkt, który obecnie wybierze konsument. Oznacz ten punkt przez E’’. D) Czym róŜni się punkt E’’ od punktu E? Wyjaśnij. 5. Czy to moŜliwe, aby rysunek przedstawiał trzy krzywe obojętności: U1, U2 i U3, tworzące wycinek mapy gustów racjonalnego konsumenta? Odpowiedź uzasadnij, podaj jak najwięcej argumentów: a) dotyczących tylko krzywej obojętności U1, b) dotyczących tylko krzywej obojętności U2, c) dotyczących tylko krzywej obojętności U3. d) WskaŜ jeszcze jeden argument. Y • B • C • A U3 • E • D U2 U1 0 X 6. Marysia jest racjonalna i nie oszczędza. Lubi wstąŜki (X) i surowe mięso (Y). Na rysunku jest pokazana jej linia ograniczenia budŜetowego i fragment mapy obojętności. Y A i B i C i F i 0 G i H i D i E i X WskaŜ: a) Najlepszy z koszyków dóbr, na które stać Marysię. b) Punkt, w którym Marysia kupuje tylko wstąŜki. c) Trzy koszyki dóbr, których zakup wymaga wydania przez Marysię wszystkich pieniędzy. d) Koszyk, na który Marysi nie stać, choć jest on równie uŜyteczny jak koszyk C. 7. Prosta elastyczność cenowa popytu na Ŝywność jest ujemna. Poza tym wiadomo, Ŝe popyt na Ŝywność jest mało elastyczny. Oznacza to, Ŝe podwyŜka cen Ŝywności wpływa na zwiększenie sumy wydatków na Ŝywność. WyŜsze ceny Ŝywności oznaczają więc, Ŝe zmniejszają się wydatki na wszystkie inne dobra poza Ŝywnością, a nabywana ilość kaŜdego dobra maleje. Przeanalizuj powyŜsze stwierdzenia i wskaŜ, które z nich mogą być nieprawdziwe. 8. Dobra X i Y kosztują tyle samo; linia ABC jest linią ograniczenia budŜetowego konsumenta; krańcowa stopa substytucji dobra Y dobrem X wynosi 2 w punkcie A i 0,5 w punkcie C. a) Ile jednostek dobra Y wymieniamy za jednostkę dobra X zgodnie z rynkową, a ile zgodnie z subiektywną wartością dóbr w punktach A, B i C? b) Co powinien zrobić maksymalizujący uŜyteczność konsument, który ma koszyk A? c) Co powinien zrobić maksymalizujący uŜyteczność konsument, który ma koszyk C? d) Co wspólnego ma odpowiedź na pytania (b) i (c) z odpowiedzią na pytanie (a)? 9. Janek cały swój dochód, który wynosi 60 zł, wydaje na chleb (X) i dŜem (Y). Chleb kosztuje 15 zł za bochenek, a dŜem 12 zł za słoik. a) Narysuj linię ograniczenia budŜetowego Janka. b) Zaznacz preferencje konsumenta i punkt, który odpowiada wybranemu przezeń koszykowi dóbr. c) DŜem potaniał do 10 zł. Jak w tej sytuacji zmieni się popyt Janka (wskaŜ nowy optymalny koszyk dóbr)? d) Zaznacz efekt substytucyjny i efekt dochodowy obniŜki ceny dŜemu, o której była mowa w punkcie (c). 10. Na rysunku obok dobro X silnie podroŜało. Y I1 I2 EE i 0 X a) WskaŜ efekt substytucyjny. Czy będzie on silniejszy przy płaskiej (I1), czy przy mocno zakrzywionej (I2) krzywej obojętności? b) Jak sądzisz, dla jakich dóbr krzywa obojętności będzie bardzo płaska? Odpowiedź uzasadnij. c) Jakie dobra są szczególnie złymi substytutami? Jakiego kształtu krzywych obojętności spodziewasz się w przypadku tych dóbr? 11. Dochód pewnego konsumenta, który nie oszczędza, wynosi 120 jednostek pieniądza, cena dobra X wynosi 8, a cena dobra Y równa się 12. a) Narysuj linię ograniczenia budŜetowego tego konsumenta. b) Gusty konsumenta są takie, Ŝe efekt substytucyjny podwyŜki ceny dobra X ma odwrotny kierunek niŜ efekt dochodowy i jest od niego słabszy. Narysuj tę sytuację. Co powiesz o dobru X? c) Narysuj ścieŜkę wzrostu dochodu tego konsumenta. 12. Oto paradoks! Mleko jest tanie, mimo swej duŜej uŜyteczności, a za ozdoby ze złota ludzie płacą krocie, choć ich wartość uŜytkowa wydaje się niewielka. Spróbuj wyjaśnić takie zachowanie konsumentów, odwołując się do załoŜeń o ich racjonalności. 13. a) W barze mlecznym „Boston” podroŜały „ziemniaki z tłuszczem”! Pomyśl o kimś, kto Ŝywił się prawie wyłącznie tym dobrem niŜszego rzędu. Co powiesz o kierunku efektu dochodowego? Czy będzie on silny? Odpowiedź uzasadnij. b) Czy z odpowiedzi na poprzednie pytanie wynikają jakieś wnioski dotyczące kierunku poszukiwań dóbr Giffena? 14. PoniŜej zamieszczamy rysunki, odkryte w ruinach Hipogrodu, dawnej stolicy Hipotecji. Przypuszcza się, Ŝe pokazują one krzywe obojętności pra-Hipotecjan, o których wiadomo tylko tyle, Ŝe nie zachowywali się zgodnie z niektórymi załoŜeniami przyjętymi w tym rozdziale. a) Porównaj koszyki A i B z rysunku A, koszyki C i D z rysunku B oraz koszyki F i G z rysunku C. Czy pra-Hipotecjanie woleli więcej niŜ mniej? b) Czy oceniali dobra zgodnie z zasadą malejącej krańcowej stopy substytucji? c) Spróbuj podać przykłady dóbr, które – po podstawieniu za X i Y na zamieszczonych rysunkach – czyniłyby wiarygodnym połoŜenie punktów A i B na rysunku A, punktów C i D na rysunku B oraz punktów F i G na rysunku C. Skomentuj zaproponowane rozwiązanie. Rysunek A Rysunek B Rysunek C 15. Mamy dwa dobra: seanse filmowe i przejazdy koleją. Przypuśćmy, Ŝe seans filmowy to dobro normalne, a usługi transportowe to dobro niŜszego rzędu. Jak zmieni się wielkość zapotrzebowania na te dobra w przypadku wzrostu dochodu? Wykreśl starą i nową linię ograniczenia budŜetowego i pokaŜ zmianę popytu. 16. Londyńczycy mają określone dochody i lubią wycieczki weekendowe za miasto (3 godziny jazdy samochodem). ZałóŜmy, Ŝe cena benzyny się podwaja. A) Jak podwyŜka ceny benzyny wpłynie na liczbę wyjazdów za miasto (pamiętaj o efekcie dochodowym i substytucyjnym). B) Na wykresie popytu i podaŜy pokaŜ, co się stanie z cenami pokoi hotelowych w okolicach podmiejskich w czasie weekendów. 17. Które z poniŜszych twierdzeń są fałszywe? Konsument, dąŜąc do uzyskania maksymalnej uŜyteczności wybiera punkt styczności swej linii budŜetowej z krzywą obojętności, poniewaŜ: a. jest to najwyŜsza osiągalna dla niego krzywa obojętności, b. w kaŜdym punkcie połoŜonym na lewo od linii budŜetowej część dochodu pozostałaby nie wydatkowana, c. wszystkie kombinacje dóbr leŜące na prawo od linii budŜetowej są nieosiągalne przy danym poziomie dochodu, d. punkt ten oznacza najkorzystniejszą relację cen, e. w kaŜdym innym punkcie połoŜonym na linii budŜetowej konsument osiągnąłby mniejszą sumę uŜyteczności. TESTOWE 1. Linia ograniczenia budŜetowego jest zbiorem koszyków dóbr, które: A. Mają taką samą uŜyteczność. B. Przy danych cenach dóbr i dochodzie konsumenta zawierają minimalną dostępną ilość jednego dobra przy danej ilości drugiego dobra. C. Kosztują tyle samo. D. Nie są dostępne dla konsumenta przy danych cenach i danym dochodzie. 2. Równoległe przesunięcie się linii ograniczenia budŜetowego nastąpi pod wpływem: A. Zmniejszenia się dochodu konsumenta (ceny pozostają stałe). B. Zmiany preferencji konsumenta. C. Zmniejszenia się dochodu konsumenta (ceny pozostają stałe). D. Zmiany krańcowej stopy substytucji obu dóbr. 3. Krzywa obojętności składa się tylko z: A. Koszyków, których uŜyteczność dla konsumenta jest róŜna. B. Koszyków, których uŜyteczność dla konsumenta jest taka sama. C. Koszyków wybieranych przez racjonalnego konsumenta przy róŜnych poziomach dochodu i stałych cenach. D. Koszyków, których wartość (koszt zakupu) jest stała. 4. Z załoŜenia, Ŝe konsument woli więcej, a nie mniej, wynika, Ŝe: A. Krzywe obojętności mają nachylenie dodatnie. B. Krzywe obojętności nigdy się nie przecinają. C. Krzywym obojętności bardziej odległym od początku układu współrzędnych odpowiadają większe wskaźniki uŜyteczności. D. Krzywe obojętności są wypukłe w kierunku początku układu współrzędnych. 5. Racjonalny konsument nie oszczędza i ma koszyk dóbr, który nie jest optymalny. W tej sytuacji: A. Krańcowa stopa substytucji dóbr z tego koszyka zmniejsza się w przypadku, gdy ilość obu dóbr w koszyku pozostaje stała. B. Krańcowa stopa substytucji dóbr z tego koszyka jest równa stosunkowi cen dobra X i dobra Y. C. Rynkowa relacja wymienna obu dóbr jest równa ich subiektywnej relacji wymiennej. D. Krańcowa stopa substytucji dóbr z tego koszyka zwiększa się w przypadku, gdy ilość obu dóbr w koszyku pozostaje stała. 6. Cena dobra X wynosi 6, a cena dobra Y jest równa 3. Krańcowa stopa substytucji dobra X dobrem Y równa się –2. Maksymalizujący zysk konsument powinien w tej sytuacji: A. Nie powinien nic robić. B. Zrezygnować z pewnej ilości dobra X i za zaoszczędzone pieniądze nabyć pewną ilość dobra Y. C. Zrezygnować z pewnej ilości dobra Y i za zaoszczędzone pieniądze nabyć pewną ilość dobra X. D. Kupować tylko dobro X. 7. ŚcieŜka wzrostu dochodu jest: A. Zbiorem punktów równowagi konsumenta, odpowiadających róŜnym relacjom cen kupowanych przez niego dóbr (ceteris paribus). B. Zbiorem punktów równowagi konsumenta, odpowiadających róŜnym poziomom dochodu konsumenta (ceteris paribus). C. Zbiorem punktów równowagi konsumenta, powstających przy zmianach preferencji konsumenta (ceteris paribus). D. Linią, której kształt zaleŜy od elastyczności dochodowej popytu konsumenta na oba wchodzące w grę dobra. 8. Aby popyt na dobro po wzroście jego ceny (ceteris paribus) zwiększył się, wystarcza, Ŝe: A. Dobro to jest dobrem niŜszego rzędu. B. Efekt substytucyjny tej podwyŜki ceny z nadwyŜką rekompensuje jej efekt dochodowy. C. Efekt dochodowy tej podwyŜki ceny z nadwyŜką rekompensuje jej efekt substytucyjny. D. Współczynnik elastyczności cenowej (prostej) popytu na to dobro jest dodatni. TAK czy NIE? 1. Zwiększenie się dochodu konsumenta (ceteris paribus) spowoduje obrót linii ograniczenia budŜetowego wokół jednego z punktów jej przecięcia z osią układu współrzędnych. 2. Zmiana ceny jednego z wchodzących w grę dóbr spowoduje równoległe przesunięcie się linii ograniczenia budŜetowego. 3. Krzywe obojętności nie mogą się przecinać. Wynika to z załoŜenia, Ŝe konsument woli więcej, a nie mniej. 4. Optymalny koszyk dóbr odpowiada takiemu punktowi na linii ograniczenia budŜetowego, w którym linia ta przecina krzywą obojętności. 5. Dobro X kosztuje 2, dobro Y kosztuje 4; krańcowa stopa substytucji dobra Y dobrem X wynosi 1. W tej sytuacji, zmieniając skład swego koszyka dóbr, racjonalny konsument powinien doprowadzić do zrównania się krańcowej stopy substytucji dobra Y dobrem X i relacji ceny dobra Y do ceny dobra X. 6. Kiedy jedno z dóbr jest niŜszego rzędu, a drugie – normalne, w miarę zwiększania się dochodu ścieŜka wzrostu dochodu coraz bardziej zbliŜa się do osi układu współrzędnych, na której zaznaczono ilość dobra niŜszego rzędu. 7. W przypadku dobra Giffena efekt dochodowy równowaŜy efekt substytucyjny i w efekcie wzrostowi ceny nie towarzyszy spadek zapotrzebowania na takie dobro. 8. „Konsumenci nie zachowują się racjonalnie. Ich postępowaniem rządzi przypadek (np. reklama), przyzwyczajenie («zawsze kupowałam ten serek...»), impuls («jestem tego warty»)”. Model wyboru konsumenta jest zatem bezuŜyteczny. 9. JeŜeli inflacja doprowadzi do podwojenia wszystkich dochodów i cen, to linia ograniczenia budŜetowego przesunie się i konsumenci zmniejszą wielkość zakupów kaŜdego dobra. 10. Dobra Giffena są dobrami niŜszego rzędu. 11. Wszystkie dobra niŜszego rzędu są dobrami Giffena.