konkurs kurat.I etap j.polski 2009,2010
Transkrypt
konkurs kurat.I etap j.polski 2009,2010
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010 .................................... kod pracy ucznia ............................................. pieczątka nagłówkowa szkoły KONKURS POLONISTYCZNY DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM ETAP SZKOLNY Motyw przewodni: Trzeba wiedzieć, z czego się wyrasta. Drogi Uczniu, witaj w I etapie konkursu polonistycznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania. • • • • • • • • • • Test liczy 11 stron i zawiera 24 zadania. Przed rozpoczęciem pracy sprawdź, czy Twój test jest kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś je Komisji Konkursowej. Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem, bądź piórem. Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi. Nie używaj korektora. W przypadku testu wyboru (A,B,C,D) zaznacz prawidłową odpowiedź, stawiając znak X na literze poprzedzającej treść wybranej odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz, błędny wybór otocz kółkiem i zaznacz znakiem X inną odpowiedź. Odpowiedzi do pozostałych zadań wpisuj w wyznaczone miejsca w teście. Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym. Pracuj samodzielnie. Powodzenia! Czas pracy: 60 minut Liczba punktów możliwych do uzyskania: 55 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010 Tekst I Śród takich pól przed laty, nad brzegiem ruczaju, Na pagórku niewielkim, we brzozowym gaju, Stał dwór szlachecki, z drzewa, lecz podmurowany; Świeciły się z daleka pobielane ściany, Tym bielsze, że odbite od ciemnej zieleni Topoli, co go bronią od wiatrów jesieni. Dom mieszkalny niewielki, lecz zewsząd chędogi, I stodołę miał wielką, i przy niej trzy stogi Użątku, co pod strzechą zmieścić się nie może; Widać, że okolica obfita we zboże, I widać z liczby kopic, co wzdłuż i wszerz smugów Świecą gęsto jak gwiazdy, widać z liczby pługów Orzących wcześnie łany ogromne ugoru, Czarnoziemne, zapewne należne do dworu, Uprawne dobrze na kształt ogrodowych grządek: Że w tym domu dostatek mieszka i porządek. Brama na wciąż otwarta przechodniom ogłasza, Że gościnna i wszystkich w gościnę zaprasza. Właśnie dwukonną bryką wjechał młody panek I obiegłszy dziedziniec zawrócił przed ganek,[...] Wbiega i okiem chciwie ściany starodawne Ogląda czule, jako swe znajome dawne. Też same widzi sprzęty, też same obicia, Z którymi się zabawiać lubił od powicia; Lecz mniej wielkie, mniej piękne, niż się dawniej zdały I też same portrety na ścianach wisiały. Tu Kościuszko w czamarce krakowskiej, z oczyma Podniesionymi w niebo, miecz oburącz trzyma; Takim był, gdy przysięgał na stopniach ołtarzów, Że tym mieczem wypędzi z Polski trzech mocarzów, Albo sam na nim padnie. Dalej w polskiej szacie Siedzi Rejtan żałośny po wolności stracie, W ręku trzyma nóż, ostrzem zwrócony do łona, A przed nim leży Fedon i Żywot Katona. Dalej Jasiński, młodzian piękny i posępny, Obok Korsak, towarzysz jego nieodstępny, Stoją na szańcach Pragi, na stosach Moskali, Siekąc wrogów, a Praga już się wkoło pali. Nawet stary stojący zegar kurantowy W drewnianej szafie poznał, u wniścia alkowy, I z dziecinną radością pociągnął za sznurek, By stary Dąbrowskiego posłyszeć mazurek. Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 1997, s. 8-9. Zadanie 1. (0-1) Za pomocą rzeczowników nazwij powracającemu do Soplicowa. trzy • ................................................................ • ................................................................ • ................................................................ różne emocje towarzyszące Tadeuszowi Strona 2 z 11 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010 Zadanie 2. (0-1) Określenie „Mazurek Dąbrowskiego” poeta mógł zastąpić sformułowaniem A. hymn narodowy. B. Pieśń Legionów Polskich. C. Marsz Dąbrowskiego. D. hymn Wybickiego. Zadanie 3. (0-1) Soplicowo można nazwać ostoją A. kosmopolityzmu. B. ksenofobii. C. tradycjonalizmu. D. megalomanii. Zadanie 4. (0-1) Autorem porównania Wpadam do Soplicowa jak w centrum polszczyzny jest A. Ksiądz Robak. B. Bartek Prusak. C. Hrabia Horeszko. D. Maciej Dobrzyński. Zadanie 5. (0-4) Sformułuj po dwa różne argumenty do poniższych tez. Soplicowo to centrum polszczyzny. • ........................................................................................................................................... • ........................................................................................................................................... Opis dworu ma arkadyjski charakter. • ........................................................................................................................................... • ........................................................................................................................................... Zadanie 6. (0-1) Pojmowanie szlacheckiego dworku jako centrum polszczyzny jest nawiązaniem do A. romantycznej idei narodu wybranego. B. rozwijającego się oświeceniowego sarmatyzmu. C. pozytywistycznej interpretacji utworu. D. renesansowego ideału człowieka poczciwego. Strona 3 z 11 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010 Zadanie 7. (0-1) Przerzutnia zastosowana w tekście przede wszystkim A. rozmywa sens zdania. B. zwiększa dynamikę wypowiedzi. C. potęguje statyczność wypowiedzi. D. rozprasza uwagę czytelnika. Zadanie 8. (0-1) Dzieło Mickiewicza nie zachowuje jednorodności stylowej, co nazywamy A. transkrypcją. B. strofą homerową. C. synkretyzmem. D. stylizacją. Zadanie 9. (0-1) Wypowiedź: krzepcy, otyli i silni, do żołnierki jedyni, w naukach mniej pilni charakteryzuje A. Horeszków. B. Sopliców. C. Dobrzyńskich. D. Wojskich. Zadanie 10. (0-2) Opisz zdarzenie, które sprawiło, że Sędzia Soplica sam o sobie mówi: nie bywszy małżonkiem, jestem wdowiec stary. ………........................................................................................................................................... ………........................................................................................................................................... Zadanie 11. (0-3) Dopisz imiona bohaterów do ich poetyckich charakterystyk. Cytat Ustawicznie do bębna tęsknił siedząc w szkole. […] i czytając, z tych imion wywabia Pamięć spraw wielkich, wszystkich procesów wypadki, I stają mu przed oczy sąd, strony i świadki. Sztuka rzucania nożów, straszna w ręcznej bitwie, Już była zaniechana podówczas na Litwie, Znajoma tylko starym; Klucznik jej próbował Nieraz w zwadach karczemnych. […] w niej celował. Bohater Strona 4 z 11 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010 […] częstokroć wymykał się nocą Do dworów pańskich, z szlachtą ustawicznie szeptał I okoliczne wioski dokoła wydeptał. […] i już od lat wielu Ani był na kiermaszu, ani na weselu; Odtąd jego dowcipnych żartów nie słyszano I uśmiechu na jego twarzy nie widziano. Zadanie 12. (0-3) W trzech – czterech zdaniach dokonaj streszczenia fragmentu księgi IV „Dyplomatyka i łowy”, uwzględniając następujące zdarzenia: Matecznik – Niedźwiedź – Niebezpieczeństwo Tadeusza i Hrabiego – Trzy strzały. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. Zadanie 13. (0-6) Zredaguj tekst reklamujący współczesny Dwór Soplicowo – kompleks biznesoworekreacyjny w stylu XVIII w. Wykorzystaj walory literackiego pierwowzoru (miejsce, tradycję, atmosferę i wartości). .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. Strona 5 z 11 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010 .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. Tekst II Pokój ów miał ściany koloru zielonego, co z trudem można było dostrzec pod patyną lat. Był to pokój wysoki i umeblowany bez przekonania. Zawierał dwa tapczany, szafę trzydrzwiową, wielkie biurko, stół i dwa krzesła wyściełane – wszystko w charakterystycznym i cenionym przez znawców stylu lat pięćdziesiątych naszego stulecia. Meble te w dawnym mieszkaniu Borejków zapychały ze szczętem niemal całe M-4. Tu, w jednym z trzech pokojów szacownej mieszczańskiej kamienicy z roku 1914, wymienione wyżej sprzęty ukazywały z całym bezwstydem ubogie swe wdzięki. Borejkowie zamieszkali tu przed niespełna dwoma miesiącami, ulegając namowom swej starej znajomej, pani Trak, która po śmierci męża postanowiła się przenieść do mieszkania mniejszego i wygodniejszego. Lekkomyślni, jak zwykle Borejkowie, zgodzili się na zamianę, podnieceni myślą, że czynsz w owym starym mieszkaniu kwaterunkowym jest o wiele niższy niż opłata za mieszkanie spółdzielcze. [...] Mieszkanie miało kaflowe piece, do których węgiel trzeba było zdobywać podstępem i szantażem, po zdobyciu zsypywać do piwnicy, a następnie wnosić codziennie w kubełkach do mieszkania. Jednakże i ten mankament był dla Borejków jedynie źródłem ukojenia i zachwytów. Czyż mogło istnieć bowiem coś rozkoszniejszego niż ciepły piec z pięknych starych kafli, do którego tak błogo przytulić się plecami w mroźny wieczór zimowy! Podobne spaczone widzenie rzeczywistości przejawiali ci beznadziejni nieżyciowi lokatorzy w odniesieniu do rozmamłanego i grożącego wybuchem piecyka w łazience [...], podłóg spróchniałych i wymagających ustawicznego pastowania (lecz jakże miło skrzypiących żelbetonowych pod nogami), sufitów z kurzem osadzającym się złośliwie na gipsowych stiukach i girlandach (ale cóż za rozkosz obudzić się rano i ujrzeć nad sobą coś tak różnego od stropów z rurami kanalizacyjnymi!), i tak dalej. Dodatkowym mankamentem mieszkania była okoliczność, że remontowano je zapewne w latach dwudziestych. [...] Ojciec Borejko, filolog klasyczny i bibliotekoznawca, był ostatnim człowiekiem, który mógłby zbić majątek. Mama od urodzenia Natalii przestała pracować w biurze i zajęła się wyłącznie domem oraz wychowywaniem córek, ściboląc na maszynie dziewiarskiej swetry i czapki, [...] który to rodzaj zarobkowania, aczkolwiek niekrępujący, nie należał bynajmniej do popłatnych. Na całe szczęście rodzina Borejków była tak umęczona spółdzielczo–osiedlowym betonem, że nowe mieszkanie podobało się wszystkim, nawet Strona 6 z 11 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010 w obecnym stanie. Podobało się zresztą nawet osobom bardziej życiowo zaradnym niż ci fantaści. Każdy kto pobył w nim choćby pół godziny, wychodził pełen uznania dla jego przytulności, urody i nieokreślonego wdzięku, jakim oddychał tu każdy kąt. Nie zdawano sobie przy tym sprawy, że podobne cechy miałoby każde mieszkanie tej rodziny i że wrażenie przytulności nie rodziło się bynajmniej w umeblowaniu czy dywanach. Przytulnie było po prostu z tymi ludźmi – niezamożnymi, niezaradnymi i pozbawionymi siły przebicia. To dlatego goście u Borejków siedzieli zawsze dłużej, niż wypadało, a niejeden z nich zasiedział się i do późnej nocy, choć często jako jedyny poczęstunek wjeżdżała na stół herbata i chleb z dżemem. Małgorzata Musierowicz, Kwiat kalafiora, Nasza Księgarnia, Warszawa 1985, s. 13-14. Zadanie 14. (0-1) Wnętrze domu Borejków można określić jako A. ascetyczne. B. impresjonistyczne. C. ekstrawaganckie. D. orientalne. Zadanie 15. (0-1) Sposób, w jaki narrator opisuje mieszkanie i rodzinę Borejków, wskazuje na A. jawną antypatię i dystans do jej poczynań. B. pejoratywne nastawienie do bohaterów i świata przedstawionego. C. emocjonalne zaangażowanie w opowiadaną historię. D. uczestnictwo w zdarzeniach i obiektywizm. Zadanie 16. (0-1) W jakim celu narrator używa wobec rodziny Borejków określeń: fantaści; beznadziejni nieżyciowi lokatorzy, lekkomyślni? .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. Zadanie 17. (0-1) Zapychać, ścibolić – to słownictwo charakterystyczne dla języka A. urzędowego. B. mówionego. C. pisanego. D. specjalistycznego. Strona 7 z 11 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010 Zadanie 18. (0-2) Podaj dwa powody, dla których narrator wplata tego typu słownictwo (zad.17.) w tok powieściowej narracji. • ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... • ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... Zadanie 19. (0-1) Zdanie: Zawierał dwa tapczany, szafę trzydrzwiową, wielkie biurko, stół i dwa krzesła wyściełane – wszystko w charakterystycznym i cenionym przez znawców stylu lat pięćdziesiątych naszego stulecia. utrzymane jest w tonacji A. B. C. D. ironii. sympatii. antypatii. patosu. Zadanie 20. (0-1) Postawę, którą rodzina Borejków prezentowała wobec innych ludzi, najpełniej oddaje jeden z poniższych związków frazeologicznych. A. B. C. D. Prowadzili dom otwarty. Prowadzili wystawny dom. Ich dom był otwarty dla innych. Ich dom był dla obcych niedostępny. Zadanie 21. (0-1) Wypisz z tekstu zdanie, które oddaje społeczno–polityczne realia opisywanych zdarzeń. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 22. (0-3) Korzystając z tekstu II podaj cztery czynniki, które miały wpływ na wychowanie córek w domu Borejków. • ........................................................................................................................................... • ........................................................................................................................................... • ........................................................................................................................................... • ........................................................................................................................................... Strona 8 z 11 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010 Zadanie 23. (0-1) Wskaż szereg tworzący rodzinę wyrazów. A. Dom, domek, domeczek. B. Pałac, mieszkanie, dwór. C. Dom, mieszkanie, mieszkaniec. D. Okno, drzwi, podłoga. Zadanie 24. (0-16) Korzystając z informacji zawartych w przeczytanych na konkurs lekturach, przygotuj wypowiedź przewodnika po szkolnej wystawie pt. „Domy na przestrzeni wieków – ich wnętrza i mieszkańcy”. Pamiętaj o realiach historycznych. Twoja praca nie może być krótsza niż strona A-4. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. Strona 9 z 11 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010 .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. Strona 10 z 11 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2009/2010 BRUDNOPIS Strona 11 z 11