Coraz młodsi sięgają po alkohol.

Fundacja RAZEM BEZPIECZNE
Coraz młodsi sięgają po alkohol.
Z roku na rok wzrasta liczba młodych, którzy sięgają po napoje alkoholowe a maleje liczba abstynentów. Dane te
są alarmujące ponieważ utrzymywanie się takiej tendencji prowadzi jednoznacznie do jednego wniosku - w
najbliższych latach będziemy mieli w Polsce setki tysięcy młodocianych alkoholików.
Choroba alkoholowa w tym wieku rozwija się dużo szybciej i powoduje drastyczne konsekwencje. Wyniki badań
Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wykazują, że:
- Napoje alkoholowe są najbardziej rozpowszechnioną substancją psychoaktywną używaną przez młodzież.
Do spożywania ich przyznaje się ponad 92% uczniów III klas gimnazjalnych i ponad 96% uczniów II klas szkół
średnich. Najczęściej spożywanym napojem alkoholowym jest piwo.
-
76% 15-letnich chłopców oraz 62% 15-letnich dziewcząt piła alkohol w ciągu ostatniego miesiąca.
- do upicia się w czasie ostatniego roku przyznało się niemal 50% piętnastolatków (58% chłopców i 40%
dziewcząt) i ponad 65% siedemnastolatków (74% chłopców i 54% dziewcząt).
- Na miesiąc przed badaniami upił się co trzeci 15/16–letni chłopiec (38,1%) i co piąta 15/16–letnia
dziewczynka(26,5%)
W procesie dorastania malejącą rolę rodziców zastępują rówieśnicy z najbliższego otoczenia. Style zachowań
związanych z alkoholem są przejmowane od nich i w istotnym stopniu kształtują zachowania młodego człowieka.
Ponadto im słabszy jest związek z rodziną, tym silniejszy staje się związek z grupa rówieśniczą. Rodzice nastolatków
bardzo często wykazują duży poziom bezradności w tym temacie; żądają pełnej abstynencji a jednocześnie tolerują i
wręcz nie starają się nie zauważać przypadków jej łamania. Często swoje żądania minimalizują do unikania picia
ekscesywnego, czego także często nie są w stanie wyegzekwować.
Również należy zwrócić uwagę na fakt, że tzw. inicjacja alkoholowa ma miejsce najczęściej w środowisku
rodzinnym, głównie podczas rodzinnych uroczystości (śluby, urodziny, jubileusze, odwiedziny krewnych). Dzieci,
które raz spróbowały alkoholu, sięgają niestety po niego po raz kolejny. Wielu z nas było również świadkiem
dziecięcych zabaw w wieku przedszkolnym, kiedy nasi podopieczni odgrywają sceny wznoszenia toastów i naśladują
zachowania osób pijanych. W ten sposób kształtują swoje postawy względem konsumpcji alkoholu w późniejszym
życiu.
W dużym stopniu stosunek młodego człowieka do alkoholu kształtują również reklamy. Większość z nich
przekazuje sugestie, że piwo jest napojem, który należy kojarzyć wyłącznie z dobrą zabawą. W efekcie tylko niewielki
odsetek młodzieży uważa je za alkohol i dotyczy to zarówno dorastających chłopców, jak i dorastających dziewcząt.
Napoje alkoholowe są środkiem uzależniającym, który niejednokrotnie otwiera drogę do sięgnięcia po substancje
strona 1 / 4
Fundacja RAZEM BEZPIECZNE
Coraz młodsi sięgają po alkohol.
psychoaktywne. Są „przewodnikiem” wiodącym do innych narkotyków. Młodzi ludzie tracą pełną kontrolę nad
swoimi decyzjami i łatwiej im powiedzieć „tak” na propozycję czegoś mocniejszego. Powody, z jakich nastolatki
używają alkoholu są różne:
- chcą zobaczyć jak to jest,
- wygląda to na świetną zabawę,
- zaimponowały im reklamy lub idole, z którymi się identyfikują,
- alkohol jest łatwo dostępny,
- wszyscy to robią, a rodzice często milczą i na to pozwalają,
- alkohol gwarantuje im natychmiastowe osiągnięcie wspaniałego samopoczucia przy minimalnym wysiłku.
Młodzi dorośli wykazują szczególne upodobanie do jednorazowego, intensywnego picia, a co za tym idzie cierpią z
powodu nawracających objawów odstawienia. A trzeba podkreślić, że nawet niewielkie ilości alkoholu, niegroźne dla
dorosłych osób, dla młodego, rozwijającego się organizmu często są wręcz zabójcze, gdyż w krótkim czasie mogą
uszkadzać procesy rozwojowe. Dotyczy to nie tylko rozwoju biologicznego, ale również procesów związanych z
uczeniem się, myśleniem i zapamiętywaniem. Paradoksalnie - różnice pomiędzy mózgiem dorosłego a mózgiem
dorastającego nastolatka powodują, że wiele młodych osób jest w stanie wypić dużo więcej niż dorośli zanim zaczną
doświadczać przykrych konsekwencji picia, takich, jak senność, brak koordynacji ruchowej i symptomy odstawienia.
Taka nietypowa tolerancja może wyjaśniać zjawisko intensywnego upijania się młodych dorosłych. Jednocześnie
nastolatki zdają się być szczególnie wrażliwe na pozytywne skutki picia, takie jak poczucie swobody w sytuacjach
towarzyskich – a co za tym idzie - młodzi ludzie piją więcej z powodu takich korzystnych doświadczeń.
Picie alkoholu w tym krytycznym okresie rozwojowym, może prowadzić do uszkodzeń funkcji mózgu na całe
życie, szczególnie w odniesieniu do pamięci, zdolności motorycznych i koordynacji. Jak już wspomniano, młodzi
„dorośli” wykazują szczególne upodobanie do jednorazowego, intensywnego picia a w efekcie cierpią z powodu
nawracających objawów odstawienia. Zmienia się mózg i umysł, które wytwarzają specyficzny mechanizm chorobowy
zwany systemem iluzji i zaprzeczeń. Jest on pomocny, aby utrzymać uzależnienie i aby odciąć człowieka od
rzeczywistości. System ten utrudnia dostrzeżenie przez uzależnionego szkód, jakie wyrządza alkohol w jego otoczeniu
i utrudnia racjonalne myślenie. Alkohol nie tylko uzależnia, ale i czynnie działa, aby w uzależnieniu pozostać.
Zatruwanie młodego organizmu alkoholem przynosi również bardzo negatywne skutki psychologiczne. Rodzice, a
przede wszystkim dzieci i młodzież nie zawsze wiedzą, że zbyt wczesne spożywanie i upijanie się alkoholem może
doprowadzić do nieodwracalnych zmian w funkcjonowaniu. Są to różnego rodzaju uszkodzenia organiczne, zaburzenia
w sferze psychiki (dysfunkcje pamięci, obniżenie uczuciowości wyższej, obniżenie krytycyzmu), konflikty w sferze
interakcji a także psychodegradację wynikającą z mniejszej tolerancji na alkohol młodego organizmu. Panuje
powszechne przekonanie, że alkohol jest zazwyczaj źródłem przyjemnych i ciekawych doznań, rozluźnia i
odstresowuje. Niestety, wraz z upływem czasu człowiek uzależnia się od łatwości, z jaką można ten stan uzyskać,
przez co alkohol staje się wygodnym i łatwym w użyciu środkiem do tego, by poczuć się lepiej. Polepszenie naszego
samopoczucia nie wymaga wówczas większego wysiłku! Jest to pułapka, w jaką wpadają wszystkie uzależnione od
alkoholu osoby. Zanika tym samym motywacja człowieka do tego, by realnie zmieniać swoje życie. Częste picie
zaczyna przyzwyczajać do nałogowego regulowania swoich uczuć - uzależniony uczy się, że przy pomocy alkoholu
może z łatwością zapomnieć o rzeczywistych problemach lub uwierzyć, że nie istnieją one realnie.
Do czynników zmniejszających ryzyko korzystania młodzieży z pomocy alkoholu i innych substancji
psychoaktywnych zaliczyć należy:
- silną więź z rodzicami,
- sukcesy w nauce,
- praktyki religijne,
- szacunek dla norm społecznych i autorytetów
- konstruktywną grupę rówieśniczą.
strona 2 / 4
Fundacja RAZEM BEZPIECZNE
Coraz młodsi sięgają po alkohol.
Niestety, zbyt często nie są one w stanie zapobiec używaniu alkoholu a także coraz częściej również i innych
substancji psychoaktywnych. Rodzi się wobec tego pytanie - jak wspierać abstynencję dziecka? Nie częstuj swego
dziecka alkoholem i nie pozwól, by robili to inni członkowie rodziny lub znajomi. Wprawdzie wiele nastolatków już
pije alkohol i część rodziców się na to godzi, bo czuje się wobec tego faktu bezsilna, albo to lekceważy, to trzeba
powiedzieć dziecku jasno i zdecydowanie, że z piciem alkoholu powinno poczekać do pełnoletniości. Trzeba wyraźnie
zaznaczyć, że bardzo wielu dorosłych ludzi (w Polsce jest to co piąta dorosła osoba), na propozycję wypicia alkoholu
odpowiada "Dziękuję, nie piję". Abstynencja z wyboru jest dla milionów ludzi atrakcyjnym i wartościowym stylem
życia.
Praktyczne wskazówki dla rodziców:
- Ustal z dzieckiem jasne zasady dotyczące alkoholu: „Nie zgadzam się żebyś pił/a. Nie pij nawet piwa”. Powiedz
dziecku, że zakaz ten wynika z Twojej miłości i troski o jego dobro. Powiedz także jakie będą konsekwencje złamania
tej zasady.
- Wytłumacz dziecku, jakie jest ryzyko związane z piciem alkoholu:. „ Nawet niewielkie ilości alkoholu mogą być
dla Ciebie szkodliwe, ponieważ jeszcze się rozwijasz. Twój organizm i psychika jeszcze nie są ukształtowane. Picie
może uszkodzić coś delikatnego i cennego w Twoim życiu”.
- Porozmawiaj z dzieckiem o tym, jak ma sobie radzić z presją rówieśników namawiających do picia alkoholu,
podsuń mu kilka pomysłów na skuteczne odmawianie: „Zależy mi na Waszym towarzystwie i chcę się z Wami bawić,
ale nie muszę podkręcać się alkoholem, Postanowiłem, że nie będę pił i chcę być wierny sobie”.
- Bądź dobrym przykładem. Nie nadużywaj alkoholu w obecności dziecka i nie pokazuj mu, że zabawa musi być
związana z piciem alkoholu.
- Nie wahaj się powiedzieć opiekunom dziecka i rodzicom jego kolegów, z którymi spędza wolny czas, że nie
życzysz sobie, żeby Twoje dziecko piło. Uczyń ich sojusznikami w tej sprawie. Masz prawo decydować o
bezpieczeństwie swego dziecka.
Jednym z ważniejszych sposobów wpływu na decyzje podejmowane przez nastolatki w kwestii picia jest
ukazywanie im modelu abstynencji lub modelu rozsądnego picia. Dzieci od urodzenia nas obserwują a zatem
dostarczamy im wzorców - jeżeli sami nie pijemy, istnieje większe prawdopodobieństwo, że i nasze dzieci nie będą
piły. Jeśli używamy niewielkich lub umiarkowanych ilości alkoholu, pozwalamy im zrozumieć na czym polega
umiarkowane picie. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że będą kształtować własne przyzwyczajenia w oparciu o
nasze wzorce.
strona 3 / 4
Fundacja RAZEM BEZPIECZNE
Coraz młodsi sięgają po alkohol.
Jeśli jako rodzice czujecie się bezradni wobec faktu sięgania przez swoje dziecko po alkohol – skorzystajcie z
„POMARAŃCZOWEJ LINII” - telefonu informacyjno-interwencyjnego 0 801 14 00 68 czynnej od poniedziałku do
piątku
w godz 14:00 – 20:00
http://www.prom.org.pl
e-mail: n Ten adres
email jest ukrywany przed spamerami, włącz obsługę JavaScript w przeglądarce, by go zobaczyć
Bibliografia:
- „Poradnik dla rodziców” - Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
- J. Mellibruda - Tajemnice ETOH. (Warszawa 2003).
- ”Pij ący młodzi dorośli” - Alcohol Alert, nr: 68, National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. 2006 tłum.
Magdalena Wasińska
- Bohdan T. Woronowicz „Uzależnienia. Geneza, terapia, powrót do zdrowia” wyd. PARPAMEDIA 2009
Więcej na stronach:
http://www.parpa.pl
http://www.niebotak.pl
http://www.w-spodnicy.pl
http://www.prom.org.pl
strona 4 / 4